大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 32
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 初sơ 品phẩm 中trung 四tứ 緣duyên 義nghĩa 第đệ 四tứ 十thập 九cửu 卷quyển 。 三tam 十thập 二nhị )#
聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
【# 經Kinh 】#
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 知tri 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 次thứ 第đệ 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 。 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 。 次thứ 第đệ 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。
因nhân 緣duyên
者giả 。 相tương 應ứng 因nhân 。 共cộng 生sanh 因nhân 。 自tự 種chủng 因nhân 。 遍biến 因nhân 。 報báo 因nhân 。 是thị 五ngũ 因nhân 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 亦diệc 名danh 因nhân 緣duyên 。
次thứ 第đệ 緣duyên
者giả 。 除trừ 阿A 羅La 漢Hán 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 末mạt 後hậu 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 諸chư 餘dư 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 能năng 與dữ 次thứ 第đệ 。 是thị 名danh 次thứ 第đệ 緣duyên 。
緣duyên 緣duyên
增tăng 上thượng 緣duyên
者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 知tri 。 四tứ 緣duyên 自tự 相tương/tướng 。 共cộng 相tương 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
問vấn 曰viết 。
如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 四tứ 緣duyên 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
若nhược 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 果quả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 因nhân 中trung 先tiên 無vô 。 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 先tiên 有hữu 。 則tắc 無vô 因nhân 。 若nhược 先tiên 無vô 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 若nhược 先tiên 無vô 而nhi 有hữu 者giả 。 亦diệc 可khả 從tùng 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。
復phục 次thứ 。 見kiến 果quả 從tùng 因nhân 生sanh 。 故cố 名danh 之chi 為vi 因nhân 。 若nhược 先tiên 無vô 果quả 。 云vân 何hà 名danh 因nhân 。
復phục 次thứ 。 若nhược 果quả 從tùng 因nhân 生sanh 。 果quả 則tắc 屬thuộc 因nhân 。 因nhân 不bất 自tự 在tại 。 更cánh 屬thuộc 餘dư 因nhân 。 若nhược 因nhân 不bất 自tự 在tại 者giả 。 云vân 何hà 言ngôn 果quả 旦đán 從tùng 此thử 因nhân 生sanh 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 則tắc 知tri 無vô 因nhân 緣duyên 。
又hựu 過quá 去khứ 心tâm 心tâm 數số 法pháp 都đô 滅diệt 。 無vô 所sở 能năng 作tác 。 云vân 何hà 能năng 為vi 次thứ 第đệ 緣duyên 。 現hiện 在tại 有hữu 心tâm 則tắc 無vô 次thứ 第đệ 。 若nhược 與dữ 未vị 來lai 欲dục 生sanh 心tâm 次thứ 第đệ 者giả 。 未vị 來lai 則tắc 未vị 有hữu 。 云vân 何hà 與dữ 次thứ 第đệ 。 如như 是thị 等đẳng 則tắc 無vô 次thứ 第đệ 緣duyên 。
如như 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 相tướng 。 無vô 緣duyên 。 云vân 何hà 言ngôn 緣duyên 緣duyên 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 屬thuộc 。 無vô 所sở 依y 。 皆giai 平bình 等đẳng 。 云vân 何hà 言ngôn 增tăng 上thượng 緣duyên 。
如như 是thị 四tứ 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 說thuyết 。
欲dục 知tri 四tứ 緣duyên 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
答đáp 曰viết 。
汝nhữ 不bất 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 四tứ 緣duyên 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 捨xả 。 無vô 所sở 破phá 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 諸chư 戲hí 論luận 。
如như 佛Phật 說thuyết 有hữu 四tứ 緣duyên 。 但đãn 以dĩ 少thiểu 智trí 之chi 人nhân 。 著trước 於ư 四tứ 緣duyên 而nhi 生sanh 邪tà 論luận 。 為vi 破phá 著trước 故cố 。 說thuyết 言ngôn 諸chư 法pháp 實thật 空không 。 無vô 所sở 破phá 。 如như 心tâm 法pháp 從tùng 內nội 。 外ngoại 處xứ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 是thị 心tâm 如như 幻huyễn 。 如như 夢mộng 。 虛hư 誑cuống 。 無vô 有hữu 定định 性tánh 。 心tâm 數số 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
是thị 心tâm 共cộng 生sanh 心tâm 數số 法pháp 。 所sở 謂vị 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 等đẳng 。 是thị 心tâm 數số 法pháp 。 同đồng 相tương/tướng 。 同đồng 緣duyên 故cố 。 名danh 為vi 相tương 應ứng 。 心tâm 以dĩ 心tâm 數số 法pháp 相tướng 應ưng 為vi 因nhân 。 心tâm 數số 法pháp 以dĩ 心tâm 相tương 應ứng 為vi 因nhân 。 是thị 名danh 相tướng 應ưng 因nhân 。 相tương 應ứng 因nhân 者giả 。 譬thí 如như 親thân 友hữu 。 知tri 識thức 。 和hòa 合hợp 成thành 事sự 。
共cộng 生sanh 因nhân 者giả 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 有hữu 共cộng 生sanh 因nhân 。 以dĩ 共cộng 生sanh 故cố 更cánh 相tương 佐tá 助trợ 。 譬thí 如như 兄huynh 弟đệ 同đồng 生sanh 。 故cố 互hỗ 相tương 成thành 濟tế 。
自tự 種chủng 因nhân 者giả 。 過quá 去khứ 善thiện 種chủng 。 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 善thiện 法Pháp 因nhân 。 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 善thiện 種chủng 。 未vị 來lai 善thiện 法Pháp 因nhân 。
不bất 善thiện 。 無vô 記ký 亦diệc 如như 是thị 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 各các 有hữu 自tự 種chủng 因nhân 。
遍biến 因nhân 者giả 。 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 所sở 斷đoạn 結kết 使sử 。 一nhất 切thiết 垢cấu 法pháp 因nhân 。 是thị 名danh 遍biến 因nhân 。
報báo 因nhân 者giả 。 行hành 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。 是thị 為vi 報báo 因nhân 。
是thị 五ngũ 因nhân 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。
心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 次thứ 第đệ 相tương 續tục 無vô 間gian 故cố 。 名danh 為vi 次thứ 第đệ 緣duyên 。
心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 緣duyên 塵trần 故cố 生sanh 。 是thị 名danh 緣duyên 緣duyên 。
諸chư 法pháp 生sanh 時thời 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 是thị 為vi 無vô 障chướng 。
復phục 次thứ 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 。 無vô 想tưởng 。 滅diệt 盡tận 定định 從tùng 三tam 緣duyên 生sanh 。 除trừ 緣duyên 緣duyên 。 諸chư 餘dư 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 諸chư 行hành 及cập 色sắc 。 從tùng 二nhị 緣duyên 生sanh 。 除trừ 次thứ 第đệ 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 。
有hữu 為vi 法pháp 性tánh 羸luy 故cố 。 無vô 有hữu 從tùng 一nhất 緣duyên 生sanh 。
報báo 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 五ngũ 因nhân 生sanh 。 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 非phi 垢cấu 法pháp 故cố 。 除trừ 遍biến 因nhân 。
諸chư 煩phiền 惱não 亦diệc 從tùng 五ngũ 因nhân 生sanh 。 除trừ 報báo 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 煩phiền 惱não 是thị 隱ẩn 沒một 。 報báo 是thị 不bất 隱ẩn 沒một 。 故cố 除trừ 報báo 因nhân 。
報báo 生sanh 色sắc 及cập 心tâm 不bất 相tương 應ứng 諸chư 行hành 。 從tùng 四tứ 因nhân 生sanh 。 色sắc 非phi 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 故cố 除trừ 相tương 應ứng 因nhân 。 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 法pháp 。 故cố 除trừ 遍biến 因nhân 。
染nhiễm 污ô 色sắc 及cập 心tâm 不bất 相tương 應ứng 諸chư 行hành 。 亦diệc 從tùng 四tứ 因nhân 生sanh 。 非phi 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 故cố 除trừ 相tương 應ứng 因nhân 。 垢cấu 故cố 除trừ 報báo 因nhân 。
諸chư 餘dư 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 除trừ 初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 。 皆giai 從tùng 四tứ 因nhân 生sanh 。 除trừ 報báo 因nhân 。 遍biến 因nhân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 無vô 記ký 故cố 除trừ 報báo 因nhân 。 非phi 垢cấu 故cố 除trừ 遍biến 因nhân 。
諸chư 餘dư 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 所sở 謂vị 色sắc 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 諸chư 行hành 。 若nhược 有hữu 自tự 種chủng 因nhân 。 則tắc 從tùng 三tam 因nhân 生sanh 。 除trừ 相tương 應ứng 因nhân 。 報báo 因nhân 。 遍biến 因nhân 。 若nhược 無vô 自tự 種chủng 因nhân 。 則tắc 從tùng 二nhị 因nhân 生sanh 。 共cộng 生sanh 因nhân 。 無vô 障chướng 因nhân 。
初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 三tam 因nhân 生sanh 。 相tương 應ứng 因nhân 。 共cộng 生sanh 因nhân 。 無vô 障chướng 因nhân 。
是thị 初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 中trung 色sắc 及cập 心tâm 不bất 相tương 應ứng 諸chư 行hành 。 從tùng 二nhị 因nhân 生sanh 。 共cộng 生sanh 因nhân 。 無vô 障chướng 因nhân 。 無vô 有hữu 法pháp 從tùng 一nhất 因nhân 生sanh 。
若nhược 六lục 因nhân 生sanh 。 是thị 名danh 四tứ 緣duyên 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 是thị 觀quán 四tứ 緣duyên 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 雖tuy 分phân 別biệt 是thị 法pháp 。 而nhi 知tri 其kỳ 空không 。 皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 。 幻huyễn 化hóa 中trung 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 別biệt 異dị 。 智trí 者giả 觀quán 之chi 。 知tri 無vô 有hữu 實thật 。 但đãn 誑cuống 於ư 眼nhãn 。
為vi 分phân 別biệt 知tri 凡phàm 夫phu 人nhân 法pháp 。 皆giai 是thị 顛điên 倒đảo 虛hư 誑cuống 。 而nhi 無vô 有hữu 實thật 。 故cố 有hữu 四tứ 緣duyên 。 如như 是thị 云vân 何hà 為vi 實thật 。 賢hiền 聖thánh 法pháp 因nhân 從tùng 凡phàm 夫phu 法pháp 生sanh 故cố 。 亦diệc 是thị 不bất 實thật 。 如như 先tiên 十thập 八bát 空không 中trung 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 於ư 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 定định 性tánh 可khả 取thủ 故cố 。 則tắc 不bất 可khả 破phá 。
以dĩ 眾chúng 生sanh 著trước 因nhân 緣duyên 空không 法pháp 故cố 。 名danh 為vi 可khả 破phá 。
譬thí 如như 小tiểu 兒nhi 。 見kiến 水thủy 中trung 月nguyệt 。 心tâm 生sanh 愛ái 著trước 。 欲dục 取thủ 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 心tâm 懷hoài 憂ưu 惱não 。 智trí 者giả 教giáo 言ngôn 。
雖tuy 可khả 眼nhãn 見kiến 。 不bất 可khả 手thủ 捉tróc 。 但đãn 破phá 可khả 取thủ 。 不bất 破phá 可khả 見kiến 。
菩Bồ 薩Tát 觀quán 知tri 。 諸chư 法pháp 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 。 而nhi 不bất 取thủ 四tứ 緣duyên 中trung 定định 相tương/tướng 。 四tứ 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 雖tuy 為vi 虛hư 誑cuống 無vô 所sở 有hữu 。 要yếu 從tùng 水thủy 月nguyệt 因nhân 緣duyên 生sanh 。 不bất 從tùng 餘dư 緣duyên 有hữu 。
諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 各các 自tự 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 亦diệc 無vô 定định 實thật 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 欲dục 如như 實thật 知tri 因nhân 緣duyên 。 次thứ 第đệ 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 增tăng 上thượng 緣duyên 相tương/tướng 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 欲dục 廣quảng 知tri 四tứ 緣duyên 義nghĩa 。 應ưng 學học 阿a 毘tỳ 曇đàm 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 欲dục 知tri 四tứ 緣duyên 義nghĩa 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
答đáp 曰viết 。
阿a 毘tỳ 曇đàm 四tứ 緣duyên 義nghĩa 。 初sơ 學học 如như 得đắc 其kỳ 實thật 。 求cầu 之chi 轉chuyển 深thâm 。 入nhập 於ư 邪tà 見kiến 。 如như 汝nhữ 上thượng 破phá 四tứ 緣duyên 義nghĩa 中trung 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 所sở 因nhân 。 因nhân 於ư 四tứ 緣duyên 。 四tứ 緣duyên 復phục 何hà 所sở 因nhân 。
若nhược 有hữu 因nhân 則tắc 無vô 窮cùng 。 若nhược 無vô 窮cùng 則tắc 無vô 始thỉ 。 若nhược 無vô 始thỉ 則tắc 無vô 因nhân 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 。
若nhược 有hữu 始thỉ 。 始thỉ 則tắc 無vô 所sở 因nhân 。 若nhược 無vô 所sở 因nhân 而nhi 有hữu 。 則tắc 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 有hữu 二nhị 種chủng 。
若nhược 因nhân 緣duyên 中trung 先tiên 有hữu 。 則tắc 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 則tắc 非phi 因nhân 緣duyên 。 若nhược 因nhân 緣duyên 中trung 先tiên 無vô 。 則tắc 無vô 各các 各các 因nhân 緣duyên 。
以dĩ 戲hí 論luận 四tứ 緣duyên 故cố 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 過quá 。
如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 不bất 可khả 得đắc 空không 。 無vô 如như 是thị 等đẳng 失thất 。
如như 世thế 間gian 人nhân 。 耳nhĩ 目mục 所sở 覩đổ 。 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 是thị 則tắc 為vi 有hữu 。 細tế 求cầu 其kỳ 相tương/tướng 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 但đãn 除trừ 邪tà 見kiến 而nhi 不bất 破phá 四tứ 緣duyên 。 是thị 故cố 言ngôn 。
欲dục 知tri 四tứ 緣duyên 相tương/tướng 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 住trụ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
諸chư 法pháp 如như
有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 各các 各các 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 。 實thật 相tướng 。
各các 各các 相tương/tướng 者giả 。 如như 。
地địa 。 堅kiên 相tương/tướng 。 水thủy 。 濕thấp 相tương/tướng 。 火hỏa 。 熱nhiệt 相tương/tướng 。 風phong 。 動động 相tương/tướng 。 如như 是thị 等đẳng 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 各các 自tự 有hữu 相tướng 。
實thật 相tướng 者giả 。 於ư 各các 各các 相tương/tướng 中trung 分phân 別biệt 。 求cầu 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 破phá 。 無vô 諸chư 過quá 失thất 。
如như 自tự 相tương/tướng 空không 中trung 說thuyết 。
地địa 若nhược 實thật 是thị 堅kiên 相tương/tướng 者giả 。 何hà 以dĩ 故cố 膠giao 。 蠟lạp 等đẳng 與dữ 火hỏa 會hội 時thời 。 捨xả 其kỳ 自tự 性tánh 。
有hữu 神thần 通thông 人nhân 。 入nhập 地địa 如như 水thủy 。 又hựu 分phân 散tán 木mộc 石thạch 。 則tắc 失thất 堅kiên 相tương/tướng 。
又hựu 破phá 地địa 以dĩ 為vi 微vi 塵trần 。 以dĩ 方phương 破phá 塵trần 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 亦diệc 失thất 堅kiên 相tương/tướng 。
如như 是thị 推thôi 求cầu 。 地địa 相tương/tướng 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 不bất 可khả 得đắc 。 其kỳ 實thật 皆giai 空không 。 空không 則tắc 是thị 地địa 之chi 實thật 相tướng 。
一nhất 切thiết 別biệt 相tướng 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 為vi 。
如như
法pháp 性tánh
者giả 。 如như 前tiền 說thuyết 各các 各các 法pháp 空không 。 空không 有hữu 差sai 品phẩm 。 是thị 為vi 。
如như
同đồng 為vi 一nhất 空không 。 是thị 為vi 。
法pháp 性tánh
是thị 法pháp 性tánh 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 用dụng 無vô 著trước 心tâm 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 各các 自tự 有hữu 性tánh 故cố 。 二nhị 者giả 。 名danh 無vô 量lượng 法pháp 。 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。
如như 《# 持trì 心tâm 經kinh 》# 說thuyết 。
法pháp 性tánh 無vô 量lượng 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 雖tuy 得đắc 法Pháp 性tánh 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 有hữu 量lượng 故cố 。 不bất 能năng 無vô 量lượng 說thuyết 。
如như 人nhân 雖tuy 到đáo 大đại 海hải 。 以dĩ 器khí 小tiểu 故cố 。 不bất 能năng 取thủ 無vô 量lượng 水thủy 。 是thị 為vi 法pháp 性tánh 。
實thật 際tế
者giả 。 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 實thật 證chứng 。 故cố 為vi 際tế 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 名danh 為vi 住trụ 於ư 實thật 際tế 。
問vấn 曰viết 。
如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 是thị 三tam 事sự 為vi 一nhất 。 為vi 異dị 。 若nhược 一nhất 。 云vân 何hà 說thuyết 三tam 。 若nhược 三tam 。 今kim 應ưng 當đương 分phân 別biệt 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
是thị 三tam 皆giai 是thị
諸chư 法pháp 實thật 相tướng
異dị 名danh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
凡phàm 夫phu 無vô 智trí 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 作tác 邪tà 觀quán 。 所sở 謂vị 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 淨tịnh 。 實thật 。 我ngã 等đẳng 。
佛Phật 弟đệ 子tử 如như 法Pháp 本bổn 相tương/tướng 觀quán 。 是thị 時thời 不bất 見kiến 常thường 。 是thị 名danh 無vô 常thường 。 不bất 見kiến 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 名danh 苦khổ 。 不bất 見kiến 淨tịnh 。 是thị 名danh 不bất 淨tịnh 。 不bất 見kiến 實thật 。 是thị 名danh 空không 。 不bất 見kiến 我ngã 。 是thị 名danh 無vô 我ngã 。
若nhược 不bất 見kiến 常thường 而nhi 見kiến 無vô 常thường 者giả 。 是thị 則tắc 妄vọng 見kiến 。 見kiến 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 不bất 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 為vi 如như 。 如như 者giả 。 如như 本bổn 。 無vô 能năng 敗bại 壞hoại 。
以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 說thuyết 三tam 法pháp 為vi 法pháp 印ấn 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 法pháp 無vô 常thường 印ấn 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 印ấn 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 印ấn 。
問vấn 曰viết 。
是thị 三tam 法pháp 印ấn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 悉tất 皆giai 破phá 壞hoại 。 如như 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 色sắc 常thường 。 不bất 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 觀quán 色sắc 無vô 常thường 。 不bất 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 。 無vô 我ngã 。 寂tịch 滅diệt 。 非phi 寂tịch 滅diệt 。 亦diệc 如như 是thị 。
如như 是thị 云vân 何hà 名danh 法pháp 印ấn 。
答đáp 曰viết 。
二nhị 經kinh 皆giai 是thị 佛Phật 說thuyết 。 如như 《# 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 》# 中trung 。 了liễu 了liễu 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。
有hữu 人nhân 著trước 常thường 顛điên 倒đảo 。 故cố 捨xả 常thường 見kiến 。 不bất 著trước 無vô 常thường 相tương/tướng 。 是thị 名danh 法Pháp 印ấn 。 非phi 謂vị 。
捨xả 常thường 。 著trước 無vô 常thường 者giả 。 以dĩ 為vi 法pháp 印ấn 。
我ngã 乃nãi 至chí 寂tịch 滅diệt 亦diệc 如như 是thị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 破phá 著trước 無vô 常thường 等đẳng 見kiến 。 非phi 謂vị 。
破phá 不bất 受thọ 不bất 著trước
得đắc 是thị 諸chư 法pháp 如như 已dĩ 。 則tắc 入nhập 法pháp 性tánh 中trung 。 滅diệt 諸chư 觀quán 。 不bất 生sanh 異dị 信tín 。 性tánh 自tự 爾nhĩ 故cố 。 譬thí 如như 小tiểu 兒nhi 。 見kiến 水thủy 中trung 月nguyệt 。 入nhập 水thủy 求cầu 之chi 。 不bất 得đắc 便tiện 愁sầu 。 智trí 者giả 語ngữ 言ngôn 。
性tánh 自tự 爾nhĩ 。 莫mạc 生sanh 憂ưu 惱não 。
善thiện 入nhập 法pháp 性tánh 。 是thị 為vi 。
實thật 際tế
問vấn 曰viết 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 是thị 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 而nhi 摩Ma 訶Ha 衍Diên 法Pháp 。 中trung 處xứ 處xứ 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 亦diệc 有hữu 說thuyết 處xứ 。 但đãn 少thiểu 耳nhĩ 。
如như 《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 中trung 說thuyết 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 佛Phật 。
十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 。 為vi 是thị 佛Phật 作tác 。 為vi 是thị 餘dư 人nhân 作tác 。
佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。
我ngã 不bất 作tác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 亦diệc 非phi 餘dư 人nhân 作tác 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 。
如như 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 位vị 常thường 有hữu 。 所sở 謂vị 是thị 事sự 有hữu 故cố 是thị 事sự 有hữu 。 是thị 事sự 生sanh 故cố 是thị 事sự 生sanh 。 如như 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 故cố 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 故cố 識thức 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 是thị 事sự 無vô 故cố 是thị 事sự 無vô 。 是thị 事sự 滅diệt 故cố 是thị 事sự 滅diệt 。 如như 無vô 明minh 滅diệt 故cố 諸chư 行hành 滅diệt 。 諸chư 行hành 滅diệt 故cố 識thức 滅diệt 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 滅diệt 故cố 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 滅diệt 。
如như 是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。 有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 常thường 爾nhĩ 。 是thị 處xứ 說thuyết 。
如như
如như 《# 雜tạp 阿a 含hàm 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 師sư 子tử 吼hống 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。
佛Phật 問vấn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 一nhất 句cú 義nghĩa 。 三tam 問vấn 三tam 不bất 能năng 答đáp 。 佛Phật 少thiểu 開khai 示thị 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 已dĩ 。 入nhập 於ư 靜tĩnh 室thất 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 集tập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。
佛Phật 未vị 示thị 我ngã 事sự 端đoan 。 未vị 即tức 能năng 答đáp 。 今kim 我ngã 於ư 此thử 法pháp 。 七thất 日nhật 七thất 夜dạ 。 演diễn 說thuyết 其kỳ 事sự 。 而nhi 不bất 窮cùng 盡tận 。
復phục 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 白bạch 佛Phật 。
佛Phật 入nhập 靜tĩnh 室thất 後hậu 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 作tác 師sư 子tử 吼hống 。 而nhi 自tự 讚tán 歎thán 。
佛Phật 語ngứ 比Bỉ 丘Khâu 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 語ngữ 實thật 不bất 虛hư 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 善thiện 通thông 達đạt 法pháp 性tánh 故cố 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 觀quán 諸chư 法pháp 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 是thị 為vi 。
如như
滅diệt 一nhất 切thiết 諸chư 觀quán 。 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 是thị 處xứ 說thuyết 。
法pháp 性tánh
問vấn 曰viết 。
是thị 處xứ 但đãn 說thuyết
如như
法pháp 性tánh
何hà 處xứ 復phục 說thuyết 。
實thật 際tế
答đáp 曰viết 。
此thử 二nhị 事sự 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 。 實thật 際tế 無vô 因nhân 緣duyên 。 故cố 不bất 說thuyết 實thật 際tế 。
問vấn 曰viết 。
實thật 際tế 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 佛Phật 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 云vân 何hà 言ngôn 無vô 因nhân 緣duyên 。
答đáp 曰viết 。
涅Niết 槃Bàn
種chủng 種chủng 名danh 字tự 說thuyết 。 或hoặc 名danh 為vi 。
離ly
或hoặc 名danh 為vi 。
妙diệu
或hoặc 名danh 為vi 。
出xuất
如như 是thị 等đẳng 則tắc 為vi 說thuyết 。
實thật 際tế
但đãn 不bất 說thuyết 名danh 字tự 。 故cố 言ngôn 無vô 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 如như 者giả 。 如như 諸chư 法pháp 未vị 生sanh 時thời 。 生sanh 時thời 亦diệc 如như 是thị 。 生sanh 已dĩ 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 亦diệc 如như 是thị 。 諸chư 法pháp 三tam 世thế 平bình 等đẳng 。 是thị 名danh 為vi 。
如như
問vấn 曰viết 。
若nhược 未vị 生sanh 法pháp 名danh 為vi 未vị 有hữu 。 生sanh 法pháp 現hiện 在tại 。 則tắc 有hữu 法pháp 可khả 用dụng 。 因nhân 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 事sự 用dụng 相tương/tướng 。 故cố 追truy 憶ức 過quá 事sự 。 是thị 名danh 過quá 去khứ 。 三tam 世thế 各các 異dị 。 不bất 應ưng 如như 實thật 為vi 一nhất 。 云vân 何hà 言ngôn 三tam 世thế 平bình 等đẳng 。 是thị 名danh 為vi 如như 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 三tam 世thế 等đẳng 一nhất 無vô 異dị 。 如như 《# 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 品phẩm 》# 中trung 說thuyết 。
過quá 去khứ 如như 。 未vị 來lai 如như 。 現hiện 在tại 如như 。 如Như 來Lai 如như 。 一nhất 如như 無vô 有hữu 異dị 。
復phục 次thứ 。 先tiên 論luận 議nghị 中trung 已dĩ 破phá 生sanh 法pháp 。 若nhược 無vô 生sanh 法pháp 者giả 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 亦diệc 無vô 生sanh 。 云vân 何hà 不bất 等đẳng 。 又hựu 復phục 過quá 去khứ 世thế 無vô 始thỉ 。 未vị 來lai 世thế 無vô 後hậu 。 現hiện 在tại 世thế 無vô 住trụ 。 以dĩ 是thị 故cố 三tam 世thế 平bình 等đẳng 名danh 為vi 。
如như
行hành 是thị 如như 已dĩ 。 入nhập 無vô 量lượng 法pháp 性tánh 中trung 。
法pháp 性tánh
者giả 。
法pháp
名danh 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 可khả 壞hoại 。 不bất 可khả 戲hí 論luận 。
法pháp 性tánh
名danh 為vi 本bổn 分phần/phân 種chủng 。 如như 黃hoàng 石thạch 中trung 有hữu 金kim 性tánh 。 白bạch 石thạch 中trung 有hữu 銀ngân 性tánh 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 法pháp 中trung 。 皆giai 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 諸chư 佛Phật 賢hiền 聖thánh 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 方phương 便tiện 。 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 教giáo 化hóa 引dẫn 導đạo 。 令linh 得đắc 是thị 涅Niết 槃Bàn 法pháp 性tánh 。
利lợi 根căn 者giả 即tức 知tri 是thị 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 法pháp 性tánh 。 譬thí 如như 神thần 通thông 人nhân 。 能năng 變biến 瓦ngõa 石thạch 皆giai 使sử 為vi 金kim 。
鈍độn 根căn 者giả 方phương 便tiện 分phân 別biệt 求cầu 之chi 。 乃nãi 得đắc 法Pháp 性tánh 。 譬thí 如như 大đại 冶dã 鼓cổ 石thạch 。 然nhiên 後hậu 得đắc 金kim 。
復phục 次thứ 。 如như 水thủy 性tánh 下hạ 流lưu 。 故cố 會hội 歸quy 於ư 海hải 。 合hợp 為vi 一nhất 味vị 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 皆giai 歸quy 法pháp 性tánh 。 同đồng 為vi 一nhất 相tướng 。 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。 如như 金kim 剛cang 在tại 山sơn 頂đảnh 。 漸tiệm 漸tiệm 穿xuyên 下hạ 至chí 。 金kim 剛cang 地địa 際tế 。 到đáo 自tự 性tánh 乃nãi 止chỉ 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 智trí 慧tuệ 分phần 別biệt 。 推thôi 求cầu 已dĩ 。 到đáo 如như 中trung 。 從tùng 如như 入nhập 自tự 性tánh 。 如như 本bổn 末mạt 生sanh 。 滅diệt 諸chư 戲hí 論luận 。 是thị 名danh 為vi 法Pháp 性tánh 。
又hựu 如như 犢độc 子tử 周chu 慞chương 嗚ô 呼hô 。 得đắc 母mẫu 乃nãi 止chỉ 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 種chủng 種chủng 別biệt 異dị 。 取thủ 捨xả 不bất 同đồng 。 得đắc 到đáo 自tự 性tánh 乃nãi 止chỉ 。 無vô 復phục 過quá 處xứ 。 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。
實thật 際tế
者giả 。 如như 先tiên 說thuyết 。
法pháp 性tánh 名danh 為vi
實thật
入nhập 處xứ 名danh 為vi 。
際tế
復phục 次thứ 。 一nhất 一nhất 法pháp 有hữu 九cửu 種chủng 。
一nhất 者giả 。 有hữu 體thể 。 二nhị 者giả 。 各các 各các 有hữu 法pháp 。 如như 眼nhãn 。 耳nhĩ 雖tuy 同đồng 四tứ 大đại 造tạo 。 而nhi 眼nhãn 獨độc 能năng 見kiến 。 耳nhĩ 無vô 見kiến 功công 。 又hựu 如như 火hỏa 以dĩ 熱nhiệt 為vi 法pháp 。 而nhi 不bất 能năng 潤nhuận 。 三tam 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 有hữu 力lực 。 如như 火hỏa 以dĩ 燒thiêu 為vi 力lực 。 水thủy 以dĩ 潤nhuận 為vi 力lực 。 四tứ 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 自tự 有hữu 因nhân 。 五ngũ 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 自tự 有hữu 緣duyên 。 六lục 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 自tự 有hữu 果quả 。 七thất 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 自tự 有hữu 性tánh 。 八bát 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 有hữu 限hạn 礙ngại 。 九cửu 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 各các 有hữu 開khai 通thông 方phương 便tiện 。
諸chư 法pháp 生sanh 時thời 。 體thể 及cập 餘dư 法pháp 。 凡phàm 有hữu 九cửu 事sự 。
知tri 此thử 法pháp 各các 各các 有hữu 體thể 法pháp 具cụ 足túc 。 是thị 名danh 世thế 間gian 下hạ 如như 。
知tri 此thử 九cửu 法pháp 終chung 歸quy 變biến 異dị 盡tận 滅diệt 。 是thị 名danh 中trung 如như 。 譬thí 如như 此thử 身thân 生sanh 。 從tùng 不bất 淨tịnh 出xuất 。 雖tuy 復phục 澡táo 浴dục 嚴nghiêm 飾sức 。 終chung 歸quy 不bất 淨tịnh 。
是thị 法pháp 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 滅diệt 諸chư 觀quán 法pháp 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 是thị 名danh 上thượng 如như 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
是thị 九cửu 事sự 中trung 有hữu 法pháp 者giả 。 是thị 名danh 。
如như
譬thí 如như 地địa 法pháp 堅kiên 重trọng/trùng 。 水thủy 法pháp 冷lãnh 濕thấp 。 火hỏa 法pháp 熱nhiệt 照chiếu 。 風phong 法pháp 輕khinh 動động 。 心tâm 法pháp 識thức 解giải 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 名danh 為vi 。
如như
如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。
有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 如như 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 位vị 。 常thường 住trụ 世thế 間gian 。 所sở 謂vị 無vô 明minh 。 因nhân 緣duyên 諸chư 行hành 。 常thường 如như 本bổn 法pháp 。
法pháp 性tánh
者giả 。 是thị 九cửu 法pháp 中trung 性tánh 。
實thật 際tế
者giả 。 九cửu 法pháp 中trung 得đắc 果quả 證chứng 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 常thường 住trụ 不bất 動động 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 無vô 明minh 。 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 於ư 實thật 相tướng 中trung 。 轉chuyển 異dị 邪tà 曲khúc 。 諸chư 佛Phật 賢hiền 聖thánh 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 說thuyết 法pháp 。 破phá 無vô 明minh 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 令linh 眾chúng 生sanh 還hoàn 得đắc 實thật 性tánh 。 如như 本bổn 不bất 異dị 。 是thị 名danh 為vi 。
如như
實thật 性tánh 與dữ 無vô 明minh 合hợp 。 故cố 變biến 異dị 則tắc 不bất 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 除trừ 卻khước 無vô 明minh 等đẳng 。 得đắc 其kỳ 真chân 性tánh 。 是thị 名danh 。
法pháp 性tánh 清thanh 淨tịnh
實thật 際tế
名danh 入nhập 法pháp 性tánh 中trung 。 知tri 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 最tối 為vi 微vi 妙diệu 。 更cánh 無vô 有hữu 法pháp 。 勝thắng 於ư 法pháp 性tánh 。 出xuất 法pháp 性tánh 者giả 。 心tâm 則tắc 滿mãn 足túc 。 更cánh 不bất 餘dư 求cầu 。 則tắc 便tiện 作tác 證chứng 。 譬thí 如như 行hành 道Đạo 。 日nhật 日nhật 發phát 引dẫn 而nhi 不bất 止chỉ 息tức 。 到đáo 所sở 至chí 處xứ 。 無vô 復phục 去khứ 心tâm 。 行hành 者giả 住trụ 於ư 實thật 際tế 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 住trụ 於ư 實thật 際tế 。 縱túng/tung 復phục 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 。 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 不bất 能năng 更cánh 有hữu 增tăng 進tiến 。 又hựu 不bất 復phục 生sanh 三tam 界giới 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 入nhập 是thị 法pháp 性tánh 中trung 。 懸huyền 知tri 實thật 際tế 。 若nhược 未vị 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。
爾nhĩ 時thời 若nhược 證chứng 。 妨phương 成thành 佛Phật 道đạo 。 是thị 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 大đại 悲bi 精tinh 進tấn 力lực 故cố 。 還hoàn 修tu 諸chư 行hành 。
復phục 次thứ 。 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 有hữu 常thường 法pháp 。 無vô 有hữu 樂nhạo 法Pháp 。 無vô 有hữu 我ngã 法pháp 。 無vô 有hữu 實thật 法pháp 。 亦diệc 捨xả 是thị 觀quán 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 。 觀quán 法pháp 皆giai 滅diệt 。 是thị 為vi 諸chư 法pháp 實thật 如như 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 如như 本bổn 末mạt 生sanh 。 譬thí 如như 水thủy 是thị 冷lãnh 相tương/tướng 。 假giả 火hỏa 故cố 熱nhiệt 。 若nhược 火hỏa 滅diệt 熱nhiệt 盡tận 。 還hoàn 冷lãnh 如như 本bổn 。 用dụng 諸chư 觀quán 法pháp 。 如như 水thủy 得đắc 火hỏa 。 若nhược 滅diệt 諸chư 觀quán 法pháp 。 如như 火hỏa 滅diệt 水thủy 冷lãnh 。 是thị 名danh 為vi 。
如như
如như 實thật 常thường 住trụ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 譬thí 如như 一nhất 切thiết 。 色sắc 法pháp 皆giai 有hữu 空không 分phần/phân 。 諸chư 法pháp 中trung 皆giai 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 法pháp 中trung 皆giai 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。
若nhược 得đắc 證chứng 時thời 。 如như 。 法pháp 性tánh 則tắc 是thị 實thật 際tế 。
復phục 次thứ 。 法pháp 性tánh 者giả 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 非phi 心tâm 心tâm 數số 法pháp 所sở 量lượng 。 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。 妙diệu 極cực 於ư 此thử 。 是thị 名danh 真chân 際tế 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 數số 知tri 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 大đại 地địa 諸chư 山sơn 微vi 塵trần 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 析tích 一nhất 毛mao 為vi 百bách 分phần 。 欲dục 以dĩ 一nhất 分phần 毛mao 。 盡tận 舉cử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 大đại 海hải 江giang 河hà 。 池trì 泉tuyền 諸chư 水thủy 。 而nhi 不bất 擾nhiễu 水thủy 性tánh 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 諸chư 火hỏa 一nhất 時thời 皆giai 然nhiên 。 譬thí 如như 劫kiếp 盡tận 燒thiêu 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 一nhất 吹xuy 令linh 滅diệt 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 諸chư 大đại 風phong 起khởi 。 欲dục 吹xuy 破phá 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 及cập 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 。 如như 摧tồi 腐hủ 草thảo 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 以dĩ 一nhất 指chỉ 障chướng 其kỳ 風phong 力lực 令linh 不bất 起khởi 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 不bất 讚tán 歎thán 諸chư 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 而nhi 讚tán 歎thán 此thử 大đại 力lực 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 。 二nhị 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 果quả 報báo 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 者giả 。 讚tán 歎thán 諸chư 功công 德đức 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 果quả 報báo 者giả 。 讚tán 歎thán 大đại 神thần 力lực 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
四tứ 大đại 之chi 名danh 。 其kỳ 實thật 亦diệc 無vô 邊biên 無vô 盡tận 。 常thường 在tại 世thế 故cố 。 無vô 能năng 悉tất 動động 量lượng 其kỳ 多đa 少thiểu 。 人nhân 雖tuy 造tạo 作tác 城thành 廓khuếch 臺đài 殿điện 。 所sở 用dụng 甚thậm 少thiểu 。 地địa 之chi 廣quảng 大đại 。 載tái 育dục 萬vạn 物vật 。 最tối 為vi 牢lao 固cố 。 為vi 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 地địa 及cập 須Tu 彌Di 諸chư 山sơn 微vi 塵trần 。 皆giai 欲dục 盡tận 知tri 其kỳ 數số 。 及cập 一nhất 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 各các 各các 有hữu 分phần/phân 。 欲dục 知tri 其kỳ 多đa 少thiểu 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
問vấn 曰viết 。
一nhất 石thạch 土thổ/độ 之chi 微vi 塵trần 。 尚thượng 難nan 可khả 數số 。 何hà 況huống 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 地địa 及cập 諸chư 山sơn 。 微vi 塵trần 之chi 數số 。 是thị 不bất 可khả 信tín 。
答đáp 曰viết 。
聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 。 慧tuệ 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 何hà 況huống 凡phàm 夫phu 。 是thị 事sự 諸chư 佛Phật 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 所sở 知tri 。
如như 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 說thuyết 。
譬thí 喻dụ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 地địa 及cập 諸chư 山sơn 。 末mạt 以dĩ 為vi 塵trần 。 東đông 方phương 過quá 千thiên 世thế 界giới 下hạ 一nhất 塵trần 。 如như 是thị 過quá 千thiên 世thế 界giới 。 復phục 下hạ 一nhất 塵trần 。 如như 是thị 盡tận 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 諸chư 塵trần 。
佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。
是thị 微vi 塵trần 數số 世thế 界giới 。 算toán 數số 籌trù 量lượng 。 可khả 得đắc 知tri 不phủ 。
諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。
不bất 可khả 得đắc 知tri 。
佛Phật 言ngôn 。
所sở 可khả 著trước 微vi 塵trần 。 不bất 著trước 微vi 塵trần 諸chư 國quốc 。 盡tận 皆giai 末mạt 以dĩ 為vi 塵trần 。 大đại 通thông 慧tuệ 佛Phật 出xuất 世thế 已dĩ 來lai 。 劫kiếp 數số 如như 是thị 。
如như 是thị 無vô 量lượng 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 佛Phật 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 皆giai 悉tất 能năng 知tri 。 何hà 況huống 一nhất 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。
復phục 次thứ 。
無vô 量lượng
者giả 。 隨tùy 人nhân 心tâm 說thuyết 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 名danh 為vi 無vô 量lượng 。 而nhi 深thâm 八bát 萬vạn 由do 旬tuần 。 如như 大đại 身thân 羅la 睺hầu 。 阿a 脩tu 羅la 王vương 。 量lượng 其kỳ 多đa 少thiểu 。 不bất 以dĩ 為vi 難nan 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 行hành 般Bát 若Nhã 。 波Ba 羅La 蜜Mật 得đắc 是thị 智trí 慧tuệ 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 人nhân 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 邪tà 見kiến 戲hí 論luận 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 。 念niệm 智trí 清thanh 淨tịnh 增tăng 廣quảng 故cố 。 則tắc 能năng 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 微vi 塵trần 。 知tri 其kỳ 量lượng 數số 。
復phục 次thứ 。 諸chư 佛Phật 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 故cố 。 過quá 於ư 是thị 事sự 。 尚thượng 不bất 以dĩ 為vi 難nan 。 何hà 況huống 於ư 此thử 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 為vi 地địa 為vi 堅kiên 牢lao 。 心tâm 無vô 形hình 質chất 。 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 說thuyết 。
心tâm 力lực 為vi 大đại 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 散tán 此thử 大đại 地địa 以dĩ 為vi 微vi 塵trần 。
以dĩ 地địa 有hữu 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 重trọng/trùng 故cố 。 自tự 無vô 所sở 作tác 。 水thủy 少thiểu 香hương 故cố 。 動động 作tác 勝thắng 地địa 。 火hỏa 少thiểu 香hương 。 味vị 故cố 勢thế 勝thắng 於ư 水thủy 。 風phong 少thiểu 色sắc 。 香hương 。 味vị 故cố 。 動động 作tác 勝thắng 火hỏa 。 心tâm 無vô 四tứ 事sự 故cố 。 所sở 為vi 力lực 大đại 。
又hựu 以dĩ 心tâm 多đa 煩phiền 惱não 結kết 使sử 繫hệ 縛phược 故cố 。 令linh 心tâm 力lực 微vi 少thiểu 。
有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 。 雖tuy 無vô 煩phiền 惱não 。 以dĩ 心tâm 取thủ 諸chư 法pháp 相tướng 故cố 。 其kỳ 力lực 亦diệc 少thiểu 。
二Nhị 乘Thừa 無vô 漏lậu 心tâm 。 雖tuy 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 有hữu 量lượng 。 及cập 出xuất 無vô 漏lậu 道Đạo 時thời 。 六lục 情tình 隨tùy 俗tục 分phân 別biệt 。 取thủ 諸chư 法pháp 相tướng 故cố 。 不bất 盡tận 心tâm 力lực 。
諸chư 佛Phật 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 慧tuệ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 常thường 處xứ 禪thiền 定định 。 於ư 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 無vô 所sở 分phân 別biệt 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 其kỳ 實thật 不bất 異dị 。 但đãn 智trí 有hữu 優ưu 劣liệt 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。 一nhất 念niệm 中trung 能năng 數sổ 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 大đại 地địa 諸chư 山sơn 微vi 塵trần 。 何hà 況huống 十thập 方phương 。 各các 一nhất 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。
復phục 次thứ 。 若nhược 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 雖tuy 得đắc 神thần 通thông 。 則tắc 不bất 能năng 如như 上thượng 所sở 知tri 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。
欲dục 得đắc 是thị 大đại 神thần 力lực 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。
一nhất 切thiết 諸chư 物vật 中trung 。 水thủy 為vi 最tối 大đại 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 大đại 地địa 上thượng 下hạ 四tứ 邊biên 。 無vô 不bất 有hữu 水thủy 。 若nhược 護hộ 世thế 天thiên 主chủ 不bất 節tiết 量lượng 天thiên 龍long 雨vũ 。 又hựu 無vô 消tiêu 水thủy 珠châu 者giả 。 則tắc 天thiên 地địa 漂phiêu 沒một 。 又hựu 以dĩ 水thủy 因nhân 緣duyên 故cố 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 數số 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 皆giai 得đắc 生sanh 長trưởng 。 以dĩ 是thị 可khả 知tri 水thủy 為vi 最tối 大đại 。
是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 欲dục 知tri 。 水thủy 渧đế 多đa 少thiểu 。 渧đế 渧đế 分phân 散tán 令linh 無vô 力lực 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。
火hỏa 為vi 最tối 大đại 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 除trừ 香hương 。 味vị 故cố 。 又hựu 以dĩ 水thủy 出xuất 處xứ 甚thậm 多đa 。 而nhi 火hỏa 能năng 滅diệt 之chi 。 大đại 火hỏa 之chi 力lực 。 能năng 燒thiêu 萬vạn 物vật 。 能năng 照chiếu 諸chư 闇ám 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 。 火hỏa 為vi 最tối 大đại 。
是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 欲dục 吹xuy 滅diệt 大đại 火hỏa 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
問vấn 曰viết 。
火hỏa 因nhân 於ư 風phong 。 乃nãi 得đắc 然nhiên 熾sí 。 云vân 何hà 相tương/tướng 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 復phục 相tương/tướng 因nhân 。 過quá 則tắc 相tương/tướng 滅diệt 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 火hỏa 多đa 無vô 量lượng 。 口khẩu 風phong 甚thậm 少thiểu 。 何hà 能năng 滅diệt 之chi 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 因nhân 禪thiền 定định 得đắc 神thần 通thông 。 能năng 變biến 身thân 令linh 大đại 。 口khẩu 風phong 亦diệc 大đại 。 故cố 能năng 滅diệt 之chi 。 又hựu 以dĩ 神thần 力lực 。 小tiểu 風phong 能năng 滅diệt 。 譬thí 如như 小tiểu 金kim 剛cang 。 能năng 摧tồi 破phá 大đại 山sơn 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 天thiên 世thế 人nhân 。 見kiến 此thử 神thần 力lực 。 皆giai 悉tất 宗tông 伏phục 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 火hỏa 為vi 害hại 處xứ 廣quảng 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 神thần 力lực 滅diệt 之chi 。
又hựu 以dĩ 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 成thành 立lập 甚thậm 難nan 。 菩Bồ 薩Tát 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 故cố 。 力lực 能năng 制chế 之chi 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。
於ư 四tứ 大đại 中trung 風phong 力lực 最tối 大đại 。 無vô 色sắc 。 香hương 。 味vị 故cố 。 動động 相tương/tướng 最tối 大đại 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 虛hư 空không 無vô 邊biên 。 風phong 亦diệc 無vô 邊biên 。 一nhất 切thiết 生sanh 育dục 成thành 敗bại 。 皆giai 由do 於ư 風phong 。 大đại 風phong 之chi 勢thế 。 摧tồi 碎toái 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 諸chư 山sơn 。
以dĩ 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
能năng 以dĩ 一nhất 指chỉ 障chướng 其kỳ 風phong 力lực 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 實thật 相tướng 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 能năng 令linh 指chỉ 力lực 如như 是thị 。
【# 經Kinh 】#
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 一nhất 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 遍biến 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 中trung 虛hư 空không 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 如như 是thị 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 梵Phạm 天Thiên 王Vương 主chủ 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 生sanh 邪tà 見kiến 心tâm 。 自tự 以dĩ 為vi 大đại 。 見kiến 菩Bồ 薩Tát 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 遍biến 滿mãn 虛hư 空không 。 則tắc 憍kiêu 慢mạn 心tâm 息tức 。
又hựu 於ư 神thần 通thông 力lực 。 中trung 巧xảo 方phương 便tiện 故cố 。 一nhất 能năng 為vi 多đa 。 多đa 能năng 為vi 一nhất 。 小tiểu 能năng 作tác 大đại 。 大đại 能năng 作tác 小tiểu 。
亦diệc 為vi 欲dục 現hiện 希hy 有hữu 難nạn/nan 事sự 故cố 。 坐tọa 遍biến 虛hư 空không 。
亦diệc 為vi 遮già 諸chư 鬼quỷ 神thần 龍long 。 王vương 惱não 亂loạn 眾chúng 生sanh 故cố 。 坐tọa 滿mãn 虛hư 空không 。 令linh 眾chúng 生sanh 安an 隱ẩn 。 如như 難Nan 陀Đà 婆Bà 難Nan 陀Đà 龍Long 王Vương 兄huynh 弟đệ 。 欲dục 破phá 舍Xá 婆Bà 提Đề 城Thành 。 雨vũ 諸chư 兵binh 杖trượng 。 毒độc 蛇xà 之chi 屬thuộc 。 是thị 時thời 目Mục 連Liên 端đoan 坐tọa 。 遍biến 滿mãn 虛hư 空không 。 變biến 諸chư 害hại 物vật 。 皆giai 成thành 華hoa 香hương 。 瓔anh 珞lạc 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 一nhất 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 遍biến 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 虛hư 空không 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 以dĩ 一nhất 毛mao 舉cử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 王vương 。 擲trịch 過quá 他tha 方phương 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 不bất 擾nhiễu 眾chúng 生sanh 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 故cố 舉cử 須Tu 彌Di 山Sơn 及cập 諸chư 山sơn 。 過quá 着trước 他tha 方phương 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。
答đáp 曰viết 。
不bất 必tất 有hữu 舉cử 者giả 。 此thử 明minh 菩Bồ 薩Tát 。 力lực 能năng 舉cử 之chi 耳nhĩ 。
復phục 次thứ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 為vi 佛Phật 當đương 說thuyết 法Pháp 故cố 。 先tiên 莊trang 嚴nghiêm 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 除trừ 諸chư 山sơn 令linh 地địa 平bình 整chỉnh 。 如như 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。
佛Phật 欲dục 集tập 諸chư 化hóa 佛Phật 故cố 。 先tiên 平bình 治trị 地địa 。
亦diệc 欲dục 現hiện 希hy 有hữu 事sự 。 令linh 眾chúng 生sanh 見kiến 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 須Tu 彌Di 山Sơn 。 高cao 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 若nhược 舉cử 此thử 一nhất 山sơn 。 已dĩ 為vi 希hy 有hữu 。 何hà 況huống 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 百bách 億ức 須Tu 彌Di 山Sơn 。 若nhược 以dĩ 一nhất 毛mao 舉cử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 百bách 億ức 須Tu 彌Di 山Sơn 尚thượng 難nạn/nan 。 何hà 況huống 以dĩ 一nhất 毛mao 頭đầu 。 擲trịch 百bách 億ức 須Tu 彌Di 山Sơn 。 過quá 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 見kiến 菩Bồ 薩Tát 希hy 有hữu 事sự 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。
是thị 菩Bồ 薩Tát 未vị 成thành 佛Phật 道đạo 。 神thần 力lực 乃nãi 爾nhĩ 。 何hà 況huống 成thành 佛Phật 。
以dĩ 是thị 故cố 如như 是thị 說thuyết 。
【# 經Kinh 】#
欲dục 以dĩ 一nhất 食thực 。 供cúng 養dường 十thập 方phương 。 各các 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 欲dục 以dĩ 一nhất 衣y 。 華hoa 香hương 。 瓔anh 珞lạc 。 末mạt 香hương 。 塗đồ 香hương 。 燒thiêu 香hương 。 燈đăng 燭chúc 。 幢tràng 幡phan 。 華hoa 蓋cái 等đẳng 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 若nhược 以dĩ 一nhất 食thực 供cúng 養dường 一nhất 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 尚thượng 是thị 難nạn/nan 事sự 。 何hà 況huống 十thập 方phương 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 及cập 僧Tăng 。
答đáp 曰viết 。
供cúng 養dường 功công 德đức 。 在tại 心tâm 不bất 在tại 事sự 也dã 。
若nhược 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 一nhất 食thực 大đại 心tâm 。 悉tất 供cúng 養dường 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 亦diệc 不bất 以dĩ 遠viễn 近cận 為vi 礙ngại 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 皆giai 見kiến 皆giai 受thọ 。
問vấn 曰viết 。
諸chư 佛Phật 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 皆giai 見kiến 皆giai 受thọ 。 僧Tăng 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 云vân 何hà 得đắc 見kiến 。 云vân 何hà 得đắc 受thọ 。
答đáp 曰viết 。
僧Tăng 雖tuy 不bất 見kiến 不bất 知tri 。 而nhi 其kỳ 供cúng 養dường 。 施thí 者giả 得đắc 福phước 。
譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 遣khiển 使sứ 供cúng 養dường 彼bỉ 人nhân 。 彼bỉ 人nhân 雖tuy 不bất 得đắc 。 而nhi 此thử 人nhân 已dĩ 獲hoạch 施thí 福phước 。 如như 慈từ 三tam 昧muội 。 於ư 眾chúng 生sanh 雖tuy 無vô 所sở 施thí 。 而nhi 行hành 者giả 功công 德đức 無vô 量lượng 。
復phục 次thứ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 無vô 量lượng 無vô 盡tận 功công 德đức 成thành 就tựu 。 以dĩ 一nhất 食thực 供cúng 養dường 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 皆giai 悉tất 充sung 足túc 。 而nhi 亦diệc 不bất 盡tận 。 譬thí 如như 涌dũng 泉tuyền 出xuất 而nhi 不bất 竭kiệt 。 如như 文Văn 殊Thù 尸Thi 利Lợi 。 以dĩ 一nhất 鉢bát 歡hoan 喜hỷ 丸hoàn 供cúng 養dường 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 僧Tăng 。 皆giai 悉tất 充sung 足túc 。 而nhi 亦diệc 不bất 盡tận 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 以dĩ 一nhất 鉢bát 食thực 供cúng 養dường 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 而nhi 十thập 方phương 佛Phật 前tiền 。 飲ẩm 食thực 之chi 具cụ 。 具cụ 足túc 而nhi 出xuất 。 譬thí 如như 鬼quỷ 神thần 。 得đắc 人nhân 一nhất 口khẩu 之chi 食thực 。 而nhi 千thiên 萬vạn 倍bội 出xuất 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 無vô 量lượng 禪thiền 定định 門môn 。 及cập 得đắc 無vô 量lượng 智trí 。 慧tuệ 方phương 便tiện 門môn 。 以dĩ 是thị 故cố 。 無vô 所sở 不bất 能năng 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 礙ngại 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 所sở 作tác 亦diệc 無vô 礙ngại 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 能năng 供cúng 養dường 十thập 方phương 。 千thiên 萬vạn 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 何hà 況huống 各các 如như 一nhất 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 衣y 服phục 。 華hoa 香hương 。 瓔anh 珞lạc 。 末mạt 香hương 。 塗đồ 香hương 。 燒thiêu 香hương 。 燈đăng 燭chúc 。 幢tràng 幡phan 。 華hoa 蓋cái 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 使sử 十thập 方phương 各các 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 中trung 眾chúng 生sanh 。 悉tất 具cụ 於ư 戒giới 。 三tam 昧muội 。 智trí 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 令linh 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 乃nãi 至chí 令linh 得đắc 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
五ngũ 眾chúng 義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 佛Phật 說thuyết 三tam 結kết 斷đoạn 。 得đắc 無vô 為vi 果quả 。 又hựu 如như 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 說thuyết 。
八bát 十thập 八bát 結kết 斷đoạn 。 得đắc 無vô 為vi 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。
二nhị 者giả 。 信tín 行hành 。 法pháp 行hành 人nhân 。 住trụ 道đạo 比tỉ 智trí 中trung 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 證chứng 者giả 是thị 。
復phục 次thứ 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn
名danh 流lưu 。 即tức 是thị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。
般bát 那na
名danh 入nhập 。 入nhập 是thị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 分phần/phân 流lưu 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 初sơ 觀quán 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 得đắc 入nhập 無vô 量lượng 法pháp 性tánh 分phần/phân 。 墮đọa 聖thánh 人nhân 數số 中trung 。
息tức 忌kỵ
名danh 一nhất 。
伽già 彌di
名danh 來lai 。 是thị 人nhân 從tùng 此thử 死tử 。 生sanh 天thiên 上thượng 。 天thiên 上thượng 一nhất 來lai 。 得đắc 盡tận 眾chúng 苦khổ 。
阿a 那na
名danh 不phủ 。
伽già 彌di
名danh 來lai 。 是thị 名danh 不bất 來lai 相tương/tướng 。 是thị 人nhân 欲dục 界giới 中trung 死tử 。 生sanh 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 於ư 彼bỉ 漏lậu 盡tận 不bất 復phục 來lai 生sanh 。
問vấn 曰viết 。
今kim 世thế 滅diệt 阿a 那na 伽già 彌di 。 中trung 陰ấm 滅diệt 阿a 那na 伽già 彌di 。 此thử 亦diệc 不bất 生sanh 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 。 何hà 以dĩ 名danh 為vi 阿a 那na 伽già 彌di 。
答đáp 曰viết 。
阿a 那na 伽già 彌di 。 多đa 生sanh 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 現hiện 在tại 滅diệt 者giả 少thiểu 。 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 故cố 。
中trung 間gian 滅diệt 者giả 。 亦diệc 欲dục 生sanh 色sắc 界giới 。 見kiến 後hậu 身thân 可khả 患hoạn 。 即tức 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 是thị 故cố 因nhân 多đa 得đắc 名danh 。
阿A 羅La 漢Hán 。 盡tận 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。 應ưng 受thọ 一nhất 切thiết 天thiên 龍long 。 鬼quỷ 神thần 供cúng 養dường 。
是thị 阿A 羅La 漢Hán 有hữu 九cửu 種chủng 。
退thoái 法pháp 。 不bất 退thoái 法pháp 。 死tử 法pháp 。 護hộ 法Pháp 。 住trụ 法pháp 。 勝thắng 進tiến 法pháp 。 不bất 壞hoại 法pháp 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 共cộng 解giải 脫thoát 。 九cửu 種chủng 義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。
及cập 八bát 背bối/bội 捨xả 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 。 滅diệt 盡tận 定định 。 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 願nguyện 智trí 等đẳng 。 阿A 羅La 漢Hán 諸chư 妙diệu 功công 德đức 。 及cập 得đắc 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn
名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 捨xả 此thử 五ngũ 眾chúng 。 更cánh 不bất 復phục 相tương 續tục 。 受thọ 後hậu 五ngũ 眾chúng 。 身thân 心tâm 苦khổ 皆giai 悉tất 永vĩnh 滅diệt 。
後hậu 三tam 道Đạo 果Quả 。 如như 初sơ 道đạo 說thuyết 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 布bố 施thí 時thời 。 應ưng 作tác 如như 是thị 分phân 別biệt 。
如như 是thị 布bố 施thí 。 得đắc 大đại 果quả 報báo 。 如như 是thị 布bố 施thí 。 得đắc 生sanh 剎sát 利lợi 大đại 姓tánh 。 婆Bà 羅La 門Môn 大đại 姓tánh 。 居cư 士sĩ 大đại 家gia 。 如như 是thị 布bố 施thí 。 得đắc 生sanh 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 處xứ 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 因nhân 是thị 布bố 施thí 。 得đắc 入nhập 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 。 無vô 邊biên 空không 處xứ 。 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 因nhân 是thị 布bố 施thí 。 能năng 生sanh 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 因nhân 是thị 布bố 施thí 。 能năng 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 乃nãi 至chí 佛Phật 道Đạo 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 取thủ 無vô 捨xả 。 無vô 所sở 破phá 壞hoại 。 行hành 不bất 可khả 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 還hoàn 修tu 福phước 行hành 。 福phước 行hành 初sơ 門môn 。 先tiên 行hành 布bố 施thí 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 智trí 慧tuệ 明minh 利lợi 。 能năng 分phân 別biệt 施thí 福phước 。 施thí 物vật 雖tuy 同đồng 。 福phước 德đức 多đa 少thiểu 。 隨tùy 心tâm 優ưu 劣liệt 。
如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 以dĩ 一nhất 鉢bát 飯phạn 上thượng 佛Phật 。 佛Phật 即tức 迴hồi 施thí 狗cẩu 而nhi 。 問vấn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
汝nhữ 以dĩ 飯phạn 施thí 我ngã 。 我ngã 以dĩ 飯phạn 施thí 狗cẩu 。 誰thùy 得đắc 福phước 多đa 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。
如như 我ngã 解giải 佛Phật 法pháp 義nghĩa 。 佛Phật 施thí 狗cẩu 得đắc 福phước 多đa 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 人nhân 。 中trung 智trí 慧tuệ 最tối 上thượng 。 而nhi 佛Phật 福phước 田điền 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 不bất 如như 佛Phật 施thí 狗cẩu 惡ác 田điền 得đắc 福phước 極cực 多đa 。
以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 大đại 福phước 從tùng 心tâm 生sanh 。 不bất 在tại 田điền 也dã 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 千thiên 萬vạn 億ức 倍bội 。 不bất 及cập 佛Phật 心tâm 。
問vấn 曰viết 。
如như 汝nhữ 說thuyết 福phước 田điền 妙diệu 故cố 得đắc 福phước 多đa 。 而nhi 舍Xá 利Lợi 弗Phất 施thí 佛Phật 。 不bất 得đắc 大đại 福phước 。
答đáp 曰viết 。
良lương 田điền 雖tuy 復phục 得đắc 福phước 多đa 。 而nhi 不bất 如như 心tâm 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 心tâm 為vi 內nội 主chủ 。 田điền 是thị 外ngoại 事sự 故cố 。
或hoặc 時thời 布bố 施thí 之chi 福phước 。 在tại 於ư 福phước 田điền 。 如như 億ức 耳nhĩ 阿A 羅La 漢Hán 。 昔tích 以dĩ 一nhất 華hoa 施thí 於ư 佛Phật 塔tháp 。 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 人nhân 。 天thiên 中trung 受thọ 樂lạc 。 餘dư 福phước 德đức 力lực 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。
又hựu 如như 阿A 輸Du 迦Ca 王Vương 小tiểu 兒nhi 時thời 。 以dĩ 土thổ/độ 施thí 佛Phật 。 王vương 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 起khởi 八bát 萬vạn 塔tháp 。 最tối 後hậu 得đắc 道Đạo 。 施thí 物vật 至chí 賤tiện 。 小tiểu 兒nhi 心tâm 簿bộ 。 但đãn 以dĩ 福phước 田điền 妙diệu 故cố 。 得đắc 大đại 果quả 報báo 。 當đương 知tri 大đại 福phước 從tùng 良lương 田điền 生sanh 。
若nhược 大đại 中trung 之chi 上thượng 。 三tam 事sự 都đô 具cụ 。
心tâm 。 物vật 。 福phước 田điền 。 三tam 事sự 皆giai 妙diệu 。 如như 《# 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 》# 初sơ 品phẩm 中trung 說thuyết 。 佛Phật 以dĩ 好hảo/hiếu 華hoa 散tán 十thập 方phương 佛Phật 。
復phục 次thứ 。 又hựu 如như 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 心tâm 布bố 施thí 。 無vô 所sở 著trước 故cố 。 得đắc 大đại 果quả 報báo 。
復phục 次thứ 。 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 施thí 。 亦diệc 得đắc 大đại 報báo 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 為vì 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 布bố 施thí 。 亦diệc 得đắc 大đại 報báo 。
復phục 次thứ 。 大đại 果quả 報báo 者giả 。 如như 是thị 中trung 說thuyết 。 生sanh 剎sát 利lợi 家gia 。 乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 者giả 是thị 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 布bố 施thí 。 得đắc 生sanh 剎sát 利lợi 家gia 。 乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 有hữu 人nhân 布bố 施thí 。 及cập 持trì 戒giới 故cố 。 得đắc 人nhân 天thiên 中trung 富phú 貴quý 。
如như 有hữu 人nhân 至chí 心tâm 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 故cố 。 生sanh 剎sát 利lợi 家gia 。 剎sát 利lợi 者giả 。 王vương 及cập 大đại 臣thần 。
若nhược 著trước 於ư 智trí 慧tuệ 經kinh 書thư 而nhi 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 故cố 。 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 。
若nhược 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 減giảm 少thiểu 。 而nhi 樂nhạo 著trước 世thế 樂lạc 。 生sanh 居cư 士sĩ 大đại 家gia 。 居cư 士sĩ 者giả 。 小tiểu 人nhân 而nhi 巨cự 富phú 。
若nhược 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 清thanh 淨tịnh 小tiểu 勝thắng 。 厭yếm 患hoạn 家gia 業nghiệp 。 好hiếu 樂nhạo 聽thính 法Pháp 。 供cúng 養dường 善thiện 人nhân 。 生sanh 四Tứ 天Thiên 王Vương 處xứ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 在tại 彼bỉ 有hữu 所sở 須tu 欲dục 。 心tâm 生sanh 皆giai 得đắc 。 常thường 見kiến 此thử 間gian 賢hiền 聖thánh 善thiện 人nhân 。 心tâm 生sanh 供cúng 養dường 。 以dĩ 近cận 修tu 福phước 處xứ 故cố 。
若nhược 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 供cung 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 及cập 其kỳ 所sở 尊tôn 。 心tâm 欲dục 求cầu 勝thắng 。 生sanh 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。
若nhược 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 好hiếu 學học 問vấn 。 其kỳ 心tâm 柔nhu 和hòa 。 生sanh 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 。
若nhược 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 令linh 二nhị 事sự 轉chuyển 勝thắng 。 好hiếu 樂nhạo 多đa 聞văn 。 分phân 別biệt 好hảo 醜xú 。 愛ái 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 著trước 功công 德đức 。 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。
若nhược 布bố 施thí 。 深thâm 心tâm 持trì 戒giới 。 多đa 聞văn 。 好hiếu 樂nhạo 學học 問vấn 。 自tự 力lực 生sanh 活hoạt 。 生sanh 化Hóa 樂Lạc 天Thiên 。
若nhược 布bố 施thí 時thời 。 清thanh 淨tịnh 持trì 戒giới 轉chuyển 深thâm 。 好hiếu 樂nhạo 多đa 聞văn 。 自tự 貴quý 情tình 多đa 。 不bất 能năng 自tự 苦khổ 。 從tùng 他tha 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 生sanh 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天thiên 。 他tha 所sở 思tư 惟duy 。 懃cần 心tâm 方phương 便tiện 。 化hóa 作tác 女nữ 色sắc 五ngũ 欲dục 。 奪đoạt 而nhi 自tự 在tại 。 譬thí 如như 庶thứ 民dân 。 苦khổ 身thân 自tự 業nghiệp 。 強cường 力lực 奪đoạt 之chi 。
復phục 次thứ 。 布bố 施thí 時thời 。 以dĩ 願nguyện 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 天thiên 上thượng 。 如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。
有hữu 人nhân 少thiểu 行hành 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 不bất 知tri 禪thiền 定định 。 是thị 人nhân 聞văn 有hữu 四Tứ 天Thiên 王Vương 天thiên 。 心tâm 常thường 志chí 願nguyện 。
佛Phật 言ngôn 。
是thị 人nhân 命mạng 終chung 。 生sanh 四tứ 天thiên 上thượng 。 必tất 有hữu 是thị 處xứ 。
乃nãi 至chí 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 修tu 布bố 施thí 時thời 。 其kỳ 心tâm 得đắc 樂lạc 。 若nhược 施thí 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 多đa 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 捨xả 五ngũ 欲dục 。 除trừ 五ngũ 蓋cái 。 入nhập 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 如như 是thị 。 四tứ 禪thiền 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 義nghĩa 。 如như 上thượng 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 布bố 施thí 佛Phật 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 從tùng 其kỳ 聞văn 說thuyết 道Đạo 法Pháp 。 是thị 人nhân 因nhân 此thử 布bố 施thí 故cố 。 心tâm 得đắc 柔nhu 軟nhuyễn 。 智trí 慧tuệ 明minh 利lợi 。 即tức 生sanh 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 斷đoạn 三tam 結kết 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 佛Phật 道Đạo 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 是thị 布bố 施thí 聞văn 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 便tiện 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。
復phục 次thứ 。 未vị 離ly 欲dục 布bố 施thí 。 生sanh 人nhân 中trung 富phú 貴quý 。 及cập 六lục 欲dục 天thiên 中trung 。 若nhược 離ly 欲dục 心tâm 布bố 施thí 。 生sanh 梵Phạm 世Thế 天thiên 上thượng 乃nãi 至chí 廣quảng 果quả 天thiên 。 若nhược 離ly 色sắc 心tâm 布bố 施thí 。 生sanh 無vô 色sắc 天thiên 中trung 。 離ly 三tam 界giới 布bố 施thí 。 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 布bố 施thí 時thời 惡ác 厭yếm 憒hội 閙náo 。 好hiếu 樂nhạo 閑nhàn 靜tĩnh 。 喜hỷ 深thâm 智trí 慧tuệ 。 得đắc 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 布bố 施thí 時thời 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 欲dục 度độ 一nhất 切thiết 。 為vi 第đệ 一nhất 甚thậm 深thâm 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 智trí 慧tuệ 。 得đắc 成thành 佛Phật 道Đạo 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 布bố 施thí 時thời 。 以dĩ 慧tuệ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 能năng 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 云vân 何hà 布bố 施thí 時thời 。 以dĩ 慧tuệ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
施thí 人nhân 。 受thọ 人nhân 。 財tài 物vật 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 能năng 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 罪tội 。 不bất 罪tội 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 具cụ 足túc 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 心tâm 不bất 動động 故cố 。 具cụ 足túc 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 身thân 心tâm 精tinh 進tấn 。 不bất 懈giải 息tức 故cố 。 具cụ 足túc 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 亂loạn 不bất 味vị 故cố 。 具cụ 足túc 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 具cụ 足túc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
具cụ 足túc
義nghĩa 。 先tiên 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。
慧tuệ 方phương 便tiện
今kim 此thử 中trung 說thuyết 。 所sở 謂vị 三tam 事sự 不bất 可khả 得đắc 者giả 是thị 。
問vấn 曰viết 。
慧tuệ 方phương 便tiện 者giả 。 能năng 成thành 就tựu 其kỳ 事sự 。 無vô 所sở 破phá 壞hoại 。 更cánh 無vô 所sở 作tác 。 今kim 破phá 此thử 三tam 事sự 。 應ưng 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 。 云vân 何hà 言ngôn 。
慧tuệ 方phương 便tiện
答đáp 曰viết 。
有hữu 二nhị 種chủng 不bất 可khả 得đắc 。
一nhất 者giả 。 得đắc 不bất 可khả 得đắc 。 二nhị 者giả 。 不bất 得đắc 不bất 可khả 得đắc 。
得đắc 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 墮đọa 於ư 斷đoạn 滅diệt 。 若nhược 不bất 得đắc 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 是thị 為vi 慧tuệ 方phương 便tiện 。 不bất 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 。
若nhược 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 布bố 施thí 者giả 。 取thủ 三tam 事sự 相tướng 。 若nhược 以dĩ 三tam 事sự 空không 。 則tắc 取thủ 無vô 相tướng 。
有hữu 慧tuệ 方phương 便tiện 者giả 。 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 不bất 見kiến 三tam 事sự 相tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 慧tuệ 方phương 便tiện 者giả 。 不bất 墮đọa 有hữu 無vô 中trung 。
復phục 次thứ 。 布bố 施thí 時thời 壞hoại 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 慧tuệ 方phương 便tiện 。
復phục 次thứ 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 布bố 施thí 。 是thị 名danh 慧tuệ 方phương 便tiện 。
復phục 次thứ 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 無vô 量lượng 世thế 。 所sở 修tu 福phước 德đức 布bố 施thí 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 名danh 慧tuệ 方phương 便tiện 。
復phục 次thứ 。 於ư 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 及cập 弟đệ 子tử 所sở 有hữu 功công 德đức 。 憶ức 念niệm 隨tùy 喜hỷ 布bố 施thí 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 慧tuệ 方phương 便tiện 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 力lực 。 是thị 為vi 慧tuệ 方phương 便tiện 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 慧tuệ 方phương 便tiện 亦diệc 如như 是thị 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 功công 德đức 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
過quá 去khứ 佛Phật 功công 德đức 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 佛Phật 功công 德đức 未vị 有hữu 。 現hiện 在tại 佛Phật 功công 德đức 不bất 可khả 得đắc 。 又hựu 三tam 世thế 中trung 佛Phật 功công 德đức 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 言ngôn 。
欲dục 得đắc 三tam 世thế 佛Phật 功công 德đức 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
答đáp 曰viết 。
不bất 言ngôn
欲dục 得đắc 三tam 世thế 佛Phật 功công 德đức
自tự 欲dục 得đắc 如như 三tam 世thế 佛Phật 功công 德đức 無vô 所sở 減giảm 少thiểu 耳nhĩ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 佛Phật 功công 德đức 皆giai 等đẳng 。 無vô 多đa 無vô 少thiểu 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。
阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 光quang 明minh 千thiên 萬vạn 億ức 由do 旬tuần 。 無vô 量lượng 劫kiếp 度độ 眾chúng 生sanh 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 佛Phật 世thế 界giới 種chủng 種chủng 。 有hữu 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 。 有hữu 雜tạp 。
如như 《# 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 品phẩm 經kinh 》# 說thuyết 。
佛Phật 在tại 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 安an 居cư 。 自tự 恣tứ 時thời 至chí 。 四tứ 眾chúng 久cửu 不bất 見kiến 佛Phật 。 愁sầu 思tư 不bất 樂lạc 。 遣khiển 目Mục 連Liên 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 捨xả 此thử 眾chúng 生sanh 。 住trụ 彼bỉ 天thiên 上thượng 。
時thời 佛Phật 告cáo 目Mục 連Liên 。
汝nhữ 觀quán 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。
目Mục 連Liên 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 觀quán 。 或hoặc 見kiến 諸chư 佛Phật 。 為vì 大đại 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 見kiến 坐tọa 禪thiền 。 或hoặc 見kiến 乞khất 食thực 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 施thí 作tác 佛Phật 事sự 。 目Mục 連Liên 即tức 時thời 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 是thị 時thời 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 跛bả # 大đại 動động 。 諸chư 天thiên 皆giai 大đại 驚kinh 怖bố 。 目Mục 連Liên 涕thế 泣khấp 。 稽khể 首thủ 白bạch 佛Phật 。
佛Phật 有hữu 大đại 悲bi 。 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 。 作tác 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。
佛Phật 告cáo 目Mục 連Liên 。
汝nhữ 所sở 見kiến 甚thậm 少thiểu 。 過quá 汝nhữ 所sở 見kiến 。 東đông 方phương 有hữu 國quốc 。 純thuần 以dĩ 黃hoàng 金kim 為vi 地địa 。 彼bỉ 佛Phật 弟đệ 子tử 。 皆giai 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 六Lục 通Thông 無vô 礙ngại 。
復phục 過quá 是thị 。 東đông 方phương 有hữu 國quốc 。 純thuần 以dĩ 白bạch 銀ngân 為vi 地địa 。 彼bỉ 佛Phật 弟đệ 子tử 。 皆giai 學học 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。
復phục 過quá 是thị 。 東đông 方phương 有hữu 國quốc 。 純thuần 以dĩ 七thất 寶bảo 為vi 地địa 。 其kỳ 地địa 常thường 有hữu 無vô 量lượng 光quang 明minh 。 彼bỉ 佛Phật 所sở 化hóa 弟đệ 子tử 。 純thuần 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 諸chư 三tam 昧muội 門môn 。 住trụ 阿a 毘tỳ 跋bạt 致trí 地địa 。
目Mục 連Liên 。 當đương 知tri 彼bỉ 諸chư 佛Phật 者giả 。 皆giai 是thị 我ngã 身thân 。 如như 是thị 等đẳng 東đông 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 有hữu 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 不bất 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 皆giai 是thị 我ngã 身thân 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 如như 東đông 方phương 。 南nam 。 西tây 。 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
以dĩ 是thị 故cố 。 當đương 知tri 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 更cánh 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 世thế 界giới 如như 阿A 彌Di 陀Đà 國quốc 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 亦diệc 有hữu 嚴nghiêm 淨tịnh 。 不bất 嚴Nghiêm 淨Tịnh 世Thế 界Giới 。 如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 國quốc 。
諸chư 佛Phật 大đại 悲bi 。 徹triệt 於ư 骨cốt 髓tủy 。 不bất 以dĩ 世thế 界giới 好hảo 醜xú 。 隨tùy 應ứng 度độ 者giả 。 而nhi 教giáo 化hóa 之chi 。 如như 慈từ 母mẫu 愛ái 子tử 。 子tử 雖tuy 沒một 在tại 廁trắc 溷hỗn 。 懃cần 求cầu 拯chửng 拔bạt 。 不bất 以dĩ 為vi 惡ác 。
大đại 智Trí 度Độ 論luận 卷quyển 。 第đệ 三tam 十thập 二nhị