阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 84
五Ngũ 百Bách 大Đại 阿A 羅La 漢Hán 等Đẳng 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 四tứ
五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 結kết 蘊uẩn 第đệ 二nhị 中trung 十thập 門môn 納nạp 息tức 第đệ 四tứ 之chi 十thập 四tứ 。
云vân 何hà 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 定định 及cập 生sanh 。 若nhược 生sanh 彼bỉ 處xứ 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 如như 是thị 總tổng 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 中trung 定định 者giả 謂vị 無vô 色sắc 定định 。 生sanh 者giả 即tức 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 生sanh 。 若nhược 生sanh 彼bỉ 處xứ 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 此thử 言ngôn 說thuyết 彼bỉ 四tứ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 超siêu 諸chư 色sắc 想tưởng 。 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 。 不bất 思tư 惟duy 種chủng 種chủng 想tưởng 入nhập 無vô 邊biên 空không 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 。 是thị 名danh 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 此thử 中trung 超siêu 諸chư 色sắc 想tưởng 者giả 。 謂vị 超siêu 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 想tưởng 。 問vấn 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 已dĩ 超siêu 此thử 想tưởng 。 何hà 故cố 今kim 說thuyết 超siêu 諸chư 色sắc 想tưởng 耶da 。 答đáp 過quá 所sở 依y 故cố 。 過quá 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 過quá 自tự 性tánh 。 二nhị 過quá 所sở 依y 。 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 過quá 彼bỉ 自tự 性tánh 說thuyết 名danh 為vi 超siêu 。 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 過quá 彼bỉ 所sở 依y 說thuyết 名danh 超siêu 彼bỉ 。
復phục 次thứ 過quá 現hiện 行hành 故cố 。 過quá 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 斷đoạn 過quá 。 二nhị 者giả 不bất 現hiện 行hành 過quá 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 斷đoạn 諸chư 色sắc 想tưởng 說thuyết 名danh 為vi 超siêu 。 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 彼bỉ 不bất 現hiện 行hành 說thuyết 名danh 超siêu 彼bỉ 。
復phục 次thứ 過quá 住trú 處xứ 故cố 。 過quá 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 過quá 欲dục 貪tham 。 二nhị 過quá 住trú 處xứ 。 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 過quá 彼bỉ 欲dục 貪tham 說thuyết 名danh 為vi 超siêu 。 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 過quá 彼bỉ 住trú 處xứ 說thuyết 名danh 超siêu 彼bỉ 。
復phục 次thứ 若nhược 生sanh 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 眼nhãn 識thức 引dẫn 彼bỉ 色sắc 貪tham 現hiện 前tiền 故cố 。 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 亦diệc 說thuyết 超siêu 諸chư 色sắc 想tưởng 。 不bất 復phục 引dẫn 起khởi 緣duyên 色sắc 貪tham 故cố 。 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 者giả 。 謂vị 滅diệt 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 識thức 相tương 應ứng 想tưởng 。 問vấn 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 時thời 。 已dĩ 滅diệt 鼻tị 舌thiệt 識thức 相tương 應ứng 想tưởng 。 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 已dĩ 離ly 耳nhĩ 身thân 識thức 相tương 應ứng 想tưởng 。 何hà 故cố 今kim 說thuyết 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 耶da 。 答đáp 前tiền 諸chư 答đáp 中trung 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 亦diệc 通thông 此thử 問vấn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 瞋sân 相tương 應ứng 想tưởng 名danh 有hữu 對đối 想tưởng 。 問vấn 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 時thời 。 已dĩ 滅diệt 一nhất 切thiết 。 瞋sân 相tương 應ứng 想tưởng 。 何hà 故cố 今kim 說thuyết 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 耶da 。 答đáp 過quá 依y 處xứ 故cố 。 謂vị 諸chư 依y 處xứ 能năng 起khởi 瞋sân 想tưởng 。 今kim 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 皆giai 超siêu 過quá 彼bỉ 。 故cố 名danh 為vi 滅diệt 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 名danh 滅diệt 諸chư 色sắc 想tưởng 超siêu 有hữu 對đối 想tưởng 。 答đáp 亦diệc 應ưng 互hỗ 說thuyết 欲dục 現hiện 異dị 文văn 令linh 生sanh 愛ái 樂nhạo 。
復phục 次thứ 欲dục 現hiện 二nhị 門môn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 不bất 思tư 惟duy 種chủng 種chủng 想tưởng 者giả 。 謂vị 不bất 現hiện 起khởi 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 意ý 識thức 相tương 應ứng 諸chư 雜tạp 亂loạn 想tưởng 。 問vấn 種chủng 種chủng 想tưởng 者giả 義nghĩa 何hà 謂vị 耶da 。 答đáp 此thử 想tưởng 緣duyên 種chủng 種chủng 處xứ 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 染nhiễm 污ô 者giả 緣duyên 十thập 處xứ 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 不bất 染nhiễm 污ô 者giả 緣duyên 十thập 二nhị 處xứ 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 是thị 故cố 此thử 想tưởng 名danh 種chủng 種chủng 想tưởng 。 問vấn 何hà 故cố 說thuyết 不bất 思tư 惟duy 種chủng 種chủng 想tưởng 耶da 。 答đáp 以dĩ 種chủng 種chủng 想tưởng 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 極cực 作tác 留lưu 難nạn 繫hệ 縛phược 障chướng 礙ngại 如như 暴bạo 獄ngục 卒tốt 。 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 不bất 應ưng 思tư 惟duy 起khởi 種chủng 種chủng 想tưởng 。 如như 是thị 便tiện 能năng 速tốc 離ly 此thử 染nhiễm 入nhập 無vô 邊biên 空không 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 者giả 。 問vấn 此thử 何hà 故cố 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 為vi 以dĩ 自tự 性tánh 。 為vi 以dĩ 所sở 緣duyên 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 以dĩ 自tự 性tánh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 不bất 應ưng 名danh 空không 。 若nhược 以dĩ 所sở 緣duyên 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 緣duyên 四tứ 聖Thánh 諦Đế 及cập 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 。 云vân 何hà 但đãn 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 不bất 以dĩ 自tự 性tánh 亦diệc 不bất 以dĩ 所sở 緣duyên 。 但đãn 以dĩ 加gia 行hành 故cố 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 如như 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 以dĩ 何hà 加gia 行hành 修tu 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 定Định 。 由do 何hà 加gia 行hành 入nhập 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 定định 。 謂vị 初sơ 業nghiệp 者giả 先tiên 應ưng 思tư 惟duy 牆tường 上thượng 樹thụ 上thượng 崖nhai 上thượng 舍xá 上thượng 等đẳng 諸chư 虛hư 空không 相tướng 。 取thủ 此thử 相tương/tướng 已dĩ 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 。 觀quán 察sát 照chiếu 了liễu 無vô 邊biên 空không 相tướng 。 以dĩ 先tiên 思tư 惟duy 無vô 邊biên 空không 相tướng 。 而nhi 修tu 加gia 行hành 。 展triển 轉chuyển 引dẫn 起khởi 初sơ 無vô 色sắc 定định 故cố 。 說thuyết 此thử 名danh 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
復phục 次thứ 法pháp 爾nhĩ 初sơ 遠viễn 離ly 色sắc 地địa 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
復phục 次thứ 法pháp 爾nhĩ 初sơ 解giải 脫thoát 色sắc 地địa 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 先tiên 攀phàn 上thượng 色sắc 地địa 離ly 下hạ 色sắc 地địa 染nhiễm 。 若nhược 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 時thời 。 攀phàn 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 四tứ 蘊uẩn 而nhi 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 先tiên 緣duyên 上thượng 地địa 作tác 虛hư 空không 想tưởng 。 後hậu 方phương 引dẫn 起khởi 離ly 下hạ 染nhiễm 道đạo 。 如như 人nhân 上thượng 樹thụ 先tiên 攀phàn 上thượng 枝chi 而nhi 捨xả 下hạ 枝chi 。 若nhược 至chí 樹thụ 端đoan 更cánh 無vô 上thượng 枝chi 而nhi 可khả 攀phàn 故cố 但đãn 起khởi 空không 想tưởng 。
復phục 次thứ 依y 等đẳng 流lưu 故cố 說thuyết 此thử 定định 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 從tùng 此thử 定định 出xuất 必tất 起khởi 相tương 似tự 空không 想tưởng 現hiện 前tiền 。 曾tằng 聞văn 苾Bật 芻Sô 出xuất 此thử 定định 已dĩ 。 便tiện 舉cử 兩lưỡng 手thủ 捫môn 摸mạc 虛hư 空không 。 有hữu 見kiến 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 何hà 所sở 覓mịch 。 苾Bật 芻Sô 答đáp 曰viết 。 我ngã 覓mịch 自tự 身thân 。 彼bỉ 言ngôn 。 汝nhữ 身thân 即tức 在tại 床sàng 上thượng 。 如như 何hà 餘dư 處xứ 更cánh 覓mịch 自tự 身thân 。 故cố 從tùng 此thử 出xuất 起khởi 虛hư 空không 想tưởng 。 此thử 想tưởng 即tức 是thị 前tiền 定định 等đẳng 流lưu 。 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 謂vị 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 善thiện 四tứ 蘊uẩn 。 於ư 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 說thuyết 具cụ 足túc 住trụ 聲thanh 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
云vân 何hà 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 超siêu 一nhất 切thiết 空không 無vô 。 邊biên 處xứ 入nhập 無vô 邊biên 識thức 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 。 是thị 名danh 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 問vấn 此thử 何hà 故cố 名danh 識thức 無vô 邊biên 處xứ 。 為vi 以dĩ 自tự 性tánh 。 為vi 以dĩ 所sở 緣duyên 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 以dĩ 自tự 性tánh 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 不bất 應ưng 但đãn 名danh 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 若nhược 以dĩ 所sở 緣duyên 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 緣duyên 四tứ 聖Thánh 諦Đế 及cập 虛hư 空không 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 不bất 應ưng 但đãn 名danh 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 不bất 以dĩ 自tự 性tánh 。 亦diệc 不bất 以dĩ 所sở 緣duyên 。 但đãn 以dĩ 加gia 行hành 名danh 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 如như 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 以dĩ 何hà 加gia 行hành 修tu 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 定Định 。 由do 何hà 加gia 行hành 入nhập 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 定định 謂vị 初sơ 業nghiệp 者giả 。 先tiên 應ưng 思tư 惟duy 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 等đẳng 。 六lục 種chủng 識thức 相tương/tướng 。 取thủ 此thử 相tương/tướng 已dĩ 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 。 觀quán 察sát 照chiếu 了liễu 無vô 邊biên 識thức 相tương/tướng 。 以dĩ 先tiên 思tư 惟duy 無vô 邊biên 識thức 相tương/tướng 而nhi 修tu 加gia 行hành 。 展triển 轉chuyển 引dẫn 起khởi 第đệ 二nhị 無vô 色sắc 定định 故cố 。 說thuyết 此thử 名danh 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
復phục 次thứ 依y 等đẳng 流lưu 故cố 說thuyết 此thử 定định 名danh 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 從tùng 此thử 定định 出xuất 必tất 起khởi 相tương 似tự 識thức 相tương/tướng 現hiện 前tiền 。 謂vị 於ư 識thức 相tương/tướng 歡hoan 悅duyệt 而nhi 住trụ 。 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 謂vị 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 善thiện 四tứ 蘊uẩn 。 於ư 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 說thuyết 具cụ 足túc 住trụ 聲thanh 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
云vân 何hà 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 超siêu 一nhất 切thiết 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 入nhập 無vô 所sở 有hữu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 具cụ 足túc 住trụ 。 是thị 名danh 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 問vấn 此thử 何hà 故cố 名danh 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 答đáp 此thử 中trung 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 故cố 。 問vấn 一nhất 切thiết 地địa 中trung 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 何hà 獨độc 此thử 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 答đáp 無vô 有hữu 餘dư 地địa 能năng 令linh 我ngã 執chấp 及cập 我ngã 所sở 執chấp 。 羸luy 劣liệt 穿xuyên 薄bạc 勢thế 力lực 減giảm 少thiểu 如như 此thử 地địa 者giả 。 故cố 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
復phục 次thứ 此thử 地địa 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 常thường 恆hằng 不bất 變biến 易dị 法pháp 。 損tổn 伏phục 常thường 見kiến 勝thắng 諸chư 餘dư 地địa 。 故cố 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
復phục 次thứ 此thử 地địa 無vô 有hữu 所sở 趣thú 所sở 歸quy 屋ốc 舍xá 室thất 宅trạch 。 能năng 為vi 救cứu 護hộ 。 摧tồi 伏phục 憍kiêu 慢mạn 。 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 勝thắng 諸chư 餘dư 地địa 。 故cố 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。
復phục 次thứ 此thử 地địa 中trung 無vô 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 初sơ 捨xả 彼bỉ 相tương/tướng 。 故cố 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 無vô 能năng 所sở 攝nhiếp 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 故cố 。 如như 說thuyết 非phi 我ngã 有hữu 處xứ 有hữu 時thời 有hữu 所sở 屬thuộc 物vật 。 亦diệc 無vô 處xứ 時thời 物vật 屬thuộc 我ngã 者giả 。 故cố 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 謂vị 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 善thiện 四tứ 蘊uẩn 。 於ư 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 說thuyết 具cụ 足túc 住trụ 聲thanh 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 問vấn 佛Phật 何hà 故cố 說thuyết 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 獨độc 名danh 捨xả 耶da 。 答đáp 捨xả 謂vị 聖thánh 道Đạo 能năng 盡tận 捨xả 故cố 。 有hữu 聖thánh 道Đạo 地địa 此thử 最tối 為vi 後hậu 故cố 於ư 此thử 地địa 獨độc 立lập 捨xả 名danh 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 此thử 地địa 近cận 捨xả 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 。 麁thô 觀quán 解giải 故cố 獨độc 立lập 捨xả 名danh 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 此thử 地địa 棄khí 捨xả 作tác 意ý 功công 用dụng 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 故cố 獨độc 名danh 捨xả 。
云vân 何hà 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 超siêu 一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 具cụ 足túc 住trụ 。 是thị 名danh 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 問vấn 此thử 何hà 故cố 名danh 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 答đáp 此thử 地địa 中trung 無vô 明minh 了liễu 想tưởng 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 無vô 想tưởng 相tương/tướng 故cố 名danh 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 無vô 明minh 了liễu 想tưởng 相tương/tướng 者giả 。 非phi 如như 七thất 地địa 有hữu 想tưởng 定định 故cố 。 亦diệc 無vô 無vô 想tưởng 相tương/tướng 者giả 。 非phi 如như 無vô 想tưởng 及cập 滅diệt 定định 故cố 。 由do 此thử 地địa 想tưởng 闇ám 鈍độn 羸luy 劣liệt 。 不bất 明minh 了liễu 不bất 決quyết 定định 故cố 。 名danh 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 謂vị 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 善thiện 四tứ 蘊uẩn 。 於ư 得đắc 獲hoạch 成thành 就tựu 說thuyết 具cụ 足túc 住trụ 聲thanh 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。
問vấn 欲dục 界giới 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 何hà 緣duyên 無vô 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 耶da 答đáp 非phi 由do 器khí 故cố 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 地địa 非phi 無vô 漏lậu 道Đạo 所sở 依y 。 由do 器khí 故cố 無vô 漏lậu 道Đạo 二nhị 地địa 中trung 無vô 。
復phục 次thứ 斷đoạn 有hữu 根căn 故cố 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 地địa 是thị 有hữu 根căn 本bổn 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 斷đoạn 有hữu 根căn 本bổn 。 故cố 無vô 漏lậu 道Đạo 二nhị 地địa 中trung 無vô 。
復phục 次thứ 斷đoạn 二nhị 邊biên 故cố 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 地địa 是thị 下hạ 上thượng 邊biên 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 能năng 斷đoạn 二nhị 邊biên 住trụ 於ư 中Trung 道Đạo 。 故cố 彼bỉ 地địa 無vô 。
復phục 次thứ 欲dục 界giới 無vô 定định 亦diệc 非phi 修tu 地địa 非phi 離ly 染nhiễm 地địa 。 有hữu 頂đảnh 闇ám 鈍độn 不bất 決quyết 似tự 疑nghi 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 必tất 依y 定định 界giới 修tu 離ly 染nhiễm 地địa 明minh 利lợi 決quyết 定định 故cố 二nhị 地địa 無vô 。
復phục 次thứ 欲dục 界giới 地địa 中trung 掉trạo 舉cử 增tăng 上thượng 。 有hữu 頂đảnh 地địa 中trung 寂tịch 止chỉ 增tăng 上thượng 。 非phi 無vô 漏lậu 道Đạo 所sở 依y 止chỉ 處xứ 。
問vấn 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 於ư 無vô 色sắc 定định 皆giai 說thuyết 超siêu 言ngôn 。 靜tĩnh 慮lự 不bất 爾nhĩ 。 答đáp 佛Phật 於ư 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 說thuyết 超siêu 言ngôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 隖# 陀đà 夷di 言ngôn 。 苾Bật 芻Sô 離ly 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 具cụ 足túc 而nhi 住trụ 。 我ngã 說thuyết 是thị 火hỏa 亦diệc 是thị 所sở 斷đoạn 亦diệc 是thị 應ưng 超siêu 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 唯duy 一nhất 經kinh 說thuyết 靜tĩnh 慮lự 應ưng 超siêu 。 餘dư 經kinh 皆giai 說thuyết 無vô 色sắc 是thị 超siêu 。 此thử 有hữu 何hà 意ý 。 答đáp 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 。 不bất 相tương 似tự 法pháp 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 異dị 相tướng 諸chư 根căn 異dị 相tướng 諸chư 受thọ 及cập 有hữu 異dị 相tướng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 多đa 種chủng 功công 德đức 。 多đa 種chủng 勝thắng 利lợi 。 故cố 不bất 說thuyết 。 超siêu 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 麁thô 顯hiển 明minh 了liễu 現hiện 見kiến 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 無vô 色sắc 細tế 隱ẩn 不bất 明minh 了liễu 不bất 現hiện 見kiến 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 遍biến 緣duyên 自tự 上thượng 下hạ 地địa 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 無vô 色sắc 唯duy 能năng 緣duyên 自tự 上thượng 地địa 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 以dĩ 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 與dữ 上thượng 下hạ 地địa 雖tuy 不bất 死tử 生sanh 而nhi 有hữu 往vãng 來lai 。 謂vị 神thần 通thông 力lực 從tùng 下hạ 往vãng 上thượng 。 從tùng 上thượng 來lai 下hạ 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 無vô 色sắc 地địa 中trung 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 以dĩ 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 與dữ 上thượng 下hạ 地địa 中trung 有hữu 交giao 雜tạp 。 下hạ 地địa 中trung 有hữu 上thượng 地địa 現hiện 前tiền 。 上thượng 地địa 中trung 有hữu 下hạ 地địa 現hiện 前tiền 。 既ký 有hữu 交giao 雜tạp 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 無vô 色sắc 地địa 中trung 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 生sanh 上thượng 靜tĩnh 慮lự 起khởi 下hạ 地địa 法pháp 。 如như 諸chư 識thức 身thân 變biến 化hóa 心tâm 等đẳng 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 生sanh 上thượng 無vô 色sắc 必tất 不bất 起khởi 下hạ 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。
復phục 次thứ 生sanh 上thượng 靜tĩnh 慮lự 有hữu 下hạ 地địa 法pháp 得đắc 常thường 隨tùy 轉chuyển 。 如như 變biến 化hóa 心tâm 等đẳng 。 故cố 不bất 說thuyết 超siêu 。 生sanh 上thượng 無vô 色sắc 必tất 無vô 下hạ 地địa 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 得đắc 隨tùy 轉chuyển 義nghĩa 。 故cố 獨độc 說thuyết 超siêu 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 於ư 無vô 色sắc 說thuyết 有hữu 超siêu 言ngôn 。 靜tĩnh 慮lự 不bất 爾nhĩ 。
如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 四tứ 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 六lục 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 問vấn 何hà 故cố 無vô 色sắc 壽thọ 量lượng 有hữu 倍bội 增tăng 者giả 。 有hữu 增tăng 半bán 者giả 。 有hữu 增tăng 少thiểu 分phần 者giả 耶da 。 答đáp 如như 異dị 熟thục 因nhân 有hữu 爾nhĩ 所sở 力lực 。 還hoàn 受thọ 爾nhĩ 所sở 異dị 熟thục 果quả 故cố 。
復phục 次thứ 空không 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 有hữu 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 餘dư 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 招chiêu 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 餘dư 行hành 相tương/tướng 亦diệc 招chiêu 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 招chiêu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 餘dư 行hành 相tương/tướng 亦diệc 招chiêu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 此thử 上thượng 更cánh 無vô 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 。 唯duy 有hữu 餘dư 行hành 相tương/tướng 。 故cố 彼bỉ 壽thọ 量lượng 不bất 倍bội 增tăng 下hạ 。 然nhiên 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 別biệt 有hữu 摧tồi 伏phục 我ngã 我ngã 所sở 等đẳng 。 勝thắng 善thiện 觀quán 行hành 異dị 於ư 餘dư 地địa 。 由do 彼bỉ 善thiện 招chiêu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 故cố 餘dư 行hành 相tương/tướng 所sở 招chiêu 壽thọ 量lượng 亦diệc 倍bội 倍bội 增tăng 。
復phục 次thứ 空không 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 有hữu 奢xa 摩ma 他tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 謂vị 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 奢xa 摩ma 他tha 招chiêu 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 亦diệc 招chiêu 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 奢xa 摩ma 他tha 招chiêu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 亦diệc 招chiêu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 此thử 上thượng 無vô 勝thắng 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 唯duy 有hữu 奢xa 摩ma 他tha 。 故cố 彼bỉ 壽thọ 量lượng 不bất 倍bội 增tăng 下hạ 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。
復phục 次thứ 四tứ 無vô 色sắc 地địa 皆giai 無vô 多đa 種chủng 功công 德đức 法pháp 故cố 。 一nhất 一nhất 等đẳng 有hữu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 。 上thượng 三tam 無vô 色sắc 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 有hữu 少thiểu 多đa 故cố 倍bội 倍bội 增tăng 壽thọ 。 謂vị 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 已dĩ 離ly 下hạ 一nhất 無vô 色sắc 地địa 染nhiễm 招chiêu 二nhị 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 并tinh 本bổn 二nhị 萬vạn 為vi 四tứ 萬vạn 劫kiếp 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 已dĩ 離ly 下hạ 二nhị 無vô 色sắc 地địa 染nhiễm 。 招chiêu 四tứ 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 并tinh 本bổn 二nhị 萬vạn 為vi 六lục 萬vạn 劫kiếp 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 已dĩ 離ly 下hạ 三tam 無vô 色sắc 地địa 染nhiễm 。 招chiêu 六lục 萬vạn 劫kiếp 壽thọ 并tinh 本bổn 二nhị 萬vạn 為vi 八bát 萬vạn 劫kiếp 。
八Bát 解Giải 脫Thoát 者giả 。 一nhất 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 解giải 脫thoát 。 二nhị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 解giải 脫thoát 。 三tam 淨tịnh 解giải 脫thoát 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 四tứ 超siêu 諸chư 色sắc 想tưởng 。 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 。 不bất 思tư 惟duy 種chủng 種chủng 想tưởng 入nhập 無vô 邊biên 空không 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 五ngũ 超siêu 一nhất 切thiết 空không 無vô 。 邊biên 處xứ 入nhập 無vô 邊biên 識thức 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 六lục 超siêu 一nhất 切thiết 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 入nhập 無vô 所sở 有hữu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 七thất 超siêu 一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 八bát 超siêu 一nhất 切thiết 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 入nhập 想tưởng 受thọ 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 問vấn 此thử 八bát 解giải 脫thoát 自tự 性tánh 是thị 何hà 。 答đáp 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 以dĩ 無vô 貪tham 善thiện 根căn 為vi 自tự 性tánh 。 皆giai 對đối 治trị 貪tham 。 故cố 若nhược 兼kiêm 取thủ 。 相tương 應ứng 隨tùy 轉chuyển 。 則tắc 欲dục 界giới 者giả 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 色sắc 界giới 者giả 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 皆giai 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 以dĩ 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 蘊uẩn 為vi 自tự 性tánh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 解giải 脫thoát 自tự 性tánh 。 我ngã 物vật 自tự 體thể 相tướng 分phần/phân 本bổn 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 。 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 問vấn 何hà 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 棄khí 背bội 義nghĩa 是thị 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 問vấn 若nhược 棄khí 背bội 故cố 名danh 解giải 脫thoát 者giả 。 何hà 等đẳng 解giải 脫thoát 棄khí 背bội 何hà 心tâm 。 答đáp 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 棄khí 背bội 色sắc 貪tham 心tâm 。 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 棄khí 背bội 不bất 淨tịnh 觀quán 心tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 各các 自tự 棄khí 背bội 次thứ 下hạ 地địa 心tâm 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 棄khí 背bội 一nhất 切thiết 有hữu 所sở 緣duyên 心tâm 。 故cố 棄khí 背bội 義nghĩa 是thị 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 心tâm 於ư 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 清thanh 淨tịnh 。 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 由do 勝thắng 解giải 力lực 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 有hữu 所sở 背bối/bội 捨xả 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。
此thử 八bát 解giải 脫thoát 。 界giới 者giả 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 是thị 色sắc 界giới 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 。 有hữu 漏lậu 者giả 是thị 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 漏lậu 者giả 是thị 不bất 繫hệ 。 後hậu 二nhị 解giải 脫thoát 是thị 無vô 色sắc 界giới 。 地địa 者giả 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 在tại 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 及cập 未vị 至chí 定định 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 餘dư 地địa 亦diệc 有hữu 相tương 似tự 善thiện 根căn 。 而nhi 不bất 立lập 為vi 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 欲dục 界giới 散tán 亂loạn 棄khí 背bội 力lực 劣liệt 。 故cố 不bất 建kiến 立lập 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 。 棄khí 背bội 欲dục 界giới 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 識thức 身thân 所sở 引dẫn 緣duyên 色sắc 貪tham 心tâm 。 故cố 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 立lập 初sơ 二nhị 不bất 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 靜tĩnh 慮lự 無vô 識thức 身thân 所sở 引dẫn 緣duyên 色sắc 貪tham 心tâm 故cố 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 靜tĩnh 慮lự 不bất 立lập 初sơ 二nhị 不bất 淨tịnh 解giải 脫thoát 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 下hạ 地địa 亦diệc 有hữu 相tương 似tự 善thiện 根căn 。 而nhi 不bất 立lập 為vi 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 立lập 淨tịnh 解giải 脫thoát 為vi 欲dục 棄khí 背bội 不bất 淨tịnh 觀quán 心tâm 。 若nhược 在tại 下hạ 地địa 為vi 不bất 淨tịnh 觀quán 力lực 所sở 摧tồi 伏phục 。 不bất 廣quảng 不bất 明minh 故cố 不bất 建kiến 立lập 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 雖tuy 無vô 初sơ 二nhị 不bất 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 而nhi 為vi 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 迷mê 亂loạn 故cố 。 不bất 廣quảng 不bất 明minh 故cố 不bất 建kiến 立lập 。 第đệ 四tứ 解giải 脫thoát 在tại 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
問vấn 於ư 此thử 地địa 中trung 。 何hà 法pháp 是thị 解giải 脫thoát 。 何hà 法pháp 非phi 解giải 脫thoát 。 答đáp 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 等đẳng 非phi 解giải 脫thoát 。 餘dư 有hữu 為vi 善thiện 是thị 解giải 脫thoát 。 第đệ 五ngũ 解giải 脫thoát 在tại 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。
問vấn 於ư 此thử 地địa 中trung 。 何hà 法pháp 是thị 解giải 脫thoát 。 何hà 法pháp 非phi 解giải 脫thoát 。 答đáp 離ly 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 染nhiễm 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 等đẳng 非phi 解giải 脫thoát 。 餘dư 有hữu 為vi 善thiện 是thị 解giải 脫thoát 。 第đệ 六lục 解giải 脫thoát 在tại 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 問vấn 於ư 此thử 地địa 中trung 。 何hà 法pháp 是thị 解giải 脫thoát 。 何hà 法pháp 非phi 解giải 脫thoát 。 答đáp 離ly 識thức 無vô 邊biên 。 處xử 染nhiễm 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 等đẳng 非phi 解giải 脫thoát 。 餘dư 有hữu 為vi 善thiện 是thị 解giải 脫thoát 。 第đệ 七thất 解giải 脫thoát 在tại 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 問vấn 於ư 此thử 地địa 中trung 。 何hà 法pháp 是thị 解giải 脫thoát 。 何hà 法pháp 非phi 解giải 脫thoát 。 答đáp 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 染nhiễm 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 等đẳng 非phi 解giải 脫thoát 。 餘dư 有hữu 為vi 善thiện 是thị 解giải 脫thoát 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 在tại 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 所sở 依y 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 依y 欲dục 界giới 身thân 起khởi 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 依y 欲dục 色sắc 界giới 身thân 起khởi 。 餘dư 四tứ 解giải 脫thoát 依y 三tam 界giới 身thân 起khởi 。 行hành 相tương/tướng 者giả 。 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 作tác 不bất 淨tịnh 行hạnh 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 作tác 淨tịnh 行hạnh 相tương/tướng 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 作tác 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 。 或hoặc 餘dư 行hành 相tương/tướng 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 不bất 作tác 行hành 相tương/tướng 。 所sở 緣duyên 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 緣duyên 欲dục 界giới 色sắc 處xứ 。 第đệ 四tứ 解giải 脫thoát 緣duyên 四tứ 無vô 色sắc 。 及cập 彼bỉ 因nhân 彼bỉ 滅diệt 一nhất 切thiết 類loại 智trí 品phẩm 。 若nhược 四tứ 無vô 色sắc 及cập 類loại 智trí 品phẩm 。 非phi 擇trạch 滅diệt 并tinh 虛hư 空không 。 若nhược 謂vị 一nhất 物vật 。 若nhược 謂vị 多đa 物vật 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 。 第đệ 五ngũ 解giải 脫thoát 緣duyên 後hậu 三tam 無vô 色sắc 。 及cập 彼bỉ 因nhân 彼bỉ 滅diệt 一nhất 切thiết 類loại 智trí 品phẩm 。 若nhược 後hậu 三tam 無vô 色sắc 及cập 類loại 智trí 品phẩm 。 非phi 擇trạch 滅diệt 并tinh 虛hư 空không 。 若nhược 謂vị 一nhất 物vật 。 若nhược 謂vị 多đa 物vật 。 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 。 第đệ 六lục 解giải 脫thoát 緣duyên 後hậu 二nhị 無vô 色sắc 。 及cập 彼bỉ 因nhân 彼bỉ 滅diệt 一nhất 切thiết 類loại 智trí 品phẩm 。 若nhược 後hậu 二nhị 無vô 色sắc 及cập 類loại 智trí 品phẩm 。 非phi 擇trạch 滅diệt 并tinh 虛hư 空không 。 若nhược 謂vị 一nhất 物vật 。 若nhược 謂vị 多đa 物vật 。 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 。 第đệ 七thất 解giải 脫thoát 緣duyên 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 及cập 彼bỉ 因nhân 彼bỉ 滅diệt 一nhất 切thiết 類loại 智trí 品phẩm 。 若nhược 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 及cập 類loại 智trí 品phẩm 。 非phi 擇trạch 滅diệt 并tinh 虛hư 空không 。 若nhược 謂vị 一nhất 物vật 。 若nhược 謂vị 多đa 物vật 。 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 解giải 脫thoát 。 亦diệc 緣duyên 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 非phi 擇trạch 滅diệt 。 餘dư 所sở 緣duyên 如như 前tiền 說thuyết 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 解giải 脫thoát 。 亦diệc 緣duyên 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 非phi 擇trạch 滅diệt 。 餘dư 所sở 緣duyên 如như 前tiền 說thuyết 。 念niệm 住trụ 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 身thân 念niệm 住trụ 俱câu 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 四tứ 念niệm 住trụ 俱câu 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 若nhược 依y 自tự 性tánh 相tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 。 應ưng 言ngôn 非phi 念niệm 住trụ 俱câu 。 若nhược 依y 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 應ưng 言ngôn 是thị 法pháp 念niệm 住trụ 。 智trí 者giả 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 世thế 俗tục 智trí 俱câu 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 六lục 智trí 俱câu 。 謂vị 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 智trí 類loại 智trí 世thế 俗tục 智trí 。 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 解giải 脫thoát 世thế 俗tục 智trí 俱câu 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 不bất 與dữ 智trí 俱câu 。 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 初sơ 三tam 及cập 後hậu 二nhị 解giải 脫thoát 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 三tam 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 或hoặc 非phi 三tam 摩ma 地địa 俱câu 。 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 喜hỷ 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 非phi 根căn 相tướng 應ưng 。 餘dư 五ngũ 解giải 脫thoát 皆giai 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 。 三tam 世thế 者giả 。 皆giai 通thông 三tam 世thế 緣duyên 。 三tam 世thế 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 過quá 去khứ 緣duyên 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 緣duyên 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 若nhược 生sanh 法pháp 緣duyên 未vị 來lai 。 若nhược 不bất 生sanh 法pháp 緣duyên 三tam 世thế 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 。 緣duyên 三tam 世thế 及cập 離ly 世thế 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 者giả 。 皆giai 唯duy 是thị 善thiện 。 緣duyên 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 緣duyên 三tam 種chủng 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 唯duy 緣duyên 善thiện 無vô 記ký 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 三tam 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 唯duy 色sắc 界giới 繫hệ 。 後hậu 二nhị 解giải 脫thoát 唯duy 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 。 有hữu 漏lậu 者giả 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 無vô 漏lậu 者giả 。 是thị 不bất 繫hệ 。 緣duyên 三tam 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 唯duy 緣duyên 欲dục 界giới 繫hệ 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 緣duyên 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 初sơ 三tam 及cập 後hậu 二nhị 解giải 脫thoát 。 唯duy 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 通thông 三tam 種chủng 緣duyên 。 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 唯duy 緣duyên 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 緣duyên 三tam 種chủng 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 見kiến 所sở 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 非phi 所sở 斷đoạn 者giả 。 初sơ 三tam 及cập 後hậu 二nhị 解giải 脫thoát 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 。 有hữu 漏lậu 者giả 。 修tu 所sở 斷đoạn 。 無vô 漏lậu 者giả 。 非phi 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 見kiến 所sở 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 非phi 所sở 斷đoạn 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 唯duy 緣duyên 修tu 所sở 斷đoạn 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 緣duyên 三tam 種chủng 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 緣duyên 名danh 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 唯duy 緣duyên 義nghĩa 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 。 若nhược 謂vị 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 有hữu 名danh 者giả 彼bỉ 說thuyết 通thông 緣duyên 名danh 義nghĩa 。 若nhược 謂vị 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 名danh 者giả 彼bỉ 說thuyết 唯duy 緣duyên 義nghĩa 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 無vô 所sở 緣duyên 緣duyên 自tự 相tương 續tục 他tha 相tương 續tục 非phi 相tướng 續tục 者giả 。 初sơ 解giải 脫thoát 緣duyên 自tự 他tha 相tương 續tục 。 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 有hữu 說thuyết 。 唯duy 他tha 相tương 續tục 。 有hữu 說thuyết 通thông 緣duyên 自tự 他tha 相tương 續tục 。 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 解giải 脫thoát 緣duyên 三tam 種chủng 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 。 加gia 行hành 得đắc 離ly 染nhiễm 得đắc 者giả 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 唯duy 加gia 行hành 得đắc 。 餘dư 七thất 解giải 脫thoát 亦diệc 加gia 行hành 得đắc 。 亦diệc 離ly 染nhiễm 得đắc 。 離ly 染nhiễm 得đắc 者giả 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 解giải 脫thoát 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 時thời 得đắc 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 解giải 脫thoát 。 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 染nhiễm 時thời 得đắc 。 彼bỉ 後hậu 由do 加gia 行hành 現hiện 在tại 前tiền 。 加gia 行hành 得đắc 者giả 由do 加gia 行hành 故cố 得đắc 。 亦diệc 由do 加gia 行hành 故cố 現hiện 在tại 前tiền 。 聲Thanh 聞Văn 或hoặc 由do 中trung 加gia 行hành 。 或hoặc 由do 上thượng 加gia 行hành 。 獨Độc 覺Giác 由do 下hạ 加gia 行hành 。 佛Phật 不bất 由do 加gia 行hành 得đắc 及cập 現hiện 前tiền 。 曾tằng 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 者giả 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 唯duy 未vị 曾tằng 得đắc 。 餘dư 七thất 解giải 脫thoát 通thông 曾tằng 。 得đắc 未vị 曾tằng 得đắc 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 及cập 內nội 法pháp 異dị 生sanh 皆giai 通thông 曾tằng 得đắc 及cập 未vị 曾tằng 得đắc 。 外ngoại 法pháp 異dị 生sanh 唯duy 是thị 曾tằng 得đắc 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 解giải 脫thoát 總tổng 相tương/tướng 。 一nhất 一nhất 別biệt 相tướng 今kim 應ưng 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 是thị 初sơ 解giải 脫thoát 。 有hữu 色sắc 者giả 。 謂vị 有hữu 內nội 各các 別biệt 色sắc 想tưởng 未vị 離ly 未vị 捨xả 未vị 除trừ 。 觀quán 諸chư 色sắc 者giả 。 謂vị 為vi 離ly 捨xả 除trừ 內nội 各các 別biệt 色sắc 想tưởng 。 由do 勝thắng 解giải 作tác 意ý 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 若nhược 青thanh 瘀ứ 若nhược 膿nùng 爛lạn 若nhược 膖phùng 脹trướng 若nhược 骨cốt 鎖tỏa 。 是thị 初sơ 解giải 脫thoát 者giả 。 初sơ 謂vị 名danh 數số 次thứ 第đệ 在tại 初sơ 。 或hoặc 入nhập 此thử 定định 次thứ 第đệ 在tại 初sơ 解giải 脫thoát 。 謂vị 入nhập 此thử 定định 時thời 。 所sở 有hữu 善thiện 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 總tổng 名danh 解giải 脫thoát 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 是thị 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 者giả 。 謂vị 內nội 各các 別biệt 色sắc 想tưởng 已dĩ 離ly 已dĩ 捨xả 已dĩ 除trừ 。 觀quán 外ngoại 色sắc 者giả 。 謂vị 不bất 為vi 離ly 捨xả 除trừ 內nội 各các 別biệt 色sắc 想tưởng 。 而nhi 由do 勝thắng 解giải 作tác 意ý 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 若nhược 青thanh 瘀ứ 等đẳng 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 第đệ 二nhị 及cập 解giải 脫thoát 。 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 問vấn 為vi 觀quán 外ngoại 色sắc 時thời 有hữu 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 為vi 觀quán 外ngoại 色sắc 時thời 無vô 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 觀quán 外ngoại 色sắc 時thời 有hữu 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 心tâm 不bất 作tác 二nhị 解giải 。 若nhược 作tác 二nhị 解giải 應ưng 有hữu 二nhị 。 體thể 一nhất 心tâm 二nhị 體thể 與dữ 理lý 相tương 違vi 。 若nhược 觀quán 外ngoại 色sắc 時thời 無vô 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 者giả 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 謂vị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 是thị 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 觀quán 外ngoại 色sắc 時thời 無vô 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 善thiện 通thông 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 此thử 中trung 所sở 說thuyết 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 依y 觀quán 行hành 者giả 期kỳ 心tâm 說thuyết 故cố 。 謂vị 觀quán 行hành 者giả 先tiên 作tác 期kỳ 心tâm 。 我ngã 若nhược 於ư 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 時thời 應ưng 觀quán 外ngoại 色sắc 。 世Thế 尊Tôn 依y 彼bỉ 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 觀quán 外ngoại 色sắc 。
復phục 次thứ 依y 觀quán 行hành 者giả 先tiên 起khởi 分phân 別biệt 修tu 行hành 說thuyết 故cố 。 謂vị 觀quán 行hành 者giả 先tiên 作tác 如như 是thị 。 分phân 別biệt 修tu 行hành 。 我ngã 若nhược 於ư 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 時thời 應ưng 觀quán 外ngoại 色sắc 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 文văn 句cú 依y 義nghĩa 准chuẩn 說thuyết 。 謂vị 若nhược 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 時thời 義nghĩa 准chuẩn 必tất 應ưng 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 若nhược 觀quán 外ngoại 色sắc 時thời 義nghĩa 准chuẩn 必tất 應ưng 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 文văn 句cú 兼kiêm 加gia 行hành 善thiện 根căn 說thuyết 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 者giả 說thuyết 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 觀quán 外ngoại 色sắc 者giả 說thuyết 究cứu 竟cánh 善thiện 根căn 。
復phục 次thứ 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 者giả 約ước 所sở 依y 說thuyết 觀quán 外ngoại 色sắc 者giả 約ước 所sở 緣duyên 說thuyết 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 是thị 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 問vấn 此thử 淨tịnh 解giải 脫thoát 為vi 即tức 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 。 為vi 即tức 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 耶da 。 若nhược 即tức 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 者giả 。 此thử 與dữ 初sơ 解giải 脫thoát 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 若nhược 即tức 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 者giả 。 此thử 與dữ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 淨tịnh 解giải 脫thoát 即tức 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 觀quán 外ngoại 色sắc 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 此thử 與dữ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 名danh 即tức 差sai 別biệt 。 謂vị 彼bỉ 名danh 第đệ 二nhị 。 此thử 名danh 第đệ 三tam 。
復phục 次thứ 地địa 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 彼bỉ 在tại 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。
復phục 次thứ 相tương 續tục 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 通thông 依y 內nội 外ngoại 道đạo 相tương 續tục 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 唯duy 依y 內nội 道đạo 相tương 續tục 。
復phục 次thứ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 作tác 不bất 淨tịnh 行hạnh 相tương/tướng 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 作tác 淨tịnh 行hạnh 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 對đối 治trị 色sắc 貪tham 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 對đối 治trị 不bất 淨tịnh 觀quán 。
復phục 次thứ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 少thiểu 加gia 行hành 少thiểu 功công 用dụng 得đắc 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 多đa 加gia 行hành 多đa 功công 用dụng 得đắc 。
復phục 次thứ 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 自tự 性tánh 明minh 淨tịnh 所sở 緣duyên 不bất 明minh 淨tịnh 。 自tự 性tánh 勝thắng 妙diệu 所sở 緣duyên 非phi 勝thắng 妙diệu 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 自tự 性tánh 所sở 緣duyên 。 俱câu 明minh 淨tịnh 俱câu 勝thắng 妙diệu 。 是thị 謂vị 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 差sai 別biệt 。 問vấn 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 何hà 故cố 修tu 此thử 淨tịnh 解giải 脫thoát 耶da 。 答đáp 欲dục 試thí 善thiện 根căn 滿mãn 未vị 滿mãn 故cố 。 謂vị 觀quán 行hành 者giả 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 雖tuy 觀quán 不bất 淨tịnh 相tướng 。 不bất 起khởi 煩phiền 惱não 。 而nhi 未vị 知tri 善thiện 根căn 為vi 成thành 滿mãn 不phủ 。 若nhược 觀quán 淨tịnh 相tương/tướng 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 乃nãi 知tri 善thiện 根căn 已dĩ 得đắc 成thành 滿mãn 故cố 。 觀quán 淨tịnh 相tương/tướng 修tu 淨tịnh 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 觀quán 不bất 淨tịnh 相tướng 。 心tâm 沈trầm 慼thích 故cố 善thiện 品phẩm 不bất 增tăng 。 為vi 令linh 善thiện 品phẩm 更cánh 增tăng 進tiến 故cố 。 復phục 觀quán 淨tịnh 相tương/tướng 修tu 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 如như 遊du 塚trủng 間gian 數số 觀quán 屍thi 穢uế 。 心tâm 沈trầm 慼thích 故cố 善thiện 品phẩm 不bất 增tăng 。 為vi 令linh 善thiện 品phẩm 更cánh 增tăng 進tiến 故cố 。 觀quán 妙diệu 園viên 林lâm 流lưu 泉tuyền 池trì 沼chiểu 。 或hoặc 遊du 城thành 邑ấp 觀quán 諸chư 妙diệu 事sự 令linh 心tâm 欣hân 悅duyệt 能năng 修tu 勝thắng 善thiện 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 故cố 觀quán 淨tịnh 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 久cửu 觀quán 不bất 淨tịnh 。 心tâm 便tiện 樂nhạo 著trước 善thiện 品phẩm 不bất 增tăng 。 為vi 令linh 善thiện 品phẩm 得đắc 增tăng 進tiến 故cố 。 捨xả 不bất 淨tịnh 觀quán 修tu 淨tịnh 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 欲dục 顯hiển 自tự 心tâm 堅kiên 牢lao 不bất 退thoái 。 謂vị 緣duyên 淨tịnh 境cảnh 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 況huống 緣duyên 餘dư 境cảnh 。 故cố 觀quán 淨tịnh 相tương/tướng 修tu 淨tịnh 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 顯hiển 自tự 善thiện 根căn 。 有hữu 大đại 勢thế 力lực 。 謂vị 緣duyên 淨tịnh 境cảnh 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 況huống 緣duyên 餘dư 境cảnh 。 故cố 觀quán 淨tịnh 相tương/tướng 修tu 淨tịnh 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 顯hiển 淨tịnh 解giải 脫thoát 非phi 諸chư 有hữu 情tình 皆giai 能năng 修tu 起khởi 。 唯duy 妙diệu 勝thắng 解giải 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 天thiên 歿một 。 來lai 生sanh 人nhân 中trung 。 乃nãi 能năng 修tu 起khởi 。 故cố 修tu 行hành 者giả 修tu 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 曾tằng 聞văn 苾Bật 芻Sô 於ư 日nhật 後hậu 分phân 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 求cầu 好hảo/hiếu 房phòng 舍xá 佛Phật 勅sắc 阿A 難Nan 與dữ 好hảo/hiếu 房phòng 舍xá 。 阿A 難Nan 受thọ 勅sắc 。 而nhi 授thọ 與dữ 之chi 。 彼bỉ 苾Bật 芻Sô 言ngôn 宜nghi 淨tịnh 掃tảo 灑sái 。 懸huyền 繒tăng 幡phan 蓋cái 。 燒thiêu 香hương 散tán 花hoa 。 敷phu 軟nhuyễn 床sàng 褥nhục 安an 置trí 好hảo/hiếu 枕chẩm 。 我ngã 乃nãi 受thọ 之chi 不bất 爾nhĩ 不bất 用dụng 。 阿A 難Nan 於ư 是thị 具cụ 以dĩ 白bạch 佛Phật 。 佛Phật 言ngôn 隨tùy 索sách 皆giai 應ưng 與dữ 之chi 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 具cụ 辦biện 授thọ 與dữ 。 苾Bật 芻Sô 受thọ 已dĩ 於ư 夜dạ 初sơ 分phân 。 起khởi 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 因nhân 是thị 次thứ 第đệ 起khởi 餘dư 解giải 脫thoát 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 復phục 修tu 加gia 行hành 引dẫn 起khởi 神thần 通thông 。 於ư 晨thần 朝triêu 時thời 。 乘thừa 通thông 而nhi 去khứ 。 阿A 難Nan 於ư 後hậu 往vãng 詣nghệ 彼bỉ 房phòng 不bất 見kiến 苾Bật 芻Sô 。 但đãn 見kiến 床sàng 座tòa 尋tầm 往vãng 白bạch 佛Phật 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 勿vật 輕khinh 彼bỉ 。
彼bỉ 於ư 昨tạc 夜dạ 。 起khởi 淨tịnh 解giải 脫thoát 及cập 餘dư 解giải 脫thoát 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 引dẫn 起khởi 神thần 通thông 晨thần 朝triêu 已dĩ 去khứ 。 然nhiên 彼bỉ 苾Bật 芻Sô 從tùng 妙diệu 勝thắng 解giải 。 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 天thiên 歿một 。 來lai 生sanh 人nhân 中trung 。 彼bỉ 若nhược 不bất 得đắc 淨tịnh 妙diệu 房phòng 舍xá 便tiện 不bất 能năng 修tu 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 。 極cực 果quả 神thần 通thông 。 由do 是thị 故cố 知tri 此thử 淨tịnh 解giải 脫thoát 非phi 諸chư 有hữu 情tình 皆giai 能năng 修tu 起khởi 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 者giả 乃nãi 能năng 起khởi 之chi 。 第đệ 三tam 與dữ 解giải 脫thoát 。 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 四tứ 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 如như 四tứ 無vô 色sắc 說thuyết 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 如như 後hậu 根căn 蘊uẩn 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 數số 及cập 解giải 脫thoát 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 問vấn 何hà 故cố 靜tĩnh 慮lự 少thiểu 分phần 善thiện 根căn 立lập 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 色sắc 地địa 一nhất 切thiết 皆giai 立lập 解giải 脫thoát 耶da 。 答đáp 靜tĩnh 慮lự 麁thô 顯hiển 明minh 了liễu 見kiến 見kiến 。 故cố 少thiểu 善thiện 根căn 立lập 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 色sắc 細tế 隱ẩn 不bất 明minh 了liễu 不bất 現hiện 見kiến 故cố 根căn 本bổn 地địa 皆giai 立lập 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 。 不bất 相tương 似tự 法pháp 。 故cố 少thiểu 善thiện 根căn 立lập 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 總tổng 立lập 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 異dị 相tướng 根căn 受thọ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 故cố 少thiểu 善thiện 根căn 立lập 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 總tổng 立lập 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 多đa 。 功công 德đức 勝thắng 利lợi 。 故cố 少thiểu 善thiện 根căn 立lập 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 是thị 故cố 總tổng 立lập 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 遍biến 緣duyên 自tự 上thượng 下hạ 地địa 。 故cố 少thiểu 善thiện 根căn 立lập 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 色sắc 唯duy 緣duyên 自tự 上thượng 非phi 下hạ 是thị 故cố 總tổng 立lập 。
復phục 次thứ 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 別biệt 建kiến 立lập 。 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 是thị 故cố 總tổng 立lập 。 問vấn 因nhân 論luận 生sanh 。 論luận 何hà 故cố 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 唯duy 有hữu 漏lậu 。 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 耶da 。 答đáp 前tiền 說thuyết 五ngũ 門môn 亦diệc 通thông 。 答đáp 此thử 此thử 中trung 復phục 有hữu 一nhất 不bất 共cộng 。 答đáp 謂vị 靜tĩnh 慮lự 中trung 所sở 有hữu 解giải 脫thoát 唯duy 與dữ 勝thắng 解giải 作tác 意ý 相tương 應ứng 諸chư 無vô 色sắc 中trung 所sở 有hữu 解giải 脫thoát 多đa 與dữ 真chân 實thật 作tác 意ý 相tương 應ứng 故cố 不bất 相tương 似tự 。
問vấn 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 於ư 八bát 解giải 脫thoát 以dĩ 方phương 聲thanh 說thuyết 。 答đáp 觀quán 所sở 化hóa 故cố 如như 於ư 四Tứ 諦Đế 說thuyết 四tứ 方phương 聲thanh 。 問vấn 解giải 脫thoát 與dữ 方phương 有hữu 何hà 相tương 似tự 。 答đáp 解giải 脫thoát 與dữ 方phương 俱câu 有hữu 八bát 故cố 。 問vấn 方phương 乃nãi 有hữu 十thập 如như 何hà 相tương 似tự 。 答đáp 如như 調điều 象tượng 法pháp 唯duy 依y 八bát 方phương 。 非phi 上thượng 下hạ 方phương 是thị 故cố 相tương 似tự 。
復phục 次thứ 如như 人nhân 平bình 面diện 唯duy 視thị 八bát 方phương 。 如như 是thị 正chánh 心tâm 。 修tu 八Bát 解Giải 脫Thoát 。
復phục 次thứ 如như 依y 八bát 方phương 能năng 調điều 龍long 象tượng 。 解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 八bát 加gia 行hành 而nhi 現hiện 在tại 前tiền 。 除trừ 解giải 脫thoát 障chướng 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 方phương 與dữ 解giải 脫thoát 三tam 同đồng 三tam 異dị 。 言ngôn 三tam 同đồng 者giả 。 一nhất 如như 調điều 象tượng 者giả 要yếu 趣thú 於ư 方phương 乃nãi 能năng 調điều 象tượng 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 爾nhĩ 。 要yếu 趣thú 解giải 脫thoát 能năng 調điều 所sở 化hóa 。 二nhị 如như 調điều 象tượng 者giả 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 唯duy 趣thú 一nhất 方phương 而nhi 調điều 一nhất 象tượng 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 時thời 唯duy 依y 一nhất 種chủng 解giải 脫thoát 調điều 一nhất 所sở 化hóa 。 三tam 如như 調điều 象tượng 者giả 。 令linh 所sở 調điều 象tượng 趣thú 一nhất 方phương 時thời 去khứ 餘dư 方phương 遠viễn 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 爾nhĩ 。 令linh 所sở 化hóa 生sanh 起khởi 一nhất 解giải 脫thoát 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 餘dư 解giải 脫thoát 遠viễn 。 不bất 現hiện 行hành 故cố 。 言ngôn 三tam 異dị 者giả 。 一nhất 如như 調điều 象tượng 者giả 。 要yếu 趣thú 於ư 方phương 乃nãi 能năng 調điều 象tượng 。 世Thế 尊Tôn 不bất 爾nhĩ 。 端đoan 坐tọa 一nhất 處xứ 亦diệc 令linh 所sở 化hóa 能năng 起khởi 解giải 脫thoát 。 二nhị 如như 調điều 象tượng 者giả 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 唯duy 趣thú 一nhất 方phương 而nhi 調điều 一nhất 象tượng 。 世Thế 尊Tôn 不bất 爾nhĩ 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 令linh 多đa 所sở 化hóa 起khởi 多đa 解giải 脫thoát 。 三tam 如như 調điều 象tượng 者giả 。 令linh 所sở 調điều 象tượng 趣thú 一nhất 方phương 時thời 去khứ 餘dư 方phương 遠viễn 。 世Thế 尊Tôn 不bất 爾nhĩ 。 令linh 所sở 化hóa 生sanh 起khởi 一nhất 解giải 脫thoát 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 餘dư 解giải 脫thoát 近cận 由do 成thành 就tựu 故cố 。
復phục 次thứ 佛Phật 欲dục 自tự 顯hiển 是thị 勝thắng 調điều 御ngự 。 故cố 於ư 解giải 脫thoát 說thuyết 以dĩ 方phương 聲thanh 。 曾tằng 聞văn 憍Kiều 薩Tát 羅La 主chủ 。 勝Thắng 軍Quân 大Đại 王Vương 。 勅sắc 捕bộ 象tượng 人nhân 捕bộ 大đại 野dã 象tượng 。 令linh 調điều 象tượng 者giả 依y 調điều 象tượng 法pháp 善thiện 調điều 御ngự 之chi 。 象tượng 既ký 調điều 已dĩ 王vương 與dữ 象tượng 師sư 共cộng 乘thừa 遊du 獵liệp 。
時thời 所sở 乘thừa 象tượng 見kiến 雌thư 象tượng 群quần 。 欲dục 心tâm 熾sí 盛thịnh 。 即tức 便tiện 奔bôn 逐trục 。 象tượng 師sư 盡tận 術thuật 制chế 不bất 能năng 迴hồi 。 王vương 與dữ 象tượng 師sư 俱câu 被bị 傷thương 損tổn 。 遇ngộ 因nhân 攀phàn 樹thụ 命mạng 濟tế 還hoàn 宮cung 。 王vương 責trách 象tượng 師sư 付phó 法pháp 刑hình 罰phạt 。
時thời 調điều 象tượng 者giả 。 白bạch 大đại 王vương 言ngôn 。 彼bỉ 象tượng 實thật 調điều 願nguyện 王vương 許hứa 驗nghiệm 。
時thời 象tượng 貪tham 息tức 便tiện 速tốc 還hoàn 宮cung 。 象tượng 師sư 見kiến 之chi 。 將tương 詣nghệ 王vương 所sở 。 遂toại 於ư 象tượng 頂đảnh 置trí 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 徐từ 語ngữ 之chi 言ngôn 。 此thử 是thị 最tối 後hậu 調điều 伏phục 汝nhữ 法pháp 。 應ưng 忍nhẫn 受thọ 之chi 。 若nhược 不bất 忍nhẫn 受thọ 必tất 以dĩ 先tiên 來lai 調điều 汝nhữ 苦khổ 事sự 次thứ 第đệ 調điều 汝nhữ 。 象tượng 聞văn 便tiện 忍nhẫn 。 不bất 動động 如như 山sơn 。
時thời 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 燒thiêu 然nhiên 象tượng 頂đảnh 。 如như 燒thiêu 樺hoa 皮bì 王vương 見kiến 嗟ta 怪quái 令linh 去khứ 鐵thiết 丸hoàn 。 告cáo 象tượng 師sư 曰viết 此thử 象tượng 既ký 調điều 先tiên 何hà 故cố 爾nhĩ 。 象tượng 師sư 跪quỵ 白bạch 。 我ngã 能năng 調điều 身thân 不bất 能năng 調điều 心tâm 。 王vương 言ngôn 頗phả 有hữu 能năng 調điều 心tâm 者giả 。 象tượng 師sư 曰viết 有hữu 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 能năng 調điều 眾chúng 生sanh 身thân 心tâm 諸chư 病bệnh 。 王vương 聞văn 歡hoan 喜hỷ 。 尋tầm 與dữ 象tượng 師sư 。 乘thừa 所sở 調điều 象tượng 。 往vãng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 見kiến 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 多đa 百bách 千thiên 眾chúng 圍vi 遶nhiễu 說thuyết 法Pháp 。 前tiền 禮lễ 佛Phật 足túc 。 退thoái 坐tọa 一nhất 面diện 。 佛Phật 即tức 為vì 王vương 。 說thuyết 甚thậm 深thâm 法Pháp 。 非phi 諸chư 獨Độc 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 所sở 知tri 。 因nhân 告cáo 苾Bật 芻Sô 如như 調điều 象tượng 者giả 。 正chánh 調điều 象tượng 時thời 於ư 八bát 方phương 內nội 但đãn 趣thú 一nhất 方phương 而nhi 調điều 於ư 象tượng 。 調điều 馬mã 牛ngưu 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 上thượng 調điều 御ngự 。 調điều 所sở 化hóa 時thời 頓đốn 依y 八bát 方phương 而nhi 調điều 所sở 化hóa 言ngôn 八bát 方phương 者giả 喻dụ 八bát 解giải 脫thoát 。 故cố 顯hiển 世Thế 尊Tôn 是thị 勝thắng 調điều 御ngự 。 於ư 八bát 解giải 脫thoát 說thuyết 以dĩ 方phương 聲thanh 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 四tứ