Long Thọ Bồ Tát khuyến tấn các vua
    – Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh quyển thứ 32 thuộc Luận tập Bộ toàn.
    – Thứ tự Kinh văn số 1674 (1672, 1673).
    – Đại Đường Tam Tạng Pháp Sư, Nghĩa Tịnh dịch từ chữ Phạn sang chữ Hán.
    – Sa Môn Thích Như Điển, Phương Trượng chùa Viên Giác Hannover, Đức quốc, dịch từ chữ Hán sang tiếng Việt ngày 30 tháng 7 năm 2007 tại Thụy Điển nhân khóa Tu Học Phật Pháp Âu Châu kỳ thứ 19 tổ chức tại thành phố Göteborg.

     

    Lời khuyên nầy do Bồ Tát Long Thọ dùng thơ kệ để diễn tả gởi cho các vị vua ở Nam Ấn Độ là thân hữu. Thơ nầy đầu tiên do người ở xứ Thần Châu dịch; nhưng đa phần chẳng theo lời hay ý đẹp ấy và chẳng rõ tường. Vì để định lại bản văn nầy và làm chỗ lưu thông đây đó; nên Ngài Sa Môn Nghĩa Tịnh khi sang đến miền Đông Ấn Độ ở nước Trầm Ma Lập Đệ đã dịch từ chữ Phạn sang chữ Hán.

    Hữu tình vô trí bị che tâm
    Do đây vì thương mà khai mở
    Đại Đức Long Thọ vì quốc vương
    Gởi thơ cho kia khuyên tu học

    Đây chính là lời khuyên và người đời sau thuật lại bằng thơ với đại ý như vầy.

    Đức đủ, ta nói như thế nầy
    Vì sanh phước báu mà thuật lại
    Chơn thiện nên nay có thể nghe
    Khuyên nầy nên gọi Thánh thơ vậy
    Tùy theo gỗ ấy mà tạc tượng
    Bởi những người trí hay cúng dường
    Làm cho thơ nầy chẳng xảo diệu
    Nương chánh pháp nói chớ khinh thường
    Vua tuy trước giải như thế dạy
    Liền nghe Phật nói tăng lòng tin
    Giống như bụi tường ánh trăng chiếu
    Há chẳng rõ ràng thật thù diệu

    Phật Pháp cùng tăng chúng
    Thí, giới cùng với trời
    Thập thiện các nghiệp đạo
    Thân, ngữ, ý thường gần
    Xa rời nơi rượu chè
    Lại cuộc sống thanh tịnh
    Rõ tiền, gốc chẳng chắc
    Như pháp cúng Tỳ Kheo
    Tham tặc và tái sanh
    Đời sau làm bạn bè
    Các đức nương giới ở
    Như đất sinh tất cả
    Chớ héo, sầu, đau, sợ
    Phật nói nên thường làm
    Thí, giới, nhẫn, dũng, định
    Huệ chẳng thể xưng cùng
    Đây nên rõ để tu
    Qua khỏi biển, thành Phật
    Nếu hiếu dưỡng cha mẹ
    Nhà nầy có Phạm Vương
    Hiện thấy, gọi tên lành
    Đời sau sanh cõi Trời
    Sát, đạo, dâm, vọng ngữ
    Tham ăn, ái, chỗ cao
    Dứt rượu, ca hát, vũ
    Đeo hoa và xức dầu
    Nếu nam nữ thực hiện
    Tám chi Thánh Đạo nầy
    Dục giới cõi Lục Dục
    Sẽ sanh Trường Tịnh Thiên
    Dua nịnh, cuồng tham, lười
    Mạn, dâm, sân cùng nhóm
    Đa văn lúc trẻ kiêu
    Thấy như là oán tặc
    Nói vô sanh do siêng
    Có chết, nhơn buông lung
    Siêng hành pháp lành ấy
    Ấy có thể giữ gìn
    Trước phải lìa phóng dật
    Sau nếu lại siêng tu
    Giống như mây lành che
    Sương tốt thấy trăng sáng
    Tôn Đà La, Nan Đà
    Làm đủ lý Ma La
    Đạt Hàm Kỵ Mộ Ca
    Bỏ ác đều thành thiện
    Tiến nhanh, không cùng nhẫn
    Chớ cho giận mạnh thêm
    Rốt rồi chẳng trở lại
    Phật chứng phải trừ sân
    Người khác chỉ ngu ta
    Mạ nhục đạt của ta
    Nhớ giận mang oán tranh
    Xả hận ngủ yên giấc
    Trí nơi nước, đất, đá
    Tâm người cuối giống kia
    Khởi phiền não hơn trước
    Kẻ yêu pháp như sau
    Phật nói ba loại lời
    Người đẹp, thật, hư ngôn
    Giống như mật hoa phẩn
    Bỏ sau để làm trước
    Trước sáng sau cũng sáng
    Trước tối sau cũng tối
    Hoặc trước sáng sau tối
    Hoặc trước tối sau sáng
    Như thế bốn loại người
    Vua nên nương thứ nhất
    Tự thân sanh thuần thục
    Lại thuần thục như sanh
    Lại có thục như thục
    Hoặc lại sanh như sanh
    Trong quả Ám Một La
    Có sai biệt như vậy
    Người cũng giống bốn kia
    Khó hiểu vua nên biết
    Chớ thấy phòng người nữ
    Phải thấy như là mẹ
    Chị em tưởng theo tuổi
    Khởi tham, nghĩ bất tịnh
    Như nghe con khó sống
    Phòng giữ tâm lo toan
    Chim, thuốc mạnh, sợ lửa
    Không cho dục lạc xâm
    Do dục tạo chẳng lợi
    Giống như quả Khiêm Bát
    Phật nói kia nên trừ
    Sanh tử ngục trói buộc
    Ngông cuồng thường giao động
    Hay rơi vào lục thức
    Liền nên quét oán đi
    Đây chính là can đảm

    Hơi hôi chín lỗ đều chứa dơ
    Thân làm khó đủ, nơi da trói
    Nên xem thiếu nữ ngoài trang sức
    Bẻ gãy hình hài xấu tệ hơn

    Trùng rỉa đầy đau đớn
    Cầu yên, rốt lửa đốt
    Đúng là chẳng do buông
    Dục nhiễm cũng như vậy
    Vì trí nên hơn lý
    Tác ý xem những việc
    Tuy vui, đức nên luyện
    Pháp vô dư dễ gần
    Nếu người đều tìm quen
    Yểu điệu và đa văn
    Vô trí phá giới luật
    Người nầy đầy đủ gì
    Nếu người không tìm quen
    Đẹp xấu đều rõ nghe
    Có trí giữ tịnh giới
    Người đều mong cúng dường
    Lợi, chẳng lợi khổ vui
    Xưng, chẳng xưng hủy báng
    Rõ thế tục tám pháp
    Tâm nhỏ lìa cảnh dối
    Tái sanh cõi Trời xin
    Cha mẹ cùng vợ con
    Chớ do vui tạo tội
    Ngục quả, kia chẳng rõ
    Nếu làm những nghiệp ác
    Chẳng như dao gần hại
    Đợi đến lúc lâm chung
    Quả ác nghiệp phủ lên
    Tín, giới, thí, nghe rõ
    Tàm quý và chánh huệ
    Thất tài, Mâu Ni nói
    Tất cả vật thành không

    Rộng khắp vui theo nơi cảnh tạp
    Nương vào bạn ác cùng gần gũi
    Uống rượu phi thời làm sáu việc
    Kiếp nầy gọi tên, phải nên bỏ

    Cầu tài, thiểu dục cầu
    Người, Trời, Thầy cao quý
    Gọi là tu muốn ít
    Tuy tham mà người giàu

    Nếu người rộng cầu những việc nầy
    Rốt bị bày sẵn khổ thêm ra
    Kẻ trí nếu chẳng tu thiểu dục
    Thọ khổ rồi như những đầu rắn
    Bẩm tánh giận hờn như kẻ sát
    Giỡn nhẹ với chồng như gặp mạnh
    Sai sử đồ vật tất làm dụ
    Hãy nên vứt bỏ ba loại người
    Thuận theo chị em, thương như mẹ
    Tùy tùng như bạn bè thân quen
    Như thế bốn loại phải nên cúng
    Phải nên rõ biết, đây nhà Trời

    Ăn uống như thuốc men
    Rõ số tránh tham sân
    Chẳng vì mập, kiêu căng
    Chỉ muốn giữ thân nầy
    Cần thân qua khỏi ngày
    Nơi đầu, giữa, cuối đêm
    Ngủ mộng như còn thấy
    Chớ làm mạng không còn
    Từ bi, hỷ, chánh xả
    Tập tập phải thường luyện
    Thượng lưu tuy chưa vào
    Nhưng sanh Phạm Thế Thiên

    Xả tạp, dục, khổ tìm hỷ lạc
    Tùy nghiệp sẽ sanh nơi bốn cõi
    Đại Phạm Quang Âm và Biến Tịnh
    Quảng Quả Thiên sanh và giống kia

    Nếu hay tu đối trị
    Đức thắng thương chúng sanh
    Năm việc nầy là lành
    Chẳng làm là đại ác
    Mưa muối chua ít nước
    Há hồng thủy nơi ao
    Dù làm tội nghiệp nhỏ
    Lành lớn phải rõ biết
    Sân si tạo việc ác
    Ngủ say muốn, tham, nghi
    Như giỡn giặc ngũ cái
    Thường cùng các việc lành
    Có năm tối thắng pháp
    Tín, tấn, niệm, định, huệ
    Nơi ấy siêng tu tập
    Hay giúp các căn mạnh
    Bệnh khổ, tử, ái biệt
    Tất cả do nghiệp mình
    Hãy đến mà siêng tu
    Với ấy quên kiêu căng
    Nếu sợ, trời giải thoát
    Vậy nên tu chánh kiến
    Bảo cho người làm lành
    Tà kiến cùng quả ác
    Vô lạc, thường, vô ngã
    Bất tịnh với kẻ trí
    Vọng niệm, bốn điên đảo
    Nạn khổ ở nơi thân
    Nói sắc, chẳng phải ta
    Ngã chẳng có nơi sắc
    Sắc ngã chẳng liền có
    Rõ biết bốn uẩn không
    Chẳng sanh từ thời tiết
    Chẳng tự nhiên bản tánh
    Chẳng không nhơn, tự tại
    Gặp nhau, nghiệp ái sanh
    Giới cấm, thấy thân kiến
    Và Tỳ Thức Kiết Sai
    Nên rõ ba loại kết
    Sẽ cột cửa của giới
    Giải thoát sau nương đây
    Chẳng do kia thành bạn
    Khuyên tu nghe giới định
    Tứ chơn đế liền sanh
    Tăng thượng giới, tâm huệ
    Do học hay thường tu
    Trăm năm mươi giới hơn
    Hoặc trở về ba nhiếp
    Ở nơi thân trụ, niệm
    Do đường lành thường tu
    Như ở chánh niệm nầy
    Các pháp đều diệt hết
    Thọ mệnh nhiều tai ách
    Như gió thổi bọt nước
    Nếu được hơi thở dừng
    Nằm ngồi thực là khó
    Cuối cùng giống như than
    Dơ nhớp khó giữ lâu
    Quán thân, phi thật pháp
    Hoại diệt rồi phân ly
    Đại địa giống biển lớn
    Bảy mặt trời thiêu đốt
    Hà huống thân nhỏ nầy
    Chẳng phải thành tro sao

    Như thế vô thường lại chẳng lâu
    Chẳng về, chẳng cứu, chẳng phòng nhà
    Sanh tử cõi người liền xa lánh
    Giống thật cây chuối chẳng khác gì

    Rùa biển đầu vào gỗ
    Một lần thật khó gặp
    Bỏ kia thành thân người
    Việc ác, quả trở lại
    Mâm vàng chẳng đựng dơ
    Dối ấy là si lớn
    Nếu sanh người làm tội
    Rốt rồi, trẻ giải đãi
    Sanh vào nơi bạn lành
    Lại phát tâm chánh nguyện
    Thân trước vì phước nghiệp
    Tứ đại xoay vòng quanh
    Phật nói gần bạn lành
    Toàn Phạm hạnh nên quán
    Kẻ lành nương vào Phật
    Đa phần chứng viên tịch
    Tà kiến sanh quỷ, súc
    Nê Lê, pháp chẳng nghe
    Biên địa chết bỏ thây
    Sanh vào tánh si ám
    Hoặc sanh Trường Thọ Thiên
    Trừ tám việc không đâu
    An nhàn liền có được
    Điều ấy sẽ được sanh
    Ái biệt, già, bệnh, chết
    Vui ấy nơi chốn khổ
    Kẻ trí nên sanh chán
    Nói ít nhiều nên nghe
    Mẹ hoặc đổi thành vợ
    Cha hoặc chuyển thành con
    Oan gia thành bạn bè
    Trôi nổi chẳng quy định
    Mỗi người uống sữa mẹ
    Hơn cả nước bốn biển
    Chuyển thọ sanh thân khác
    Liền uống nhiều nơi kia

    Quá khứ mỗi mỗi sanh thân cốt
    Thay đổi tích chứa núi Diệu Cao
    Đất đai tròn như hạt minh châu
    Mỗi mỗi hình thể há tận hết

    Phạm Chủ Thế đều cúng
    Nghiệp lực cuối nơi đất
    Trở thành Vua Chuyển Luân
    Hết thân hóa nô bộc

    Ba mươi ba cõi trời kỹ nữ vui
    Ba phần thọ rồi đọa Nê Lê
    Rời đau, kế độc qua nhiều khổ
    Cọ thân đau cốt, bị cùm chân

    Thọ vui như Diệu Cao
    Địa ngục theo đầy đủ
    Chuyển thọ khổ thiêu nướng
    Trải qua ngục phẩn tiểu
    Vui vẻ ở sau vườn
    Thiên nữ theo vui chơi
    Đọa lạc nơi rừng kiếm
    Cắt tay, chân, tai, mũi

    Hoặc vào ao hồ Mạn Đà Diệu
    Thiên nữ hoa vàng cài đẹp đẽ
    Xả thân liền thọ khổ Nê Lê
    Đốt cháy khó bề chạy thoát nóng

    Nơi trời thọ pháp lạc
    Trừ tham Đại Phạm Vương
    Liền đọa nơi A Tỳ
    Như đốt cỏ cháy lan
    Hoặc sanh mặt trời, trăng
    Thân sáng khắp bốn châu
    Mỗi sáng lại đen tối
    Dở tay thấy không lý
    Ba loại đèn sáng phước
    Sau chết sẽ giữ lại
    Gặp phải đủ loại tối
    Trời trăng không chiếu tới
    Có mạng trói dây nóng
    Kêu la chẳng ngừng nghỉ
    Dối ấy, khổ trói buộc
    Thiêu những người làm ác
    Hoặc khổ nơi Ma Bố
    Hoặc chặt nhỏ như bột
    Hoặc dùng búa bửa củi
    Giống như chẻ từng miếng
    Lửa mạnh bằng thiêu đốt
    Bắt uống nước đồng sôi
    Trên thân dao kiếm chặt
    Nơi thân giường sắt đốt
    Hoặc lúc giơ cao tay
    Lưỡi sắt mạnh như chó
    Chim thứu rỉa móng chân
    Cắn xẻ cả ruột gan
    Ruồi nhặng và các trùng
    Số nầy hơn ngàn ức
    Chúng hay cắn xé thân
    Gấp rơi đều xả thịt

    Nếu người đều tạo các nghiệp xấu
    Nghe khổ thân, thịt, trăm ngàn lần
    Như vậy đau xót biết dường bao
    Khi hết Nê Lê gặp lửa mạnh
    Phải quán tận biến, nghe mà niệm
    Đọc tụng kinh luận thường tìm cầu
    Nê Lê nghe thôi cũng kinh hoàng
    Làm sao dối trá khỏi đốt được
    Ở nơi vui ấy ai đủ nhất
    Ái tận chẳng sanh vui hơn nữa
    Nơi những khổ ấy ai bậc nhất
    Vô gián Nê Lê, khổ hại thân

    Người đời tụng mỗi ngày
    Chặt cắt ba trăm lần
    Địa ngục nầy khổ ít
    Từng lông đều thấu đến
    Nơi nầy thọ cực khổ
    Qua trăm thu Cu Ti
    Như ác đây hết rồi
    Mệnh bỏ, chẳng có lý
    Như thế các quả ác
    Trồng do thân, ngữ, tâm
    Nên khuyên từ lực giúp
    Bụi nhỏ ác, chớ phạm
    Hoặc vào chốn Bàng Sanh
    Giết, cột khổ người thân
    Xa rời nơi tịch thiện
    Liền bị đau đớn kia
    Hoặc bị giết, trói khổ
    Giống như đuôi, sừng, da
    Bị xâu, cột treo lên
    Ngồi, nắm, cầm cỡi lên
    Thọ nỗi khổ như quỷ
    Chẳng dứt khổ thường đến
    Đói khát và lạnh nóng
    Khốn, sợ, khổ hằng xâm
    Miệng nhỏ như lỗ kim
    Bụng to như quả núi
    Đói khổ hôi như phẩn
    Được ít yên không nổi
    Hình như cây khô héo
    Da ấy tạo y phục
    Miệng lửa đêm đêm đốt
    Bướm bay cũng muốn ăn
    Huyết tanh cùng bất tịnh
    Phước ít chẳng đầy đủ
    Làm cho miệng khổ sở
    Lại phải ăn đồ nóng
    Trăng chiếu lại nóng thêm
    Trời làm thân lạnh lại
    Muốn trái, nhưng không cây
    Nước sông cũng cạn tuốt
    Như thế thọ các khổ
    Qua vạn năm ngàn năm
    Lâu dài đánh thân nầy
    Đều do khổ căn ấy
    Nếu sanh vào ngạ quỷ
    Gặp dối một vị khổ
    Chẳng có ai yêu thương
    Phật nói do keo kiệt
    Sanh Trời tuy thọ vui
    Phước hết khổ khó lường
    Chung quy gặp đọa lạc
    Chớ vui phải nên rõ
    Ngán ngồi nơi chỗ cao
    Ánh sáng nơi thân mất
    Mồ hôi chảy thân, nách
    Trên đầu hoa héo đi
    Như thế năm tướng hiện
    Cõi Thiên, chết không nghi
    Nếu sanh lại làm người
    Hay sanh loạn, đa nghi
    Nếu từ cõi Trời đọa
    Lành ấy hết đi rồi
    Đọa vào cõi Bàng Sanh
    Nê Lê, theo đó ở
    Bản tánh A Tu La
    Làm cho toàn giác huệ
    Giận trời sanh khổ tâm
    Vui dần nơi thấy lý

    Như thế phiêu lưu nơi sanh tử
    Trời, người, súc và A Tu La
    Hạ tiện nghiệp sanh những khổ ấy
    Quỷ thú, cùng vào Nại Lạc Già
    Buông bỏ vào lửa đốt trên đầu
    Cháy sạch y phục quấn đầy mình
    Khổ nầy không tả hết thảy được
    Chẳng sanh, trụ tại nơi Niết Bàn
    Phải cầu giới đức cùng định tuệ
    Tịch tịnh điều nhu lìa cấu uế
    Niết Bàn vô tận, vô lão tử
    Tứ đại, nhựt nguyệt tất đều tiêu

    Niệm, trạch pháp siêng năng
    Định, huệ, hỷ, khinh an
    Bảy Bồ Đề phần nầy
    Hay đến được Niết Bàn
    Vô huệ, định, phi hữu
    Quyết định, huệ liền yếu
    Nếu đây làm cả hai
    Có biển, như dấu trâu
    Mười bốn bất hý pháp
    Ngày gần chỗ nói năng
    Nơi đây chớ nên nghĩ
    Chớ nên làm giác mất
    Từ vô trí khởi nghiệp
    Do nghiệp lại sanh thức
    Thức duyên nơi danh sắc
    Danh sắc sanh lục xứ
    Lục xứ duyên vào xúc
    Xúc duyên sanh nơi thọ
    Thọ liền duyên vào ái
    Do ái mà sanh thủ
    Thủ ấy lại duyên hữu
    Hữu ấy lại sanh duyên
    Sanh duyên nơi lão tử
    Ưu bịnh cầu chẳng được
    Luân hồi đại khổ uẩn
    Dối ấy nên đoạn trừ
    Như đây sanh, khổ diệt
    Những khổ ấy không thiếu
    Tối thắng nói dạy dỗ
    Thâm diệu duyên khởi lên
    Như nhờ chánh kiến nầy
    Liền thấy Vô Thượng Tôn
    Chánh kiến, mệnh, chánh niệm
    Chánh định, ngữ, nghiệp, tư
    Đây là Bát Thánh Đạo
    Vì tịch tu giữ gìn
    Chẳng do tập ái khởi
    Làm cho thân, khổ sanh
    Trừ dối, chứng giải thoát
    Bát Thánh Đạo nên làm
    Tức đây nghiệp Du Già
    Bốn loại nhơn Thánh Đế
    Duy ở chỗ nghiêm sức
    Trí che phiền não thấm
    Chẳng từ không xứ đọa
    Như lúa từ đất sinh
    Trước chứng pháp là người
    Đều phàm phu phiền não
    Sao riêng tường thuật nhiều
    Trừ não lược nói qua
    Sự do tình ý ấy
    Thánh nói tâm là gốc
    Như trên phân biệt pháp
    Tỳ Kheo khó rõ hết
    Tùy theo tu một việc
    Chớ để sanh Hư Thiên
    Các thiện đều tùy hỷ
    Diệu hạnh ba tự tu
    Hồi hướng vì thành Phật
    Phước tụ cứ thế dùng
    Sau sanh thọ vô lượng
    Rộng độ chỗ Trời người
    Giống như Quán Tự Tại
    Thật khó và oán thân

    Sanh, lão, bệnh, tử tâm độc trừ
    Nước Phật thác sanh làm Thế Phụ
    Thọ mệnh số lượng, đều khó biết
    Đồng với Đại Giác Phật Di Đà
    Khai hiển giới luật và xả huệ
    Thiên địa hư không, tên phủ khắp
    Đại địa người ở và Thiên chúng
    Chớ để yêu đẹp, nữ ái thương
    Phiền não trói chặt chúng hữu tình
    Tuyệt lưu sanh tử, chứng chánh giác
    Siêu độ thế gian, thường có tên
    Do được Vô Sanh, lìa trần cấu.

    A Ly Giả, Na Già, Yết Thụ Na, Bồ Đề Tát Đỏa, Tô Kiết Lý, Mật, Li Khư Chung.  A Ly Giả Chính là Thánh. Na Già ấy là rồng, là voi. Yết Thụ Na dịch là mạnh, Bồ Đề Tát Đỏa nghĩa là Giác Hữu Tình. Tô Kiết Lý tức là thân mật. Ly khu tức là sách nầy. Phía trước gọi Ngài Long Thọ hóa ra vậy.

    Long Thọ Bồ Tát khuyến tấn các vua
    Hết

    Dịch xong ngày 01 tháng 8 năm 2007 tại Thụy Điển
    nhằm ngày 19 tháng 6 năm Đinh Hợi, lễ vía Đức Quán Thế Âm Bồ Tát.

      ,