阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ
宋Tống 智Trí 圓Viên 述Thuật
刻Khắc 彌Di 陀Đà 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 序Tự
孤cô 山sơn 圓viên 師sư 撰soạn 《# 彌di 陀đà 經kinh 義nghĩa 疏sớ/sơ 》# 。 後hậu 又hựu 鈔sao 之chi 名danh 曰viết 。
西tây 資tư
吾ngô 邦bang 未vị 見kiến 流lưu 行hành 。 學học 者giả 憾hám 焉yên 。 比tỉ 偶ngẫu 獲hoạch 《# 義nghĩa 疏sớ/sơ 》# 。 訂# 正chánh 鏤lũ 刻khắc 。 使sử 學học 者giả 免miễn 傳truyền 寫tả 之chi 勞lao 。 他tha 日nhật 若nhược 有hữu 得đắc 鈔sao 者giả 。 與dữ 此thử 疏sớ/sơ 竝tịnh 行hành 于vu 世thế 。 則tắc 在tại 西tây 剎sát 行hành 者giả 。 豈khởi 不bất 大đại 資tư 哉tai 。 竊thiết 望vọng 焉yên 。
時thời
正chánh 德đức 甲giáp 午ngọ 仲trọng 秋thu 穀cốc 旦đán
談đàm 峰phong 蓮liên 光quang 院viện 沙Sa 門Môn 光quang 榮vinh 謹cẩn 書thư 。
佛Phật 說Thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ (# 并Tinh 序Tự )#
孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 釋thích 智trí 圓viên 述thuật
夫phu 心tâm 性tánh 之chi 為vi 體thể 也dã 。 明minh 乎hồ 。 靜tĩnh 乎hồ 。 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 無vô 凡phàm 聖thánh 焉yên 。 無vô 依y 正chánh 焉yên 。 無vô 延diên 促xúc 焉yên 。 無vô 淨tịnh 穢uế 焉yên 。 及cập 其kỳ 感cảm 物vật 而nhi 動động 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 變biến 。 則tắc 為vi 六lục 凡phàm 焉yên 。 為vi 三tam 聖thánh 焉yên 。 有hữu 依y 焉yên 。 有hữu 正chánh 焉yên 。 依y 正chánh 既ký 作tác 。 則tắc 身thân 壽thọ 有hữu 延diên 促xúc 矣hĩ 。 國quốc 土độ 有hữu 淨tịnh 穢uế 矣hĩ 。 吾ngô 佛Phật 大đại 聖thánh 人nhân 。 得đắc 明minh 靜tĩnh 之chi 一nhất 者giả 也dã 。 乃nãi 假giả 道đạo 於ư 慈từ 。 託thác 宿túc 於ư 悲bi 。 將tương 欲dục 驅khu 群quần 迷mê 使sử 復phục 其kỳ 本bổn 。 於ư 是thị 乎hồ 無vô 身thân 而nhi 示thị 身thân 。 無vô 土thổ/độ 而nhi 示thị 土thổ/độ 。 延diên 其kỳ 壽thọ 。 淨tịnh 其kỳ 土thổ/độ 。 俾tỉ 其kỳ 欣hân 促xúc 其kỳ 壽thọ 。 穢uế 其kỳ 土thổ/độ 俾tỉ 其kỳ 厭yếm 。 既ký 欣hân 且thả 厭yếm 則tắc 漸tiệm 誘dụ 之chi 策sách 行hành 矣hĩ 。 是thị 故cố 釋Thích 迦Ca 現hiện 有hữu 量lượng 而nhi 取thủ 穢uế 土thổ/độ 。 非phi 欲dục 其kỳ 厭yếm 耶da 。 彌di 陀đà 現hiện 無vô 量lượng 而nhi 取thủ 淨tịnh 土độ 。 非phi 欲dục 其kỳ 欣hân 乎hồ 。 此thử 則tắc 折chiết 之chi 。 彼bỉ 則tắc 攝nhiếp 之chi 。 使sử 其kỳ 復phục 本bổn 而nhi 達đạt 性tánh 耳nhĩ 。 故cố 《# 淨tịnh 名danh 》# 曰viết 。
隨tùy 所sở 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 者giả 。 其kỳ 是thị 謂vị 乎hồ 。 雖tuy 寶bảo 樓lâu 金kim 地địa 無vô 悅duyệt 目mục 之chi 翫ngoạn 。 而nhi 非phi 惑hoặc 蕩đãng 之chi 色sắc 。 而nhi 能năng 達đạt 唯duy 心tâm 無vô 境cảnh 矣hĩ 。 雖tuy 風phong 樹thụ 鳥điểu 聲thanh 有hữu 入nhập 耳nhĩ 之chi 娛ngu 。 而nhi 非phi 惉# 懘# 之chi 音âm 。 而nhi 能năng 念niệm 三Tam 寶Bảo 有hữu 歸quy 矣hĩ 。 夫phu 如như 是thị 則tắc 復phục 乎hồ 明minh 靜tĩnh 之chi 體thể 者giả 如như 轉chuyển 掌chưởng 耳nhĩ 。 經Kinh 云vân 。
眾chúng 生sanh 生sanh 者giả 。 皆giai 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 是thị 也dã 。 大đại 矣hĩ 哉tai 。 聖thánh 人nhân 之chi 善thiện 權quyền 也dã 如như 此thử 。 是thị 故cố 群quần 經kinh 森sâm 列liệt 而nhi 偏thiên 讚tán 淨tịnh 方phương 。 其kỳ 有hữu 旨chỉ 哉tai 。
佛Phật 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經kinh 者giả 。 其kỳ 偏thiên 讚tán 之chi 謂vị 歟# 。 吾ngô 愛ái 其kỳ 辭từ 簡giản 而nhi 理lý 明minh 。 其kỳ 文văn 約ước 而nhi 事sự 備bị 。 足túc 可khả 以dĩ 誘dụ 弱nhược 喪táng 而nhi 擊kích 童đồng 蒙mông 焉yên 。 於ư 是thị 約ước 龍long 樹thụ 之chi 宗tông 。 準chuẩn 智trí 者giả 之chi 說thuyết 。 依y 經kinh 辨biện 理lý 為vi 之chi 義nghĩa 疏sớ/sơ 。 若nhược 極cực 深thâm 研nghiên 幾kỷ 則tắc 吾ngô 豈khởi 敢cảm 。 庶thứ 乎hồ 有hữu 助trợ 於ư 真chân 風phong 。 為vi 益ích 於ư 後hậu 昆côn 爾nhĩ 。
釋thích 題đề 玄huyền 義nghĩa 五ngũ 重trọng/trùng 。
二nhị 土thổ/độ 。 果quả 人nhân 名danh 也dã 。 方Phương 等Đẳng 。 實thật 相tướng 體thể 也dã 。 信tín 願nguyện 。 淨tịnh 業nghiệp 宗tông 也dã 。 捨xả 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 用dụng 也dã 。 生sanh 蘇tô 。 大Đại 乘Thừa 教giáo 也dã 。 夫phu 名danh 以dĩ 詮thuyên 體thể 。 會hội 體thể 由do 宗tông 。 宗tông 成thành 有hữu 用dụng 。 四tứ 義nghĩa 成thành 列liệt 。 大đại 小tiểu 未vị 辨biện 。 故cố 須tu 教giáo 相tương/tướng 區khu 以dĩ 別biệt 之chi 。 初sơ 六lục 字tự 之chi 名danh 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 經Kinh 字tự 通thông 名danh 。 大đại 小tiểu 同đồng 號hiệu 故cố 。 上thượng 五ngũ 別biệt 名danh 。 此thử 說thuyết 異dị 彼bỉ 故cố 。 於ư 別biệt 名danh 中trung 。 佛Phật 是thị 果quả 人nhân 之chi 通thông 名danh 。 彌di 陀đà 是thị 果quả 人nhân 之chi 別biệt 號hiệu 。 釋Thích 迦Ca 既ký 此thử 方phương 化hóa 主chủ 。 庶thứ 物vật 咸hàm 知tri 。 故cố 隱ẩn 別biệt 而nhi 彰chương 通thông 。 彌di 陀đà 是thị 彼bỉ 土độ 世Thế 尊Tôn 。 理lý 須tu 標tiêu 簡giản 。 故cố 略lược 通thông 而nhi 存tồn 別biệt 。 通thông 別biệt 互hỗ 現hiện 。 其kỳ 義nghĩa 惟duy 明minh 。 若nhược 統thống 而nhi 括quát 之chi 。 凡phàm 有hữu 三tam 對đối 。
經kinh 即tức 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 上thượng 乃nãi 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 。 教giáo 義nghĩa 對đối 也dã 。 阿A 彌Di 陀Đà 標tiêu 彼bỉ 土độ 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 說thuyết 指chỉ 此thử 方phương 化hóa 主chủ 。 彼bỉ 此thử 對đối 也dã 。 說thuyết 者giả 誠thành 實thật 口khẩu 業nghiệp 。 佛Phật 者giả 黃hoàng 金kim 之chi 色sắc 身thân 。 身thân 口khẩu 對đối 也dã 。 寬khoan 之chi 狹hiệp 三tam 對đối 在tại 焉yên 。 佛Phật 者giả 極cực 果quả 之chi 美mỹ 號hiệu 也dã 。 果quả 必tất 由do 因nhân 克khắc 。 始thỉ 悟ngộ 名danh 因nhân 。 悟ngộ 必tất 從tùng 迷mê 。 不bất 迷mê 何hà 悟ngộ 。 迷mê 非phi 本bổn 是thị 。 悟ngộ 復phục 何hà 從tùng 。
欲dục 瓢biều 明minh 斯tư 旨chỉ 。 當đương 曉hiểu 六lục 即tức 。
一nhất 。 理lý 即tức 佛Phật 。 二nhị 。 名danh 字tự 即tức 佛Phật 。 三tam 。 觀quán 行hành 即tức 佛Phật 。 四tứ 。 相tương 似tự 即tức 佛Phật 。 五ngũ 。 分phần/phân 真chân 即tức 佛Phật 。 六lục 。 究cứu 竟cánh 即tức 佛Phật 。 凡phàm 聖thánh 不bất 濫lạm 故cố 六lục 。 初sơ 後hậu 皆giai 是thị 故cố 即tức 。 理lý 即tức 佛Phật 者giả 。 一nhất 念niệm 心tâm 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 理lý 。 如như 故cố 即tức 空không 。 藏tạng 故cố 即tức 假giả 。 理lý 故cố 即tức 中trung 。 三tam 智trí 一nhất 心tâm 本bổn 來lai 具cụ 足túc 。 非phi 適thích 今kim 也dã 。 名danh 理lý 即tức 佛Phật 。 名danh 字tự 即tức 佛Phật 者giả 。 理lý 雖tuy 即tức 是thị 。 自tự 用dụng 不bất 知tri 。 以dĩ 未vị 聞văn 三tam 諦đế 。 不bất 識thức 佛Phật 法Pháp 。 如như 牛ngưu 羊dương 眼nhãn 不bất 識thức 方phương 隅ngung 。 或hoặc 從tùng 知tri 識thức 或hoặc 從tùng 經Kinh 卷quyển 聞văn 如như 上thượng 說thuyết 。 於ư 名danh 字tự 中trung 。 通thông 達đạt 解giải 了liễu 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 名danh 名danh 字tự 即tức 佛Phật 。 觀quán 行hành 即tức 佛Phật 者giả 。 若nhược 但đãn 聞văn 名danh 口khẩu 說thuyết 。 如như 虫trùng 食thực 木mộc 偶ngẫu 得đắc 成thành 字tự 。 是thị 虫trùng 不bất 知tri 是thị 字tự 非phi 字tự 。 既ký 不bất 通thông 達đạt 。 寧ninh 是thị 菩Bồ 提Đề 。 必tất 須tu 心tâm 觀quán 明minh 了liễu 。 理lý 慧tuệ 相tương 應ứng 。 所sở 行hành 如như 所sở 言ngôn 。 所sở 言ngôn 如như 所sở 行hành 。 言ngôn 行hành 相tương 應ứng 。 名danh 觀quán 行hành 即tức 佛Phật 。 相tương 似tự 即tức 佛Phật 者giả 。 愈dũ 觀quán 愈dũ 明minh 。 愈dũ 止chỉ 愈dũ 寂tịch 。 麁thô 垢cấu 自tự 落lạc 。 六lục 根căn 互hỗ □# □# □# □# 證chứng 如như 鍮thâu 似tự 金kim 貴quý 實thật 珠châu 形hình 色sắc 相tướng 似tự 。 名danh 相tướng 似tự 即tức 佛Phật 。 分phần/phân 真chân 即tức 佛Phật 者giả 。 因nhân 相tương 似tự 觀quán 入nhập 初sơ 住trụ 位vị 。 破phá 無vô 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 開khai 祕bí 藏tạng 顯hiển 真Chân 如Như 。 始thỉ 發phát 心tâm 終chung 等đẳng 覺giác 。 或hoặc 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 於ư 九cửu 界giới 利lợi 生sanh 。 或hoặc 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 以dĩ 佛Phật 身thân 度độ 物vật 。 名danh 分phần/phân 真chân 即tức 佛Phật 。 究cứu 竟cánh 即tức 佛Phật 者giả 。 從tùng 等đẳng 覺giác 心tâm 轉chuyển 入nhập 妙diệu 覺giác 。 智trí 光quang 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 復phục 增tăng 。 惑hoặc 闇ám 滅diệt 盡tận 更cánh 無vô 可khả 斷đoạn 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 知tri 之chi 。 名danh 究cứu 竟cánh 即tức 佛Phật 。 譬thí 若nhược 貧bần 人nhân 家gia 有hữu 寶bảo 而nhi 無vô 知tri 者giả 。 知tri 識thức 示thị 之chi 而nhi 後hậu 知tri 。 於ư 是thị 耘vân 除trừ 草thảo 穢uế 。 而nhi 掘quật 出xuất 之chi 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 近cận 。 近cận 已dĩ 藏tạng 開khai 。 盡tận 取thủ 用dụng 之chi 獲hoạch 大đại 富phú 樂lạc 。 以dĩ 喻dụ 六lục 即tức 。 其kỳ 旨chỉ 可khả 見kiến 。
今kim 言ngôn 佛Phật 者giả 。 即tức 釋Thích 迦Ca 化hóa 主chủ 。 乃nãi 究cứu 竟cánh 人nhân 也dã 。 如như 此thử 解giải 者giả 。 豈khởi 但đãn 識thức 果quả 地địa 之chi 崇sùng 高cao 必tất 由do 因nhân 克khắc 。 抑ức 亦diệc 達đạt 自tự 心tâm 之chi 微vi 妙diệu 本bổn 有hữu 果quả 性tánh 。 是thị 則tắc 始thỉ 凡phàm 理lý 具cụ 趣thú 取thủ 無vô 怯khiếp 。 終chung 聖thánh 在tại 佛Phật 上thượng 慢mạn 不bất 生sanh 。
說thuyết 者giả 悅duyệt 也dã 。 得đắc 機cơ 而nhi 說thuyết 稱xưng 悅duyệt 。 佛Phật 懷hoài 此thử 經Kinh 即tức 得đắc 彼bỉ 物vật 機cơ 。 與dữ 彌di 陀đà 有hữu 緣duyên 者giả 乃nãi 讚tán 彼bỉ 依y 正chánh 令linh 。 發phát 願nguyện 往vãng 生sanh 。 既ký 生sanh 彼bỉ 國quốc 則tắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 而nhi 終chung 趣thú 菩Bồ 提Đề 稱xưng 悅duyệt 。 佛Phật 其kỳ 在tại 此thử 矣hĩ 。
阿A 彌Di 陀Đà 。 梵Phạn 語ngữ 也dã 。 茲tư 言ngôn 無vô 量lượng 。 阿a 之chi 言ngôn 無vô 。 彌di 陀đà 言ngôn 量lượng 也dã 。 何hà 故cố 名danh 無vô 量lượng 耶da 。 以dĩ 四tứ 義nghĩa 故cố 得đắc 名danh 。
一nhất 。 光quang 明minh 照chiếu 耀diệu 無vô 量lượng 。 二nhị 。 壽thọ 命mạng 數số 限hạn 無vô 量lượng 。 三tam 。 大đại 小tiểu 弟đệ 子tử 無vô 量lượng 。 四tứ 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 無vô 量lượng 。 由do 茲tư 四tứ 事sự 以dĩ 無vô 立lập 尊tôn 號hiệu 。 諸chư 經kinh 翻phiên 為vi 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 者giả 。 乃nãi 下hạ 之chi 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 。 四tứ 義nghĩa 悉tất 在tại 經kinh 文văn 。 夫phu 諸chư 佛Phật 皆giai 有hữu 生sanh 。 法pháp 二nhị 身thân 。 則tắc 有hữu 兩lưỡng 種chủng 無vô 量lượng 。
一nhất 。 生sanh 身thân 無vô 量lượng 。 此thử 則tắc 有hữu 量lượng 之chi 無vô 量lượng 。 二nhị 。 法Pháp 身thân 無vô 量lượng 。 此thử 是thị 無vô 量lượng 之chi 無vô 量lượng 。 法Pháp 身thân 譬thí 虛hư 空không 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 生sanh 身thân 如như 水thủy 月nguyệt 有hữu 隱ẩn 有hữu 顯hiển 。 故cố 釋Thích 迦Ca 。 彌di 陀đà 俱câu 得đắc 法Pháp 身thân 之chi 無vô 量lượng 。 但đãn 此thử 土thổ/độ 機cơ 劣liệt 故cố 見kiến 生sanh 身thân 是thị 有hữu 量lượng 。 彼bỉ 土độ 根căn 勝thắng 故cố 見kiến 生sanh 身thân 是thị 無vô 量lượng 。 但đãn 以dĩ 人nhân 天thiên 莫mạc 數số 故cố 言ngôn 無vô 量lượng 。 若nhược 望vọng 法Pháp 身thân 定định 屬thuộc 有hữu 量lượng 。 當đương 知tri 釋Thích 迦Ca 亦diệc 能năng 現hiện 無vô 量lượng 以dĩ 取thủ 淨tịnh 土độ 。 彌di 陀đà 亦diệc 能năng 現hiện 有hữu 量lượng 以dĩ 取thủ 穢uế 土thổ/độ 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 曰viết 。
釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 更cánh 有hữu 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 如như 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 國quốc 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 亦diệc 有hữu 不bất 嚴nghiêm 淨tịnh 國quốc 。 如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 國quốc 。 又hựu 云vân 。
此thử 間gian 閻Diêm 浮Phù 提đề 惡ác 故cố 佛Phật 壽thọ 應ưng 短đoản 。 餘dư 處xứ 好hảo/hiếu 故cố 佛Phật 壽thọ 應ưng 長trường/trưởng 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。
西tây 方phương 去khứ 此thử 。 三tam 十thập 二nhị 恆Hằng 河Hà 沙sa 有hữu 無vô 勝thắng 國quốc 。 所sở 有hữu 莊trang 嚴nghiêm 。 如như 安An 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 我ngã 於ư 彼bỉ 土độ 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 豈khởi 非phi 釋Thích 迦Ca 現hiện 淨tịnh 耶da 。 《# 鼓cổ 音âm 王vương 經kinh 》# 云vân 。
阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 母mẫu 名danh 殊Thù 勝Thắng 妙Diệu 顏Nhan 。 亦diệc 有hữu 惡ác 逆nghịch 弟đệ 子tử 名danh 為vi 調Điều 達Đạt 。 既ký 有hữu 女nữ 人nhân 及cập 惡ác 逆nghịch 者giả 。 豈khởi 非phi 彌di 陀đà 現hiện 穢uế 耶da 。 故cố 知tri 二nhị 佛Phật 生sanh 身thân 皆giai 為vi 兩lưỡng 重trọng/trùng 。 若nhược 示thị 淨tịnh 穢uế 隨tùy 緣duyên 不bất 同đồng 。
問vấn 。
釋Thích 迦Ca 既ký 自tự 能năng 現hiện 淨tịnh 土độ 。 何hà 故cố 不bất 勸khuyến 眾chúng 生sanh 。 發phát 願nguyện 生sanh 彼bỉ 。 而nhi 度độ 令linh 往vãng 彌di 陀đà 國quốc 耶da 。
答đáp 。
物vật 機cơ 不bất 等đẳng 。 為vi 化hóa 亦diệc 殊thù 。 若nhược 唯duy 於ư 一nhất 佛Phật 有hữu 緣duyên 則tắc 始thỉ 終chung 自tự 化hóa 。 若nhược 於ư 二nhị 佛Phật 有hữu 緣duyên 則tắc 彼bỉ 此thử 共cộng 化hóa 。 是thị 故cố 釋Thích 迦Ca 現hiện 穢uế 土thổ/độ 而nhi 折chiết 伏phục 。 彌di 陀đà 現hiện 淨tịnh 土độ 而nhi 攝nhiếp 受thọ 。 此thử 折chiết 彼bỉ 攝nhiếp 共cộng 熟thục 眾chúng 生sanh 令linh 至chí 菩Bồ 提Đề 耳nhĩ 。
問vấn 。
菩Bồ 薩Tát 法pháp 應ưng 度độ 眾chúng 生sanh 。 何hà 以dĩ 但đãn 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 國quốc 。
答đáp 。
《# 大đại 論luận 》# 四tứ 十thập 三tam 有hữu 此thử 問vấn 。 而nhi 龍long 樹thụ 答đáp 云vân 。
菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 慈từ 悲bi 心tâm 多đa 為vi 眾chúng 生sanh 。 二nhị 者giả 。 多đa 集tập 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 樂nhạo/nhạc/lạc 多đa 集tập 功công 德đức 者giả 至chí 一Nhất 乘Thừa 清thanh 淨tịnh 無vô 量lượng 壽thọ 國quốc 土độ 。 好hảo/hiếu 多đa 為vì 眾chúng 生sanh 者giả 。 至chí 無vô 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 處xử 讚tán 歎thán 三Tam 寶Bảo 之chi 音âm 。
問vấn 。
若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 樂nhạo/nhạc/lạc 多đa 集tập 功công 德đức 者giả 。 即tức 不bất 化hóa 眾chúng 生sanh 也dã 。
答đáp 。
不bất 然nhiên 。 先tiên 後hậu 異dị 耳nhĩ 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 四tứ 十thập 五ngũ 又hựu 云vân 。
菩Bồ 薩Tát 有hữu 先tiên 自tự 成thành 就tựu 功công 德đức 。 然nhiên 後hậu 度độ 眾chúng 生sanh 者giả 。 有hữu 先tiên 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 後hậu 自tự 成thành 就tựu 功công 德đức 者giả 。
經kinh 者giả 。 梵Phạm 言ngôn 修tu 多đa 羅la 。 義nghĩa 翻phiên 契Khế 經Kinh 者giả 。 詮thuyên 表biểu 義nghĩa 理lý 契khế 合hợp 人nhân 心tâm 。 即tức 契khế 理lý 契khế 機cơ 也dã 。 經kinh 者giả 。 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 云vân 。
能năng 貫quán 能năng 攝nhiếp 故cố 名danh 為vi 經kinh 。 以dĩ 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 貫quán 穿xuyên 所sở 應ưng 說thuyết 義nghĩa 。 攝nhiếp 持trì 所sở 化hóa 生sanh 故cố 。 釋thích 名danh 竟cánh 。
二nhị 。 辨biện 體thể 者giả 。 方Phương 等Đẳng 實thật 相tướng 為vi 經kinh 正chánh 體thể 。 方phương 謂vị 方Phương 廣Quảng 。 等đẳng 謂vị 平bình 等đẳng 。 實thật 相tướng 之chi 體thể 橫hoạnh/hoành 遍biến 諸chư 法pháp 故cố 言ngôn 方Phương 廣Quảng 。 豎thụ 該cai 凡phàm 聖thánh 故cố 言ngôn 平bình 等đẳng 。 是thị 則tắc 圓viên 融dung 大Đại 乘Thừa 悉tất 名danh 方Phương 等Đẳng 。 但đãn 鹿lộc 園viên 一nhất 向hướng 說thuyết 小tiểu 。 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 創sáng/sang 談đàm 斯tư 理lý 。 故cố 偏thiên 得đắc 其kỳ 名danh 。 所sở 以dĩ 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 云vân 。
次thứ 說thuyết 方Phương 等Đẳng 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。
從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 生sanh 蘇tô 。 譬thí 從tùng 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng 典điển 。 皆giai 指chỉ 第đệ 三tam 時thời 也dã 。 此thử 經Kinh 既ký 屬thuộc 生sanh 蘇tô 。 則tắc 宜nghi 用dụng 此thử 名danh 以dĩ 釋thích 其kỳ 體thể 。 應ưng 知tri 彌di 陀đà 由do 究cứu 顯hiển 此thử 體thể 故cố 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 眾chúng 生sanh 由do 理lý 具cụ 此thử 體thể 故cố 願nguyện 生sanh 即tức 得đắc 。 方Phương 廣Quảng 平bình 等đẳng 其kỳ 在tại 此thử 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 體thể 義nghĩa 有hữu 三tam 。
謂vị 主chủ 質chất 義nghĩa 。 底để 義nghĩa 。 達đạt 義nghĩa 也dã 。 若nhược 乃nãi 為vi 四tứ 章chương 之chi 所sở 依y 。 作tác 三tam 分phân 之chi 所sở 趣thú 。 況huống 四tứ 民dân 之chi 臣thần 主chủ 。 喻dụ 三tam 光quang 之chi 麗lệ 天thiên 。 此thử 主chủ 質chất 義nghĩa 也dã 。 若nhược 乃nãi 大Đại 乘Thừa 因nhân 果quả 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 智Trí 度Độ 大đại 海hải 唯duy 佛Phật 窮cùng 底để 。 此thử 即tức 體thể 是thị 底để 義nghĩa 也dã 。 若nhược 乃nãi 般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 。 佛Phật 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。 實thật 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 多đa 諸chư 名danh 字tự 號hiệu 。 此thử 即tức 體thể 是thị 達đạt 義nghĩa 也dã 。 釋thích 體thể 竟cánh 。
三tam 。 明minh 宗tông 者giả 。 信tín 願nguyện 淨tịnh 業nghiệp 為vi 經kinh 宗tông 致trí 。 然nhiên 則tắc 宗tông 者giả 要yếu 也dã 。 種chủng 種chủng 眾chúng 行hành 言ngôn 因nhân 則tắc 攝nhiếp 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 言ngôn 果quả 則tắc 攝nhiếp 。 當đương 知tri 因nhân 果quả 竝tịnh 宗tông 要yếu 。 經Kinh 云vân 。
應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。 是thị 明minh 因nhân 也dã 。 又hựu 云vân 。
聞văn 是thị 經Kinh 受thọ 持trì 者giả 。 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 明minh 果quả 也dã 。 雖tuy 兩lưỡng 義nghĩa 兼kiêm 有hữu 而nhi 因nhân 正chánh 果quả 傍bàng 。 以dĩ 正chánh 勸khuyến 行hành 人nhân 求cầu 生sanh 故cố 。 故cố 經Kinh 云vân 。
若nhược 有hữu 信tín 者giả 。 應ưng 當đương 發phát 願nguyện 。 生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ 。 又hựu 云vân 。
聞văn 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 故cố 以dĩ 信tín 願nguyện 淨tịnh 業nghiệp 為vi 宗tông 也dã 。 明minh 宗tông 竟cánh 。
四tứ 。 論luận 用dụng 者giả 。 此thử 經Kinh 以dĩ 捨xả 苦khổ 得đắc 樂lạc 為vi 用dụng 也dã 。 用dụng 謂vị 力lực 用dụng 。 依y 言ngôn 修tu 習tập 能năng 捨xả 此thử 方phương 之chi 眾chúng 苦khổ 。 得đắc 受thọ 彼bỉ 國quốc 之chi 極cực 樂lạc 。 是thị 經Kinh 之chi 力lực 用dụng 也dã 。 論luận 用dụng 竟cánh 。
五ngũ 。 判phán 教giáo 者giả 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 教giáo 味vị 區khu 別biệt 。 二nhị 。 經kinh 疏sớ/sơ 因nhân 起khởi 。 初sơ 文văn 此thử 經Kinh 既ký 對đối 告cáo 。 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 驗nghiệm 非phi 初sơ 乳nhũ 頓đốn 說thuyết 。 而nhi 談đàm 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 。 豈khởi 是thị 酪lạc 味vị 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 說thuyết 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 則tắc 非phi 熟thục 蘇tô 般Bát 若Nhã 。 又hựu 不bất 開khai 會hội 二Nhị 乘Thừa 。 故cố 異dị 《# 法pháp 華hoa 》# 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 教giáo 文văn 貞trinh 實thật 當đương 第đệ 三tam 生sanh 蘇tô 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 也dã 。 詳tường 其kỳ 所sở 勸khuyến 。 該cai 乎hồ 人nhân 天thiên 及cập 四tứ 教giáo 初sơ 心tâm 。 比tỉ 乎hồ 《# 觀quán 經kinh 》# 。 則tắc 彼bỉ 乃nãi 定định 業nghiệp 。 此thử 唯duy 散tán 善thiện 。 彼bỉ 被bị 圓viên 機cơ 。 此thử 通thông 偏thiên 漸tiệm 。 論luận 得đắc 生sanh 則tắc 但đãn 云vân 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 豈khởi 與dữ 夫phu 乘thừa 金kim 剛cang 臺đài 。 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 同đồng 耶da 。 語ngữ 莊trang 嚴nghiêm 則tắc 但đãn 云vân 。 華hoa 如như 車xa 輪luân 。 豈khởi 與dữ 夫phu 華hoa 葉diệp 小tiểu 者giả 。 縱tung 廣quảng 二nhị 十thập 五ngũ 由do 旬tuần 同đồng 耶da 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 優ưu 劣liệt 可khả 知tri 矣hĩ 。
二nhị 。 經kinh 疏sớ/sơ 因nhân 起khởi 者giả 。 此thử 經Kinh 有hữu 新tân 舊cựu 兩lưỡng 譯dịch 。
一nhất 秦tần 羅la 什thập 法Pháp 師sư 舊cựu 譯dịch 。 名danh 佛Phật 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經kinh 。 一nhất 唐đường 玄huyền 奘tráng 三tam 藏tạng 新tân 譯dịch 。 名danh 稱xưng 讚tán 淨tịnh 土độ 佛Phật 攝nhiếp 受thọ 經kinh 。 秦tần 本bổn 立lập 題đề 即tức 依y 經Kinh 云vân 。
如như 我ngã 今kim 者giả 。 稱xưng 讚tán 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 之chi 利lợi 也dã 。 唐đường 本bổn 立lập 題đề 即tức 依y 經Kinh 云vân 。
當đương 信tín 是thị 稱xưng 讚tán 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 一Nhất 切Thiết 諸Chư 佛Phật 所Sở 護Hộ 念Niệm 經Kinh 也dã 。 護hộ 念niệm 乃nãi 攝nhiếp 受thọ 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。 乃nãi 知tri 兩lưỡng 譯dịch 立lập 題đề 各các 有hữu 文văn 證chứng 。 今kim 所sở 解giải 者giả 秦tần 本bổn 也dã 。 此thử 疏sớ/sơ 之chi 因nhân 起khởi 。 予# 忝thiểm 學học 天thiên 台thai 之chi 道đạo 。 誓thệ 欲dục 用dụng 三tam 觀quán 法Pháp 門môn 撰soạn 十thập 疏sớ/sơ 以dĩ 伸thân 十thập 經kinh 。 以dĩ 為vi 法Pháp 施thí 之chi 資tư 焉yên 。 筆bút 削tước 之chi 功công 已dĩ 及cập 其kỳ 七thất 。 會hội 臥ngọa 疾tật 經kinh 年niên 。 慮lự 石thạch 火hỏa 不bất 久cửu 。 過quá 隙khích 難nạn/nan 留lưu 。 有hữu 負phụ 疇trù 昔tích 之chi 心tâm 。 於ư 者giả 乎hồ 遂toại 扶phù 羸luy 隱ẩn 几kỉ 續tục 成thành 其kỳ 三tam 。 即tức 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 。 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 及cập 此thử 經Kinh 也dã 。 彼bỉ 二nhị 疏sớ/sơ 中trung 各các 有hữu 因nhân 起khởi 一nhất 章chương 。 斯tư 文văn 也dã 染nhiễm 毫hào 於ư 大đại 宋tống 天thiên 禧# 五ngũ 年niên 辛tân 酉dậu 十thập 月nguyệt 晦hối 。 絕tuyệt 筆bút 于vu 十thập 一nhất 月nguyệt 二nhị 日nhật 午ngọ 後hậu 。 雖tuy 辭từ 理lý 無vô 取thủ 。 庶thứ 填điền 本bổn 誓thệ 且thả 為vi 往vãng 生sanh 之chi 先tiên 容dung 也dã 。 十thập 疏sớ/sơ 既ký 畢tất 。 一nhất 生sanh 幾kỷ 何hà 。 空không 華hoa 之chi 軀khu 。 谷cốc 響hưởng 之chi 言ngôn 於ư 我ngã 何hà 有hữu 哉tai 。 是thị 時thời 予# 行hành 年niên 四tứ 十thập 六lục 也dã 。 世thế 有hữu 彌di 陀đà 經kinh 疏sớ/sơ 。 自tự 日nhật 東đông 傳truyền 來lai 。 言ngôn 智trí 者giả 說thuyết 者giả 。 非phi 也dã 。 詞từ 俚# 義nghĩa 疎sơ 。 諒# 倭# 人nhân 之chi 假giả 託thác 乎hồ 。 判phán 教giáo 竟cánh 。
釋thích 經kinh 為vi 三tam 。
一nhất 。 從tùng 。
如như 是thị 。
訖ngật 列liệt 眾chúng 為vi 序tự 。 二nhị 。 從tùng 。
爾nhĩ 時thời
訖ngật
生sanh 彼bỉ 國quốc 土độ
為vi 正chánh 宗tông 。 三tam 。 從tùng 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 如như 我ngã 今kim 者giả
訖ngật 經kinh 為vi 流lưu 通thông 。 諸chư 經kinh 皆giai 有hữu 通thông 。 別biệt 兩lưỡng 序tự 。 六lục 事sự 同đồng 有hữu 故cố 言ngôn 通thông 。 發phát 起khởi 事sự 異dị 故cố 言ngôn 別biệt 。 此thử 經Kinh 存tồn 通thông 而nhi 闕khuyết 別biệt 。
問vấn 。
佛Phật 說thuyết 諸chư 經kinh 皆giai 有hữu 發phát 起khởi 。 或hoặc 因nhân 獻hiến 蓋cái 。 或hoặc 由do 放phóng 光quang 。 或hoặc 飯phạn 訖ngật 收thu 衣y 。 或hoặc 晡bô 時thời 禪thiền 起khởi 。 何hà 於ư 此thử 經Kinh 全toàn 無vô 由do 藉tạ 乎hồ 。
答đáp 。
夫phu 大đại 聖thánh 垂thùy 範phạm 皆giai 有hữu 興hưng 致trí 。 但đãn 事sự 非phi 特đặc 異dị 。 故cố 譯dịch 者giả 略lược 而nhi 不bất 敘tự 耳nhĩ 。 何hà 者giả 。 以dĩ 此thử 眾chúng 集tập 。 知tri 必tất 請thỉnh 法pháp 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 應ưng 知tri 集tập 眾chúng 義nghĩa 兼kiêm 發phát 起khởi 。 新tân 譯dịch 則tắc 有hữu 其kỳ 詞từ 。 故cố 彼bỉ 經kinh 集tập 眾chúng 之chi 末mạt 乃nãi 云vân 。
為vì 聞văn 法Pháp 故cố 。 俱câu 來lai 會hội 座tòa 。 是thị 也dã 。 而nhi 諸chư 經kinh 咸hàm 有hữu 如như 是thị 等đẳng 六lục 事sự 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 明minh 佛Phật 將tương 滅diệt 度độ 。 阿A 難Nan 咨tư 問vấn 。
一nhất 切thiết 經kinh 首thủ 當đương 安an 何hà 語ngữ 。
答đáp 云vân 。
當đương 言ngôn 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 佛Phật 住trụ 某mỗ 國quốc 與dữ 某mỗ 大đại 眾chúng 等đẳng 。 豈khởi 唯duy 我ngã 然nhiên 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 經kinh 初sơ 皆giai 爾nhĩ 也dã 。
今kim 釋thích 六lục 事sự 。 作tác 二nhị 意ý 分phân 之chi 。
前tiền 三tam 彰chương 阿A 難Nan 。 後hậu 三tam 顯hiển 教giáo 主chủ 。 前tiền 三tam 者giả 。
一nhất 。 阿A 難Nan 示thị 所sở 聞văn 。 如như 是thị 故cố 。 二nhị 。 阿A 難Nan 顯hiển 能năng 聞văn 。 我ngã 聞văn 故cố 。 三tam 。 阿A 難Nan 指chỉ 聞văn 時thời 。 一nhất 時thời 故cố 。 後hậu 三tam 者giả 。
一nhất 。 稱xưng 教giáo 主chủ 美mỹ 號hiệu 。 佛Phật 故cố 。 二nhị 。 明minh 教giáo 主chủ 所sở 居cư 。 住trụ 舍Xá 衛Vệ 等đẳng 故cố 。 三tam 。 示thị 化hóa 主chủ 徒đồ 眾chúng 。 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 故cố 。 雖tuy 離ly 成thành 二nhị 意ý 。 終chung 成thành 阿A 難Nan 之chi 證chứng 信tín 也dã 。
言ngôn 如như 是thị 者giả 。 實thật 相tướng 之chi 理lý 無vô 二nhị 相tương 稱xứng 如như 。 絕tuyệt 百bách 非phi 曰viết 是thị 。 經kinh 詮thuyên 此thử 理lý 故cố 云vân 如như 是thị 。 又hựu 如như 是thị 。 只chỉ 是thị 指chỉ 事sự 之chi 詞từ 。 謂vị 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 之chi 教giáo 是thị 我ngã 親thân 聞văn 故cố 。 次thứ 句cú 即tức 云vân 我ngã 聞văn 也dã 。
我ngã 聞văn 者giả 。 我ngã 有hữu 三tam 種chủng 。
一nhất 。 見kiến 。 二nhị 。 慢mạn 。 三tam 。 名danh 字tự 。 阿A 難Nan 於ư 結kết 集tập 時thời 已dĩ 是thị 無Vô 學Học 人nhân 。 則tắc 見kiến 慢mạn 俱câu 盡tận 。 但đãn 為vi 傳truyền 化hóa 故cố 順thuận 世thế 間gian 名danh 字tự 稱xưng 我ngã 也dã 。 聞văn 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。
耳nhĩ 根căn 不bất 壞hoại 。 聲thanh 在tại 可khả 聞văn 處xứ 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 作tác 意ý 欲dục 聞văn 即tức 聞văn 也dã 。 然nhiên 則tắc 理lý 本bổn 無vô 聞văn 。 順thuận 世thế 稱xưng 聞văn 爾nhĩ 。
一nhất 時thời 者giả 。 謂vị 如như 是thị 淨tịnh 土độ 之chi 教giáo 。 我ngã 聞văn 當đương 于vu 某mỗ 年niên 某mỗ 月nguyệt 某mỗ 日nhật 也dã 。 而nhi 不bất 言ngôn 年niên 等đẳng 但đãn 云vân 一nhất 時thời 者giả 。 以dĩ 諸chư 國quốc 王vương 制chế 立lập 時thời 各các 不bất 同đồng 故cố 。 如như 此thử 土thổ/độ 四tứ 時thời 。 彼bỉ 三tam 際tế 。 東đông 夏hạ 以dĩ 合hợp 朔sóc 為vi 月nguyệt 旦đán 。 西tây 乾can/kiền/càn 以dĩ 既ký 望vọng 為vi 月nguyệt 旦đán 。 兩lưỡng 方phương 尚thượng 爾nhĩ 。 四tứ 夷di 可khả 知tri 。 既ký 難nan 以dĩ 準chuẩn 定định 。 故cố 通thông 言ngôn 一nhất 時thời 耳nhĩ 。
佛Phật 者giả 。 夫phu 法pháp 通thông 四tứ 人nhân 所sở 說thuyết 。 今kim 指chỉ 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 非phi 從tùng 弟đệ 子tử 。 諸chư 仙tiên 。 諸chư 天thiên 化hóa 人nhân 而nhi 聞văn 也dã 。 天Thiên 竺Trúc 言ngôn 佛Phật 陀Đà 。 此thử 翻phiên 覺giác 者giả 。 謂vị 究cứu 竟cánh 覺giác 了liễu 諸chư 法pháp 。 唯duy 只chỉ 是thị 心tâm 。 如như 此thử 覺giác 了liễu 之chi 人nhân 故cố 號hiệu 覺giác 者giả 。
在tại 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 等đẳng 者giả 。 謂vị 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 乃nãi 有hữu 其kỳ 處xứ 。 即tức 在tại 舍Xá 衛Vệ 祇kỳ 園viên 聞văn 佛Phật 說thuyết 也dã 。 在tại 者giả 住trụ 也dã 。 如Như 來Lai 本bổn 住trụ 寂tịch 光quang 。 憐lân 憫mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 迹tích 住trụ 舍Xá 衛Vệ 。 梵Phạn 語ngữ 舍Xá 衛Vệ 。 此thử 翻phiên 聞văn 物vật 。 謂vị 具cụ 足túc 欲dục 塵trần 財tài 寶bảo 之chi 物vật 。 聞văn 解giải 脫thoát 之chi 人nhân 故cố 也dã 。
祇Kỳ 樹Thụ 等đẳng 者giả 。 即tức 祇kỳ 陀đà 太thái 子tử 所sở 施thí 之chi 樹thụ 。 給Cấp 孤Cô 長Trưởng 者Giả 。 所sở 施thí 之chi 園viên 。 祇kỳ 陀đà 此thử 云vân 戰chiến 勝thắng 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 太thái 子tử 生sanh 時thời 。 王vương 與dữ 外ngoại 國quốc 戰chiến 勝thắng 。 因nhân 立lập 其kỳ 名danh 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 者giả 。 此thử 方phương 語ngữ 。 梵Phạm 云vân 須tu 達đạt 多đa 。 翻phiên 為vi 善thiện 施thí 。 以dĩ 善thiện 行hành 施thí 故cố 。 鄉hương 人nhân 美mỹ 之chi 名danh 給Cấp 孤Cô 獨Độc 也dã 。 少thiểu 而nhi 無vô 父phụ 曰viết 孤cô 。 老lão 而nhi 無vô 子tử 曰viết 獨độc 。 以dĩ 此thử 長trưởng 者giả 常thường 給cấp 施thí 此thử 人nhân 故cố 。 樹thụ 先tiên 園viên 後hậu 者giả 。 君quân 尊tôn 臣thần 卑ty 故cố 。
與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 下hạ 。 徒đồ 眾chúng 也dã 。 阿A 難Nan 謂vị 非phi 但đãn 我ngã 於ư 祇kỳ 園viên 獨độc 聞văn 。 況huống 佛Phật 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 天thiên 人nhân 天thiên 眾chúng 同đồng 住trụ 。 而nhi 我ngã 廁trắc 預dự 其kỳ 間gian 同đồng 得đắc 聞văn 故cố 。 所sở 以dĩ 六lục 事sự 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 由do 者giả 。 阿A 難Nan 意ý 在tại 謬mậu 非phi 謬mậu 傳truyền 以dĩ 生sanh 物vật 信tín 也dã 。 文văn 為vi 三tam 。
一nhất 。 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 二nhị 。 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 。 雜tạp 眾chúng 。 以dĩ 形hình 服phục 言ngôn 之chi 。 則tắc 聲Thanh 聞Văn 䂓# 頂đảnh 炬cự 袍bào 。 每mỗi 居cư 佛Phật 側trắc 。 故cố 先tiên 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 機cơ 外ngoại 厥quyết 。 狀trạng 不bất 常thường 。 故cố 次thứ 。 人nhân 天thiên 身thân 非phi 出xuất 俗tục 。 故cố 後hậu 。 眾chúng 生sanh 但đãn 見kiến 。 其kỳ 迹tích 莫mạc 測trắc 其kỳ 本bổn 。 故cố 以dĩ 形hình 服phục 而nhi 分phần/phân 勝thắng 劣liệt 。 若nhược 以dĩ 內nội 心tâm 。 則tắc 聲Thanh 聞Văn 沈trầm 空không 。 人nhân 天thiên 著trước 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 從tùng 中trung 道đạo 。 故cố 列liệt 於ư 季quý 孟# 之chi 間gian 以dĩ 表biểu 示thị 之chi 。
聲Thanh 聞Văn 眾chúng 分phần/phân 六lục 。
一nhất 。 明minh 類loại 。 二nhị 。 示thị 數số 。 三tam 。 顯hiển 位vị 。 四tứ 。 歎thán 德đức 。 五ngũ 。 列liệt 名danh 。 六lục 。 總tổng 結kết 。
與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 明minh 類loại 也dã 。 與dữ 。 共cộng 也dã 。 大đại 者giả 。 梵Phạm 云vân 摩ma 訶ha 。 而nhi 含hàm 三tam 義nghĩa 。
大đại 義nghĩa 。 多đa 義nghĩa 。 勝thắng 義nghĩa 。 此thử 諸chư 尊tôn 者giả 悉tất 為vi 天thiên 王vương 大đại 人nhân 所sở 敬kính 故cố 言ngôn 大đại 。 遍biến 解giải 內nội 外ngoại 典điển 籍tịch 故cố 言ngôn 多đa 。 超siêu 出xuất 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 外ngoại 道đạo 故cố 言ngôn 勝thắng 。 譯dịch 者giả 偏thiên 就tựu 一nhất 義nghĩa 而nhi 翻phiên 也dã 。 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 因nhân 果quả 六lục 義nghĩa 。 因nhân 名danh 乞khất 士sĩ 。 怖bố 魔ma 。 破phá 惡ác 。 果quả 號hiệu 應Ứng 供Cúng 。 殺sát 賊tặc 。 無vô 生sanh 。 乞khất 士sĩ 者giả 。 告cáo 求cầu 資tư 身thân 永vĩnh 離ly 四tứ 種chủng 邪tà 食thực 故cố 。 怖bố 魔ma 者giả 。 發phát 心tâm 出xuất 家gia 。 魔ma 王vương 怖bố 其kỳ 出xuất 境cảnh 故cố 。 破phá 惡ác 者giả 。 能năng 破phá 九cửu 十thập 八bát 使sử 。 煩phiền 惡ác 因nhân 故cố 。 而nhi 此thử 所sở 列liệt 同đồng 聞văn 眾chúng 皆giai 大đại 羅La 漢Hán 。 名danh 雖tuy 在tại 因nhân 其kỳ 實thật 果quả 人nhân 也dã 。 僧Tăng 者giả 。 具cụ 云vân 僧Tăng 伽già 。 此thử 翻phiên 眾chúng 和hòa 合hợp 。 謂vị 四tứ 人nhân 以dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 示thị 事sự 理lý 二nhị 和hòa 無vô 有hữu 違vi 諍tranh 。 故cố 名danh 眾chúng 也dã 。
千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu 者giả 。 示thị 數số 也dã 。 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 度độ 五ngũ 人nhân 訖ngật 。 乃nãi 化hóa 三tam 迦Ca 葉Diếp 。 謂vị 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。 伽già 耶da 。 那na 提đề 也dã 。 兄huynh 弟đệ 共cộng 有hữu 弟đệ 子tử 千thiên 人nhân 。 次thứ 化hóa 舍xá 利lợi 。 目Mục 連Liên 。 二nhị 人nhân 共cộng 有hữu 弟đệ 子tử 。 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 悉tất 翻phiên 邪tà 向hướng 正chánh 而nhi 獲hoạch 上thượng 果quả 。 感cảm 佛Phật 之chi 恩ân 故cố 常thường 隨tùy 侍thị 。 又hựu 《# 普phổ 曜diệu 》# 云vân 。
諸chư 經kinh 多đa 列liệt 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 者giả 。 重trọng/trùng 其kỳ 最tối 初sơ 歸quy 佛Phật 故cố 經kinh 家gia 列liệt 之chi 。 而nhi 未vị 必tất 俱câu 在tại 會hội 也dã 。
皆giai 是thị 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 顯hiển 位vị 也dã 。 謂vị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 非phi 是thị 學học 人nhân 。 皆giai 無Vô 學Học 極cực 果quả 也dã 。 羅La 漢Hán 含hàm 三tam 義nghĩa 。
一nhất 。 應Ứng 供Cúng 。 堪kham 為vi 人nhân 天thiên 福phước 田điền 故cố 。 此thử 乃nãi 乞khất 士sĩ 之chi 果quả 也dã 。 二nhị 。 殺sát 賊tặc 。 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 故cố 。 此thử 乃nãi 破phá 惡ác 之chi 果quả 也dã 。 三tam 。 無vô 生sanh 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 故cố 。 此thử 乃nãi 怖bố 魔ma 之chi 果quả 也dã 。
眾chúng 所sở 知tri 識thức 。 歎thán 德đức 也dã 。 聞văn 名danh 欽khâm 德đức 曰viết 知tri 。 覩đổ 形hình 敬kính 奉phụng 曰viết 識thức 。
長trưởng 老lão 下hạ 。 列liệt 名danh 。 舍xá 利lợi 。 此thử 翻phiên 珠châu 子tử 亦diệc 身thân 子tử 。 以dĩ 其kỳ 母mẫu 好hảo/hiếu 身thân 形hình 而nhi 聰thông 明minh 之chi 相tướng 在tại 乎hồ 眼nhãn 珠châu 。 因nhân 名danh 珠châu 亦diệc 名danh 身thân 也dã 。 尊tôn 者giả 是thị 珠châu 所sở 生sanh 。 故cố 名danh 珠châu 子tử 。 摩Ma 訶Ha 目Mục 揵Kiền 連Liên 者giả 。 摩ma 訶ha 云vân 大đại 。 目mục 揵kiền 連liên 云vân 胡hồ 豆đậu 亦diệc 采thải 菽# 。 上thượng 古cổ 有hữu 仙tiên 。 隱ẩn 居cư 求cầu 志chí 。 采thải 菽# 豆đậu 而nhi 食thực 。 尊tôn 者giả 是thị 彼bỉ 苗miêu 裔duệ 也dã 。 同đồng 姓tánh 者giả 眾chúng 。 標tiêu 大đại 以dĩ 別biệt 之chi 。 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 此thử 云vân 大đại 飲ẩm 光quang 。 古cổ 仙tiên 身thân 光quang 翕# 赩hách 吞thôn 飲ẩm 餘dư 光quang 使sử 不bất 得đắc 現hiện 。 從tùng 此thử 命mạng 族tộc 。 迦ca 旃chiên 延diên 。 云vân 扇thiên/phiến 繩thằng 。 尊tôn 者giả 早tảo 孤cô 。 其kỳ 母mẫu 戀luyến 子tử 不bất 得đắc 再tái 嫁giá 。 如như 繩thằng 繫hệ 扇thiên/phiến 。 由do 是thị 立lập 名danh 。 俱câu 絺hy 羅la 云vân 大đại 膝tất 。 以dĩ 膝tất 蓋cái 大đại 故cố 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 舅cữu 氏thị 也dã 。 離ly 婆bà 多đa 云vân 室thất 星tinh 。 北bắc 方phương 宿túc 也dã 。 父phụ 母mẫu 禱đảo 此thử 星tinh 而nhi 生sanh 子tử 故cố 。 周chu 梨lê 槃bàn 陀đà 伽già 者giả 。 翻phiên 蛇xà 奴nô 。 或hoặc 言ngôn 周chu 利lợi 云vân 大đại 路lộ 邊biên 。 槃bàn 陀đà 伽già 云vân 小tiểu 路lộ 邊biên 。 以dĩ 此thử 尊tôn 者giả 生sanh 于vu 道đạo 旁bàng 故cố 。 諸chư 經kinh 律luật 謂vị 周Chu 梨Lê 槃Bàn 特Đặc 是thị 也dã 。 難Nan 陀Đà 云vân 喜hỷ 。 本bổn 牧mục 牛ngưu 人nhân 。 以dĩ 牧mục 牛ngưu 事sự 諸chư 佛Phật 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 然nhiên 後hậu 入nhập 道Đạo 。 阿A 難Nan 陀Đà 此thử 云vân 慶khánh 喜hỷ 。 佛Phật 之chi 從tùng 弟đệ 也dã 。 以dĩ 佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 生sanh 。 舉cử 國quốc 欣hân 慶khánh 因nhân 立lập 喜hỷ 名danh 。 羅la 睺hầu 羅la 云vân 障chướng 蔽tế 。 此thử 脩tu 羅la 之chi 名danh 。 以dĩ 其kỳ 能năng 障chướng 蔽tế 日nhật 月nguyệt 故cố 。 此thử 尊tôn 者giả 障chướng 佛Phật 出xuất 家gia 。 如như 脩tu 羅la 障chướng 月nguyệt 故cố 。 乃nãi 如Như 來Lai 之chi 嫡đích 子tử 也dã 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 云vân 牛ngưu 呞tư 亦diệc 牛ngưu 迹tích 。 以dĩ 過quá 去khứ 為vi 牛ngưu 故cố 。 口khẩu 有hữu 牛ngưu 呞tư 。 足túc 有hữu 牛ngưu 蹄đề 之chi 相tướng 。 賓Tân 頭Đầu 盧Lô 頗Pha 羅La 墮Đọa 。 或hoặc 云vân 賓tân 度độ 羅la 跋bạt 羅la 墮đọa 闍xà 。 或hoặc 云vân 軍quân 屠đồ 鉢bát 漢hán 。 皆giai 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 也dã 。 賓tân 頭đầu 盧lô 翻phiên 不bất 動động 。 頗phả 羅la 墮đọa 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 翻phiên 揵kiền 疾tật 或hoặc 利lợi 根căn 或hoặc 廣quảng 語ngữ 。 《# 本bổn 行hạnh 集tập 》# 翻phiên 重trọng/trùng 幢tràng 。 婆Bà 羅La 門Môn 十thập 八bát 姓tánh 中trung 一nhất 姓tánh 也dã 。 尊tôn 者giả 是thị 彼bỉ 種chủng 族tộc 故cố 。 迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di 。 云vân 黑hắc 光quang 或hoặc 麁thô 黑hắc 。 以dĩ 其kỳ 形hình 醜xú 黑hắc 故cố 。 劫kiếp 賓tân 那na 云vân 房phòng 星tinh 。 以dĩ 父phụ 母mẫu 禱đảo 房phòng 星tinh 得đắc 子tử 故cố 。 薄bạc # 羅la 云vân 善thiện 容dung 。 以dĩ 彼bỉ 好hảo/hiếu 容dung 儀nghi 故cố 。 阿a 㝹nậu 樓lâu 馱đà 云vân 無vô 貧bần 亦diệc 無vô 滅diệt 。 以dĩ 其kỳ 常thường 富phú 是thị 故cố 。
如như 是thị 下hạ 。 總tổng 結kết 。 弟đệ 子tử 者giả 。 學học 居cư 師sư 後hậu 故cố 稱xưng 弟đệ 。 解giải 從tùng 師sư 生sanh 故cố 稱xưng 子tử 。 弟đệ 則tắc 顯hiển 師sư 之chi 謙khiêm 讓nhượng 。 子tử 乃nãi 明minh 資tư 之chi 尊tôn 仰ngưỡng 。
并tinh 諸chư 下hạ 。 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 又hựu 三tam 。
一nhất 。 明minh 類loại 。 二nhị 。 列liệt 名danh 。 三tam 。 總tổng 結kết 。 初sơ 文văn 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 菩bồ 謂vị 菩Bồ 提Đề 此thử 云vân 覺giác 。 薩tát 謂vị 薩tát 埵đóa 此thử 云vân 眾chúng 生sanh 。 謂vị 以dĩ 智trí 上thượng 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 悲bi 下hạ 救cứu 眾chúng 生sanh 也dã 。 列liệt 名danh 中trung 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 此thử 云vân 妙diệu 德đức 。 以dĩ 微vi 妙diệu 三tam 德đức 分phần/phân 開khai 發phát 故cố 。 法Pháp 王Vương 子Tử 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。
佛Phật 為vi 法Pháp 王Vương 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 法pháp 正chánh 位vị 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 故cố 悉tất 名danh 法Pháp 王Vương 子Tử 。 皆giai 任nhậm 為vi 佛Phật 。 如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 也dã 。 阿a 逸dật 多đa 此thử 云vân 無vô 勝thắng 。 超siêu 出xuất 偏thiên 小tiểu 故cố 。 乾can/kiền/càn 陀đà 訶ha 提đề 此thử 云vân 不bất 休hưu 息tức 。 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 念niệm 念niệm 流lưu 入nhập 故cố 。 常thường 精tinh 進tấn 者giả 無vô 二nhị 邊biên 懈giải 怠đãi 。 與dữ 如như 是thị 等đẳng 。 總tổng 結kết 也dã 。
及cập 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 下hạ 。 雜tạp 眾chúng 。 具cụ 云vân 釋Thích 迦Ca 因nhân 陀đà 羅la 。 此thử 翻phiên 能năng 天thiên 帝đế 。 能năng 為vi 諸chư 天thiên 作tác 主chủ 故cố 。 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 梵Phạm 王Vương 護hộ 世thế 也dã 。 此thử 皆giai 天thiên 主chủ 上thượng 首thủ 。 無vô 量lượng 諸chư 天thiên 。 即tức 其kỳ 餘dư 天thiên 眾chúng 也dã 。 大đại 眾chúng 。 即tức 總tổng 包bao 人nhân 及cập 脩tu 羅la 等đẳng 也dã 。 經kinh 末mạt 結kết 益ích 云vân 。
一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 脩tu 羅la 等đẳng 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 故cố 知tri 在tại 會hội 也dã 。 新tân 經kinh 則tắc 於ư 此thử 備bị 列liệt 之chi 。
爾nhĩ 時thời 下hạ 。 二nhị 。 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 為vi 二nhị 。
一nhất 。 總tổng 告cáo 。 二nhị 。 別biệt 示thị 。 初sơ 文văn 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 者giả 。 經kinh 家gia 敘tự 對đối 告cáo 人nhân 也dã 。 所sở 以dĩ 不bất 告cáo 菩Bồ 薩Tát 諸chư 天thiên 。 而nhi 告cáo 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 意ý 令linh 小Tiểu 乘Thừa 初sơ 心tâm 欣hân 樂nhạo 求cầu 生sanh 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 故cố 。 身thân 子tử 已dĩ 證chứng 上thượng 果quả 。 在tại 方Phương 等Đẳng 時thời 菩Bồ 提Đề 心tâm 死tử 。 自tự 謂vị 證chứng 入nhập 無vô 餘dư 究cứu 竟cánh 滅diệt 度độ 。 大Đại 乘Thừa 望vọng 之chi 方phương 生sanh 變biến 易dị 。 而nhi 此thử 二nhị 途đồ 並tịnh 不bất 求cầu 生sanh 極cực 樂lạc 同đồng 居cư 也dã 。 今kim 如Như 來Lai 對đối 告cáo 者giả 。 高cao 訓huấn 下hạ 耳nhĩ 。
問vấn 。
且thả 小tiểu 初sơ 求cầu 生sanh 。 豈khởi 名danh 入nhập 大đại 耶da 。
答đáp 。
經Kinh 云vân 。
阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 豈khởi 非phi 入nhập 大đại 耶da 。
從tùng 是thị 下hạ 。 總tổng 告cáo 之chi 辭từ 也dã 。 初sơ 句cú 明minh 相tướng 去khứ 之chi 數số 量lượng 。 次thứ 二nhị 句cú 明minh 依y 正chánh 之chi 名danh 號hiệu 。 前tiền 句cú 指chỉ 界giới 標tiêu 名danh 。 後hậu 句cú 舉cử 佛Phật 顯hiển 號hiệu 。 簡giản 非phi 過quá 未vị 故cố 云vân 。 今kim 現hiện 在tại 法pháp 。
舍xá 利lợi 下hạ 。 二nhị 。 別biệt 示thị 。 為vi 二nhị 。
一nhất 。 明minh 二nhị 報báo 莊trang 嚴nghiêm 。 二nhị 。 勸khuyến 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 依y 報báo 二nhị 。 正chánh 報báo 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 徵trưng 名danh 釋thích 義nghĩa 。 二nhị 。 約ước 報báo 示thị 相tương/tướng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 徵trưng 名danh 。 其kỳ 國quốc 下hạ 。 二nhị 。 釋thích 義nghĩa 。 故cố 名danh 極Cực 樂Lạc 者giả 。 以dĩ 對đối 娑sa 婆bà 備bị 有hữu 眾chúng 苦khổ 故cố 受thọ 極cực 樂lạc 之chi 名danh 。 若nhược 四tứ 土thổ/độ 轉chuyển 論luận 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 極cực 。 言ngôn 四tứ 土thổ/độ 者giả 。
一nhất 。 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 土thổ/độ 。 謂vị 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 。 斷đoạn 惑hoặc 聖thánh 人nhân 同đồng 居cư 住trụ 故cố 。 二nhị 。 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 土thổ/độ 。 謂vị 修tu 方phương 便tiện 道đạo 斷đoạn 四tứ 住trụ 惑hoặc 。 而nhi 餘dư 有hữu 無vô 明minh 在tại 故cố 。 所sở 以dĩ 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 而nhi 有hữu 變biến 易dị 生sanh 死tử 也dã 。 三tam 。 實thật 報báo 無vô 障chướng 礙ngại 土thổ/độ 。 謂vị 修tu 中Trung 道Đạo 真chân 實thật 。 之chi 觀quán 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 。 得đắc 生sanh 彼bỉ 土độ 。 而nhi 受thọ 色sắc 心tâm 無vô 礙ngại 之chi 報báo 也dã 。 四tứ 。 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 即tức 心tâm 性tánh 妙diệu 理lý 也dã 。 常thường 即tức 法Pháp 身thân 。 寂tịch 即tức 法Pháp 身thân 。 寂tịch 即tức 解giải 脫thoát 。 光quang 即tức 般Bát 若Nhã 。 應ưng 知tri 前tiền 三tam 是thị 事sự 。 後hậu 一nhất 是thị 理lý 。 三tam 土thổ/độ 如như 像tượng 如như 飯phạn 。 寂tịch 光quang 如như 鏡kính 如như 器khí 。 若nhược 各các 論luận 苦khổ 樂lạc 者giả 。 五ngũ 濁trược 重trọng/trùng 故cố 苦khổ 。 體thể 觀quán 斷đoạn 惑hoặc 巧xảo 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 方phương 便tiện 也dã 。 次thứ 第đệ 修tu 證chứng 故cố 苦khổ 。 圓viên 融dung 頓đốn 入nhập 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 實thật 報báo 。 分phần/phân 證chứng 未vị 極cực 故cố 苦khổ 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 寂tịch 光quang 也dã 。 初sơ 後hậu 約ước 果quả 論luận 苦khổ 樂lạc 。 中trung 二nhị 望vọng 因nhân 明minh 苦khổ 樂lạc 。 若nhược 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 則tắc 前tiền 七thất 皆giai 苦khổ 。 後hậu 一nhất 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 。 當đương 知tri 究cứu 竟cánh 寂tịch 光quang 乃nãi 名danh 極cực 樂lạc 耳nhĩ 。 佛Phật 意ý 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 。 咸hàm 至chí 第đệ 八bát 之chi 樂lạc 故cố 。 且thả 讚tán 第đệ 二nhị 令linh 厭yếm 初sơ 苦khổ 。 若nhược 得đắc 第đệ 二nhị 既ký 不bất 退thoái 轉chuyển 。 則tắc 第đệ 八bát 可khả 期kỳ 。 大đại 聖thánh 之chi 善thiện 權quyền 其kỳ 若nhược 是thị 乎hồ 。
又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 約ước 報báo 示thị 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 。 為vi 五ngũ 。
一nhất 。 欄lan 網võng 行hàng 樹thụ 莊trang 嚴nghiêm 。 二nhị 。 池trì 水thủy 樓lâu 閣các 莊trang 嚴nghiêm 。 三tam 。 金kim 地địa 天thiên 華hoa 莊trang 嚴nghiêm 。 四tứ 。 奇kỳ 妙diệu 雜tạp 鳥điểu 莊trang 嚴nghiêm 。 五ngũ 。 風phong 樹thụ 妙diệu 音âm 莊trang 嚴nghiêm 。 由do 茲tư 五ngũ 嚴nghiêm 故cố 名danh 但đãn 受thọ 諸chư 樂lạc 也dã 。 初sơ 文văn 欄lan 楯thuẫn 者giả 。 欄lan 檻hạm 也dã 。 縱túng/tung 曰viết 欄lan 。 橫hoạnh/hoành 曰viết 楯thuẫn 。 四tứ 寶bảo 者giả 。 金kim 。 銀ngân 。 琉lưu 璃ly 。 水thủy 精tinh 也dã 。 二nhị 。 池trì 水thủy 樓lâu 閣các 莊trang 嚴nghiêm 。 八bát 功công 德đức 水thủy 者giả 。 《# 稱xưng 讚tán 淨tịnh 土độ 經kinh 》# 云vân 。
一nhất 。 澄trừng 清thanh 。 二nhị 。 清thanh 冷lãnh 。 三tam 。 甘cam 美mỹ 。 四tứ 。 輕khinh 軟nhuyễn 。 五ngũ 。 潤nhuận 澤trạch 。 六lục 。 安an 和hòa 。 七thất 。 飲ẩm 時thời 除trừ 飢cơ 渴khát 。 八bát 。 飲ẩm 已dĩ 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 亦diệc 以dĩ 金kim 銀ngân 下hạ 。 列liệt 七thất 寶bảo 也dã 。 瑠lưu 璃ly 。 具cụ 云vân 吠phệ 琉lưu 璃ly 。 此thử 云vân 不bất 遠viễn 。 以dĩ 西tây 域vực 有hữu 山sơn 去khứ 波Ba 羅La 奈Nại 城Thành 不bất 遠viễn 。 山sơn 出xuất 此thử 寶bảo 故cố 以dĩ 名danh 之chi 。 字tự 體thể 本bổn 作tác 流lưu 離ly 。 後hậu 人nhân 從tùng 玉ngọc 。 頗pha 梨lê 。 正chánh 云vân 窣tốt 坡# 致trí 迦ca 。 其kỳ 狀trạng 少thiểu 似tự 此thử 方phương 水thủy 精tinh 。 然nhiên 有hữu 赤xích 白bạch 二nhị 色sắc 。 車xa 渠cừ 。 梵Phạm 云vân 牟mâu 娑sa 洛lạc 揭yết 拉lạp 婆bà 。 此thử 云vân 青thanh 白bạch 色sắc 寶bảo 。 《# 尚thượng 書thư 大đại 傳truyền 》# 曰viết 。
大đại 貝bối 如như 大đại 車xa 之chi 渠cừ 。 渠cừ 謂vị 車xa [車*閏]# 。 赤xích 珠châu 者giả 。 《# 佛Phật 地địa 論luận 》# 赤xích 蟲trùng 所sở 出xuất 或hoặc 珠châu 體thể 赤xích 名danh 赤xích 珠châu 。 《# 智trí 論luận 》# 云vân 。
真chân 珠châu 出xuất 魚ngư 腹phúc 中trung 。 竹trúc 中trung 。 蛇xà 腦não 中trung 。 不bất 必tất 唯duy 生sanh 蚌# 胎thai 也dã 。 瑪mã 腦não 。 梵Phạm 云vân 摩ma 婆bà 羅la 伽già 隷lệ 。 此thử 云vân 瑪mã 腦não 。 此thử 寶bảo 色sắc 如như 馬mã 之chi 腦não 。 因nhân 以dĩ 為vi 名danh 。 新tân 本bổn 云vân 。
阿a 濕thấp 摩ma 揭yết 柆# 。 此thử 云vân 藏tạng 杵xử 。 或hoặc 翻phiên 胎thai 藏tạng 。 取thủ 此thử 寶bảo 堅kiên 實thật 為vi 名danh 。 字tự 體thể 作tác 馬mã 腦não 。 後hậu 人nhân 加gia 石thạch 或hoặc 玉ngọc 。
池trì 中trung 下hạ 。 明minh 蓮liên 華hoa 。 有hữu 三tam 。
先tiên 通thông 示thị 形hình 量lượng 。 如như 車xa 輪luân 故cố 。 次thứ 示thị 光quang 色sắc 。 有hữu 四tứ 異dị 故cố 。 後hậu 總tổng 示thị 香hương 氣khí 。 微vi 妙diệu 香hương 潔khiết 故cố 。
三tam 。 金kim 地địa 天thiên 華hoa 莊trang 嚴nghiêm 。 曼mạn 陀đà 羅la 。 翻phiên 適thích 意ý 。 以dĩ 適thích 悅duyệt 人nhân 意ý 故cố 。 其kỳ 色sắc 白bạch 故cố 。 或hoặc 翻phiên 為vi 白bạch 華hoa 也dã 。 衣y 裓kích 。 古cổ 釋thích 云vân 。
衣y 襟khâm 也dã 。 真Chân 諦Đế 云vân 。
外ngoại 國quốc 盛thịnh 華hoa 器khí 也dã 。 飯phạn 食thực 經kinh 行hành 者giả 。 食thực 後hậu 經kinh 行hành 以dĩ 消tiêu 息tức 故cố 。
四tứ 。 奇kỳ 妙diệu 雜tạp 鳥điểu 莊trang 嚴nghiêm 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 正chánh 明minh 。 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 初sơ 文văn 凡phàm 有hữu 四tứ 意ý 。
一nhất 。 舉cử 類loại 。 二nhị 。 列liệt 名danh 。 三tam 。 演diễn 音âm 。 四tứ 。 顯hiển 益ích 。 白bạch 鶴hạc 者giả 。 《# 相tương/tướng 鶴hạc 經kinh 》# 曰viết 。
體thể 尚thượng 潔khiết 故cố 其kỳ 色sắc 白bạch 。 聲Thanh 聞Văn 天thiên 故cố 其kỳ 頂đảnh 赤xích 。 食thực 於ư 水thủy 故cố 其kỳ 啄trác 長trường/trưởng 。 軒hiên 於ư 前tiền 故cố 後hậu 指chỉ 短đoản 。 棲tê 於ư 陸lục 故cố 足túc 高cao 而nhi 尾vĩ 凋điêu 。 翔tường 於ư 空không 故cố 毛mao 豐phong 而nhi 肉nhục 疎sơ 。 大đại 喉hầu 以dĩ 吐thổ 故cố 。 修tu 頸cảnh 以dĩ 納nạp 新tân 。 故cố 生sanh 天thiên 壽thọ 不bất 可khả 量lượng 。 鸚anh 鵡vũ 者giả 。 《# 山sơn 海hải 經kinh 》# 云vân 。
黃hoàng 山sơn 有hữu 鳥điểu 如như 鴞# 。 青thanh 羽vũ 赤xích 啄trác 人nhân 舌thiệt 能năng 言ngôn 。 名danh 曰viết 鸚anh 鵡vũ 。 郭quách 璞# 注chú 云vân 。
有hữu 白bạch 者giả 。 舍xá 利lợi 者giả 。 此thử 云vân 春xuân 鶯# 或hoặc 翻phiên 鶖thu 鷺lộ 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 此thử 云vân 妙diệu 聲thanh 。 在tại 㲉xác 中trung 其kỳ 音âm 已dĩ 超siêu 眾chúng 鳥điểu 故cố 。 共cộng 命mạng 之chi 鳥điểu 者giả 。 兩lưỡng 首thủ 一nhất 身thân 。 異dị 神thần 識thức 。 同đồng 報báo 命mạng 。 故cố 名danh 共cộng 命mạng 。 《# 法pháp 華hoa 》# 云vân 命mạng 命mạng 。 《# 天thiên 王vương 》# 云vân 生sanh 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 耆kỳ 婆bà 耆kỳ 婆bà 。 悉tất 此thử 鳥điểu 耳nhĩ 。 耆kỳ 婆bà 梵Phạn 語ngữ 。 此thử 翻phiên 活hoạt 或hoặc 翻phiên 生sanh 或hoặc 翻phiên 命mạng 。 故cố 知tri 。 雅nhã 音âm 。 者giả 雅nhã 正chánh 也dã 。 演diễn 暢sướng 者giả 。 演diễn 廣quảng 也dã 。 暢sướng 通thông 也dã 。 五ngũ 根căn 謂vị 信tín 。 進tiến 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 也dã 。 能năng 生sanh 曰viết 根căn 。 增tăng 進tiến 堪kham 任nhậm 非phi 障chướng 曰viết 五Ngũ 力Lực 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 者giả 。 云vân 覺giác 分phần/phân 亦diệc 支chi 也dã 。 諸chư 經Kinh 云vân 七thất 覺giác 支chi 是thị 也dã 。 七thất 者giả 謂vị 念niệm 。 擇trạch 。 進tiến 。 喜hỷ 。 輕khinh 安an 。 定định 。 捨xả 。 前tiền 一nhất 兼kiêm 定định 慧tuệ 。 次thứ 三tam 是thị 慧tuệ 。 後hậu 三tam 是thị 定định 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 者giả 。 諸chư 經kinh 謂vị 八Bát 正Chánh 道Đạo 是thị 也dã 。 八bát 者giả 。
正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 定định 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 命mạng 。 聞văn 是thị 音âm 已dĩ 下hạ 。 顯hiển 益ích 也dã 。 念niệm 佛Phật 如như 醫y 王vương 。 念niệm 法pháp 如như 良lương 藥dược 。 念niệm 僧Tăng 如như 瞻chiêm 視thị 人nhân 。 三tam 者giả 既ký 備bị 則tắc 煩phiền 惱não 之chi 病bệnh 可khả 差sai 也dã 。 此thử 念niệm 別biệt 想tưởng 三Tam 寶Bảo 耳nhĩ 。 又hựu 反phản 觀quán 自tự 心tâm 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 則tắc 諸chư 相tướng 炳bỉnh 然nhiên 念niệm 佛Phật 。 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 則tắc 。 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 名danh 念niệm 法pháp 。 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 即tức 存tồn 亡vong 亡vong 存tồn 和hòa 合hợp 。 名danh 念niệm 僧Tăng 。 此thử 念niệm 同đồng 體thể 三Tam 寶Bảo 也dã 。 眾chúng 鳥điểu 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 解giải 。 故cố 約ước 別biệt 相tướng 同đồng 體thể 兩lưỡng 義nghĩa 釋thích 之chi 。
舍xá 利lợi 下hạ 。 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 斥xích 內nội 疑nghi 。 二nhị 。 為vi 解giải 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 恐khủng 身thân 子tử 內nội 心tâm 疑nghi 云vân 。
既ký 有hữu 雜tạp 鳥điểu 則tắc 有hữu 畜súc 趣thú 。 此thử 三tam 惡ác 之chi 一nhất 也dã 。 以dĩ 由do 眾chúng 生sanh 造tạo 罪tội 而nhi 感cảm 三tam 惡ác 報báo 生sanh 。 何hà 名danh 淨tịnh 土độ 耶da 。 故cố 佛Phật 斥xích 云vân 。
汝nhữ 勿vật 謂vị 此thử 鳥điểu 。 實thật 是thị 罪tội 報báo 所sở 生sanh 也dã 。 所sở 以dĩ 下hạ 。 二nhị 。 為vi 解giải 釋thích 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 簡giản 非phi 。 二nhị 。 顯hiển 是thị 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 直trực 言ngôn 彼bỉ 無vô 。 二nhị 。 舉cử 名danh 況huống 實thật 。 初sơ 文văn 汝nhữ 莫mạc 言ngôn 實thật 是thị 造tạo 罪tội 感cảm 報báo 。 以dĩ 彼bỉ 土độ 無vô 三tam 惡ác 道đạo 也dã 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 舉cử 名danh 況huống 實thật 。 且thả 彼bỉ 淨tịnh 土độ 尚thượng 無vô 三tam 惡ác 道đạo 之chi 名danh 字tự 。 況huống 有hữu 罪tội 報báo 所sở 生sanh 之chi 實thật 體thể 乎hồ 。 是thị 諸chư 下hạ 。 二nhị 。 顯hiển 是thị 。 如như 文văn 。
五ngũ 。 風phong 樹thụ 妙diệu 音âm 莊trang 嚴nghiêm 。 如như 文văn 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 於ư 汝nhữ 意ý 下hạ 。 二nhị 。 明minh 正chánh 報báo 。
問vấn 。
以dĩ 身thân 望vọng 土thổ/độ 則tắc 身thân 貴quý 而nhi 土thổ/độ 賤tiện 。 何hà 故cố 先tiên 土thổ/độ 而nhi 後hậu 身thân 。
答đáp 。
有hữu 二nhị 意ý 。
一nhất 者giả 名danh 便tiện 。 既ký 報báo 名danh 依y 正chánh 。 故cố 先tiên 土thổ/độ 後hậu 身thân 。 二nhị 者giả 義nghĩa 便tiện 。 以dĩ 世thế 界giới 先tiên 成thành 後hậu 乃nãi 佛Phật 出xuất 故cố 。
就tựu 文văn 分phần/phân 二nhị 。
一nhất 。 徵trưng 名danh 釋thích 義nghĩa 。 二nhị 。 約ước 報báo 示thị 相tương/tướng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 一nhất 徵trưng 名danh 。 阿A 彌Di 陀Đà 。 此thử 云vân 無vô 量lượng 。 舍xá 利lợi 下hạ 。 二nhị 。 釋thích 義nghĩa 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 明minh 名danh 含hàm 二nhị 義nghĩa 。 二nhị 。 明minh 成thành 道Đạo 十thập 劫kiếp 。 初sơ 文văn 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 故cố 得đắc 無vô 量lượng 名danh 。
一nhất 。 光quang 明minh 無vô 量lượng 。 二nhị 。 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。
問vấn 。
釋Thích 迦Ca 光quang 明minh 亦diệc 能năng 照chiếu 無vô 量lượng 國quốc 。 應ưng 名danh 阿A 彌Di 陀Đà 。
答đáp 。
釋Thích 迦Ca 現hiện 劣liệt 應ưng 身thân 。 常thường 光quang 一nhất 尋tầm 而nhi 已dĩ 。 及cập 現hiện 通thông 放phóng 光quang 方phương 照chiếu 無vô 量lượng 。 彼bỉ 佛Phật 現hiện 勝thắng 應ưng 身thân 。 常thường 光quang 無vô 量lượng 。 故cố 受thọ 其kỳ 名danh 。
舍xá 利lợi 下hạ 。 二nhị 。 明minh 成thành 道Đạo 十thập 劫kiếp 。 以dĩ 前tiền 總tổng 告cáo 云vân 。 今kim 現hiện 在tại 說thuyết 法Pháp 。 故cố 此thử 示thị 其kỳ 已dĩ 成thành 之chi 劫kiếp 數số 也dã 。
又hựu 舍xá 利lợi 下hạ 。 二nhị 。 約ước 報báo 示thị 相tương/tướng 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 大đại 小tiểu 弟đệ 子tử 莊trang 嚴nghiêm 。 二nhị 。 生sanh 者giả 不bất 退thoái 莊trang 嚴nghiêm 。 前tiền 言ngôn 莊trang 嚴nghiêm 則tắc 莊trang 嚴nghiêm 極cực 樂lạc 。 此thử 言ngôn 莊trang 嚴nghiêm 則tắc 。 莊trang 嚴nghiêm 無vô 量lượng 。 語ngữ 同đồng 意ý 別biệt 也dã 。 然nhiên 則tắc 弟đệ 子tử 是thị 其kỳ 輔phụ 佐tá 。 生sanh 者giả 是thị 其kỳ 人nhân 民dân 。 既ký 二nhị 皆giai 無vô 量lượng 。 故cố 使sử 法Pháp 王Vương 名danh 無vô 量lượng 也dã 。 望vọng 前tiền 共cộng 有hữu 四tứ 義nghĩa 。
一nhất 。 光quang 明minh 。 二nhị 。 壽thọ 命mạng 。 三tam 。 弟đệ 子tử 。 四tứ 。 生sanh 者giả 。 此thử 四tứ 皆giai 無vô 量lượng 。 是thị 故cố 號hiệu 阿A 彌Di 陀Đà 也dã 。 前tiền 二nhị 從tùng 自tự 。 後hậu 二nhị 從tùng 他tha 。 初sơ 文văn 謂vị 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 弟đệ 子tử 。 悉tất 無vô 量lượng 也dã 。 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 聞văn 四Tứ 諦Đế 聲thanh 教giáo 而nhi 悟ngộ 道đạo 故cố 。
又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 生sanh 者giả 不bất 退thoái 莊trang 嚴nghiêm 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 此thử 翻phiên 不bất 退thoái 轉chuyển 。 而nhi 不bất 退thoái 有hữu 三tam 。
位vị 。 行hành 。 念niệm 也dã 。 通thông 教giáo 初sơ 果quả 以dĩ 去khứ 齊tề 羅La 漢Hán 位vị 不bất 退thoái 。 七thất 地địa 行hành 不bất 退thoái 。 八bát 地địa 念niệm 不bất 退thoái 。 別biệt 教giáo 以dĩ 信tín 。 行hành 。 向hướng 對đối 之chi 。 初Sơ 地Địa 證chứng 念niệm 不bất 退thoái 。 向hướng 但đãn 修tu 耳nhĩ 。 圓viên 教giáo 初sơ 信tín 至chí 七thất 信tín 位vị 不bất 退thoái 。 八bát 信tín 以dĩ 去khứ 行hành 不bất 退thoái 。 初sơ 住trụ 證chứng 念niệm 不bất 退thoái 。 經Kinh 云vân 皆giai 是thị 。 則tắc 義nghĩa 必tất 該cai 三tam 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 即tức 等đẳng 覺giác 也dã 。 彼bỉ 國quốc 既ký 壽thọ 長trường/trưởng 境cảnh 勝thắng 。 故cố 於ư 生sanh 身thân 多đa 至chí 等đẳng 覺giác 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 翻phiên 無vô 數số 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 眾chúng 生sanh 聞văn 者giả 下hạ 。 二nhị 。 勸khuyến 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 文văn 為vi 三tam 。
一nhất 。 總tổng 勸khuyến 。 二nhị 。 別biệt 示thị 。 三tam 。 結kết 意ý 。 初sơ 文văn 眾chúng 生sanh 聞văn 者giả 。 謂vị 聞văn 向hướng 依y 報báo 極cực 樂lạc 。 正chánh 報báo 無vô 量lượng 也dã 。 與dữ 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 。 是thị 同đồng 彼bỉ 正chánh 。 俱câu 會hội 一nhất 處xứ 。 是thị 同đồng 彼bỉ 依y 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 別biệt 示thị 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 反phản 顯hiển 。 二nhị 。 正chánh 示thị 。 初sơ 文văn 不bất 可khả 以dĩ 小tiểu 善thiện 得đắc 生sanh 。 則tắc 反phản 顯hiển 可khả 以dĩ 多đa 善thiện 得đắc 生sanh 也dã 。 小tiểu 善thiện 謂vị 等đẳng 閑nhàn 發phát 願nguyện 散tán 亂loạn 善thiện 稱xưng 名danh 。 多đa 善thiện 謂vị 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 要yếu 期kỳ 日nhật 限hạn 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 正chánh 示thị 。 又hựu 四tứ 。
一nhất 。 修tu 因nhân 。 二nhị 。 感cảm 相tương/tướng 。 三tam 。 顯hiển 益ích 。 四tứ 。 得đắc 生sanh 。 初sơ 文văn 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 者giả 。 執chấp 謂vị 執chấp 受thọ 。 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 。 信tín 力lực 故cố 執chấp 受thọ 在tại 心tâm 。 念niệm 力lực 故cố 任nhậm 持trì 不bất 忘vong 。 其kỳ 人nhân 下hạ 。 二nhị 。 感cảm 相tương/tướng 。 是thị 人nhân 下hạ 。 三tam 。 顯hiển 益ích 。 即tức 得đắc 下hạ 。 四tứ 。 得đắc 生sanh 。 悉tất 如như 文văn 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 三tam 。 結kết 意ý 。 我ngã 見kiến 是thị 利lợi 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 者giả 。 謂vị 見kiến 彼bỉ 世thế 界giới 土thổ/độ 極cực 樂lạc 。 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 二nhị 報báo 莊trang 嚴nghiêm 之chi 利lợi 也dã 。 遂toại 勸khuyến 眾chúng 生sanh 發phát 願nguyện 生sanh 彼bỉ 。 故cố 云vân 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 三tam 。 流lưu 通thông 分phần/phân 。 文văn 為vi 二nhị 。
一nhất 。 佛Phật 勸khuyến 流lưu 通thông 。 二nhị 。 眾chúng 喜hỷ 會hội 散tán 。 初sơ 又hựu 三tam 。
一nhất 。 諸chư 佛Phật 同đồng 讚tán 。 二nhị 。 結kết 勸khuyến 往vãng 生sanh 。 三tam 。 舉cử 難nạn/nan 勸khuyến 信tín 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 明minh 釋Thích 迦Ca 讚tán 。 二nhị 。 顯hiển 諸chư 佛Phật 同đồng 。 初sơ 如như 文văn 。 東đông 方phương 下hạ 。 二nhị 。 顯hiển 諸chư 佛Phật 同đồng 。 而nhi 但đãn 列liệt 六lục 合hợp 者giả 。 秦tần 本bổn 略lược 也dã 。 唐đường 譯dịch 則tắc 十thập 方phương 備bị 矣hĩ 。 就tựu 文văn 為vi 六lục 。 謂vị 四tứ 方phương 上thượng 下hạ 也dã 。 而nhi 各các 有hữu 二nhị 。
一nhất 。 敘tự 彼bỉ 佛Phật 現hiện 相tướng 表biểu 彰chương 。 汝nhữ 等đẳng 下hạ 。 二nhị 。 示thị 彼bỉ 佛Phật 發phát 言ngôn 勸khuyến 信tín 。 阿a 閦súc 鞞bệ 。 此thử 云vân 無vô 動động 。 不bất 為vi 二nhị 邊biên 所sở 動động 故cố 。 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 。 表biểu 無vô 虛hư 妄vọng 故cố 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 當đương 信tín 等đẳng 者giả 。 勸khuyến 信tín 此thử 經Kinh 也dã 。 稱xưng 讚tán 至chí 佛Phật 所sở 護hộ 念niệm 。 是thị 此thử 經Kinh 別biệt 名danh 也dã 。 唐đường 譯dịch 名danh 。
稱Xưng 讚Tán 淨Tịnh 土Độ 經Kinh
者giả 。 正chánh 依y 此thử 文văn 也dã 。 稱xưng 讚tán 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 釋Thích 迦Ca 說thuyết 彌di 陀đà 之chi 依y 正chánh 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 護hộ 念niệm 。 顯hiển 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 咸hàm 隨tùy 喜hỷ 護hộ 。 故cố 使sử 天thiên 魔ma 不bất 能năng 撓nạo 亂loạn 念niệm 。 故cố 令linh 信tín 者giả 。 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 日nhật 月nguyệt 燈đăng 。 喻dụ 三tam 智trí 故cố 。 名danh 聞văn 光quang 者giả 。 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 。 如như 光quang 遍biến 照chiếu 。 大đại 焰diễm 肩kiên 者giả 。 肩kiên 表biểu 二nhị 智trí 。 焰diễm 表biểu 照chiếu 理lý 。 須Tu 彌Di 燈đăng 者giả 。 須Tu 彌Di 云vân 妙diệu 高cao 。 妙diệu 則tắc 三tam 智trí 圓viên 融dung 。 高cao 則tắc 超siêu 過quá 因nhân 位vị 。 燈đăng 則tắc 喻dụ 三tam 智trí 之chi 遍biến 照chiếu 也dã 。 難nan 沮trở 者giả 。 內nội 證chứng 實thật 相tướng 四tứ 魔ma 不bất 沮trở 敗bại 。 網võng 明minh 者giả 。 智trí 明minh 如như 網võng 遍biến 覆phú 十thập 界giới 故cố 。 達đạt 磨ma 。 此thử 云vân 法pháp 也dã 。 下hạ 連liên 法Pháp 幢tràng 。 持trì 法Pháp 。 故cố 存tồn 梵Phạm 以dĩ 異dị 其kỳ 文văn 。 而nhi 此thử 三tam 名danh 似tự 表biểu 三tam 諦đế 。 法pháp 乃nãi 真chân 空không 寂tịch 然nhiên 可khả 軌quỹ 。 法Pháp 幢tràng 則tắc 俗tục 諦đế 照chiếu 者giả 可khả 見kiến 。 持trì 法Pháp 則tắc 中trung 道đạo 雙song 持trì 二nhị 邊biên 。 雜tạp 色sắc 寶bảo 華hoa 嚴nghiêm 身thân 者giả 。 以dĩ 萬vạn 行hạnh 因nhân 華hoa 嚴nghiêm 佛Phật 果Quả 之chi 體thể 故cố 。 娑sa 羅la 。 此thử 云vân 堅kiên 固cố 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 於ư 汝nhữ 意ý 下hạ 。 二nhị 。 結kết 勸khuyến 往vãng 生sanh 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 聞văn 經Kinh 佛Phật 利lợi 益ích 。 二nhị 。 明minh 願nguyện 生sanh 功công 能năng 。 初sơ 又hựu 三tam 。
一nhất 。 牒điệp 異dị 名danh 起khởi 徵trưng 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 約ước 經kinh 佛Phật 顯hiển 益ích 。 阿a 耨nậu 多đa 羅la 云vân 無vô 上thượng 。 三tam 藐miệu 云vân 正chánh 。 又hựu 三tam 云vân 等đẳng 。 菩Bồ 提Đề 云vân 覺giác 。 極cực 果quả 超siêu 因nhân 故cố 云vân 無vô 上thượng 。 正chánh 則tắc 正chánh 觀quán 中trung 道đạo 。 等đẳng 則tắc 雙song 照chiếu 二nhị 邊biên 。 蓋cái 果quả 上thượng 一nhất 心tâm 三tam 智trí 也dã 。 是thị 故cố 下hạ 。 三tam 。 總tổng 結kết 勸khuyến 雙song 信tín 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 明minh 願nguyện 生sanh 功công 德đức 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 舉cử 願nguyện 顯hiển 益ích 。 若nhược 已dĩ 生sanh 等đẳng 者giả 。 過quá 去khứ 已dĩ 發phát 願nguyện 者giả 已dĩ 生sanh 。 現hiện 在tại 今kim 發phát 願nguyện 者giả 今kim 生sanh 。 未vị 來lai 當đương 發phát 願nguyện 者giả 當đương 生sanh 。 是thị 故cố 下hạ 。 二nhị 。 約ước 信tín 結kết 勸khuyến 。 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 信tín 為vi 能năng 入nhập 。 智trí 為vi 能năng 度độ 故cố 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 三tam 。 舉cử 難nạn/nan 勸khuyến 信tín 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 明minh 我ngã 讚tán 彼bỉ 。 二nhị 。 明minh 彼bỉ 讚tán 我ngã 。 初sơ 文văn 今kim 者giả 稱xưng 讚tán 。 即tức 所sở 舉cử 六lục 方phương 是thị 也dã 。 彼bỉ 諸chư 下hạ 。 二nhị 。 明minh 彼bỉ 讚tán 我ngã 。 又hựu 二nhị 。
一nhất 。 舉cử 彼bỉ 讚tán 。 二nhị 。 顯hiển 不bất 虛hư 。 初sơ 文văn 釋Thích 迦Ca 翻phiên 能năng 仁nhân 。 牟Mâu 尼Ni 翻phiên 寂tịch 默mặc 。 能năng 仁nhân 則tắc 大đại 悲bi 應ưng 物vật 。 寂tịch 默mặc 則tắc 大đại 智trí 冥minh 理lý 。 能năng 為vi 甚thậm 難nan 。 希hy 有hữu 之chi 事sự 者giả 。 一nhất 於ư 五ngũ 濁trược 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 難nan 信tín 法pháp 。 娑sa 婆bà 云vân 堪kham 忍nhẫn 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 堪kham 任nhậm 忍nhẫn 受thọ 三tam 毒độc 故cố 。 劫kiếp 濁trược 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 劫kiếp 波ba 。 此thử 云vân 時thời 分phần/phân 。 下hạ 四tứ 濁trược 聚tụ 在tại 此thử 時thời 。 名danh 為vi 劫kiếp 濁trược 。 見kiến 濁trược 者giả 。 即tức 身thân 邊biên 等đẳng 五ngũ 利lợi 使sử 。 煩phiền 惱não 濁trược 。 即tức 貪tham 瞋sân 等đẳng 五ngũ 鈍độn 使sử 。 眾chúng 生sanh 濁trược 者giả 。 攬lãm 利lợi 鈍độn 果quả 報báo 而nhi 立lập 假giả 名danh 。 催thôi 年niên 促xúc 壽thọ 。 謂vị 之chi 命mạng 濁trược 。 通thông 言ngôn 濁trược 者giả 。 譬thí 如như 沙sa 土thổ/độ 投đầu 之chi 清thanh 水thủy 。 土thổ/độ 失thất 留lưu 昇thăng 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 。 汩# 然nhiên 渾hồn 濁trược 。 今kim 由do 此thử 五ngũ 濁trược 。 理lý 水thủy 亡vong 清thanh 。 說thuyết 是thị 難nan 信tín 之chi 法Pháp 者giả 。 說thuyết 一nhất 日nhật 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 命mạng 終chung 即tức 生sanh 。 極cực 樂lạc 而nhi 得đắc 不bất 退thoái 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 茲tư 少thiểu 善thiện 根căn 獲hoạch 此thử 利lợi 。 是thị 為vi 難nan 信tín 也dã 。 然nhiên 則tắc 凡phàm 夫phu 賢hiền 聖thánh 等đẳng 無vô 高cao 下hạ 。 心tâm 淨tịnh 土độ 淨tịnh 超siêu 越việt 須tu 臾du 。 若nhược 生sanh 極cực 樂lạc 甚thậm 易dị 可khả 信tín 。 但đãn 為vi 迷mê 深thâm 執chấp 重trọng/trùng 聞văn 而nhi 不bất 受thọ 。 故cố 云vân 難nan 信tín 耳nhĩ 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 下hạ 。 二nhị 。 結kết 不bất 虛hư 。 是thị 為vi 甚thậm 難nan 者giả 。 五ngũ 濁trược 界giới 中trung 行hành 難nan 行hành 之chi 行hành 。 而nhi 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 事sự 已dĩ 難nạn/nan 。 復phục 說thuyết 此thử 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 二nhị 事sự 兼kiêm 作tác 。 是thị 甚thậm 難nan 也dã 。 諸chư 佛Phật 讚tán 我ngã 。 豈khởi 虛hư 言ngôn 哉tai 。
佛Phật 說thuyết 下hạ 。 二nhị 。 眾chúng 喜hỷ 會hội 散tán 。 阿a 脩tu 羅la 云vân 非phi 天thiên 。 彼bỉ 趣thú 富phú 樂lạc 如như 天thiên 。 而nhi 多đa 諂siểm 誑cuống 無vô 天thiên 行hành 。 故cố 因nhân 受thọ 其kỳ 名danh 。 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。 故cố 歡hoan 喜hỷ 信tín 受thọ 。 重trọng/trùng 法pháp 尊tôn 師sư 。 故cố 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。
佛Phật 說Thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疏Sớ/sơ