處 ( 處xứ )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）三科之一。梵名阿耶怛那Āyatana，舊譯曰入，新譯曰處。根與境為生心心所作用之處，故云處。根與境相涉入，故云入。有六根六境之十二法，故謂之十二處，又云十二入。俱舍論一曰：「心心所生長門義是處義。訓釋詞者，謂能生長心心所法故名為處，是能生長彼作用義。」同光記一下曰：「梵云阿耶怛那，唐云處，舊翻為入，此亦不然。若言入梵本應云鉢羅吠舍，舊經亦有翻為處者。如空無處等及阿練若等，并與今同。」見三科條。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 三tam 科khoa 之chi 一nhất 。 梵Phạm 名danh 阿a 耶da 怛đát 那na Āyatana ， 舊cựu 譯dịch 曰viết 入nhập ， 新tân 譯dịch 曰viết 處xứ 。 根căn 與dữ 境cảnh 為vi 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 作tác 用dụng 之chi 處xứ ， 故cố 云vân 處xứ 。 根căn 與dữ 境cảnh 相tướng 涉thiệp 入nhập ， 故cố 云vân 入nhập 。 有hữu 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 之chi 十thập 二nhị 法pháp ， 故cố 謂vị 之chi 十thập 二nhị 處xứ 。 又hựu 云vân 十thập 二nhị 入nhập 。 俱câu 舍xá 論luận 一nhất 曰viết ： 「 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 長trưởng 門môn 義nghĩa 是thị 處xứ 義nghĩa 。 訓huấn 釋thích 詞từ 者giả ， 謂vị 能năng 生sanh 長trưởng 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 故cố 名danh 為vi 處xứ ， 是thị 能năng 生sanh 長trưởng 彼bỉ 作tác 用dụng 義nghĩa 。 」 同đồng 光quang 記ký 一nhất 下hạ 曰viết ： 「 梵Phạm 云vân 阿a 耶da 怛đát 那na ， 唐đường 云vân 處xứ ， 舊cựu 翻phiên 為vi 入nhập ， 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 入nhập 梵Phạm 本bổn 應ưng/ứng 云vân 鉢bát 羅la 吠phệ 舍xá ， 舊cựu 經kinh 亦diệc 有hữu 翻phiên 為vi 處xứ 者giả 。 如như 空không 無vô 處xứ 等đẳng 及cập 阿a 練luyện 若nhã 等đẳng ， 并tinh 與dữ 今kim 同đồng 。 」 見kiến 三tam 科khoa 條điều 。