KINH BỒ-TÁT ANH LẠC

    Hán dịch: Đời Dao Tần, Sa-môn Trúc Phật Niệm, người Lương Châu.
    Việt dịch: Linh Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh

     

    Phẩm 44: CÁC THỪA

    Bấy giờ nơi tòa ngồi có vị Bồ-tát tên là Tịnh Nhãn, liền rời chỗ ngồi đứng dậy, để trần vai bên phải, đến trước Đức Phật quỳ mọp, chắp tay cung kính thưa:

    –Kính bạch Thế Tôn! Thế nào là Đại Bồ-tát phát tâm hướng về Đại thừa đạt đến trí tuệ vô ngại? Do tu tập pháp gì mà đạt được cõi diệt nẻo Đại thừa?

    Đức Thế Tôn bảo Bồ-tát Tịnh Nhãn:

    –Lành thay! Lành thay! Này vị Tộc tánh tử! Những điều nay Bồ-tát nêu hỏi ấy đều thuộc về lãnh vực uy thần của Phật đạt tới đấy! Bồ-tát hãy hết sức lắng nghe và khéo suy nghĩ ghi nhớ! Ta sẽ dùng kệ để giải tỏa mối hồ nghi của Bồ-tát.

    Lúc này, Đức Thế Tôn bèn đọc bài tụng:

    Chẳng dùng sắc hư bại
    Hướng tới đạo bình đẳng
    Quán sắc đạo không khác
    Mới hợp nẻo đạo Thừa.
    Tư duy sắc và đạo
    Tánh như nhiên cũng vậy
    Không thấy đạo hư hoại
    Nẻo tu tập bậc Trí.
    Gốc tánh đạo luôn bền
    Tìm kiếm chẳng thể tận
    Rất thuận nghĩ bậc nhất
    Thừa ấy đạt vô ngại.
    Người ngu tâm đảo điên
    Cầu đạo ấm giữ nhập
    Nhiễm vướng nơi ba cõi
    Nên phải thọ sinh tử.
    Các pháp không nhận giữ
    Trên dưới cùng khoảng giữa
    Chẳng thấy có tan rời
    Đó là hướng Đại thừa.
    Như thấy pháp chẳng pháp
    Nơi hai ý chẳng động
    Cũng chẳng dấy nhị kiến
    Phát hướng tới cũng thế.
    Hai là pháp hữu vi
    Cũng gọi pháp vô vi
    Trừ hai, chẳng thấy hai
    Mới hợp đạo Vô thượng.
    Vượt khỏi hàng phàm phu
    Chưa tới đạo Thánh hiền
    Đến được, chưa thành tựu
    Cũng là phước điền đời.
    Dốc lìa tám pháp tục
    Như hoa không vướng bùn
    Trăm kiếp hành luôn vượt
    Thế mới hướng Đại thừa.
    Chốn chốn tu chánh nghiệp
    Nơi nơi hiện thần thông
    Độ người chẳng thấy độ
    Khẩu tâm ý hành mật.
    Không thối nẻo sinh tử
    Tâm dứt mọi khiếp nhược
    Ý vững như Kim cang
    Rất hợp Tuệ vô ngại.
    Hư không chẳng thiện ác
    Pháp giới thường thanh tịnh
    Pháp cũng vốn không pháp
    Đâu có chuyện cấu nhiễm?
    Chẳng thấy lìa pháp tà
    Mà tu đạo Vô thượng
    Lại không kẻ kém cõi
    Đó là tướng Đại thừa.
    Các pháp gốc không tướng
    Như không chẳng thể giữ
    Cầu tướng gốc tự không
    Kẻ trí nên biết rõ.
    Phàm muốn hành vô ngại
    Phương tiện là bậc nhất
    Nguyện chúng sinh hoàn tất
    Dẫn dắt đến đạo tràng.
    Bạn lành là chánh pháp
    Bền vững không bỏ quên
    Lìa hẳn ấm giữ nhập
    Không theo lối hồ nghi.
    Như Phật hiện ở đời
    Rồi cũng chọn diệt độ
    Chánh pháp luôn tồn tại
    Trọn chẳng hề biến đổi.
    Các pháp được nêu đúng
    Thiện ác chẳng hư hoại
    Tánh cõi chân cũng thế
    Thường trụ chẳng động chuyển.
    Nẻo tu thật thâm diệu
    Cõi ma không hề vướng
    Các pháp lại cũng vậy
    Vĩnh viễn lìa cõi tà
    Muốn cầu đạo Vô thượng
    Chẳng chấp pháp tu hành
    Dứt có tưởng không tưởng
    Mới hợp tuệ vô ngại.
    Tuệ Phật dứt mọi chấp
    Pháp pháp không chốn sinh
    Không thấy đạo sinh diệt
    Nêu thuận hành Đại thừa.
    Hoặc dùng đầu mắc thí
    Tâm tín không hề bỏ
    Chẳng thấy có kẻ nhận
    Dứt mọi chấp tưởng vọng
    Các pháp vốn không sinh
    Suy cứu không chốn chứa
    Tướng các pháp cũng thế
    Duyên mối chẳng thể thấy
    Như người muốn tìm không
    Nhằm biết bờ bến ấy
    Ngày đêm luôn nhớ nghĩ
    Công sức ấy thật phí.
    Ngu lầm chấp tôi–ta
    Bám nẻo thường, chẳng lìa
    Đọa lạc nạn ba đường
    Chẳng đạt chốn cứu cánh.
    Bậc chân, đạo Thánh hiền
    Ba đạt không ngăn ngại
    Còn chưa tận nguồn không
    Huống chi hạng người thường.
    Người đều chấp nẻo thường
    Vô minh che nẻo sáng
    Sinh tử khổ chồng chất
    Do đâu được giải thoát?
    Tài trí không vướng mắc
    Nhằm cầu đạo Vô thượng
    Hai nẻo thí chẳng cùng
    Cứu cánh sao hằng đạt?
    Giới luật hành vô ngã
    Pháp bậc nhất chốn an
    Lại cũng dứt tướng ấy
    Hành vượt niệm giới tuệ
    Chẳng tu tự nhiên đạt
    Trí trừ gốc vô minh
    Giới đủ, đạo thanh tịnh
    Trong như trăng tròn hiện
    Thân như bọt nước tụ
    Cũng như điện vụt lóe
    Ý căn như ngựa hoang
    Giới là đạo thanh tịnh
    Tối thắng không kẻ sánh
    Các Thánh Thiên Trung Thiên
    Tâm dứt hết thảy ác
    Định tịch Ba-la-mật.
    Giữ giới và phạm giới
    Định loạn chẳng nêu bày
    Nhận rõ các pháp giới
    Giới là đạo giải thoát.
    Đạt Nhẫn Ba-la-mật
    Gắng nhận mọi khổ não
    Từ bi thấm khắp loài
    Không còn tưởng cao thấp
    Nhớ tìm pháp quá khứ
    Sinh diệt không dừng lâu
    Pháp khen, chê, tôn, trách
    Sao có được thuận hợp.
    Từng phần rõ hình tướng
    Trọn chẳng dấy niệm ác
    Nhận rõ nẻo trong ngoài
    Thân tâm an nhiên trụ
    Oán thù nhằm mong hại
    Diệt ấy nguy đến thân
    Nhẫn đó như đất chở
    Không chấp có xấu tốt.
    Thệ nguyện lớn nhẫn nhục
    Dứt tưởng niệm đối kháng
    Nên khiến mọi chúng sinh
    Trông thấy thảy vui mừng
    Muốn rõ biển Đại thừa
    Nên dứt tâm khiếp nhược
    Thân đoan nghiêm, tâm chính
    Đạt được nhẫn vô sinh
    Gốc từ vô số kiếp
    Lưu chuyển trong sinh tử
    Nên vì một chúng sinh
    Mang đủ áo giáp nguyện
    Các pháp không khởi diệt
    Lại không tưởng hủy hoại
    Kẻ ngu tâm điên đảo
    Không tỏ tuệ quá khứ
    Tánh pháp giới thường trụ
    Kẻ học chẳng trọn vẹn
    Nên thông tỏ gốc ngọn
    Sinh ấy không chốn sinh
    Chúng sinh chẳng thấu đạt
    Tuệ vô ngại vi diệu
    Quyết tìm phương tiện khéo
    Dứt trừ tâm đảo điên
    Chư Phật hiện ở đời
    Hóa độ kẻ mê lầm
    Lại cũng không buông thả
    Luôn tinh tấn dũng mãnh
    Nhận rõ tất cả pháp
    Như huyễn, bóng ngựa hoang
    Cầu thật, không quả báo
    Như quán không, vô hình
    Chúng sinh không niệm thực
    Tự dấy tưởng tham vướng
    Dần tỏ nẻo giáo pháp
    Khiến rõ chốn giải thoát
    Phương tiện nhớ nghĩ ấy
    Mọi sở nguyện tất đạt
    Mỗi mỗi tư duy quán
    Trí vô ngại thành tựu
    Niệm giữ hành trong ngoài
    Chốn chốn cầu tánh không
    Không dựa, không vướng chấp
    Gốc ngọn sinh tử tịnh
    Dốc học vui chốn tĩnh
    Nơi riêng dứt sợ hãi
    Thiền định tuệ tư duy
    Sáu thần thông khéo hiện
    Tại nơi đông hay vắng
    Nhất tâm không vọng loạn
    Chẳng mất pháp uy nghi
    Đó là định vi diệu.
    Pháp định có nhiều loại
    Ý dứt, hành vô lậu
    Hai giải thoát thêm tăng
    Đó là định vi diệu
    Quán khắp hết thảy pháp
    Chốn yên tâm chẳng dời
    Nơi một trở lại một
    Đó là định vi diệu.
    Tâm đạo luôn kiên cố
    Ý diệt tâm hằng dứt
    Tiếp độ người thuần thục
    Đó là định vi diệu.
    Luôn nhớ Bậc Chánh Giác
    Đạo, Pháp thân Như Lai
    Mọi sắc tướng chán lo
    Đó là định vi diệu.
    Lại tu sáu tư niệm
    Hành theo đúng thứ lớp
    Dứt niệm, không tư tưởng
    Đó là định vi diệu.
    Bốn đôi tám bậc quý
    Sinh từ nẻo vô vi
    Vô số chẳng hữu số
    Đó là định vi diệu.
    Kẻ trí tu bốn Thiền
    Định không, vượt nẻo thức
    Tỏ rõ thân trong ngoài
    Đó là định vi diệu.
    Chư Phật khắp mười phương
    Xa trông chúng sinh ấy
    Chẳng lo mắt thấy sắc
    Tự nhiên đạo thành tựu
    Lại cũng thấy kẻ ấy
    Mỗi mỗi nơi thuyết pháp
    Không sinh tưởng tai nghe
    Thức diệt chẳng vướng lại
    Tưởng chúng sinh vô lượng
    Dốc ý nên thấy rõ
    Chẳng dấy tâm nhị kiến
    Nên sinh từng ấy niệm.
    Nhớ nghĩ kiếp quá khứ
    Hằng sa chẳng thể tính
    Tâm trước sau cũng thế
    Dũng mãnh không biếng trễ
    Lại đến vô lượng cõi
    Thị hiện pháp thần túc
    Tâm trụ, thân tự theo
    Khiến rõ pháp thần túc
    Diễn nói đạo cam lồ
    Chẳng mất hành tịnh tiến
    Từ kiếp đến trăm kiếp
    Tuệ vô ngại không dứt
    Đạt trí Ba-la-mật
    Nhận rõ ấm và nhập
    Vì người thuyết pháp liệu
    Chẳng vướng chấp tôi–ta
    Hành với các phương tiện
    Cùng rõ dâm, nộ, si
    Nhân duyên dứt cấu, chấp
    Khiến tỏ đạo thanh tịnh.
    Gốc ngã tự tạo hành
    Giải thoát dứt sợ hãi
    Các duyên hội hợp nên
    Các pháp không nơi chốn
    Tự quán cũng quán Phật
    Quán pháp không cũng thế
    Nẻo sinh tử Nê-hoàn
    Kẻ trí bèn giác ngộ.
    Khéo biết tánh trí tuệ
    Khiến cầu tuệ giác ngộ
    Ba đời trong tối tăm
    Hốt nhiên thấy ánh sáng.
    Trí ấy là Đại trí
    Trí Phật vượt nghĩ bàn
    Dẫn dắt cho muôn loài
    Thành trí vô thượng ấy.
    Phàm chấp Nhất thiết trí
    Không thể vượt mức đó.
    Tu tập đủ các trí
    Nẻo Đại thừa nên quả.
    Từ trí chỉ có hiệu
    Chẳng có đạo chân thật
    Trí ấy trên mọi trí
    Cứu vớt hết thảy nạn.
    Như dốc cầu trí tuệ
    Như cầu tánh hư không
    Tâm không chóng đạt đến
    Huống lại dấy tưởng loạn.
    Cõi hư không vô lượng
    Vô lượng chẳng thể thấy
    Trí ấy cũng như vậy
    Vô lượng không bờ bến.
    Giả sử hết thảy người
    Lên thuyền trí tuệ đó
    Vui khắp bến sinh tử
    Chẳng tới biển Nê-hoàn.
    Như người trăm ngàn kiếp
    Muốn khen công đức ấy
    Trí tuệ đuốc lớn sáng
    Nào soi thấu kho sâu.
    Vô tận, chẳng thể tận
    Cũng không tám không nhàn
    Dốc tụng tuệ vô ngại
    Tối tôn cõi trời, người.
    Mới chẳng đọa nẻo ác
    Sáu tình luôn gồm đủ
    Sinh nơi cõi trời, người
    Trong các hạng hào quý.
    Hết thảy loài chúng sinh
    Đều sẽ thành trí đạo
    Thọ trì chánh pháp ấy
    Chưa từng mang lo sợ.
    Ủng hộ gốc chánh pháp
    Chốn an, đạo giải thoát
    Dốc chuyển xe chánh pháp
    Hiện khắp cõi thế gian.
    Nơi trăm ngàn ức kiếp
    Trọn chẳng vướng sinh tử
    Tất thành Bậc Chánh Giác
    Đều từ tuệ vô ngại.
    Dũng mãnh hơn mọi người
    Hàng phục các loài ma
    Trí tuệ thêm tinh tấn
    Pháp Tổng trì luôn giữ.
    Như có người một niệm
    Uống khắp nước sông hồ
    Đi đến khắp bốn cõi
    Chẳng thể tận nguồn ấy.
    Kẻ trí phương tiện khéo
    Luôn tự mình suy niệm
    Chỉ uống nước bốn biển
    Nên mới đến được khắp.
    Muốn thành đạo Vô thượng
    Trí tuệ sáng vô ngại
    Thọ trì niệm đọc tụng
    Thọ ký cũng chẳng lâu
    Tuy Phật chưa ra đời
    Hiện ba mươi hai tướng
    Nên dốc hành Phật sự
    Độ khắp vô lượng người.
    Nay ta thành chánh giác
    Tôn quý nhất ba cõi
    Đều do việc thọ trì
    Kho đại tuệ vô ngại.

    Lúc Đức Thế Tôn thuyết giảng xong pháp ấy, đây là pháp hết mực thâm diệu, khó lường, vượt mọi nghĩ bàn, cũng chẳng phải là chốn đạt được của hàng La-hán, Bích-chi. Bấy giờ nơi chúng hội có đến mười hai ngàn chư Thiên và chúng nhân thảy đều phát tâm cầu đạo quả Vô thượng Bồ-đề. Lại có ba vạn bảy ngàn vị Bồ-tát đạt được pháp Nhẫn bất khởi. Lại còn có vô lượng vị Tỳ-kheo tâm được giải thoát khỏi mọi thứ phiền não ràng buộc; có đến bốn mươi sáu cai chúng sinh dứt sạch mọi bụi bặm cấu uế, đạt được Pháp nhãn thanh tịnh.