Đại Minh Tam Tạng Pháp Số Đệ Quyển Đệ Quyển – Quyển 0016

大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0016
明Minh 一Nhất 如Như 等Đẳng 編Biên 集Tập

大đại 明minh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 。 石thạch 一nhất 。

上thượng 天Thiên 竺Trúc 前tiền 住trụ 持trì 沙Sa 門Môn 一nhất 如như 等đẳng 奉phụng 。 勑# 集tập 註chú 。

十thập 普phổ 門môn (# 出xuất 觀quán 音âm 玄huyền 義nghĩa )#

普phổ 徧biến 也dã 門môn 即tức 能năng 通thông 之chi 義nghĩa 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 圓viên 融dung 中trung 道đạo 妙diệu 觀quán 通thông 入nhập 常thường 住trụ 實thật 際tế 理lý 地địa 故cố 立lập 此thử 十thập 門môn 也dã 。

【# 一nhất 慈từ 悲bi 普phổ 】# 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 悲bi 能năng 拔bạt 苦khổ 盖# 菩Bồ 薩Tát 即tức 於ư 一nhất 念niệm 。 之chi 中trung 遍biến 觀quán 十thập 界giới 善thiện 惡ác 苦khổ 樂lạc 。 而nhi 起khởi 慈từ 悲bi 與dữ 拔bạt 之chi 想tưởng 普phổ 令linh 眾chúng 生sanh 。 離ly 一nhất 切thiết 苦khổ 。 得đắc 一nhất 切thiết 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 名danh 慈từ 悲bi 普phổ (# 十thập 界giới 者giả 佛Phật 界giới 菩Bồ 薩Tát 界giới 緣Duyên 覺Giác 界giới 聲Thanh 聞Văn 界giới 天thiên 界giới 人nhân 界giới 。 脩tu 羅la 界giới 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 畜súc 生sanh 界giới 地địa 獄ngục 界giới 也dã )# 。

【# 二nhị 弘hoằng 誓thệ 普phổ 】# 弘hoằng 者giả 廣quảng 也dã 誓thệ 者giả 制chế 也dã 廣quảng 求cầu 勝thắng 法Pháp 制chế 御ngự 其kỳ 心tâm 。 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 依y 四Tứ 諦Đế 境cảnh 發phát 弘hoằng 誓thệ 願nguyện 。 若nhược 見kiến 苦Khổ 諦Đế 逼bức 迫bách 楚sở 毒độc 之chi 相tướng 緣duyên 此thử 起khởi 誓thệ 故cố 言ngôn 未vị 度độ 者giả 令linh 度độ 。 若nhược 見kiến 集Tập 諦Đế 迷mê 惑hoặc 繫hệ 縛phược 甚thậm 可khả 哀ai 傷thương 約ước 此thử 起khởi 誓thệ 故cố 言ngôn 未vị 解giải 者giả 令linh 解giải 。 若nhược 見kiến 清thanh 淨tịnh 之chi 道Đạo 。 能năng 出xuất 生sanh 死tử 。 至chí 安an 樂lạc 地địa 欲dục 示thị 眾chúng 生sanh 行hành 此thử 道đạo 故cố 乃nãi 言ngôn 未vị 安an 者giả 令linh 安an 。 若nhược 見kiến 滅diệt 煩phiền 惱não 處xứ 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 約ước 此thử 起khởi 誓thệ 故cố 言ngôn 未vị 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 令linh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 弘hoằng 誓thệ 普phổ (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 三Tam 明Minh 脩tu 行hành 普phổ 】# 行hành 有hữu 五ngũ 種chủng 不bất 同đồng 一nhất 者giả 聖thánh 行hành 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 二nhị 者giả 梵Phạm 行hạnh 謂vị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 三tam 者giả 天thiên 行hành 謂vị 證chứng 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 由do 理lý 成thành 行hành 故cố 四tứ 者giả 嬰anh 兒nhi 行hành 謂vị 示thị 同đồng 三tam 乘thừa 七thất 方phương 便tiện 人nhân 所sở 脩tu 之chi 行hành 五ngũ 者giả 病bệnh 行hành 謂vị 示thị 為vi 六lục 道đạo 之chi 身thân 現hiện 有hữu 三tam 障chướng 之chi 相tướng 此thử 之chi 次thứ 第đệ 五ngũ 行hành 雖tuy 菩Bồ 薩Tát 所sở 脩tu 而nhi 未vị 名danh 為vi 普phổ 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 復phục 有hữu 一nhất 行hành 名danh 如Như 來Lai 行hành 。 所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 大Đại 乘Thừa 是thị 圓viên 因nhân 涅Niết 槃Bàn 是thị 圓viên 果quả 菩Bồ 薩Tát 能năng 脩tu 此thử 之chi 一nhất 行hành 故cố 名danh 脩tu 行hành 普phổ (# 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 即tức 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 也dã 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 者giả 天thiên 即tức 天thiên 然nhiên 自tự 然nhiên 之chi 義nghĩa 謂vị 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 自tự 然nhiên 而nhi 然nhiên 非phi 造tạo 作tác 也dã 一Nhất 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 也dã 七thất 方phương 便tiện 者giả 五ngũ 停đình 心tâm 別biệt 相tướng 念niệm 處xứ 揔# 相tương/tướng 念niệm 處xứ 此thử 三tam 位vị 名danh 外ngoại 凡phàm 煖noãn 位vị 頂đảnh 位vị 忍nhẫn 位vị 世thế 第đệ 一nhất 位vị 。 此thử 四tứ 位vị 名danh 內nội 凡phàm 是thị 七thất 方phương 便tiện 位vị 也dã 六lục 道đạo 者giả 天thiên 道Đạo 人Nhân 道đạo 脩tu 羅la 道đạo 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 畜súc 生sanh 道đạo 地địa 獄ngục 道đạo 也dã 三tam 障chướng 者giả 業nghiệp 障chướng 報báo 障chướng 。 煩phiền 惱não 障chướng 也dã )# 。

【# 四tứ 斷đoạn 惑hoặc 普phổ 】# 謂vị 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 即tức 觀quán 中trung 道đạo 正chánh 破phá 無vô 明minh 無vô 明minh 既ký 破phá 一nhất 切thiết 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 之chi 惑hoặc 自tự 然nhiên 先tiên 斷đoạn 故cố 名danh 斷đoạn 惑hoặc 普phổ (# 見kiến 思tư 惑hoặc 者giả 謂vị 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 。 曰viết 見kiến 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 對đối 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 而nhi 起khởi 貪tham 愛ái 曰viết 思tư 塵trần 沙sa 惑hoặc 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 種chủng 類loại 眾chúng 多đa 如như 塵trần 若nhược 沙sa 也dã )# 。

【# 五ngũ 入nhập 法Pháp 門môn 普phổ 】# 謂vị 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 若nhược 入nhập 一nhất 法Pháp 門môn 。 則tắc 不bất 能năng 入nhập 。 二nhị 此thử 即tức 歷lịch 別biệt 之chi 行hành 證chứng 有hữu 階giai 差sai 今kim 菩Bồ 薩Tát 圓viên 脩tu 三tam 諦đế 則tắc 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。 故cố 名danh 入nhập 法Pháp 門môn 普phổ (# 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã 三tam 諦đế 者giả 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 中trung 諦đế 也dã )# 。

【# 六lục 神thần 通thông 普phổ 】# 神thần 名danh 天thiên 心tâm 通thông 名danh 慧tuệ 性tánh 天thiên 然nhiên 之chi 性tánh 徹triệt 照chiếu 無vô 礙ngại 名danh 為vi 神thần 通thông 謂vị 羅La 漢Hán 天thiên 眼nhãn 見kiến 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 見kiến 百bách 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 小tiểu 教giáo 菩Bồ 薩Tát 見kiến 河hà 沙sa 佛Phật 土độ 皆giai 是thị 限hạn 量lượng 之chi 神thần 通thông 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 遍biến 見kiến 法Pháp 界Giới 而nhi 無vô 限hạn 極cực 所sở 發phát 六Lục 通Thông 自tự 在tại 。 變biến 現hiện 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 。 故cố 名danh 神thần 通thông 普phổ (# 羅La 漢Hán 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học 又hựu 云vân 無vô 生sanh 辟Bích 支Chi 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 辟Bích 支Chi 迦ca 羅la 華hoa 言ngôn 緣Duyên 覺Giác 小tiểu 教giáo 菩Bồ 薩Tát 者giả 即tức 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 菩Bồ 薩Tát 也dã 六Lục 通Thông 者giả 天thiên 眼nhãn 通thông 天thiên 耳nhĩ 通thông 他tha 心tâm 通thông 宿túc 命mạng 通thông 身thân 如như 意ý 通thông 漏lậu 盡tận 通thông 也dã )# 。

【# 七thất 方phương 便tiện 普phổ 】# 方phương 即tức 方phương 法pháp 便tiện 即tức 便tiện 冝# 脩tu 方phương 便tiện 道đạo 普phổ 化hóa 眾chúng 生sanh 也dã 謂vị 二Nhị 乘Thừa 及cập 小tiểu 教giáo 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 化hóa 他tha 則tắc 止chỉ 齊tề 其kỳ 所sở 得đắc 未vị 名danh 為vi 普phổ 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 為vi 方phương 便tiện 照chiếu 真chân 則tắc 以dĩ 真chân 身thân 益ích 物vật 照chiếu 俗tục 則tắc 以dĩ 應ưng 身thân 赴phó 機cơ 資tư 發phát 中trung 道đạo 利lợi 十thập 界giới 機cơ 故cố 名danh 方phương 便tiện 普phổ 。

【# 八bát 說thuyết 法Pháp 普phổ 】# 謂vị 二Nhị 乘Thừa 及cập 小tiểu 教giáo 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 一nhất 時thời 。 徧biến 荅# 眾chúng 問vấn 未vị 得đắc 名danh 普phổ 今kim 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 一nhất 音âm 演diễn 法pháp 殊thù 方phương 異dị 類loại 皆giai 悉tất 得đắc 解giải 故cố 名danh 說thuyết 法Pháp 普phổ 。

【# 九cửu 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 普phổ 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 之chi 所sở 供cúng 養dường 。 非phi 止chỉ 一nhất 佛Phật 一nhất 國quốc 土độ 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。 能năng 以dĩ 身thân 命mạng 財tài 及cập 一nhất 切thiết 供cúng 具cụ 。 周chu 至chí 十thập 方phương 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 乃nãi 至chí 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 佛Phật 無vô 不bất 供cúng 養dường 故cố 名danh 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 普phổ 。

【# 十thập 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 普phổ 】# 謂vị 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 饒nhiêu 潤nhuận 成thành 熟thục 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 而nhi 無vô 限hạn 量lượng 。 譬thí 如như 大đại 雨vũ 。 四tứ 方phương 俱câu 下hạ 。 一nhất 切thiết 卉hủy 木mộc 叢tùng 林lâm 。 徧biến 令linh 生sanh 長trưởng 華hoa 果quả 悉tất 皆giai 成thành 就tựu 。 故cố 名danh 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 普phổ 。

雙song 貼# 釋thích 觀quán 音âm 普phổ 門môn (# 出xuất 觀quán 音âm 玄huyền 義nghĩa )#

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 通thông 釋thích 妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 一nhất 部bộ 之chi 外ngoại 復phục 以dĩ 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 普phổ 門môn 品phẩm 世thế 多đa 持trì 誦tụng 故cố 別biệt 立lập 玄huyền 疏sớ/sơ 詳tường 釋thích 此thử 品phẩm 品phẩm 題đề 之chi 中trung 乃nãi 約ước 人nhân 法pháp 等đẳng 十thập 雙song 一nhất 一nhất 貼# 釋thích 以dĩ 觀quán 音âm 普phổ 門môn 具cụ 有hữu 此thử 十thập 雙song 之chi 義nghĩa 該cai 括quát 自tự 行hành 化hóa 他tha 始thỉ 因nhân 終chung 果quả 之chi 法pháp 故cố 歷lịch 陳trần 之chi 助trợ 顯hiển 其kỳ 義nghĩa 可khả 謂vị 無vô 餘dư 蘊uẩn 矣hĩ (# 玄huyền 即tức 玄huyền 義nghĩa 通thông 釋thích 品phẩm 題đề 玄huyền 謂vị 幽u 微vi 難nan 見kiến 義nghĩa 則tắc 別biệt 有hữu 所sở 以dĩ 也dã 疏sớ/sơ 即tức 義nghĩa 疏sớ/sơ 別biệt 解giải 品phẩm 內nội 之chi 文văn 疏sớ/sơ 通thông 也dã 决# 也dã 謂vị 令linh 經kinh 文văn 所sở 詮thuyên 義nghĩa 理lý 通thông 决# 而nhi 無vô 壅ủng 礙ngại 也dã )# 。

【# 一nhất 人nhân 法pháp 】# 人nhân 即tức 觀quán 世thế 音âm 法pháp 即tức 普phổ 門môn 觀quán 世thế 音âm 者giả 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 中trung 道đạo 妙diệu 智trí 觀quán 於ư 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 。 求cầu 救cứu 之chi 聲thanh 一nhất 時thời 皆giai 令linh 解giải 脫thoát 。 也dã 普phổ 門môn 者giả 普phổ 徧biến 也dã 門môn 即tức 能năng 通thông 之chi 義nghĩa 謂vị 實thật 相tướng 妙diệu 理lý 互hỗ 通thông 徧biến 攝nhiếp 無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。 也dã 此thử 品phẩm 具cụ 兩lưỡng 問vấn 荅# 依y 前tiền 問vấn 荅# 論luận 觀quán 世thế 音âm 人nhân 故cố 經Kinh 云vân 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。 依y 後hậu 問vấn 荅# 論luận 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。 故cố 經Kinh 云vân 方phương 便tiện 之chi 力lực 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 以dĩ 人nhân 能năng 秉bỉnh 法pháp 故cố 言ngôn 人nhân 法pháp 也dã (# 前tiền 後hậu 問vấn 荅# 者giả 無vô 盡tận 意ý 初sơ 問vấn 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。 佛Phật 荅# 云vân 若nhược 有hữu 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 眾chúng 等đẳng 是thị 也dã 次thứ 問vấn 云vân 何hà 遊du 此thử 。 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 等đẳng 荅# 云vân 若nhược 有hữu 國quốc 皆giai 眾chúng 生sanh 應ưng 以dĩ 佛Phật 身thân 等đẳng 是thị 也dã )# 。

【# 二nhị 慈từ 悲bi 】# 慈từ 即tức 愛ái 念niệm 謂vị 以dĩ 愛ái 樂nhạo 歡hoan 喜hỷ 。 起khởi 大đại 慈từ 心tâm 。 能năng 與dữ 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 悲bi 即tức 愍mẫn 傷thương 謂vị 以dĩ 惻trắc 愴sảng 憐lân 愍mẫn 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 能năng 拔bạt 他tha 苦khổ 也dã 今kim 依y 前tiền 問vấn 荅# 論luận 觀quán 世thế 音âm 大đại 悲bi 拔bạt 苦khổ 百bách 千thiên 苦khổ 惱não 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 也dã 依y 後hậu 問vấn 荅# 論luận 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 大đại 慈từ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 應ưng 以dĩ 得đắc 度độ 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 也dã 良lương 由do 觀quán 音âm 之chi 人nhân 觀quán 於ư 普phổ 門môn 之chi 法pháp 達đạt 於ư 實thật 相tướng 之chi 理lý 愍mẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 理lý 具cụ 情tình 迷mê 枉uổng 受thọ 眾chúng 苦khổ 失thất 於ư 本bổn 性tánh 之chi 樂lạc 是thị 以dĩ 即tức 起khởi 慈từ 悲bi 。 誓thệ 拔bạt 其kỳ 苦khổ 而nhi 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 以dĩ 慈từ 悲bi 次thứ 人nhân 法pháp 而nhi 明minh 之chi 也dã 。

【# 三tam 福phước 慧tuệ 】# 福phước 即tức 福phước 德đức 謂vị 布bố 施thí 持trì 戒giới 。 精tinh 進tấn 忍nhẫn 辱nhục 禪thiền 定định 。 五ngũ 度độ 也dã 慧tuệ 即tức 智trí 慧tuệ 謂vị 般Bát 若Nhã 一nhất 度độ 也dã 五ngũ 資tư 於ư 慧tuệ 慧tuệ 導đạo 於ư 五ngũ 猶do 目mục 與dữ 足túc 不bất 可khả 互hỗ 闕khuyết 今kim 觀Quán 世Thế 音Âm 。 智trí 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 也dã 普phổ 門môn 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 也dã 以dĩ 智trí 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 則tắc 大đại 悲bi 誓thệ 滿mãn 拔bạt 苦khổ 義nghĩa 成thành 以dĩ 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 則tắc 大đại 慈từ 誓thệ 滿mãn 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 義nghĩa 成thành 故cố 以dĩ 福phước 慧tuệ 次thứ 慈từ 悲bi 而nhi 明minh 之chi 也dã 。

【# 四tứ 真chân 應ưng 】# 真chân 即tức 真chân 實thật 謂vị 真chân 身thân 也dã 應ưng 即tức 應ưng 現hiện 謂vị 應ưng 身thân 也dã 真chân 身thân 是thị 體thể 應ưng 身thân 是thị 用dụng 今kim 觀Quán 世Thế 音Âm 。 中trung 道đạo 妙diệu 智trí 契khế 於ư 實thật 相tướng 之chi 境cảnh 即tức 是thị 真chân 身thân 普phổ 門môn 說thuyết 法Pháp 隨tùy 所sở 應ưng 現hiện 即tức 是thị 應ưng 身thân 若nhược 福phước 資tư 於ư 慧tuệ 顯hiển 出xuất 真chân 身thân 慧tuệ 導đạo 於ư 福phước 顯hiển 出xuất 應ứng 用dụng 故cố 真chân 應ưng 次thứ 福phước 慧tuệ 而nhi 明minh 之chi 也dã 。

【# 五ngũ 藥dược 珠châu 】# 藥dược 即tức 藥dược 樹thụ 珠châu 即tức 如như 意ý 珠châu 藥dược 能năng 愈dũ 病bệnh 喻dụ 觀quán 世thế 音âm 真chân 身thân 益ích 物vật 以dĩ 真chân 身thân 冥minh 理lý 理lý 顯hiển 則tắc 三tam 惑hoặc 皆giai 消tiêu 珠châu 能năng 雨vũ 寶bảo 喻dụ 普phổ 門môn 應ưng 身thân 益ích 物vật 以dĩ 應ưng 身thân 對đối 機cơ 機cơ 感cảm 則tắc 眾chúng 善thiện 普phổ 會hội 。 故cố 藥dược 珠châu 次thứ 真chân 應ưng 而nhi 明minh 之chi 也dã (# 如như 意ý 珠châu 者giả 。 天thiên 上thượng 勝thắng 寶bảo 狀trạng 如như 芥giới 粟túc 能năng 出xuất 眾chúng 寶bảo 隨tùy 心tâm 降giáng 雨vũ 也dã 冥minh 理lý 者giả 契khế 合hợp 於ư 理lý 也dã 三tam 惑hoặc 者giả 見kiến 思tư 惑hoặc 塵trần 沙sa 惑hoặc 無vô 明minh 惑hoặc 也dã )# 。

【# 六lục 冥minh 顯hiển 】# 冥minh 即tức [宴-女+六]# 密mật 顯hiển 即tức 顯hiển 現hiện 謂vị 觀quán 世thế 音âm 真chân 身thân 被bị 物vật 冥minh 作tác 利lợi 益ích 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 不bất 知tri 。 稱xưng 之chi 為vi 冥minh 普phổ 門môn 應ưng 身thân 對đối 機cơ 說thuyết 法Pháp 顯hiển 作tác 利lợi 益ích 以dĩ 眾chúng 生sanh 有hữu 見kiến 有hữu 知tri 稱xưng 之chi 為vi 顯hiển 故cố 以dĩ 冥minh 顯hiển 次thứ 藥dược 珠châu 而nhi 明minh 之chi 也dã 。

【# 七thất 權quyền 實thật 】# 權quyền 即tức 權quyền 巧xảo 權quyền 智trí 也dã 實thật 即tức 真chân 實thật 實thật 智trí 也dã 今kim 觀Quán 世Thế 音Âm 。 隨tùy 自tự 意ý 以dĩ 實thật 智trí 照chiếu 之chi 眾chúng 生sanh 即tức 得đắc 冥minh 益ích 普phổ 門môn 隨tùy 他tha 意ý 以dĩ 權quyền 智trí 照chiếu 之chi 眾chúng 生sanh 即tức 得đắc 顯hiển 益ích 如như 是thị 冥minh 顯hiển 獲hoạch 益ích 不bất 同đồng 者giả 盖# 由do 二nhị 智trí 之chi 力lực 權quyền 巧xảo 無vô 方phương 赴phó 機cơ 允duẫn 當đương 不bất 失thất 其kỳ 冝# 故cố 以dĩ 權quyền 實thật 次thứ 冥minh 顯hiển 而nhi 明minh 之chi 也dã (# 權quyền 實thật 二nhị 智trí 者giả 權quyền 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 道Đạo 。 種chủng 智trí 實thật 即tức 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 也dã )# 。

【# 八bát 本bổn 迹tích 】# 本bổn 猶do 根căn 本bổn 迹tích 猶do 足túc 跡tích 譬thí 人nhân 所sở 居cư 之chi 處xứ 。 則tắc 有hữu 行hành 徃# 之chi 迹tích 今kim 觀Quán 世Thế 音Âm 。 不bất 動động 本bổn 際tế 而nhi 能năng 實thật 智trí 益ích 物vật 普phổ 門môn 曲khúc 垂thùy 迹tích 化hóa 而nhi 能năng 權quyền 智trí 益ích 物vật 觀quán 音âm 既ký 是thị 過quá 去khứ 正Chánh 法Pháp 。 明minh 佛Phật 其kỳ 本bổn 已dĩ 高cao 所sở 作tác 權quyền 實thật 之chi 迹tích 則tắc 妙diệu 故cố 以dĩ 本bổn 迹tích 次thứ 權quyền 實thật 而nhi 明minh 之chi 也dã 。

【# 九cửu 緣duyên 了liễu 】# 緣duyên 謂vị 緣duyên 助trợ 了liễu 謂vị 曉hiểu 了liễu 即tức 性tánh 德đức 本bổn 具cụ 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 也dã 前tiền 之chi 八bát 雙song 從tùng 人nhân 法pháp 至Chí 真Chân 應ưng 是thị 自tự 行hành 次thứ 第đệ 藥dược 珠châu 至chí 本bổn 迹tích 是thị 化hóa 他tha 次thứ 第đệ 此thử 乃nãi 順thuận 論luận 生sanh 起khởi 也dã 今kim 挹ấp 流lưu 尋tầm 源nguyên 逆nghịch 而nhi 推thôi 之chi 則tắc 真chân 身thân 智trí 慧tuệ 悲bi 誓thệ 及cập 觀quán 音âm 之chi 人nhân 皆giai 是thị 性tánh 德đức 了liễu 因nhân 種chủng 子tử 而nhi 顯hiển 發phát 也dã 應ưng 身thân 福phước 德đức 慈từ 誓thệ 及cập 普phổ 門môn 之chi 法pháp 皆giai 是thị 性tánh 德đức 緣duyên 因nhân 種chủng 子tử 而nhi 顯hiển 發phát 也dã 自tự 行hành 次thứ 第đệ 既ký 尓# 化hóa 他tha 次thứ 第đệ 亦diệc 然nhiên 謂vị 本bổn 證chứng 實thật 智trí 冥minh 益ích 藥dược 樹thụ 屬thuộc 乎hồ 了liễu 種chủng 迹tích 化hóa 權quyền 智trí 顯hiển 益ích 珠châu 王vương 功công 歸quy 緣duyên 種chủng 故cố 緣duyên 了liễu 次thứ 八bát 雙song 之chi 後hậu 而nhi 明minh 之chi 也dã (# 緣duyên 助trợ 者giả 以dĩ 緣duyên 資tư 了liễu 也dã 本bổn 具cụ 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 者giả 謂vị 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 性tánh 元nguyên 具cụ 也dã 若nhược 順thuận 性tánh 而nhi 脩tu 了liễu 因nhân 顯hiển 至chí 果quả 則tắc 成thành 智trí 德đức 緣duyên 因nhân 顯hiển 至chí 果quả 則tắc 成thành 斷đoạn 德đức 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 皆giai 名danh 種chủng 子tử 者giả 種chủng 有hữu 發phát 生sanh 之chi 義nghĩa 謂vị 果quả 上thượng 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 之chi 顯hiển 皆giai 從tùng 因nhân 中trung 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 而nhi 發phát 生sanh 也dã )# 。

【# 十thập 智trí 斷đoạn 】# 智trí 能năng 照chiếu 理lý 斷đoạn 能năng 斷đoạn 惑hoặc 即tức 果quả 上thượng 所sở 顯hiển 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 也dã 智trí 德đức 即tức 般Bát 若Nhã 斷đoạn 德đức 即tức 解giải 脫thoát 亦diệc 涅Niết 槃Bàn 也dã 前tiền 明minh 緣duyên 了liễu 是thị 卻khước 討thảo 因nhân 源nguyên 此thử 明minh 智trí 斷đoạn 是thị 順thuận 論luận 究cứu 竟cánh 所sở 謂vị 始thỉ 則tắc 起khởi 自tự 了liễu 因nhân 終chung 至chí 菩Bồ 提Đề 大đại 智trí 始thỉ 則tắc 起khởi 自tự 緣duyên 因nhân 終chung 至chí 涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 德đức 若nhược 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 眾chúng 行hành 梵Phạm 息tức 故cố 居cư 第đệ 十thập 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 卻khước 討thảo 者giả 卻khước 退thoái 也dã 謂vị 從tùng 果quả 德đức 之chi 中trung 卻khước 退thoái 推thôi 討thảo 因nhân 德đức 之chi 源nguyên 也dã 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

順thuận 流lưu 十thập 心tâm (# 出xuất 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán )#

順thuận 即tức 隨tùy 順thuận 流lưu 即tức 流lưu 轉chuyển 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 因nhân 此thử 十thập 心tâm 則tắc 隨tùy 順thuận 煩phiền 惱não 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 故cố 也dã 。

【# 一nhất 無vô 明minh 昏hôn 闇ám 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 闇ám 識thức 昏hôn 迷mê 無vô 所sở 明minh 了liễu 煩phiền 惱não 所sở 醉túy 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 妄vọng 計kế 人nhân 我ngã 起khởi 諸chư 愛ái 見kiến 想tưởng 計kế 顛điên 倒đảo 起khởi 貪tham 瞋sân 癡si 。 廣quảng 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 二nhị 外ngoại 加gia 惡ác 友hữu 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 內nội 具cụ 煩phiền 惱não 外ngoại 值trị 惡ác 友hữu 扇thiên/phiến 動động 邪tà 法pháp 勸khuyến 惑hoặc 於ư 我ngã 倍bội 加gia 隆long 盛thịnh 無vô 由do 開khai 悟ngộ 進tiến 脩tu 善thiện 業nghiệp 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 三tam 善thiện 不bất 隨tùy 喜hỷ 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 內nội 外ngoại 惡ác 緣duyên 既ký 具cụ 即tức 內nội 滅diệt 善thiện 心tâm 外ngoại 滅diệt 善thiện 事sự 又hựu 於ư 他tha 人nhân 所sở 。 作tác 善thiện 事sự 不bất 生sanh 隨tùy 喜hỷ 。 之chi 心tâm 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 四tứ 三tam 業nghiệp 造tạo 罪tội 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 恣tứ 縱túng 身thân 口khẩu 意ý 。 三tam 業nghiệp 起khởi 殺sát 盜đạo 淫dâm 妄vọng 貪tham 瞋sân 等đẳng 過quá 無vô 惡ác 不bất 為vi 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 五ngũ 惡ác 心tâm 徧biến 布bố 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 所sở 造tạo 惡ác 事sự 不bất 廣quảng 而nhi 為vi 惡ác 之chi 心tâm 徧biến 布bố 一nhất 切thiết 處xứ 所sở 。 欲dục 以dĩ 惱não 害hại 於ư 人nhân 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 六lục 惡ác 心tâm 相tương 續tục 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 唯duy 起khởi 惡ác 心tâm 增tăng 長trưởng 惡ác 事sự 晝trú 夜dạ 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 七thất 覆phú 諱húy 過quá 失thất 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 作tác 惡ác 行hành 。 諱húy 忌kỵ 人nhân 知tri 不bất 自tự 發phát 露lộ 無vô 悔hối 改cải 心tâm 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 八bát 不bất 畏úy 惡ác 道đạo 。 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 性tánh 險hiểm 狠ngận 不bất 知tri 戒giới 律luật 於ư 殺sát 盜đạo 淫dâm 妄vọng 種chủng 種chủng 惡ác 事sự 無vô 不bất 為vi 之chi 而nhi 於ư 惡ác 道đạo 恬điềm 然nhiên 不bất 畏úy 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 九cửu 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 愚ngu 癡si 所sở 蔽tế 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 上thượng 不bất 慚tàm 天thiên 下hạ 不bất 愧quý 人nhân 雖tuy 自tự 隱ẩn 覆phú 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

【# 十thập 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 具cụ 正chánh 信tín 之chi 心tâm 但đãn 生sanh 邪tà 惡ác 之chi 見kiến 而nhi 於ư 一nhất 切thiết 。 善thiện 惡ác 因nhân 緣duyên 果quả 報báo 。 悉tất 皆giai 撥bát 以dĩ 為vi 無vô 是thị 以dĩ 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 也dã 。

逆nghịch 流lưu 十thập 心tâm (# 出xuất 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán )#

謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 由do 前tiền 順thuận 流lưu 十thập 心tâm 昏hôn 倒đảo 造tạo 惡ác 積tích 集tập 重trọng/trùng 累lũy/lụy/luy 生sanh 死tử 浩hạo 然nhiên 而nhi 無vô 際tế 畔bạn 今kim 欲dục 懺sám 悔hối 應ưng 當đương 逆nghịch 此thử 罪tội 流lưu 用dụng 十thập 種chủng 心tâm 翻phiên 除trừ 惡ác 法pháp 也dã 。

【# 一nhất 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 先tiên 須tu 正chánh 信tín 因nhân 果quả 業nghiệp 種chủng 雖tuy 久cửu 終chung 不bất 敗bại 亡vong 。 豈khởi 有hữu 自tự 作tác 他tha 人nhân 受thọ 果quả 是thị 以dĩ 深thâm 信tín 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。 不bất 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 撥bát 無vô 因nhân 果quả 之chi 心tâm 也dã 。

【# 二nhị 生sanh 重trọng 慚tàm 愧quý 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 剋khắc 責trách 往vãng 昔tích 無vô 羞tu 無vô 恥sỉ 棄khí 捨xả 淨tịnh 業nghiệp 習tập 諸chư 惡ác 行hành 。 天thiên 見kiến 我ngã 之chi 隱ẩn 罪tội 是thị 故cố 慚tàm 天thiên 人nhân 知tri 我ngã 之chi 顯hiển 過quá 是thị 故cố 愧quý 人nhân 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 之chi 心tâm 也dã 。

【# 三tam 生sanh 大đại 怖bố 畏úy 。 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 自tự 念niệm 人nhân 命mạng 無vô 常thường 。 一nhất 息tức 不bất 存tồn 千thiên 載tái 長trường/trưởng 徃# 幽u 途đồ 緜# 邈mạc 無vô 有hữu 資tư 糧lương 。 苦khổ 海hải 悠du 深thâm 那na 得đắc 不bất 怖bố 因nhân 是thị 苦khổ 切thiết 懺sám 悔hối 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 不bất 畏úy 惡ác 道đạo 之chi 心tâm 也dã 。

【# 四tứ 發phát 露lộ 懺sám 悔hối 。 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 所sở 有hữu 過quá 失thất 。 不bất 可khả 隱ẩn 覆phú 即tức 當đương 發phát 露lộ 懺sám 悔hối 。 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 覆phú 諱húy 過quá 失thất 之chi 心tâm 也dã 。

【# 五ngũ 斷đoạn 相tương 續tục 心tâm 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 所sở 作tác 惡ác 行hành 。 既ký 懺sám 悔hối 已dĩ 。 即tức 須tu 决# 斷đoạn 不bất 可khả 更cánh 作tác 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 惡ác 念niệm 相tương 續tục 之chi 心tâm 也dã 。

【# 六lục 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 】# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 徃# 昔tích 專chuyên 起khởi 惡ác 念niệm 徧biến 惱não 一nhất 切thiết 今kim 則tắc 廣quảng 發phát 兼kiêm 濟tế 之chi 心tâm 徧biến 虛hư 空không 界giới 利lợi 益ích 於ư 他tha 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 徧biến 布bố 之chi 惡ác 心tâm 也dã 。

【# 七thất 斷đoạn 惡ác 脩tu 善thiện 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 昔tích 因nhân 恣tứ 縱túng 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 造tạo 作tác 諸chư 惡ác 。 不bất 計kế 晝trú 夜dạ 今kim 則tắc 策sách 勵lệ 不bất 休hưu 斷đoạn 諸chư 惡ác 行hành 脩tu 功công 補bổ 過quá 無vô 善thiện 不bất 為vi 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 三tam 業nghiệp 造tạo 罪tội 之chi 心tâm 也dã 。

【# 八bát 守thủ 護hộ 正Chánh 法Pháp 。 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 昔tích 自tự 滅diệt 善thiện 見kiến 他tha 行hành 善thiện 而nhi 生sanh 嫉tật 妬đố 無vô 隨tùy 喜hỷ 心tâm 。 今kim 則tắc 守thủ 護hộ 正Chánh 法Pháp 。 方phương 便tiện 增tăng 廣quảng 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 善thiện 不bất 隨tùy 喜hỷ 之chi 心tâm 也dã 。

【# 九cửu 念niệm 十thập 方phương 佛Phật 。 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 昔tích 親thân 狎hiệp 惡ác 友hữu 。 信tín 受thọ 其kỳ 言ngôn 起khởi 諸chư 邪tà 見kiến 。 今kim 則tắc 念niệm 十thập 方phương 佛Phật 。 有hữu 大đại 福phước 慧tuệ 能năng 救cứu 拔bạt 我ngã 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 隨tùy 順thuận 惡ác 友hữu 之chi 心tâm 也dã 。

【# 十thập 觀quán 罪tội 性tánh 空không 。 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 不bất 知tri 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 空không 。 寂tịch 廣quảng 造tạo 諸chư 惡ác 今kim 則tắc 了liễu 知tri 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 起khởi 於ư 妄vọng 念niệm 妄vọng 念niệm 起khởi 於ư 顛điên 倒đảo 顛điên 倒đảo 起khởi 於ư 人nhân 我ngã 之chi 見kiến 今kim 既ký 了liễu 達đạt 我ngã 心tâm 本bổn 空không 罪tội 性tánh 無vô 依y 以dĩ 此thử 翻phiên 破phá 無vô 明minh 昏hôn 闇ám 之chi 心tâm 也dã 。

理Lý 事Sự 無Vô 礙Ngại 十Thập 門Môn (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

理lý 者giả 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 之chi 性tánh 也dã 事sự 者giả 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 之chi 相tướng 也dã 盖# 真Chân 如Như 不bất 守thủ 自tự 性tánh 隨tùy 緣duyên 成thành 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 全toàn 理lý 而nhi 不bất 礙ngại 眾chúng 相tướng 之chi 發phát 揮huy 真chân 理lý 全toàn 事sự 而nhi 不bất 礙ngại 一nhất 性tánh 之chi 明minh 現hiện 十thập 回hồi 向hướng 品phẩm 云vân 於ư 有hữu 為vi 界giới 示thị 無vô 為vi 法pháp 而nhi 不bất 滅diệt 壞hoại 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 於ư 無vô 為vi 界giới 示thị 有hữu 為vi 法pháp 而nhi 不bất 分phân 別biệt 。 無vô 為vi 之chi 性tánh 理lý 事sự 相tướng 望vọng 融dung 通thông 無vô 礙ngại 互hỗ 有hữu 不bất 同đồng 開khai 為vi 十thập 門môn 也dã 。

【# 一nhất 理lý 徧biến 於ư 事sự 門môn 】# 理lý 徧biến 於ư 事sự 門môn 者giả 謂vị 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 之chi 理lý 徧biến 在tại 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 也dã 然nhiên 理lý 無vô 分phần/phân 限hạn 事sự 有hữu 分phần/phân 限hạn 事sự 既ký 即tức 理lý 亦diệc 無vô 分phân 限hạn 。 故cố 一nhất 一nhất 微vi 塵trần 。 具cụ 足túc 真chân 理lý 經Kinh 云vân 法pháp 性tánh 徧biến 在tại 一nhất 切thiết 處xứ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 國quốc 土độ 三tam 世thế 悉tất 在tại 無vô 有hữu 餘dư 亦diệc 無vô 形hình 相tướng 。 而nhi 可khả 得đắc 是thị 也dã (# 三tam 世thế 者giả 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 也dã )# 。

【# 二nhị 事sự 徧biến 於ư 理lý 門môn 】# 事sự 徧biến 於ư 理lý 門môn 者giả 謂vị 理lý 既ký 徧biến 於ư 事sự 而nhi 事sự 亦diệc 徧biến 於ư 理lý 以dĩ 有hữu 分phần/phân 限hạn 之chi 事sự 而nhi 具cụ 無vô 分phần/phân 限hạn 之chi 理lý 故cố 一nhất 微vi 塵trần 即tức 徧biến 法Pháp 界Giới 也dã 。

【# 三tam 依y 理lý 成thành 事sự 門môn 】# 依y 理lý 成thành 事sự 門môn 者giả 謂vị 依y 於ư 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 而nhi 成thành 世thế 間gian 之chi 事sự 。 事sự 無vô 別biệt 體thể 全toàn 攬lãm 理lý 成thành 如như 波ba 依y 水thủy 全toàn 水thủy 成thành 波ba 也dã (# 水thủy 喻dụ 理lý 也dã 波ba 喻dụ 事sự 也dã )# 。

【# 四tứ 事sự 能năng 顯hiển 理lý 門môn 】# 事sự 能năng 顯hiển 理lý 門môn 者giả 謂vị 理lý 無vô 形hình 相tướng 即tức 事sự 而nhi 明minh 事sự 既ký 依y 理lý 而nhi 成thành 理lý 乃nãi 藉tạ 事sự 而nhi 顯hiển 如như 波ba 相tương/tướng 盡tận 水thủy 體thể 全toàn 現hiện 也dã 。

【# 五ngũ 以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 】# 以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 者giả 謂vị 事sự 相tướng 既ký 虛hư 全toàn 體thể 是thị 理lý 故cố 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 般Bát 若Nhã 心tâm 經Kinh 云vân 是thị 故cố 空không 中trung 無vô 色sắc 。 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 是thị 也dã (# 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 即tức 五ngũ 陰ấm 也dã )# 。

【# 六lục 事sự 能năng 隱ẩn 理lý 門môn 】# 事sự 能năng 隱ẩn 理lý 門môn 者giả 謂vị 真chân 理lý 既ký 隨tùy 緣duyên 而nhi 成thành 事sự 相tướng 遂toại 令linh 事sự 顯hiển 而nhi 理lý 不bất 現hiện 如như 水thủy 成thành 波ba 動động 顯hiển 靜tĩnh 隱ẩn 經Kinh 云vân 法Pháp 身thân 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 名danh 曰viết 眾chúng 生sanh 。 是thị 也dã (# 五ngũ 道đạo 者giả 天thiên 道Đạo 人Nhân 道đạo 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 畜súc 生sanh 道đạo 地địa 獄ngục 道đạo 也dã )# 。

【# 七thất 真chân 理lý 即tức 事sự 門môn 】# 真chân 理lý 即tức 事sự 門môn 者giả 謂vị 真Chân 如Như 理lý 性tánh 即tức 是thị 事sự 法pháp 非phi 理lý 之chi 外ngoại 而nhi 別biệt 有hữu 事sự 如như 水thủy 即tức 是thị 波ba 非phi 波ba 之chi 外ngoại 而nhi 別biệt 有hữu 水thủy 般Bát 若Nhã 心tâm 經Kinh 云vân 空không 即tức 是thị 色sắc 是thị 也dã 。

【# 八bát 事sự 法pháp 即tức 理lý 門môn 】# 事sự 法pháp 即tức 理lý 門môn 者giả 謂vị 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 事sự 法pháp 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 皆giai 由do 因nhân 緣duyên 。 會hội 集tập 而nhi 有hữu 舉cử 體thể 即tức 是thị 真chân 性tánh 而nhi 不bất 出xuất 乎hồ 事sự 法pháp 之chi 外ngoại 般Bát 若Nhã 心tâm 經Kinh 云vân 色sắc 即tức 是thị 空không 是thị 也dã 。

【# 九cửu 真chân 理lý 非phi 事sự 門môn 】# 真chân 理lý 非phi 事sự 門môn 者giả 謂vị 事sự 即tức 真chân 理lý 而nhi 非phi 是thị 事sự 盖# 理lý 絕tuyệt 諸chư 相tướng 真chân 妄vọng 有hữu 異dị 即tức 妄vọng 之chi 真chân 異dị 於ư 妄vọng 故cố 如như 水thủy 濕thấp 性tánh 則tắc 非phi 波ba 之chi 動động 相tương/tướng 也dã (# 即tức 妄vọng 之chi 真chân 猶do 云vân 即tức 事sự 之chi 理lý 異dị 於ư 妄vọng 故cố 者giả 謂vị 理lý 異dị 於ư 事sự 也dã )# 。

【# 十thập 事sự 法pháp 非phi 理lý 門môn 】# 事sự 法pháp 非phi 理lý 門môn 者giả 謂vị 全toàn 理lý 之chi 事sự 而nhi 非phi 是thị 理lý 盖# 以dĩ 事sự 有hữu 差sai 別biệt 性tánh 相tướng 異dị 故cố 是thị 以dĩ 舉cử 體thể 全toàn 理lý 而nhi 事sự 相tướng 宛uyển 然nhiên 如như 波ba 之chi 動động 相tương/tướng 非phi 是thị 水thủy 之chi 濕thấp 性tánh 也dã 。

十Thập 門Môn 釋Thích 經Kinh (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

唐đường 清thanh 凉# 國quốc 師sư 將tương 欲dục 解giải 釋thích 華hoa 嚴nghiêm 大đại 經kinh 故cố 先tiên 揔# 啟khải 十thập 種chủng 義nghĩa 門môn 列liệt 於ư 經kinh 前tiền 懸huyền 談đàm 一nhất 經kinh 大đại 意ý 使sử 知tri 教giáo 法pháp 興hưng 起khởi 有hữu 所sở 自tự 來lai 然nhiên 聖thánh 人nhân 言ngôn 不bất 虛hư 發phát 說thuyết 必tất 有hữu 由do 非phi 大đại 因nhân 緣duyên 。 莫mạc 宣tuyên 斯tư 典điển 故cố 第đệ 一nhất 論luận 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 因nhân 緣duyên 既ký 興hưng 有hữu 所sở 起khởi 教giáo 不bất 出xuất 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 分phần 教giáo 故cố 第đệ 二nhị 論luận 藏tạng 教giáo 所sở 攝nhiếp 然nhiên 藏tạng 教giáo 皆giai 通thông 權quyền 實thật 今kim 揀giản 權quyền 取thủ 實thật 唯duy 圓viên 教giáo [(冰-水+〡)*ㄆ]# 故cố 第đệ 三tam 論luận 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 既ký 知tri 圓viên 義nghĩa 包bao 含hàm 廣quảng 博bác 未vị 審thẩm 被bị 何hà 根căn 噐# 故cố 第đệ 四tứ 論luận 教giáo 所sở 被bị 機cơ 雖tuy 知tri 正chánh 被bị 圓viên 機cơ 未vị 知tri 能năng 詮thuyên 何hà 為vi 教giáo 體thể 故cố 第đệ 五ngũ 論luận 教giáo 體thể 淺thiển 深thâm 已dĩ 知tri 教giáo 體thể 該cai 羅la 未vị 知tri 所sở 宗tông 尊tôn 崇sùng 何hà 義nghĩa 故cố 第đệ 六lục 論luận 宗tông 趣thú 通thông 局cục 既ký 知tri 旨chỉ 趣thú 冲# 深thâm 未vị 委ủy 能năng 詮thuyên 文văn 言ngôn 廣quảng 狹hiệp 故cố 第đệ 七thất 論luận 部bộ 類loại 品phẩm 會hội 既ký 知tri 部bộ 類loại 廣quảng 則tắc 無vô 盡tận 畧lược 乃nãi 百bách 千thiên 而nhi 亦diệc 未vị 知tri 何hà 年niên 傳truyền 譯dịch 有hữu 何hà 感cảm 應ứng 。 使sử 宗tông 承thừa 有hữu 緒tự 故cố 第đệ 八bát 論luận 傳truyền 譯dịch 感cảm 通thông 大đại 旨chỉ 既ký 陳trần 隨tùy 文văn 解giải 釋thích 先tiên 明minh 緫# 目mục 故cố 第đệ 九cửu 論luận 緫# 釋thích 經kinh 題đề 緫# 意ý 雖tuy 知tri 在tại 文văn 難nan 曉hiểu 故cố 第đệ 十thập 論luận 別biệt 解giải 文văn 義nghĩa 故cố 云vân 十thập 門môn 釋thích 經kinh 也dã (# 三tam 藏tạng 者giả 經kinh 藏tạng 律luật 藏tạng 論luận 藏tạng 也dã 百bách 千thiên 者giả 十thập 萬vạn 也dã 此thử 經Kinh 有hữu 十thập 萬vạn 偈kệ 故cố 攝nhiếp 論luận 謂vị 此thử 經Kinh 名danh 百bách 千thiên 經kinh 也dã )# 。

【# 一nhất 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 】# 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 者giả 明minh 此thử 經Kinh 教giáo 法pháp 興hưng 起khởi 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 謂vị 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 最tối 初sơ 欲dục 說thuyết 甚thậm 深thâm 大đại 法Pháp 。 即tức 從tùng 眉mi 間gian 。 白bạch 毫hào 相tướng 中trung 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 智trí 眼nhãn 。 普phổ 觀quán 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 智trí 。 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 但đãn 以dĩ 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 不bất 知tri 不bất 見kiến 。 於ư 是thị 稱xưng 法Pháp 界Giới 性tánh 而nhi 說thuyết 此thử 經Kinh 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 修tu 習tập 聖thánh 道Đạo 。 永vĩnh 離ly 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 自tự 於ư 身thân 中trung 。 得đắc 見kiến 如Như 來Lai 。 廣quảng 大đại 智trí 慧tuệ 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 此thử 則tắc 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 有hữu 佛Phật 智trí 因nhân 緣duyên 而nhi 令linh 斯tư 教giáo 興hưng 也dã 。

【# 二nhị 藏tạng 教giáo 所sở 攝nhiếp 】# 藏tạng 即tức 含hàm 藏tạng 之chi 義nghĩa 謂vị 經kinh 律luật 論luận 之chi 三tam 藏tạng 各các 能năng 包bao 含hàm 無vô 量lượng 義nghĩa 理lý 也dã 教giáo 即tức 契Khế 經Kinh 重trọng/trùng 頌tụng 授thọ 記ký 諷phúng 頌tụng 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 本bổn 事sự 本bổn 生sanh 。 方Phương 廣Quảng 希hy 有hữu 論luận 議nghị 十thập 二nhị 分phần 教giáo 也dã 所sở 攝nhiếp 者giả 謂vị 此thử 經Kinh 與dữ 彼bỉ 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 分phần 教giáo 互hỗ 相tương 攝nhiếp 也dã 若nhược 彼bỉ 攝nhiếp 此thử 於ư 三tam 藏tạng 中trung 屬thuộc 經kinh 藏tạng 攝nhiếp 十thập 二nhị 分phần 中trung 屬thuộc 契Khế 經Kinh 方Phương 廣Quảng 二nhị 分phần 所sở 攝nhiếp 若nhược 此thử 攝nhiếp 彼bỉ 則tắc 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 分phần 教giáo 皆giai 屬thuộc 此thử 經Kinh 。 攝nhiếp 也dã 盖# 此thử 經Kinh 一nhất 法pháp 能năng 含hàm 無vô [書-曰+皿]# 法Pháp 門môn 而nhi 况# 法pháp 法pháp 圓viên 融dung 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 無vô 盡tận 海hải 同đồng 會hội 一nhất 法pháp 道đạo 塲# 中trung 是thị 也dã (# 契Khế 經Kinh 者giả 謂vị 長trường/trưởng 行hành 散tán 說thuyết 之chi 文văn 也dã 重trọng/trùng 頌tụng 者giả 謂vị 再tái 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 之chi 文văn 也dã 授thọ 記ký 者giả 謂vị 佛Phật 授thọ 菩Bồ 薩Tát 作tác 佛Phật 之chi 記ký 也dã 諷phúng 頌tụng 者giả 謂vị 不bất 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 而nhi 直trực 說thuyết 偈kệ 也dã 自tự 說thuyết 者giả 謂vị 佛Phật 不bất 待đãi 他tha 問vấn 而nhi 自tự 說thuyết 也dã 因nhân 緣duyên 者giả 謂vị 有hữu 人nhân 問vấn 故cố 為vi 說thuyết 是thị 事sự 也dã 譬thí 喻dụ 者giả 謂vị 假giả 譬thí 而nhi 說thuyết 也dã 本bổn 事sự 者giả 謂vị 說thuyết 弟đệ 子tử 前tiền 世thế 之chi 事sự 。 也dã 本bổn 生sanh 者giả 謂vị 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 行hành 。 之chi 事sự 也dã 方Phương 廣Quảng 者giả 謂vị 說thuyết 正chánh 理lý 之chi 廣quảng 大đại 也dã 希hy 有hữu 者giả 謂vị 佛Phật 現hiện 神thần 力lực 種chủng 種chủng 等đẳng 事sự 也dã 論luận 議nghị 者giả 謂vị 决# 擇trạch 辯biện 論luận 一nhất 切thiết 法pháp 義nghĩa 也dã )# 。

【# 三tam 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 】# 義nghĩa 即tức 圓viên 教giáo 所sở 詮thuyên 玄huyền 妙diệu 之chi 義nghĩa 理lý 即tức 法Pháp 界Giới 所sở 顯hiển 圓viên 融dung 之chi 理lý 謂vị 此thử 經Kinh 所sở 詮thuyên 義nghĩa 理lý 正chánh 屬thuộc 圓viên 教giáo 說thuyết 一nhất 法pháp 則tắc 諸chư 法pháp 皆giai 攝nhiếp 談đàm 一nhất 位vị 則tắc 諸chư 位vị 咸hàm [(冰-水+〡)*ㄆ]# 是thị 故cố 塵trần 含hàm 法Pháp 界Giới 念niệm 攝nhiếp 僧Tăng 祇kỳ 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 同đồng 歸quy 華hoa 嚴nghiêm 性tánh 海hải 也dã 分phân 齊tề 者giả 以dĩ 圓viên 教giáo 所sở 明minh 事sự 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 及cập 一nhất 切thiết 塵trần 毛mao 稱xưng 性tánh 圓viên 融dung 所sở 顯hiển 之chi 理lý 正chánh 是thị 此thử 經Kinh 分phân 齊tề 也dã (# 僧Tăng 祇kỳ 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 阿a 僧tăng 祇kỳ 華hoa 言ngôn 無vô 數số )# 。

【# 四tứ 教giáo 所sở 被bị 機cơ 】# 教giáo 所sở 被bị 機cơ 者giả 謂vị 此thử 圓viên 融dung 具cụ 德đức 之chi 教giáo 正chánh 被bị 一Nhất 乘Thừa 圓viên 頓đốn 之chi 機cơ 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 無vô 信tín 等đẳng 從tùng 類loại [(冰-水+〡)*ㄆ]# 攝nhiếp 畧lược 有hữu 十thập 機cơ 令linh 其kỳ 信tín 解giải 悟ngộ 入nhập 同đồng 遊du 華hoa 嚴nghiêm 性tánh 海hải 經Kinh 云vân 我ngã 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 護hộ 持trì 此thử 法Pháp 。 令linh 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 未vị 曾tằng 。 聞văn 者giả 皆giai 悉tất 得đắc 聞văn 。 乃nãi 至chí 深thâm 入nhập 如Như 來Lai 。 境cảnh 界giới 是thị 也dã (# 十thập 機cơ 者giả 無vô 信tín 機cơ 違vi 真chân 機cơ 大đại 實thật 機cơ 狹hiệp 劣liệt 機cơ 守thủ 權quyền 機cơ 正chánh 為vi 機cơ 兼kiêm 為vi 機cơ 引dẫn 為vi 機cơ 權quyền 為vi 機cơ 遠viễn 為vi 機cơ 也dã )# 。

【# 五ngũ 教giáo 體thể 淺thiển 深thâm 】# 教giáo 體thể 淺thiển 深thâm 者giả 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 教giáo 必tất 有hữu 其kỳ 體thể 若nhược 演diễn 華hoa 嚴nghiêm 之chi 教giáo 則tắc 以dĩ 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 及cập 事sự 事sự 無vô 礙ngại 為vi 體thể 今kim 通thông 論luận 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 畧lược 而nhi 明minh 之chi 有hữu 十thập 體thể 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 者giả 謂vị 大đại 海hải 澄trừng 渟# 萬vạn 像tượng 皆giai 現hiện 如như 印ấn 印ấn 物vật 如Như 來Lai 智trí 海hải 清thanh 淨tịnh 湛trạm 然nhiên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 念niệm 根căn 欲dục 在tại 如Như 來Lai 三tam 昧muội 。 智trí 中trung 猶do 海hải 現hiện 像tượng 也dã 十thập 體thể 者giả 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。 體thể 名danh 句cú 文văn 身thân 。 體thể 通thông 取thủ 四tứ 法pháp 體thể 通thông 攝nhiếp 所sở 詮thuyên 體thể 諸chư 法pháp 顯hiển 義nghĩa 體thể 攝nhiếp 境cảnh 唯duy 心tâm 體thể 會hội 緣duyên 入nhập 實thật 體thể 理lý 事sự 無vô 礙ngại 體thể 事sự 事sự 無vô 礙ngại 體thể 海hải 印ấn 炳bỉnh 現hiện 體thể 也dã )# 。

【# 六lục 宗tông 趣thú 通thông 局cục 】# 語ngữ 之chi 所sở 尚thượng 曰viết 宗tông 宗tông 之chi 所sở 歸quy 曰viết 趣thú 通thông 者giả 緫# 論luận 一nhất 代đại 時thời 教giáo 從tùng 狹hiệp 至chí 寬khoan 以dĩ 為vi 十thập 宗tông 局cục 者giả 別biệt 局cục 一nhất 經kinh 也dã 此thử 經Kinh 揔# 以dĩ 因nhân 果quả 緣duyên 起khởi 理lý 實thật 法Pháp 界Giới 不bất 思tư 議nghị 。 為vi 宗tông 故cố 所sở 談đàm 所sở 尚thượng 之chi 語ngữ 不bất 出xuất 乎hồ 此thử 盖# 令linh 人nhân 尋tầm 宗tông 歸quy 趣thú 稱xưng 性tánh 起khởi 修tu 證chứng 入nhập 法Pháp 界Giới 成thành 佛Phật 果quả 德đức 若nhược 餘dư 諸chư 經kinh 則tắc 說thuyết 法Pháp 各các 異dị 歸quy 趣thú 不bất 同đồng 也dã (# 十thập 宗tông 者giả 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 宗tông 法pháp 有hữu 我ngã 無vô 宗tông 法pháp 無vô 去khứ 來lai 。 宗tông 現hiện 通thông 假giả 實thật 宗tông 俗tục 妄vọng 真chân 實thật 宗tông 諸chư 法pháp 但đãn 名danh 宗tông 三tam 性tánh 空không 有hữu 宗tông 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 宗tông 空không 有hữu 無vô 礙ngại 宗tông 圓viên 融dung 具cụ 德đức 宗tông 也dã )# 。

【# 七thất 部bộ 類loại 品phẩm 會hội 】# 部bộ 即tức 諸chư 部bộ 類loại 即tức 流lưu 類loại 謂vị 從tùng 此thử 經Kinh 部bộ 內nội 流lưu 出xuất 別biệt 行hành 之chi 經kinh 也dã 盖# 此thử 經Kinh 教giáo 海hải 難nan 思tư 無vô 窮cùng 無vô 盡tận 。 從tùng 狹hiệp 至chí 廣quảng 。 畧lược 顯hiển 十thập 類loại 一nhất 畧lược 本bổn 經kinh 即tức 今kim 所sở 傳truyền 之chi 經kinh 一nhất 部bộ 三tam 十thập 九cửu 品phẩm 八bát 十thập 卷quyển 文văn 九cửu 會hội 所sở 談đàm 四tứ 萬vạn 五ngũ 千thiên 偈kệ 其kỳ 餘dư 九cửu 類loại 部bộ 品phẩm 會hội 數số 廣quảng 畧lược 各các 不bất 同đồng 也dã (# 十thập 類loại 經kinh 者giả 畧lược 本bổn 經kinh 下hạ 本bổn 經kinh 中trung 本bổn 經kinh 上thượng 本bổn 經kinh 普phổ 眼nhãn 經kinh 同đồng 說thuyết 經Kinh 異dị 說thuyết 經Kinh 主chủ 伴bạn 經kinh 眷quyến 屬thuộc 經kinh 圓viên 滿mãn 經kinh 也dã 九cửu 會hội 者giả 一nhất 會hội 菩Bồ 提Đề 塲# 二nhị 會hội 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 三tam 會hội 忉Đao 利Lợi 天Thiên 宮Cung 。 四tứ 會hội 夜dạ 摩ma 天thiên 宮cung 五ngũ 會hội 兜Đâu 率Suất 天Thiên 宮Cung 。 六lục 會hội 他tha 化hóa 天thiên 宮cung 七thất 會hội 八bát 會hội 皆giai 在tại 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 九cửu 會hội 逝thệ 多đa 林lâm 也dã )# 。

【# 八bát 傳truyền 譯dịch 感cảm 通thông 】# 傳truyền 譯dịch 者giả 謂vị 西tây 天thiên 傳truyền 至chí 東đông 土thổ/độ 譯dịch 彼bỉ 梵Phạn 語ngữ 成thành 此thử 華hoa 言ngôn 也dã 盖# 此thử 經Kinh 前tiền 後hậu 凡phàm 二nhị 譯dịch 一nhất 晉tấn 義nghĩa 熈# 十thập 四tứ 年niên 北bắc 天Thiên 竺Trúc 僧Tăng 佛Phật 度độ 跋bạt 陀đà 羅la 於ư 揚dương 州châu 謝tạ 司ty 空không 寺tự 譯dịch 梵Phạm 本bổn 為vi 三tam 萬vạn 六lục 千thiên 。 偈kệ 成thành 六lục 十thập 卷quyển 一nhất 唐đường 證chứng 聖thánh 元nguyên 年niên 于vu 闐điền 國quốc 僧Tăng 實thật 义# 難Nan 陀Đà 於ư 東đông 都đô 佛Phật 授thọ 記ký 寺tự 再tái 譯dịch 蒦# 文văn 兼kiêm 補bổ 諸chư 闕khuyết 增tăng 益ích 九cửu 千thiên 偈kệ 共cộng 前tiền 四tứ 萬vạn 五ngũ 千thiên 偈kệ 成thành 八bát 十thập 卷quyển 即tức 今kim 流lưu 傳truyền 者giả 是thị 也dã 感cảm 通thông 者giả 佛Phật 度độ 跋bạt 陀đà 羅la 譯dịch 經kinh 之chi 時thời 感cảm 龍long 王vương 遣khiển 一nhất 青thanh 衣y 童đồng 子tử 每mỗi 日nhật 從tùng 池trì 而nhi 出xuất 以dĩ 給cấp 瓶bình 硯# 之chi 水thủy 實thật 义# 難Nan 陀Đà 譯dịch 經kinh 之chi 時thời 感cảm 天thiên 降giáng 甘cam 露lộ 。 徵trưng 應ưng 良lương 多đa 備bị 載tái 傳truyền 記ký 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 佛Phật 度độ 跋bạt 陀đà 羅la 華hoa 言ngôn 覺giác 賢hiền 梵Phạn 語ngữ 實thật 义# 難Nan 陀Đà 華hoa 言ngôn 喜hỷ 學học 也dã )# 。

【# 九cửu 緫# 釋thích 經kinh 題đề 】# 揔# 釋thích 經kinh 題đề 者giả 謂vị 揔# 以dĩ 妙diệu 義nghĩa 解giải 釋thích 大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 之chi 題đề 目mục 也dã 盖# 大đại 方Phương 廣Quảng 者giả 所sở 證chứng 法pháp 也dã 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 者giả 能năng 證chứng 人nhân 也dã 又hựu 云vân 大đại 以dĩ 體thể 性tánh 包bao 含hàm 方Phương 廣Quảng 乃nãi 業nghiệp 用dụng 周chu 徧biến 佛Phật 謂vị 果quả 圓viên 覺giác 滿mãn 華hoa 喻dụ 萬vạn 行hạnh 披phi 敷phu 嚴nghiêm 乃nãi 飾sức 法pháp 成thành 人nhân 經kinh 謂vị 貫quán 穿xuyên 常thường 法pháp 故cố 一nhất 經kinh 體thể 用dụng [書-曰+皿]# 大đại 方Phương 廣Quảng 五ngũ 周chu 因nhân 果quả 皆giai 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 斯tư 乃nãi 人nhân 法pháp 雙song 標tiêu 法pháp 喻dụ 齊tề 舉cử 具cụ 體thể 具cụ 用dụng 有hữu 果quả 有hữu 因nhân 理lý 盡tận 義nghĩa 圓viên 統thống 攝nhiếp 無vô 外ngoại 為vi 一nhất 部bộ 之chi 宏hoành 綱cương 也dã (# 業nghiệp 用dụng 者giả 謂vị 佛Phật 不bất 思tư 議nghị 。 功công 德đức 之chi 業nghiệp 。 稱xưng 體thể 之chi 力lực 用dụng 也dã 五ngũ 周chu 因nhân 果quả 者giả 所sở 信tín 因nhân 果quả 差sai 別biệt 。 因nhân 果quả 平bình 等đẳng 因nhân 果quả 成thành 行hành 因nhân 果quả 證chứng 入nhập 因nhân 果quả 也dã )# 。

【# 十thập 別biệt 解giải 文văn 義nghĩa 】# 別biệt 解giải 文văn 義nghĩa 者giả 謂vị 既ký 緫# 釋thích 經kinh 題đề 則tắc 當đương 別biệt 解giải 經kinh 文văn 使sử 妙diệu 義nghĩa 之chi 不bất 壅ủng 也dã 此thử 經Kinh 文văn 富phú 義nghĩa 愽# 一nhất 文văn 一nhất 句cú 包bao 含hàm 法Pháp 界Giới 科khoa 釋thích 難nan 盡tận 畧lược 而nhi 言ngôn 之chi 大đại 科khoa 三tam 分phần/phân 盖# 聖thánh 人nhân 設thiết 教giáo 必tất 有hữu 其kỳ 漸tiệm 將tương 說thuyết 微vi 言ngôn 先tiên 顯hiển 因nhân 由do 故cố 此thử 經Kinh 從tùng 世thế 主chủ 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 為vi 序tự 分phần/phân 因nhân 緣duyên 既ký 彰chương 當đương 機cơ 受thọ 法pháp 故cố 此thử 經Kinh 從tùng 如Như 來Lai 現hiện 相tướng 品phẩm 至chí 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 為vi 正chánh 宗tông 分phần/phân 正chánh 宗tông 既ký 陳trần 務vụ 於ư 流lưu 通thông 復phục 令linh 末mạt 葉diệp 傳truyền 芳phương 法pháp 燈đăng 永vĩnh 耀diệu 故cố 此thử 經Kinh 從tùng 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 內nội 尓# 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 從tùng 善thiện 住trụ 樓lâu 閣các 出xuất 已dĩ 下hạ 為vi 流lưu 通thông 分phần/phân 故cố 祖tổ 師sư 作tác 疏sớ/sơ 述thuật 鈔sao 嘗thường 釋thích 其kỳ 義nghĩa 焉yên (# 梵Phạn 語ngữ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 華hoa 言ngôn 妙diệu 德đức )# 。

十Thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh )#

梵Phạn 語ngữ 波Ba 羅La 蜜Mật 華hoa 言ngôn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 謂vị 菩Bồ 薩Tát 脩tu 此thử 十thập 法pháp 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。 超siêu 生sanh 死tử 海hải 。 到đáo 涅Niết 槃Bàn 岸ngạn 也dã (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 一nhất 檀đàn 那na 波Ba 羅La 蜜Mật 】# 梵Phạn 語ngữ 檀đàn 那na 華hoa 言ngôn 布bố 施thí 運vận 心tâm 普phổ 周chu 曰viết 布bố 輟chuyết 己kỷ 惠huệ 人nhân 名danh 施thí 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 為vì 令linh 。 眾chúng 生sanh 心tâm 滿mãn 足túc 故cố 內nội 外ngoại 悉tất 捨xả 而nhi 無vô 所sở 着trước 是thị 名danh 檀Đàn 那Na 波Ba 羅La 。 蜜mật (# 內nội 即tức 內nội 身thân 謂vị 頭đầu 目mục 身thân 命mạng 等đẳng 外ngoại 即tức 外ngoại 財tài 謂vị 金kim 銀ngân 財tài 物vật 等đẳng 也dã )# 。

【# 二nhị 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 梵Phạn 語ngữ 尸thi 羅la 華hoa 言ngôn 清thanh 凉# 謂vị 離ly 熱nhiệt 惱não 得đắc 清thanh 凉# 故cố 。 亦diệc 云vân 防phòng 止chỉ 謂vị 調điều 練luyện 三tam 業nghiệp 止chỉ 過quá 防phòng 非phi 好hiếu 行hành 善thiện 道đạo 不bất 自tự 放phóng 逸dật 。 也dã 又hựu 戒giới 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 具cụ 持trì 眾chúng 戒giới 而nhi 無vô 所sở 着trước 是thị 名danh 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 三tam 業nghiệp 者giả 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 也dã )# 。

【# 三tam 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 梵Phạn 語ngữ 羼sằn 提đề 華hoa 言ngôn 忍nhẫn 辱nhục 他tha 人nhân 加gia 惱não 為vi 辱nhục 於ư 辱nhục 安an 受thọ 曰viết 忍nhẫn 謂vị 內nội 心tâm 能năng 安an 忍nhẫn 外ngoại 所sở 辱nhục 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 悉tất 能năng 。 忍nhẫn 受thọ 一nhất 切thiết 。 諸chư 惡ác 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 搖dao 動động 。 是thị 名danh 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 四tứ 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 梵Phạn 語ngữ 毘tỳ 梨lê 耶da 華hoa 言ngôn 精tinh 進tấn 練luyện 心tâm 於ư 法pháp 曰viết 精tinh 精tinh 心tâm 務vụ 達đạt 名danh 進tiến 謂vị 勤cần 脩tu 善thiện 法Pháp 心tâm 無vô 懈giải 怠đãi 。 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 普phổ 發phát 眾chúng 業nghiệp 常thường 修tu 靡mĩ 懈giải 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 恆hằng 不bất 退thoái 轉chuyển 。 是thị 名danh 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 五ngũ 禪Thiền 那Na 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 梵Phạn 語ngữ 禪thiền 那na 華hoa 言ngôn 靜tĩnh 慮lự 謂vị 念niệm 慮lự 皆giai 忘vong 安an 心tâm 理lý 境cảnh 又hựu 名danh 智trí 生sanh 謂vị 依y 定định 生sanh 智trí 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 無vô 所sở 貪tham 著trước 。 諸chư 次thứ 第đệ 定định 悉tất 能năng 成thành 就tựu 。 是thị 名danh 禪Thiền 那Na 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 五ngũ 欲dục 者giả 色sắc 欲dục 聲thanh 欲dục 香hương 欲dục 味vị 欲dục 觸xúc 欲dục 也dã 諸chư 次thứ 第đệ 定định 者giả 謂vị 於ư 初sơ 禪thiền 定định 二nhị 禪thiền 定định 三tam 禪thiền 定định 四tứ 禪thiền 定định 等đẳng 次thứ 第đệ 而nhi 入nhập 也dã )# 。

【# 六lục 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 决# 定định 審thẩm 理lý 名danh 智trí 造tạo 心tâm 分phân 別biệt 名danh 慧tuệ 謂vị 照chiếu 了liễu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 能năng 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。 善thiện 觀quán 諸chư 法pháp 。 得đắc 實thật 相tướng 印ấn 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 。 智trí 門môn 是thị 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 實thật 相tướng 即tức 一nhất 實thật 相tướng 也dã 無vô 相tướng 之chi 相tướng 。 名danh 為vi 實thật 相tướng 。 印ấn 即tức 印ấn 定định 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 相tương/tướng 故cố )# 。

【# 七thất 方Phương 便Tiện 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 方phương 即tức 方phương 法pháp 便tiện 即tức 便tiện 宜nghi 謂vị 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 隨tùy 機cơ 利lợi 物vật 稱xưng 適thích 緣duyên 宜nghi 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 而nhi 不bất 厭yếm 倦quyện 。 隨tùy 其kỳ 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 為vì 現hiện 身thân 。 說thuyết 法Pháp 是thị 名danh 方phương 便tiện 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 八bát 願Nguyện 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 願nguyện 即tức 誓thệ 願nguyện 志chí 求cầu 滿mãn 足túc 也dã 謂vị 上thượng 求cầu 佛Phật 道Đạo 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 成thành 就tựu 行hạnh 願nguyện 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 盡tận 未vị 來lai 刼# 證chứng 得đắc 如Như 來Lai 。 智trí 慧tuệ 是thị 名danh 願Nguyện 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 刼# 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 刼# 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết )# 。

【# 九cửu 力Lực 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 力lực 即tức 力lực 用dụng 謂vị 行hành 滿mãn 功công 成thành 萬vạn 境cảnh 無vô 動động 能năng 善thiện 辦biện 眾chúng 事sự 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 具cụ 深thâm 心tâm 力lực 無vô 有hữu 雜tạp 染nhiễm 乃nãi 至chí 具cụ 加gia 持trì 力lực 令linh 信tín 解giải 領lãnh 受thọ 。 是thị 名danh 力Lực 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 十thập 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 】# 智trí 即tức 智trí 慧tuệ 謂vị 决# 斷đoạn 無vô 惑hoặc 證chứng 法pháp 怡di 神thần 善thiện 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 明minh 了liễu 無vô 礙ngại 。 也dã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 實thật 知tri 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 力lực 普phổ 覺giác 悟ngộ 法Pháp 界Giới 門môn 。 是thị 名danh 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。

十Thập 種Chủng 智Trí (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh )#

十thập 種chủng 智trí 者giả 即tức 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 也dã 如Như 來Lai 為vì 令linh 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 當đương 。 脩tu 學học 而nhi 自tự 得đắc 開khai 解giải 也dã (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

【# 一nhất 三tam 世thế 智trí 】# 謂vị 於ư 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 三tam 世thế 之chi 法pháp 。 皆giai 悉tất 通thông 達đạt 。 圓viên 明minh 顯hiển 了liễu 是thị 名danh 三tam 世thế 智trí 。

【# 二nhị 佛Phật 法Pháp 智trí 】# 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 謂vị 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 善thiện 出xuất 世thế 間gian 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 說thuyết 法Pháp 度độ 生sanh 是thị 名danh 佛Phật 法Pháp 智trí 。

【# 三tam 法Pháp 界Giới 無Vô 礙Ngại 智Trí 】# 謂vị 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 具cụ 法Pháp 界Giới 之chi 體thể 事sự 理lý 融dung 通thông 性tánh 分phần/phân 交giao 徹triệt 互hỗ 不bất 相tương 礙ngại 。 是thị 名danh 法Pháp 界Giới 無Vô 礙Ngại 智Trí (# 性tánh 即tức 理lý 也dã 分phần/phân 謂vị 分phần/phân 限hạn 即tức 事sự 也dã )# 。

【# 四tứ 法Pháp 界Giới 無vô 邊biên 。 智trí 】# 謂vị 知tri 眾chúng 生sanh 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 充sung 徧biến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 是thị 名danh 法Pháp 界Giới 無vô 邊biên 智trí 。

【# 五ngũ 充sung 滿mãn 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 智trí 】# 謂vị 如Như 來Lai 從tùng 定định 而nhi 起khởi 。 廣quảng 大đại 妙diệu 用dụng 徧biến 滿mãn 世thế 間gian 無vô 不bất 照chiếu 了liễu 是thị 名danh 充sung 滿mãn 一nhất 切thiết 世thế 間gian 智trí 。

【# 六lục 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 智trí 】# 謂vị 如Như 來Lai 有hữu 大đại 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 普phổ 能năng 照chiếu 了liễu 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 是thị 名danh 普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 世thế 間gian 智trí 。

【# 七thất 住trụ 持trì 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 智trí 】# 謂vị 如Như 來Lai 有hữu 大đại 神thần 力lực 。 住trụ 持trì 世thế 界giới 知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 機cơ 噐# 大đại 小tiểu 而nhi 攝nhiếp 化hóa 之chi 是thị 名danh 住trụ 持trì 一nhất 切thiết 世thế 界giới 智trí 。

【# 八bát 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 智trí 】# 謂vị 如Như 來Lai 知tri 所sở 化hóa 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 善thiện 惡ác 因nhân 緣duyên 皆giai 悉tất 明minh 了liễu 。 是thị 名danh 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 智trí 。

【# 九cửu 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 智trí 】# 謂vị 如Như 來Lai 既ký 知tri 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 了liễu 知tri 。 能năng 化hóa 者giả 法pháp 是thị 名danh 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 智trí 。

【# 十thập 知tri 無vô 邊biên 諸chư 佛Phật 。 智trí 】# 謂vị 如Như 來Lai 知tri 無vô 邊biên 諸chư 佛Phật 。 出xuất 現hiện 世thế 間gian 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 之chi 事sự 悉tất 能năng 明minh 了liễu 是thị 名danh 知tri 無vô 邊biên 諸chư 佛Phật 智trí 。

十Thập 種Chủng 智Trí 明Minh (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh )#

智trí 明minh 者giả 智trí 慧tuệ 明minh 了liễu 。 也dã 謂vị 以dĩ 十thập 種chủng 善thiện 巧xảo 之chi 智trí 。 明minh 了liễu 通thông 達đạt 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 境cảnh 界giới 教giáo 化hóa 調điều 伏phục 。 令linh 出xuất 生sanh 死tử 。 苦khổ 海hải 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 也dã 。

【# 一nhất 知tri 眾chúng 生sanh 業nghiệp 報báo 。 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 達đạt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 而nhi 受thọ 苦khổ 報báo 是thị 名danh 知tri 眾chúng 生sanh 業nghiệp 報báo 。 智trí 明minh (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

【# 二nhị 知tri 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 寂tịch 滅diệt 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 達đạt 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 清thanh 淨tịnh 寂tịch 滅diệt 。 無vô 諸chư 雜tạp 染nhiễm 是thị 名danh 知tri 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 寂tịch 滅diệt 智trí 明minh 。

【# 三tam 知tri 一nhất 切thiết 所sở 緣duyên 唯duy 是thị 一nhất 相tương/tướng 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 所sở 緣duyên 諸chư 法pháp 唯duy 是thị 一nhất 實thật 相tướng 理lý 皆giai 如như 金kim 剛cang 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 是thị 名danh 知tri 一nhất 切thiết 所sở 緣duyên 唯duy 是thị 一nhất 相tương/tướng 智trí 明minh 。

【# 四tứ 能năng 以dĩ 妙diệu 音âm 普phổ 聞văn 十thập 方phương 。 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 知tri 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 空không 而nhi 能năng 以dĩ 無vô 量lượng 。 妙diệu 音âm 演diễn 一nhất 切thiết 法pháp 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 無vô 不bất 聞văn 知tri 。 是thị 名danh 能năng 以dĩ 妙diệu 音âm 普phổ 聞văn 十thập 方phương 智trí 明minh 。

【# 五ngũ 普phổ 壞hoại 染nhiễm 著trước 心tâm 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 普phổ 能năng 滅diệt 壞hoại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 愛ái 。 欲dục 染nhiễm 著trước 之chi 心tâm 是thị 名danh 普phổ 壞hoại 染nhiễm 著trước 心tâm 智trí 明minh 。

【# 六lục 能năng 以dĩ 方phương 便tiện 。 受thọ 生sanh 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 能năng 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 示thị 現hiện 受thọ 生sanh 。 化hóa 導đạo 有hữu 情tình 是thị 名danh 能năng 以dĩ 方phương 便tiện 。 受thọ 生sanh 智trí 明minh 。

【# 七thất 捨xả 離ly 想tưởng 受thọ 境cảnh 界giới 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 於ư 一nhất 切thiết 想tưởng 。 念niệm 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 悉tất 能năng 捨xả 離ly 是thị 名danh 捨xả 離ly 想tưởng 受thọ 境cảnh 界giới 智trí 明minh 。

【# 八bát 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 相tướng 無vô 性tánh 。 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 知tri 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 悉tất 非phi 相tướng 非phi 無vô 相tướng 。 一nhất 性tánh 無vô 性tánh 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 相tướng 無vô 性tánh 。 智trí 明minh (# 非phi 相tướng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 本bổn 空không 也dã 非phi 無vô 相tướng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 有hữu 也dã 一nhất 性tánh 無vô 性tánh 者giả 謂vị 理lý 不bất 决# 定định 雖tuy 云vân 一nhất 性tánh 而nhi 無vô 定định 一nhất 之chi 性tánh 也dã )# 。

【# 九cửu 知tri 眾chúng 生sanh 緣duyên 起khởi 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 。 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 達đạt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 受thọ 生sanh 因nhân 緣duyên 所sở 起khởi 。 之chi 法pháp 悉tất 皆giai 空không 寂tịch 。 本bổn 來lai 無vô 生sanh 。 是thị 名danh 知tri 眾chúng 生sanh 緣duyên 起khởi 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 智trí 明minh 。

【# 十thập 以dĩ 無vô 着trước 心tâm 濟tế 度độ 眾chúng 生sanh 。 智trí 明minh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 巧xảo 智trí 明minh 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 皆giai 空không 寂tịch 而nhi 恆hằng 起khởi 無vô 着trước 之chi 心tâm 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 令linh 其kỳ 度độ 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 。 成thành 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 。 是thị 名danh 以dĩ 無vô 着trước 心tâm 濟tế 度độ 眾chúng 生sanh 智trí 明minh 。

十Thập 種Chủng 通Thông (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

通thông 即tức 神thần 通thông 也dã 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 曰viết 神thần 自tự 在tại 無vô 壅ủng 曰viết 通thông 。

【# 一nhất 他tha 心tâm 通thông 】# 謂vị 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 若nhược 種chủng 若nhược 類loại 與dữ 夫phu 他tha 人nhân 所sở 起khởi 心tâm 念niệm 皆giai 悉tất 能năng 知tri 。 是thị 名danh 他tha 心tâm 通thông 。

【# 二nhị 天thiên 眼nhãn 自tự 在tại 清thanh 淨tịnh 通thông 】# 謂vị 天thiên 眼nhãn 離ly 諸chư 垢cấu 障chướng 清thanh 淨tịnh 無vô 礙ngại 。 於ư 所sở 見kiến 境cảnh 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 若nhược 淨tịnh 若nhược 染nhiễm 一nhất 一nhất 種chủng 類loại 悉tất 能năng 明minh 見kiến 是thị 名danh 天thiên 眼nhãn 。 自tự 在tại 清thanh 淨tịnh 通thông 。

【# 三tam 宿túc 住trụ 智trí 通thông 】# 宿túc 即tức 過quá 去khứ 住trụ 即tức 現hiện 在tại 謂vị 過quá 去khứ 已dĩ 徃# 之chi 事sự 明minh 了liễu 記ký 憶ức 皆giai 隨tùy 念niệm 知tri 如như 見kiến 現hiện 在tại 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 是thị 名danh 宿túc 住trụ 智trí 通thông 。

【# 四tứ 知tri 刼# 通thông 】# 刼# 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 刼# 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết 謂vị 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 無vô 央ương 數số 刼# 非phi 有hữu 際tế 限hạn 若nhược 現hiện 在tại 因nhân 緣duyên 若nhược 當đương 來lai 果quả 報báo 稱xưng 實thật 皆giai 知tri 是thị 名danh 知tri 刼# 通thông (# 央ương 者giả 盡tận 也dã )# 。

【# 五ngũ 天thiên 耳nhĩ 智trí 通thông 】# 謂vị 十thập 方phương 三tam 世thế 。 語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 。 一nhất 時thời 領lãnh 覽lãm 悉tất 徹triệt 其kỳ 源nguyên 明minh 了liễu 知tri 聞văn 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 。 是thị 名danh 天thiên 耳nhĩ 智trí 通thông 。

【# 六lục 無vô 體thể 性tánh 智trí 通thông 】# 謂vị 以dĩ 無vô 體thể 性tánh 無vô 作tác 功công 用dụng 同đồng 理lý 平bình 等đẳng 悉tất 能năng 普phổ 徧biến 故cố 隨tùy 念niệm 即tức 形hình 現hiện 有hữu 作tác 用dụng 不bất 動động 本bổn 處xứ 。 而nhi 隨tùy 所sở 詣nghệ 廣quảng 利lợi 群quần 生sanh 是thị 名danh 無vô 體thể 性tánh 智trí 通thông 。

【# 七thất 善thiện 分phân 別biệt 言ngôn 音âm 通thông 】# 謂vị 一nhất 切thiết 言ngôn 辤# 若nhược 美mỹ 不bất 美mỹ 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 悉tất 能năng 明minh 了liễu 是thị 名danh 善Thiện 分Phân 別Biệt 言ngôn 音âm 通thông 。

【# 八bát 色sắc 身thân 智trí 通thông 】# 謂vị 知tri 色sắc 即tức 空không 故cố 能năng 現hiện 眾chúng 色sắc 空không 即tức 色sắc 故cố 無vô 色sắc 現hiện 色sắc 了liễu 無vô 留lưu 礙ngại 是thị 名danh 色sắc 身thân 智trí 通thông 。

【# 九cửu 一nhất 切thiết 法pháp 智trí 。 通thông 】# 法pháp 即tức 理lý 事sự 等đẳng 法pháp 謂vị 即tức 事sự 常thường 理lý 故cố 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 即tức 理lý 常thường 事sự 故cố 無vô 緣duyên 起khởi 之chi 性tánh 寂tịch 用dụng 無vô 礙ngại 體thể 絕tuyệt 去khứ 來lai 無vô 法pháp 不bất 知tri 是thị 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 智trí 通thông 。

【# 十thập 滅diệt 定định 智trí 通thông 】# 滅diệt 即tức 寂tịch 滅diệt 也dã 謂vị 若nhược 事sự 滅diệt 不bất 能năng 即tức 定định 起khởi 用dụng 今kim 證chứng 理lý 滅diệt 故cố 得đắc 定định 散tán 無vô 礙ngại 由do 即tức 事sự 而nhi 理lý 故cố 不bất 礙ngại 滅diệt 即tức 理lý 而nhi 事sự 故cố 不bất 礙ngại 用dụng 起khởi 念niệm 入nhập 念niệm 悉tất 無vô 障chướng 礙ngại 。 不bất 起khởi 寂tịch 定định 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 是thị 名danh 滅diệt 定định 智trí 通thông 。

十thập 徧biến 處xứ 定định (# 出xuất 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ )#

智Trí 度Độ 論luận 云vân 八bát 背bối/bội 捨xả 為vi 初sơ 門môn 八bát 勝thắng 處xứ 為vi 中trung 行hành 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 為vi 成thành 就tựu 謂vị 三tam 種chủng 觀quán 具cụ 足túc 禪thiền 體thể 始thỉ 得đắc 成thành 就tựu 。 此thử 定định 謂vị 之chi 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 者giả 從tùng 所sở 觀quán 境cảnh 徧biến 滿mãn 得đắc 名danh 也dã (# 八bát 背bối/bội 捨xả 者giả 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 二nhị 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 三tam 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 身thân 作tác 證chứng 四tứ 虛hư 空không 處xứ 背bối/bội 捨xả 五ngũ 識thức 處xứ 背bối/bội 捨xả 六lục 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 背bối/bội 捨xả 七thất 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 背bối/bội 捨xả 八bát 滅diệt 受thọ 想tưởng 背bối/bội 捨xả 也dã 八bát 勝thắng 處xứ 者giả 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 中trung 內nội 觀quán 色sắc 少thiểu 二nhị 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 三tam 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 少thiểu 四tứ 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 五ngũ 青thanh 勝thắng 處xứ 六lục 黃hoàng 勝thắng 處xứ 七thất 赤xích 勝thắng 處xứ 八bát 白bạch 勝thắng 處xứ 也dã )# 。

【# 一nhất 青thanh 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 青thanh 色sắc 使sử 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 青thanh 故cố 名danh 青thanh 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 二nhị 黃hoàng 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 黃hoàng 色sắc 使sử 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 黃hoàng 故cố 名danh 黃hoàng 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 三tam 赤xích 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 赤xích 色sắc 使sử 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 赤xích 故cố 名danh 赤xích 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 四tứ 白bạch 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 白bạch 色sắc 使sử 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 白bạch 故cố 名danh 白bạch 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 五ngũ 地địa 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 地địa 色sắc 使sử 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 不bất 周chu 徧biến 。 故cố 名danh 地địa 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 六lục 水thủy 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 水thủy 色sắc 使sử 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 不bất 周chu 徧biến 。 故cố 名danh 水thủy 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 七thất 火hỏa 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 欠khiếm 色sắc 使sử 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 不bất 周chu 徧biến 。 故cố 名danh 火hỏa 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 八bát 風phong 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 風phong 色sắc 使sử 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 不bất 周chu 徧biến 。 故cố 名danh 風phong 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 九cửu 空không 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 空không 色sắc 使sử 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 不bất 周chu 徧biến 。 故cố 名danh 空không 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

【# 十thập 識thức 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 定định 】# 謂vị 於ư 定định 中trung 還hoàn 取thủ 八bát 背bối/bội 捨xả 八bát 勝thắng 處xứ 中trung 所sở 見kiến 識thức 色sắc 使sử 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 不bất 周chu 徧biến 。 故cố 名danh 識thức 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 定định 。

十Thập 種Chủng 修Tu 三Tam 昧Muội 法Pháp (# 出Xuất 大Đại 集Tập 賢Hiền 護Hộ 經Kinh )#

【# 一nhất 摧tồi 折chiết 我ngã 慢mạn 】# 我ngã 即tức 我ngã 見kiến 慢mạn 即tức 憍kiêu 慢mạn 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 當đương 先tiên 摧tồi 滅diệt 我ngã 慢mạn 之chi 心tâm 而nhi 於ư 佛Phật 法Pháp 。 僧Tăng 三Tam 寶Bảo 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 之chi 前tiền 皆giai 起khởi 恭cung 敬kính 也dã 。

【# 二nhị 知tri 恩ân 念niệm 報báo 。 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 當đương 知tri 天thiên 地địa 盖# 載tái 國quốc 王vương 水thủy 土thổ/độ 父phụ 母mẫu 養dưỡng 育dục 。 師sư 長trưởng 訓huấn 誨hối 皆giai 有hữu 恩ân 德đức 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 念niệm 念niệm 不bất 忘vong 。 以dĩ 報báo 其kỳ 恩ân 也dã 。

【# 三tam 心tâm 無vô 嫉tật 妬đố 。 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 攝nhiếp 化hóa 有hữu 情tình 心tâm 無vô 偏thiên 倚ỷ 於ư 他tha 所sở 有hữu 。 名danh 譽dự 財tài 寶bảo 如như 同đồng 己kỷ 有hữu 不bất 生sanh 嫉tật 惡ố 妬đố 忌kỵ 之chi 心tâm 也dã 。

【# 四tứ 斷đoạn 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 當đương 以dĩ 諸chư 佛Phật 正chánh 知tri 正chánh 見kiến 斷đoạn 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。 而nhi 於ư 善thiện 惡ác 諸chư 境cảnh 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 也dã 。

【# 五ngũ 深thâm 信tín 不bất 壞hoại 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 須tu 發phát 深thâm 信tín 之chi 心tâm 於ư 佛Phật 正Chánh 法Pháp 。 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 。 堅kiên 固cố 持trì 守thủ 如như 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 也dã 。

【# 六lục 精tinh 勤cần 無vô 倦quyện 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 當đương 精tinh 進tấn 勤cần 敏mẫn 無vô 有hữu 倦quyện 怠đãi 使sử 得đắc 成thành 就tựu 道Đạo 果Quả 也dã 。

【# 七thất 常thường 行hành 乞khất 食thực 。 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 當đương 行hành 乞khất 食thực 折chiết 我ngã 慢mạn 心tâm 益ích 彼bỉ 福phước 德đức 設thiết 有hữu 請thỉnh 者giả 則tắc 依y 時thời 赴phó 之chi 不bất 可khả 更canh 赴phó 別biệt 請thỉnh 也dã 。

【# 八bát 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 當đương 離ly 塵trần 寡quả 欲dục 不bất 可khả 多đa 求cầu 財tài 利lợi 而nhi 起khởi 貪tham 染nhiễm 常thường 自tự 知tri 足túc 調điều 伏phục 諸chư 根căn 。 以dĩ 增tăng 長trưởng 善thiện 法Pháp 也dã 。

【# 九cửu 樂nhạo/nhạc/lạc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 】# 無vô 生sanh 法pháp 即tức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 之chi 理lý 忍nhẫn 即tức 安an 忍nhẫn 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 於ư 不bất 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 起khởi 希hy 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 安an 忍nhẫn 不bất 退thoái 以dĩ 期kỳ 必tất 證chứng 乎hồ 此thử 也dã 。

【# 十thập 常thường 念niệm 三tam 昧muội 】# 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 應ưng 當đương 事sự 彼bỉ 能năng 證chứng 三tam 昧muội 法Pháp 者giả 。 即tức 作tác 佛Phật 想tưởng 念niệm 念niệm 於ư 此thử 三tam 昧muội 。 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 無vô 有hữu 退thoái 失thất 也dã 。

十Thập 種Chủng 行Hành 觀Quán 一Nhất 切Thiết 法Pháp 。 (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh )#

謂vị 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 十thập 住trụ 品phẩm 內nội 第đệ 三tam 修tu 行hành 住trụ 中trung 令linh 此thử 位vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 十thập 種chủng 行hành 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 也dã (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

【# 一nhất 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 常thường 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 觀quán 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 而nhi 未vị 會hội 得đắc 法Pháp 身thân 真chân 常thường 之chi 理lý 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 常thường (# 梵Phạn 語ngữ 剎sát 那na 華hoa 言ngôn 一nhất 念niệm )# 。

【# 二nhị 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 苦khổ 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 五ngũ 蘊uẩn 諸chư 法pháp 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 皆giai 能năng 逼bức 迫bách 於ư 人nhân 而nhi 未vị 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 苦khổ (# 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 蘊uẩn 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 蘊uẩn 行hành 蘊uẩn 識thức 蘊uẩn 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 三tam 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 而nhi 未vị 能năng 得đắc 。 真chân 善thiện 之chi 法pháp 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 (# 真chân 善thiện 法Pháp 者giả 即tức 出xuất 世thế 之chi 善thiện 法Pháp 而nhi 非phi 世thế 間gian 人nhân 天thiên 。 之chi 善thiện 也dã )# 。

【# 四tứ 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 我ngã 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 空không 即tức 能năng 趣thú 入nhập 無vô 我ngã 之chi 境cảnh 而nhi 未vị 證chứng 得đắc 八bát 自tự 在tại 。 之chi 真chân 我ngã 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 我ngã (# 八bát 自tự 在tại 者giả 一nhất 示thị 一nhất 身thân 以dĩ 為vi 多đa 身thân 二nhị 示thị 一nhất 塵trần 身thân 滿mãn 大Đại 千Thiên 界Giới 三tam 大đại 身thân 輕khinh 舉cử 遠viễn 到đáo 四tứ 現hiện 無vô 量lượng 類loại 常thường 居cư 一nhất 土thổ/độ 五ngũ 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 六lục 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 無vô 法pháp 想tưởng 七thất 說thuyết 一nhất 偈kệ 義nghĩa 經kinh 無vô 量lượng 刦# 八bát 身thân 徧biến 諸chư 處xứ 猶do 如như 虛hư 空không 也dã )# 。

【# 五ngũ 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 作tác 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 既ký 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 於ư 是thị 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 造tạo 作tác 之chi 相tướng 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 作tác 。

【# 六lục 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 味vị 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 既ký 皆giai 是thị 苦khổ 即tức 無vô 快khoái 樂lạc 之chi 味vị 息tức 諸chư 貪tham 愛ái 之chi 念niệm 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 味vị 。

【# 七thất 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 如như 名danh 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 如như 名danh 。

【# 八bát 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 處xứ 所sở 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 中trung 一nhất 一nhất 推thôi 求cầu 我ngã 相tướng 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 彼bỉ 五ngũ 蘊uẩn 之chi 法pháp 亦diệc 無vô 處xứ 所sở 。 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 處xứ 所sở 。

【# 九cửu 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 分phân 別biệt 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 了liễu 知tri 即tức 空không 離ly 諸chư 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 取thủ 著trước 之chi 相tướng 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 分phân 別biệt 。

【# 十thập 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 堅kiên 實thật 】# 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 既ký 離ly 分phân 別biệt 則tắc 知tri 此thử 之chi 諸chư 法pháp 悉tất 皆giai 虛hư 妄vọng 而nhi 不bất 堅kiên 實thật 是thị 名danh 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 堅kiên 實thật 。

十thập 種chủng 忍nhẫn (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 指chỉ 掌chưởng )#

忍nhẫn 即tức 安an 忍nhẫn 亦diệc 忍nhẫn 可khả 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 既ký 斷đoạn 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 證chứng 無vô 生sanh 理lý 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 是thị 故cố 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 。 而nhi 分phân 別biệt 也dã 然nhiên 此thử 忍nhẫn 體thể 雖tuy 一nhất 而nhi 隨tùy 事sự 立lập 名danh 則tắc 有hữu 十thập 種chủng 也dã 。

【# 一nhất 音âm 聲thanh 忍nhẫn 】# 音âm 聲thanh 忍nhẫn 者giả 謂vị 聞văn 佛Phật 深thâm 教giáo 即tức 能năng 曉hiểu 了liễu 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 驚kinh 怖bố 也dã 。

【# 二nhị 順thuận 忍nhẫn 】# 順thuận 忍nhẫn 者giả 謂vị 於ư 理lý 於ư 事sự 悉tất 能năng 隨tùy 順thuận 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 無vô 違vi 逆nghịch 也dã 。

【# 三tam 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 】# 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 謂vị 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 本bổn 來lai 無vô 生sanh 。 亦diệc 無vô 有hữu 滅diệt 。 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 妄vọng 念niệm 不bất 起khởi 也dã 。

【# 四tứ 如như 幻huyễn 忍nhẫn 】# 如như 幻huyễn 忍nhẫn 者giả 謂vị 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 無vô 執chấp 著trước 也dã 。

【# 五ngũ 如như 熖# 忍nhẫn 】# 如như 熖# 忍nhẫn 者giả 謂vị 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 。 境cảnh 界giới 悉tất 如như 陽dương 燄diệm 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 執chấp 著trước 也dã 。

【# 六lục 如như 夢mộng 忍nhẫn 】# 如như 夢mộng 忍nhẫn 者giả 謂vị 了liễu 諸chư 妄vọng 心tâm 皆giai 如như 夢mộng 境cảnh 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 執chấp 著trước 也dã 。

【# 七thất 如như 響hưởng 忍nhẫn 】# 如như 響hưởng 忍nhẫn 者giả 謂vị 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 。 皆giai 由do 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 。 猶do 如như 谷cốc 響hưởng 。 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 執chấp 著trước 也dã 。

【# 八bát 如như 影ảnh 忍nhẫn 】# 如như 影ảnh 忍nhẫn 者giả 謂vị 了liễu 達đạt 色sắc 身thân 由do 五ngũ 蘊uẩn 積tích 聚tụ 而nhi 成thành 本bổn 無vô 實thật 體thể 。 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 執chấp 著trước 。 也dã (# 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 蘊uẩn 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 蘊uẩn 行hành 蘊uẩn 識thức 蘊uẩn 也dã )# 。

【# 九cửu 如như 化hóa 忍nhẫn 】# 如như 化hóa 忍nhẫn 者giả 謂vị 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 有hữu 即tức 還hoàn 無vô 體thể 非phi 真chân 實thật 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 執chấp 著trước 也dã 。

【# 十thập 如như 空không 忍nhẫn 】# 如như 空không 忍nhẫn 者giả 謂vị 了liễu 達đạt 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 種chủng 種chủng 。 諸chư 法pháp 悉tất 如như 虛hư 空không 。 無vô 有hữu 色sắc 相tướng 諦đế 審thẩm 忍nhẫn 可khả 而nhi 不bất 執chấp 著trước 也dã 。

十Thập 種Chủng 不Bất 思Tư 議Nghị 法Pháp 。 (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 藏Tạng 正Chánh 法Pháp 經Kinh )#

思tư 即tức 心tâm 思tư 議nghị 即tức 口khẩu 議nghị 謂vị 十thập 種chủng 法pháp 皆giai 不bất 可khả 心tâm 思tư 口khẩu 議nghị 也dã 。

【# 一nhất 最tối 勝thắng 身thân 相tướng 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 身thân 相tướng 。 最tối 勝thắng 清thanh 淨tịnh 。 積tích 集tập 無vô 量lượng 。 福phước 智trí 嚴nghiêm 具cụ 一nhất 切thiết 勝thắng 妙diệu 功công 德đức 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。 如như 虛hư 空không 界giới 。 普phổ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 超siêu 越việt 分phân 別biệt 離ly 諸chư 疑nghi 悔hối 。 信tín 解giải 清thanh 淨tịnh 。 發phát 希hy 有hữu 想tưởng 故cố 名danh 最tối 勝thắng 身thân 相tướng 不bất 思tư 議nghị 。

【# 二nhị 妙diệu 好hảo 音âm 聲thanh 。 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 於ư 眾chúng 會hội 之chi 中trung 。 所sở 出xuất 音âm 聲thanh 。 隨tùy 冝# 說thuyết 法Pháp 皆giai 為vi 調điều 伏phục 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 作tác 諸chư 善thiện 利lợi 。 令linh 其kỳ 各các 得đắc 解giải 了liễu 咸hàm 生sanh 愛ái 樂nhạo 。 心tâm 意ý 適thích 恱# 如như 獅sư 子tử 吼hống 具cụ 足túc 最tối 勝thắng 。 故cố 名danh 妙diệu 好hảo 音âm 聲thanh 不bất 思tư 議nghị 。

【# 三tam 最tối 上thượng 大đại 智trí 不bất 思tư 議nghị 。 】# 謂vị 如Như 來Lai 以dĩ 最tối 上thượng 大đại 智trí 無vô 礙ngại 知tri 見kiến 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 信tín 解giải 清thanh 淨tịnh 。 發phát 希hy 有hữu 想tưởng 故cố 名danh 最tối 上thượng 大đại 。 智trí 不bất 思tư 議nghị 。

【# 四tứ 微vi 妙diệu 光quang 明minh 。 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 所sở 有hữu 。 光quang 明minh 廣quảng 大đại 。 微vi 妙diệu 徧biến 照chiếu 十thập 方phương 世thế 界giới 。 超siêu 出xuất 諸chư 天thiên 光quang 曜diệu 。 令linh 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 見kiến 光quang 明minh 者giả 。 信tín 解giải 清thanh 淨tịnh 。 超siêu 越việt 分phân 別biệt 離ly 諸chư 疑nghi 悔hối 。 身thân 心tâm 喜hỷ 恱# 發phát 希hy 有hữu 想tưởng 故cố 名danh 微vi 妙diệu 光quang 明minh 。 不bất 思tư 議nghị (# 十thập 方phương 者giả 四tứ 方phương 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 也dã )# 。

【# 五ngũ 圓viên 滿mãn 戒giới 定định 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 悉tất 皆giai 清thanh 淨tịnh 。 大đại 寂tịch 滅diệt 定định 常thường 自tự 安an 住trụ 圓viên 成thành 滿mãn 足túc 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 發phát 希hy 有hữu 想tưởng 亦diệc 能năng 清thanh 淨tịnh 。 三tam 業nghiệp 修tu 諸chư 禪thiền 定định 。 即tức 得đắc 最tối 上thượng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 故cố 名danh 圓viên 滿mãn 戒giới 定định 不bất 思tư 議nghị (# 三tam 業nghiệp 即tức 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 也dã 梵Phạn 語ngữ 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 華hoa 言ngôn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn )# 。

【# 六lục 廣quảng 大đại 神thần 足túc 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 神thần 通thông 。 具cụ 足túc 於ư 諸chư 眾chúng 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 若nhược 目Mục 連Liên 若nhược 聲Thanh 聞Văn 若nhược 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 神thần 力lực 皆giai 無vô 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 者giả 故cố 名danh 廣quảng 大đại 神thần 足túc 不bất 思tư 議nghị (# 目Mục 連Liên 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 目mục 犍kiền 連liên 華hoa 言ngôn 采thải 菽# 氏thị 佛Phật 弟đệ 子tử 中trung 之chi 最tối 神thần 通thông 者giả 也dã )# 。

【# 七thất 如Như 來Lai 智trí 力lực 。 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 具cụ 足túc 。 最tối 勝thắng 智trí 慧tuệ 之chi 力lực 。 於ư 天thiên 人nhân 世thế 間gian 。 作tác 獅sư 子tử 吼hống 轉chuyển 妙diệu 法Pháp 輪luân 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 天thiên 人nhân 魔ma 梵Phạm 。 悉tất 不bất 能năng 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 者giả 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 超siêu 越việt 分phân 別biệt 離ly 諸chư 疑nghi 惑hoặc 故cố 。 名danh 如Như 來Lai 智trí 力lực 。 不bất 思tư 議nghị (# 魔ma 梵Phạm 者giả 魔ma 即tức 魔ma 王vương 梵Phạm 即tức 梵Phạm 天Thiên 也dã )# 。

【# 八bát 無vô 所sở 畏úy 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 成thành 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 。 具cụ 無vô 上thượng 勝thắng 智trí 於ư 諸chư 眾chúng 中trung 。 作tác 獅sư 子tử 吼hống 轉chuyển 妙diệu 法Pháp 輪luân 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 故cố 名danh 無vô 畏úy 不bất 思tư 議nghị 。

【# 九cửu 大đại 悲bi 心tâm 不bất 思tư 議nghị 。 】# 謂vị 如Như 來Lai 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 常thường 悲bi 愍mẫn 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 無vô 住trụ 法pháp 中trung 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 如Như 來Lai 即tức 運vận 大đại 悲bi 之chi 心tâm 。 令linh 其kỳ 悉tất 得đắc 覺giác 了liễu 信tín 解giải 清thanh 淨tịnh 。 生sanh 希hy 有hữu 想tưởng 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 心tâm 不bất 思tư 議nghị 。

【# 十thập 不bất 共cộng 法pháp 不bất 思tư 議nghị 】# 謂vị 如Như 來Lai 具cụ 足túc 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 作tác 獅sư 子tử 吼hống 轉chuyển 妙diệu 法Pháp 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 天thiên 人nhân 魔ma 梵Phạm 。 悉tất 不bất 能năng 轉chuyển 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 超siêu 越việt 分phân 別biệt 離ly 諸chư 疑nghi 惑hoặc 。 信tín 觧# 清thanh 淨tịnh 發phát 希hy 有hữu 想tưởng 故cố 名danh 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 不bất 思tư 議nghị (# 梵Phạn 語ngữ 沙Sa 門Môn 華hoa 言ngôn 勤cần 息tức 梵Phạn 語ngữ 婆Bà 羅La 門Môn 華hoa 言ngôn 淨tịnh 行hạnh )# 。

十Thập 無Vô 盡Tận 句Cú (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 十Thập 地Địa 品phẩm 中trung 說thuyết 初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 廣quảng 大đại 如như 法Pháp 界Giới 。 之chi 願nguyện 以dĩ 十thập 無vô 盡tận 而nhi 得đắc 成thành 就tựu 。 若nhược 此thử 十thập 句cú 乃nãi 有hữu 盡tận 者giả 我ngã 願nguyện 有hữu 盡tận 以dĩ 此thử 十thập 句cú 而nhi 無vô 盡tận 故cố 我ngã 之chi 大đại 願nguyện 亦diệc 無vô 有hữu 盡tận 。 是thị 名danh 十thập 無vô 盡tận 句cú 也dã 。

【# 一nhất 眾chúng 生sanh 界giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 依y 世thế 界giới 而nhi 住trụ 其kỳ 中trung 。 眾chúng 生sanh 無vô 有hữu 。 盡tận 故cố 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 界giới 無vô 盡tận 。

【# 二nhị 世thế 界giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 皆giai 依y 虛hư 空không 而nhi 住trụ 。 其kỳ 中trung 世thế 界giới 無vô 有hữu 。 盡tận 故cố 是thị 名danh 世thế 界giới 無vô 盡tận 。

【# 三tam 虛hư 空không 界giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。 虛hư 空không 徧biến 至chí 一nhất 切thiết 色sắc 非phi 色sắc 處xứ 皆giai 有hữu 是thị 空không 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 是thị 名danh 虛hư 空không 界giới 無vô 盡tận 。

【# 四tứ 法Pháp 界Giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 體thể 性tánh 。 無vô 盡tận 稱xưng 此thử 體thể 故cố 說thuyết 無vô 量lượng 法pháp 化hóa 諸chư 有hữu 情tình 。 安an 置trí 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 無vô 有hữu 盡tận 。 是thị 名danh 法Pháp 界Giới 無vô 盡tận (# 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 即tức 一nhất 真chân 實thật 之chi 理lý 也dã )# 。

【# 五ngũ 涅Niết 槃Bàn 界giới 無vô 盡tận 】# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 謂vị 如Như 來Lai 度độ 生sanh 既ký 畢tất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 入nhập 而nhi 復phục 出xuất 出xuất 而nhi 復phục 入nhập 無vô 窮cùng 無vô 盡tận 。 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 界giới 無vô 盡tận 。

【# 六lục 佛Phật 出xuất 現hiện 界giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 度độ 生sanh 說thuyết 法Pháp 巧xảo 妙diệu 方phương 便tiện 。 神thần 通thông 智trí 慧tuệ 。 無vô 有hữu 盡tận 故cố 。 是thị 名danh 佛Phật 出xuất 現hiện 界giới 無vô 盡tận 。

【# 七thất 如Như 來Lai 智trí 界giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 如Như 來Lai 智trí 。 慧tuệ 能năng 知tri 自tự 心tâm 所sở 緣duyên 法Pháp 界Giới 無vô 有hữu 盡tận 故cố 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 智trí 界giới 無vô 盡tận 。

【# 八bát 心tâm 所sở 緣duyên 無vô 盡tận 】# 謂vị 如Như 來Lai 心tâm 之chi 所sở 緣duyên 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 所sở 照chiếu 之chi 境cảnh 無vô 有hữu 盡tận 故cố 。 是thị 名danh 心tâm 所sở 緣duyên 無vô 盡tận 。

【# 九cửu 佛Phật 智trí 所sở 入nhập 境cảnh 界giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 佛Phật 之chi 智trí 即tức 是thị 真chân 性tánh 了liễu 了liễu 常thường 知tri 能năng 入nhập 無vô 盡tận 境cảnh 界giới 。 是thị 名danh 佛Phật 智trí 所sở 入nhập 境cảnh 界giới 無vô 盡tận 。

【# 十thập 世thế 間gian 轉chuyển 法pháp 轉chuyển 智trí 轉chuyển 無vô 盡tận 】# 世thế 間gian 轉chuyển 者giả 謂vị 展triển 轉chuyển 攝nhiếp 前tiền 眾chúng 生sanh 界giới 世thế 界giới 虛hư 空không 界giới 。 也dã 法pháp 轉chuyển 者giả 謂vị 展triển 轉chuyển 攝nhiếp 前tiền 法Pháp 界Giới 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 佛Phật 出xuất 現hiện 界giới 也dã 智trí 轉chuyển 者giả 謂vị 展triển 轉chuyển 攝nhiếp 前tiền 如Như 來Lai 智trí 界giới 心tâm 所sở 緣duyên 佛Phật 智trí 所sở 入nhập 境cảnh 界giới 也dã 盖# 此thử 三tam 轉chuyển 皆giai 言ngôn 無vô 盡tận 者giả 以dĩ 世thế 法pháp 智trí 之chi 三tam 種chủng 展triển 轉chuyển 含hàm 攝nhiếp 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 是thị 名danh 世thế 間gian 。 轉chuyển 法pháp 轉chuyển 智trí 轉chuyển 無vô 盡tận 。

十thập 種chủng 因nhân (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#

【# 一nhất 隨tùy 說thuyết 因nhân 】# 謂vị 於ư 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 惑hoặc 業nghiệp 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 隨tùy 所sở 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 起khởi 諸chư 言ngôn 說thuyết 是thị 名danh 隨tùy 說thuyết 因nhân (# 不bất 繫hệ 縛phược 法pháp 者giả 即tức 出xuất 世thế 之chi 道Đạo 法Pháp 也dã )# 。

【# 二nhị 觀quán 待đãi 因nhân 】# 待đãi 即tức 對đối 待đãi 之chi 義nghĩa 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 欲dục 求cầu 三tam 界giới 有hữu 繫hệ 縛phược 之chi 樂lạc 及cập 出xuất 世thế 間gian 。 不bất 繫hệ 縛phược 之chi 樂lạc 於ư 彼bỉ 諸chư 緣duyên 或hoặc 為vi 求cầu 得đắc 或hoặc 為vi 受thọ 用dụng 觀quán 彼bỉ 對đối 此thử 是thị 名danh 觀quán 待đãi 因nhân 。

【# 三tam 牽khiên 引dẫn 因nhân 】# 謂vị 由do 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 熏huân 習tập 三tam 界giới 善thiện 惡ác 諸chư 行hành 於ư 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 趣thú 中trung 牽khiên 引dẫn 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 之chi 自tự 體thể 是thị 名danh 牽khiên 引dẫn 因nhân (# 趣thú 即tức 六lục 趣thú 言ngôn 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 者giả 謂vị 於ư 六lục 趣thú 之chi 中trung 天thiên 人nhân 二nhị 趣thú 可khả 愛ái 修tu 羅la 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 地địa 獄ngục 四tứ 趣thú 不bất 可khả 愛ái 也dã 自tự 體thể 即tức 行hành 業nghiệp 之chi 自tự 體thể 也dã )# 。

【# 四tứ 生sanh 起khởi 因nhân 】# 謂vị 三tam 界giới 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 一nhất 切thiết 惑hoặc 業nghiệp 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 各các 從tùng 自tự 種chủng 而nhi 生sanh 愛ái 即tức 能năng 潤nhuận 種chủng 即tức 所sở 潤nhuận 由do 此thử 所sở 潤nhuận 先tiên 所sở 牽khiên 引dẫn 可khả 愛ái 不bất 可khả 愛ái 之chi 自tự 體thể 遂toại 得đắc 生sanh 起khởi 是thị 名danh 生sanh 起khởi 因nhân 。

【# 五ngũ 攝nhiếp 受thọ 因nhân 】# 謂vị 三tam 界giới 惑hoặc 業nghiệp 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 悉tất 依y 真chân 實thật 之chi 見kiến 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 是thị 名danh 攝nhiếp 受thọ 因nhân 。

【# 六lục 引dẫn 發phát 因nhân 】# 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 縛phược 善thiện 法Pháp 能năng 引dẫn 欲dục 界giới 繫hệ 縛phược 諸chư 勝thắng 善thiện 法Pháp 也dã 又hựu 能năng 引dẫn 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 縛phược 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 善thiện 法Pháp 乃nãi 至chí 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 縛phược 善thiện 法Pháp 能năng 引dẫn 無vô 色sắc 界giới 諸chư 勝thắng 善thiện 法Pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 善thiện 法Pháp 等đẳng 是thị 名danh 引dẫn 發phát 因nhân 。

【# 七thất 定định 異dị 因nhân 】# 謂vị 三tam 界giới 繫hệ 縛phược 諸chư 法pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 法pháp 自tự 性tánh 功công 能năng 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 名danh 定định 異dị 因nhân 。

【# 八bát 同đồng 事sự 因nhân 】# 謂vị 由do 自tự 性tánh 功công 能năng 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 三tam 界giới 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 法pháp 亦diệc 得đắc 成thành 辦biện 和hòa 合hợp 是thị 名danh 同đồng 事sự 因nhân 。

【# 九cửu 相tương 違vi 因nhân 】# 謂vị 三tam 界giới 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 法pháp 將tương 得đắc 生sanh 時thời 若nhược 障chướng 礙ngại 現hiện 前tiền 便tiện 不bất 得đắc 生sanh 是thị 名danh 相tướng 違vi 因nhân 。

【# 十thập 不bất 相tương 違vi 因nhân 】# 謂vị 三tam 界giới 繫hệ 縛phược 之chi 法pháp 及cập 不bất 繫hệ 縛phược 法pháp 將tương 得đắc 生sanh 時thời 若nhược 無vô 障chướng 礙ngại 現hiện 前tiền 即tức 便tiện 得đắc 生sanh 是thị 名danh 不bất 相tương 違vi 因nhân 。

十thập 想tưởng (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

【# 一nhất 無vô 常thường 想tưởng 】# 想tưởng 即tức 觀quán 想tưởng 謂vị 觀quán 諸chư 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 之chi 法pháp 遷thiên 流lưu 代đại 謝tạ 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 斷đoạn 生sanh 滅diệt 是thị 名danh 無vô 常thường 想tưởng 。

【# 二nhị 苦khổ 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 五ngũ 陰ấm 之chi 身thân 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 之chi 法pháp 常thường 為vi 諸chư 苦khổ 之chi 所sở 逼bức 迫bách 。 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 滅diệt 眾chúng 苦khổ 。 是thị 名danh 苦khổ 想tưởng (# 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã )# 。

【# 三tam 無vô 我ngã 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 寂tịch 皆giai 無vô 有hữu 我ngã 。 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 滅diệt 我ngã 想tưởng 是thị 名danh 無vô 我ngã 想tưởng 。

【# 四tứ 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 】# 謂vị 觀quán 諸chư 飲ẩm 食thực 皆giai 從tùng 不bất 淨tịnh 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 如như 肉nhục 從tùng 精tinh 血huyết 水thủy 道đạo 所sở 生sanh 實thật 為vi 膿nùng 蟲trùng 住trú 處xứ 又hựu 如như 酥tô 乳nhũ 及cập 酪lạc 血huyết 所sở 變biến 成thành 與dữ 爛lạn 膿nùng 無vô 異dị 厨trù 人nhân 汗hãn 垢cấu 種chủng 種chủng 不bất 潔khiết 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 斷đoạn 不bất 淨tịnh 食thực 是thị 名danh 。 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。

【# 五ngũ 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 。 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 色sắc 欲dục 滋tư 味vị 車xa 乘thừa 服phục 飾sức 宮cung 室thất 園viên 苑uyển 皆giai 是thị 惡ác 事sự 心tâm 生sanh 厭yếm 離ly 。 不bất 可khả 樂lạc 著trước 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 斷đoạn 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 名danh 世thế 間gian 。 不bất 可khả 樂lạc 想tưởng 。

【# 六lục 死tử 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 此thử 身thân 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 遷thiên 謝tạ 不bất 停đình 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 滅diệt 死tử 相tướng 是thị 名danh 死tử 想tưởng (# 梵Phạn 語ngữ 剎sát 那na 華hoa 言ngôn 一nhất 念niệm )# 。

【# 七thất 不bất 淨tịnh 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 此thử 身thân 從tùng 煩phiền 惱não 業nghiệp 種chủng 為vi 因nhân 父phụ 母mẫu 不bất 淨tịnh 。 為vi 緣duyên 和hòa 合hợp 成thành 就tựu 內nội 有hữu 三tam 十thập 六lục 物vật 。 外ngoại 則tắc 九cửu 竅khiếu 常thường 流lưu 皆giai 悉tất 不bất 淨tịnh 。 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 是thị 名danh 不bất 淨tịnh 想tưởng (# 三tam 十thập 六lục 物vật 。 者giả 謂vị 髮phát 毛mao 。

【# 八bát 斷đoạn 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 相tướng 斷đoạn 諸chư 結kết 使sử 。 得đắc 無vô 漏lậu 道Đạo 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 斷đoạn 三tam 毒độc 是thị 名danh 斷đoạn 想tưởng (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 謂vị 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 雖tuy 斷đoạn 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 尚thượng 餘dư 色sắc 身thân 未vị 滅diệt 也dã 結kết 即tức 結kết 縛phược 使sử 即tức 驅khu 使sử 謂vị 煩phiền 惱não 之chi 縛phược 驅khu 使sử 眾chúng 生sanh 入nhập 生sanh 死tử 海hải 。 也dã 無vô 漏lậu 者giả 謂vị 不bất 漏lậu 落lạc 生sanh 死tử 也dã 三tam 毒độc 者giả 貪tham 毒độc 瞋sân 毒độc 癡si 毒độc 也dã )# 。

【# 九cửu 離ly 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 涅Niết 槃Bàn 之chi 相tướng 遠viễn 離ly 煩phiền 惱não 。 離ly 結kết 使sử 縛phược 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 離ly 愛ái 欲dục 是thị 名danh 離ly 想tưởng 。

【# 十thập 盡tận 想tưởng 】# 謂vị 觀quán 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 相tướng 滅diệt 一nhất 切thiết 苦khổ 。 盡tận 諸chư 結kết 使sử 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 更cánh 生sanh 。 作tác 是thị 想tưởng 者giả 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 得đắc 盡tận 諸chư 漏lậu 。 是thị 名danh 盡tận 想tưởng (# 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 謂vị 二Nhị 乘Thừa 人nhân 煩phiền 惱não 斷đoạn 盡tận 。 色sắc 身thân 亦diệc 滅diệt 而nhi 無vô 餘dư 也dã )# 。

大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 九cửu

發phát 心tâm 施thí 財tài 信tín 安an 鎮trấn 善thiện 人nhân 韓# 玥# 造tạo 經kinh 一nhất 凾# 。

以dĩ 此thử 功công 德đức 㐲# 願nguyện 。

十thập 方phương 盡tận 歸quy 命mạng 。 滅diệt 罪tội 增tăng 淨tịnh 信tín 。

願nguyện 遊du 華hoa 藏tạng 海hải 。 同đồng 生sanh 淨tịnh 土độ 中trung 。