Phật nói Kinh Thả Trâu
(Phóng ngưu Kinh)
Hán dịch: Hậu Tần Quy Tư Quốc Tam Tạng Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Phật Tử Bùi Đức Huề dịch 12/2014

 

Phật nói Kinh Thả Trâu

Tôi nghe như thế. Một thời Phật Thế Tôn ở vườn Kì Thụ Cấp Cô Độc Nước Xá Vệ.

Khi đó Phật bảo các Tì Kheo. Có mười một Pháp. Trẻ thả trâu không biết, tùy tiện thả trâu. Không biết nuôi dưỡng trâu. Thế nào là mười một ?

Một là thả trâu mà không biết Sắc thân. Hai là không biết hình tướng. Ba là không biết cọ sạch. Bốn là không biết giúp vết thương. Năm là không biết làm ra khói. Sáu là không biết chọn đường đi. Bảy là không biết yêu quý trâu. Tám là không biết qua sông đường ra sao. Chín là không biết đuổi theo nước cỏ tốt. Mười là không để hại lại cho trâu con. Mười một là không biết phân biệt nuôi dưỡng có thể dùng không có thể dùng. Mười một việc như thế.

Trẻ thả trâu không hiểu nuôi dưỡng giúp cho trâu của nó. Cuối cùng trâu không thêm nhiều. Ngày càng giảm bớt.

Tì Kheo không biết làm mười một việc, như trẻ chăn trâu. Cuối cùng không thành Sa Môn. Ở trong Pháp này cuối cùng không trồng gốc rễ Pháp luật. Không có cành lá che mát. Không làm mười một việc, gượng ép làm Sa Môn. Chết rơi xuống ba Đạo ác : Địa ngục Quỷ đói Súc sinh. Thế nào là mười một hạnh của Tì Kheo ?

Tì Kheo không biết Sắc thân, không biết hình tướng cần cọ sạch, không biết cọ sạch cần giúp vết thương, không biết giúp vết thương cần làm ra khói, không biết làm ra khói, không biết chọn đường đi, không biết yêu quý trâu, không biết vượt qua sông ra sao, không biết nơi ăn, không biết kính Trưởng lão.

Tì Kheo không biết Sắc thân ra sao ? Tì Kheo không biết bốn lớn : Nước đất gió lửa, không biết bốn Lớn tạo ra Sắc thân. Tì Kheo không biết như thế.

Tì Kheo không biết hình tướng ra sao ? Tì Kheo không biết hình tướng Nhân duyên của ngu si, không biết hình tướng Nhân duyên của sáng suốt, không biết hình tướng Nhân duyên của ngu si ra sao ? Tì Kheo không biết duyên của đen, không biết duyên của trắng, không biết duyên của đen trắng. Không biết hình tướng sáng suốt ra sao ? Không biết duyên của đen, không biết duyên của trắng, không biết duyên của đen trắng. Tì Kheo không biết hình tướng như thế.

Tì Kheo cần cọ sạch và không cọ sạch ra sao ? Tì Kheo ! Nếu muốn tâm phát ra yên thích nương nhờ, không bỏ không quên, không cắt đứt, phát ra tham tiếc ngu si và tâm ác khác, tâm nhớ không vứt bỏ. Như thế Tì Kheo cần cọ sạch mà không cọ sạch vậy.

Tì Kheo cần giúp vết thương và không giúp vết thương ra sao ? Tì Kheo thấy Sắc thân, phát ra tưởng nhớ nghe thích, nương nhờ âm thanh, nghĩ nhớ hình thể không biết là ác, không giúp giữ Căn mắt, tai mũi lưỡi thân tâm, đều chạy theo Trần : Sắc thanh hương vị xúc Pháp bên ngoài mà không thể giúp giữ. Như thế Tì Kheo cần giúp vết thương mà không giúp vết thương.

Tì Kheo cần làm khói mà không làm khói ra sao ? Tì Kheo học nghe không biết vì người nói. Như thế Tì Kheo cần phát ra khói mà không phát ra khói.

Tì Kheo không biết chọn đường đi ra sao ? Tì Kheo không nhập ngay vào đường đi, đi trên đường sai. Đi đường sai ra sao ? Tì Kheo nhập vào nhà nữ dâm và nơi vui đùa đánh bạc, hội uống rượu. Như thế Tì Kheo do không biết thực hành Đạo.

Tì Kheo không biết yêu quý Tì Kheo ra sao ? Khi nói giảng Pháp Báu, không chí tâm yêu thích lắng nghe. Như thế Tì Kheo do không biết yêu thích.

Tì Kheo không biết qua sông ra sao ? Tì Kheo không biết bốn Chân lý. Thế nào là bốn Chân lý ? Tì Kheo không biết Chân lý khổ, Chân lý tập luyện khổ, Chân lý hết khổ, Chân lý Đạo hết khổ. Như thế Tì Kheo do không biết vượt qua sông.

Tì Kheo không biết nơi ăn ra sao ? Tì Kheo không biết bốn ý dừng lại. Thế nào là bốn ý dừng lại ? Tì Kheo không biết xem bên trong thân, xem bên ngoài thân, xem bên trong ngoài thân, không biết xem vết thương bên trong, xem vết thương bên ngoài, xem vết thương bên trong ngoài, không biết xem ý bên trong, xem ý bên ngoài, xem ý bên trong ngoài, không biết xem Pháp bên trong, xem Pháp bên ngoài, xem Pháp bên trong ngoài. Như thế Tì Kheo do không biết nơi ăn.

Tì Kheo không biết thức ăn không hết ra sao ? Tì Kheo ! Nếu được Quốc Vương Trưởng Giả Thanh tín Sĩ nữ mời ăn. Làm đủ các loại thức ăn ngon quý, chí tâm tới dâng. Tì Kheo không biết giới hạn. Ăn xong có thừa lại muốn giữ đem về. Như thế Tì Kheo do không biết thức ăn không hết.

Tì Kheo không biết kính trọng Trưởng Lão ra sao ? Tì Kheo cung kính cúng dưỡng và không biết ra sao ? Nếu có Trưởng Lão Tì Kheo. Từ lâu luyện tập Đạo Đức, học vấn cao rộng. Tì Kheo nhỏ không chí tâm lễ kính. Thấy không đứng lên, không làm tránh ra ngồi. Khinh mạn cười đùa, không dùng tâm thiện đối đãi. Như thế Tì Kheo không biết kính trọng Trưởng Lão.

Nếu có Tì Kheo không biết thực hành mười một Pháp. Ở trong Pháp của Ta không nên làm Sa Môn.

Không trồng gốc rễ Pháp luật. Không có cành lá bóng mát, đều tự tan hỏng. Không bằng trở lại làm người Phàm. Nếu gượng ép làm Sa Môn, nhất định rơi xuống ba Đạo ác.

Tì Kheo biết giúp nuôi dưỡng mười một hạnh của trẻ em chăn trâu. Nếu hay làm cho thêm nhiều. Thế nào là mười một ?

Trẻ em thả trâu này vì biết Sắc thân, biết hình tướng, cọ sạch, giúp vết thương, phát ra khói, chọn đường, vượt qua sông, yêu quý trâu, đuổi theo cỏ nước, biết để lại hại của trâu con, giới hạn nhiều ít,

phân biệt tốt xấu của trâu, nuôi dưỡng thấy có thể dùng. Người thả trâu như thế. Liền có thể nuôi dưỡng giúp tăng ích trâu của họ.

Phật vì ca ngợi nói rằng :

Trẻ thả trâu biết kĩ. Chủ trâu có Phúc Đức.

Sáu đầu trâu sáu năm. Thành sáu mươi không giảm.

Trẻ thả trâu thông minh. Biết phân biệt các tướng.

Như trẻ thả trâu này. Đời trước được Phật khen.

Tì Kheo đang làm mười một Pháp như thế. Liền có thể ở trong Pháp đó trồng gốc rễ Pháp luật. Cành lá tươi tốt, bóng che Đất lớn, không trở lại hỏng nát. Thế nào là mười một ?

Tì Kheo biết Sắc thân, biết hình tướng, biết cọ sạch, biết che vết thương, biết thời làm ra khói, biết đường đi, biết yêu quý, biết qua sông, biết nơi ăn, biết không hết, biết kính trọng Trưởng lão lâu dài học, già cả, cung kính cúng dưỡng.

Tì Kheo biết Sắc thân ra sao ? Tì Kheo biết bốn Lớn tạo ra Sắc thân. Như thế Tì Kheo do biết Sắc thân.

Tì Kheo biết hình tướng ra sao ? Tì Kheo rời ngu si, rời thông tuệ.

Thế nào là ngu si ? Nghĩ sai mà nghĩ, làm sai mà làm, nói sai mà nói. Đó là ngu si.

Thế nào là thông tuệ ? Nghĩ có thể nghĩ, làm có thể làm, nói có thể nói. Đó là thông tuệ. Có thể rời ngu si, thông tuệ. Đó là biết hình tướng.

Tì Kheo cần cọ sạch, biết cọ sạch ra sao ? Tì Kheo ! Nếu sinh tâm tham muốn, có thể kiềm chế tránh xa, như thấy vứt bỏ ác. Nếu phát ra tham tiếc thù giận và các ác khác. Có thể kiềm chế tránh xa, như thấy vứt bỏ ác. Như thế Tì Kheo cần cọ sạch biết cọ sạch.

Tì Kheo cần giúp vết thương mà giúp ra sao ? Mắt Tì Kheo thấy Sắc thân không phân biệt tốt xấu. Giúp bảo vệ Căn mắt, không nương nhờ Sắc thân bên ngoài. Bỏ xa các ác, giúp giữ Căn mắt. Tai nghe âm thanh, mũi ngửi hương, lưỡi nếm vị, thân tham trơn nhỏ, ý nhiều nghĩ nhớ. Kiềm chế không giúp cho nương nhờ. Giúp các căn này không nhiễm Trần bên ngoài, như thấy vứt bỏ ác. Như thế Tì Kheo do biết giúp vết thương.

Tì Kheo luôn luôn thả khói ra sao ? Tì Kheo như học được, nghe được, biết được, dùng nó rộng nói.

Như thế Tì Kheo do biết thả khói.

Tì Kheo biết đường đi ra sao ? Tì Kheo thực hành xét kĩ tám Đạo đúng. Biết không thể nơi làm, phòng dâm quán rượu, nơi vui đùa đánh bạc, cuối cùng không ảo vọng nhập vào. Như thế Tì Kheo do biết đường đi.

Tì Kheo biết yêu thích ra sao ? Tì Kheo khi thấy nói Pháp Báu. Chí tâm nghe nhận yêu thích mạnh mẽ. Như thế Tì Kheo tên là biết yêu thích.

Tì Kheo biết vượt qua nơi sông nước ra sao ? Tì Kheo biết bốn Chân lý khổ. Thế nào là bốn Chân lý khổ ?

Chân lý khổ, Chân lý tập luyện khổ, Chân lý hết khổ, Chân lý Đạo hết khổ. Như thế Tì Kheo do biết vượt qua sông nước.

Tì Kheo biết nơi ăn ra sao ? Tì Kheo biết bốn ý dừng lại. Thế nào là bốn ý dừng lại ? Tì Kheo xem bên trong thân, xem bên ngoài thân, xem bên trong ngoài thân, xem vết thương bên trong, xem vết thương bên ngoài, xem vết thương bên trong ngoài, xem ý bên trong, xem ý bên ngoài, xem ý bên trong ngoài, xem Pháp bên trong, xem Pháp bên ngoài, xem Pháp bên trong ngoài. Như thế Tì Kheo do biết nơi ăn.

Tì Kheo biết thức ăn không hết ra sao ? Tì Kheo ! Nếu Quốc Vương Trưởng Giả Thanh tín Sĩ nữ. Do tâm tin vui thích mời với Tì Kheo. Cúng dưỡng thức ăn uống, đủ các loại ngon quý. Thêm cung kính khuyên tiến. Tì Kheo biết tiết lượng cung cấp cho bản thân, chắc là dừng lại. Suy nghĩ lời Phật. Bố thí tuy nhiều loại. Đang tự biết hạn lượng, không làm nhận hết. Như thế Tì Kheo biết thức ăn không hết.

Tì Kheo biết kính trọng Trưởng Lão lâu dài học, già cả, cung kính cúng dưỡng ra sao ? Tì Kheo đang thân thiết, lễ kính cúng dưỡng bậc trên đó. Ra vào đón rước, thấy đi tới tránh xa ngồi. Dốc lực tiến lên, không dùng lười kiêu mạn. Như thế Tì Kheo biết kính trọng Trưởng Lão.

Tì Kheo hay thực hành mười một việc đó. Ở trong Pháp này trồng gốc rễ Pháp luật, cành lá tươi tốt.

Được nhiều bóng mát, Thanh tịnh không bẩn.

Khi đó Thế Tôn dùng bài kệ ca ngợi nói rằng :

Có tin, học Tinh tiến.
Nhận ăn biết tiết lượng.
Cung kính với Trưởng Lão.
Phật nói khen việc đó.
Như mười một Pháp này.
Tì Kheo học như thế.
Ngày đêm tâm ý yên.
Sáu năm được La Hán.
Các Tì Kheo nghe được Phật nói.
Vui mừng kính thực hành.

Phật nói Kinh Thả Trâu.