HÒA THƯỢNG DUY THỨC
(Hướng về cuộc đời Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thắng Hoan, nhân dịp thành kính khánh tuế thượng thọ Ngài tròn 94 tuổi)
Thích Viên Thành
Làm chú tiểu mười năm nơi Hội Thắng1
Gió lộng diều sống tĩnh lặng bình an2
Gặp minh sư hun đúc nên Thắng Hoan
Duy thức học truyền lưu đầy triển vọng3
Được sanh ra trong một gia đình tròn đầy niềm tin sâu sắc về Phật giáo, tại một vùng quê hiền hòa của miền Tây sông nước với nhiều “địa linh nhân kiệt”4 Được nuôi dưỡng và nung đúc bởi người Cha đầy tinh thần văn nghệ sĩ và người Mẹ hiền thâm tín chư Phật. Từ môi trường này, đã tạo điều kiện và cơ hội, để mới 8 tuổi đầuđã hướng Ngài đến với Chùa Hội Thắng,chốn già lam thanh tịnh nơi miền sông nước Cữu Long tỉnh Vĩnh Bình (nay là Vĩnh Long) sau đó nương Hòa Thượng Thích Thiện Hoalàm y chỉ sư5 và được theo học các Trường Phật Học danh tiếng, từ miền Nam đến miền Trung và Sài Gòn. Nhờ học được ở nhiều Trường Phật Học uy tín và nơi những cao tăng thạc đức làm giáo thọ, rồi mang Phật Pháp áp dụng và chiêm nghiệm qua cuộc sống hằng ngày,nhận thấy rất là chính xác, nên Ngài đã hiểu rõ: “Tam giới duy tâm, vạn pháp duy thức” ( Ba cõi Dục giới, Sắc giới, Vô Sắc giới chỉ là tâm, tất cả sự vật vô hình, hữu hình trong pháp giới, trong vũ trụ đều chỉ là thức). “Tất cả đều do Tâm tạo”, cho nên Ngài lấy “Tâm” làm đạo tràng, không lo toan tính toán nhiều, chỉ tìm một nơi lan nhã với một am cốc nhỏ,hướng vào “Tâm” mà tu hành và biết rằng “…Duy Thức Học nhằm mục đích hướng dẫn con người cải tạo bản thân và biến đổi hoàn cảnh theo nhu cầu của Duy Thức để họ sống được hạnh phúc an vui chân thật…”.Cho nên Ngàirất tâm đắc, từ đó đã chuyên sâu nghiên cứu và giảng dạy về duy thứcở các Trường Bồ Đề, (chuyên về duy thức nên thường được gọi là Hòa Thượng Duy Thức)để đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu về Phật Giáo hầu áp dụng vào đời sống được nhiều lợi ích của lớp trẻ trí thức Việt Nam và thế giới.
Sau Cách Mạng 1 tháng 11 năm 1963 thành công, vào năm 1964, nhận định rằng trong chiến tranh sẽ tạo nên lắm cảnh tan thương, hủy hoại đất nước, với 80% dân số Việt Nam là Phật giáo đồ, nhưng đa số quân nhân Phật tử này từ lâu nay bị thiệt thòi hơn so với Thiên Chúa và Tin Lành giáo, tức chưa có được vị Tu sĩ nào lảnh đạo trực tiếp, nên Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) được hình thành và đã đấu tranh thành lập được Nha Tuyên Úy.Ngài Thắng Hoan đồng cảm với Giáo Hội muốnhỗ trợ tinh thần cho những quân nhân Phật tử, khi cần thiết thì làm lễ cầu siêu cho những chiến sĩ đã hy sinh, cũng như xoa dịu nỗi khổ niềm đau trong nhân thế và muốn mang sự lợi ích của Phật Giáo truyền vào quân đội, từ đó Ngàitham gia vào ngành “Tuyên úy Phật Giáo”một thời gian.
Sau năm 1975 thế sự nhiễu nhương, Ngài lui về những lan nhã ẩn dật,đầu tư vào việc nghiên cứu thêm và giảng dạy duy thức cho các cấp học của Tăng Ni ở các chùa tại Sài Gòn.Dù muốn đóng góp sức mình vào việc xây dựng quê hương đất nước và phát triển Phật Pháp, nhưng “lực bất tòng tâm”, không thể thực hiện những hoài bảo ấy được, cuối cùng vào ngày 3/9/Nhâm Tuất (1982) Ngài lên tàu tìm đường đến với bến bờ tự do, lúc đầu ở tại trại tập trung đảo Galang 1 và Galang 2, Indonesia. Mặc dầu là thân vượt biên nhưng Ngài cũng giảng dạy duy thức theo nhiều khóa, mỗi khóa với số lượng học viên cũng trên dưới 200 người, rồi hành đạo giúpđỡ nhiều người cùng hội, cùng thuyền, cùng hoàn cảnh giải quyết được nhiều điều về tinh thần và cuộc sống. Sau đó vào năm 1983 Ngài được xét và về định cư tại Mỹ.
Gần 40 năm sống tại hải ngoại, Ngài cũng tiếp tụchy hiến đời mình phụng sự cho đạo pháp được trường tồn, mang sự hiểu biết về duy thức của mình, truyền dạy khắp các tiểu bang tại Mỹ, Âu châu và góp phần rất lớn cùng Chư Tôn Đức dựng xây và bảo vệ ngôi nhà GHPGVNTN Hoa Kỳ, cũng như các châu, sau này là GHPGVNTN Liên Châu, được vững vàng, qua Giáo Chỉ số 9 và những biến cố do các thế lực không tốt gây nên.
Trải nghiệm qua cuộc sống, thấm thía cho sự vô thường, vô ngã, với đầy khổ đau của cuộc đời, thâm hiểu duy thức học và sự nhiệm mầu của Phật Pháp, qua thấu suốt pháp duyên khởi, TLHT Thích Thắng Hoan, đã chọn cho mình một lối sống đơn giản, bình dị, ít mong cầu,sống ẩn mình trong một “am thất nhỏ”, tại thành phố Baker, thuộc thủ phủ Baton Rouge, tiểu bang Louisiana,trong một khuôn viên vắng vẻ thanh lịch có tên là Tiểu Hồ (Little lake),sau này vì nhu cầu Phật sự chung, để dễ dàng cho khâu đi lại và hội họp cùng Chư Tôn Đức trong Giáo Hội, Ngài dời về California, trụ tại thủ phủ Sacramento, an bần thanh đạmcủa một tu sĩ vào tuổi về già,nhờ vậy nên Ngài sống rất an lạc,thanh thảnvới đầy sự mẫn tiệp, để vẫn đang minh mẫn điều hành các GHPGVNTN Hải Ngoại, đặc biệt tại Hoa Kỳ và Liên Châu, với nhiệm vụ Chủ Tịch Hội Đồng Giáo Phẩm Hoa Kỳ và Chứng Minh cho các Giáo Hội Âu, Mỹ, Úc Châu, nhất là vẫn đang tiếp tục giảng dạy “duy thức học” cho Tăng Ni Phật Tử khắp nơi, xứng đáng với danh “Hòa Thượng Duy Thức”.
Nhân khánh tuế Ngài Thượng Thọ 94, hậu học qua biết và tìm hiểu hành trạng cũng như nghe kể lại của một vài người cùng đi vượt biên với Ngài, xin được viết ra đây để mọi người cùng chia sẻ.
Chùa Pháp Hoa – Nam Úc, ngày 4/12/2020
Hậu học Thích Viên Thành, khể thủ