THIÊN THAI
    TỨ GIÁO NGHI
    Sa Môn Đế Quán biên soạn
    Bác sĩ Trần Văn Nghĩa
    Từ Hoa Nhất Tuệ Tâm
    Phiên dịch và Tường chú

    THIÊN THAI 1TỨ GIÁO 2 NGHI 3

    1) Tứ giáo tụng 4

    Bài số 1.

    七賢七位藏初機,   Thất hiền thất vị  Tạng sơ cơ,

    Thất hiền thất vị là căn cơ tu hành của Tạng giáo,

    通教位中一二齊.   Thông giáo vị trung nhất nhị tề

    Nó tương đương với nhất vị, nhị vị của Thông giáo.

    別信并圓五品位,   Biệt tín  tinh Viên ngũ phẩm vị,

    Nó tương đương với thập tín của Biệt giáo và ngũ phẩm vị của Viên giáo.

    見思初伏在凡居.   Kiến tư sơ phục tại phàm cư.

    Tất cả những cấp bậc tu hành này nó chỉ giúp ta đoạn trừ được kiến hoặc, tư hoặc trong trong phàm vị chưa vào đến thánh vị.

    Sơ cơ Tạng giáo bảy vị hiền,

    Thông giáo một, hai tạm sánh vai.

    Thập tín, Biệt, Viên, Ngũ phẩm vị,

    Điều phục chấp mê thuộc thế tình.

    Bài số 2

    果位須陀預聖流,   Quả vị  tu đà dự Thánh lưu,

    Tạng giáo tu đà hàm sơ quả vị là dự bị được vào thánh lưu

    與通三四地齊儔.   Dữ thông tam tứ địa tề trù.

    Tương đương với thông giáo tam địa và tứ địa

    并連別住圓初信,    Tinh liên biệt trụ viên sơ tín,

    Cũng tương đương với biệt giao sơ trụ và viên giáo sơ tín vị,

    八十八使正方休.  Bát thập bát sứ chánh phương hưu.

    Đó là các quả vị của tứ giáo để giúp chúng ta đoạn trừ được 88 loại kiến hoặc của tam giới.

    Tu Đà dòng thánh quả dự lưu,

    Thông giáo tương đương với bốn, ba.

    Biệt, sơ trụ quả. Viên, sơ tín,

    Tám mươi tám chấp, đoạn đường tà.

    Bài số 3

    藏教二果通薄地, tàng giáo nhị quả thông bạc địa,

    Quả vị thứ hai (Tư đà hàm hay nhất lai quả) của Tạng giáo tương đương với đệ ngũ địa (bạc địa) của Thông giáo,

    同断欲界六品思. Đồng đoạn dục giới lục phẩm tư.

    Hai quả vị kể trên đều thể đoạn trừ sáu phẩm đầu của cửu phẩm tư hoặc của  dục giới

    藏阿那含通离欲, Tạng a na hàm thông li dục，

    Quả vị thư ba (A na hàm hay bất lai quả) của Tạng giáo tương đương với đệ lục địa (li dục địa) của Thông giáo,

    再断欲界三思惑. Tái đoạn dục giới tam tư hoặc

    Hai quả vị kể trên đoạn trừ ba phẩm chót của cửu phẩm tư hoặc của dục giới

    Đệ nhị Tạng sánh đệ ngũ Thông,

    Trừ sáu phẩm tư hoạc Dục giới.

    Đệ tam Tạng sánh đệ lục Thông ,

    Trừ ba phẩm tư hoặc dục giới.

    Bài số 4

    四果罗汉已办地, Tứ quả la hán dĩ bạn địa

    Quả vị thư tư của A la han của Tạng giáo tương đương với đệ thất địa (dĩ  biện địa) của Thông giáo,

    断上二界七十二. Đoạn thượng nhị giới thất thập nhị.

    Hai quả vị kể trên đoạn trừ được 72 phẩm tư hoặc của sắc giới và vô sắc giới.

    藏通两教位已齐, Tạng, Thông lưỡng giáo vị dĩ tề,

    Đến đây quả vị thư tư của A la han của Tạng giáo tương đương với đệ thất địa của Thông giáo đã diệt trừ được những kiến hoặc và tư hoặc của tam giới, chỉ còn cái tập khí của các hoặc này mà thôi.
    辟支菩萨侵习气. Bích chi bồ tát xâm tập khí,

    Bích chi Phật của Tạng giáo và bồ tát ở hai quả vị này còn những tập khí của kiến tư hoặc.

    Tạng tứ quả sánh Thông thất địa,

    Trừ bẩy hai tư hoặc nhị giới.

    Tạng Thông hai giáo sanh vai nhau,

    Bích Chi, bồ tát còn tập khí.

     

    Bài số 5

    圓別信住二之七,  Viên  Biệt  tín  trụ  nhị  chi thất,

    Viên giáo nhị tín vị đến vị thứ bẩy của tín vị và Biệt giáo nhị trụ vị đến vị thứ bẩy của trụ vị đã đoạn trừ tư hoặc của tam giới,

    藏通極果皆同級.  Tạng thông cực quả giai đồng cấp.

    tương đương với  A la hán quả của Tạng giáo và thập địa của Thông giáo.

    同除四住證偏真,  Đồng trừ tứ trụ chứng Thiên chân

    Tất cả những quả vị kể trên của tứ giáo giúp ta đoạn trừ tất cả những phiền não, kiến hoặc, tư hoặc của tứ trụ địa và giúp ta chứng được chân đế của thiên chân (偏真) Niết Bàn.

    內外塵沙分斷伏.   Nội ngoại trần sa phần đoạn phục.

    Nó giúp ta đoạn trừ được trần sa hoặc của giới nội và trần sa hoặc của giới ngoại.

    Hai bảy Trụ, Tín, Biệt và Viên,

    A La Hán, Tạng, Thập Địa, Thông.

    Chứng được thiên chân, trừ vọng niệm,

    Rũ sách bụi trần ngoài và trong.

    Bài số 6

    八之十信二惑空,   Bát  chi  thập tín  nhị hoặc  không,

    tu đến  tám, chín, mười trong thập tín của Viên giáo thì đoạn trừ  được  kiến hoặc, tư hoặc và trần sa hoặc của nội giới  và trần sa hoặc của ngoại giới,

    假成俗備理方通.   Giả thành tục bị lý phương thông.

    Đế đây Giả quán (假观) đạt thành, tục đế (俗谛) đã hoàn bị, nghĩa là đã biết bệnh biết thuốc, biết làm thế nào làm lợi cho tục thế.

    齊前別住後三位,     Tề tiền biệt trụ hậu tam vị,

    Tương đương Biệt giáo trụ vị 8,9,10  và 10 hạnh vị

    并連行向位相同.   Tinh liên hạnh hướng vị tướng đồng

    và 10 hồi hướng vị.

    Tám, mười, thập tín, kiến, tư trừ,

    Giả, tục đế thành lý rõ thông.

    Biệt giáo thập trụ 8,9,10

    Thập hạnh, hồi hướng vị tương đồng.

    Bài số 7

    圆教初住别初地, Viên giáo sơ trụ Biệt sơ địa

    Sơ trụ vị của Viên Giáo và sơ địa của Biệt Giáo tương đương với nhau,

    同断无明第一品.   Đồng đoạn vô minh đệ nhất phẩm.

    Hai quả vị kể trên đều diệt trừ được một phâm của vô minh hoặc (Vô minh hoặc có ba phẩm: Thượng, trung, hạ).
    五百由旬到宝所,  Ngũ bách do tuần đáo bảo sở,

    còn 500 dặm (tuần, yoana, dặm của Ấn Độ) mới đến Bảo Sở (nước Phật),

    八相成道利群生. Bát tướng thành đạo lợi quần sanh.

    Đức Phật với tám tướng thành đạo để độ và giúp tất cả các chúng sinh.

    Sơ trụ Viên sánh sơ địa Biệt,

    Đều đoạn diệt nhất phẩm vô minh.

    Bảo Sở đường dai năm trăm dặm,

    Bồ đề tám tướng lợi quần sinh.

    Bài số 8

    別地全齊圓住平,   Biệt địa toàn tề Viên trụ bình,

    Biệt giáo sơ điạ và Viên giáo sơ trụ chứng được đạo quả bằng nhau,

    無明分斷證真因.   Vô minh phần đoạn chứng chân nhân.

    Đều đã diệt trừ được nhất phẩm vô minh và chứng được một phần ba cái đức độ.

    等妙一覺初二行.   Đẳng diệu nhất giác sơ nhị hạnh,

    Biệt giáo đẳng giác vị chỉ phá được 11 phẩm vô minh, tương đương với Viên giáo sơ hạnh địa cũng chỉ phá được 11 phẩm vô minh.  Biệt giáo diệu giác Phật cũng chỉ phát được 11 phẩm vô minh, Viên giáo nhị hạnh địa cũng chỉ phá được 11 phẩm vô minh.

    進聞三位不知名.   Tiến văn tam vị bất tri danh.

    Vô minh có 42 phẩm, phải đoạn diệt hết 42 phẩm mới chứng được Cứu Cảnh Cực quả. Viên giáo tiếp tục tiến lên để đoạn trừ những  phẩm vô minh còn lại, trong khi đó Biệt giáo ngưng tại chỗ đoạn diệt 11 phẩm vô minh mà thôi, vì vậy Viên giáo tam hành vị  là gì, tên nó Biệt giáo cũng chưa nghe qua, thì làm sao Biệt giáo chứng được quả vị đó.

    Sơ địa Biệt là sơ trụ Viên

    Diệt được vô minh chứng thiện nhân

    Đẳng giác, Diệu giác, hai hạnh quả

    Ba vị nghe mà chẳng rõ tên.