20 VIỆC KHÓ (nhị thập nan)

Trong kinh Tứ Thập Nhị Chương có nêu ra 20 việc mà người thế gian rất khó thực hiện:

 

1. Người nghèo cùng rất khó thực hiện hạnh bố thí (bần cùng bố thí nan).

2. Người giàu sang rất khó tu học đạo giải thoát (hào phú học đạo nan).

3. Người đời khó có được ý chí quên mình vì đại nghĩa, hoặc xả thân vì đạo pháp (phán mạng tất tử nan).

4. Người đời khó có duyên được thấy nghe và thọ trì giáo pháp của Phật (đắc đổ Phật kinh nan).

5. Người không trồng nhân lành, không tu tập các điều thiện, mà muốn được sinh ra đời gặp Phật tại thế thì thật là vô cùng  khó khăn (sinh trị Phật thế nan).

6. Người đời thường say đắm ngũ dục lục trần, cho nên, chế phục được vọng niệm, xa lìa được dục tình là điều rất khó (nhẫn sắc li dục nan).

7. Người đời thấy cảnh giàu sang mà không ham, thấy lợi danh mà không thích, thấy vật gì vừa ý mà không muốn đem về cho mình, đó là điều rất khó (kiến hảo bất cầu nan).

8. Người hào phú thế lực mà vẫn giữ lễ độ, khiêm cung với mọi người, không ỷ thế làm nhục người, đó là việc khó (hữu thế bất lâm nan).

9. Bị người ta làm nhục mà nhịn nhục được, không sân hận, đó là điều rất khó (bị nhục bất sân nan).

10. Khi đụng chạm các việc ở đời mà tâm giữ được tĩnh lặng, không chao động, đó là điều khó (xúc sự vô tâm nan).

11. Người căn tánh thấp kém mà muốn học rộng, đọc nhiều, nghiên cứu nghĩa lí sâu xa, thì thật là khó (quảng học bác cứu nan).

12. Người học vấn uyên bác mà không khinh mạn đối với kẻ ít học, đó là điều khó (bất khinh mạt học nan).

13. Diệt trừ tâm ngã mạn, khinh người, thật là khó (trừ diệt ngã mạn nan).

14. Gặp được bậc thiện tri thức để được học hỏi, hầu mong mở mang trí hiểu biết chân chính, đó là điều khó (hội thiện tri thức nan).

15. Người đời thường mê đắm theo vọng tình ái dục, cho nên, biết phản tỉnh để quay về con đường chân chánh, tu học đạo giải thoát, đó là điều rất khó (kiến tánh học đạo nan).

16. Đối trước ngoại cảnh mà giữ tâm an nhiên, không chuyển động, đó là điều khó (đối cảnh bất động nan).

17. Thường có tâm từ ái đối với chúng sinh, dùng mọi phương tiện để làm lợi ích cho chúng sinh, đó là điều rất khó (thiện giải phương tiện nan).

18. Chúng sinh có nhiều căn cơ cao thấp khác nhau, cho nên, người có khả năng thấy rõ để tùy theo căn cơ mà dẫn dắt, giáo hóa chúng sinh, đó là điều rất khó (tùy hóa độ nhân nan).

19. Xử sự trong mọi trường hợp đều giữa tâm bình đẳng, không phân biệt kẻ thân người sơ, đó là điều rất khó (tâm hành bình đẳng nan).

20. Biết giữ gìn lời nói, không nói tới chuyện xấu, chuyện tốt, sở trường, sở đoản v.v… của người, tức là không nói chuyện thị phi, đó là điều rất khó (bất thuyết thị phi nan).