大梵天 ( 大Đại 梵Phạm 天Thiên )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（天名）Mahābrahman，梵者清淨之義，為離婬欲之色界諸天通名，今謂其中初禪天之王為大梵天。初禪天為色界四禪之最初者，故特附以梵天之名，其中分大梵天，梵輔天，梵眾天三者。大梵為君。梵輔為臣，梵眾為民。大梵天所得之禪定，稱為中間禪。位於初禪與二禪中間之禪定也。慧苑音義上曰：「梵謂梵摩，具謂跋濫摩，此謂清淨。」智度論十曰：「梵名離欲清淨。」智度論三十五曰：「梵者色界，都名也。」正理論三十一曰：「廣善所生故名為梵，此梵即大故名大梵，由彼獲得中間定故，最初生故，最初沒故，威德等勝故，名為大。」彼名為尸棄，譯言火或頂髻，彼頂上結髻如火，以表入於火光定，故名。彼在初禪天，最先生。故自念我無父母，自然而生，我為娑婆世界之主。法華經序品曰：「娑婆世界主梵天王尸棄大王。」大般若經五百七十曰：「堪忍世界主，持髻梵王。」智度論一曰：「三千大千世界，主持梵天王名式棄。」法華文句二曰：「尸棄者此翻為頂髻，又外國呼火為樹提尸棄。此王本修火光定破欲界惑，從德立名。」彼深信正法，每佛出世，必先來請轉法輪。又常在佛之右邊，手持白拂，以對於帝釋。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 天thiên 名danh ） Mahābrahman ， 梵Phạm 者giả 清thanh 淨tịnh 之chi 義nghĩa ， 為vi 離ly 婬dâm 欲dục 之chi 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 通thông 名danh ， 今kim 謂vị 其kỳ 中trung 初sơ 禪thiền 天thiên 之chi 王vương 為vi 大Đại 梵Phạm 天Thiên 。 初sơ 禪thiền 天thiên 為vi 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 之chi 最tối 初sơ 者giả ， 故cố 特đặc 附phụ 以dĩ 梵Phạm 天Thiên 之chi 名danh ， 其kỳ 中trung 分phần 大Đại 梵Phạm 天Thiên 。 梵Phạm 輔Phụ 天Thiên 。 梵Phạm 眾Chúng 天Thiên 三tam 者giả 。 大đại 梵Phạm 為vi 君quân 。 梵Phạm 輔phụ 為vi 臣thần ， 梵Phạm 眾chúng 為vi 民dân 。 大Đại 梵Phạm 天Thiên 所sở 得đắc 之chi 禪thiền 定định ， 稱xưng 為vi 中trung 間gian 禪thiền 。 位vị 於ư 初sơ 禪thiền 與dữ 二nhị 禪thiền 中trung 間gian 之chi 禪thiền 定định 也dã 。 慧tuệ 苑uyển 音âm 義nghĩa 上thượng 曰viết ： 「 梵Phạm 謂vị 梵Phạm 摩ma ， 具cụ 謂vị 跋bạt 濫lạm 摩ma 。 此thử 謂vị 清thanh 淨tịnh 。 」 智trí 度độ 論luận 十thập 曰viết ： 「 梵Phạm 名danh 離ly 欲dục 清thanh 淨tịnh 。 」 智trí 度độ 論luận 三tam 十thập 五ngũ 曰viết ： 「 梵Phạm 者giả 色sắc 界giới ， 都đô 名danh 也dã 。 」 正chánh 理lý 論luận 三tam 十thập 一nhất 曰viết ： 「 廣quảng 善thiện 所sở 生sanh 故cố 名danh 為vi 梵Phạm 。 此thử 梵Phạm 即tức 大đại 故cố 名danh 大đại 梵Phạm 。 由do 彼bỉ 獲hoạch 得đắc 中trung 間gian 定định 故cố ， 最tối 初sơ 生sanh 故cố ， 最tối 初sơ 沒một 故cố ， 威uy 德đức 等đẳng 勝thắng 故cố ， 名danh 為vi 大đại 。 」 彼bỉ 名danh 為vi 尸thi 棄khí ， 譯dịch 言ngôn 火hỏa 或hoặc 頂đảnh 髻kế ， 彼bỉ 頂đảnh 上thượng 結kết 髻kế 如như 火hỏa ， 以dĩ 表biểu 入nhập 於ư 火hỏa 光quang 定định ， 故cố 名danh 。 彼bỉ 在tại 初sơ 禪thiền 天thiên ， 最tối 先tiên 生sanh 。 故cố 自tự 念niệm 我ngã 無vô 父phụ 母mẫu 自tự 然nhiên 而nhi 生sanh 。 我ngã 為vi 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 之chi 主chủ 。 法pháp 華hoa 經kinh 序tự 品phẩm 曰viết 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 主chủ 。 梵Phạm 天Thiên 王Vương 尸thi 棄khí 大đại 王vương 。 」 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 五ngũ 百bách 七thất 十thập 曰viết 堪Kham 忍Nhẫn 世Thế 界Giới 。 主chủ ， 持trì 髻kế 梵Phạm 王Vương 。 」 智trí 度độ 論luận 一nhất 曰viết 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 主chủ 持trì 梵Phạm 天Thiên 王Vương 名danh 式thức 棄khí 。 」 法pháp 華hoa 文văn 句cú 二nhị 曰viết ： 「 尸thi 棄khí 者giả 此thử 翻phiên 為vi 頂đảnh 髻kế ， 又hựu 外ngoại 國quốc 呼hô 火hỏa 為vi 樹thụ 提đề 尸thi 棄khí 。 此thử 王vương 本bổn 修tu 火hỏa 光quang 定định 破phá 欲dục 界giới 惑hoặc ， 從tùng 德đức 立lập 名danh 。 」 彼bỉ 深thâm 信tín 正Chánh 法Pháp 每mỗi 佛Phật 出xuất 世thế ， 必tất 先tiên 來lai 。 請thỉnh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 又hựu 常thường 在tại 佛Phật 之chi 右hữu 邊biên ， 手thủ 持trì 白bạch 拂phất ， 以dĩ 對đối 於ư 帝Đế 釋Thích 。