A Tỳ Đạt Ma Đại Tỳ Bà Sa Luận – Quyển 93

Chuẩn
Leave a comment

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 93
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 三tam

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。詔chiếu 譯dịch 。

智trí 蘊uẩn 第đệ 三tam 中trung 學học 支chi 納nạp 息tức 第đệ 一nhất 之chi 一nhất

如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。學học 行hành 迹tích 成thành 就tựu 學học 八bát 支chi 。彼bỉ 成thành 就tựu 。過quá 去khứ 幾kỷ 。未vị 來lai 幾kỷ 現hiện 在tại 幾kỷ 。如như 是thị 等đẳng 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 既ký 領lãnh 會hội 已dĩ 。次thứ 應ưng 廣quảng 釋thích 。問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。答đáp 為vi 欲dục 解giải 釋thích 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。學học 行hành 迹tích 成thành 就tựu 學học 八bát 支chi 。漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。成thành 就tựu 十thập 無Vô 學Học 支chi 。契Khế 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。而nhi 不bất 說thuyết 彼bỉ 成thành 就tựu 。過quá 去khứ 幾kỷ 。未vị 來lai 幾kỷ 。現hiện 在tại 幾kỷ 。契Khế 經Kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。彼bỉ 未vị 說thuyết 者giả 今kim 應ưng 說thuyết 之chi 。

復phục 次thứ 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 正chánh 理lý 故cố 。謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 。過quá 去khứ 未vị 來lai 。無vô 實thật 自tự 性tánh 。現hiện 在tại 雖tuy 有hữu 而nhi 是thị 無vô 為vi 。為vi 遮già 彼bỉ 意ý 顯hiển 示thị 實thật 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。可khả 成thành 就tựu 故cố 。若nhược 彼bỉ 非phi 有hữu 應ưng 不bất 成thành 就tựu 。如như 第đệ 二nhị 頭đầu 。第đệ 六lục 蘊uẩn 等đẳng 既ký 可khả 成thành 就tựu 故cố 如như 實thật 有hữu 。又hựu 為vi 顯hiển 示thị 現hiện 在tại 世thế 法pháp 定định 是thị 有hữu 為vi 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。無vô 實thật 成thành 就tựu 不bất 成thành 就tựu 性tánh 。如như 譬thí 喻dụ 者giả 。彼bỉ 說thuyết 有hữu 情tình 不bất 離ly 諸chư 法pháp 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。離ly 諸chư 法pháp 時thời 名danh 不bất 成thành 就tựu 。俱câu 假giả 施thi 設thiết 。如như 五ngũ 指chỉ 合hợp 假giả 說thuyết 為vi 拳quyền 。離ly 即tức 非phi 拳quyền 。此thử 亦diệc 如như 是thị 。問vấn 彼bỉ 何hà 故cố 作tác 是thị 執chấp 。答đáp 彼bỉ 依y 契Khế 經Kinh 故cố 作tác 是thị 執chấp 。謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。有hữu 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。成thành 就tựu 七thất 寶bảo 。若nhược 成thành 就tựu 性tánh 。是thị 實thật 有hữu 者giả 。成thành 就tựu 輪luân 寶bảo 神thần 珠châu 寶bảo 故cố 。應ưng 法pháp 性tánh 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。亦diệc 是thị 有hữu 情tình 亦diệc 非phi 情tình 故cố 。成thành 就tựu 象tượng 寶bảo 及cập 馬mã 寶bảo 故cố 。復phục 應ưng 趣thú 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。亦diệc 是thị 傍bàng 生sanh 亦diệc 是thị 人nhân 故cố 。成thành 就tựu 女nữ 寶bảo 故cố 復phục 應ưng 身thân 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。亦diệc 是thị 男nam 身thân 亦diệc 女nữ 身thân 故cố 。成thành 就tựu 主chủ 兵binh 主chủ 藏tạng 臣thần 故cố 復phục 應ưng 業nghiệp 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。君quân 臣thần 雜tạp 故cố 。勿vật 有hữu 此thử 失thất 故cố 成thành 就tựu 性tánh 定định 非phi 實thật 有hữu 。為vi 遮già 彼bỉ 意ý 顯hiển 成thành 就tựu 性tánh 定định 是thị 實thật 有hữu 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。便tiện 違vi 契Khế 經Kinh 。如như 說thuyết 。學học 行hành 迹tích 成thành 就tựu 學học 八bát 支chi 。漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。成thành 就tựu 十thập 無Vô 學Học 支chi 。聖thánh 者giả 現hiện 起khởi 有hữu 漏lậu 心tâm 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 。云vân 何hà 成thành 就tựu 。八bát 支chi 十thập 支chi 。復phục 違vi 餘dư 經kinh 。如như 說thuyết 。如như 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。成thành 就tựu 善thiện 法Pháp 。及cập 不bất 善thiện 法Pháp 。若nhược 彼bỉ 善thiện 法Pháp 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 不bất 善thiện 法pháp 。若nhược 不bất 善thiện 法Pháp 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 善thiện 法Pháp 。若nhược 無vô 記ký 法pháp 。現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 。善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。云vân 何hà 說thuyết 成thành 就tựu 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 耶da 。復phục 違vi 餘dư 經kinh 。如như 說thuyết 。成thành 就tựu 七thất 善thiện 法Pháp 者giả 彼bỉ 現hiện 法pháp 中trung 多đa 住trụ 喜hỷ 樂lạc 如như 理lý 勤cần 修tu 必tất 能năng 盡tận 漏lậu 七thất 善thiện 法Pháp 者giả 知tri 法Pháp 知tri 義nghĩa 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。七thất 中trung 若nhược 一nhất 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 餘dư 六lục 善thiện 法Pháp 。若nhược 起khởi 餘dư 法pháp 。現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 七thất 。云vân 何hà 成thành 就tựu 。七thất 善thiện 法Pháp 耶da 。復phục 違vi 餘dư 經kinh 。如như 說thuyết 。如Như 來Lai 成thành 就tựu 十Thập 力Lực 。若nhược 起khởi 一nhất 力lực 。現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 九cửu 。若nhược 起khởi 餘dư 法pháp 。現hiện 在tại 前tiền 時thời 。應ưng 不bất 成thành 就tựu 十thập 。云vân 何hà 如Như 來Lai 。成thành 就tựu 十Thập 力Lực 。

復phục 有hữu 餘dư 失thất 。謂vị 諸chư 異dị 生sanh 不bất 染nhiễm 污ô 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 住trụ 。應ưng 成thành 無Vô 學Học 。不bất 成thành 就tựu 三tam 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。諸chư 無Vô 學Học 者giả 起khởi 有hữu 漏lậu 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。應ưng 成thành 異dị 生sanh 。不bất 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。學Học 無Vô 學Học 法Pháp 故cố 。勿vật 有hữu 此thử 失thất 。故cố 成thành 就tựu 性tánh 。決quyết 定định 實thật 有hữu 。問vấn 若nhược 成thành 就tựu 性tánh 。是thị 實thật 有hữu 者giả 。前tiền 譬thí 喻dụ 者giả 所sở 引dẫn 契Khế 經Kinh 當đương 云vân 何hà 通thông 。答đáp 輪Luân 王Vương 於ư 彼bỉ 有hữu 自tự 在tại 力lực 。隨tùy 意ý 受thọ 用dụng 。如như 成thành 就tựu 故cố 。立lập 成thành 就tựu 名danh 。若nhược 全toàn 撥bát 無vô 實thật 成thành 就tựu 性tánh 。如như 何hà 於ư 彼bỉ 立lập 成thành 就tựu 名danh 。

復phục 有hữu 餘dư 師sư 許hứa 有hữu 成thành 就tựu 撥bát 不bất 成thành 就tựu 。彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。諸chư 成thành 就tựu 性tánh 有hữu 作tác 用dụng 故cố 可khả 是thị 實thật 有hữu 。不bất 成thành 就tựu 性tánh 既ký 無vô 作tác 用dụng 。云vân 何hà 實thật 有hữu 。為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 顯hiển 不bất 成thành 就tựu 亦diệc 是thị 實thật 有hữu 。若nhược 不bất 成thành 就tựu 非phi 實thật 有hữu 者giả 。亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 實thật 成thành 就tựu 性tánh 相tướng 待đãi 立lập 。故cố 如như 影ảnh 與dữ 光quang 明minh 暗ám 晝trú 夜dạ 寒hàn 熱nhiệt 等đẳng 事sự 相tướng 待đãi 而nhi 立lập 闕khuyết 一nhất 不bất 成thành 。此thử 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 不bất 成thành 就tựu 性tánh 與dữ 成thành 就tựu 性tánh 近cận 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。俱câu 實thật 有hữu 如như 貪tham 無vô 貪tham 瞋sân 無vô 瞋sân 癡si 無vô 癡si 等đẳng 近cận 互hỗ 相tương 違vi 故cố 俱câu 實thật 有hữu 。

復phục 次thứ 若nhược 不bất 成thành 就tựu 非phi 實thật 有hữu 性tánh 應ưng 不bất 施thi 設thiết 煩phiền 惱não 斷đoạn 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。非phi 聖thánh 道Đạo 生sanh 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。如như 刀đao 斷đoạn 物vật 。如như 石thạch 磨ma 香hương 。然nhiên 諸chư 聖thánh 道Đạo 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。令linh 諸chư 煩phiền 惱não 成thành 就tựu 得đắc 滅diệt 。亦diệc 令linh 彼bỉ 煩phiền 惱não 不bất 成thành 就tựu 得đắc 生sanh 。

爾nhĩ 時thời 說thuyết 為vi 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。有hữu 餘dư 復phục 執chấp 道đạo 是thị 無vô 為vi 。如như 分phân 別biệt 論luận 者giả 。彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。唯duy 一nhất 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 佛Phật 。出xuất 現hiện 世thế 間gian 。能năng 證chứng 者giả 雖tuy 異dị 而nhi 所sở 證chứng 無vô 別biệt 。如như 一nhất 龍long 象tượng 妙diệu 飾sức 莊trang 嚴nghiêm 。雖tuy 有hữu 多đa 人nhân 次thứ 第đệ 乘thừa 御ngự 。而nhi 彼bỉ 龍long 象tượng 前tiền 後hậu 是thị 一nhất 。問vấn 彼bỉ 何hà 故cố 作tác 此thử 執chấp 。答đáp 彼bỉ 依y 契Khế 經Kinh 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。

我ngã 證chứng 舊cựu 道đạo 故cố 知tri 聖thánh 道Đạo 定định 是thị 無vô 為vi 。為vi 遮già 彼bỉ 執chấp 欲dục 顯hiển 聖thánh 道Đạo 墮đọa 三tam 世thế 故cố 。定định 是thị 有hữu 為vi 。非phi 無vô 為vi 法Pháp 。墮đọa 三tam 世thế 故cố 。又hựu 執chấp 聖thánh 道Đạo 體thể 是thị 無vô 為vi 。便tiện 違vi 契Khế 經Kinh 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。有hữu 一nhất 近cận 事sự 名danh 毘tỳ 舍xá 佉khư 。來lai 詣nghệ 法pháp 授thọ 苾Bật 芻Sô 尼Ni 所sở 。

問vấn 言ngôn 。

聖thánh 道Đạo 為vi 是thị 有hữu 為vi 。為vi 是thị 無vô 為vi 。苾Bật 芻Sô 尼Ni 言ngôn 。聖thánh 道Đạo 有hữu 為vi 墮đọa 三tam 世thế 故cố 。問vấn 若nhược 聖thánh 道Đạo 是thị 有hữu 為vi 分phân 別biệt 論luận 者giả 所sở 引dẫn 契Khế 經Kinh 當đương 云vân 何hà 通thông 。答đáp 由do 五ngũ 事sự 相tướng 似tự 故cố 說thuyết 名danh 舊cựu 道đạo 。一nhất 地địa 相tương 似tự 。諸chư 佛Phật 皆giai 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。二nhị 加gia 行hành 相tương 似tự 。諸chư 佛Phật 皆giai 經kinh 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。修tu 習tập 六lục 種chủng 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。得đắc 圓viên 滿mãn 故cố 。三tam 所sở 緣duyên 相tương 似tự 。諸chư 佛Phật 皆giai 緣duyên 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 理lý 。證chứng 菩Bồ 提Đề 故cố 。四tứ 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 。諸chư 佛Phật 皆giai 以dĩ 苦khổ 非phi 常thường 等đẳng 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 修tu 聖thánh 道Đạo 故cố 。五ngũ 所sở 作tác 相tương 似tự 。諸chư 佛Phật 皆giai 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 力lực 斷đoạn 自tự 身thân 中trung 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。亦diệc 令linh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。有hữu 情tình 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 故cố 。若nhược 不bất 依y 此thử 釋thích 舊cựu 道đạo 名danh 而nhi 執chấp 無vô 為vi 。是thị 舊cựu 義nghĩa 者giả 。即tức 彼bỉ 經kinh 說thuyết 舊cựu 城thành 舊cựu 都đô 豈khởi 舊cựu 城thành 都đô 。是thị 無vô 為vi 法Pháp 。又hựu 若nhược 經kinh 說thuyết 。證chứng 舊cựu 聖thánh 道Đạo 即tức 執chấp 聖thánh 道Đạo 。是thị 無vô 為vi 法Pháp 。契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。蛇xà 退thoái 舊cựu 皮bì 豈khởi 蛇xà 舊cựu 皮bì 。是thị 無vô 為vi 法Pháp 。如như 伽già 他tha 說thuyết 。

若nhược 斷đoạn 愛ái 無vô 餘dư 。如như 蓮liên 花hoa 處xứ 水thủy 。

苾Bật 芻Sô 捨xả 此thử 彼bỉ 。如như 蛇xà 脫thoát 舊cựu 皮bì 。

如như 舊cựu 城thành 等đẳng 皆giai 是thị 有hữu 為vi 舊cựu 聖thánh 道Đạo 言ngôn 理lý 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。為vi 止chỉ 此thử 等đẳng 他tha 宗tông 所sở 說thuyết 及cập 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 法Pháp 。正chánh 理lý 故cố 作tác 斯tư 論luận 。

如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。學học 行hành 迹tích 成thành 就tựu 學học 八bát 支chi 。此thử 中trung 云vân 何hà 學học 八bát 支chi 。謂vị 學học 正chánh 見kiến 乃nãi 至chí 正chánh 定định 成thành 就tựu 者giả 。問vấn 誰thùy 成thành 就tựu 為vi 法pháp 成thành 就tựu 。為vi 補bổ 特đặc 伽già 羅la 成thành 就tựu 耶da 。設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 法pháp 成thành 就tựu 者giả 。一nhất 切thiết 法pháp 既ký 無vô 作tác 用dụng 。於ư 無vô 作tác 用dụng 一nhất 切thiết 法pháp 。中trung 何hà 法pháp 能năng 成thành 就tựu 何hà 法pháp 所sở 成thành 就tựu 。若nhược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 成thành 就tựu 者giả 。諦đế 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。都đô 不bất 可khả 得đắc 。既ký 無vô 真chân 實thật 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。云vân 何hà 說thuyết 彼bỉ 能năng 成thành 就tựu 法pháp 。答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。非phi 法pháp 成thành 就tựu 亦diệc 非phi 補bổ 特đặc 伽già 羅la 成thành 就tựu 。然nhiên 有hữu 真chân 實thật 成thành 就tựu 性tánh 及cập 不bất 成thành 就tựu 性tánh 。而nhi 無vô 真chân 實thật 。成thành 就tựu 者giả 及cập 不bất 成thành 就tựu 者giả 。如như 有hữu 真chân 實thật 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。繫hệ 縛phược 解giải 脫thoát 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。因nhân 果quả 死tử 生sanh 諸chư 業nghiệp 異dị 熟thục 道đạo 及cập 道Đạo 果Quả 。而nhi 無vô 真chân 實thật 。雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。者giả 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 證chứng 道Đạo 果Quả 者giả 。有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。法pháp 成thành 就tựu 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 法pháp 無vô 作tác 用dụng 。云vân 何hà 成thành 就tựu 。答đáp 諸chư 法pháp 雖tuy 無vô 作tác 用dụng 而nhi 有hữu 功công 能năng 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 眼nhãn 處xứ 應ưng 成thành 就tựu 十thập 一nhất 處xứ 。十thập 一nhất 處xứ 亦diệc 應ưng 成thành 就tựu 眼nhãn 處xứ 。答đáp 依y 此thử 理lý 說thuyết 亦diệc 無vô 有hữu 過quá 。皆giai 有hữu 功công 能năng 互hỗ 相tương 引dẫn 故cố 。評bình 曰viết 。應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。能năng 成thành 就tựu 者giả 非phi 法pháp 。亦diệc 非phi 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。無vô 真chân 實thật 作tác 用dụng 故cố 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。非phi 實thật 有hữu 故cố 。然nhiên 有hữu 四tứ 蘊uẩn 五ngũ 蘊uẩn 生sanh 時thời 。與dữ 如như 是thị 類loại 諸chư 得đắc 俱câu 轉chuyển 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。與dữ 如như 是thị 類loại 非phi 得đắc 俱câu 轉chuyển 名danh 不bất 成thành 就tựu 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 經kinh 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。如như 說thuyết 。如như 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。成thành 就tựu 善thiện 法Pháp 。及cập 不bất 善thiện 法Pháp 答đáp 此thử 是thị 世Thế 尊Tôn 。於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 依y 世thế 俗tục 說thuyết 。不bất 言ngôn 實thật 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。成thành 就tựu 諸chư 法Pháp 。問vấn 此thử 中trung 何hà 者giả 。是thị 成thành 就tựu 義nghĩa 。尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。不bất 斷đoạn 義nghĩa 是thị 成thành 就tựu 義nghĩa 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 具cụ 縛phược 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 名danh 不bất 斷đoạn 。應ưng 皆giai 成thành 就tựu 。答đáp 非phi 皆giai 成thành 就tựu 有hữu 未vị 得đắc 故cố 。復phục 作tác 是thị 說thuyết 。已dĩ 得đắc 義nghĩa 是thị 成thành 就tựu 義nghĩa 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 無Vô 學Học 已dĩ 得đắc 學học 法pháp 應ưng 成thành 就tựu 彼bỉ 。答đáp 非phi 成thành 就tựu 彼bỉ 已dĩ 捨xả 彼bỉ 故cố 。復phục 作tác 是thị 說thuyết 。不bất 棄khí 捨xả 義nghĩa 是thị 成thành 就tựu 義nghĩa 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 學học 位vị 不bất 棄khí 捨xả 無Vô 學Học 法pháp 應ưng 成thành 就tựu 彼bỉ 。答đáp 非phi 成thành 就tựu 彼bỉ 未vị 得đắc 彼bỉ 故cố 。復phục 作tác 是thị 說thuyết 。已dĩ 得đắc 未vị 捨xả 義nghĩa 是thị 成thành 就tựu 義nghĩa 。此thử 言ngôn 應ưng 理lý 。若nhược 法pháp 已dĩ 得đắc 而nhi 未vị 捨xả 時thời 必tất 成thành 就tựu 故cố 。大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。世thế 俗tục 有hữu 情tình 不bất 離ly 諸chư 法pháp 假giả 說thuyết 成thành 就tựu 。勝thắng 義nghĩa 中trung 無vô 成thành 就tựu 性tánh 故cố 。問vấn 何hà 故cố 名danh 學học 為vi 學học 所sở 學học 為vi 得đắc 學học 法pháp 。設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 學học 所sở 學học 故cố 名danh 學học 者giả 。定định 蘊uẩn 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。如như 說thuyết 。有hữu 學học 非phi 學học 所sở 學học 。謂vị 有hữu 學học 者giả 安an 住trụ 自tự 性tánh 。若nhược 得đắc 學học 法pháp 故cố 名danh 學học 者giả 。契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。當đương 云vân 何hà 通thông 。如như 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 尸thi 縛phược 迦ca 言ngôn 。

學học 所sở 學học 故cố 說thuyết 名danh 為vi 學học 。答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。學học 所sở 學học 故cố 說thuyết 名danh 為vi 學học 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 定định 蘊uẩn 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。答đáp 彼bỉ 說thuyết 世thế 俗tục 共cộng 稱xưng 學học 者giả 。謂vị 於ư 所sở 學học 學học 不bất 學học 時thời 。世thế 共cộng 稱xưng 彼bỉ 以dĩ 為vi 學học 者giả 。故cố 本bổn 論luận 師sư 說thuyết 彼bỉ 為vi 學học 而nhi 實thật 非phi 學học 。

復phục 次thứ 彼bỉ 於ư 所sở 學học 希hy 望vọng 不bất 止chỉ 。依y 彼bỉ 期kỳ 心tâm 故cố 說thuyết 為vi 學học 。有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。得đắc 學học 法pháp 故cố 說thuyết 名danh 為vi 學học 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。當đương 云vân 何hà 通thông 。答đáp 契Khế 經Kinh 依y 彼bỉ 不bất 息tức 期kỳ 心tâm 。不bất 捨xả 加gia 行hành 。故cố 作tác 是thị 說thuyết 。謂vị 有hữu 學học 者giả 。雖tuy 或hoặc 起khởi 善thiện 心tâm 。或hoặc 起khởi 不bất 善thiện 心tâm 。或hoặc 起khởi 無vô 記ký 心tâm 。而nhi 恆hằng 不bất 捨xả 趣thú 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。及cập 彼bỉ 加gia 行hành 故cố 一nhất 切thiết 時thời 名danh 學học 所sở 學học 。然nhiên 亦diệc 有hữu 時thời 不bất 學học 所sở 學học 。如như 人nhân 在tại 路lộ 暫tạm 憩khế 息tức 時thời 。有hữu 人nhân 問vấn 言ngôn 。欲dục 何hà 所sở 趣thú 。其kỳ 人nhân 答đáp 曰viết 。欲dục 趣thú 某mỗ 方phương 。以dĩ 不bất 捨xả 趣thú 心tâm 雖tuy 住trụ 亦diệc 言ngôn 趣thú 。是thị 學học 者giả 行hành 迹tích 故cố 名danh 學học 行hành 迹tích 。問vấn 無Vô 學Học 行hành 迹tích 明minh 淨tịnh 勝thắng 妙diệu 過quá 於ư 有hữu 學học 。何hà 緣duyên 但đãn 說thuyết 學học 行hành 迹tích 耶da 。答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 有hữu 無Vô 學Học 行hành 迹tích 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 既ký 已dĩ 說thuyết 始thỉ 則tắc 已dĩ 說thuyết 終chung 故cố 。已dĩ 說thuyết 學học 迹tích 則tắc 亦diệc 說thuyết 無Vô 學Học 。

復phục 次thứ 欲dục 顯hiển 各các 別biệt 有hữu 殊thù 勝thắng 事sự 。謂vị 有hữu 學học 位vị 行hành 迹tích 殊thù 勝thắng 。無Vô 學Học 位vị 中trung 解giải 脫thoát 殊thù 勝thắng 。如như 王vương 與dữ 臣thần 各các 有hữu 勝thắng 事sự 。謂vị 王vương 尊tôn 貴quý 威uy 伏phục 殊thù 勝thắng 。臣thần 於ư 事sự 業nghiệp 勇dũng 戰chiến 殊thù 勝thắng 。

復phục 次thứ 有hữu 學học 行hành 迹tích 。能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。勝thắng 煩phiền 惱não 怨oán 無Vô 學Học 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 有hữu 學học 行hành 迹tích 為vi 斷đoạn 煩phiền 惱não 。勤cần 修tu 加gia 行hành 。無Vô 學Học 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 數sác 數sác 行hành 義nghĩa 是thị 行hành 迹tích 義nghĩa 。有hữu 學học 數số 行hành 。無Vô 學Học 不bất 爾nhĩ 。是thị 故cố 不bất 說thuyết 。無Vô 學Học 行hành 迹tích 。彼bỉ 成thành 就tựu 過quá 去khứ 幾kỷ 未vị 來lai 幾kỷ 現hiện 在tại 幾kỷ 。答đáp 若nhược 依y 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。定định 初sơ 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 無vô 。未vị 來lai 現hiện 在tại 八bát 。此thử 中trung 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 者giả 。謂vị 未vị 至chí 定định 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。依y 者giả 。有hữu 說thuyết 。俱câu 生sanh 是thị 依y 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。是thị 此thử 依y 義nghĩa 。評bình 曰viết 。應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。即tức 彼bỉ 二nhị 地địa 總tổng 說thuyết 為vi 依y 。初sơ 有hữu 四tứ 種chủng 。一nhất 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 初sơ 。謂vị 依y 彼bỉ 地địa 初sơ 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 故cố 。二nhị 得đắc 果quả 初sơ 。謂vị 依y 彼bỉ 地địa 初sơ 得đắc 學học 果quả 故cố 。三tam 轉chuyển 根căn 初sơ 。謂vị 依y 彼bỉ 地địa 信tín 勝thắng 解giải 初sơ 練luyện 根căn 作tác 見kiến 至chí 故cố 。四tứ 離ly 染nhiễm 初sơ 。謂vị 世thế 俗tục 道đạo 離ly 諸chư 染nhiễm 已dĩ 。初sơ 依y 彼bỉ 地địa 起khởi 無vô 漏lậu 道Đạo 。現hiện 在tại 前tiền 故cố 。此thử 中trung 總tổng 依y 四tứ 初sơ 作tác 論luận 。而nhi 歷lịch 諸chư 位vị 有hữu 具cụ 不bất 具cụ 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 審thẩm 思tư 擇trạch 。學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。問vấn 學học 者giả 亦diệc 有hữu 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。彼bỉ 亦diệc 是thị 學học 見kiến 。是thị 諸chư 學học 者giả 。所sở 起khởi 見kiến 故cố 。何hà 故cố 此thử 中trung 。不bất 說thuyết 學học 者giả 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 耶da 。答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。當đương 知tri 此thử 中trung 。是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 學học 見kiến 即tức 說thuyết 學học 見kiến 。非phi 學học 者giả 見kiến 故cố 不bất 應ưng 責trách 。過quá 去khứ 無vô 者giả 。謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。諸chư 初sơ 剎sát 那na 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。全toàn 無vô 過quá 去khứ 。未vị 有hữu 一nhất 念niệm 已dĩ 生sanh 滅diệt 故cố 。設thiết 已dĩ 生sanh 滅diệt 得đắc 果quả 轉chuyển 根căn 。或hoặc 退thoái 捨xả 故cố 。未vị 來lai 八bát 者giả 。謂vị 即tức 初sơ 時thời 具cụ 修tu 未vị 來lai 學học 八bát 支chi 故cố 。現hiện 在tại 八bát 者giả 。

爾nhĩ 時thời 八bát 支chi 。現hiện 在tại 前tiền 故cố 。彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 復phục 依y 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 八bát 。此thử 中trung 彼bỉ 者giả 。謂vị 彼bỉ 八bát 支chi 。滅diệt 已dĩ 者giả 。謂vị 無vô 常thường 。滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 者giả 。謂vị 由do 三tam 因nhân 緣duyên 。失thất 無vô 漏lậu 道Đạo 。一nhất 得đắc 果quả 故cố 。二nhị 轉chuyển 根căn 故cố 。三tam 退thoái 捨xả 故cố 。無vô 此thử 三tam 緣duyên 故cố 言ngôn 不bất 失thất 。若nhược 復phục 依y 等đẳng 者giả 。謂vị 彼bỉ 第đệ 二nhị 剎sát 那na 以dĩ 去khứ 。復phục 依y 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。問vấn 何hà 故cố 復phục 起khởi 此thử 地địa 學học 見kiến 。答đáp 念niệm 報báo 恩ân 故cố 。謂vị 依y 此thử 地địa 。破phá 煩phiền 惱não 怨oán 。念niệm 報báo 彼bỉ 恩ân 故cố 復phục 重trùng 起khởi 。如như 因nhân 鎧khải 仗trượng 伏phục 怨oán 敵địch 已dĩ 。復phục 數số 修tu 治trị 愛ái 重trọng 藏tạng 護hộ 。

復phục 次thứ 由do 四tứ 緣duyên 故cố 復phục 重trùng 起khởi 彼bỉ 。一nhất 為vi 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。二nhị 為vi 遊du 戲hí 功công 德đức 。三tam 為vi 觀quán 本bổn 所sở 作tác 。四tứ 為vi 受thọ 用dụng 聖thánh 財tài 。過quá 去khứ 八bát 者giả 。謂vị 從tùng 第đệ 二nhị 剎sát 那na 以dĩ 後hậu 成thành 就tựu 過quá 去khứ 初sơ 剎sát 那na 時thời 已dĩ 起khởi 滅diệt 者giả 。未vị 來lai 現hiện 在tại 。各các 有hữu 八bát 者giả 如như 前tiền 。應ưng 知tri 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 依y 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 未vị 來lai 。八bát 現hiện 在tại 七thất 。此thử 中trung 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 定định 者giả 。謂vị 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。問vấn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。答đáp 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 與dữ 後hậu 三tam 地địa 支chi 無vô 增tăng 減giảm 。是thị 故cố 不bất 說thuyết 。過quá 去khứ 未vị 來lai 。各các 有hữu 八bát 者giả 。如như 前tiền 應ưng 知tri 。現hiện 在tại 七thất 者giả 。除trừ 正chánh 思tư 惟duy 。彼bỉ 無vô 尋tầm 故cố 。彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 依y 無vô 色sắc 定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 四tứ 。此thử 中trung 無vô 色sắc 定định 者giả 。謂vị 前tiền 三tam 無vô 色sắc 定định 。問vấn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 第đệ 四tứ 無vô 色sắc 定định 耶da 。答đáp 彼bỉ 地địa 無vô 聖thánh 道Đạo 故cố 。後hậu 當đương 說thuyết 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 故cố 。過quá 去khứ 未vị 來lai 。各các 有hữu 八bát 者giả 。如như 前tiền 應ưng 知tri 。現hiện 在tại 四tứ 者giả 。除trừ 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 。彼bỉ 地địa 無vô 故cố 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 若nhược 入nhập 滅diệt 定định 或hoặc 世thế 俗tục 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 未vị 來lai 。八bát 現hiện 在tại 無vô 。此thử 中trung 入nhập 滅diệt 定định 者giả 。謂vị 正chánh 住trụ 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。世thế 俗tục 心tâm 者giả 。謂vị 出xuất 滅diệt 定định 有hữu 漏lậu 定định 心tâm 。或hoặc 復phục 起khởi 餘dư 有hữu 漏lậu 定định 心tâm 。過quá 去khứ 未vị 來lai 。各các 有hữu 八bát 者giả 。謂vị 前tiền 最tối 初sơ 所sở 起khởi 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 八bát 支chi 。及cập 未vị 來lai 修tu 者giả 。現hiện 在tại 無vô 者giả 在tại 滅diệt 定định 時thời 無vô 聖thánh 道Đạo 故cố 。世thế 俗tục 心tâm 時thời 不bất 起khởi 無vô 漏lậu 八bát 道đạo 支chi 故cố 。

若nhược 依y 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。定định 初sơ 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 無vô 。未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 七thất 。此thử 中trung 依y 義nghĩa 。如như 前tiền 應ưng 知tri 。無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。定định 即tức 後hậu 三tam 靜tĩnh 慮lự 。初sơ 者giả 具cụ 四tứ 。如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。釋thích 學học 見kiến 義nghĩa 。亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。過quá 去khứ 無vô 者giả 。初sơ 剎sát 那na 時thời 未vị 有hữu 一nhất 念niệm 已dĩ 生sanh 滅diệt 故cố 。設thiết 已dĩ 生sanh 滅diệt 三tam 緣duyên 捨xả 故cố 。未vị 來lai 八bát 者giả 。謂vị 即tức 初sơ 時thời 具cụ 修tu 未vị 來lai 學học 八bát 支chi 故cố 。現hiện 在tại 七thất 者giả 。彼bỉ 地địa 無vô 有hữu 。正chánh 思tư 惟duy 故cố 。彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 復phục 依y 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 現hiện 在tại 七thất 。未vị 來lai 八bát 。此thử 中trung 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 等đẳng 如như 前tiền 釋thích 。過quá 去khứ 七thất 者giả 。謂vị 從tùng 第đệ 二nhị 剎sát 那na 以dĩ 後hậu 成thành 就tựu 過quá 去khứ 。初sơ 剎sát 那na 時thời 已dĩ 起khởi 滅diệt 七thất 。彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 依y 無vô 色sắc 定định 。學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 七thất 。未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 四tứ 。此thử 中trung 過quá 去khứ 七thất 者giả 。謂vị 初sơ 剎sát 那na 已dĩ 起khởi 滅diệt 者giả 。餘dư 如như 前tiền 釋thích 。彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 入nhập 滅diệt 定định 或hoặc 世thế 俗tục 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 七thất 。未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 無vô 。此thử 中trung 一nhất 切thiết 如như 前tiền 。應ưng 知tri 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 依y 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 。學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 七thất 。未vị 來lai 現hiện 在tại 八bát 。此thử 中trung 過quá 去khứ 七thất 者giả 。謂vị 前tiền 最tối 初sơ 所sở 起khởi 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 定định 七thất 支chi 。未vị 來lai 八bát 者giả 。即tức 最tối 初sơ 位vị 未vị 來lai 所sở 修tu 。從tùng 入nhập 滅diệt 定định 世thế 俗tục 心tâm 後hậu 說thuyết 。起khởi 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 者giả 。後hậu 當đương 分phân 別biệt 。

若nhược 依y 無vô 色sắc 定định 初sơ 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 無vô 。未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 四tứ 。此thử 中trung 無vô 色sắc 定định 者giả 。謂vị 前tiền 三tam 。無vô 色sắc 定định 初sơ 者giả 。唯duy 依y 離ly 染nhiễm 作tác 論luận 。以dĩ 世thế 俗tục 道đạo 離ly 諸chư 染nhiễm 已dĩ 初sơ 起khởi 無vô 漏lậu 。三tam 無vô 色sắc 定định 。現hiện 在tại 前tiền 故cố 。無vô 依y 無vô 色sắc 入nhập 見kiến 道đạo 義nghĩa 故cố 。無vô 第đệ 一nhất 入nhập 。正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。初sơ 無vô 依y 無vô 色sắc 得đắc 學học 果quả 義nghĩa 。亦diệc 無vô 依y 無vô 色sắc 學học 位vị 練luyện 根căn 義nghĩa 。故cố 無vô 得đắc 果quả 及cập 轉chuyển 根căn 初sơ 。餘dư 如như 前tiền 釋thích 。問vấn 有hữu 漏lậu 無vô 色sắc 定định 必tất 依y 無vô 漏lậu 靜tĩnh 慮lự 為vi 加gia 行hành 起khởi 。無vô 漏lậu 無vô 色sắc 定định 亦diệc 應ưng 必tất 依y 無vô 漏lậu 靜tĩnh 慮lự 為vi 加gia 行hành 起khởi 。何hà 故cố 此thử 中trung 。說thuyết 依y 無vô 色sắc 定định 初sơ 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 不bất 成thành 就tựu 八bát 支chi 耶da 。答đáp 無vô 漏lậu 道Đạo 支chi 有hữu 屬thuộc 靜tĩnh 慮lự 有hữu 屬thuộc 無vô 色sắc 。屬thuộc 靜tĩnh 慮lự 者giả 雖tuy 過quá 去khứ 成thành 就tựu 。而nhi 屬thuộc 無vô 色sắc 者giả 過quá 去khứ 不bất 成thành 就tựu 。故cố 說thuyết 過quá 去khứ 無vô 有hữu 八bát 支chi 。有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。有hữu 依y 世thế 俗tục 道đạo 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 已dĩ 。不bất 起khởi 無vô 漏lậu 道Đạo 。復phục 以dĩ 世thế 俗tục 道đạo 離ly 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。或hoặc 復phục 離ly 三tam 無vô 色sắc 染nhiễm 已dĩ 。初sơ 起khởi 無vô 漏lậu 無vô 色sắc 定định 時thời 。彼bỉ 過quá 去khứ 無vô 。八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。故cố 作tác 是thị 說thuyết 。過quá 去khứ 全toàn 無vô 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 復phục 依y 無vô 色sắc 定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 過quá 去khứ 現hiện 在tại 四tứ 。未vị 來lai 八bát 。此thử 中trung 過quá 去khứ 四tứ 者giả 。謂vị 前tiền 所sở 起khởi 初sơ 念niệm 四tứ 支chi 。未vị 來lai 八bát 者giả 。謂vị 前tiền 所sở 修tu 未vị 來lai 八bát 支chi 。餘dư 如như 前tiền 釋thích 。彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 若nhược 入nhập 滅diệt 定định 。或hoặc 世thế 俗tục 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 四tứ 。未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 無vô 。此thử 中trung 一nhất 切thiết 如như 前tiền 。應ưng 知tri 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 依y 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 四tứ 。未vị 來lai 現hiện 在tại 八bát 。此thử 中trung 過quá 去khứ 四tứ 者giả 。謂vị 無vô 色sắc 定định 初sơ 起khởi 四tứ 支chi 。未vị 來lai 八bát 者giả 。即tức 彼bỉ 時thời 修tu 未vị 來lai 八bát 支chi 。問vấn 無vô 色sắc 定định 無vô 間gian 必tất 無vô 能năng 起khởi 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 。何hà 故cố 此thử 中trung 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。答đáp 當đương 知tri 此thử 中trung 。是thị 說thuyết 次thứ 第đệ 。非phi 定định 次thứ 第đệ 依y 說thuyết 隨tùy 順thuận 說thuyết 。不bất 依y 定định 隨tùy 順thuận 說thuyết 彼bỉ 滅diệt 已dĩ 不bất 失thất 。若nhược 依y 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。定định 學học 見kiến 現hiện 在tại 前tiền 。過quá 去khứ 四tứ 。未vị 來lai 八bát 。現hiện 在tại 七thất 。此thử 中trung 過quá 去khứ 四tứ 者giả 。謂vị 先tiên 依y 無vô 色sắc 定định 最tối 初sơ 所sở 起khởi 四tứ 支chi 。未vị 來lai 八bát 者giả 。即tức 彼bỉ 所sở 修tu 未vị 來lai 八bát 支chi 。問vấn 次thứ 前tiền 所sở 起khởi 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 八bát 支chi 。入nhập 過quá 去khứ 皆giai 應ưng 不bất 失thất 。如như 何hà 但đãn 說thuyết 過quá 去khứ 四tứ 耶da 。答đáp 此thử 中trung 所sở 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。皆giai 顯hiển 最tối 初sơ 起khởi 及cập 修tu 者giả 。不bất 顯hiển 後hậu 位vị 所sở 起khởi 所sở 修tu 故cố 無vô 有hữu 失thất 。現hiện 在tại 隨tùy 時thời 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。隨tùy 起khởi 而nhi 說thuyết 。問vấn 今kim 於ư 此thử 中trung 。說thuyết 何hà 學học 者giả 。答đáp 若nhược 諸chư 學học 者giả 於ư 一nhất 切thiết 定định 次thứ 第đệ 遍biến 入nhập 。如như 有hữu 次thứ 第đệ 蹬đẳng 上thượng 階giai 梯thê 是thị 此thử 所sở 說thuyết 。謂vị 有hữu 學học 者giả 先tiên 入nhập 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 。次thứ 入nhập 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 定định 。次thứ 入nhập 無vô 色sắc 定định 。次thứ 入nhập 滅diệt 定định 。後hậu 起khởi 世thế 俗tục 心tâm 。如như 是thị 學học 者giả 。是thị 此thử 所sở 說thuyết 。若nhược 有Hữu 學Học 者giả 。先tiên 入nhập 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 定định 。次thứ 入nhập 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 定định 。次thứ 入nhập 無vô 色sắc 定định 。次thứ 入nhập 滅diệt 定định 。後hậu 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。此thử 等đẳng 學học 者giả 非phi 此thử 所sở 說thuyết 。如như 雜tạp 蘊uẩn 說thuyết 。若nhược 有hữu 一nhất 類loại 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。具cụ 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 者giả 是thị 此thử 所sở 說thuyết 。若nhược 不bất 具cụ 者giả 非phi 此thử 所sở 說thuyết 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。先tiên 見kiến 女nữ 人nhân 形hình 貌mạo 端đoan 嚴nghiêm 。眾chúng 所sở 樂nhạo 見kiến 。次thứ 見kiến 衰suy 老lão 。次thứ 見kiến 疾tật 病bệnh 。次thứ 見kiến 命mạng 終chung 。次thứ 見kiến 死tử 後hậu 諸chư 位vị 變biến 壞hoại 。如như 是thị 女nữ 人nhân 。是thị 經Kinh 所sở 說thuyết 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。非phi 經kinh 所sở 說thuyết 。此thử 中trung 學học 者giả 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。評bình 曰viết 。應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。此thử 中trung 總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 學học 者giả 。隨tùy 諸chư 學học 者giả 。於ư 諸chư 位vị 中trung 所sở 起khởi 學học 支chi 皆giai 攝nhiếp 盡tận 故cố 。應ưng 知tri 行hành 迹tích 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 。一nhất 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。二nhị 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 。三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。然nhiên 諸chư 行hành 迹tích 應ưng 說thuyết 一nhất 種chủng 。謂vị 趣thú 苦khổ 滅diệt 行hành 。趣thú 有hữu 世thế 間gian 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 滅diệt 行hành 。或hoặc 應ưng 說thuyết 二nhị 。謂vị 趣thú 名danh 滅diệt 行hành 。及cập 趣thú 色sắc 滅diệt 行hành 。或hoặc 應ưng 說thuyết 三tam 。謂vị 趣thú 三tam 界giới 滅diệt 行hành 。或hoặc 應ưng 說thuyết 五ngũ 。謂vị 趣thú 五ngũ 蘊uẩn 滅diệt 行hành 。或hoặc 應ưng 說thuyết 十thập 二nhị 。謂vị 趣thú 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 滅diệt 行hành 。或hoặc 應ưng 說thuyết 無vô 量lượng 。謂vị 在tại 相tương 續tục 剎sát 那na 差sai 別biệt 。無vô 邊biên 際tế 故cố 。問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。廣quảng 一nhất 二nhị 三tam 。略lược 十thập 二nhị 等đẳng 。建kiến 立lập 如như 是thị 。四tứ 通thông 行hành 耶da 。答đáp 以dĩ 三tam 事sự 故cố 。一nhất 以dĩ 地địa 故cố 。二nhị 以dĩ 根căn 故cố 。三tam 以dĩ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 故cố 。此thử 則tắc 總tổng 說thuyết 。若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。但đãn 以dĩ 二nhị 事sự 。謂vị 地địa 故cố 根căn 故cố 或hoặc 地địa 故cố 補bổ 特đặc 伽già 羅la 故cố 。地địa 故cố 根căn 故cố 者giả 。謂vị 未vị 至chí 定định 。靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。三tam 無vô 色sắc 定định 。諸chư 鈍độn 根căn 者giả 所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。即tức 此thử 諸chư 地địa 諸chư 利lợi 根căn 者giả 。所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 諸chư 鈍độn 根căn 者giả 。所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。即tức 此thử 諸chư 地địa 諸chư 利lợi 根căn 者giả 。所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。地địa 故cố 補bổ 特đặc 伽già 羅la 故cố 者giả 。謂vị 未vị 至chí 定định 。靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。三tam 無vô 色sắc 定định 。隨tùy 信tín 行hành 信tín 勝thắng 解giải 時thời 解giải 脫thoát 者giả 。所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。即tức 此thử 諸chư 地địa 隨tùy 法pháp 行hành 見kiến 至chí 不bất 時thời 解giải 脫thoát 者giả 。所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 。四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 隨tùy 信tín 行hành 信tín 勝thắng 解giải 時thời 解giải 脫thoát 者giả 。所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。即tức 此thử 諸chư 地địa 隨tùy 法pháp 行hành 見kiến 至chí 不bất 時thời 解giải 脫thoát 者giả 所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。

問vấn 此thử 四tứ 通thông 行hành 自tự 性tánh 是thị 何hà 。答đáp 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。謂vị 在tại 靜tĩnh 慮lự 及cập 近cận 分phần/phân 者giả 五ngũ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。在tại 無vô 色sắc 者giả 四tứ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。如như 是thị 名danh 為vi 。通thông 行hành 自tự 性tánh 。我ngã 物vật 自tự 體thể 相tướng 分phần/phân 本bổn 性tánh 。已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。問vấn 何hà 故cố 名danh 通thông 行hành 。通thông 行hành 是thị 何hà 義nghĩa 。答đáp 通thông 謂vị 通thông 達đạt 行hành 謂vị 行hành 迹tích 。能năng 正chánh 通thông 達đạt 。趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 。是thị 通thông 行hành 義nghĩa 。苦khổ 遲trì 通thông 行hành 者giả 。問vấn 聖thánh 道Đạo 非phi 苦khổ 受thọ 自tự 性tánh 。亦diệc 非phi 苦khổ 受thọ 相tương 應ứng 。何hà 故cố 名danh 苦khổ 。答đáp 近cận 分phần/phân 無vô 色sắc 難nạn/nan 成thành 辦biện 故cố 。所sở 起khởi 聖thánh 道Đạo 說thuyết 名danh 為vi 苦khổ 。根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 易dị 成thành 辦biện 故cố 所sở 起khởi 聖thánh 道Đạo 說thuyết 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。此thử 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 結kết 蘊uẩn 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。問vấn 何hà 故cố 聖thánh 道Đạo 說thuyết 名danh 為vi 遲trì 。答đáp 由do 鈍độn 根căn 者giả 所sở 起khởi 聖thánh 道Đạo 。不bất 能năng 速tốc 趣thú 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。故cố 說thuyết 名danh 遲trì 。諸chư 利lợi 根căn 者giả 所sở 起khởi 聖thánh 道Đạo 疾tật 趣thú 涅Niết 槃Bàn 故cố 說thuyết 名danh 速tốc 。問vấn 有hữu 信tín 勝thắng 解giải 疾tật 至chí 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 於ư 見kiến 至chí 。如như 信tín 勝thắng 解giải 精tinh 勤cần 修tu 行hành 。速tốc 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。見kiến 至chí 懈giải 怠đãi 不bất 能năng 速tốc 證chứng 。如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。

不bất 放phóng 逸dật 放phóng 逸dật 。多đa 覺giác 寤ngụ 睡thụy 眠miên 。

如như 乘thừa 利lợi 鈍độn 馬mã 。勤cần 行hành 者giả 先tiên 至chí 。

如như 有hữu 二nhị 人nhân 俱câu 趣thú 一nhất 方phương 。一Nhất 乘Thừa 利lợi 馬mã 。一Nhất 乘Thừa 鈍độn 馬mã 。乘thừa 利lợi 馬mã 者giả 不bất 勤cần 行hành 故cố 不bất 能năng 速tốc 至chí 。乘thừa 鈍độn 馬mã 者giả 以dĩ 勤cần 行hành 故cố 便tiện 能năng 速tốc 至chí 。如như 是thị 見kiến 至chí 與dữ 信tín 勝thắng 解giải 俱câu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 信tín 勝thắng 解giải 精tinh 勤cần 修tu 行hành 。速tốc 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。見kiến 至chí 懈giải 怠đãi 不bất 能năng 速tốc 證chứng 。如như 何hà 乃nãi 說thuyết 鈍độn 根căn 聖thánh 道Đạo 不bất 能năng 速tốc 趣thú 說thuyết 名danh 為vi 遲trì 。答đáp 此thử 中trung 意ý 說thuyết 等đẳng 勤cần 行hành 者giả 。若nhược 等đẳng 勤cần 行hành 見kiến 至chí 速tốc 證chứng 。非phi 信tín 勝thắng 解giải 故cố 說thuyết 為vi 遲trì 。問vấn 此thử 四tứ 種chủng 行hành 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。何hà 故cố 名danh 通thông 。通thông 唯duy 顯hiển 慧tuệ 非phi 餘dư 蘊uẩn 故cố 。答đáp 以dĩ 慧tuệ 增tăng 故cố 但đãn 說thuyết 名danh 通thông 。如như 見kiến 道đạo 中trung 雖tuy 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 。以dĩ 慧tuệ 增tăng 故cố 但đãn 立lập 見kiến 名danh 。如như 現hiện 觀quán 邊biên 諸chư 世thế 俗tục 智trí 。雖tuy 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。而nhi 慧tuệ 增tăng 故cố 但đãn 立lập 智trí 名danh 。金kim 剛cang 喻dụ 定định 。雖tuy 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。等đẳng 持trì 增tăng 故cố 但đãn 立lập 定định 名danh 。通thông 行hành 亦diệc 爾nhĩ 。故cố 不bất 應ưng 責trách 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。云vân 何hà 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。謂vị 諸chư 苾Bật 芻Sô 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 訶ha 毀hủy 厭yếm 惡ác 。問vấn 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 緣duyên 四Tứ 諦Đế 境cảnh 。何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。但đãn 說thuyết 緣duyên 苦khổ 。答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 此thử 緣duyên 餘dư 三tam 諦đế 。而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 苦Khổ 諦Đế 在tại 初sơ 既ký 說thuyết 緣duyên 苦khổ 。應ưng 知tri 亦diệc 說thuyết 緣duyên 餘dư 三tam 諦đế 。

復phục 次thứ 彼bỉ 契Khế 經Kinh 中trung 但đãn 顯hiển 加gia 行hành 未vị 顯hiển 根căn 本bổn 。謂vị 加gia 行hành 時thời 緣duyên 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 起khởi 厭yếm 行hành 相tương/tướng 。至chí 根căn 本bổn 時thời 緣duyên 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。集tập 異dị 門môn 論luận 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。云vân 何hà 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。謂vị 靜tĩnh 慮lự 所sở 不bất 攝nhiếp 鈍độn 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。云vân 何hà 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 。謂vị 靜tĩnh 慮lự 所sở 不bất 攝nhiếp 利lợi 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。云vân 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。謂vị 靜tĩnh 慮lự 所sở 攝nhiếp 鈍độn 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。云vân 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。謂vị 靜tĩnh 慮lự 所sở 攝nhiếp 利lợi 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。問vấn 此thử 四tứ 通thông 行hành 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。何hà 故cố 彼bỉ 論luận 唯duy 說thuyết 利lợi 鈍độn 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。答đáp 依y 勝thắng 說thuyết 故cố 。謂vị 於ư 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 行hành 中trung 五ngũ 根căn 最tối 勝thắng 。

復phục 次thứ 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 於ư 所sở 作tác 事sự 。方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。能năng 速tốc 成thành 辦biện 。勝thắng 於ư 餘dư 蘊uẩn 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。問vấn 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。有hữu 中trung 根căn 不phủ 。若nhược 有hữu 者giả 彼bỉ 論luận 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。若nhược 無vô 者giả 契Khế 經Kinh 當đương 云vân 何hà 通thông 。如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。有hữu 諸chư 有hữu 情tình 在tại 世thế 間gian 。生sanh 在tại 世thế 間gian 。長trường/trưởng 有hữu 利lợi 根căn 者giả 。有hữu 中trung 根căn 者giả 。有hữu 鈍độn 根căn 者giả 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。無vô 有hữu 中trung 根căn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。見kiến 道đạo 有hữu 二nhị 。一nhất 隨tùy 信tín 行hành 道Đạo 。二nhị 隨tùy 法pháp 行hành 道Đạo 。修tu 道Đạo 亦diệc 有hữu 二nhị 。一nhất 信tín 勝thắng 解giải 道đạo 。二nhị 見kiến 至chí 道đạo 。無Vô 學Học 道đạo 亦diệc 有hữu 二nhị 。一nhất 時thời 解giải 脫thoát 道đạo 。二nhị 不bất 時thời 解giải 脫thoát 道đạo 。無vô 第đệ 三tam 道đạo 故cố 。無vô 中trung 根căn 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 契Khế 經Kinh 。當đương 云vân 何hà 通thông 。答đáp 受thọ 佛Phật 化hóa 者giả 。有hữu 先tiên 見kiến 諦Đế 。有hữu 中trung 見kiến 諦Đế 。有hữu 後hậu 見kiến 諦Đế 。先tiên 見kiến 諦Đế 者giả 說thuyết 名danh 利lợi 根căn 。中trung 見kiến 諦Đế 者giả 說thuyết 名danh 中trung 根căn 。後hậu 見kiến 諦Đế 者giả 說thuyết 名danh 鈍độn 根căn 。

復phục 次thứ 受thọ 佛Phật 化hóa 者giả 。有hữu 近cận 見kiến 諦Đế 。有hữu 遠viễn 見kiến 諦Đế 。有hữu 不bất 近cận 不bất 遠viễn 見kiến 諦Đế 。近cận 見kiến 諦Đế 者giả 說thuyết 名danh 利lợi 根căn 。如như 阿A 若Nhã 多Đa 憍kiêu 陳trần 那na 等đẳng 。遠viễn 見kiến 諦Đế 者giả 說thuyết 名danh 鈍độn 根căn 。如như 善thiện 賢hiền 等đẳng 。不bất 近cận 不bất 遠viễn 見kiến 諦Đế 者giả 。說thuyết 名danh 中trung 根căn 。如như 護hộ 國quốc 等đẳng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。亦diệc 有hữu 中trung 根căn 。問vấn 若nhược 爾nhĩ 彼bỉ 論luận 何hà 故cố 不bất 說thuyết 答đáp 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 中trung 根căn 即tức 在tại 利lợi 鈍độn 中trung 攝nhiếp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。說thuyết 鈍độn 根căn 時thời 中trung 根căn 名danh 利lợi 勝thắng 鈍độn 根căn 故cố 。說thuyết 利lợi 根căn 時thời 中trung 根căn 名danh 鈍độn 劣liệt 利lợi 根căn 故cố 。由do 此thử 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 說thuyết 曰viết 。中trung 根căn 應ưng 言ngôn 在tại 利lợi 根căn 攝nhiếp 。勝thắng 鈍độn 根căn 故cố 。此thử 復phục 可khả 言ngôn 在tại 鈍độn 根căn 攝nhiếp 。劣liệt 利lợi 根căn 故cố 。大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。中trung 根căn 可khả 言ngôn 利lợi 鈍độn 根căn 攝nhiếp 。而nhi 不bất 可khả 言ngôn 上thượng 下hạ 根căn 攝nhiếp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。利lợi 鈍độn 根căn 者giả 各các 三tam 品phẩm 故cố 。云vân 何hà 知tri 然nhiên 。大đại 覺giác 獨Độc 覺Giác 舍Xá 利Lợi 子Tử 等đẳng 。皆giai 隨tùy 法pháp 行hành 種chủng 性tánh 中trung 攝nhiếp 。此thử 三tam 種chủng 根căn 豈khởi 得đắc 相tương 似tự 利lợi 根căn 性tánh 中trung 。既ký 有hữu 三tam 品phẩm 故cố 知tri 。鈍độn 根căn 性tánh 亦diệc 得đắc 有hữu 三tam 品phẩm 。利lợi 鈍độn 二nhị 道đạo 各các 三tam 品phẩm 。故cố 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 品phẩm 根căn 。以dĩ 第đệ 三tam 道Đạo 不bất 可khả 得đắc 故cố 。阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 說thuyết 無vô 中trung 根căn 。如như 是thị 善thiện 通thông 。經kinh 論luận 二nhị 說thuyết 。

集tập 異dị 門môn 論luận 。復phục 作tác 是thị 說thuyết 。苦khổ 遲trì 通thông 行hành 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 。能năng 滿mãn 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 。樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 。能năng 滿mãn 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。問vấn 說thuyết 何hà 所sở 滿mãn 為vi 滿mãn 於ư 根căn 為vi 滿mãn 離ly 染nhiễm 。若nhược 滿mãn 於ư 根căn 。苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 。理lý 應ưng 能năng 滿mãn 二nhị 速tốc 通thông 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 。亦diệc 應ưng 能năng 滿mãn 二nhị 速tốc 通thông 行hành 。若nhược 滿mãn 離ly 染nhiễm 。遲trì 應ưng 滿mãn 遲trì 。速tốc 應ưng 滿mãn 速tốc 。何hà 故cố 彼bỉ 論luận 作tác 是thị 說thuyết 耶da 。答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。彼bỉ 說thuyết 滿mãn 根căn 且thả 說thuyết 相tương 似tự 。非phi 不bất 相tương 似tự 。苦khổ 與dữ 苦khổ 相tương 似tự 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 似tự 非phi 苦khổ 故cố 。

問vấn 。誰thùy 成thành 就tựu 幾kỷ 通thông 行hành 。答đáp 或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 一nhất 。謂vị 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 。或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 二nhị 。謂vị 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 。尊tôn 者giả 僧Tăng 伽già 筏phiệt 蘇tô 說thuyết 曰viết 。有hữu 具cụ 成thành 就tựu 四tứ 通thông 行hành 者giả 。謂vị 依y 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 練luyện 根căn 者giả 住trụ 無vô 間gian 道đạo 時thời 。未vị 捨xả 二nhị 遲trì 通thông 行hành 。而nhi 得đắc 二nhị 速tốc 通thông 行hành 。評bình 曰viết 。彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。便tiện 應ưng 壞hoại 根căn 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。壞hoại 根căn 者giả 爾nhĩ 時thời 應ưng 是thị 鈍độn 根căn 亦diệc 是thị 利lợi 根căn 。壞hoại 補bổ 特đặc 伽già 羅la 者giả 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 亦diệc 是thị 信tín 勝thắng 解giải 等đẳng 亦diệc 是thị 見kiến 至chí 等đẳng 。勿vật 有hữu 此thử 失thất 。是thị 故cố 前tiền 說thuyết 於ư 理lý 為vi 善thiện 。有hữu 成thành 就tựu 一nhất 二nhị 。無vô 成thành 就tựu 三tam 四tứ 。無vô 一nhất 成thành 就tựu 利lợi 鈍độn 根căn 故cố 。問vấn 誰thùy 用dụng 幾kỷ 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 耶da 。答đáp 有hữu 但đãn 用dụng 一nhất 。或hoặc 有hữu 用dụng 二nhị 。或hoặc 有hữu 用dụng 三tam 。有hữu 具cụ 用dụng 四tứ 。而nhi 不bất 一nhất 時thời 。有hữu 用dụng 一nhất 者giả 。謂vị 或hoặc 唯duy 用dụng 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 。靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。三tam 無vô 色sắc 定định 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 唯duy 用dụng 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 利lợi 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 三tam 無vô 色sắc 定định 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 唯duy 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 離ly 欲dục 染nhiễm 已dĩ 。依y 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 唯duy 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 利lợi 根căn 者giả 離ly 欲dục 染nhiễm 已dĩ 。依y 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。有hữu 用dụng 二nhị 者giả 。謂vị 或hoặc 有hữu 用dụng 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。及cập 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。及cập 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 唯duy 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。及cập 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。及cập 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 唯duy 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 。及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 利lợi 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。及cập 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。有hữu 用dụng 三tam 者giả 。謂vị 或hoặc 有hữu 用dụng 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 苦khổ 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。及cập 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。及cập 苦khổ 速tốc 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 苦khổ 遲trì 通thông 行hành 。及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。及cập 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。或hoặc 復phục 有hữu 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 。及cập 苦khổ 速tốc 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 作tác 所sở 作tác 事sự 。如như 鈍độn 根căn 者giả 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 及cập 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。有hữu 用dụng 四tứ 者giả 。謂vị 鈍độn 根căn 者giả 依y 未vị 至chí 定định 等đẳng 。及cập 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 果quả 練luyện 根căn 離ly 染nhiễm 。修tu 餘dư 功công 德đức 。而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 三tam