Du Già Sư Địa Luận – Quyển 34 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận
Quyển 34
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說Thuyết 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 四tứ

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。詔chiếu 譯dịch 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 聲Thanh 聞Văn 地địa 第đệ 十thập 三tam 第đệ 四tứ 瑜du 伽già 處xứ 之chi 二nhị 。

如như 是thị 已dĩ 辯biện 往vãng 世thế 間gian 道đạo 。若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 往vãng 趣thú 。出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。應ưng 當đương 依y 止chỉ 四tứ 聖Thánh 諦Đế 境cảnh 漸tiệm 次thứ 生sanh 起khởi 七thất 種chủng 作tác 意ý 。所sở 謂vị 最tối 初sơ 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。最tối 後hậu 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。

修tu 瑜du 伽già 師sư 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。略lược 摽phiếu/phiêu 廣quảng 辯biện 增tăng 上thượng 教giáo 法pháp 。聽thính 聞văn 受thọ 持trì 。或hoặc 於ư 作tác 意ý 已dĩ 善thiện 修tu 習tập 。或hoặc 得đắc 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 苦Khổ 諦Đế 相tương/tướng 。謂vị 無vô 常thường 行hành 苦khổ 行hạnh 空không 行hành 無vô 我ngã 行hành 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 。謂vị 因nhân 行hành 集tập 行hành 起khởi 行hành 緣duyên 行hành 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 滅Diệt 諦Đế 相tương/tướng 。謂vị 滅diệt 行hành 靜tĩnh 行hành 妙diệu 行hạnh 離ly 行hành 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 道Đạo 諦Đế 相tương/tướng 。謂vị 道Đạo 行hạnh 如như 行hàng 行hàng 行hành 出xuất 行hành 。如như 是thị 名danh 為vi 。了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。

由do 十thập 種chủng 行hành 觀quán 察sát 苦Khổ 諦Đế 。能năng 隨tùy 悟ngộ 入nhập 。苦Khổ 諦Đế 四tứ 行hành 。何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

一nhất 變biến 異dị 行hành 。二nhị 滅diệt 壞hoại 行hành 。三tam 別biệt 離ly 行hành 。四tứ 法pháp 性tánh 行hành 。五ngũ 合hợp 會hội 行hành 。六lục 結kết 縛phược 行hành 。七thất 不bất 可khả 愛ái 行hành 。八bát 不bất 安an 隱ẩn 行hành 。九cửu 無vô 所sở 得đắc 行hành 。十thập 不bất 自tự 在tại 行hành 。如như 是thị 十thập 行hành 。依y 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。能năng 正chánh 觀quán 察sát 。此thử 中trung 且thả 依y 至chí 教giáo 量lượng 理lý 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。諸chư 行hành 無vô 常thường 。又hựu 此thử 諸chư 行hành 。略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 有hữu 情tình 世thế 間gian 。二nhị 器khí 世thế 間gian 。世Thế 尊Tôn 依y 彼bỉ 有hữu 情tình 世thế 間gian 。說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。我ngã 以dĩ 過quá 人nhân 。清thanh 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 。觀quán 諸chư 有hữu 情tình 。死tử 時thời 生sanh 時thời 。廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。身thân 壞hoại 已dĩ 後hậu 。當đương 生sanh 善thiện 趣thú 天thiên 世thế 界giới 中trung 。由do 此thử 法Pháp 門môn 顯hiển 示thị 世Thế 尊Tôn 以dĩ 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 現hiện 見kiến 。一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。世thế 間gian 是thị 無vô 常thường 性tánh 。又hựu 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。此thử 器khí 世thế 間gian 。長trường 時thời 安an 住trụ 。過quá 是thị 已dĩ 後hậu 。漸tiệm 次thứ 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 輪luân 現hiện 。如như 七thất 日nhật 經kinh 廣quảng 說thuyết 。乃nãi 至chí 所sở 有hữu 。大đại 地địa 諸chư 山sơn 大đại 海hải 。及cập 蘇tô 迷mê 盧lô 。大Đại 寶Bảo 山Sơn 王Vương 。乃nãi 至chí 梵Phạm 世Thế 。諸chư 器khí 世thế 界giới 。皆giai 被bị 焚phần 燒thiêu 。災tai 火hỏa 滅diệt 後hậu 灰hôi 燼tẫn 不bất 現hiện 。乃nãi 至chí 餘dư 影ảnh 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。由do 此thử 法Pháp 門môn 世Thế 尊Tôn 顯hiển 示thị 諸chư 器khí 世thế 間gian 。是thị 無vô 常thường 性tánh 。如như 是thị 且thả 依y 至chí 教giáo 量lượng 理lý 。修tu 觀quán 行hành 者giả 。淨tịnh 信tín 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。於ư 一nhất 切thiết 行hành 。無vô 常thường 之chi 性tánh 獲hoạch 得đắc 決quyết 定định 。得đắc 決quyết 定định 已dĩ 即tức 由do 如như 是thị 淨tịnh 信tín 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。數sác 數sác 尋tầm 思tư 觀quán 察sát 。一nhất 切thiết 現hiện 見kiến 不bất 背bối/bội 不bất 由do 他tha 緣duyên 。無vô 常thường 之chi 性tánh 。云vân 何hà 數sác 數sác 尋tầm 思tư 觀quán 察sát 。謂vị 先tiên 安an 立lập 內nội 外ngoại 二nhị 事sự 。言ngôn 內nội 事sự 者giả 。謂vị 六lục 處xứ 等đẳng 。言ngôn 外ngoại 事sự 者giả 。有hữu 十thập 六lục 種chủng 。一nhất 者giả 地địa 事sự 。謂vị 城thành 邑ấp 聚tụ 落lạc 。舍xá 市thị 廛triền 等đẳng 。二nhị 者giả 園viên 事sự 。謂vị 藥dược 草thảo 叢tùng 林lâm 等đẳng 。三tam 者giả 山sơn 事sự 。謂vị 種chủng 種chủng 山sơn 安an 布bố 差sai 別biệt 。四tứ 者giả 水thủy 事sự 。謂vị 江giang 河hà 陂bi 湖hồ 眾chúng 流lưu 池trì 沼chiểu 。五ngũ 者giả 作tác 業nghiệp 事sự 。六lục 者giả 庫khố 藏tạng 事sự 。七thất 者giả 食thực 事sự 。八bát 者giả 飲ẩm 事sự 。九cửu 者giả 乘thừa 事sự 。十thập 者giả 衣y 事sự 。十thập 一nhất 者giả 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 事sự 。十thập 二nhị 者giả 舞vũ 歌ca 樂nhạc 事sự 。十thập 三tam 者giả 香hương 鬘man 塗đồ 飾sức 事sự 。十thập 四tứ 者giả 資tư 生sanh 具cụ 事sự 。十thập 五ngũ 者giả 諸chư 光quang 明minh 事sự 。十thập 六lục 者giả 男nam 女nữ 承thừa 奉phụng 事sự 。如như 是thị 名danh 為vi 。十thập 六lục 種chủng 事sự 。安an 立lập 如như 是thị 內nội 外ngoại 事sự 已dĩ 。復phục 於ư 彼bỉ 事sự 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。以dĩ 變biến 異dị 行hành 尋tầm 思tư 觀quán 察sát 無vô 常thường 之chi 性tánh 。此thử 中trung 內nội 事sự 有hữu 十thập 五ngũ 種chủng 所sở 作tác 變biến 異dị 。及cập 有hữu 八bát 種chủng 變biến 異dị 因nhân 緣duyên 。云vân 何hà 內nội 事sự 有hữu 十thập 五ngũ 種chủng 所sở 作tác 變biến 異dị 。一nhất 分phần/phân 位vị 所sở 作tác 變biến 異dị 。二nhị 顯hiển 色sắc 所sở 作tác 變biến 異dị 。三tam 形hình 色sắc 所sở 作tác 變biến 異dị 。四tứ 興hưng 衰suy 所sở 作tác 變biến 異dị 。五ngũ 支chi 節tiết 具cụ 不bất 具cụ 所sở 作tác 變biến 異dị 。六lục 劬cù 勞lao 所sở 作tác 變biến 異dị 。七thất 他tha 所sở 損tổn 害hại 所sở 作tác 變biến 異dị 。八bát 寒hàn 熱nhiệt 所sở 作tác 變biến 異dị 。九cửu 威uy 儀nghi 所sở 作tác 變biến 異dị 。十thập 觸xúc 對đối 所sở 作tác 變biến 異dị 。十thập 一nhất 雜tạp 染nhiễm 所sở 作tác 變biến 異dị 。十thập 二nhị 疾tật 病bệnh 所sở 作tác 變biến 異dị 。十thập 三tam 終chung 沒một 所sở 作tác 變biến 異dị 。十thập 四tứ 青thanh 瘀ứ 等đẳng 所sở 作tác 變biến 異dị 。十thập 五ngũ 一nhất 切thiết 不bất 現hiện 。盡tận 滅diệt 所sở 作tác 變biến 異dị 。云vân 何hà 八bát 種chủng 變biến 異dị 因nhân 緣duyên 。一nhất 積tích 時thời 貯trữ 畜súc 。二nhị 他tha 所sở 損tổn 害hại 。三tam 受thọ 用dụng 虧khuy 損tổn 。四tứ 時thời 節tiết 變biến 異dị 。五ngũ 火hỏa 所sở 焚phần 燒thiêu 。六lục 水thủy 所sở 漂phiêu 爛lạn 。七thất 風phong 所sở 鼓cổ 燥táo 。八bát 異dị 緣duyên 會hội 遇ngộ 。積tích 時thời 貯trữ 畜súc 者giả 。謂vị 有hữu 色sắc 諸chư 法pháp 。雖tuy 於ư 好hảo/hiếu 處xứ 。安an 置trí 守thủ 護hộ 。而nhi 經kinh 久cửu 時thời 自tự 然nhiên 敗bại 壞hoại 其kỳ 色sắc 衰suy 損tổn 。變biến 異dị 可khả 得đắc 。他tha 所sở 損tổn 害hại 者giả 。謂vị 種chủng 種chủng 色sắc 法pháp 。若nhược 為vi 於ư 他tha 種chủng 種chủng 捶chúy 打đả 種chủng 種chủng 損tổn 害hại 。即tức 便tiện 種chủng 種chủng 形hình 色sắc 變biến 異dị 。受thọ 用dụng 虧khuy 損tổn 者giả 。謂vị 各các 別biệt 屬thuộc 主chủ 種chủng 種chủng 色sắc 物vật 。受thọ 者giả 受thọ 用dụng 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。損tổn 減giảm 變biến 異dị 。

時thời 節tiết 變biến 異dị 者giả 。謂vị 秋thu 冬đông 時thời 叢tùng 林lâm 藥dược 草thảo 華hoa 葉diệp 果quả 等đẳng 萎nuy 黃hoàng 零linh 落lạc 。於ư 春xuân 夏hạ 時thời 。枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。青thanh 翠thúy 繁phồn 茂mậu 。火hỏa 所sở 焚phần 燒thiêu 者giả 。謂vị 大đại 火hỏa 縱túng 逸dật 焚phần 燒thiêu 村thôn 邑ấp 國quốc 城thành 王vương 都đô 悉tất 為vi 灰hôi 燼tẫn 。水thủy 所sở 漂phiêu 爛lạn 者giả 。謂vị 大đại 水thủy 洪hồng 漫mạn 漂phiêu 蕩đãng 村thôn 邑ấp 國quốc 城thành 王vương 都đô 悉tất 皆giai 淪luân 沒một 。風phong 所sở 鼓cổ 燥táo 者giả 。謂vị 大đại 風phong 飄phiêu 扇thiên/phiến 。濕thấp 衣y 濕thấp 地địa 稼giá 穡# 叢tùng 林lâm 乾can/kiền/càn 昅# 枯khô 槁cảo 。異dị 緣duyên 會hội 遇ngộ 者giả 。謂vị 緣duyên 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。受thọ 樂lạc 受thọ 時thời 。遇ngộ 苦khổ 受thọ 觸xúc 。緣duyên 苦khổ 受thọ 觸xúc 。受thọ 苦khổ 受thọ 時thời 。遇ngộ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。緣duyên 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 觸xúc 。受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 時thời 。遇ngộ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 或hoặc 苦khổ 受thọ 觸xúc 。又hựu 有hữu 貪tham 者giả 會hội 遇ngộ 瞋sân 。緣duyên 貪tham 纏triền 止chỉ 息tức 。發phát 起khởi 瞋sân 纏triền 。如như 是thị 有hữu 瞋sân 癡si 者giả 。會hội 遇ngộ 異dị 分phần/phân 煩phiền 惱não 生sanh 緣duyên 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。如như 是thị 眼nhãn 識thức 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。會hội 遇ngộ 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 境cảnh 等đẳng 。餘dư 境cảnh 餘dư 緣duyên 起khởi 異dị 分phần/phân 識thức 。其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 。如như 理lý 應ưng 知tri 。是thị 名danh 八bát 種chủng 。變biến 異dị 因nhân 緣duyên 。一nhất 切thiết 有hữu 色sắc 及cập 無vô 色sắc 法pháp 所sở 有hữu 變biến 異dị 。皆giai 由do 如như 是thị 八bát 種chủng 因nhân 緣duyên 。除trừ 此thử 更cánh 無vô 若nhược 過quá 若nhược 增tăng 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 分phần/phân 位vị 所sở 作tác 變biến 壞hoại 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 從tùng 少thiếu 年niên 位vị 乃nãi 至chí 老lão 位vị 諸chư 行hành 相tương 續tục 。前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。互hỗ 不bất 相tương 似tự 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。此thử 內nội 分phần/phân 位vị 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。現hiện 可khả 得đắc 故cố 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 顯hiển 色sắc 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 先tiên 有hữu 妙diệu 色sắc 肌cơ 膚phu 鮮tiên 澤trạch 。後hậu 見kiến 惡ác 色sắc 肌cơ 膚phu 枯khô 槁cảo 。復phục 於ư 後hậu 時thời 。還hoàn 見kiến 妙diệu 色sắc 肌cơ 膚phu 鮮tiên 澤trạch 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。此thử 內nội 顯hiển 色sắc 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。現hiện 可khả 得đắc 故cố 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 形hình 色sắc 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 如như 說thuyết 顯hiển 色sắc 。如như 是thị 形hình 色sắc 。由do 肥phì 瘦sấu 故cố 。應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 興hưng 衰suy 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 先tiên 時thời 眷quyến 屬thuộc 財tài 位vị 。戒giới 見kiến 悉tất 皆giai 興hưng 盛thịnh 。後hậu 見kiến 一nhất 切thiết 皆giai 悉tất 衰suy 損tổn 。復phục 於ư 後hậu 時thời 。還hoàn 見kiến 興hưng 盛thịnh 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。興hưng 衰suy 變biến 異dị 。現hiện 可khả 得đắc 故cố 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 支chi 節tiết 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 先tiên 時thời 支chi 節tiết 。無vô 有hữu 缺khuyết 減giảm 。後hậu 時thời 觀quán 見kiến 支chi 節tiết 缺khuyết 減giảm 。或hoặc 王vương 所sở 作tác 或hoặc 賊tặc 所sở 作tác 。或hoặc 人nhân 所sở 作tác 或hoặc 非phi 人nhân 作tác 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 劬cù 勞lao 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 身thân 疲bì 勞lao 性tánh 身thân 疲bì 極cực 性tánh 。或hoặc 馳trì 走tẩu 所sở 作tác 。或hoặc 跳khiêu 踊dũng 所sở 作tác 。或hoặc 趒# 躑trịch 所sở 作tác 。或hoặc 騙phiến 騎kỵ 所sở 作tác 。或hoặc 作tác 種chủng 種chủng 迅tấn 疾tật 身thân 業nghiệp 。復phục 於ư 餘dư 時thời 。見kiến 彼bỉ 遠viễn 離ly 疲bì 勞lao 疲bì 極cực 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 他tha 所sở 損tổn 害hại 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 。他tha 所sở 損tổn 害hại 其kỳ 身thân 變biến 異dị 。或hoặc 由do 刀đao 杖trượng 鞭tiên 革cách 皮bì 繩thằng 矛mâu 矟sáo 等đẳng 壞hoại 。或hoặc 由do 種chủng 種chủng 蚊văn 虻manh 蛇xà 蝎hạt 諸chư 惡ác 毒độc 觸xúc 。之chi 所sở 損tổn 害hại 。復phục 於ư 餘dư 時thời 。見kiến 不bất 變biến 異dị 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 寒hàn 熱nhiệt 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 於ư 正chánh 寒hàn 時thời 身thân 不bất 舒thư 泰thái 。踡# 跼# 戰chiến 慄lật 寒hàn 凍đống 纏triền 逼bức 希hy 遇ngộ 溫ôn 陽dương 。於ư 正chánh 熱nhiệt 時thời 身thân 體thể 舒thư 泰thái 。奮phấn 身thân 乾can/kiền/càn 語ngữ 霡# 霂# 流lưu 汗hãn 。熱nhiệt 渴khát 纏triền 逼bức 希hy 遇ngộ 清thanh 涼lương 。復phục 至chí 寒hàn 時thời 還hoàn 見kiến 。如như 前tiền 所sở 說thuyết 相tướng 狀trạng 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 威uy 儀nghi 所sở 作tác 。變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 。行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。隨tùy 一nhất 威uy 儀nghi 。或hoặc 時thời 為vi 損tổn 或hoặc 時thời 為vi 益ích 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 尋tầm 思tư 內nội 事sự 觸xúc 對đối 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觸xúc 對đối 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 領lãnh 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 。緣duyên 所sở 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 自tự 能năng 了liễu 別biệt 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 分phần/phân 位vị 。如như 能năng 了liễu 別biệt 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 分phần/phân 位vị 。如như 是thị 了liễu 別biệt 苦khổ 受thọ 分phần/phân 位vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 分phần/phân 位vị 。應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。彼bỉ 由do 了liễu 別biệt 如như 是thị 諸chư 受thọ 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。是thị 新tân 新tân 性tánh 非phi 故cố 故cố 性tánh 。或hoặc 增tăng 或hoặc 減giảm 。暫tạm 時thời 而nhi 有hữu 。率suất 爾nhĩ 現hiện 前tiền 尋tầm 即tức 變biến 壞hoại 。知tri 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。內nội 事sự 雜tạp 染nhiễm 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 能năng 了liễu 知tri 先tiên 所sở 生sanh 起khởi 。或hoặc 有hữu 貪tham 心tâm 或hoặc 離ly 貪tham 心tâm 。或hoặc 有hữu 瞋sân 心tâm 或hoặc 離ly 瞋sân 心tâm 。或hoặc 有hữu 癡si 心tâm 或hoặc 離ly 癡si 心tâm 。又hựu 能năng 了liễu 知tri 隨tùy 一nhất 一nhất 種chủng 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。所sở 染nhiễm 污ô 心tâm 。又hựu 能năng 了liễu 知tri 隨tùy 一nhất 一nhất 種chủng 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。不bất 染nhiễm 污ô 心tâm 。又hựu 能năng 了liễu 知tri 彼bỉ 心tâm 相tương 續tục 由do 諸chư 煩phiền 惱não 。及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。於ư 前tiền 後hậu 位vị 趣thú 入nhập 變biến 壞hoại 不bất 變biến 壞hoại 性tánh 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。心tâm 由do 雜tạp 染nhiễm 所sở 作tác 變biến 異dị 。現hiện 可khả 得đắc 故cố 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。內nội 事sự 疾tật 病bệnh 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 。先tiên 無vô 疾tật 病bệnh 安an 樂lạc 強cường 盛thịnh 。後hậu 時thời 觀quán 見kiến 或hoặc 自tự 或hoặc 他tha 遭tao 重trọng 病bệnh 苦khổ 。觸xúc 對đối 猛mãnh 利lợi 身thân 諸chư 苦khổ 受thọ 。如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。復phục 於ư 餘dư 時thời 。還hoàn 見kiến 無vô 病bệnh 安an 樂lạc 強cường 盛thịnh 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。內nội 事sự 終chung 沒một 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 今kim 時thời 存tồn 活hoạt 安an 住trụ 支chi 持trì 。復phục 於ư 餘dư 時thời 。觀quán 見kiến 死tử 沒một 唯duy 有hữu 尸thi 骸hài 空không 無vô 心tâm 識thức 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。內nội 青thanh 瘀ứ 等đẳng 所sở 作tác 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 死tử 已dĩ 尸thi 骸hài 。或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。至chí 青thanh 瘀ứ 位vị 。或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。至chí 膿nùng 爛lạn 位vị 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。骨cốt 鎖tỏa 之chi 位vị 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。內nội 事sự 一nhất 切thiết 不bất 現hiện 。盡tận 滅diệt 所sở 作tác 變biến 壞hoại 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 彼bỉ 於ư 餘dư 時thời 。此thử 骨cốt 鎖tỏa 位vị 。亦diệc 復phục 不bất 現hiện 皆giai 悉tất 敗bại 壞hoại 離ly 散tán 磨ma 滅diệt 遍biến 一nhất 切thiết 種chủng 。眼nhãn 不bất 復phục 見kiến 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。如như 是thị 色sắc 相tướng 。數sác 數sác 改cải 轉chuyển 。前tiền 後hậu 變biến 異dị 。現hiện 可khả 得đắc 故cố 。如như 是thị 且thả 由do 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。十thập 五ngũ 種chủng 行hành 觀quán 察sát 內nội 事sự 種chủng 種chủng 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。觀quán 察sát 是thị 已dĩ 。復phục 更cánh 觀quán 察sát 十thập 六lục 外ngoại 事sự 種chủng 種chủng 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。地địa 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 此thử 地địa 方phương 所sở 。先tiên 未vị 造tạo 立lập 道Đạo 場Tràng 天thiên 寺tự 宅trạch 舍xá 市thị 鄽# 城thành 牆tường 等đẳng 事sự 。後hậu 見kiến 新tân 造tạo 善thiện 作tác 善thiện 飾sức 。復phục 於ư 餘dư 時thời 。見kiến 彼bỉ 朽hủ 故cố 圮bĩ 坼sách 。零linh 落lạc 頹đồi 毀hủy 穿xuyên 缺khuyết 。火hỏa 所sở 焚phần 燒thiêu 。水thủy 所sở 漂phiêu 蕩đãng 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。如như 是thị 色sắc 相tướng 。前tiền 後hậu 轉chuyển 變biến 。現hiện 可khả 得đắc 故cố 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。園viên 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 先tiên 觀quán 見kiến 諸chư 園viên 苑uyển 中trung 。藥dược 草thảo 叢tùng 林lâm 。華hoa 果quả 枝chi 葉diệp 。悉tất 皆giai 茂mậu 盛thịnh 。青thanh 翠thúy 丹đan 暉huy 。甚thậm 可khả 愛ái 樂nhạo 。復phục 於ư 後hậu 時thời 。見kiến 彼bỉ 枯khô 槁cảo 無vô 諸chư 華hoa 果quả 。柯kha 葉diệp 零linh 落lạc 。火hỏa 所sở 焚phần 燒thiêu 。水thủy 所sở 漂phiêu 蕩đãng 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。山sơn 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 於ư 一nhất 時thời 觀quán 見kiến 其kỳ 山sơn 叢tùng 林lâm 蓊ống 欝uất 聳tủng 石thạch 巉# 巖nham 。復phục 於ư 一nhất 時thời 。見kiến 彼bỉ 叢tùng 林lâm 巉# 巖nham 聳tủng 石thạch 。彫điêu 殘tàn 頹đồi 毀hủy 高cao 下hạ 參tham 差sai 。火hỏa 所sở 焚phần 燒thiêu 。水thủy 所sở 漂phiêu 蕩đãng 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。水thủy 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 先tiên 一nhất 時thời 見kiến 諸chư 河hà 瀆độc 池trì 泉tuyền 井tỉnh 等đẳng 。濤đào 波ba 涌dũng 溢dật 醴# 水thủy 盈doanh 滿mãn 後hậu 於ư 一nhất 時thời 。見kiến 彼bỉ 一nhất 切thiết 枯khô 涸hạc 乾can 竭kiệt 。見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。業nghiệp 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 先tiên 一nhất 時thời 見kiến 彼bỉ 種chủng 種chủng 殉# 利lợi 牧mục 農nông 工công 巧xảo 正chánh 論luận 行hành 船thuyền 等đẳng 業nghiệp 皆giai 悉tất 興hưng 盛thịnh 。復phục 於ư 一nhất 時thời 。見kiến 彼bỉ 事sự 業nghiệp 皆giai 悉tất 衰suy 損tổn 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。庫khố 藏tạng 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 。種chủng 種chủng 庫khố 藏tạng 。一nhất 時thời 盈doanh 滿mãn 。一nhất 時thời 滅diệt 盡tận 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。飲ẩm 食thực 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 。種chủng 種chủng 飲ẩm 食thực 。一nhất 時thời 未vị 辦biện 一nhất 時thời 已dĩ 辦biện 。一nhất 時thời 入nhập 口khẩu 牙nha 齒xỉ 咀trớ 嚼tước 。和hòa 雜tạp 涎tiên 唾thóa 細tế 細tế 吞thôn 咽yến/ế/yết 。一nhất 時thời 入nhập 腹phúc 漸tiệm 漸tiệm 消tiêu 化hóa 。一nhất 時thời 變biến 為vi 。屎thỉ 尿niệu 流lưu 出xuất 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。乘thừa 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 於ư 一nhất 時thời 見kiến 。種chủng 種chủng 乘thừa 新tân 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 。甚thậm 可khả 愛ái 樂nhạo 。復phục 於ư 一nhất 時thời 。見kiến 彼bỉ 朽hủ 故cố 離ly 諸chư 嚴nghiêm 飾sức 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。衣y 事sự 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 。種chủng 種chủng 衣y 服phục 。一nhất 時thời 新tân 成thành 一nhất 時thời 故cố 壞hoại 。一nhất 時thời 鮮tiên 潔khiết 一nhất 時thời 垢cấu 膩nị 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 云vân 何hà 觀quán 察sát 。嚴nghiêm 具cụ 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 。諸chư 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。一nhất 時thời 未vị 成thành 一nhất 時thời 已dĩ 成thành 。一nhất 時thời 堅kiên 固cố 一nhất 時thời 破phá 壞hoại 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。舞vũ 歌ca 樂nhạc 事sự 所sở 有hữu 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 舞vũ 歌ca 伎kỹ 樂nhạc 現hiện 在tại 。種chủng 種chủng 音âm 曲khúc 差sai 別biệt 異dị 起khởi 異dị 謝tạ 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。香hương 鬘man 塗đồ 飾sức 所sở 有hữu 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 先tiên 觀quán 見kiến 種chủng 種chủng 香hương 鬘man 鮮tiên 榮vinh 芬phân 馥phức 。後hậu 時thời 見kiến 彼bỉ 萎nuy 悴tụy 臭xú 爛lạn 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。資tư 具cụ 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 觀quán 見kiến 彼bỉ 未vị 造tạo 已dĩ 造tạo 成thành 滿mãn 破phá 壞hoại 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。光quang 明minh 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 由do 觀quán 見kiến 種chủng 種chủng 明minh 闇ám 生sanh 滅diệt 變biến 異dị 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。云vân 何hà 觀quán 察sát 。男nam 女nữ 承thừa 奉phụng 所sở 有hữu 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。謂vị 觀quán 見kiến 彼bỉ 或hoặc 衰suy 或hoặc 盛thịnh 不bất 久cửu 堅kiên 住trụ 。見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。便tiện 作tác 是thị 念niệm 。如như 是thị 諸chư 行hành 。其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。如như 是thị 一nhất 切thiết 。外ngoại 事sự 諸chư 行hành 。前tiền 之chi 六lục 種chủng 是thị 所sở 攝nhiếp 受thọ 事sự 。後hậu 之chi 十thập 種chủng 是thị 身thân 資tư 具cụ 事sự 。以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。當đương 知tri 其kỳ 性tánh 。皆giai 是thị 無vô 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。形hình 相tướng 轉chuyển 變biến 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。由do 如như 是thị 等đẳng 。如như 前tiền 所sở 說thuyết 。諸chư 變biến 異dị 行hành 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。於ư 內nội 外ngoại 事sự 。如như 其kỳ 所sở 應ứng 。以dĩ 變biến 異dị 行hành 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 。是thị 無vô 常thường 性tánh 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。於ư 諸chư 變biến 異dị 無vô 常thường 之chi 性tánh 。現hiện 見kiến 不bất 背bối/bội 不bất 由do 他tha 緣duyên 。非phi 他tha 所sở 引dẫn 。隨tùy 念niệm 觀quán 察sát 。審thẩm 諦đế 決quyết 定định 。即tức 由do 如như 是thị 所sở 說thuyết 因nhân 緣duyên 。說thuyết 名danh 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 。即tức 由do 如như 是thị 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。觀quán 察sát 變biến 異dị 無vô 常thường 性tánh 已dĩ 。彼bỉ 諸chư 色sắc 行hành 雖tuy 復phục 現hiện 有hữu 。剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。滅diệt 壞hoại 無vô 常thường 。而nhi 微vi 細tế 故cố 非phi 現hiện 所sở 得đắc 故cố 。依y 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 應ưng 正chánh 比tỉ 度độ 。云vân 何hà 比tỉ 度độ 。謂vị 彼bỉ 諸chư 行hành 要yếu 有hữu 。剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。滅diệt 壞hoại 方phương 可khả 得đắc 。有hữu 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。非phi 如như 是thị 住trụ 得đắc 有hữu 變biến 異dị 。是thị 故cố 諸chư 行hành 。必tất 定định 應ưng 有hữu 。剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 故cố 。如như 是thị 如như 是thị 。諸chư 行hành 得đắc 生sanh 。生sanh 已dĩ 不bất 待đãi 滅diệt 壞hoại 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 。如như 是thị 所sở 有hữu 。變biến 異dị 因nhân 緣duyên 。能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。轉chuyển 變biến 生sanh 起khởi 。此thử 是thị 變biến 異dị 生sanh 起khởi 因nhân 緣duyên 。非phi 是thị 諸chư 行hành 滅diệt 壞hoại 因nhân 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 彼bỉ 諸chư 行hành 與dữ 世thế 現hiện 見kiến 滅diệt 壞hoại 因nhân 緣duyên 。俱câu 滅diệt 壞hoại 已dĩ 後hậu 不bất 相tương 似tự 生sanh 起khởi 可khả 得đắc 。非phi 彼bỉ 一nhất 切thiết 。全toàn 不bất 生sanh 起khởi 。或hoặc 有hữu 諸chư 行hành 既ký 滅diệt 壞hoại 已dĩ 一nhất 切thiết 生sanh 起khởi 全toàn 不bất 可khả 得đắc 。如như 煎tiễn 水thủy 等đẳng 。最tối 後hậu 一nhất 切thiết 皆giai 悉tất 消tiêu 盡tận 。災tai 火hỏa 焚phần 燒thiêu 器khí 世thế 間gian 。已dĩ 都đô 無vô 灰hôi 燼tẫn 。乃nãi 至chí 餘dư 影ảnh 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。彼bỉ 亦diệc 因nhân 緣duyên 。後hậu 後hậu 展triển 轉chuyển 漸tiệm 減giảm 盡tận 故cố 。最tối 後hậu 一nhất 切thiết 都đô 無vô 所sở 有hữu 。不bất 由do 其kỳ 火hỏa 。作tác 如như 是thị 事sự 。是thị 故cố 變biến 異dị 由do 前tiền 所sở 說thuyết 八bát 種chủng 因nhân 緣duyên 。令linh 變biến 生sanh 起khởi 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 。如như 是thị 比tỉ 度độ 作tác 意ý 力lực 故cố 。由do 滅diệt 壞hoại 行hành 於ư 彼bỉ 諸chư 行hành 。剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。滅diệt 壞hoại 無vô 常thường 而nhi 得đắc 決quyết 定định 。於ư 如như 是thị 事sự 。得đắc 決quyết 定định 已dĩ 。復phục 於ư 他tha 世thế 非phi 所sở 現hiện 見kiến 。諸chư 行hành 生sanh 起khởi 。應ưng 正chánh 比tỉ 度độ 。云vân 何hà 比tỉ 度độ 。謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。現hiện 有hữu 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 可khả 得đắc 。或hoặc 好hảo/hiếu 形hình 色sắc 或hoặc 惡ác 形hình 色sắc 。或hoặc 上thượng 族tộc 姓tánh 或hoặc 下hạ 族tộc 姓tánh 。或hoặc 富phú 族tộc 姓tánh 或hoặc 貧bần 族tộc 姓tánh 。或hoặc 大đại 宗tông 葉diệp 或hoặc 小tiểu 宗tông 葉diệp 。或hoặc 長trường 壽thọ 命mạng 或hoặc 短đoản 壽thọ 命mạng 。言ngôn 或hoặc 威uy 肅túc 或hoặc 不bất 威uy 肅túc 。或hoặc 性tánh 利lợi 根căn 或hoặc 性tánh 鈍độn 根căn 。如như 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 差sai 別biệt 。定định 由do 作tác 業nghiệp 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 方phương 可khả 成thành 立lập 。非phi 無vô 作tác 業nghiệp 如như 是thị 有hữu 情tình 。色sắc 類loại 差sai 別biệt 。定định 由do 先tiên 世thế 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。種chủng 種chủng 品phẩm 類loại 。由do 彼bỉ 因nhân 緣duyên 於ư 今kim 自tự 體thể 差sai 別biệt 生sanh 起khởi 。不bất 應ưng 自tự 在tại 變biến 化hóa 為vi 因nhân 。

何hà 以dĩ 故cố 。若nhược 說thuyết 自tự 在tại 變biến 化hóa 。為vi 因nhân 能năng 生sanh 諸chư 行hành 。此thử 所sở 生sanh 行hành 。為vi 唯duy 用dụng 彼bỉ 自tự 在tại 為vi 緣duyên 。為vi 待đãi 餘dư 緣duyên 。如như 是thị 自tự 在tại 。方phương 能năng 變biến 化hóa 。若nhược 唯duy 用dụng 彼bỉ 自tự 在tại 為vi 緣duyên 。是thị 則tắc 諸chư 行hành 與dữ 彼bỉ 自tự 在tại 俱câu 應ưng 本bổn 有hữu 。何hà 須tu 更cánh 生sanh 。若nhược 言ngôn 先tiên 有hữu 自tự 在tại 體thể 性tánh 然nhiên 後hậu 行hành 生sanh 。是thị 則tắc 諸chư 行hành 不bất 唯duy 自tự 在tại 。為vị 緣duyên 生sanh 起khởi 。若nhược 言ngôn 自tự 在tại 。隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。功công 用dụng 祈kỳ 願nguyện 方phương 能năng 造tạo 化hóa 。是thị 故cố 亦diệc 用dụng 欲dục 為vi 因nhân 緣duyên 。非phi 唯duy 自tự 在tại 。若nhược 爾nhĩ 此thử 欲dục 為vi 有hữu 因nhân 耶da 。為vi 無vô 因nhân 耶da 。若nhược 言ngôn 有hữu 因nhân 。即tức 用dụng 自tự 在tại 以dĩ 為vi 因nhân 者giả 。此thử 則tắc 同đồng 前tiền 所sở 說thuyết 過quá 失thất 。不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。若nhược 言ngôn 此thử 欲dục 更cánh 有hữu 餘dư 因nhân 。是thị 則tắc 如như 欲dục 功công 用dụng 祈kỳ 願nguyện 離ly 自tự 在tại 外ngoại 餘dư 法pháp 為vi 因nhân 。如như 是thị 亦diệc 應ưng 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。皆giai 用dụng 餘dư 法pháp 。以dĩ 為vi 其kỳ 因nhân 。何hà 須tu 妄vọng 計kế 無vô 用dụng 自tự 在tại 。由do 如như 是thị 等đẳng 比tỉ 。度độ 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。於ư 有hữu 他tha 世thế 諸chư 行hành 生sanh 起khởi 。獲hoạch 得đắc 決quyết 定định 。如như 是thị 略lược 由do 三tam 種chủng 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。尋tầm 思tư 觀quán 察sát 內nội 外ngoại 諸chư 行hành 。是thị 無vô 常thường 性tánh 。謂vị 淨tịnh 信tín 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。比tỉ 度độ 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。於ư 前tiền 所sở 舉cử 能năng 隨tùy 順thuận 修tu 無vô 常thường 五ngũ 行hành 已dĩ 。辯biện 變biến 異dị 滅diệt 壞hoại 二nhị 行hành 。云vân 何hà 復phục 由do 別biệt 離ly 行hành 故cố 觀quán 無vô 常thường 性tánh 。謂vị 依y 內nội 外ngoại 二nhị 種chủng 別biệt 離ly 。應ưng 知tri 諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 性tánh 。依y 內nội 別biệt 離ly 無vô 常thường 性tánh 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 先tiên 為vi 他tha 主chủ 。非phi 奴nô 非phi 使sử 能năng 自tự 受thọ 用dụng 。能năng 驅khu 役dịch 他tha 作tác 諸chư 事sự 業nghiệp 。彼bỉ 於ư 後hậu 時thời 。退thoái 失thất 主chủ 性tánh 非phi 奴nô 使sử 性tánh 。轉chuyển 得đắc 他tha 奴nô 及cập 所sở 使sử 性tánh 。於ư 主chủ 性tánh 等đẳng 名danh 為vi 別biệt 離ly 無vô 常thường 之chi 性tánh 。依y 外ngoại 別biệt 離ly 無vô 常thường 性tánh 者giả 。謂vị 現hiện 前tiền 有hữu 資tư 生sanh 財tài 寶bảo 先tiên 未vị 變biến 異dị 。未vị 為vi 別biệt 離ly 。無vô 常thường 滅diệt 壞hoại 。後hậu 時thời 為vi 王vương 盜đạo 賊tặc 非phi 愛ái 及cập 共cộng 財tài 等đẳng 。之chi 所sở 劫kiếp 奪đoạt 。或hoặc 由do 惡ác 作tác 加gia 行hành 失thất 壞hoại 。或hoặc 方phương 便tiện 求cầu 。而nhi 不bất 能năng 得đắc 。如như 是thị 等đẳng 類loại 應ưng 知tri 。是thị 名danh 由do 別biệt 離ly 行hành 知tri 無vô 常thường 性tánh 。云vân 何hà 復phục 由do 法pháp 性tánh 行hành 故cố 觀quán 無vô 常thường 性tánh 。謂vị 即tức 所sở 有hữu 變biến 異dị 無vô 常thường 。滅diệt 壞hoại 無vô 常thường 。別biệt 離ly 無vô 常thường 。於ư 現hiện 在tại 世thế 。猶do 未vị 合hợp 會hội 。於ư 未vị 來lai 世thế 。當đương 有hữu 法pháp 性tánh 。如như 實thật 通thông 達đạt 。如như 是thị 諸chư 行hành 。於ư 未vị 來lai 世thế 。當đương 有hữu 法pháp 性tánh 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。名danh 為vi 通thông 達đạt 。法pháp 性tánh 無vô 常thường 。云vân 何hà 復phục 由do 合hợp 會hội 行hành 故cố 觀quán 無vô 常thường 性tánh 。謂vị 即tức 如như 是thị 。變biến 異dị 無vô 常thường 。滅diệt 壞hoại 無vô 常thường 。別biệt 離ly 無vô 常thường 。於ư 現hiện 在tại 世thế 。合hợp 會hội 現hiện 前tiền 。如như 實thật 通thông 達đạt 。如như 是thị 諸chư 行hành 。於ư 現hiện 在tại 世thế 。現hiện 前tiền 合hợp 會hội 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。名danh 為vi 通thông 達đạt 。合hợp 會hội 無vô 常thường 。彼bỉ 於ư 如như 是thị 內nội 外ngoại 諸chư 行hành 。五ngũ 無vô 常thường 性tánh 。由do 五ngũ 種chủng 行hành 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。作tác 意ý 修tu 習tập 。多đa 修tu 習tập 故cố 。獲hoạch 得đắc 決quyết 定định 。如như 是thị 由do 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。及cập 修tu 增tăng 上thượng 故cố 。於ư 無vô 常thường 行hành 得đắc 決quyết 定định 已dĩ 。從tùng 此thử 無vô 間gian 。趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。作tác 是thị 思tư 惟duy 。

如như 是thị 諸chư 行hành 。皆giai 是thị 無vô 常thường 。是thị 無vô 常thường 故cố 決quyết 定định 應ưng 是thị 有hữu 生sanh 法pháp 性tánh 。如như 是thị 諸chư 行hành 。既ký 是thị 生sanh 法pháp 即tức 有hữu 生sanh 苦khổ 。既ký 有hữu 生sanh 苦khổ 。當đương 知tri 亦diệc 有hữu 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。如như 是thị 且thả 由do 不bất 可khả 愛ái 行hành 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。如như 是thị 復phục 於ư 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。能năng 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 一nhất 切thiết 蘊uẩn 中trung 。由do 結kết 縛phược 行hành 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 於ư 愛ái 等đẳng 結kết 處xứ 生sanh 愛ái 等đẳng 結kết 。於ư 貪tham 等đẳng 縛phược 處xứ 生sanh 貪tham 等đẳng 縛phược 。便tiện 能năng 招chiêu 集tập 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。愁sầu 悲bi 憂ưu 苦khổ 一nhất 切thiết 擾nhiễu 惱não 。純thuần 大đại 苦khổ 蘊uẩn 。如như 是thị 復phục 於ư 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。順thuận 非phi 苦khổ 樂lạc 一nhất 切thiết 蘊uẩn 中trung 。由do 不bất 安an 隱ẩn 行hành 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。順thuận 非phi 苦khổ 樂lạc 一nhất 切thiết 諸chư 蘊uẩn 麁thô 重trọng 俱câu 行hành 苦khổ 樂lạc 種chủng 子tử 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。苦khổ 苦khổ 壞hoại 苦khổ 。不bất 解giải 脫thoát 故cố 。一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。無vô 常thường 滅diệt 法pháp 。如như 是thị 行hành 者giả 。於ư 能năng 隨tùy 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 行hành 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 中trung 。由do 結kết 縛phược 行hành 趣thú 入nhập 壞hoại 苦khổ 。於ư 能năng 隨tùy 順thuận 苦khổ 受thọ 諸chư 行hành 及cập 苦khổ 受thọ 中trung 。由do 不bất 可khả 愛ái 行hành 趣thú 入nhập 苦khổ 苦khổ 。於ư 能năng 隨tùy 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 諸chư 行hành 。及cập 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 中trung 。由do 不bất 安an 隱ẩn 行hành 趣thú 入nhập 行hành 苦khổ 。如như 是thị 由do 結kết 縛phược 行hành 不bất 可khả 愛ái 行hành 不bất 安an 隱ẩn 行hành 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。於ư 三tam 受thọ 中trung 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。諸chư 所sở 有hữu 受thọ 皆giai 悉tất 是thị 苦khổ 。如như 是thị 名danh 為vi 。由do 無vô 常thường 行hành 作tác 意ý 。為vi 先tiên 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。復phục 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 於ư 今kim 者giả 。唯duy 有hữu 諸chư 根căn 唯duy 有hữu 境cảnh 界giới 。唯duy 有hữu 從tùng 彼bỉ 。所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。唯duy 有hữu 其kỳ 心tâm 唯duy 有hữu 假giả 名danh 我ngã 我ngã 所sở 法pháp 。唯duy 有hữu 其kỳ 見kiến 唯duy 有hữu 假giả 立lập 。此thử 中trung 可khả 得đắc 。除trừ 此thử 更cánh 無vô 若nhược 過quá 若nhược 增tăng 。如như 是thị 唯duy 有hữu 。諸chư 蘊uẩn 可khả 得đắc 。於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 無vô 有hữu 常thường 恆hằng 堅kiên 住trụ 主chủ 宰tể 。或hoặc 說thuyết 為vi 我ngã 或hoặc 說thuyết 有hữu 情tình 。或hoặc 復phục 於ư 此thử 說thuyết 為vi 生sanh 者giả 老lão 者giả 病bệnh 者giả 及cập 以dĩ 死tử 者giả 。或hoặc 復phục 說thuyết 彼bỉ 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 能năng 受thọ 種chủng 種chủng 果quả 及cập 異dị 熟thục 。由do 是thị 諸chư 行hành 。皆giai 悉tất 是thị 空không 。無vô 有hữu 我ngã 故cố 。如như 是thị 名danh 為vi 。由do 無vô 所sở 得đắc 行hành 趣thú 入nhập 空không 行hành 。復phục 作tác 是thị 念niệm 。所sở 有hữu 諸chư 行hành 與dữ 其kỳ 自tự 相tương/tướng 。及cập 無vô 常thường 相tương/tướng 苦khổ 相tương/tướng 相tương 應ứng 。彼bỉ 亦diệc 一nhất 切thiết 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。不bất 得đắc 自tự 在tại 。不bất 自tự 在tại 故cố 。皆giai 非phi 是thị 我ngã 。如như 是thị 名danh 為vi 。由do 不bất 自tự 在tại 行hành 入nhập 無vô 我ngã 行hành 。如như 是thị 行hành 者giả 。以dĩ 其kỳ 十thập 行hành 攝nhiếp 於ư 四tứ 行hành 。復phục 以dĩ 四tứ 行hành 了liễu 苦Khổ 諦Đế 相tương/tướng 。謂vị 無vô 常thường 行hành 五ngũ 行hành 所sở 攝nhiếp 。一nhất 變biến 異dị 行hành 。二nhị 滅diệt 壞hoại 行hành 。三tam 別biệt 離ly 行hành 。四tứ 法pháp 性tánh 行hành 。五ngũ 合hợp 會hội 行hành 。苦khổ 行hạnh 三tam 行hành 所sở 攝nhiếp 。一nhất 結kết 縛phược 行hành 。二nhị 不bất 可khả 愛ái 行hành 。三tam 不bất 安an 隱ẩn 行hành 。空không 行hành 一nhất 行hành 所sở 攝nhiếp 。謂vị 無vô 所sở 得đắc 行hành 。無vô 我ngã 行hành 一nhất 行hành 所sở 攝nhiếp 。謂vị 不bất 自tự 在tại 行hành 。彼bỉ 由do 十thập 行hành 悟ngộ 入nhập 四tứ 行hành 。復phục 由do 四tứ 行hành 於ư 苦Khổ 諦Đế 相tương/tướng 正chánh 覺giác 了liễu 已dĩ 。次thứ 復phục 觀quán 察sát 如như 是thị 苦Khổ 諦Đế 。何hà 因nhân 何hà 集tập 。何hà 起khởi 何hà 緣duyên 。由do 斷đoạn 彼bỉ 故cố 苦khổ 亦diệc 隨tùy 斷đoạn 。如như 是thị 即tức 以dĩ 集Tập 諦Đế 四tứ 行hành 了liễu 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 。謂vị 了liễu 知tri 愛ái 能năng 引dẫn 苦khổ 故cố 。說thuyết 名danh 為vi 因nhân 。既ký 引dẫn 苦khổ 已dĩ 復phục 能năng 招chiêu 集tập 令linh 其kỳ 生sanh 故cố 。說thuyết 名danh 為vi 集tập 。既ký 生sanh 苦khổ 已dĩ 令linh 彼bỉ 起khởi 故cố 。說thuyết 名danh 為vi 起khởi 。復phục 於ư 當đương 來lai 諸chư 苦khổ 種chủng 子tử 能năng 攝nhiếp 受thọ 。故cố 次thứ 第đệ 招chiêu 引dẫn 諸chư 苦khổ 集tập 。故cố 說thuyết 名danh 為vi 緣duyên 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 了liễu 知tri 愛ái 是thị 取thủ 因nhân 故cố 。復phục 能năng 招chiêu 集tập 。即tức 以dĩ 其kỳ 取thủ 為vi 因nhân 有hữu 故cố 。復phục 能năng 生sanh 起khởi 有hữu 為vi 上thượng 首thủ 。當đương 來lai 生sanh 故cố 。又hựu 能năng 引dẫn 發phát 以dĩ 生sanh 為vi 緣duyên 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。諸chư 苦khổ 法pháp 故cố 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 說thuyết 名danh 。因nhân 集tập 起khởi 緣duyên 復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 正chánh 了liễu 知tri 煩phiền 惱não 。隨tùy 眠miên 附phụ 屬thuộc 所sở 依y 愛ái 隨tùy 眠miên 等đẳng 。是thị 當đương 來lai 世thế 。後hậu 有hữu 生sanh 因nhân 。又hựu 正chánh 了liễu 知tri 彼bỉ 所sở 生sanh 纏triền 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。是thị 集tập 起khởi 緣duyên 。謂vị 後hậu 有hữu 愛ái 能năng 招chiêu 引dẫn 故cố 。即tức 是thị 其kỳ 集tập 此thử 後hậu 有hữu 愛ái 。復phục 能năng 發phát 起khởi 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 。此thử 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 復phục 與dữ 多đa 種chủng 彼bỉ 彼bỉ 喜hỷ 愛ái 為vi 緣duyên 。如như 是thị 依y 止chỉ 。愛ái 隨tùy 眠miên 等đẳng 及cập 三tam 種chủng 纏triền 。能năng 生sanh 後hậu 有hữu 及cập 能năng 發phát 起khởi 。諸chư 愛ái 差sai 別biệt 。是thị 故cố 說thuyết 名danh 。因nhân 集tập 起khởi 緣duyên 。如như 是thị 行hành 者giả 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 。於ư 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 正chánh 覺giác 了liễu 已dĩ 。復phục 正chánh 覺giác 了liễu 如như 是thị 。集Tập 諦Đế 無vô 餘dư 息tức 滅diệt 故cố 。名danh 為vi 滅diệt 。一nhất 切thiết 苦Khổ 諦Đế 無vô 餘dư 寂tịch 靜tĩnh 。故cố 名danh 為vi 靜tĩnh 。即tức 此thử 滅diệt 靜tĩnh 是thị 第đệ 一nhất 故cố 。是thị 最tối 勝thắng 故cố 。是thị 無vô 上thượng 故cố 。說thuyết 名danh 為vi 妙diệu 。是thị 常thường 住trụ 故cố 。永vĩnh 出xuất 離ly 故cố 。說thuyết 名danh 為vi 離ly 。如như 是thị 行hành 者giả 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 滅Diệt 諦Đế 相tương/tướng 。於ư 滅Diệt 諦Đế 相tương/tướng 正chánh 覺giác 了liễu 已dĩ 。復phục 正chánh 覺giác 了liễu 真chân 對đối 治trị 道đạo 於ư 所sở 知tri 境cảnh 。能năng 通thông 尋tầm 求cầu 義nghĩa 故cố 。能năng 實thật 尋tầm 求cầu 義nghĩa 故cố 。由do 於ư 四tứ 門môn 隨tùy 轉chuyển 義nghĩa 故cố 。一nhất 向hướng 能năng 趣thú 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 故cố 。所sở 以dĩ 說thuyết 名danh 。道đạo 如như 行hành 出xuất 。如như 是thị 行hành 者giả 。由do 四tứ 種chủng 行hành 了liễu 道Đạo 諦Đế 相tương/tướng 。如như 是thị 名danh 為vi 。於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。自tự 內nội 現hiện 觀quán 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。彼bỉ 既ký 如như 是thị 於ư 其kỳ 自tự 內nội 現hiện 見kiến 諸chư 蘊uẩn 。依y 諸chư 諦đế 理lý 無vô 倒đảo 尋tầm 思tư 。正chánh 觀quán 察sát 已dĩ 。復phục 於ư 所sở 餘dư 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 不bất 現hiện 見kiến 蘊uẩn 。比tỉ 度độ 觀quán 察sát 。謂vị 彼bỉ 所sở 有hữu 。有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。遍biến 一nhất 切thiết 種chủng 。於ư 一nhất 切thiết 時thời 。皆giai 有hữu 如như 是thị 法pháp 。皆giai 墮đọa 如như 是thị 理lý 。皆giai 有hữu 如như 是thị 性tánh 。彼bỉ 所sở 有hữu 滅diệt 皆giai 永vĩnh 寂tịch 靜tĩnh 。常thường 住trụ 安an 樂lạc 。彼bỉ 所sở 有hữu 道đạo 皆giai 能năng 永vĩnh 斷đoạn 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 。當đương 知tri 此thử 中trung 。若nhược 於ư 現hiện 見kiến 諸chư 蘊uẩn 諦đế 智trí 。若nhược 於ư 所sở 餘dư 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 不bất 現hiện 見kiến 境cảnh 比tỉ 度độ 諦đế 智trí 。即tức 是thị 能năng 生sanh 法pháp 智trí 類loại 智trí 種chủng 子tử 依y 處xứ 。又hựu 即tức 如như 是thị 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。當đương 知tri 猶do 為vi 聞văn 思tư 間gian 雜tạp 。若nhược 觀quán 行hành 者giả 於ư 諸chư 諦đế 中trung 。

如như 是thị 數sác 數sác 。正chánh 觀quán 察sát 故cố 。由do 十thập 六lục 行hành 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。已dĩ 得đắc 決quyết 定định 。復phục 於ư 諸chư 諦đế 。盡tận 所sở 有hữu 性tánh 。如như 所sở 有hữu 性tánh 。超siêu 過quá 聞văn 思tư 間gian 雜tạp 。作tác 意ý 一nhất 向hướng 發phát 起khởi 修tu 行hành 勝thắng 解giải 。此thử 則tắc 名danh 為vi 。勝thắng 解giải 作tác 意ý 。如như 是thị 作tác 意ý 。唯duy 緣duyên 諦đế 境cảnh 一nhất 向hướng 在tại 定định 。於ư 此thử 修tu 習tập 。多đa 修tu 習tập 故cố 。於ư 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 境cảnh 中trung 得đắc 無vô 邊biên 際tế 智trí 。由do 此thử 智trí 故cố 。了liễu 知tri 無vô 常thường 。發phát 起khởi 無vô 常thường 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。如như 是thị 了liễu 知tri 苦khổ 等đẳng 。發phát 起khởi 苦khổ 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。空không 無vô 我ngã 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。惡ác 行hành 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。往vãng 惡ác 趣thú 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。興hưng 衰suy 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。及cập 老lão 病bệnh 死tử 。愁sầu 悲bi 憂ưu 苦khổ 一nhất 切thiết 擾nhiễu 惱não 無vô 邊biên 際tế 勝thắng 解giải 。此thử 中trung 無vô 邊biên 際tế 者giả 。謂vị 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。如như 是thị 諸chư 法pháp 。無vô 邊biên 無vô 際tế 。乃nãi 至chí 生sanh 死tử 。流lưu 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 。常thường 有hữu 如như 是thị 所sở 說thuyết 諸chư 法pháp 。唯duy 有hữu 生sanh 死tử 無vô 餘dư 息tức 滅diệt 此thử 可khả 息tức 滅diệt 。更cánh 無vô 有hữu 餘dư 。息tức 滅diệt 方phương 便tiện 。即tức 於ư 如như 是thị 。諸chư 有hữu 諸chư 趣thú 死tử 生sanh 法pháp 中trung 。以dĩ 無vô 願nguyện 行hành 。無vô 所sở 依y 行hành 。深thâm 厭yếm 逆nghịch 行hành 。發phát 起khởi 勝thắng 解giải 。精tinh 勤cần 修tu 習tập 。勝thắng 解giải 作tác 意ý 。復phục 於ư 如như 是thị 。諸chư 有hữu 諸chư 生sanh 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。深thâm 心tâm 厭yếm 怖bố 。及cập 於ư 涅Niết 槃Bàn 隨tùy 起khởi 一nhất 行hành 深thâm 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。彼bỉ 於ư 長trường 夜dạ 。其kỳ 心tâm 愛ái 樂nhạo 。世thế 間gian 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。為vi 諸chư 色sắc 聲thanh 香hương 。味vị 觸xúc 等đẳng 滋tư 長trưởng 積tích 集tập 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。雖tuy 於ư 涅Niết 槃Bàn 深thâm 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。而nhi 復phục 於ư 彼bỉ 。不bất 能năng 趣thú 入nhập 。不bất 能năng 證chứng 淨tịnh 。不bất 能năng 安an 住trụ 。不bất 能năng 勝thắng 解giải 。其kỳ 心tâm 退thoái 轉chuyển 於ư 寂tịch 靜tĩnh 界giới 未vị 能năng 深thâm 心tâm 生sanh 希hy 仰ngưỡng 故cố 。有hữu 疑nghi 慮lự 故cố 其kỳ 心tâm 數sác 數sác 厭yếm 離ly 驚kinh 怖bố 。雖tuy 於ư 一nhất 切thiết 苦khổ 。集tập 二nhị 諦đế 數sác 數sác 深thâm 心tâm 厭yếm 離ly 。驚kinh 怖bố 及cập 於ư 涅Niết 槃Bàn 數sác 數sác 發phát 起khởi 。深thâm 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。然nhiên 猶do 未vị 能năng 。深thâm 心tâm 趣thú 入nhập 。

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 彼bỉ 猶do 有hữu 能năng 障chướng 現hiện 觀quán 麁thô 品phẩm 我ngã 慢mạn 。隨tùy 入nhập 作tác 意ý 間gian 無vô 間gian 轉chuyển 。作tác 是thị 思tư 惟duy 。我ngã 於ư 生sanh 死tử 。曾tằng 久cửu 流lưu 轉chuyển 。我ngã 於ư 生sanh 死tử 。當đương 復phục 流lưu 轉chuyển 。我ngã 於ư 涅Niết 槃Bàn 當đương 能năng 趣thú 入nhập 。我ngã 為vi 涅Niết 槃Bàn 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。我ngã 能năng 觀quán 苦khổ 真chân 實thật 是thị 苦khổ 。我ngã 能năng 觀quán 集tập 真chân 實thật 是thị 集tập 我ngã 能năng 觀quán 滅diệt 真chân 實thật 是thị 滅diệt 。我ngã 能năng 觀quán 道đạo 真chân 實thật 是thị 道đạo 。我ngã 能năng 觀quán 空không 真chân 實thật 是thị 空không 。我ngã 觀quán 無vô 願nguyện 真chân 是thị 無vô 願nguyện 。我ngã 觀quán 無vô 相tướng 真chân 是thị 無vô 相tướng 。如như 是thị 諸chư 法pháp 。是thị 我ngã 所sở 有hữu 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。雖tuy 於ư 涅Niết 槃Bàn 深thâm 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。然nhiên 心tâm 於ư 彼bỉ 。不bất 能năng 趣thú 入nhập 。彼bỉ 既ký 了liễu 知tri 如như 是thị 我ngã 慢mạn 是thị 障chướng 礙ngại 已dĩ 。便tiện 能năng 速tốc 疾tật 以dĩ 慧tuệ 通thông 達đạt 。棄khí 捨xả 任nhậm 運vận 隨tùy 轉chuyển 作tác 意ý 。制chế 伏phục 一nhất 切thiết 外ngoại 所sở 知tri 境cảnh 。趣thú 入nhập 作tác 意ý 隨tùy 作tác 意ý 行hành 。專chuyên 精tinh 無vô 間gian 觀quán 察sát 聖Thánh 諦Đế 。隨tùy 所sở 生sanh 起khởi 心tâm 謝tạ 滅diệt 時thời 。無vô 間gian 生sanh 心tâm 作tác 意ý 觀quán 察sát 。方phương 便tiện 流lưu 注chú 。無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。彼bỉ 既ký 如như 是thị 以dĩ 心tâm 緣duyên 心tâm 專chuyên 精tinh 無vô 替thế 。便tiện 能năng 令linh 彼bỉ 隨tùy 入nhập 作tác 意ý 。障chướng 礙ngại 現hiện 觀quán 麁thô 品phẩm 我ngã 慢mạn 無vô 容dung 得đắc 生sanh 。如như 是thị 勤cần 修tu 。瑜du 伽già 行hành 者giả 。觀quán 心tâm 相tương 續tục 。展triển 轉chuyển 別biệt 異dị 。新tân 新tân 而nhi 生sanh 。或hoặc 增tăng 或hoặc 減giảm 。暫tạm 時thời 而nhi 有hữu 率suất 爾nhĩ 現hiện 前tiền 。前tiền 後hậu 變biến 易dị 是thị 無vô 常thường 性tánh 。觀quán 心tâm 相tương 續tục 入nhập 取thủ 蘊uẩn 攝nhiếp 。是thị 為vi 苦khổ 性tánh 觀quán 心tâm 相tương 續tục 。離ly 第đệ 二nhị 法pháp 是thị 為vi 空không 性tánh 觀quán 心tâm 相tương 續tục 。從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。不bất 得đắc 自tự 在tại 。是thị 無vô 我ngã 性tánh 。如như 是thị 名danh 為vi 。悟ngộ 入nhập 苦Khổ 諦Đế 。次thứ 復phục 觀quán 察sát 此thử 心tâm 相tương 續tục 。以dĩ 愛ái 為vi 因nhân 以dĩ 愛ái 為vi 集tập 。以dĩ 愛ái 為vi 起khởi 以dĩ 愛ái 為vi 緣duyên 。如như 是thị 名danh 為vi 。悟ngộ 入nhập 集Tập 諦Đế 。次thứ 復phục 觀quán 察sát 此thử 心tâm 相tương 續tục 。所sở 有hữu 擇trạch 滅diệt 是thị 永vĩnh 滅diệt 性tánh 。是thị 永vĩnh 靜tĩnh 性tánh 是thị 永vĩnh 妙diệu 性tánh 是thị 永vĩnh 離ly 性tánh 。如như 是thị 名danh 為vi 。悟ngộ 入nhập 滅Diệt 諦Đế 。次thứ 復phục 觀quán 察sát 此thử 心tâm 相tương 續tục 。究cứu 竟cánh 對đối 治trị 趣thú 滅diệt 之chi 道đạo 。是thị 真chân 道đạo 性tánh 是thị 真Chân 如Như 性tánh 。是thị 真chân 行hành 性tánh 是thị 真chân 出xuất 性tánh 。如như 是thị 名danh 為vi 。悟ngộ 入nhập 道Đạo 諦Đế 。如như 是thị 先tiên 來lai 未vị 善thiện 觀quán 察sát 。今kim 善thiện 作tác 意ý 。方phương 便tiện 觀quán 察sát 。以dĩ 微vi 妙diệu 慧tuệ 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。能năng 正chánh 悟ngộ 入nhập 。即tức 於ư 此thử 慧tuệ 親thân 近cận 修tu 習tập 。多đa 修tu 習tập 故cố 。能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。正chánh 智trí 得đắc 生sanh 。由do 此thử 生sanh 故cố 能năng 斷đoạn 障chướng 礙ngại 愛ái 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 所sở 有hữu 麁thô 品phẩm 現hiện 行hành 我ngã 慢mạn 。又hựu 於ư 涅Niết 槃Bàn 深thâm 心tâm 願nguyện 樂nhạo 。速tốc 能năng 趣thú 入nhập 心tâm 無vô 退thoái 轉chuyển 。離ly 諸chư 怖bố 畏úy 。攝nhiếp 受thọ 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 適thích 悅duyệt 。如như 是thị 行hành 者giả 。於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 。下hạ 忍nhẫn 所sở 攝nhiếp 。能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 智trí 生sanh 。是thị 名danh 為vi 煗noãn 。中trung 忍nhẫn 所sở 攝nhiếp 。能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 。平bình 等đẳng 智trí 生sanh 。是thị 名danh 為vi 頂đảnh 。上thượng 忍nhẫn 所sở 攝nhiếp 。能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 。平bình 等đẳng 智trí 生sanh 名danh 諦đế 順thuận 忍nhẫn 。彼bỉ 既ký 如như 是thị 斷đoạn 能năng 障chướng 礙ngại 麁thô 品phẩm 我ngã 慢mạn 。及cập 於ư 涅Niết 槃Bàn 攝nhiếp 受thọ 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 適thích 悅duyệt 。便tiện 能năng 捨xả 離ly 後hậu 後hậu 觀quán 心tâm 所sở 有hữu 加gia 行hành 。住trụ 無vô 加gia 行hành 。無vô 分phân 別biệt 心tâm 。彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。其kỳ 心tâm 似tự 滅diệt 而nhi 非phi 實thật 滅diệt 。似tự 無vô 所sở 緣duyên 而nhi 非phi 無vô 緣duyên 。又hựu 於ư 爾nhĩ 時thời 其kỳ 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。雖tuy 似tự 遠viễn 離ly 而nhi 非phi 遠viễn 離ly 。又hựu 於ư 爾nhĩ 時thời 非phi 美mỹ 睡thụy 眠miên 。之chi 所sở 覆phú 蓋cái 。唯duy 有hữu 分phân 明minh 無vô 高cao 無vô 下hạ 。奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 。

復phục 有hữu 一nhất 類loại 。闇ám 昧muội 愚ngu 癡si 。於ư 美mỹ 睡thụy 眠miên 之chi 所sở 覆phú 蓋cái 。其kỳ 心tâm 似tự 滅diệt 非phi 實thật 滅diệt 中trung 。起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。謂vị 為vi 現hiện 觀quán 。此thử 不bất 如như 是thị 。既ký 得đắc 如như 是thị 趣thú 現hiện 觀quán 心tâm 。不bất 久cửu 當đương 入nhập 。正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。即tức 於ư 如như 是thị 。寂tịch 靜tĩnh 心tâm 位vị 最tối 後hậu 一nhất 念niệm 。無vô 分phân 別biệt 心tâm 。

從tùng 此thử 無vô 間gian 。於ư 前tiền 所sở 觀quán 諸chư 聖Thánh 諦Đế 理lý 起khởi 內nội 作tác 意ý 。此thử 即tức 名danh 為vi 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。出xuất 世thế 心tâm 生sanh 非phi 世thế 間gian 心tâm 。此thử 是thị 世thế 間gian 諸chư 行hành 最tối 後hậu 界giới 畔bạn 邊biên 際tế 。是thị 故cố 名danh 為vi 。世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。

從tùng 此thử 無vô 間gian 。於ư 前tiền 所sở 觀quán 諸chư 聖Thánh 諦Đế 理lý 起khởi 內nội 作tác 意ý 。作tác 意ý 無vô 間gian 隨tùy 前tiền 次thứ 第đệ 所sở 觀quán 諸chư 諦đế 。若nhược 是thị 現hiện 見kiến 若nhược 非phi 現hiện 見kiến 諸chư 聖Thánh 諦Đế 中trung 。如như 其kỳ 次thứ 第đệ 有hữu 無vô 分phân 別biệt 決quyết 定định 。智trí 現hiện 見kiến 智trí 生sanh 。由do 此thử 生sanh 故cố 。三tam 界giới 所sở 繫hệ 。見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 附phụ 屬thuộc 所sở 依y 諸chư 煩phiền 惱não 品phẩm 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 皆giai 悉tất 永vĩnh 斷đoạn 。此thử 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。若nhược 先tiên 已dĩ 離ly 欲dục 界giới 貪tham 者giả 。彼bỉ 於ư 今kim 時thời 。既ký 入nhập 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 已dĩ 。得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。彼bỉ 與dữ 前tiền 說thuyết 離ly 欲dục 者giả 相tương/tướng 。當đương 知tri 無vô 異dị 。然nhiên 於ư 此thử 中trung 。少thiểu 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 當đương 受thọ 化hóa 生sanh 。即tức 於ư 彼bỉ 處xứ 。當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。不bất 復phục 還hoàn 來lai 。生sanh 此thử 世thế 間gian 。若nhược 先tiên 倍bội 離ly 欲dục 界giới 貪tham 者giả 。彼bỉ 於ư 今kim 時thời 。既ký 入nhập 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 已dĩ 。得đắc 一Nhất 來Lai 果Quả 。若nhược 先tiên 未vị 離ly 欲dục 界giới 貪tham 者giả 。彼bỉ 於ư 今kim 時thời 。既ký 入nhập 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 已dĩ 。麁thô 重trọng 永vĩnh 息tức 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。由do 能năng 知tri 智trí 與dữ 所sở 知tri 境cảnh 和hòa 合hợp 無vô 乖quai 現hiện 前tiền 觀quán 察sát 。故cố 名danh 現hiện 觀quán 。如như 剎sát 帝đế 利lợi 與dữ 剎sát 帝đế 利lợi 和hòa 合hợp 無vô 乖quai 現hiện 前tiền 觀quán 察sát 。名danh 為vi 現hiện 觀quán 。婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。此thử 亦diệc 成thành 就tựu 眾chúng 多đa 相tướng 狀trạng 。謂vị 證chứng 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 獲hoạch 得đắc 四Tứ 智Trí 。謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。諸chư 作tác 意ý 中trung 。善thiện 推thôi 求cầu 故cố 。得đắc 唯duy 法pháp 智trí 得đắc 非phi 斷đoạn 智trí 得đắc 非phi 常thường 智trí 。得đắc 緣duyên 生sanh 行hành 如như 幻huyễn 事sự 智trí 。若nhược 行hành 境cảnh 界giới 由do 失thất 念niệm 故cố 。雖tuy 起khởi 猛mãnh 利lợi 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。暫tạm 作tác 意ý 時thời 速tốc 疾tật 除trừ 遣khiển 。又hựu 能năng 畢tất 竟cánh 。不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。終chung 不bất 故cố 思tư 違vi 越việt 所sở 學học 。乃nãi 至chí 傍bàng 生sanh 亦diệc 不bất 害hại 命mạng 。終chung 不bất 退thoái 轉chuyển 。棄khí 捨xả 所sở 學học 。不bất 復phục 能năng 造tạo 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。定định 知tri 苦khổ 樂lạc 非phi 自tự 所sở 作tác 非phi 他tha 所sở 作tác 。非phi 自tự 他tha 作tác 非phi 非phi 自tự 他tha 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。終chung 不bất 求cầu 請thỉnh 外ngoại 道đạo 為vi 師sư 。亦diệc 不bất 於ư 彼bỉ 起khởi 福phước 田điền 想tưởng 。於ư 他tha 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。終chung 不bất 觀quan 瞻chiêm 口khẩu 及cập 顏nhan 面diện 。唯duy 自tự 見kiến 法Pháp 得đắc 法Pháp 。知tri 法pháp 證chứng 法pháp 源nguyên 底để 越việt 度độ 疑nghi 惑hoặc 。不bất 由do 他tha 緣duyên 。於ư 大đại 師sư 教giáo 。非phi 他tha 所sở 引dẫn 。於ư 諸chư 法pháp 中trung 。得đắc 無vô 所sở 畏úy 。終chung 不bất 妄vọng 計kế 世thế 瑞thụy 吉cát 祥tường 以dĩ 為vi 清thanh 淨tịnh 。終chung 不bất 更cánh 受thọ 。第đệ 八bát 有hữu 生sanh 。具cụ 足túc 成thành 就tựu 。四tứ 種chủng 證chứng 淨tịnh 。如như 是thị 行hành 者giả 。乃nãi 至chí 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。已dĩ 前tiền 名danh 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 已dĩ 後hậu 。乃nãi 至chí 永vĩnh 斷đoạn 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。名danh 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。

復phục 從tùng 此thử 後hậu 為vi 欲dục 進tiến 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。如như 所sở 得đắc 道Đạo 更cánh 數số 修tu 習tập 。永vĩnh 斷đoạn 欲dục 界giới 上thượng 品phẩm 中trung 品phẩm 諸chư 煩phiền 惱não 已dĩ 。得đắc 一Nhất 來Lai 果Quả 。如như 預dự 流lưu 果quả 所sở 有hữu 諸chư 相tướng 。今kim 於ư 此thử 中trung 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。然nhiên 少thiểu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 行hành 境cảnh 界giới 。於ư 能năng 隨tùy 順thuận 上thượng 品phẩm 猛mãnh 利lợi 煩phiền 惱não 纏triền 處xứ 。由do 失thất 念niệm 故cố 暫tạm 起khởi 微vi 劣liệt 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。尋tầm 能năng 作tác 意ý 速tốc 疾tật 除trừ 遣khiển 。唯duy 一nhất 度độ 來lai 生sanh 此thử 世thế 間gian 。便tiện 能năng 究cứu 竟cánh 。作tác 苦khổ 邊biên 際tế 。得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。及cập 不bất 還hoàn 相tương/tướng 。如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。當đương 知tri 此thử 中trung 。由do 觀quán 察sát 作tác 意ý 。於ư 一nhất 切thiết 修tu 道Đạo 數sác 數sác 觀quán 察sát 。已dĩ 斷đoạn 未vị 斷đoạn 。如như 所sở 得đắc 道Đạo 而nhi 正chánh 修tu 習tập 。又hựu 於ư 此thử 中trung 云vân 何hà 。名danh 修tu 自tự 性tánh 。云vân 何hà 名danh 修tu 業nghiệp 。云vân 何hà 名danh 修tu 。品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。謂vị 由do 定định 地địa 作tác 意ý 。於ư 世thế 出xuất 世thế 。善thiện 有hữu 為vi 法pháp 修tu 習tập 增tăng 長trưởng 。無vô 間gian 所sở 作tác 殷ân 重trọng 所sở 作tác 。令linh 心tâm 相tương 續tục 會hội 彼bỉ 體thể 性tánh 。如như 是thị 名danh 為vi 。修tu 之chi 自tự 性tánh 。當đương 知tri 修tu 業nghiệp 。略lược 有hữu 八bát 種chủng 。一nhất 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 得đắc 。二nhị 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 習tập 。三tam 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 淨tịnh 。四tứ 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 遣khiển 。五ngũ 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 知tri 。六lục 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 斷đoạn 。七thất 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 證chứng 。八bát 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 遠viễn 。若nhược 先tiên 未vị 得đắc 。殊thù 勝thắng 善thiện 法Pháp 。修tu 習tập 令linh 得đắc 名danh 修tu 故cố 得đắc 。若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。令linh 轉chuyển 現hiện 前tiền 。名danh 修tu 故cố 習tập 。若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。未vị 令linh 現hiện 前tiền 。但đãn 由do 修tu 習tập 彼bỉ 種chủng 類loại 法pháp 。當đương 令linh 現hiện 前tiền 。令linh 轉chuyển 清thanh 淨tịnh 鮮tiên 白bạch 生sanh 起khởi 。名danh 修tu 故cố 淨tịnh 。若nhược 有hữu 失thất 念niệm 染nhiễm 法pháp 現hiện 行hành 。修tu 善thiện 法Pháp 力lực 令linh 不bất 忍nhẫn 受thọ 斷đoạn 除trừ 變biến 吐thổ 。名danh 修tu 故cố 遣khiển 。若nhược 未vị 生sanh 起khởi 。所sở 應ưng 斷đoạn 法pháp 。修tu 善thiện 法Pháp 力lực 了liễu 知tri 如như 病bệnh 深thâm 心tâm 厭yếm 壞hoại 。了liễu 知tri 如như 癰ung 如như 箭tiễn 。障chướng 礙ngại 無vô 常thường 苦khổ 空không 。及cập 以dĩ 無vô 我ngã 深thâm 心tâm 厭yếm 壞hoại 。名danh 修tu 故cố 知tri 。如như 是thị 知tri 已dĩ 數số 修tu 習tập 。故cố 無vô 間gian 道đạo 生sanh 。斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。名danh 修tu 故cố 斷đoạn 。煩phiền 惱não 斷đoạn 已dĩ 。證chứng 得đắc 解giải 脫thoát 。名danh 修tu 故cố 證chứng 。如như 如như 進tiến 趣thú 上thượng 地địa 善thiện 法Pháp 。如như 是thị 如như 是thị 。令linh 其kỳ 下hạ 地địa 已dĩ 斷đoạn 。諸chư 法pháp 轉chuyển 成thành 遠viễn 分phần/phân 。乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。名danh 修tu 故cố 遠viễn 。當đương 知tri 是thị 名danh 。八bát 種chủng 修tu 業nghiệp 。應ưng 知tri 此thử 修tu 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。一nhất 奢xa 摩ma 他tha 修tu 。二nhị 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 修tu 。三tam 世thế 間gian 道đạo 修tu 。四tứ 出xuất 世thế 道đạo 修tu 。五ngũ 下hạ 品phẩm 道đạo 修tu 。六lục 中trung 品phẩm 道đạo 修tu 。七thất 上thượng 品phẩm 道đạo 修tu 。八bát 加gia 行hành 道Đạo 修tu 。九cửu 無vô 間gian 道đạo 修tu 。十thập 解giải 脫thoát 道đạo 修tu 。十thập 一nhất 勝thắng 進tiến 道đạo 修tu 。奢xa 摩ma 他tha 修tu 者giả 。謂vị 九cửu 種chủng 行hành 。令linh 心tâm 安an 住trụ 。如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。修tu 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。世thế 間gian 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 於ư 諸chư 下hạ 地địa 見kiến 麁thô 相tương/tướng 故cố 。於ư 諸chư 上thượng 地địa 見kiến 靜tĩnh 相tương/tướng 故cố 。乃nãi 至chí 能năng 趣thú 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。一nhất 切thiết 離ly 欲dục 。出xuất 世thế 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 正chánh 思tư 惟duy 苦khổ 真chân 是thị 苦khổ 。集tập 真chân 是thị 集tập 。滅diệt 真chân 是thị 滅diệt 。道đạo 真chân 是thị 道đạo 。由do 正chánh 見kiến 等đẳng 。無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。乃nãi 至chí 能năng 趣thú 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。一nhất 切thiết 離ly 欲dục 。下hạ 品phẩm 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 能năng 斷đoạn 最tối 麁thô 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 。中trung 品phẩm 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 能năng 斷đoạn 所sở 有hữu 中trung 品phẩm 煩phiền 惱não 。上thượng 品phẩm 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 能năng 斷đoạn 所sở 有hữu 最tối 後hậu 所sở 斷đoạn 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 。加gia 行hành 道Đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 為vi 斷đoạn 煩phiền 惱não 。發phát 起khởi 加gia 行hành 。無vô 間gian 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 正Chánh 斷Đoạn 煩phiền 惱não 。解giải 脫thoát 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 或hoặc 斷đoạn 無vô 間gian 。證chứng 得đắc 解giải 脫thoát 。勝thắng 進tiến 道đạo 修tu 者giả 。謂vị 由do 此thử 故cố 從tùng 是thị 已dĩ 後hậu 。修tu 勝thắng 善thiện 法Pháp 。乃nãi 至chí 未vị 起khởi 餘dư 地địa 煩phiền 惱não 能năng 治trị 加gia 行hành 。或hoặc 復phục 未vị 起khởi 趣thú 究cứu 竟cánh 位vị 。當đương 知tri 是thị 名danh 。十thập 一nhất 種chủng 修tu 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。如như 是thị 於ư 修tu 勤cần 修tu 習tập 者giả 。於ư 時thời 時thời 間gian 。應ưng 正chánh 觀quán 察sát 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。已dĩ 斷đoạn 未vị 斷đoạn 。

於ư 時thời 時thời 間gian 。於ư 可khả 厭yếm 法pháp 。深thâm 心tâm 厭yếm 離ly 。於ư 時thời 時thời 間gian 。於ư 可khả 欣hân 法pháp 深thâm 心tâm 欣hân 慕mộ 。如như 是thị 名danh 為vi 。攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。

彼bỉ 即tức 於ư 此thử 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。親thân 近cận 修tu 習tập 。多đa 修tu 習tập 故cố 。有hữu 能năng 無vô 餘dư 永vĩnh 斷đoạn 修tu 道Đạo 。所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。最tối 後hậu 學học 位vị 喻dụ 如như 金kim 剛cang 三tam 摩ma 地địa 生sanh 。由do 此thử 生sanh 故cố 便tiện 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。此thử 三tam 摩ma 地địa 。名danh 金kim 剛cang 喻dụ 。答đáp 譬thí 如như 金kim 剛cang 。望vọng 餘dư 一nhất 切thiết 末mạt 尼ni 真chân 珠châu 。琉lưu 璃ly 螺loa 貝bối 。璧bích 玉ngọc 珊san 瑚hô 。等đẳng 諸chư 珍trân 寶bảo 。最tối 為vi 堅kiên 固cố 。能năng 穿xuyên 能năng 壞hoại 所sở 餘dư 寶bảo 物vật 。非phi 餘dư 寶bảo 物vật 所sở 能năng 穿xuyên 壞hoại 。如như 是thị 此thử 三tam 摩ma 地địa 。於ư 諸chư 有hữu 學học 三tam 摩ma 地địa 中trung 。最tối 上thượng 最tối 勝thắng 。最tối 為vi 堅kiên 固cố 。能năng 壞hoại 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。非phi 上thượng 煩phiền 惱não 所sở 能năng 蔽tế 伏phục 。是thị 故cố 此thử 三tam 摩ma 地địa 。名danh 金kim 剛cang 喻dụ 。

從tùng 此thử 金kim 剛cang 喻dụ 三tam 摩ma 地địa 。無vô 間gian 永vĩnh 害hại 一nhất 切thiết 。煩phiền 惱não 品phẩm 麁thô 重trọng 種chủng 子tử 。其kỳ 心tâm 於ư 彼bỉ 。究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。證chứng 得đắc 畢tất 竟cánh 。種chủng 姓tánh 清thanh 淨tịnh 。於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。究cứu 竟cánh 盡tận 中trung 發phát 起khởi 盡tận 智trí 。由do 因nhân 盡tận 故cố 當đương 來lai 苦khổ 果quả 。畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。即tức 於ư 此thử 中trung 。起khởi 無vô 生sanh 智trí 。彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。成thành 阿A 羅La 漢Hán 。諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。無vô 復phục 所sở 作tác 。證chứng 得đắc 自tự 義nghĩa 。盡tận 諸chư 有hữu 結kết 。已dĩ 正chánh 奉phụng 行hành 如Như 來Lai 聖Thánh 教giáo 心tâm 。善thiện 解giải 脫thoát 。已dĩ 具cụ 成thành 就tựu 。十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。謂vị 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。正chánh 思tư 惟duy 乃nãi 至chí 無Vô 學Học 。正chánh 解giải 脫thoát 正chánh 智trí 。於ư 諸chư 住trụ 中trung 及cập 作tác 意ý 中trung 。能năng 隨tùy 己kỷ 心tâm 。自tự 在tại 而nhi 轉chuyển 。隨tùy 所sở 樂lạc 住trụ 或hoặc 聖thánh 或hoặc 天thiên 或hoặc 梵Phạm 住trụ 中trung 。即tức 能năng 安an 住trụ 。隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 思tư 惟duy 所sở 有hữu 正Chánh 法Pháp 。能năng 引dẫn 世thế 間gian 或hoặc 出xuất 世thế 間gian 諸chư 善thiện 義nghĩa 利lợi 。即tức 能năng 思tư 惟duy 。言ngôn 聖thánh 住trụ 者giả 。謂vị 空không 住trụ 無vô 願nguyện 住trụ 無vô 相tướng 住trụ 滅diệt 盡tận 定định 住trụ 。言ngôn 天thiên 住trụ 者giả 。謂vị 諸chư 靜tĩnh 慮lự 諸chư 無vô 色sắc 住trụ 。言ngôn 梵Phạm 住trụ 者giả 。謂vị 慈từ 住trụ 悲bi 住trụ 喜hỷ 住trụ 捨xả 住trụ 。又hựu 於ư 爾nhĩ 時thời 至chí 極cực 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 無vô 垢cấu 畢tất 竟cánh 。證chứng 得đắc 梵Phạm 行hạnh 邊biên 際tế 離ly 諸chư 關quan 鍵kiện 。已dĩ 出xuất 深thâm 坑khanh 已dĩ 度độ 深thâm 塹tiệm 。已dĩ 能năng 摧tồi 伏phục 。彼bỉ 伊y 師sư 迦ca 。是thị 為vi 真chân 聖thánh 。摧tồi 滅diệt 高cao 幢tràng 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 支chi 成thành 就tựu 六lục 支chi 。一nhất 向hướng 守thủ 護hộ 四tứ 所sở 依y 止chỉ 。最tối 極cực 遠viễn 離ly 。獨độc 一nhất 諦đế 實thật 棄khí 捨xả 希hy 求cầu 。無vô 濁trược 思tư 惟duy 。身thân 行hành 猗ỷ 息tức 。心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。獨độc 一nhất 無vô 侶lữ 。正chánh 行hạnh 已dĩ 立lập 。名danh 已dĩ 親thân 近cận 無Vô 上Thượng 丈Trượng 夫Phu 。具cụ 足túc 成thành 就tựu 。六lục 恆hằng 住trụ 法pháp 。謂vị 眼nhãn 見kiến 色sắc 。已dĩ 無vô 喜hỷ 無vô 憂ưu 。安an 住trụ 上thượng 捨xả 。正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。如như 是thị 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 已dĩ 鼻tị 嗅khứu 香hương 已dĩ 舌thiệt 嘗thường 味vị 已dĩ 身thân 覺giác 觸xúc 已dĩ 意ý 了liễu 法pháp 已dĩ 。無vô 喜hỷ 無vô 憂ưu 安an 住trụ 上thượng 捨xả 。正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。領lãnh 受thọ 貪tham 欲dục 無vô 餘dư 永vĩnh 盡tận 。領lãnh 受thọ 瞋sân 恚khuể 無vô 餘dư 永vĩnh 盡tận 。領lãnh 受thọ 愚ngu 癡si 無vô 餘dư 永vĩnh 盡tận 。彼bỉ 貪tham 瞋sân 癡si 皆giai 永vĩnh 盡tận 故cố 。不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。習tập 近cận 諸chư 善thiện 。其kỳ 心tâm 猶do 如như 虛hư 空không 。淨tịnh 水thủy 如như 妙diệu 香hương 檀đàn 。普phổ 為vi 一nhất 切thiết 。天thiên 帝đế 天thiên 王vương 。恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。住trụ 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。度độ 生sanh 死tử 海hải 。已dĩ 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。亦diệc 名danh 任nhậm 持trì 。最tối 後hậu 有hữu 身thân 。先tiên 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 引dẫn 諸chư 蘊uẩn 自tự 然nhiên 滅diệt 。故cố 餘dư 取thủ 無vô 故cố 不bất 相tương 續tục 故cố 。於ư 無vô 餘dư 依y 。般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。此thử 中trung 都đô 無vô 。般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。如như 於ư 生sanh 死tử 無vô 流lưu 轉chuyển 者giả 。唯duy 有hữu 眾chúng 苦khổ 永vĩnh 滅diệt 寂tịch 靜tĩnh 清thanh 涼lương 滅diệt 沒một 。唯duy 有hữu 此thử 處xứ 。最tối 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。所sở 謂vị 棄khí 捨xả 一nhất 切thiết 所sở 依y 愛ái 。盡tận 離ly 欲dục 永vĩnh 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。當đương 知tri 此thử 中trung 。有hữu 如như 是thị 相tướng 。阿A 羅La 漢Hán 苾Bật 芻Sô 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。不bất 能năng 習tập 近cận 五ngũ 種chủng 處xứ 所sở 。一nhất 者giả 不bất 能năng 故cố 思tư 殺sát 害hại 諸chư 眾chúng 生sanh 命mạng 。二nhị 者giả 不bất 能năng 。不bất 與dữ 而nhi 取thủ 。三tam 者giả 不bất 能năng 行hành 非phi 梵Phạm 行hạnh 。習tập 婬dâm 欲dục 法pháp 。四tứ 者giả 不bất 能năng 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 。五ngũ 者giả 不bất 能năng 貯trữ 畜súc 受thọ 用dụng 諸chư 欲dục 資tư 具cụ 。如như 是thị 不bất 能năng 。妄vọng 計kế 苦khổ 樂lạc 自tự 作tác 他tha 作tác 自tự 他tha 俱câu 作tác 非phi 自tự 他tha 作tác 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。又hựu 亦diệc 不bất 能năng 。怖bố 畏úy 一nhất 切thiết 不bất 應ưng 記ký 事sự 。又hựu 亦diệc 不bất 能năng 。於ư 雲vân 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。災tai 雹bạc 及cập 見kiến 種chủng 種chủng 。怖bố 畏úy 事sự 已dĩ 深thâm 生sanh 驚kinh 怖bố 。當đương 知tri 此thử 中trung 。金kim 剛cang 喻dụ 定định 。所sở 攝nhiếp 作tác 意ý 。名danh 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。最tối 上thượng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。所sở 攝nhiếp 作tác 意ý 。名danh 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。由do 如như 是thị 等đẳng 多đa 種chủng 作tác 意ý 。依y 出xuất 世thế 道đạo 證chứng 得đắc 究cứu 竟cánh 。

如như 是thị 一nhất 切thiết 。名danh 聲Thanh 聞Văn 地địa 。此thử 是thị 一nhất 切thiết 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 者giả 所sở 說thuyết 。一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。相tương 應ứng 教giáo 法pháp 根căn 本bổn 。猶do 如như 一nhất 切thiết 。名danh 句cú 文văn 身thân 。是thị 所sở 制chế 造tạo 文văn 章chương 咒chú 術thuật 異dị 論luận 根căn 本bổn 。

本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 獨Độc 覺Giác 地địa 第đệ 十thập 四tứ 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 地địa 。云vân 何hà 獨Độc 覺Giác 地địa 。當đương 知tri 此thử 地địa 。有hữu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 。一nhất 者giả 種chủng 姓tánh 。二nhị 者giả 道đạo 三tam 者giả 習tập 。四tứ 者giả 住trụ 。五ngũ 者giả 行hành 。

云vân 何hà 獨Độc 覺Giác 種chủng 姓tánh 。謂vị 由do 三tam 相tương 應ứng 正chánh 了liễu 知tri 。一nhất 者giả 本bổn 性tánh 獨Độc 覺Giác 先tiên 未vị 證chứng 得đắc 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 時thời 有hữu 薄bạc 塵trần 種chủng 姓tánh 。由do 此thử 因nhân 緣duyên 。於ư 憒hội 鬧náo 處xứ 。心tâm 不bất 愛ái 樂nhạo 。於ư 寂tịch 靜tĩnh 處xứ 。深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 。二nhị 者giả 本bổn 性tánh 獨Độc 覺Giác 先tiên 未vị 證chứng 得đắc 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 時thời 有hữu 薄bạc 悲bi 種chủng 姓tánh 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。於ư 說thuyết 正Chánh 法Pháp 利lợi 有hữu 情tình 事sự 。心tâm 不bất 愛ái 樂nhạo 。於ư 少thiểu 思tư 務vụ 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 中trung 。深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 。三tam 者giả 本bổn 性tánh 獨Độc 覺Giác 先tiên 未vị 證chứng 得đắc 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 時thời 有hữu 中trung 根căn 種chủng 姓tánh 。是thị 慢mạn 行hành 類loại 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。深thâm 心tâm 希hy 願nguyện 無vô 師sư 無vô 敵địch 。而nhi 證chứng 菩Bồ 提Đề 。

云vân 何hà 獨Độc 覺Giác 道đạo 。謂vị 由do 三tam 相tương 應ứng 正chánh 了liễu 知tri 。謂vị 有hữu 一nhất 類loại 。安an 住trụ 獨Độc 覺Giác 種chủng 姓tánh 。經kinh 於ư 百bách 劫kiếp 。值trị 佛Phật 出xuất 世thế 。親thân 近cận 承thừa 事sự 。成thành 熟thục 相tương 續tục 。專chuyên 心tâm 求cầu 證chứng 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。於ư 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 於ư 處xứ 善thiện 巧xảo 。於ư 界giới 善thiện 巧xảo 於ư 。緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。於ư 處xứ 非phi 處xứ 。善thiện 巧xảo 於ư 諦đế 善thiện 巧xảo 。勤cần 修tu 學học 故cố 。於ư 當đương 來lai 世thế 。速tốc 能năng 證chứng 得đắc 。獨Độc 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。如như 是thị 名danh 為vi 。初sơ 獨Độc 覺Giác 道đạo 。

復phục 有hữu 一nhất 類loại 。值trị 佛Phật 出xuất 世thế 。親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。如như 理lý 作tác 意ý 。於ư 先tiên 所sở 未vị 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 引dẫn 發phát 令linh 起khởi 。謂vị 煗noãn 頂đảnh 忍nhẫn 而nhi 無vô 力lực 能năng 即tức 於ư 此thử 生sanh 。證chứng 法pháp 現hiện 觀quán 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。復phục 修tu 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 修tu 處xứ 善thiện 巧xảo 。修tu 界giới 善thiện 巧xảo 修tu 。緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。修tu 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 修tu 諦đế 善thiện 巧xảo 故cố 。於ư 當đương 來lai 世thế 。能năng 證chứng 法pháp 現hiện 觀quán 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。是thị 名danh 第đệ 二nhị 獨Độc 覺Giác 道đạo 。

復phục 有hữu 一nhất 類loại 。值trị 佛Phật 出xuất 世thế 。親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。如như 理lý 作tác 意ý 。證chứng 法pháp 現hiện 觀quán 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。而nhi 無vô 力lực 能năng 於ư 一nhất 切thiết 。種chủng 至chí 極cực 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 離ly 垢cấu 畢tất 竟cánh 證chứng 得đắc 梵Phạm 行hạnh 邊biên 際tế 。阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。復phục 修tu 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 修tu 處xứ 善thiện 巧xảo 。修tu 界giới 善thiện 巧xảo 修tu 。緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。修tu 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 修tu 諦đế 善thiện 巧xảo 故cố 。依y 出xuất 世thế 道đạo 。於ư 當đương 來lai 世thế 。至chí 極cực 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 離ly 垢cấu 畢tất 竟cánh 證chứng 得đắc 梵Phạm 行hạnh 邊biên 際tế 。阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。是thị 名danh 第đệ 三tam 獨Độc 覺Giác 道đạo 。

云vân 何hà 獨Độc 覺Giác 習tập 。謂vị 有hữu 一nhất 類loại 。依y 初sơ 獨Độc 覺Giác 道đạo 。滿mãn 足túc 百bách 劫kiếp 。修tu 集tập 資tư 糧lương 。過quá 百bách 劫kiếp 已dĩ 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。無vô 師sư 自tự 能năng 修tu 三tam 十thập 七thất 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。證chứng 法pháp 現hiện 觀quán 得đắc 獨Độc 覺Giác 菩Bồ 提Đề 果quả 。永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 。煩phiền 惱não 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。

復phục 有hữu 一nhất 類loại 。或hoặc 依y 第đệ 二nhị 或hoặc 依y 第đệ 三tam 獨Độc 覺Giác 道đạo 。由do 彼bỉ 因nhân 緣duyên 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。無vô 師sư 自tự 能năng 修tu 三tam 十thập 七thất 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。或hoặc 證chứng 法pháp 現hiện 觀quán 乃nãi 至chí 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。或hoặc 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。至chí 極cực 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 離ly 垢cấu 畢tất 竟cánh 證chứng 得đắc 梵Phạm 行hạnh 邊biên 際tế 。證chứng 得đắc 最tối 上thượng 。阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。當đương 知tri 此thử 中trung 。由do 初sơ 習tập 故cố 成thành 獨Độc 覺Giác 者giả 名danh 麟lân 角giác 喻dụ 。由do 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。習tập 故cố 成thành 獨độc 勝thắng 者giả 名danh 部bộ 行hành 喻dụ 。

云vân 何hà 獨Độc 覺Giác 住trụ 。謂vị 初sơ 所sở 習tập 麟lân 角giác 喻dụ 獨Độc 覺Giác 。樂lạc 處xứ 孤cô 林lâm 樂nhạo/nhạc/lạc 獨độc 居cư 住trụ 。樂nhạo/nhạc/lạc 甚thậm 深thâm 勝thắng 解giải 。樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 察sát 甚thậm 深thâm 緣duyên 起khởi 道Đạo 理lý 。樂nhạo/nhạc/lạc 安an 住trụ 最tối 極cực 空không 無vô 願nguyện 無vô 相tướng 作tác 意ý 。若nhược 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。所sở 習tập 部bộ 行hành 喻dụ 獨độc 勝thắng 。不bất 必tất 一nhất 向hướng 樂lạc 處xứ 孤cô 林lâm 樂nhạo/nhạc/lạc 獨độc 居cư 住trụ 。亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 部bộ 眾chúng 共cộng 相tương 雜tạp 住trụ 。所sở 餘dư 住trụ 相tương/tướng 如như 麟lân 角giác 喻dụ 。

云vân 何hà 獨Độc 覺Giác 行hành 。謂vị 一nhất 切thiết 獨Độc 覺Giác 。隨tùy 依y 彼bỉ 彼bỉ 村thôn 邑ấp 聚tụ 落lạc 而nhi 住trụ 。善thiện 護hộ 其kỳ 身thân 善thiện 守thủ 諸chư 根căn 善thiện 住trụ 正chánh 念niệm 。隨tùy 入nhập 彼bỉ 彼bỉ 村thôn 邑ấp 聚tụ 落lạc 。或hoặc 為vi 乞khất 食thực 。或hoặc 濟tế 度độ 他tha 下hạ 劣liệt 愚ngu 昧muội 以dĩ 身thân 濟tế 度độ 。不bất 以dĩ 語ngữ 言ngôn 。

何hà 以dĩ 故cố 。唯duy 現hiện 身thân 相tướng 為vì 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 不bất 發phát 言ngôn 。故cố 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。神thần 通thông 境cảnh 界giới 。乃nãi 至chí 為vì 令linh 。心tâm 誹phỉ 謗báng 者giả 生sanh 歸quy 向hướng 故cố 。又hựu 彼bỉ 一nhất 切thiết 。應ưng 知tri 本bổn 來lai 一nhất 向hướng 趣thú 寂tịch 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 四tứ