大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0004
明Minh 一Nhất 如Như 等Đẳng 編Biên 集Tập
大đại 明minh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 卷quyển 第đệ 十thập 七thất 。 池trì 九cửu 。
上thượng 天Thiên 竺Trúc 前tiền 住trụ 持trì 沙Sa 門Môn 一nhất 如như 等đẳng 奉phụng 。 勑# 集tập 註chú 。
五Ngũ 人Nhân 非Phi 噐# (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
謂vị 此thử 五ngũ 人nhân 皆giai 非phi 受thọ 道đạo 之chi 噐# 也dã 。
【# 一nhất 無vô 信tín 非phi 噐# 】# 謂vị 有hữu 眾chúng 生sanh 溺nịch 於ư 邪tà 見kiến 聞văn 於ư 大đại 經kinh 而nhi 生sanh 疑nghi 謗báng 墮đọa 諸chư 惡ác 道đạo 。 是thị 為vi 無vô 信tín 非phi 噐# 。
【# 二nhị 違vi 真chân 非phi 噐# 】# 謂vị 有hữu 眾chúng 生sanh 心tâm 自tự 違vi 真chân 逐trục 妄vọng 依y 傍bàng 經Kinh 法Pháp 以dĩ 求cầu 名danh 利lợi 不bất 淨tịnh 說thuyết 法Pháp 。 集tập 諸chư 邪tà 行hành 是thị 為vi 違vi 真chân 非phi 噐# 。
【# 三tam 乖quai 實thật 非phi 噐# 】# 謂vị 有hữu 眾chúng 生sanh 乖quai 於ư 實thật 道đạo 多đa 無vô 正chánh 見kiến 但đãn 依y 言ngôn 取thủ 文văn 隨tùy 聲thanh 取thủ 義nghĩa 超siêu 情tình 至chí 理lý 不bất 入nhập 於ư 心tâm 是thị 為vi 乖quai 實thật 非phi 噐# (# 超siêu 情tình 至chí 理lý 者giả 謂vị 超siêu 越việt 情tình 量lượng 至chí 極cực 之chi 理lý 也dã )# 。
【# 四tứ 陿hiệp 劣liệt 非phi 噐# 】# 華hoa 嚴nghiêm 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 一nhất 切thiết 二Nhị 乘Thừa 不bất 聞văn 此thử 經Kinh 。 何hà 況huống 受thọ 持trì 。 故cố 雖tuy 在tại 座tòa 如như 聾lung 如như 瞽# 是thị 為vi 陿hiệp 劣liệt 非phi 噐# (# 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã )# 。
【# 五ngũ 守thủ 權quyền 非phi 噐# 】# 謂vị 三tam 乘thừa 共cộng 教giáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 隨tùy 宗tông 所sở 修tu 行hành 布bố 行hành 位vị 權quyền 小tiểu 之chi 法pháp 不bất 信tín 圓viên 融dung 具cụ 德đức 之chi 道đạo 是thị 為vi 守thủ 權quyền 非phi 噐# (# 三tam 乘thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 也dã 共cộng 教giáo 者giả 三tam 乘thừa 共cộng 學học 般Bát 若Nhã 之chi 教giáo 也dã 隨tùy 宗tông 者giả 隨tùy 三tam 乘thừa 所sở 宗tông 之chi 法pháp 也dã 行hành 布bố 行hành 位vị 者giả 謂vị 行hàng 列liệt 排bài 布bố 行hành 位vị 之chi 次thứ 第đệ 也dã )# 。
五ngũ 種chủng 不bất 男nam (# 出xuất 法pháp 華hoa 文văn 句cú 記ký )#
法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 。 親thân 近cận 五ngũ 種chủng 不bất 男nam 之chi 人nhân 。 以dĩ 為vi 親thân 厚hậu 。 正chánh 謂vị 此thử 五ngũ 種chủng 也dã 。
【# 一nhất 生sanh 不bất 男nam 】# 謂vị 人nhân 從tùng 生sanh 來lai 男nam 根căn 不bất 滿mãn 是thị 名danh 生sanh 不bất 男nam 。
【# 二nhị 犍kiền 不bất 男nam 】# 犍kiền 謂vị 人nhân 以dĩ 刀đao 去khứ 其kỳ 男nam 根căn 是thị 為vi 犍kiền 不bất 男nam 。
【# 三tam 妬đố 不bất 男nam 】# 謂vị 男nam 根căn 似tự 無vô 見kiến 他tha 行hành [婬-壬+(工/山)]# 因nhân 生sanh 妬đố 心tâm 遂toại 或hoặc 有hữu 根căn 是thị 名danh 妬đố 不bất 男nam 。
【# 四tứ 變biến 不bất 男nam 】# 謂vị 根căn 能năng 變biến 現hiện 也dã 遇ngộ 男nam 則tắc 變biến 為vi 女nữ 遇ngộ 女nữ 則tắc 變biến 為vi 男nam 是thị 名danh 變biến 不bất 男nam 。
【# 五ngũ 半bán 不bất 男nam 】# 謂vị 半bán 月nguyệt 能năng 男nam 半bán 月nguyệt 不bất 能năng 男nam 是thị 名danh 半bán 不bất 男nam 。
女Nữ 有Hữu 五Ngũ 障Chướng (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh )#
法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 謂vị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 不bất 知tri 龍long 女nữ 是thị 大Đại 乘Thừa 根căn 噐# 宿túc 習tập 圓viên 因nhân 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 以dĩ 為vi 例lệ 同đồng 報báo 障chướng 女nữ 流lưu 故cố 說thuyết 女nữ 人nhân 有hữu 五ngũ 種chủng 障chướng 也dã 然nhiên 說thuyết 此thử 五ngũ 障chướng 者giả 欲dục 令linh 女nữ 人nhân 知tri 有hữu 此thử 障chướng 即tức 當đương 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 行hành 大Đại 乘Thừa 行hành 。 早tảo 求cầu 解giải 脫thoát 也dã 。
【# 一nhất 不bất 得đắc 作tác 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 】# 謂vị 梵Phạm 天Thiên 因nhân 中trung 修tu 持trì 戒giới 善thiện 得đắc 獲hoạch 勝thắng 報báo 而nhi 為vi 天thiên 王vương 若nhược 女nữ 人nhân 身thân 噐# 欲dục 染nhiễm 則tắc 。 不bất 得đắc 作tác 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。
【# 二nhị 不bất 得đắc 作tác 帝Đế 釋Thích 。 】# 謂vị 帝Đế 釋Thích 勇dũng 猛mãnh 少thiểu 欲dục 修tu 持trì 戒giới 善thiện 報báo 為vi 天thiên 主chủ 若nhược 女nữ 人nhân 雜tạp 惡ác 多đa 欲dục 則tắc 不bất 得đắc 作tác 帝Đế 釋Thích 。 也dã (# 帝Đế 釋Thích 梵Phạn 語ngữ 釋thích 提đề 恆hằng 因nhân 華hoa 言ngôn 能năng 天thiên 主chủ 即tức 忉Đao 利Lợi 天Thiên 主Chủ 也dã )# 。
【# 三tam 不bất 得đắc 作tác 魔ma 王vương 】# 謂vị 魔ma 王vương 因nhân 中trung 十Thập 善Thiện 具cụ 足túc 尊tôn 敬kính 三Tam 寶Bảo 孝hiếu 奉phụng 二nhị 親thân 報báo 生sanh 欲dục 界giới 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 而nhi 作tác 魔ma 王vương 若nhược 女nữ 人nhân 輕khinh 慢mạn 嫉tật 妬đố 不bất 順thuận 正chánh 行hạnh 則tắc 不bất 得đắc 作tác 魔ma 王vương 也dã (# 魔ma 王vương 即tức 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 王Vương 。 也dã 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 言ngôn 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 貪tham 欲dục 不bất 嗔sân 恚khuể 不bất 邪tà 見kiến 也dã 三Tam 寶Bảo 者giả 佛Phật 寶bảo 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 也dã )# 。
【# 四tứ 不bất 得đắc 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 】# 謂vị 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 因nhân 中trung 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 慈từ 愍mẫn 羣quần 生sanh 報báo 作tác 輪Luân 王Vương 若nhược 女nữ 人nhân 無vô 有hữu 慈từ 愍mẫn 。 淨tịnh 行hạnh 則tắc 不bất 得đắc 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 也dã 。
【# 五ngũ 不bất 得đắc 作tác 佛Phật 。 】# 謂vị 如Như 來Lai 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 愍mẫn 念niệm 一nhất 切thiết 。 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 乃nãi 得đắc 成thành 佛Phật 。 若nhược 女nữ 人nhân 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 情tình 欲dục 纏triền 縛phược 則tắc 。 不bất 得đắc 作tác 佛Phật 也dã 。
結kết 胎thai 五ngũ 位vị (# 出xuất 析tích 玄huyền 記ký )#
【# 一nhất 揭yết 邏la 藍lam 】# 梵Phạn 語ngữ 揭yết 邏la 藍lam 華hoa 言ngôn 雜tạp 穢uế 謂vị 人nhân 於ư 胎thai 位vị 中trung 初sơ 七thất 日nhật 內nội 受thọ 質chất 之chi 相tướng 狀trạng 如như 疑nghi 酥tô 是thị 名danh 揭yết 邏la 藍lam 。
【# 二nhị 頞át 部bộ 曇đàm 】# 梵Phạn 語ngữ 頞át 部bộ 曇đàm 華hoa 言ngôn 疱pháo 謂vị 人nhân 於ư 胎thai 位vị 中trung 二nhị 七thất 日nhật 內nội 形hình 成thành 之chi 相tướng 狀trạng 如như 瘡sang 疱pháo 是thị 名danh 頞át 部bộ 曇đàm 。
【# 三tam 閉bế 尸thi 】# 梵Phạn 語ngữ 閉bế 尸thi 華hoa 言ngôn 凝ngưng 結kết 謂vị 人nhân 於ư 胎thai 位vị 中trung 三tam 七thất 日nhật 內nội 形hình 成thành 之chi 相tướng 狀trạng 如như 厚hậu 肉nhục 是thị 名danh 閉bế 尸thi 。
【# 四tứ 徤# 南nam 】# 梵Phạn 語ngữ 徤# 南nam 華hoa 言ngôn 凝ngưng 厚hậu 謂vị 人nhân 於ư 胎thai 位vị 中trung 四tứ 七thất 日nhật 內nội 形hình 成thành 之chi 相tướng 狀trạng 漸tiệm 堅kiên 硬ngạnh 是thị 名danh 徤# 南nam 。
【# 五ngũ 鉢bát 羅la 賖# 佉khư 】# 梵Phạn 語ngữ 鉢bát 羅la 賖# 佉khư 華hoa 言ngôn 形hình 位vị 謂vị 人nhân 於ư 胎thai 位vị 中trung 五ngũ 七thất 日nhật 之chi 後hậu 。 四tứ 支chi 諸chư 根căn 形hình 分phần/phân 具cụ 足túc 是thị 名danh 鉢bát 羅la 賖# 佉khư (# 四tứ 支chi 者giả 二nhị 手thủ 二nhị 足túc 也dã 諸chư 根căn 者giả 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 也dã )# 。
五ngũ 行hành (# 出xuất 圓viên 覺giác 鈔sao )#
五ngũ 行hành 者giả 於ư 六Lục 度Độ 中trung 合hợp 定định 慧tuệ 二nhị 度độ 為vi 止Chỉ 觀Quán 一nhất 門môn 故cố 名danh 五ngũ 行hành 也dã 。
【# 一nhất 布bố 施thí 】# 布bố 施thí 者giả 謂vị 內nội 外ngoại 資tư 財tài 以dĩ 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 悉tất 能năng 施thí 之chi 而nhi 無vô 吝lận 惜tích 也dã (# 內nội 資tư 財tài 即tức 身thân 命mạng 法pháp 也dã 外ngoại 資tư 財tài 即tức 世thế 間gian 財tài 物vật 也dã )# 。
【# 二nhị 持trì 戒giới 】# 持trì 戒giới 者giả 即tức 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 之chi 義nghĩa 謂vị 奉phụng 持trì 如Như 來Lai 。 戒giới 律luật 則tắc 能năng 防phòng 止chỉ 身thân 口khẩu 所sở 作tác 之chi 惡ác 也dã 。
【# 三tam 忍nhẫn 辱nhục 】# 忍nhẫn 辱nhục 者giả 謂vị 於ư 違vi 逆nghịch 之chi 境cảnh 遇ngộ 諸chư 毀hủy 罵mạ 惱não 害hại 之chi 事sự 皆giai 能năng 安an 忍nhẫn 心tâm 無vô 恚khuể 恨hận 也dã 。
【# 四tứ 精tinh 進tấn 】# 精tinh 進tấn 者giả 謂vị 修tu 諸chư 善thiện 道đạo 精tinh 勤cần 無vô 怠đãi 心tâm 心tâm 相tương 續tục 。 不bất 自tự 放phóng 逸dật 也dã 。
【# 五ngũ 止Chỉ 觀Quán 】# 止Chỉ 觀Quán 者giả 止chỉ 是thị 禪thiền 定định 之chi 勝thắng 因nhân 觀quán 是thị 智trí 慧tuệ 之chi 由do 藉tạ 謂vị 若nhược 能năng 成thành 就tựu 。 二nhị 法pháp 自tự 然nhiên 定định 慧tuệ 圓viên 明minh 也dã 。
修tu 行hành 五ngũ 門môn (# 出xuất 起khởi 信tín 論luận 疏sớ/sơ )#
【# 一nhất 修tu 行hành 施thí 門môn 】# 施thí 有hữu 三tam 義nghĩa 謂vị 若nhược 見kiến 一nhất 切thiết 。 來lai 求cầu 索sách 者giả 。 所sở 有hữu 財tài 物vật 。 隨tùy 力lực 施thí 與dữ 捨xả 自tự 慳san 貪tham 令linh 彼bỉ 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 資tư 生sanh 施thí 也dã 若nhược 見kiến 厄ách 難nạn 恐khủng 怖bố 危nguy 逼bức 隨tùy 己kỷ 堪kham 任nhậm 方phương 便tiện 救cứu 濟tế 令linh 彼bỉ 無vô 畏úy 即tức 無vô 畏úy 施thí 也dã 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 來lai 求cầu 法Pháp 者giả 。 隨tùy 己kỷ 所sở 解giải 方phương 便tiện 為vi 說thuyết 。 不bất 為vi 貪tham 求cầu 名danh 利lợi 恭cung 敬kính 。 唯duy 念niệm 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 回hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 即tức 法Pháp 施thí 也dã 是thị 名danh 修tu 行hành 施thí 門môn 。
【# 二nhị 修tu 行hành 戒giới 門môn 】# 謂vị 不bất 作tác 眾chúng 惡ác 。 遠viễn 離ly 憒hội 閙náo 。 修tu 頭đầu 陀đà 行hành 乃nãi 至chí 小tiểu 罪tội 。 心tâm 生sanh 怖bố 畏úy 。 慚tàm 愧quý 改cải 悔hối 不bất 輕khinh 如Như 來Lai 所sở 制chế 禁cấm 戒giới 常thường 護hộ 譏cơ 嫌hiềm 防phòng 止chỉ 過quá 失thất 故cố 名danh 修tu 行hành 戒giới 門môn (# 梵Phạn 語ngữ 頭đầu 陀đà 華hoa 言ngôn 抖đẩu 擻tẩu 謂vị 抖đẩu 擻tẩu 塵trần 勞lao 也dã )# 。
【# 三tam 修tu 行hành 忍nhẫn 門môn 】# 謂vị 能năng 忍nhẫn 受thọ 。 他tha 人nhân 損tổn 惱não 心tâm 不bất 懷hoài 報báo 亦diệc 當đương 忍nhẫn 於ư 利lợi 衰suy 毀hủy 譽dự 。 稱xưng 譏cơ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 八bát 法pháp 故cố 名danh 修tu 行hành 忍nhẫn 門môn 。
【# 四tứ 修tu 行hành 進tiến 門môn 】# 謂vị 於ư 諸chư 善thiện 事sự 心tâm 不bất 懈giải 退thoái 。 立lập 志chí 堅kiên 強cường 勤cần 修tu 一nhất 切thiết 。 功công 德đức 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 速tốc 離ly 眾chúng 苦khổ 是thị 名danh 修tu 行hành 進tiến 門môn 。
【# 五ngũ 修tu 行hành 止Chỉ 觀Quán 門môn 】# 止chỉ 謂vị 遮già 止chỉ 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 散tán 亂loạn 之chi 相tướng 隨tùy 順thuận 奢Xa 摩Ma 他Tha 故cố 。 觀quán 謂vị 分phân 別biệt 因nhân 緣duyên 生sanh 。 滅diệt 之chi 相tướng 隨tùy 順thuận 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 故cố 。 以dĩ 此thử 二nhị 義nghĩa 漸tiệm 漸tiệm 修tu 習tập 不bất 相tương 舍xá 離ly 令linh 得đắc 成thành 就tựu 。 是thị 名danh 修tu 行hành 止Chỉ 觀Quán 門môn (# 梵Phạn 語ngữ 奢xa 摩ma 他tha 華hoa 言ngôn 止chỉ 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 華hoa 言ngôn 觀quán )# 。
布Bố 施Thí 離Ly 五Ngũ 種Chủng 法Pháp (# 出Xuất 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 戒Giới 經Kinh )#
【# 一nhất 不bất 選tuyển 有hữu 德đức 無vô 德đức 。 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 慧tuệ 。 施thí 時thời 平bình 等đẳng 普phổ 濟tế 不bất 擇trạch 冤oan 親thân 於ư 有hữu 德đức 人nhân 生sanh 愛ái 敬kính 心tâm 於ư 無vô 德đức 人nhân 起khởi 憐lân 愍mẫn 心tâm 。 是thị 名danh 不bất 選tuyển 。 有hữu 德đức 無vô 德đức 。
【# 二nhị 不bất 說thuyết 善thiện 惡ác 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 慧tuệ 。 施thí 時thời 以dĩ 平bình 等đẳng 慈từ 。 於ư 善thiện 不bất 善thiện 。 各các 隨tùy 所sở 願nguyện 普phổ 皆giai 饒nhiêu 益ích 是thị 名danh 不bất 說thuyết 善thiện 惡ác 。
【# 三tam 不bất 擇trạch 種chủng 姓tánh 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 慧tuệ 。 施thí 時thời 無vô 分phần/phân 種chủng 姓tánh 貴quý 賤tiện 凡phàm 有hữu 所sở 需# 普phổ 皆giai 施thí 與dữ 是thị 名danh 不bất 擇trạch 種chủng 姓tánh 。
【# 四tứ 不bất 輕khinh 求cầu 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 慧tuệ 。 施thí 時thời 見kiến 來lai 乞khất 者giả 起khởi 慇ân 重trọng 心tâm 。 而nhi 給cấp 所sở 須tu 以dĩ 濟tế 其kỳ 乏phạp 是thị 名danh 不bất 輕khinh 求cầu 。
【# 五ngũ 不bất 惡ác 口khẩu 罵mạ 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 慧tuệ 。 施thí 時thời 凡phàm 有hữu 求cầu 索sách 者giả 。 不bất 出xuất 醜xú 惡ác 之chi 語ngữ 而nhi 毀hủy 辱nhục 之chi 。 是thị 名danh 不bất 惡ác 口khẩu 罵mạ 。
施Thí 食Thực 獲Hoạch 五Ngũ 福Phước 報Báo (# 出Xuất 施Thí 食Thực 獲Hoạch 五Ngũ 福Phước 報Báo 經Kinh )#
【# 一nhất 施thí 命mạng 】# 謂vị 人nhân 七thất 日nhật 不bất 得đắc 。 食thực 則tắc 死tử 若nhược 能năng 以dĩ 食thực 施thí 之chi 即tức 為vi 施thí 命mạng 其kỳ 施thí 命mạng 者giả 。 得đắc 世thế 世thế 長trường 壽thọ 。 財tài 富phú 無vô 量lượng 報báo 。
【# 二nhị 施thí 色sắc 】# 謂vị 人nhân 不bất 得đắc 食thực 。 顏nhan 色sắc 顦# 悴tụy 若nhược 能năng 以dĩ 食thực 施thí 之chi 即tức 為vi 施thí 色sắc 其kỳ 施thí 色sắc 者giả 。 得đắc 世thế 世thế 端đoan 正chánh 。 人nhân 見kiến 懽# 喜hỷ 報báo 。
【# 三tam 施thí 力lực 】# 謂vị 人nhân 不bất 得đắc 食thực 。 身thân 羸luy 力lực 弱nhược 若nhược 能năng 以dĩ 食thực 施thí 之chi 即tức 為vi 施thí 力lực 其kỳ 施thí 力lực 者giả 。 得đắc 世thế 世thế 多đa 力lực 。 終chung 無vô 耗hao 減giảm 報báo 。
【# 四tứ 施thí 安an 】# 謂vị 人nhân 不bất 得đắc 食thực 。 心tâm 愁sầu 身thân 危nguy 。 不bất 能năng 自tự 安an 。 若nhược 人nhân 以dĩ 食thực 施thí 之chi 即tức 為vi 施thí 安an 其kỳ 施thí 安an 者giả 。 得đắc 世thế 世thế 安an 隱ẩn 。 不bất 遇ngộ 災tai 患hoạn 報báo 。
【# 五ngũ 施thí 辯biện 】# 謂vị 人nhân 不bất 得đắc 食thực 。 困khốn 不bất 能năng 言ngôn 若nhược 能năng 以dĩ 食thực 施thí 之chi 即tức 為vi 施thí 辯biện 其kỳ 施thí 辯biện 者giả 。 得đắc 辯biện 慧tuệ 通thông 達đạt 聞văn 者giả 喜hỷ 恱# 報báo 。
施Thí 果Quả 感Cảm 五Ngũ 不Bất 死Tử (# 出Xuất 付Phó 法Pháp 藏Tạng 經Kinh )#
經Kinh 云vân 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 。 時thời 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 患hoạn 頭đầu 痛thống 薄bạc 拘câu 羅la 尊tôn 者giả 持trì 一nhất 訶ha 梨lê 勒lặc 果quả 施thí 彼bỉ 食thực 之chi 其kỳ 病bệnh 即tức 愈dũ 因nhân 施thí 果quả 故cố 九cửu 十thập 一nhất 刼# 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 享hưởng 福phước 快khoái 樂lạc 未vị 嘗thường 有hữu 病bệnh 最tối 後hậu 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 。 其kỳ 母mẫu 早tảo 亡vong 父phụ 娉phinh 後hậu 妻thê 苦khổ 厭yếm 拘câu 羅la 五ngũ 度độ 加gia 害hại 皆giai 無vô 所sở 損tổn 及cập 年niên 既ký 長trường/trưởng 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 (# 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 華hoa 言ngôn 勝thắng 觀quán 梵Phạn 語ngữ 薄bạc 拘câu 羅la 華hoa 。 言ngôn 善thiện 容dung 梵Phạn 語ngữ 訶ha 梨lê 勒lặc 華hoa 言ngôn 天thiên 主chủ 特đặc 來lai 切thiết 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 刧# 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết 梵Phạn 語ngữ 婆Bà 羅La 門Môn 華hoa 言ngôn 淨tịnh 行hạnh 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học )# 。
【# 一nhất 置trí 鏊# 不bất 死tử 】# 謂vị 薄bạc 拘câu 羅la 年niên 幼ấu 後hậu 母mẫu 作tác 餅bính 從tùng 而nhi 索sách 之chi 後hậu 毋vô 憎tăng 嫉tật 擲trịch 置trí 鏊# 上thượng 鏊# 雖tuy 燋tiều 熱nhiệt 不bất 能năng 燒thiêu 害hại 也dã 。
【# 二nhị 釜phủ 煑chử 不bất 死tử 】# 謂vị 薄bạc 拘câu 羅la 後hậu 毋vô 煑chử 肉nhục 從tùng 而nhi 索sách 之chi 毋vô 益ích 瞋sân 恚khuể 尋tầm 擲trịch 釜phủ 中trung 釜phủ 雖tuy 極cực 熱nhiệt 亦diệc 不bất 能năng 害hại 也dã 。
【# 三tam 水thủy 溺nịch 不bất 死tử 】# 謂vị 薄bạc 拘câu 羅la 後hậu 毋vô 向hướng 河hà 從tùng 而nhi 逐trục 去khứ 毋vô 即tức 嫌hiềm 惡ác 尋tầm 擲trịch 水thủy 中trung 水thủy 雖tuy 深thâm 而nhi 不bất 能năng 溺nịch 也dã 。
【# 四tứ 魚ngư 吞thôn 不bất 死tử 】# 謂vị 薄bạc 拘câu 羅la 由do 擲trịch 水thủy 中trung 雖tuy 大đại 魚ngư 吞thôn 之chi 而nhi 不bất 能năng 害hại 也dã 。
【# 五ngũ 刀đao 割cát 不bất 死tử 】# 謂vị 薄bạc 拘câu 羅la 被bị 魚ngư 吞thôn 之chi 其kỳ 魚ngư 亦diệc 遭tao 捕bộ 入nhập 市thị 遇ngộ 父phụ 買mãi 歸quy 將tương 剖phẫu 魚ngư 腹phúc 拘câu 羅la 尚thượng 活hoạt 告cáo 父phụ 安an 庠tường 無vô 致trí 傷thương 兒nhi 父phụ 既ký 見kiến 子tử 喜hỷ 抱bão 而nhi 出xuất 即tức 無vô 損tổn 傷thương 也dã 。
五Ngũ 戒Giới (# 出Xuất 增Tăng 壹Nhất 阿A 含Hàm 經Kinh )#
【# 一nhất 不bất 殺sát 戒giới 】# 謂vị 人nhân 若nhược 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 加gia 殺sát 害hại 而nhi 奪đoạt 其kỳ 命mạng 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 或hoặc 生sanh 人nhân 中trung 。 亦diệc 壽thọ 命mạng 短đoản 促xúc 。 若nhược 不bất 作tác 是thị 。 事sự 名danh 不bất 殺sát 戒giới 。
【# 二nhị 不bất 偷thâu 盜đạo 戒giới 】# 謂vị 人nhân 若nhược 於ư 有hữu 主chủ 物vật 不bất 與dữ 而nhi 竊thiết 取thủ 之chi 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 或hoặc 生sanh 人nhân 中trung 。 亦diệc 受thọ 貧bần 乏phạp 報báo 若nhược 不bất 作tác 是thị 。 事sự 名danh 不bất 偷thâu 盜đạo 戒giới 。
【# 三tam 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 戒giới 】# 謂vị 人nhân 若nhược [婬-壬+(工/山)]# 泆dật 無vô 度độ 好hiếu 犯phạm 他tha 人nhân 妻thê 妾thiếp 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 或hoặc 生sanh 人nhân 中trung 。 妻thê 妾thiếp 亦diệc 不bất 貞trinh 良lương 若nhược 不bất 作tác 是thị 。 事sự 名danh 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 戒giới 。
【# 四tứ 不bất 妄vọng 語ngữ 戒giới 。 】# 謂vị 人nhân 若nhược 妄vọng 造tạo 虛hư 言ngôn 隱ẩn 覆phú 實thật 事sự 誑cuống 惑hoặc 眾chúng 聽thính 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 或hoặc 生sanh 人nhân 中trung 。 亦diệc 口khẩu 氣khí 臭xú 惡ác 為vị 人nhân 所sở 憎tăng 。 若nhược 不bất 作tác 是thị 。 事sự 名danh 不bất 妄vọng 語ngữ 戒giới 。
【# 五ngũ 不bất 飲ẩm 酒tửu 戒giới 。 】# 謂vị 人nhân 若nhược 飲ẩm 酒tửu 則tắc 縱túng 逸dật 狂cuồng 悖bội 昏hôn 亂loạn 愚ngu 癡si 無vô 有hữu 智trí 。 慧tuệ 若nhược 不bất 飲ẩm 者giả 是thị 名danh 。 不bất 飲ẩm 酒tửu 戒giới 。
五Ngũ 戒Giới 配Phối 五Ngũ 常Thường 五Ngũ 行Hành (# 出Xuất 仁Nhân 王Vương 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
【# 一nhất 不bất 殺sát 配phối 仁nhân 】# 慈từ 愛ái 好hảo/hiếu 生sanh 曰viết 仁nhân 五ngũ 行hành 之chi 木mộc 亦diệc 主chủ 於ư 仁nhân 仁nhân 則tắc 不bất 殺sát 故cố 以dĩ 不bất 殺sát 配phối 仁nhân 也dã 。
【# 二nhị 不bất 盜đạo 配phối 智trí 】# 邪tà 正chánh 明minh 了liễu 曰viết 智trí 五ngũ 行hành 之chi 水thủy 亦diệc 主chủ 於ư 智trí 智trí 則tắc 不bất 盜đạo 故cố 以dĩ 不bất 盜đạo 配phối 智trí 也dã 。
【# 三tam 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 配phối 義nghĩa 】# 制chế 事sự 合hợp 冝# 曰viết 義nghĩa 五ngũ 行hành 之chi 金kim 亦diệc 主chủ 於ư 義nghĩa 義nghĩa 則tắc 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 故cố 以dĩ 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 配phối 義nghĩa 也dã 。
【# 四tứ 不bất 妄vọng 語ngữ 配phối 信tín 】# 真chân 實thật 不bất 欺khi 曰viết 信tín 五ngũ 行hành 之chi 土thổ/độ 亦diệc 主chủ 於ư 信tín 信tín 則tắc 不bất 妄vọng 語ngữ 故cố 以dĩ 不bất 妄vọng 語ngữ 配phối 信tín 也dã 。
【# 五ngũ 不bất 飲ẩm 酒tửu 配phối 禮lễ 】# 處xứ 事sự 有hữu 則tắc 曰viết 禮lễ 五ngũ 行hành 之chi 火hỏa 亦diệc 主chủ 於ư 禮lễ 禮lễ 則tắc 防phòng 於ư 過quá 失thất 故cố 以dĩ 不bất 飲ẩm 酒tửu 配phối 禮lễ 也dã 。
忍Nhẫn 辱Nhục 五Ngũ 種Chủng 功Công 德Đức 。 力Lực (# 出Xuất 法Pháp 集Tập 經Kinh )#
【# 一nhất 能năng 忍nhẫn 所sở 打đả 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 得đắc 如như 響hưởng 平bình 等đẳng 智trí 力lực 雖tuy 被bị 人nhân 捶chúy 打đả 而nhi 能năng 忍nhẫn 受thọ 不bất 加gia 報báo 也dã (# 如như 響hưởng 者giả 謂vị 如như 空không 谷cốc 之chi 答đáp 眾chúng # 也dã )# 。
【# 二nhị 能năng 忍nhẫn 所sở 惱não 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 得đắc 鏡kính 像tượng 平bình 等đẳng 。 智trí 力lực 雖tuy 被bị 人nhân 惱não 害hại 而nhi 能năng 忍nhẫn 受thọ 不bất 加gia 報báo 也dã (# 鏡kính 像tượng 者giả 謂vị 如như 明minh 鏡kính 之chi 現hiện 眾chúng 像tượng 也dã )# 。
【# 三tam 能năng 忍nhẫn 所sở 瞋sân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 得đắc 如như 幻huyễn 平bình 等đẳng 。 智trí 力lực 雖tuy 被bị 人nhân 瞋sân 呵ha 而nhi 能năng 忍nhẫn 受thọ 不bất 加gia 報báo 也dã (# 如như 幻huyễn 者giả 謂vị 如như 變biến 幻huyễn 而nhi 不bất 實thật 也dã )# 。
【# 四tứ 八bát 法pháp 不bất 動động 】# 八bát 法pháp 者giả 利lợi 衰suy 毀hủy 譽dự 。 稱xưng 譏cơ 苦khổ 樂lạc 。 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 得đắc 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 智trí 力lực 故cố 世thế 間gian 八bát 法pháp 皆giai 不bất 能năng 動động 也dã 。
【# 五ngũ 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 。 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 得đắc 世thế 法pháp 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 智trí 力lực 故cố 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 不bất 能năng 染nhiễm 也dã 。
修Tu 忍Nhẫn 五Ngũ 相Tương/tướng (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 善Thiện 戒Giới 經Kinh )#
忍nhẫn 即tức 安an 忍nhẫn 菩Bồ 薩Tát 為vi 化hóa 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 以dĩ 種chủng 種chủng 。 諸chư 惡ác 加gia 我ngã 悉tất 無vô 瞋sân 恨hận 故cố 有hữu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 也dã 。
【# 一nhất 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 】# 菩Bồ 薩Tát 若nhược 被bị 他tha 人nhân 打đả 罵mạ 即tức 觀quán 宿túc 世thế 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 之chi 時thời 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 父phụ 母mẫu 師sư 長trưởng 。 當đương 生sanh 恭cung 敬kính 由do 此thử 觀quán 故cố 滅diệt 怨oán 憎tăng 相tương 生sanh 親thân 友hữu 相tương/tướng 如như 是thị 修tu 於ư 慈từ 忍nhẫn 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 是thị 為vi 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。
【# 二nhị 法pháp 相tướng 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 忍nhẫn 時thời 諦đế 觀quán 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 即tức 法Pháp 界Giới 真chân 實thật 之chi 理lý 。 無vô 取thủ 無vô 捨xả 。 無vô 瞋sân 無vô 喜hỷ 平bình 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 由do 是thị 觀quán 故cố 滅diệt 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 成thành 就tựu 法pháp 相tướng 是thị 為vi 法pháp 相tướng 。
【# 三tam 無vô 常thường 相tương/tướng 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 忍nhẫn 時thời 思tư 惟duy 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 萬vạn 物vật 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 誰thùy 是thị 罵mạ 者giả 誰thùy 是thị 受thọ 者giả 言ngôn 語ngữ 性tánh 空không 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 由do 是thị 觀quán 故cố 破phá 於ư 常thường 相tương/tướng 成thành 就tựu 忍nhẫn 心tâm 是thị 為vi 無vô 常thường 相tương/tướng (# 梵Phạn 語ngữ 剎sát 那na 華hoa 言ngôn 一nhất 念niệm )# 。
【# 四tứ 苦khổ 相tương/tướng 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 忍nhẫn 時thời 觀quán 察sát 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 若nhược 遭tao 其kỳ 辱nhục 不bất 應ưng 瞋sân 恚khuể 當đương 救cứu 彼bỉ 苦khổ 我ngã 若nhược 瞋sân 恚khuể 其kỳ 苦khổ 轉chuyển 增tăng 由do 能năng 修tu 忍nhẫn 斷đoạn 諸chư 苦khổ 惱não 。 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。 是thị 為vi 苦khổ 相tương/tướng 。
【# 五ngũ 無vô 我ngã 我ngã 所sở 相tướng 。 】# 我ngã 主chủ 宰tể 之chi 義nghĩa 即tức 眾chúng 生sanh 所sở 執chấp 之chi 假giả 名danh 也dã 我ngã 所sở 即tức 五ngũ 陰ấm 之chi 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 四tứ 大đại 本bổn 空không 五ngũ 陰ấm 非phi 有hữu 則tắc 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 為vi 無vô 我ngã 我ngã 所sở 相tướng 。 (# 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã 四tứ 大đại 者giả 地địa 大đại 水thủy 大đại 火hỏa 大đại 。 風phong 大đại 也dã )# 。
說Thuyết 法Pháp 五Ngũ 福Phước 德Đức (# 出Xuất 賢Hiền 者Giả 五Ngũ 福Phước 德Đức 經Kinh )#
【# 一nhất 長trường 壽thọ 】# 謂vị 前tiền 世thế 說thuyết 法Pháp 時thời 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 一nhất 一nhất 皆giai 善thiện 若nhược 好hiếu 殺sát 者giả 以dĩ 聞văn 法Pháp 故cố 。 而nhi 能năng 止chỉ 殺sát 是thị 故cố 今kim 世thế 得đắc 長trường 壽thọ 福phước 德đức (# 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 即tức 經kinh 之chi 序tự 分phần/phân 正chánh 宗tông 分phần/phân 流lưu 通thông 分phần/phân 也dã )# 。
【# 二nhị 多đa 財tài 】# 謂vị 前tiền 世thế 說thuyết 法Pháp 時thời 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 教giáo 人nhân 布bố 施thí 。 若nhược 盜đạo 竊thiết 者giả 聞văn 法Pháp 不bất 盜đạo 便tiện 能năng 行hành 施thí 是thị 故cố 今kim 世thế 得đắc 多đa 財tài 福phước 德đức 。
【# 三tam 端đoan 正chánh 無vô 比tỉ 。 】# 謂vị 前tiền 世thế 說thuyết 法Pháp 時thời 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 隨tùy 順thuận 正Chánh 法Pháp 。 令linh 聞văn 法Pháp 者giả 。 和hòa 氣khí 安an 心tâm 顏nhan 色sắc 恱# 懌dịch 自tự 生sanh 光quang 澤trạch 。 是thị 故cố 今kim 世thế 得đắc 端đoan 正chánh 無vô 比tỉ 福phước 德đức 。
【# 四tứ 名danh 譽dự 遠viễn 聞văn 。 】# 謂vị 前tiền 世thế 說thuyết 法Pháp 時thời 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 以dĩ 善thiện 及cập 人nhân 令linh 聞văn 法Pháp 者giả 。 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo 相tương 從tùng 者giả 眾chúng 是thị 故cố 今kim 世thế 得đắc 名danh 譽dự 遠viễn 聞văn 。 福phước 德đức (# 三Tam 寶Bảo 者giả 佛Phật 寶bảo 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 也dã )# 。
【# 五ngũ 聰thông 明minh 大đại 智trí 。 】# 謂vị 前tiền 世thế 說thuyết 法Pháp 時thời 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 樂nhạo 說thuyết 無vô 吝lận 令linh 聞văn 法Pháp 者giả 。 妙diệu 慧tuệ 開khai 解giải 是thị 故cố 今kim 世thế 得đắc 聰thông 明minh 大đại 智trí 福phước 德đức 。
菩Bồ 薩Tát 聽thính 法Pháp 五ngũ 種chủng 想tưởng (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#
【# 一nhất 作tác 寶bảo 想tưởng 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聽thính 法Pháp 當đương 念niệm 正Chánh 法Pháp 尊tôn 貴quý 希hy 有hữu 難nan 得đắc 。 是thị 名danh 作tác 寶bảo 想tưởng 。
【# 二nhị 作tác 眼nhãn 想tưởng 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聽thính 法Pháp 當đương 念niệm 此thử 法pháp 如như 眼nhãn 開khai 我ngã 昏hôn 暗ám 令linh 生sanh 智trí 慧tuệ 是thị 名danh 作tác 眼nhãn 想tưởng 。
【# 三tam 作tác 明minh 想tưởng 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聽thính 法Pháp 當đương 念niệm 正Chánh 法Pháp 如như 日nhật 光quang 明minh 。 一nhất 切thiết 等đẳng 照chiếu 是thị 名danh 作tác 明minh 想tưởng 。
【# 四tứ 作tác 大đại 果quả 勝thắng 功công 德đức 想tưởng 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聽thính 法Pháp 當đương 念niệm 此thử 法pháp 令linh 我ngã 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 大đại 菩Bồ 提Đề 勝thắng 功công 德đức 果quả 是thị 名danh 作tác 大đại 果quả 勝thắng 功công 德đức 想tưởng (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
【# 五ngũ 作tác 無vô 罪tội 大đại 適thích 恱# 想tưởng 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聽thính 法Pháp 當đương 念niệm 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 雖tuy 未vị 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 及cập 大đại 菩Bồ 提Đề 即tức 當đương 於ư 法pháp 如như 實thật 修tu 行hành 。 止Chỉ 觀Quán 離ly 諸chư 罪tội 垢cấu 得đắc 大đại 恱# 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 名danh 作tác 無vô 罪tội 大đại 適thích 恱# 想tưởng (# 止Chỉ 觀Quán 者giả 止chỉ 即tức 止chỉ 息tức 散tán 亂loạn 。 觀quán 即tức 觀quán 照chiếu 昏hôn 暗ám 也dã )# 。
聽thính 法Pháp 五ngũ 種chủng 不bất 作tác 異dị 意ý (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#
論luận 云vân 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 從tùng 善thiện 友hữu 聽thính 聞văn 法Pháp 時thời 於ư 說thuyết 法Pháp 師sư 。 有hữu 五ngũ 種chủng 處xứ 不bất 應ưng 作tác 異dị 意ý 當đương 以dĩ 純thuần 淨tịnh 心tâm 屬thuộc 耳nhĩ 而nhi 聽thính 也dã 。
【# 一nhất 於ư 壞hoại 戒giới 不bất 作tác 異dị 意ý 】# 謂vị 若nhược 聽thính 法Pháp 時thời 須tu 一nhất 心tâm 信tín 受thọ 。 不bất 可khả 起khởi 念niệm 此thử 說thuyết 法Pháp 師sư 破phá 戒giới 不bất 住trụ 律luật 儀nghi 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 從tùng 彼bỉ 聽thính 法Pháp 是thị 名danh 於ư 壞hoại 戒giới 不bất 作tác 異dị 意ý 。
【# 二nhị 於ư 壞hoại 族tộc 不bất 作tác 異dị 意ý 】# 謂vị 若nhược 聽thính 法Pháp 時thời 須tu 一nhất 心tâm 信tín 受thọ 。 不bất 可khả 起khởi 念niệm 此thử 說thuyết 法Pháp 師sư 種chủng 姓tánh 微vi 賤tiện 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 從tùng 彼bỉ 聽thính 法Pháp 是thị 名danh 於ư 壞hoại 族tộc 不bất 作tác 異dị 意ý 。
【# 三tam 於ư 壞hoại 色sắc 不bất 作tác 異dị 意ý 】# 謂vị 若nhược 聽thính 法Pháp 時thời 須tu 一nhất 心tâm 信tín 受thọ 。 不bất 可khả 起khởi 念niệm 此thử 說thuyết 法Pháp 師sư 容dung 貌mạo 醜xú 陋lậu 。 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 從tùng 彼bỉ 聽thính 法Pháp 是thị 名danh 於ư 壞hoại 色sắc 不bất 作tác 異dị 意ý 。
【# 四tứ 於ư 壞hoại 文văn 不bất 作tác 異dị 意ý 】# 謂vị 若nhược 聽thính 法Pháp 時thời 須tu 一nhất 心tâm 信tín 受thọ 。 不bất 可khả 起khởi 念niệm 此thử 說thuyết 法Pháp 師sư 言ngôn 辭từ 不bất 文văn 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 從tùng 彼bỉ 聽thính 法Pháp 是thị 名danh 於ư 壞hoại 文văn 不bất 作tác 異dị 意ý 。
【# 五ngũ 於ư 壞hoại 美mỹ 不bất 作tác 異dị 意ý 】# 謂vị 若nhược 聽thính 法Pháp 時thời 湏# 一nhất 心tâm 信tín 受thọ 。 不bất 可khả 起khởi 念niệm 此thử 說thuyết 法Pháp 師sư 多đa 懷hoài 忿phẫn 恚khuể 不bất 以dĩ 美mỹ 言ngôn 宣tuyên 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 從tùng 彼bỉ 聽thính 法Pháp 是thị 名danh 於ư 壞hoại 美mỹ 不bất 作tác 異dị 意ý 。
五ngũ 心tâm (# 出xuất 宗tông 鏡kính 錄lục )#
【# 一nhất 率suất 爾nhĩ 心tâm 】# 率suất 爾nhĩ 猶do 卒thốt 然nhiên 也dã 謂vị 人nhân 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 初sơ 對đối 於ư 境cảnh 卒thốt 然nhiên 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 未vị 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。 是thị 名danh 率suất 爾nhĩ 心tâm 。
【# 二nhị 尋tầm 求cầu 心tâm 】# 謂vị 人nhân 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 既ký 對đối 於ư 境cảnh 明minh 了liễu 即tức 推thôi 尋tầm 求cầu 覓mịch 而nhi 生sanh 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 尋tầm 求cầu 心tâm 。
【# 三tam 決quyết 定định 心tâm 】# 謂vị 人nhân 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 法pháp 既ký 能năng 分phân 別biệt 則tắc 審thẩm 知tri 善thiện 惡ác 決quyết 定định 不bất 謬mậu 是thị 名danh 決quyết 定định 心tâm 。
【# 四tứ 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 】# 謂vị 人nhân 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 於ư 法pháp 既ký 審thẩm 知tri 是thị 善thiện 是thị 惡ác 。 則tắc 染nhiễm 淨tịnh 自tự 然nhiên 而nhi 分phân 是thị 名danh 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。
【# 五ngũ 等đẳng 流lưu 心tâm 】# 等đẳng 謂vị 平bình 等đẳng 流lưu 即tức 流lưu 類loại 謂vị 人nhân 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 於ư 善thiện 惡ác 法pháp 。 染nhiễm 淨tịnh 既ký 分phần/phân 則tắc 各các 隨tùy 類loại 相tương 續tục 於ư 善thiện 法Pháp 則tắc 繼kế 淨tịnh 想tưởng 於ư 惡ác 法pháp 則tắc 繼kế 染nhiễm 想tưởng 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 前tiền 後hậu 無vô 異dị 是thị 名danh 等đẳng 流lưu 心tâm 。
治Trị 五Ngũ 種Chủng 染Nhiễm (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
【# 一nhất 持trì 戒giới 治trị 破phá 戒giới 染nhiễm 】# 謂vị 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 能năng 持trì 諸chư 戒giới 律luật 。 以dĩ 淨tịnh 身thân 心tâm 制chế 伏phục 過quá 非phi 則tắc 離ly 一nhất 切thiết 。 破phá 戒giới 之chi 汙ô 染nhiễm 也dã 。
【# 二nhị 入nhập 禪thiền 治trị 貪tham 欲dục 染nhiễm 】# 謂vị 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 修tu 習tập 禪thiền 定định 。 安an 心tâm 理lý 境cảnh 寂tịch 靜tĩnh 無vô 為vi 。 則tắc 離ly 一nhất 切thiết 。 貪tham 欲dục 之chi 汙ô 染nhiễm 也dã 。
【# 三tam 神thần 通thông 治trị 邪tà 歸quy 依y 染nhiễm 】# 妙diệu 用dụng 不bất 測trắc 謂vị 之chi 神thần 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 謂vị 之chi 通thông 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 歸quy 依y 邪tà 師sư 邪tà 行hành 者giả 菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 神thần 通thông 。 攝nhiếp 化hóa 令linh 其kỳ 捨xả 邪tà 歸quy 正chánh 。 則tắc 無vô 邪tà 妄vọng 歸quy 依y 染nhiễm 也dã 。
【# 四tứ 四tứ 無vô 量lượng 治trị 妄vọng 行hành 功công 德đức 染nhiễm 】# 四tứ 無vô 量lượng 即tức 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 之chi 心tâm 也dã 妄vọng 行hành 謂vị 所sở 行hành 非phi 正chánh 也dã 功công 德đức 謂vị 所sở 求cầu 邪tà 福phước 也dã 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 滛# 祀tự 求cầu 福phước 妄vọng 修tu 功công 德đức 者giả 菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 此thử 四tứ 心tâm 攝nhiếp 化hóa 令linh 其kỳ 依y 於ư 正Chánh 法Pháp 。 修tu 諸chư 善thiện 業nghiệp 。 則tắc 無vô 妄vọng 行hành 功công 德đức 染nhiễm 也dã 。
【# 五ngũ 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 治trị 妄vọng 修tu 解giải 脫thoát 染nhiễm 】# 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 者giả 即tức 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 空không 處xứ 定định 識thức 處xứ 定định 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 。 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 定định 也dã 若nhược 諸chư 外ngoại 道đạo 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 心tâm 妄vọng 修tu 邪tà 定định 以dĩ 求cầu 解giải 脫thoát 。 者giả 菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 此thử 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 攝nhiếp 化hóa 令linh 其kỳ 依y 於ư 正Chánh 法Pháp 。 修tu 證chứng 解giải 脫thoát 則tắc 無vô 妄vọng 修tu 解giải 脫thoát 之chi 染nhiễm 也dã 。
修tu 淨tịnh 土độ 五ngũ 念niệm 門môn (# 出xuất 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 論luận )#
【# 一nhất 禮lễ 拜bái 門môn 】# 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 人nhân 清thanh 淨tịnh 身thân 業nghiệp 。 靣# 對đối 阿A 彌Di 陀Đà 如Như 來Lai 。 一nhất 心tâm 翹kiều 勤cần 恭cung 敬kính 禮lễ 拜bái 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 是thị 名danh 禮lễ 拜bái 門môn (# 梵Phạn 語ngữ 阿A 彌Di 陀Đà 華hoa 言ngôn 無vô 量lượng 壽thọ )# 。
【# 二nhị 讚tán 嘆thán 門môn 】# 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 人nhân 清thanh 淨tịnh 口khẩu 業nghiệp 。 稱xưng 嘆thán 如Như 來Lai 名danh 號hiệu 。 功công 德đức 光quang 明minh 。 智trí 相tương/tướng 如như 實thật 修tu 行hành 。 求cầu 生sanh 彼bỉ 國quốc 是thị 名danh 讚tán 嘆thán 門môn 。
【# 三tam 作tác 願nguyện 門môn 】# 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 人nhân 清thanh 淨tịnh 意ý 業nghiệp 。 發phát 大đại 誓thệ 願nguyện 。 如như 實thật 修tu 行hành 。 奢xa 摩ma 他tha 求cầu 生sanh 彼bỉ 國quốc 是thị 名danh 作tác 願nguyện 門môn (# 梵Phạn 語ngữ 奢xa 摩ma 他tha 華hoa 言ngôn 止chỉ 謂vị 止chỉ 息tức 散tán 亂loạn 。 之chi 心tâm 也dã )# 。
【# 四tứ 觀quán 察sát 門môn 】# 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 人nhân 用dụng 觀quán 觀quán 察sát 則tắc 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 觀quán 察sát 彼bỉ 佛Phật 國quốc 土độ 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 二nhị 觀quán 察sát 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 三tam 觀quán 察sát 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 如như 實thật 修tu 行hành 。 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 求cầu 生sanh 彼bỉ 國quốc 是thị 名danh 觀quán 察sát 門môn (# 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 華hoa 言ngôn 觀quán 謂vị 觀quán 破phá 昏hôn 暗ám 之chi 心tâm 也dã )# 。
【# 五ngũ 回hồi 向hướng 門môn 】# 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 人nhân 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 世thế 。 間gian 苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 同đồng 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。 所sở 有hữu 自tự 己kỷ 功công 德đức 善thiện 根căn 。 悉tất 以dĩ 回hồi 向hướng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 共cộng 證chứng 無vô 上thượng 覺giác 。 是thị 名danh 回hồi 向hướng 門môn 。
五ngũ 種chủng 懺sám 悔hối (# 出xuất 小tiểu 彌di 陀đà 懺sám )#
普phổ 賢hiền 觀quán 經Kinh 云vân 若nhược 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 欲dục 懺sám 悔hối 者giả 。 當đương 修tu 行hành 五ngũ 事sự 即tức 是thị 名danh 懺sám 悔hối 也dã 。
【# 一nhất 不bất 必tất 禮lễ 拜bái 。 應ưng 常thường 憶ức 念niệm 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 】# 謂vị 不bất 必tất 拘câu 於ư 禮lễ 誦tụng 之chi 功công 但đãn 當đương 存tồn 心tâm 憶ức 念niệm 正chánh 理lý 不bất 謗báng 三Tam 寶Bảo 。 不bất 於ư 修tu 梵Phạm 行hạnh 人nhân 。 作tác 惡ác 留lưu 難nạn 。 是thị 即tức 懺sám 悔hối 也dã 。
【# 二nhị 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 恭cung 敬kính 師sư 長trưởng 。 】# 梵Phạm 網võng 經Kinh 云vân 孝hiếu 名danh 為vi 戒giới 。 亦diệc 名danh 制chế 止chỉ 。 既ký 能năng 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 恭cung 敬kính 學học 法pháp 受thọ 戒giới 之chi 師sư 則tắc 無vô 悖bội 逆nghịch 之chi 罪tội 是thị 即tức 懺sám 悔hối 也dã 。
【# 三tam 正Chánh 法Pháp 治trị 國quốc 。 不bất 邪tà 枉uổng 人nhân 民dân 。 】# 謂vị 以dĩ 正chánh 順thuận 之chi 道đạo 治trị 安an 邦bang 國quốc 亦diệc 常thường 教giáo 化hóa 人nhân 民dân 。 敬kính 信tín 三Tam 寶Bảo 。 修tu 持trì 戒giới 善thiện 勿vật 以dĩ 邪tà 法pháp 。 枉uổng 屈khuất 於ư 人nhân 是thị 即tức 懺sám 悔hối 也dã 。
【# 四tứ 於ư 六lục 齋trai 日nhật 。 勑# 諸chư 境cảnh 內nội 令linh 行hành 不bất 殺sát 。 】# 六lục 齋trai 日nhật 即tức 每mỗi 月nguyệt 初sơ 八bát 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 二nhị 十thập 三tam 二nhị 十thập 九cửu 三tam 十thập 日nhật 以dĩ 此thử 六lục 日nhật 四Tứ 天Thiên 王Vương 差sai 遣khiển 使sứ 者giả 巡tuần 察sát 世thế 間gian 若nhược 遇ngộ 修tu 善thiện 人nhân 民dân 注chú 祿lộc 增tăng 壽thọ 不bất 善thiện 人nhân 民dân 即tức 降giáng/hàng 災tai 殃ương 若nhược 能năng 勑# 諸chư 境cảnh 內nội 令linh 行hành 不bất 殺sát 。 則tắc 合hợp 國quốc 常thường 臻trăn 福phước 善thiện 永vĩnh 享hưởng 安an 榮vinh 是thị 即tức 懺sám 悔hối 也dã (# 四Tứ 天Thiên 王Vương 者giả 東đông 方phương 持Trì 國Quốc 天Thiên 王Vương 。 南nam 方phương 增Tăng 長Trưởng 天Thiên 王Vương 。 西tây 方Phương 廣Quảng 目mục 天thiên 王vương 。 北bắc 方phương 多Đa 聞Văn 天Thiên 王Vương )# 。
【# 五ngũ 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 知tri 佛Phật 不bất 滅diệt 。 】# 所sở 作tác 為vi 因nhân 感cảm 報báo 為vi 果quả 謂vị 若nhược 信tín 因nhân 果quả 不bất 虛hư 。 則tắc 無vô 造tạo 惡ác 之chi 過quá 若nhược 知tri 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 則tắc 無vô 斷đoạn 滅diệt 之chi 見kiến 是thị 即tức 懺sám 悔hối 也dã 。
懺sám 悔hối 五ngũ 法pháp (# 出xuất 圓viên 覺giác 略lược 疏sớ/sơ 鈔sao )#
懺sám 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 懺sám 摩ma 華hoa 言ngôn 悔hối 過quá 今kim 云vân 懺sám 悔hối 者giả 華hoa 梵Phạm 兼kiêm 稱xưng 也dã 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 罪tội 須tu 請thỉnh 大đại 比Bỉ 丘Khâu 為vi 證chứng 具cụ 此thử 五ngũ 法pháp 而nhi 行hành 懺sám 悔hối 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 華hoa 言ngôn 乞khất 士sĩ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 即tức 上thượng 座tòa 也dã )# 。
【# 一nhất 袒đản 右hữu 肩kiên 】# 謂vị 行hành 懺sám 悔hối 時thời 須tu 著trước 袈ca 裟sa 當đương 袒đản 右hữu 肩kiên 以dĩ 便tiện 執chấp 侍thị 作tác 務vụ 使sử 令linh 也dã 。
【# 二nhị 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 】# 謂vị 行hành 懺sám 悔hối 時thời 當đương 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 以dĩ 顯hiển 翹kiều 勤cần 懇khẩn 切thiết 之chi 誠thành 也dã 。
【# 三tam 合hợp 掌chưởng 】# 謂vị 行hành 懺sám 悔hối 時thời 須tu 合hợp 掌chưởng 當đương 胸hung 以dĩ 表biểu 誠thành 心tâm 之chi 不bất 亂loạn 也dã 。
【# 四tứ 禮lễ 足túc 】# 謂vị 行hành 懺sám 悔hối 時thời 當đương 頂đảnh 禮lễ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 足túc 以dĩ 見kiến 卑ty 下hạ 至chí 敬kính 之chi 禮lễ 也dã 。
【# 五ngũ 說thuyết 罪tội 名danh 】# 謂vị 行hành 懺sám 悔hối 時thời 當đương 說thuyết 自tự 身thân 所sở 犯phạm 罪tội 名danh 或hoặc 得đắc 僧Tăng 殘tàn 罪tội 或hoặc 波ba 逸dật 提đề 罪tội 之chi 類loại 對đối 眾chúng 發phát 露lộ 不bất 得đắc 覆phú 藏tàng 。 也dã (# 僧Tăng 殘tàn 罪tội 者giả 如như 人nhân 被bị 斫chước 猶do 有hữu 咽yết 喉hầu 故cố 名danh 為vi 殘tàn 若nhược 犯phạm 此thử 罪tội 僧Tăng 作tác 法pháp 除trừ 故cố 也dã 梵Phạn 語ngữ 波ba 逸dật 提đề 華hoa 言ngôn 墮đọa 謂vị 死tử 墮đọa 地địa 獄ngục 也dã )# 。
五ngũ 悔hối (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi )#
五ngũ 種chủng 皆giai 稱xưng 悔hối 者giả 以dĩ 其kỳ 皆giai 能năng 滅diệt 罪tội 故cố 也dã 懺sám 悔hối 則tắc 滅diệt 身thân 口khẩu 意ý 所sở 作tác 。 之chi 業nghiệp 勸khuyến 請thỉnh 則tắc 滅diệt 波Ba 旬Tuần 請thỉnh 佛Phật 入nhập 滅diệt 之chi 罪tội 隨tùy 喜hỷ 則tắc 滅diệt 嫉tật 他tha 修tu 善thiện 之chi 愆khiên 回hồi 向hướng 則tắc 滅diệt 求cầu 生sanh 三tam 界giới 之chi 心tâm 。 發phát 願nguyện 則tắc 滅diệt 修tu 行hành 退thoái 志chí 之chi 過quá 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 波Ba 旬Tuần 華hoa 言ngôn 惡ác 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。
【# 一nhất 懺sám 悔hối 】# 懺sám 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 懺sám 摩ma 華hoa 言ngôn 悔hối 過quá 華hoa 梵Phạm 兼kiêm 舉cử 故cố 稱xưng 懺sám 悔hối 。 懺sám 名danh 修tu 來lai 悔hối 名danh 改cải 徃# 謂vị 修tu 將tương 來lai 之chi 善thiện 果quả 改cải 已dĩ 徃# 之chi 惡ác 因nhân 是thị 為vi 懺sám 悔hối 。
【# 二nhị 勸khuyến 請thỉnh 】# 勸khuyến 請thỉnh 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 謂vị 十thập 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 佛Phật 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 勸khuyến 請thỉnh 徃# 世thế 利lợi 濟tế 眾chúng 生sanh 二nhị 者giả 謂vị 十thập 方phương 世thế 界giới 。 有hữu 佛Phật 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 者giả 勸khuyến 請thỉnh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 不bất 靣# 見kiến 諸chư 佛Phật 而nhi 虔kiền 心tâm 勸khuyến 請thỉnh 以dĩ 達đạt 歸quy 敬kính 之chi 誠thành 是thị 為vi 勸khuyến 請thỉnh (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。
【# 三tam 隨tùy 喜hỷ 】# 謂vị 隨tùy 他tha 修tu 習tập 善thiện 因nhân 喜hỷ 他tha 得đắc 成thành 善thiện 果quả 是thị 為vi 隨tùy 喜hỷ 。
【# 四tứ 回hồi 向hướng 】# 謂vị 三tam 業nghiệp 所sở 修tu 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。 乃nãi 至chí 懺sám 悔hối 勸khuyến 請thỉnh 隨tùy 喜hỷ 。 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 回hồi 施thí 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 證chứng 菩Bồ 提Đề 是thị 為vi 回hồi 向hướng (# 三tam 業nghiệp 者giả 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 也dã 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
【# 五ngũ 發phát 願nguyện 】# 謂vị 發phát 誓thệ 願nguyện 要yếu 制chế 其kỳ 心tâm 凡phàm 所sở 修tu 行hành 。 期kỳ 證chứng 道Đạo 果Quả 若nhược 不bất 要yếu 心tâm 或hoặc 恐khủng 退thoái 失thất 所sở 謂vị 若nhược 不bất 發phát 心tâm 。 萬vạn 事sự 不bất 成thành 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 莫mạc 不bất 發phát 諸chư 誓thệ 願nguyện 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 。 是thị 為vi 發phát 願nguyện 。
禮Lễ 拜Bái 五Ngũ 功Công 德Đức (# 出Xuất 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 經Kinh )#
【# 一nhất 端đoan 正chánh 】# 謂vị 因nhân 見kiến 佛Phật 相tướng 好hảo 。 發phát 懽# 喜hỷ 心tâm 而nhi 生sanh 渴khát 仰ngưỡng 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 來lai 世thế 即tức 得đắc 相tướng 貌mạo 端đoan 正chánh 也dã 。
【# 二nhị 好hảo/hiếu 聲thanh 】# 謂vị 因nhân 見kiến 如Như 來Lai 相tướng 。 好hảo/hiếu 已dĩ 三tam 稱xưng 佛Phật 號hiệu 南Nam 無mô 如Như 來Lai 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 來lai 世thế 得đắc 好hảo/hiếu 音âm 聲thanh 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 南Nam 無mô 華hoa 言ngôn 歸quy 命mạng )# 。
【# 三tam 多đa 財tài 饒nhiêu 寶bảo 。 】# 謂vị 於ư 如Như 來Lai 。 所sở 而nhi 作tác 大đại 施thí 散tán 華hoa 然nhiên 燈đăng 。 而nhi 供cúng 養dường 之chi 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 來lai 世thế 獲hoạch 大đại 財tài 寶bảo 也dã 。
【# 四tứ 生sanh 長trưởng 者giả 家gia 。 】# 謂vị 若nhược 見kiến 如Như 來Lai 。 相tướng 好hảo 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 長trường 跪quỵ 义# 手thủ 至chí 心tâm 禮lễ 佛Phật 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 來lai 世thế 得đắc 生sanh 長trưởng 者giả 家gia 也dã 。
【# 五ngũ 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 生sanh 善thiện 處xứ 天thiên 上thượng 。 】# 謂vị 由do 恭cung 敬kính 禮lễ 拜bái 。 如Như 來Lai 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。 來lai 世thế 得đắc 生sanh 善thiện 處xứ 。 及cập 於ư 天thiên 上thượng 也dã 。
內Nội 五Ngũ 法Pháp (# 出Xuất 難Nan 提Đề 釋Thích 經Kinh )#
經Kinh 云vân 佛Phật 於ư 俱câu 舍xá 犁lê 國quốc 坐tọa 夏hạ 將tương 竟cánh 難Nan 提Đề 以dĩ 久cửu 不bất 見kiến 佛Phật 特đặc 徃# 瞻chiêm 禮lễ 佛Phật 告cáo 難Nan 提Đề 云vân 汝nhữ 若nhược 見kiến 我ngã 若nhược 不bất 見kiến 我ngã 常thường 當đương 行hành 內nội 五ngũ 法Pháp 。 然nhiên 此thử 五ngũ 法pháp 亦diệc 名danh 內nội 五ngũ 事sự 皆giai 稱xưng 內nội 者giả 以dĩ 此thử 五ngũ 法pháp 皆giai 從tùng 心tâm 發phát 故cố 也dã 。
【# 一nhất 捨xả 不bất 信tín 意ý 。 】# 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 當đương 於ư 如Như 來Lai 。 之chi 法pháp 常thường 存tồn 正chánh 信tín 之chi 意ý 則tắc 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 皆giai 可khả 從tùng 此thử 而nhi 入nhập 所sở 謂vị 信tín 者giả 道đạo 之chi 源nguyên 功công 德đức 之chi 毋vô 也dã 設thiết 有hữu 不bất 信tín 之chi 意ý 悉tất 當đương 除trừ 去khứ 。 是thị 為vi 捨xả 不bất 信tín 意ý 。
【# 二nhị 捨xả 不bất 淨tịnh 行hạnh 】# 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 當đương 受thọ 持trì 如Như 來Lai 。 戒giới 法pháp 常thường 令linh 三tam 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 能năng 染nhiễm 污ô 。 設thiết 有hữu 不bất 淨tịnh 之chi 行hành 。 悉tất 當đương 除trừ 去khứ 。 是thị 為vi 捨xả 不bất 淨tịnh 行hạnh (# 三tam 業nghiệp 者giả 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 也dã )# 。
【# 三tam 捨xả 慳san 貪tham 心tâm 】# 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 當đương 以dĩ 財tài 法pháp 廣quảng 施thí 於ư 人nhân 蓋cái 財tài 以dĩ 資tư 人nhân 之chi 生sanh 法pháp 以dĩ 資tư 人nhân 慧tuệ 命mạng 於ư 此thử 二nhị 者giả 時thời 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 則tắc 能năng 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 。 設thiết 有hữu 慳san 貪tham 之chi 心tâm 。 悉tất 當đương 除trừ 去khứ 。 是thị 為vi 捨xả 慳san 貪tham 心tâm 。
【# 四tứ 捨xả 愚ngu 癡si 心tâm 】# 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 當đương 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 之chi 心tâm 照chiếu 了liễu 諸chư 法pháp 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 不bất 為vi 惑hoặc 業nghiệp 之chi 所sở 覆phú 蔽tế 。 設thiết 有hữu 愚ngu 癡si 之chi 心tâm 。 悉tất 當đương 除trừ 去khứ 。 是thị 為vi 捨xả 愚ngu 癡si 心tâm 。
【# 五ngũ 莫mạc 樂nhạo 不bất 聞văn 。 】# 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 常thường 當đương 親thân 近cận 。 善thiện 友hữu 於ư 諸chư 法Pháp 要yếu 。 廣quảng 學học 多đa 聞văn 。 究cứu 明minh 其kỳ 義nghĩa 設thiết 若nhược 遠viễn 離ly 知tri 識thức 則tắc 獨độc 學học 寡quả 聞văn 無vô 所sở 開khai 悟ngộ 而nhi 於ư 諸chư 行hành 不bất 能năng 進tiến 修tu 。 是thị 為vi 莫mạc 樂nhạo 不bất 聞văn 。
五ngũ 種chủng 善thiện 根căn 。 發phát 相tương/tướng (# 出xuất 修tu 習tập 止Chỉ 觀Quán 坐tọa 禪thiền 法Pháp 要yếu )#
【# 一nhất 息tức 道đạo 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 由do 先tiên 數sổ 息tức 而nhi 修tu 止Chỉ 觀Quán 故cố 得đắc 身thân 心tâm 調điều 適thích 妄vọng 念niệm 皆giai 止chỉ 因nhân 是thị 自tự 覺giác 漸tiệm 漸tiệm 入nhập 定định 泯mẫn 然nhiên 空không 寂tịch 或hoặc 經kinh 一nhất 日nhật 。 二nhị 日nhật 乃nãi 至chí 一nhất 月nguyệt 。 二nhị 月nguyệt 不bất 退thoái 不bất 失thất 即tức 於ư 定định 中trung 。 忽hốt 覺giác 身thân 心tâm 運vận 動động 而nhi 發phát 痛thống 痒dương 冷lãnh 煗noãn 等đẳng 觸xúc 觸xúc 相tương/tướng 發phát 時thời 身thân 心tâm 安an 定định 恱# 豫dự 清thanh 淨tịnh 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 是thị 為vi 息tức 道đạo 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。
【# 二nhị 不bất 淨tịnh 觀quán 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 於ư 其kỳ 定định 中trung 身thân 心tâm 虛hư 寂tịch 忽hốt 然nhiên 見kiến 他tha 男nam 女nữ 身thân 死tử 死tử 已dĩ 壞hoại 爛lạn 白bạch 骨cốt 狼lang 藉tạ 其kỳ 心tâm 悲bi 喜hỷ 厭yếm 患hoạn 所sở 愛ái 是thị 為vi 不bất 淨tịnh 觀quán 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。
【# 三tam 慈từ 心tâm 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 於ư 其kỳ 定định 中trung 忽hốt 然nhiên 發phát 心tâm 慈từ 念niệm 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 緣duyên 親thân 人nhân 或hoặc 緣duyên 怨oán 人nhân 乃nãi 至chí 五ngũ 道đạo 眾chúng 生sanh 。 得đắc 樂lạc 之chi 相tướng 即tức 發phát 深thâm 定định 恱# 樂nhạo/nhạc/lạc 清thanh 淨tịnh 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 是thị 為vi 慈từ 心tâm 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng (# 五ngũ 道đạo 者giả 天thiên 道Đạo 人Nhân 道đạo 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 畜súc 生sanh 道đạo 地địa 獄ngục 道đạo 也dã )# 。
【# 四tứ 因nhân 緣duyên 觀quán 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 於ư 其kỳ 定định 中trung 忽hốt 然nhiên 覺giác 悟ngộ 。 心tâm 生sanh 推thôi 尋tầm 三tam 世thế 無vô 明minh 行hành 等đẳng 諸chư 因nhân 緣duyên 中trung 不bất 見kiến 人nhân 我ngã 之chi 相tướng 即tức 離ly 斷đoạn 常thường 破phá 諸chư 邪tà 見kiến 得đắc 定định 安an 隱ẩn 解giải 慧tuệ 開khai 發phát 心tâm 生sanh 法Pháp 喜hỷ 是thị 為vi 因nhân 緣duyên 。 觀quán 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng (# 三tam 世thế 者giả 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 也dã 無vô 明minh 行hành 者giả 即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 之chi 二nhị 名danh 也dã 斷đoạn 常thường 者giả 即tức 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 也dã )# 。
【# 五ngũ 念niệm 佛Phật 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 於ư 其kỳ 定định 中trung 忽hốt 然nhiên 憶ức 念niệm 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 相tướng 好hảo 及cập 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 無vô 礙ngại 說thuyết 法Pháp 悉tất 皆giai 不bất 可khả 思tư 。 議nghị 作tác 是thị 念niệm 時thời 。 敬kính 愛ái 心tâm 生sanh 三tam 昧muội 開khai 發phát 身thân 心tâm 快khoái 樂lạc 。 清thanh 淨tịnh 安an 隱ẩn 。 無vô 諸chư 惡ác 相tướng 。 是thị 為vi 念niệm 佛Phật 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。
慈Từ 有Hữu 五Ngũ 利Lợi (# 出Xuất 檀Đàn 持Trì 羅La 經Kinh )#
慈từ 即tức 愛ái 念niệm 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 也dã 。
【# 一nhất 刀đao 不bất 傷thương 】# 謂vị 由do 慈từ 心tâm 愍mẫn 諸chư 物vật 故cố 無vô 害hại 他tha 念niệm 即tức 刀đao 不bất 能năng 傷thương 也dã 。
【# 二nhị 毒độc 不bất 害hại 】# 謂vị 由do 慈từ 心tâm 起khởi 饒nhiêu 益ích 念niệm 奉phụng 行hành 眾chúng 善thiện 。 利lợi 濟tế 羣quần 生sanh 即tức 一nhất 切thiết 惡ác 毒độc 。 不bất 能năng 害hại 也dã 。
【# 三tam 火hỏa 不bất 燒thiêu 】# 謂vị 由do 慈từ 心tâm 內nội 無vô 熱nhiệt 惱não 外ngoại 得đắc 清thanh 涼lương 即tức 火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 也dã 。
【# 四tứ 水thủy 不bất 沒một 】# 謂vị 由do 慈từ 心tâm 內nội 無vô 貪tham 愛ái 遠viễn 離ly 欲dục 流lưu 即tức 水thủy 不bất 能năng 沒một 也dã 。
【# 五ngũ 嗔sân 惡ác 見kiến 喜hỷ 】# 謂vị 由do 慈từ 心tâm 常thường 行hành 利lợi 樂lạc 普phổ 濟tế 眾chúng 生sanh 。 無vô 冤oan 親thân 想tưởng 故cố 嗔sân 惡ác 之chi 人nhân 見kiến 則tắc 生sanh 喜hỷ 也dã 。
孝hiếu 順thuận 五ngũ 善thiện 根căn (# 不bất 孝hiếu 反phản 此thử )#
【# 一nhất 少thiểu 病bệnh 】# 少thiểu 病bệnh 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 孝hiếu 養dưỡng 敬kính 順thuận 父phụ 母mẫu 則tắc 感cảm 病bệnh 苦khổ 不bất 侵xâm 身thân 得đắc 安an 樂lạc 也dã 。
【# 二nhị 端đoan 正chánh 】# 端đoan 正chánh 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 孝hiếu 養dưỡng 敬kính 順thuận 父phụ 母mẫu 則tắc 感cảm 顏nhan 貌mạo 端đoan 正chánh 。 無vô 諸chư 陋lậu 劣liệt 也dã 。
【# 三tam 有hữu 大đại 威uy 勢thế 。 】# 有hữu 大đại 威uy 勢thế 。 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 孝hiếu 養dưỡng 敬kính 順thuận 父phụ 母mẫu 則tắc 感cảm 勢thế 力lực 增tăng 勝thắng 威uy 德đức 盛thịnh 大đại 也dã 。
【# 四tứ 生sanh 上thượng 種chủng 族tộc 】# 生sanh 上thượng 種chủng 族tộc 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 孝hiếu 養dưỡng 敬kính 順thuận 父phụ 母mẫu 則tắc 感cảm 生sanh 於ư 大đại 姓tánh 。 種chủng 族tộc 不bất 生sanh 貧bần 賤tiện 之chi 家gia 也dã 。
【# 五ngũ 多đa 有hữu 資tư 生sanh 】# 多đa 有hữu 資tư 生sanh 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 孝hiếu 養dưỡng 敬kính 順thuận 父phụ 母mẫu 則tắc 感cảm 財tài 寶bảo 具cụ 足túc 資tư 生sanh 豐phong 盛thịnh 無vô 諸chư 乏phạp 少thiểu 也dã 。
瞻chiêm 病bệnh 五ngũ 德đức (# 出xuất 四tứ 分phần/phân 律luật )#
僧Tăng 祇kỳ 律luật 云vân 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 久cửu 病bệnh 佛Phật 因nhân 見kiến 之chi 躬cung 與dữ 阿A 難Nan 為vi 其kỳ 洗tẩy 身thân 及cập 衣y 又hựu 為vi 說thuyết 法Pháp 問vấn 云vân 汝nhữ 曾tằng 看khán 病bệnh 否phủ/bĩ 答đáp 不bất 曾tằng 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 既ký 不bất 看khán 誰thùy 當đương 看khán 汝nhữ 佛Phật 乃nãi 制chế 戒giới 自tự 今kim 以dĩ 後hậu 。 令linh 諸chư 弟đệ 子tử 。 應ưng 看khán 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 若nhược 欲dục 供cúng 養dường 。 我ngã 應ưng 供cúng 養dường 病bệnh 人nhân 故cố 說thuyết 瞻chiêm 病bệnh 有hữu 五ngũ 德đức 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 華hoa 言ngôn 慶khánh 喜hỷ )# 。
【# 一nhất 知tri 病bệnh 人nhân 可khả 食thực 不bất 可khả 食thực 】# 謂vị 供cung 給cấp 病bệnh 人nhân 飲ẩm 食thực 所sở 湏# 當đương 看khán 其kỳ 可khả 食thực 者giả 則tắc 與dữ 之chi 不bất 可khả 食thực 者giả 則tắc 不bất 與dữ 也dã 。
【# 二nhị 不bất 惡ác 賤tiện 病bệnh 人nhân 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 唾thóa 吐thổ 】# 謂vị 若nhược 看khán 病bệnh 人nhân 所sở 有hữu 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 唾thóa 吐thổ 臭xú 穢uế 但đãn 盡tận 心tâm 親thân 近cận 為vi 其kỳ 洗tẩy 滌địch 無vô 起khởi 惡ác 賤tiện 之chi 心tâm 也dã 。
【# 三tam 有hữu 慈từ 愍mẫn 心tâm 。 不bất 為vi 衣y 食thực 。 】# 謂vị 或hoặc 有hữu 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 死tử 佛Phật 令linh 常thường 視thị 病bệnh 者giả 受thọ 其kỳ 衣y 物vật 時thời 有hữu 略lược 曾tằng 瞻chiêm 病bệnh 者giả 亦diệc 取thủ 衣y 物vật 佛Phật 言ngôn 不bất 應ưng 如như 是thị 。 故cố 看khán 病bệnh 人nhân 但đãn 當đương 以dĩ 慈từ 愍mẫn 為vi 心tâm 不bất 可khả 為vi 衣y 食thực 也dã 。
【# 四tứ 能năng 經kinh 理lý 湯thang 藥dược 物vật 等đẳng 】# 謂vị 病bệnh 人nhân 若nhược 喜hỷ 服phục 藥dược 及cập 別biệt 所sở 湏# 當đương 如như 實thật 語ngữ 之chi 應ưng 服phục 與dữ 服phục 不bất 應ưng 服phục 則tắc 不bất 與dữ 也dã 。
【# 五ngũ 能năng 為vi 病bệnh 人nhân 說thuyết 法Pháp 】# 謂vị 看khán 病bệnh 之chi 人nhân 當đương 為vi 說thuyết 法Pháp 。 能năng 令linh 病bệnh 者giả 懽# 喜hỷ 亦diệc 令linh 自tự 己kỷ 善thiện 法Pháp 有hữu 所sở 增tăng 益ích 也dã 。
五Ngũ 道Đạo (# 出Xuất 正Chánh 法Pháp 念Niệm 處Xứ 經Kinh )#
五ngũ 道đạo 者giả 天thiên 人nhân 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 也dã 若nhược 言ngôn 六lục 道đạo 則tắc 加gia 阿a 修tu 羅la 此thử 不bất 言ngôn 者giả 以dĩ 阿a 修tu 羅la 一nhất 道đạo 攝nhiếp 於ư 天thiên 人nhân 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 諸chư 趣thú 之chi 中trung 故cố 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 修tu 羅la 華hoa 言ngôn 無vô 端đoan 正chánh )# 。
【# 一nhất 天thiên 道đạo 】# 天thiên 者giả 最tối 高cao 最tối 上thượng 極cực 大đại 極cực 尊tôn 受thọ 用dụng 出xuất 於ư 自tự 然nhiên 快khoái 樂lạc 。 莫mạc 非phi 如như 意ý 由do 昔tích 廣quảng 修tu 淨tịnh 行hạnh 故cố 感cảm 此thử 報báo 是thị 名danh 天thiên 道đạo 。
【# 二nhị 人nhân 道đạo 】# 人nhân 者giả 忍nhẫn 也dã 謂vị 能năng 安an 忍nhẫn 世thế 間gian 苦khổ 樂lạc 。 之chi 境cảnh 也dã 又hựu 仁nhân 也dã 如như 梵Phạm 摩ma 喻dụ 經Kinh 云vân 清thanh 信tín 善thiện 人nhân 守thủ 仁nhân 不bất 殺sát 。 知tri 足túc 不bất 盜đạo 。 貞trinh 潔khiết 不bất [婬-壬+(工/山)]# 執chấp 信tín 之chi 人nhân 言ngôn 不bất 欺khi 誑cuống 忠trung 孝hiếu 之chi 人nhân 不bất 嗜thị 醉túy 酒tửu 盖# 天thiên 地địa 所sở 生sanh 。 惟duy 人nhân 為vi 貴quý 由do 習tập 善thiện 行hành 報báo 感cảm 此thử 身thân 是thị 為vi 人nhân 道đạo 。
【# 三tam 地địa 獄ngục 道đạo 】# 地địa 獄ngục 謂vị 在tại 地địa 之chi 下hạ 也dã 婆bà 沙sa 論luận 云vân 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 下hạ 過quá 五ngũ 百bách 踰du 繕thiện 那na 乃nãi 有hữu 地địa 獄ngục 然nhiên 此thử 地địa 獄ngục 其kỳ 量lượng 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 其kỳ 壽thọ 延diên 促xúc 各các 異dị 皆giai 由do 眾chúng 生sanh 。 造tạo 極cực 惡ác 業nghiệp 報báo 盡tận 命mạng 終chung 。 至chí 此thử 受thọ 苦khổ 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 即tức 閻Diêm 浮Phù 提đề 華hoa 言ngôn 勝thắng 金kim 洲châu 梵Phạn 語ngữ 踰du 繕thiện 那na 又hựu 云vân 由do 旬tuần 華hoa 言ngôn 限hạn 量lượng )# 。
【# 四tứ 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 】# 謂vị 此thử 鬼quỷ 類loại 羸luy 瘦sấu 醜xú 惡ác 見kiến 者giả 畏úy 懼cụ 窮cùng 年niên 卒thốt 嵗# 不bất 遇ngộ 飲ẩm 食thực 或hoặc 居cư 海hải 底để 或hoặc 近cận 山sơn 林lâm 樂lạc 少thiểu 苦khổ 多đa 。 壽thọ 長trường/trưởng 刼# 遠viễn 由do 昔tích 慳san 貪tham 所sở 報báo 獲hoạch 此thử 身thân 也dã 。
【# 五ngũ 畜súc 生sanh 道đạo 】# 畜súc 生sanh 亦diệc 名danh 旁bàng 生sanh 婆bà 沙sa 論luận 云vân 畜súc 謂vị 畜súc 養dưỡng 謂vị 其kỳ 橫hoạnh 生sanh 覆phú 身thân 而nhi 行hành 稟bẩm 性tánh 愚ngu 痴si 不bất 能năng 自tự 立lập 為vi 他tha 畜súc 養dưỡng 故cố 名danh 畜súc 生sanh 又hựu 名danh 旁bàng 生sanh 者giả 謂vị 其kỳ 形hình 旁bàng 而nhi 行hành 不bất 正chánh 徧biến 在tại 諸chư 處xứ 由do 昔tích 惡ác 業nghiệp 報báo 生sanh 此thử 道đạo 也dã 。
方Phương 色Sắc 喻Dụ 五Ngũ 道Đạo (# 出Xuất 圓Viên 覺Giác 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 鈔Sao )#
經Kinh 云vân 譬thí 如như 清thanh 淨tịnh 。 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 映ánh 於ư 五ngũ 色sắc 。 隨tùy 方phương 各các 現hiện 。 以dĩ 其kỳ 體thể 性tánh 瑩oánh 淨tịnh 絕tuyệt 無vô 瑕hà 纇# 以dĩ 喻dụ 圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。 在tại 於ư 五ngũ 道đạo 隨tùy 類loại 各các 應ứng 。 故cố 以dĩ 方phương 色sắc 喻dụ 五ngũ 道đạo 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 摩ma 尼ni 華hoa 言ngôn 如như 意ý )# 。
【# 一nhất 白bạch 色sắc 喻dụ 天thiên 】# 謂vị 天thiên 因nhân 純thuần 善thiện 白bạch 業nghiệp 所sở 感cảm 乃nãi 得đắc 為vi 天thiên 故cố 以dĩ 西tây 方phương 白bạch 色sắc 而nhi 喻dụ 之chi 也dã 。
【# 二nhị 黃hoàng 色sắc 喻dụ 人nhân 】# 謂vị 人nhân 由do 持trì 五Ngũ 戒Giới 功công 德đức 所sở 感cảm 乃nãi 得đắc 為vi 人nhân 以dĩ 人nhân 不bất 在tại 四tứ 趣thú 之chi 苦khổ 不bất 在tại 諸chư 天thiên 之chi 樂lạc 處xứ 得đắc 其kỳ 中trung 故cố 取thủ 中trung 方phương 黃hoàng 色sắc 以dĩ 喻dụ 之chi 也dã (# 五Ngũ 戒Giới 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 飲ẩm 酒tửu 也dã 四tứ 趣thú 者giả 脩tu 羅la 趣thú 餓ngạ 鬼quỷ 趣thú 畜súc 生sanh 趣thú 地địa 獄ngục 趣thú 也dã )# 。
【# 三tam 黑hắc 色sắc 喻dụ 地địa 獄ngục 】# 謂vị 地địa 獄ngục 由do 上thượng 品phẩm 十thập 惡ác 黑hắc 業nghiệp 所sở 感cảm 乃nãi 獲hoạch 斯tư 報báo 。 故cố 取thủ 北bắc 方phương 黑hắc 色sắc 以dĩ 喻dụ 之chi 也dã (# 十thập 惡ác 者giả 一nhất 殺sát 生sanh 二nhị 偷thâu 盜đạo 三tam 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 四tứ 妄vọng 言ngôn 五ngũ 綺ỷ 語ngữ 六lục 兩lưỡng 舌thiệt 七thất 惡ác 口khẩu 八bát 貪tham 欲dục 九cửu 瞋sân 恚khuể 十thập 邪tà 見kiến 也dã 十thập 惡ác 分phần/phân 上thượng 中trung 下hạ 三tam 品phẩm 者giả 謂vị 欲dục 作tác 正chánh 作tác 作tác 已dĩ 此thử 三tam 時thời 心tâm 無vô 悔hối 者giả 名danh 上thượng 品phẩm 作tác 已dĩ 能năng 悔hối 。 者giả 名danh 中trung 品phẩm 正chánh 作tác 能năng 悔hối 者giả 名danh 下hạ 品phẩm 也dã )# 。
【# 四tứ 青thanh 色sắc 喻dụ 餓ngạ 鬼quỷ 】# 謂vị 餓ngạ 鬼quỷ 由do 中trung 品phẩm 十thập 惡ác 之chi 業nghiệp 。 所sở 感cảm 身thân 常thường 飢cơ 瘦sấu 面diện 多đa 青thanh 色sắc 故cố 取thủ 東đông 方phương 青thanh 色sắc 以dĩ 喻dụ 之chi 也dã 。
【# 五ngũ 赤xích 色sắc 喻dụ 畜súc 生sanh 】# 謂vị 畜súc 生sanh 由do 下hạ 品phẩm 十thập 惡ác 之chi 業nghiệp 。 所sở 感cảm 常thường 為vi 刀đao 杖trượng 之chi 所sở 傷thương 害hại 。 受thọ 報báo 血huyết 塗đồ 故cố 取thủ 南nam 方phương 赤xích 色sắc 以dĩ 喻dụ 之chi 也dã 。
五Ngũ 無Vô 間Gián 獄Ngục (# 出Xuất 地Địa 藏Tạng 經Kinh )#
五ngũ 無vô 間gián 獄ngục 者giả 謂vị 法Pháp 界Giới 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 隨tùy 所sở 造tạo 業nghiệp 受thọ 此thử 苦khổ 報báo 無vô 間gián 斷đoạn 也dã 。
【# 一nhất 趣thú 果quả 無vô 間gian 】# 趣thú 即tức 向hướng 也dã 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 問vấn 男nam 子tử 女nữ 人nhân 。 老lão 幼ấu 貴quý 賤tiện 。 及cập 天thiên 龍long 神thần 鬼quỷ 。 罪tội 業nghiệp 所sở 感cảm 悉tất 同đồng 受thọ 之chi 。 故cố 名danh 趣thú 果quả 無vô 間gian 。
【# 二nhị 受thọ 苦khổ 無vô 間gián 。 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 劒kiếm 樹thụ 刀đao 山sơn 鑊hoạch 湯thang 爐lô 炭thán 。 洋dương 銅đồng 鐵thiết 汁trấp 備bị 受thọ 諸chư 苦khổ 。 無vô 有hữu 休hưu 歇hiết 故cố 名danh 。 受thọ 苦khổ 無vô 間gián 。
【# 三tam 時thời 無vô 間gian 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 墮đọa 此thử 地địa 獄ngục 。 歷lịch 刼# 受thọ 罪tội 無vô 時thời 間gian 歇hiết 故cố 名danh 時thời 無vô 間gian 。
【# 四tứ 命mạng 無vô 間gian 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 墮đọa 此thử 地địa 獄ngục 。 從tùng 初sơ 入nhập 時thời 。 至chí 百bách 千thiên 萬vạn 。 刼# 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 萬vạn 死tử 萬vạn 生sanh 。 受thọ 苦khổ 無vô 間gián 。 故cố 名danh 命mạng 無vô 間gian 。
【# 五ngũ 形hình 無vô 間gian 】# 謂vị 此thử 地địa 獄ngục 縱tung 廣quảng 。 八bát 萬vạn 由do 旬tuần 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 於ư 中trung 受thọ 苦khổ 。 一nhất 人nhân 亦diệc 滿mãn 。 多đa 人nhân 亦diệc 滿mãn 。 故cố 名danh 形hình 無vô 間gian (# 梵Phạn 語ngữ 由do 旬tuần 華hoa 言ngôn 限hạn 量lượng )# 。
龍Long 五Ngũ 不Bất 能Năng 隱Ẩn 形Hình (# 出Xuất 僧Tăng 護Hộ 經Kinh )#
經Kinh 云vân 佛Phật 與dữ 眾chúng 僧Tăng 。 在tại 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 有hữu 海Hải 龍Long 王Vương 。 變biến 為vi 人nhân 形hình 。 來lai 求cầu 出xuất 家gia 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 不bất 知tri 是thị 龍long 。 即tức 度độ 出xuất 家gia 。 時thời 龍long 比Bỉ 丘Khâu 。 攝nhiếp 心tâm 坐tọa 禪thiền 。 龍long 性tánh 多đa 睡thụy 。 即tức 便tiện 睡thụy 眠miên 。 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 身thân 滿mãn 房phòng 中trung 。 同đồng 住trụ 比Bỉ 丘Khâu 後hậu 來lai 入nhập 房phòng 。 見kiến 龍long 大đại 驚kinh 喚hoán 眾chúng 比Bỉ 丘Khâu 龍long 聞văn 喚hoán 聲thanh 即tức 便tiện 覺giác 悟ngộ 還hoàn 為vi 比Bỉ 丘Khâu 。 跏già 趺phu 坐tọa 禪thiền 大đại 眾chúng 雲vân 集tập 。 但đãn 見kiến 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 見kiến 龍long 形hình 眾chúng 大đại 驚kinh 疑nghi 即tức 徃# 白bạch 佛Phật 佛Phật 言ngôn 此thử 非phi 人nhân 也dã 。 乃nãi 是thị 龍long 王vương 。 遂toại 喚hoán 龍long 比Bỉ 丘Khâu 來lai 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 令linh 還hoàn 龍long 宮cung 後hậu 不bất 許hứa 比Bỉ 丘Khâu 度độ 龍long 出xuất 家gia 故cố 佛Phật 說thuyết 此thử 五ngũ 種chủng 因nhân 緣duyên 也dã 。
【# 一nhất 生sanh 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 】# 生sanh 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 者giả 謂vị 龍long 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 但đãn 是thị 本bổn 形hình 不bất 能năng 化hóa 為vi 異dị 類loại 之chi 身thân 也dã 。
【# 二nhị 死tử 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 】# 死tử 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 者giả 謂vị 龍long 報báo 終chung 之chi 時thời 必tất 是thị 本bổn 形hình 不bất 能năng 化hóa 為vi 異dị 類loại 之chi 身thân 也dã 。
【# 三tam [婬-壬+(工/山)]# 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 】# [婬-壬+(工/山)]# 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 者giả 謂vị 龍long 交giao 遘cấu 之chi 時thời 必tất 是thị 本bổn 形hình 不bất 能năng 化hóa 為vi 異dị 類loại 之chi 身thân 也dã 。
【# 四tứ 瞋sân 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 】# 瞋sân 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 者giả 謂vị 龍long 瞋sân 怒nộ 之chi 時thời 必tất 是thị 本bổn 形hình 不bất 能năng 化hóa 為vi 異dị 類loại 之chi 身thân 也dã 。
【# 五ngũ 睡thụy 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 】# 睡thụy 不bất 能năng 隱ẩn 形hình 者giả 謂vị 龍long 睡thụy 眠miên 之chi 時thời 必tất 是thị 本bổn 形hình 不bất 能năng 化hóa 為vi 異dị 類loại 之chi 身thân 也dã 。
破phá 戒giới 五ngũ 過quá (# 出xuất 四tứ 分phần/phân 律luật )#
【# 一nhất 自tự 害hại 】# 謂vị 毀hủy 戒giới 之chi 人nhân 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 悉tất 皆giai 不bất 淨tịnh 常thường 受thọ 貧bần 窮cùng 福phước 不bất 歸quy 身thân 善thiện 神thần 遠viễn 離ly 是thị 名danh 自tự 害hại 。
【# 二nhị 為vi 智trí 所sở 訶ha 】# 謂vị 毀hủy 戒giới 之chi 人nhân 諸chư 善thiện 比Bỉ 丘Khâu 。 皆giai 悉tất 訶ha 責trách 而nhi 常thường 畏úy 避tị 如như 惡ác 死tử 屍thi 是thị 名danh 為vi 智trí 。 所sở 訶ha (# 梵Phạn 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 華hoa 言ngôn 乞khất 士sĩ )# 。
【# 三tam 惡ác 名danh 流lưu 布bố 】# 謂vị 毀hủy 戒giới 之chi 人nhân 三tam 業nghiệp 不bất 淨tịnh 與dữ 不bất 善thiện 人nhân 共cộng 住trú 善thiện 人nhân 亦diệc 不bất 喜hỷ 見kiến 不bất 善thiện 之chi 名danh 。 聞văn 於ư 遠viễn 近cận 是thị 名danh 惡ác 名danh 流lưu 布bố (# 三tam 業nghiệp 者giả 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 也dã )# 。
【# 四tứ 臨lâm 終chung 生sanh 悔hối 】# 謂vị 毀hủy 戒giới 之chi 人nhân 老lão 死tử 臨lâm 期kỳ 惡ác 境cảnh 現hiện 前tiền 。 追truy 悔hối 無vô 及cập 是thị 名danh 臨lâm 終chung 生sanh 悔hối 。
【# 五ngũ 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 】# 謂vị 毀hủy 戒giới 之chi 人nhân 既ký 絕tuyệt 梵Phạm 行hạnh 全toàn 無vô 善thiện 因nhân 福phước 盡tận 苦khổ 至chí 即tức 墮đọa 惡ác 趣thú 。 是thị 名danh 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 (# 梵Phạm 行hạnh 即tức 淨tịnh 行hạnh 也dã )# 。
犯phạm 戒giới 五ngũ 衰suy (# 出xuất 釋Thích 氏thị 要yếu 覽lãm )#
【# 一nhất 求cầu 財tài 不bất 遂toại 】# 求cầu 財tài 不bất 遂toại 者giả 謂vị 犯phạm 戒giới 之chi 人nhân 。 既ký 違vi 佛Phật 制chế 梵Phạm 行hạnh 全toàn 虧khuy 所sở 求cầu 貲ti 財tài 皆giai 不bất 遂toại 意ý 也dã 。
【# 二nhị 設thiết 得đắc 耗hao 】# 設thiết 得đắc 衰suy 耗hao 者giả 謂vị 犯phạm 戒giới 之chi 人nhân 。 既ký 缺khuyết 淨tịnh 行hạnh 縱túng/tung 使sử 苦khổ 求cầu 所sở 得đắc 貲ti 財tài 福phước 薄bạc 難nan 消tiêu 悉tất 皆giai 衰suy 耗hao 也dã 。
【# 三tam 眾chúng 不bất 愛ái 敬kính 】# 眾chúng 不bất 愛ái 敬kính 者giả 謂vị 犯phạm 戒giới 之chi 人nhân 。 威uy 儀nghi 既ký 缺khuyết 細tế 行hành 全toàn 無vô 眾chúng 所sở 憎tăng 嫌hiềm 而nhi 不bất 愛ái 敬kính 也dã 。
【# 四tứ 惡ác 名danh 流lưu 布bố 】# 謂vị 犯phạm 戒giới 之chi 人nhân 。 惡ác 友hữu 常thường 從tùng 善thiện 人nhân 皆giai 離ly 既ký 無vô 戒giới 德đức 惡ác 聲thanh 日nhật 著trước 遠viễn 近cận 流lưu 布bố 也dã 。
【# 五ngũ 死tử 入nhập 地địa 獄ngục 。 】# 謂vị 犯phạm 戒giới 之chi 人nhân 。 既ký 無vô 戒giới 行hạnh 萬vạn 善thiện 俱câu 虧khuy 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 墮đọa 無Vô 間Gián 獄Ngục 也dã 。
五ngũ 逆nghịch (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 孔khổng 目mục )#
【# 一nhất 殺sát 父phụ 母mẫu 】# 謂vị 父phụ 母mẫu 養dưỡng 育dục 。 恩ân 同đồng 天thiên 地địa 為vi 子tử 者giả 當đương 竭kiệt 力lực 孝hiếu 養dưỡng 奉phụng 事sự 以dĩ 報báo 其kỳ 恩ân 。 况# 行hành 殺sát 逆nghịch 若nhược 行hành 此thử 事sự 是thị 為vi 逆nghịch 罪tội 即tức 墮đọa 地địa 獄ngục 。 四tứ 分phần/phân 律luật 云vân 若nhược 殺sát 父phụ 母mẫu 。 者giả 不bất 許hứa 出xuất 家gia 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 也dã (# 具cụ 足túc 戒giới 者giả 即tức 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 戒giới 也dã )# 。
【# 二nhị 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 】# 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 集tập 眾chúng 行hành 布bố 薩tát 時thời 和hòa 合hợp 作tác 法pháp 若nhược 後hậu 來lai 者giả 當đương 隨tùy 順thuận 寂tịch 默mặc 或hoặc 當đương 出xuất 避tị 若nhược 以dĩ 嗔sân 惡ác 之chi 心tâm 破phá 其kỳ 法pháp 事sự 令linh 不bất 和hòa 合hợp 是thị 為vi 逆nghịch 罪tội 律luật 云vân 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 者giả 不bất 許hứa 出xuất 家gia 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 華hoa 言ngôn 乞khất 士sĩ 梵Phạn 語ngữ 布bố 薩tát 華hoa 言ngôn 淨tịnh 住trụ )# 。
【# 三tam 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 】# 謂vị 佛Phật 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 慈từ 父phụ 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 悟ngộ 明minh 自tự 心tâm 出xuất 離ly 苦khổ 趣thú 眾chúng 生sanh 歷lịch 刦# 供cúng 養dường 不bất 能năng 報báo 其kỳ 恩ân 。 德đức 萬vạn 一nhất 而nhi 况# 出xuất 其kỳ 身thân 血huyết 若nhược 行hành 此thử 事sự 是thị 為vi # 罪tội 興hưng 起khởi 行hành 經Kinh 云vân 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 推thôi 山sơn 擲trịch 佛Phật 山sơn 神thần 接tiếp 之chi 迸bính 一nhất 小tiểu 石thạch 傷thương 佛Phật 足túc 指chỉ 。 即tức 有hữu 血huyết 出xuất 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 後hậu 墮đọa 地địa 獄ngục 。 (# 梵Phạn 語ngữ 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 華hoa 言ngôn 天thiên 熱nhiệt )# 。
【# 四tứ 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học 謂vị 無vô 法pháp 可khả 學học 又hựu 名danh 應Ứng 供Cúng 應ưng 受thọ 人nhân 天thiên 供cung 。 養dưỡng 故cố 也dã 眾chúng 生sanh 即tức 當đương 供cúng 養dường 。 恭cung 敬kính 以dĩ 為vi 種chủng 福phước 之chi 田điền 况# 行hành 殺sát 逆nghịch 若nhược 行hành 此thử 事sự 是thị 為vi 逆nghịch 罪tội 律luật 云vân 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 者giả 不bất 許hứa 出xuất 家gia 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 也dã 。
【# 五ngũ 破phá 羯yết 磨ma 僧Tăng 】# 梵Phạn 語ngữ 羯yết 磨ma 華hoa 言ngôn 作tác 法pháp 辦biện 事sự 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 受thọ 具cụ 足túc 。 戒giới 或hoặc 行hành 懺sám 悔hối 法Pháp 。 時thời 當đương 依y 和hòa 尚thượng 阿A 闍Xà 黎Lê 行hành 羯yết 磨ma 法pháp 作tác 法pháp 成thành 就tựu 方phương 為vi 得đắc 戒giới 若nhược 有hữu 人nhân 見kiến 。 者giả 當đương 隨tùy 順thuận 寂tịch 默mặc 或hoặc 當đương 出xuất 避tị 若nhược 以dĩ 惡ác 心tâm 破phá 其kỳ 作tác 法pháp 令linh 不bất 得đắc 戒giới 是thị 為vi 逆nghịch 罪tội 律luật 云vân 破phá 羯yết 磨ma 者giả 不bất 許hứa 出xuất 家gia 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 也dã (# 和hòa 尚thượng 梵Phạn 語ngữ 鄔ổ 波ba 遮già 迦ca 于vu 闐điền 國quốc 翻phiên 和hòa 尚thượng 華hoa 言ngôn 力lực 生sanh 梵Phạn 語ngữ 阿A 闍Xà 黎Lê 華hoa 言ngôn 軌quỹ 範phạm )# 。
五ngũ 篇thiên 配phối 五ngũ 刑hình (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#
【# 一nhất 波ba 羅la 夷di 配phối 死tử 】# 梵Phạn 語ngữ 波ba 羅la 夷di 華hoa 言ngôn 極cực 惡ác 此thử 即tức 根căn 本bổn 極cực 惡ác 之chi 戒giới 也dã 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 若nhược 犯phạm 此thử 戒giới 道Đạo 果Quả 無vô 分phần/phân 死tử 墮đọa 地địa 獄ngục 。 四tứ 分phần/phân 律luật 云vân 譬thí 如như 斷đoạn 人nhân 頭đầu 不bất 可khả 復phục 生sanh 若nhược 犯phạm 此thử 法pháp 不bất 復phục 成thành 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 由do 此thử 罪tội 極cực 重trọng 故cố 以dĩ 死tử 配phối 之chi 。
【# 二nhị 僧Tăng 殘tàn 配phối 流lưu 】# 毘tỳ 尼ni 母mẫu 云vân 僧Tăng 殘tàn 者giả 如như 人nhân 為vi 他tha 所sở 斫chước 殘tàn 有hữu 咽yết 喉hầu 故cố 名danh 為vi 殘tàn 盖# 言ngôn 人nhân 若nhược 犯phạm 此thử 罪tội 僧Tăng 作tác 法pháp 除trừ 庶thứ 幾kỷ 戒giới 德đức 可khả 復phục 猶do 如như 所sở 殘tàn 咽yết 喉hầu 未vị 斷đoạn 早tảo 救cứu 尚thượng 可khả 以dĩ 由do 此thử 罪tội 稍sảo 輕khinh 于vu 前tiền 故cố 以dĩ 流lưu 罪tội 配phối 之chi 。
【# 三tam 波ba 逸dật 提đề 配phối 徒đồ 】# 梵Phạn 語ngữ 波ba 逸dật 提đề 華hoa 言ngôn 墮đọa 十thập 誦tụng 律luật 云vân 墮đọa 在tại 燒thiêu 煑chử 覆phú 障chướng 地địa 獄ngục 八bát 熱nhiệt 通thông 為vi 燒thiêu 煑chử 八bát 寒hàn 黑hắc 暗ám 通thông 為vi 覆phú 障chướng 以dĩ 由do 此thử 罪tội 輕khinh 於ư 僧Tăng 殘tàn 故cố 以dĩ 徒đồ 罪tội 配phối 之chi (# 八bát 熱nhiệt 者giả 想tưởng 獄ngục 黑hắc 繩thằng 獄ngục 堆đôi 壓áp 獄ngục 呌khiếu 喚hoán 獄ngục 大đại 呌khiếu 喚hoán 獄ngục 燒thiêu 炙chích 獄ngục 大đại 燒thiêu 炙chích 獄ngục 無Vô 間Gián 獄Ngục 也dã 八bát 寒hàn 者giả 頞át 浮phù 陁# 獄ngục 泥nê 頼# 浮phù 陀đà 獄ngục 阿A 吒Tra 吒Tra 獄Ngục 。 阿a 波ba 波ba 獄ngục 嘔# 喉hầu 獄ngục 欝uất 波ba 羅la 獄ngục 波Ba 頭Đầu 摩Ma 獄Ngục 。 芬phân 陀đà 利lợi 獄ngục 也dã )# 。
【# 四tứ 提đề 舍xá 尼ni 配phối 杖trượng 】# 梵Phạn 語ngữ 提đề 舍xá 尼ni 華hoa 言ngôn 向hướng 彼bỉ 悔hối 從tùng 對đối 治trị 境cảnh 以dĩ 立lập 名danh 僧Tăng 祇kỳ 律luật 云vân 此thử 罪tội 應ưng 發phát 露lộ 也dã 盖# 言ngôn 此thử 罪tội 輕khinh 於ư 前tiền 之chi 三tam 罪tội 乃nãi 容dung 對đối 眾chúng 發phát 露lộ 悔hối 過quá 。 故cố 以dĩ 杖trượng 罪tội 配phối 之chi 。
【# 五ngũ 突đột 吉cát 羅la 配phối 笞si 】# 善thiện 見kiến 律luật 中trung 梵Phạn 語ngữ 突đột 吉cát 羅la 華hoa 言ngôn 惡ác 作tác 四tứ 分phần/phân 律luật 本bổn 中trung 梵Phạn 語ngữ 式thức 叉xoa 迦ca 羅la 尼ni 華hoa 言ngôn 應ưng 當đương 學học 謂vị 餘dư 戒giới 罪tội 重trọng 易dị 持trì 此thử 戒giới 難nan 持trì 易dị 犯phạm 常thường 須tu 念niệm 學học 故cố 不bất 列liệt 罪tội 名danh 但đãn 言ngôn 應ưng 當đương 學học 此thử 又hựu 輕khinh 於ư 前tiền 故cố 以dĩ 笞si 罪tội 配phối 之chi 。
五Ngũ 見Kiến (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#
【# 一nhất 身thân 見kiến 】# 謂vị 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 妄vọng 計kế 有hữu 身thân 強cường/cưỡng 立lập 主chủ 宰tể 恆hằng 起khởi 我ngã 見kiến 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 是thị 名danh 身thân 見kiến (# 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 者giả 。 計kế 執chấp 一nhất 陰ấm 為vi 我ngã 餘dư 四tứ 陰ấm 為vi 我ngã 所sở 也dã )# 。
【# 二nhị 邊biên 見kiến 】# 謂vị 計kế 我ngã 身thân 或hoặc 斷đoạn 或hoặc 常thường 執chấp 斷đoạn 非phi 常thường 執chấp 常thường 非phi 斷đoạn 但đãn 執chấp 一nhất 邊biên 。 是thị 名danh 邊biên 見kiến 。
【# 三tam 邪tà 見kiến 】# 謂vị 邪tà 心tâm 取thủ 理lý 顛điên 倒đảo 妄vọng 見kiến 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 斷đoạn 諸chư 善thiện 根căn 。 作tác 闡xiển 提đề 行hành 是thị 名danh 邪tà 見kiến 。 (# 闡xiển 提đề 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 一nhất 闡xiển 提đề 華hoa 言ngôn 信tín 不bất 具cụ 外ngoại 道đạo 名danh 也dã )# 。
【# 四tứ 戒giới 取thủ 見kiến 】# 謂vị 於ư 非phi 戒giới 之chi 中trung 謬mậu 以dĩ 為vi 戒giới 強cường/cưỡng 執chấp 勝thắng 妙diệu 希hy 取thủ 進tiến 行hành 是thị 名danh 戒giới 取thủ 見kiến 。
【# 五ngũ 見kiến 取thủ 】# 謂vị 於ư 非phi 真chân 妙diệu 法Pháp 中trung 謬mậu 計kế 涅Niết 槃Bàn 心tâm 生sanh 取thủ 着trước 妄vọng 計kế 所sở 得đắc 為vi 勝thắng 是thị 名danh 見kiến 取thủ (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。
五ngũ 結kết (# 出xuất 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 集tập 論luận )#
結kết 即tức 繫hệ 縛phược 之chi 義nghĩa 謂vị 眾chúng 生sanh 因nhân 煩phiền 惱não 妄vọng 惑hoặc 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 而nhi 為vi 眾chúng 苦khổ 繫hệ 縛phược 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 云vân 結kết 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。
【# 一nhất 貪tham 結kết 】# 謂vị 眾chúng 生sanh 貪tham 著trước 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 之chi 法pháp 廣quảng 行hành 不bất 善thiện 由do 此thử 能năng 招chiêu 未vị 來lai 苦khổ 果quả 不bất 得đắc 觧# 脫thoát 是thị 名danh 貪tham 結kết 。
【# 二nhị 恚khuể 結kết 】# 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 有hữu 惱não 害hại 廣quảng 行hành 不bất 善thiện 由do 此thử 能năng 招chiêu 未vị 來lai 苦khổ 果quả 不bất 得đắc 觧# 脫thoát 是thị 名danh 恚khuể 結kết 。
【# 三tam 慢mạn 結kết 】# 自tự 恃thị 凌lăng 他tha 曰viết 慢mạn 謂vị 眾chúng 生sanh 常thường 起khởi 我ngã 慢mạn 。 邪tà 慢mạn 等đẳng 廣quảng 行hành 不bất 善thiện 由do 此thử 能năng 招chiêu 未vị 來lai 苦khổ 果quả 不bất 得đắc 觧# 脫thoát 是thị 名danh 慢mạn 結kết (# 我ngã 慢mạn 者giả 恃thị 己kỷ 之chi 能năng 凌lăng 侮vũ 於ư 他tha 也dã 邪tà 慢mạn 者giả 不bất 禮lễ 塔tháp 廟miếu 。 不bất 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 不bất 誦tụng 經Kinh 典điển 也dã )# 。
【# 四tứ 嫉tật 結kết 】# 謂vị 眾chúng 生sanh 躭đam 著trước 利lợi 養dưỡng 心tâm 無vô 厭yếm 足túc 。 若nhược 見kiến 他tha 榮vinh 即tức 起khởi 妬đố 心tâm 廣quảng 行hành 不bất 善thiện 由do 此thử 能năng 招chiêu 未vị 來lai 苦khổ 果quả 不bất 得đắc 觧# 脫thoát 是thị 名danh 嫉tật 結kết 。
【# 五ngũ 慳san 結kết 】# 謂vị 眾chúng 生sanh 躭đam 著trước 利lợi 養dưỡng 而nhi 於ư 資tư 生sanh 等đẳng 物vật 其kỳ 心tâm 恡lận 惜tích 不bất 能năng 惠huệ 施thí 貧bần 乏phạp 廣quảng 行hành 不bất 善thiện 由do 此thử 能năng 招chiêu 未vị 來lai 苦khổ 果quả 不bất 得đắc 觧# 脫thoát 是thị 名danh 慳san 結kết 。
五ngũ 上thượng 分phần/phân 結kết (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#
上thượng 分phần/phân 結kết 者giả 即tức 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 之chi 結kết 惑hoặc 也dã 。
【# 一nhất 色sắc 愛ái 結kết 】# 色sắc 愛ái 者giả 即tức 色sắc 界giới 思tư 惑hoặc 也dã 謂vị 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 雖tuy 無vô 欲dục 界giới 麤thô 染nhiễm 貪tham 愛ái 而nhi 於ư 上thượng 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 取thủ 著trước 無vô 厭yếm 由do 此thử 愛ái 惑hoặc 繫hệ 縛phược 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 結kết 也dã (# 五ngũ 欲dục 者giả 色sắc 欲dục 聲thanh 欲dục 香hương 欲dục 味vị 欲dục 觸xúc 欲dục 也dã )# 。
【# 二nhị 無vô 色sắc 愛ái 結kết 】# 無vô 色sắc 愛ái 者giả 即tức 無vô 色sắc 界giới 思tư 惑hoặc 也dã 謂vị 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 雖tuy 無vô 色sắc 質chất 而nhi 於ư 受thọ 想tưởng 等đẳng 法pháp 未vị 能năng 捨xả 離ly 取thủ 着trước 四tứ 空không 禪thiền 定định 欲dục 樂lạc 境cảnh 界giới 由do 此thử 愛ái 惑hoặc 繫hệ 縛phược 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 結kết 也dã (# 四tứ 空không 者giả 即tức 無vô 色sắc 界giới 天thiên 。 中trung 空không 虔kiền 識thức 處xứ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 也dã )# 。
【# 三tam 掉trạo 結kết 】# 掉trạo 者giả 動động 也dã 謂vị 上thượng 二nhị 界giới 眾chúng 生sanh 心tâm 念niệm 。 散tán 動động 退thoái 失thất 禪thiền 定định 。 由do 此thử 掉trạo 心tâm 繫hệ 縛phược 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 結kết 也dã (# 上thượng 二nhị 界giới 者giả 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。
【# 四tứ 慢mạn 結kết 】# 慢mạn 者giả 自tự 恃thị 輕khinh 他tha 也dã 謂vị 上thượng 二nhị 界giới 眾chúng 生sanh 愛ái 染nhiễm 未vị 斷đoạn 慢mạn 心tâm 不bất 息tức 由do 此thử 慢mạn 心tâm 。 繫hệ 縛phược 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 結kết 也dã 。
【# 五ngũ 無vô 明minh 結kết 】# 無vô 明minh 者giả 無vô 所sở 明minh 了liễu 也dã 謂vị 上thượng 二nhị 界giới 眾chúng 生sanh 躭đam 著trước 禪thiền 定định 而nhi 於ư 真chân 性tánh 無vô 所sở 明minh 了liễu 由do 此thử 無vô 明minh 。 繫hệ 縛phược 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 結kết 也dã 。
五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#
下hạ 分phần/phân 結kết 者giả 即tức 欲dục 界giới 之chi 結kết 惑hoặc 也dã 。
【# 一nhất 貪tham 結kết 】# 貪tham 者giả 貪tham 著trước 無vô 厭yếm 。 也dã 謂vị 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 於ư 順thuận 情tình 境cảnh 上thượng 起khởi 於ư 貪tham 心tâm 無vô 有hữu 厭yếm 足túc 。 由do 此thử 貪tham 惑hoặc 繫hệ 縛phược 三tam 界giới 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 結kết 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。
【# 二nhị 嗔sân 結kết 】# 嗔sân 者giả 忿phẫn 怒nộ 之chi 心tâm 也dã 謂vị 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 於ư 違vi 情tình 境cảnh 上thượng 起khởi 於ư 瞋sân 心tâm 而nhi 不bất 自tự 已dĩ 由do 此thử 嗔sân 惑hoặc 繫hệ 縛phược 三tam 界giới 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 結kết 也dã 。
【# 三Tam 身Thân 見kiến 結kết 】# 身thân 見kiến 者giả 謂vị 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 於ư 名danh 色sắc 五ngũ 陰ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 妄vọng 計kế 為vi 身thân 由do 此thử 見kiến 惑hoặc 繫hệ 縛phược 三tam 界giới 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 結kết 也dã (# 名danh 色sắc 者giả 名danh 即tức 心tâm 也dã 色sắc 即tức 色sắc 身thân 也dã 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã 十thập 二nhị 入nhập 者giả 眼nhãn 入nhập 耳nhĩ 入nhập 鼻tị 入nhập 舌thiệt 入nhập 身thân 入nhập 意ý 入nhập 色sắc 入nhập 聲thanh 入nhập 香hương 入nhập 味vị 入nhập 觸xúc 入nhập 法pháp 入nhập 也dã 十thập 八bát 界giới 者giả 。 眼nhãn 界giới 色sắc 界giới 眼nhãn 識thức 界giới 耳nhĩ 界giới 聲thanh 界giới 耳nhĩ 識thức 界giới 鼻tị 界giới 香hương 界giới 鼻tị 識thức 界giới 舌thiệt 界giới 味vị 界giới 舌thiệt 識thức 界giới 身thân 界giới 觸xúc 界giới 身thân 識thức 界giới 意ý 界giới 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 也dã )# 。
【# 四tứ 戒giới 取thủ 結kết 】# 戒giới 取thủ 者giả 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 於ư 非phi 戒giới 中trung 取thủ 以dĩ 為vi 戒giới 即tức 邪tà 戒giới 也dã 由do 此thử 邪tà 執chấp 繫hệ 縛phược 三tam 界giới 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 結kết 也dã 。
【# 五ngũ 疑nghi 結kết 】# 疑nghi 者giả 迷mê 心tâm 乖quai 理lý 狐hồ 疑nghi 不bất 决# 也dã 謂vị 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 由do 此thử 疑nghi 惑hoặc 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 由do 此thử 疑nghi 惑hoặc 繫hệ 縛phược 三tam 界giới 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 結kết 也dã 。
五Ngũ 住Trụ 地Địa 惑Hoặc (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#
五ngũ 住trụ 者giả 謂vị 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 為vi 一nhất 住trụ 三tam 界giới 思tư 惑hoặc 分phân 為vi 三tam 住trụ 根căn 本bổn 無vô 明minh 為vi 一nhất 住trụ 共cộng 成thành 五ngũ 住trụ 也dã 由do 此thử 五ngũ 惑hoặc 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 住trụ 著trước 生sanh 死tử 故cố 名danh 住trụ 地địa 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 根căn 本bổn 無vô 明minh 者giả 能năng 生sanh 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 故cố 名danh 根căn 本bổn 也dã )# 。
【# 一nhất 一nhất 切thiết 見kiến 住trụ 地địa 惑hoặc 】# 一nhất 切thiết 見kiến 者giả 。 即tức 三tam 界giới 分phân 別biệt 見kiến 惑hoặc 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 由do 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 起khởi 諸chư 邪tà 見kiến 。 住trụ 著trước 三tam 界giới 故cố 名danh 一nhất 切thiết 見kiến 住trụ 地địa 惑hoặc 。
【# 二nhị 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 惑hoặc 】# 欲dục 愛ái 者giả 即tức 欲dục 界giới 思tư 惑hoặc 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 由do 五ngũ 根căn 對đối 五ngũ 塵trần 境cảnh 起khởi 貪tham 愛ái 心tâm 而nhi 於ư 欲dục 界giới 住trụ 著trước 生sanh 死tử 故cố 名danh 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 惑hoặc (# 五ngũ 根căn 者giả 眼nhãn 根căn 耳nhĩ 根căn 鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 身thân 根căn 也dã 五ngũ 塵trần 者giả 色sắc 塵trần 聲thanh 塵trần 香hương 塵trần 味vị 塵trần 觸xúc 塵trần 也dã )# 。
【# 三tam 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 惑hoặc 】# 色sắc 愛ái 者giả 即tức 色sắc 界giới 思tư 惑hoặc 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 了liễu 此thử 惑hoặc 住trụ 著trước 色sắc 界giới 禪thiền 定định 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 惑hoặc 。
【# 四tứ 有hữu 愛ái 住trụ 地địa 。 惑hoặc 】# 有hữu 愛ái 者giả 即tức 無vô 色sắc 界giới 思tư 惑hoặc 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 了liễu 此thử 惑hoặc 住trụ 於ư 禪thiền 定định 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 有hữu 愛ái 住trụ 地địa 惑hoặc 。
【# 五ngũ 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 惑hoặc 】# 無vô 明minh 者giả 即tức 根căn 本bổn 無vô 明minh 惑hoặc 也dã 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 未vị 了liễu 此thử 惑hoặc 沉trầm 滯trệ 真chân 空không 即tức 住trụ 方phương 便tiện 土thổ/độ 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 能năng 除trừ 斷đoạn 由do 餘dư 惑hoặc 未vị 盡tận 。 住trụ 實thật 報báo 土thổ/độ 故cố 名danh 無vô 明minh 。 住trụ 地địa 惑hoặc (# 方phương 便tiện 土thổ/độ 者giả 謂vị 修tu 方phương 便tiện 道đạo 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 即tức 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 所sở 居cư 之chi 土thổ/độ 也dã 實thật 報báo 土thổ/độ 者giả 稱xưng 實thật 感cảm 報báo 故cố 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 惑hoặc 相tương/tướng 有hữu 未vị 盡tận 者giả 居cư 此thử 土thổ/độ 也dã )# 。
五ngũ 利lợi 使sử (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#
利lợi 即tức 快khoái 利lợi 之chi 義nghĩa 謂vị 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 惑hoặc 動động 念niệm 即tức 生sanh 造tạo 次thứ 恆hằng 有hữu 也dã 使sử 即tức 驅khu 役dịch 之chi 義nghĩa 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 為vi 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 惑hoặc 驅khu 役dịch 心tâm 神thần 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 故cố 名danh 使sử 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。
【# 一nhất 身thân 見kiến 使sử 】# 身thân 見kiến 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 名danh 色sắc 五ngũ 陰ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 中trung 。 妄vọng 計kế 為vi 身thân 也dã 由do 此thử 身thân 見kiến 驅khu 役dịch 心tâm 神thần 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 名danh 為vi 使sử (# 名danh 色sắc 者giả 名danh 即tức 心tâm 也dã 色sắc 即tức 色sắc 身thân 也dã 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã 十thập 二nhị 入nhập 者giả 眼nhãn 入nhập 耳nhĩ 入nhập 鼻tị 入nhập 舌thiệt 入nhập 身thân 入nhập 意ý 入nhập 色sắc 入nhập 聲thanh 入nhập 香hương 入nhập 味vị 入nhập 觸xúc 入nhập 法pháp 入nhập 也dã 十thập 八bát 界giới 者giả 。 眼nhãn 界giới 色sắc 界giới 眼nhãn 識thức 界giới 耳nhĩ 界giới 聲thanh 界giới 耳nhĩ 識thức 界giới 鼻tị 界giới 香hương 界giới 鼻tị 識thức 界giới 舌thiệt 界giới 味vị 界giới 舌thiệt 識thức 界giới 身thân 界giới 觸xúc 界giới 身thân 識thức 界giới 意ý 界giới 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 也dã )# 。
【# 二nhị 邊biên 見kiến 使sử 】# 邊biên 見kiến 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 前tiền 之chi 身thân 見kiến 或hoặc 執chấp 為vi 斷đoạn 或hoặc 執chấp 為vi 常thường 各các 執chấp 一nhất 邊biên 也dã 由do 此thử 邊biên 見kiến 驅khu 役dịch 心tâm 神thần 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。
【# 三tam 邪tà 見kiến 使sử 】# 邪tà 見kiến 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 邪tà 心tâm 取thủ 理lý 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 斷đoạn 滅diệt 一nhất 切thiết 。 善thiện 根căn 也dã 由do 此thử 邪tà 見kiến 。 驅khu 役dịch 心tâm 神thần 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 名danh 為vi 使sử (# 撥bát 者giả 絕tuyệt 也dã )# 。
【# 四tứ 見kiến 取thủ 使sử 】# 見kiến 取thủ 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 非phi 真chân 勝thắng 法Pháp 中trung 謬mậu 計kế 涅Niết 槃Bàn 生sanh 心tâm 取thủ 着trước 於ư 邪tà 見kiến 中trung 執chấp 為vi 正chánh 見kiến 也dã 由do 此thử 見kiến 取thủ 驅khu 役dịch 心tâm 神thần 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 名danh 為vi 使sử (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。
【# 五Ngũ 戒Giới 取thủ 使sử 】# 戒giới 取thủ 者giả 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 於ư 非phi 戒giới 中trung 謬mậu 以dĩ 為vi 戒giới 如như 鷄kê 狗cẩu 等đẳng 邪tà 戒giới 以dĩ 為vi 真chân 戒giới 取thủ 以dĩ 進tiến 行hành 也dã 由do 此thử 戒giới 取thủ 驅khu 役dịch 心tâm 神thần 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 故cố 名danh 為vi 使sử (# 鷄kê 狗cẩu 戒giới 者giả 謂vị 外ngoại 道đạo 自tự 計kế 前tiền 世thế 從tùng 鷄kê 狗cẩu 中trung 来# 今kim 即tức 學học 鷄kê 一nhất 足túc 獨độc 立lập 如như 狗cẩu 噉đạm 糞phẩn 穢uế 也dã )# 。
五ngũ 鈍độn 使sử (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#
五ngũ 鈍độn 者giả 鈍độn 即tức 遲trì 鈍độn 也dã 謂vị 此thử 五ngũ 種chủng 妄vọng 惑hoặc 由do 推thôi 前tiền 身thân 見kiến 等đẳng 五ngũ 種chủng 利lợi 使sử 而nhi 生sanh 對đối 利lợi 說thuyết 鈍độn 故cố 名danh 鈍độn 使sử 。
【# 一nhất 貪tham 欲dục 使sử 】# 貪tham 即tức 引dẫn 取thủ 無vô 厭yếm 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 貪tham 著trước 世thế 間gian 。 色sắc 欲dục 財tài 寶bảo 恣tứ 縱túng/tung 心tâm 情tình 而nhi 無vô 厭yếm 足túc 。 由do 此thử 貪tham 惑hoặc 之chi 所sở 驅khu 役dịch 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 故cố 名danh 為vi 使sử (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。
【# 二nhị 瞋sân 恚khuể 使sử 】# 瞋sân 即tức 忿phẫn 怒nộ 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 違vi 情tình 境cảnh 上thượng 起khởi 諸chư 嗔sân 恚khuể 惱não 亂loạn 自tự 他tha 。 由do 此thử 嗔sân 惑hoặc 之chi 所sở 驅khu 役dịch 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。
【# 三tam 無vô 明minh 使sử 】# 無vô 明minh 即tức 迷mê 惑hoặc 不bất 了liễu 乃nãi 癡si 惑hoặc 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 迷mê 心tâm 緣duyên 境cảnh 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 能năng 明minh 了liễu 。 由do 此thử 癡si 惑hoặc 之chi 所sở 驅khu 役dịch 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。
【# 四tứ 慢mạn 使sử 】# 慢mạn 即tức 自tự 恃thị 輕khinh 他tha 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 自tự 恃thị 種chủng 姓tánh 。 富phú 貴quý 有hữu 德đức 有hữu 才tài 輕khinh 蔑miệt 於ư 他tha 由do 此thử 慢mạn 心tâm 。 之chi 所sở 驅khu 役dịch 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。
【# 五ngũ 疑nghi 使sử 】# 疑nghi 即tức 猶do 豫dự 不bất 决# 也dã 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 迷mê 心tâm 乖quai 理lý 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 法pháp 相tướng 由do 此thử 疑nghi 惑hoặc 之chi 所sở 驅khu 役dịch 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。
大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số 卷quyển 第đệ 十thập 七thất
Chư Phật Thế Tôn Như Lai Bồ Tát Tôn Giả Danh Xưng Ca Khúc Đệ Quyển Đệ Quyển – Quyển 0032