大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0018
明Minh 一Nhất 如Như 等Đẳng 編Biên 集Tập
大đại 明minh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 一nhất 。 石thạch 三tam 。
上thượng 天Thiên 竺Trúc 前tiền 住trụ 持trì 沙Sa 門Môn 一nhất 如như 等đẳng 奉phụng 。 勑# 集tập 註chú 。
蓮Liên 華Hoa 喻Dụ 菩Bồ 薩Tát 十Thập 種Chủng 善Thiện 法Pháp 。 (# 出Xuất 除Trừ 盖# 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 所Sở 問Vấn 經Kinh )#
【# 一nhất 離ly 諸chư 染nhiễm 汙ô 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 能năng 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 觀quán 察sát 諸chư 境cảnh 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 貪tham 愛ái 。 雖tuy 處xứ 五ngũ 濁trược 生sanh 死tử 流lưu 中trung 而nhi 不bất 為vị 生sanh 死tử 。 過quá 失thất 所sở 染nhiễm 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 出xuất 於ư 水thủy 中trung 而nhi 不bất 為vi 淤ứ 泥nê 所sở 染nhiễm 也dã (# 五ngũ 濁trược 者giả 刼# 濁trược 眾chúng 生sanh 濁trược 煩phiền 惱não 濁trược 見kiến 濁trược 命mạng 濁trược 也dã )# 。
【# 二nhị 不bất 與dữ 惡ác 俱câu 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 唯duy 欲dục 滅diệt 一nhất 切thiết 惡ác 。 生sanh 一nhất 切thiết 善thiện 於ư 身thân 口khẩu 意ý 。 守thủ 護hộ 清thanh 淨tịnh 不bất 與dữ 纖tiêm 毫hào 之chi 惡ác 共cộng 俱câu 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 雖tuy 微vi 滴tích 之chi 水thủy 而nhi 不bất 停đình 留lưu 也dã 。
【# 三tam 戒giới 香hương 充sung 滿mãn 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 於ư 諸chư 戒giới 律luật 堅kiên 持trì 無vô 犯phạm 以dĩ 戒giới 能năng 滅diệt 身thân 口khẩu 之chi 惡ác 猶do 香hương 能năng 除trừ 糞phẩn 穢uế 之chi 氣khí 故cố 經Kinh 云vân 戒giới 香hương 芬phân 馥phức 。 廣quảng 布bố 充sung 滿mãn 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 開khai 敷phu 妙diệu 香hương 廣quảng 布bố 遐hà 邇nhĩ 皆giai 聞văn 也dã 。
【# 四tứ 本bổn 體thể 清thanh 淨tịnh 】# 菩Bồ 薩Tát 因nhân 持trì 戒giới 故cố 身thân 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 處xứ 五ngũ 濁trược 之chi 中trung 而nhi 能năng 無vô 染nhiễm 無vô 著trước 。 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 生sanh 時thời 雖tuy 處xứ 淤ứ 泥nê 濁trược 水thủy 之chi 中trung 自tự 然nhiên 潔khiết 淨tịnh 而nhi 無vô 所sở 染nhiễm 也dã 。
【# 五ngũ 面diện 相tương/tướng 熙hi 怡di 】# 熈# 和hòa 樂nhạo/nhạc/lạc 貌mạo 怡di 喜hỷ 恱# 也dã 菩Bồ 薩Tát 心tâm 常thường 禪thiền 恱# 則tắc 面diện 無vô 顰tần 蹙túc 諸chư 相tướng 圓viên 滿mãn 。 見kiến 者giả 悉tất 皆giai 歡hoan 喜hỷ 。 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 開khai 時thời 令linh 諸chư 見kiến 者giả 。 心tâm 意ý 快khoái 然nhiên 。 而nhi 生sanh 喜hỷ 恱# 也dã 。
【# 六lục 柔nhu 輭nhuyễn 不bất 澀sáp 】# 柔nhu 輭nhuyễn 則tắc 隨tùy 順thuận 不bất 澀sáp 則tắc 無vô 滯trệ 謂vị 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 善thiện 之chi 行hành 復phục 於ư 諸chư 法pháp 。 無vô 所sở 滯trệ 礙ngại 。 充sung 於ư 內nội 則tắc 形hình 於ư 外ngoại 故cố 體thể 常thường 清thanh 淨tịnh 柔nhu 輭nhuyễn 細tế 妙diệu 而nhi 不bất 麤thô 澀sáp 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 體thể 性tánh 柔nhu 輭nhuyễn 而nhi 復phục 潤nhuận 澤trạch 也dã 。
【# 七thất 見kiến 者giả 皆giai 吉cát 】# 菩Bồ 薩Tát 善thiện 行hành 成thành 就tựu 形hình 相tướng 美mỹ 妙diệu 凡phàm 所sở 見kiến 者giả 。 咸hàm 獲hoạch 吉cát 祥tường 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 芬phân 馥phức 美mỹ 妙diệu 人nhân 或hoặc 眼nhãn 見kiến 及cập 夢mộng 見kiến 者giả 皆giai 吉cát 祥tường 也dã 。
【# 八bát 開khai 敷phu 具cụ 足túc 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 功công 成thành 智trí 慧tuệ 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 具cụ 足túc 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 開khai 敷phu 而nhi 其kỳ 華hoa 果quả 具cụ 足túc 也dã 。
【# 九cửu 成thành 熟thục 清thanh 淨tịnh 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 因nhân 既ký 圓viên 妙diệu 果Quả 成thành 熟thục 而nhi 慧tuệ 光quang 發phát 現hiện 能năng 使sử 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 見kiến 聞văn 之chi 者giả 咸hàm 得đắc 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 成thành 熟thục 若nhược 眼nhãn 睹đổ 其kỳ 色sắc 鼻tị 聞văn 其kỳ 香hương 則tắc 諸chư 根căn 亦diệc 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 也dã (# 六lục 根căn 者giả 眼nhãn 根căn 耳nhĩ 根căn 鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 身thân 根căn 意ý 根căn 也dã )# 。
【# 十thập 生sanh 已dĩ 有hữu 想tưởng 】# 菩Bồ 薩Tát 初sơ 生sanh 。 之chi 時thời 諸chư 天thiên 人nhân 。 等đẳng 咸hàm 樂nhạo/nhạc/lạc 護hộ 持trì 以dĩ 其kỳ 必tất 能năng 修tu 習tập 善thiện 行hành 。 證chứng 菩Bồ 提Đề 果Quả 。 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 雖tuy 未vị 見kiến 花hoa 凡phàm 諸chư 人nhân 眾chúng 咸hàm 生sanh 已dĩ 有hữu 蓮liên 華hoa 之chi 想tưởng 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
火Hỏa 喻Dụ 菩Bồ 薩Tát 十Thập 種Chủng 善Thiện 法Pháp 。 (# 出Xuất 除Trừ 盖# 障Chướng 菩Bồ 薩Tát 所Sở 問Vấn 經Kinh )#
煅# 煉luyện 陶đào 鎔dong 必tất 假giả 其kỳ 力lực 起khởi 滅diệt 變biến 化hóa 莫mạc 測trắc 其kỳ 由do 至chí 若nhược 盡tận 群quần 有hữu 而nhi 歸quy 一nhất 空không 破phá 諸chư 暗ám 而nhi 昭chiêu 萬vạn 象tượng 是thị 皆giai 火hỏa 之chi 德đức 也dã 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 火hỏa 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 煅# 凡phàm 成thành 聖thánh 破phá 有hữu 著trước 而nhi 歸quy 空không 照chiếu 昏hôn 迷mê 而nhi 為vi 朗lãng 故cố 以dĩ 火hỏa 喻dụ 焉yên 。
【# 一nhất 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 】# 智trí 慧tuệ 如như 火hỏa 煩phiền 惱não 如như 薪tân 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 滅diệt 除trừ 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 煩phiền 惱não 淨tịnh 盡tận 無vô 餘dư 譬thí 如như 大đại 火hỏa 。 能năng 燒thiêu 大đại 地địa 草thảo 木mộc 。 諸chư 類loại 淨tịnh 盡tận 無vô 餘dư 也dã 。
【# 二nhị 成thành 熟thục 佛Phật 法Pháp 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 成thành 熟thục 一nhất 切thiết 。 佛Phật 法Pháp 既ký 已dĩ 成thành 熟thục 歷lịch 劫kiếp 不bất 壞hoại 譬thí 如như 火hỏa 性tánh 。 之chi 熱nhiệt 能năng 使sử 依y 地địa 所sở 生sanh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 及cập 諸chư 藥dược 等đẳng 悉tất 能năng 成thành 熟thục 也dã (# 劫kiếp 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 劫kiếp 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết )# 。
【# 三tam 乾can/kiền/càn 煩phiền 惱não 淤ứ 泥nê 。 】# 若nhược 心tâm 著trước 煩phiền 惱não 性tánh 則tắc 昏hôn 昧muội 而nhi 不bất 明minh 猶do 身thân 染nhiễm 淤ứ 泥nê 體thể 則tắc 汙ô 穢uế 而nhi 不bất 潔khiết 故cố 名danh 煩phiền 惱não 淤ứ 泥nê 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 能năng 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 觀quán 察sát 斷đoạn 除trừ 煩phiền 惱não 。 之chi 垢cấu 復phục 本bổn 明minh 淨tịnh 之chi 性tánh 譬thí 如như 大đại 火hỏa 。 能năng 乾can/kiền/càn 一nhất 切thiết 濕thấp 物vật 及cập 淤ứ 泥nê 也dã 。
【# 四tứ 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 為vi 煩phiền 惱não 所sở 苦khổ 有hữu 若nhược 寒hàn 病bệnh 所sở 逼bức 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 。 種chủng 種chủng 開khai 示thị 。 令linh 其kỳ 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 人nhân 若nhược 向hướng 之chi 即tức 得đắc 脫thoát 於ư 。 寒hàn 逼bức 之chi 苦khổ 而nhi 獲hoạch 溫ôn 煖noãn 之chi 樂lạc 也dã 。
【# 五ngũ 作tác 光quang 明minh 照chiếu 】# 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 光quang 。 明minh 普phổ 照chiếu 令linh 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 於ư 其kỳ 昏hôn 暗ám 未vị 覺giác 悟ngộ 者giả 。 咸hàm 使sử 覺giác 悟ngộ 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 雪Tuyết 山Sơn 頂đảnh 然nhiên 大đại 火hỏa 聚tụ 。 光quang 明minh 徧biến 照chiếu 則tắc 無vô 幽u 而nhi 不bất 燭chúc 也dã 。
【# 六lục 能năng 使sử 驚kinh 怖bố 】# 菩Bồ 薩Tát 有hữu 大đại 智trí 威uy 德đức 光quang 明minh 。 烜# 赫hách 能năng 令linh 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 悉tất 生sanh 驚kinh 怖bố 離ly 彼bỉ 地địa 方phương 退thoái 伏phục 遠viễn 去khứ 譬thí 如như 大đại 火hỏa 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 惡ác 獸thú 皆giai 生sanh 驚kinh 怖bố 。 離ly 己kỷ 窟quật 宂# 四tứ 散tán 馳trì 去khứ 也dã 。
【# 七thất 能năng 作tác 安an 慰úy 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 昏hôn 迷mê 不bất 覺giác 沉trầm 淪luân 諸chư 趣thú 受thọ 苦khổ 無vô 窮cùng 。 菩Bồ 薩Tát 乃nãi 能năng 說thuyết 法Pháp 種chủng 種chủng 安an 慰úy 。 令linh 離ly 煩phiền 惱não 。 之chi 稠trù 林lâm 趣thú 菩Bồ 提Đề 之chi 正chánh 路lộ 譬thí 猶do 遠viễn 道đạo 之chi 人nhân 夜dạ 行hành 曠khoáng 野dã 迷mê 失thất 方phương 所sở 心tâm 生sanh 恐khủng 怖bố 。 若nhược 見kiến 火hỏa 聚tụ 即tức 詣nghệ 其kỳ 所sở 心tâm 得đắc 安an 慰úy 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
【# 八bát 利lợi 與dữ 眾chúng 共cộng 】# 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 得đắc 利lợi 養dưỡng 受thọ 用dụng 資tư 具cụ 悉tất 能năng 與dữ 眾chúng 共cộng 之chi 若nhược 貴quý 若nhược 賤tiện 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 譬thí 如như 大đại 火hỏa 。 光quang 明minh 普phổ 照chiếu 。 一nhất 切thiết 無vô 分phần/phân 彼bỉ 此thử 也dã 。
【# 九cửu 人nhân 所sở 供cúng 養dường 】# 菩Bồ 薩Tát 慈từ 悲bi 。 無vô 量lượng 化hóa 導đạo 亦diệc 廣quảng 一nhất 切thiết 世thế 門môn 天thiên 人nhân 阿a 修tu 羅la 等đẳng 。 皆giai 悉tất 奉phụng 事sự 。 供cúng 養dường 如như 諸chư 佛Phật 想tưởng 譬thí 如như 世thế 間gian 。 之chi 火hỏa 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 剎sát 帝đế 利lợi 民dân 庶thứ 等đẳng 皆giai 悉tất 奉phụng 事sự 。 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 婆Bà 羅La 門Môn 華hoa 言ngôn 淨tịnh 行hạnh 梵Phạn 語ngữ 剎sát 帝đế 利lợi 華hoa 言ngôn 田điền 主chủ )# 。
【# 十thập 人nhân 不bất 輕khinh 慢mạn 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 雖tuy 初sơ 發phát 心tâm 能năng 令linh 世thế 間gian 。 天thiên 人nhân 阿a 修tu 羅la 等đẳng 。 不bất 敢cảm 輕khinh 慢mạn 。 盖# 天thiên 人nhân 等đẳng 知tri 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 久cửu 當đương 得đắc 。 無vô 上thượng 佛Phật 果Quả 譬thí 如như 小tiểu 火hỏa 人nhân 不bất 敢cảm 輕khinh 所sở 謂vị 星tinh 火hỏa 雖tuy 微vi 亦diệc 能năng 燎liệu 原nguyên 其kỳ 可khả 忽hốt 哉tai 。
十Thập 信Tín (# 出Xuất 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh )#
十thập 信tín 者giả 乃nãi 三tam 賢hiền 之chi 首thủ 萬vạn 行hạnh 之chi 先tiên 也dã 然nhiên 欲dục 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 必tất 以dĩ 信tín 為vi 先tiên 導đạo 始thỉ 自tự 信tín 心tâm 終chung 至chí 願nguyện 心tâm 總tổng 為vi 十thập 信tín 以dĩ 作tác 菩Bồ 薩Tát 真chân 修tu 之chi 方phương 便tiện 也dã (# 三tam 賢hiền 即tức 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 迴hồi 向hướng 諸chư 位vị 菩Bồ 薩Tát 也dã )# 。
【# 一nhất 信tín 心tâm 】# 謂vị 心tâm 與dữ 理lý 冥minh 决# 了liễu 無vô 疑nghi 妙diệu 信tín 純thuần 真chân 恆hằng 住trụ 中trung 道đạo 經Kinh 云vân 妙diệu 信tín 常thường 住trụ 。 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 滅diệt 盡tận 無vô 餘dư 。 中Trung 道Đạo 純thuần 真chân 。 名danh 曰viết 信tín 心tâm 。
【# 二nhị 念niệm 心tâm 】# 謂vị 真chân 信tín 明minh 了liễu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 劫kiếp 。 中trung 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 憶ức 念niệm 無vô 忘vong 經Kinh 云vân 無vô 數số 劫kiếp 中trung 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 皆giai 能năng 憶ức 念niệm 。 得đắc 無vô 遺di 忘vong 。 名danh 曰viết 念niệm 心tâm (# 刼# 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 刼# 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết )# 。
【# 三tam 精tinh 進tấn 心tâm 】# 不bất 雜tạp 曰viết 精tinh 無vô 間gian 名danh 進tiến 謂vị 唯duy 以dĩ 念niệm 心tâm 精tinh 明minh 進tiến 趣thú 真chân 淨tịnh 。 之chi 地địa 經Kinh 云vân 唯duy 以dĩ 精tinh 明minh 。 進tiến 趣thú 真chân 淨tịnh 。 名danh 精Tinh 進Tấn 心Tâm 。
【# 四tứ 慧tuệ 心tâm 】# 善thiện 入nhập 佛Phật 法Pháp 造tạo 心tâm 分phân 別biệt 為vi 慧tuệ 謂vị 精tinh 進tấn 之chi 心tâm 。 既ký 已dĩ 現hiện 前tiền 則tắc 純thuần 真chân 之chi 慧tuệ 自tự 然nhiên 發phát 顯hiển 經Kinh 云vân 心tâm 精tinh 現hiện 前tiền 。 純thuần 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 名danh 曰viết 慧tuệ 心tâm 。
【# 五ngũ 定định 心tâm 】# 謂vị 念niệm 慮lự 皆giai 忘vong 寂tịch 用dụng 無vô 心tâm 則tắc 慧tuệ 性tánh 明minh 徹triệt 湛trạm 然nhiên 不bất 動động 。 經Kinh 云vân 周chu 徧biến 寂tịch 湛trạm 寂tịch 妙diệu 常thường 凝ngưng 。 名danh 曰viết 定định 心tâm 。
【# 六lục 不bất 退thoái 心tâm 】# 謂vị 定định 光quang 顯hiển 發phát 慧tuệ 心tâm 明minh 徹triệt 知tri 道đạo 不bất 遠viễn 進tiến 修tu 無vô 懈giải 經Kinh 云vân 定định 光quang 發phát 明minh 。 明minh 性tánh 深thâm 入nhập 。 唯duy 進tiến 無vô 退thoái 。 名danh 不Bất 退Thoái 心Tâm 。
【# 七thất 護hộ 法Pháp 心tâm 】# 謂vị 心tâm 進tiến 無vô 退thoái 則tắc 能năng 保bảo 護hộ 任nhậm 持trì 一nhất 切thiết 。 佛Phật 法Pháp 而nhi 佛Phật 之chi 氣khí 分phần/phân 與dữ 己kỷ 相tương 接tiếp 經Kinh 云vân 心tâm 進tiến 安an 然nhiên 。 保bảo 持trì 不bất 失thất 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 氣khí 分phần 交giao 接tiếp 。 名danh 護Hộ 法Pháp 心Tâm 。
【# 八bát 迴hồi 向hướng 心tâm 】# 廻hồi 即tức 廻hồi 轉chuyển 向hướng 即tức 趣thú 向hướng 謂vị 以dĩ 護hộ 法Pháp 心tâm 微vi 妙diệu 之chi 力lực 感cảm 佛Phật 之chi 光quang 來lai 照chiếu 又hựu 復phục 回hồi 光quang 以dĩ 向hướng 於ư 佛Phật 猶do 如như 雙song 鏡kính 。 交giao 照chiếu 光quang 輝huy 互hỗ 現hiện 也dã 經Kinh 云vân 覺giác 明minh 保bảo 持trì 。 能năng 以dĩ 妙diệu 力lực 。 回hồi 佛Phật 慈từ 光quang 向hướng 佛Phật 安an 住trụ 。 名danh 廻hồi 向hướng 心tâm 。
【# 九cửu 戒giới 心tâm 】# 謂vị 心tâm 廻hồi 向hướng 佛Phật 則tắc 於ư 淨tịnh 戒giới 安an 住trụ 不bất 失thất 經Kinh 云vân 心tâm 光quang 密mật 廻hồi 獲hoạch 佛Phật 常thường 凝ngưng 無vô 上thượng 妙diệu 淨tịnh 。 安an 住trụ 無vô 為vi 。 得đắc 無vô 遺di 失thất 。 名danh 曰viết 戒giới 心tâm 。
【# 十thập 願nguyện 心tâm 】# 謂vị 由do 心tâm 住trụ 淨tịnh 戒giới 而nhi 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 能năng 徧biến 遊du 十thập 方phương 世thế 界giới 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 其kỳ 所sở 願nguyện 。 悉tất 皆giai 滿mãn 足túc 。 經Kinh 云vân 住trụ 戒giới 自tự 在tại 。 能năng 遊du 十thập 方phương 。 所sở 去khứ 隨tùy 願nguyện 。 名danh 曰viết 願nguyện 心tâm 。
十Thập 住Trụ (# 出Xuất 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh )#
謂vị 菩Bồ 薩Tát 約ước 位vị 進tiến 修tu 以dĩ 妙diệu 覺giác 為vi 本bổn 此thử 覺giác 由do 信tín 而nhi 入nhập 入nhập 則tắc 能năng 住trụ 故cố 自tự 發phát 心tâm 住trụ 至chí 灌quán 頂đảnh 住trụ 通thông 為vi 十thập 種chủng 也dã 。
【# 一nhất 發phát 心tâm 住trụ 】# 謂vị 由do 前tiền 十thập 信tín 相tương/tướng 躡niếp 進tiến 修tu 作tác 真chân 方phương 便tiện 顯hiển 發phát 十thập 住trụ 之chi 心tâm 此thử 心tâm 真chân 精tinh 發phát 本bổn 明minh 耀diệu 。 令linh 彼bỉ 十thập 信tín 之chi 用dụng 於ư 明minh 耀diệu 中trung 徧biến 互hỗ 涉thiệp 入nhập 圓viên 成thành 一nhất 心tâm 。 之chi 德đức 經Kinh 云vân 以dĩ 真chân 方phương 便tiện 。 發phát 此thử 十thập 心tâm 。 心tâm 精tinh 發phát 輝huy 。 十thập 用dụng 涉thiệp 入nhập 。 圓viên 成thành 一nhất 心tâm 。 名danh 發Phát 心Tâm 住Trụ 。 (# 十thập 用dụng 即tức 十thập 信tín 之chi 用dụng 也dã )# 。
【# 二nhị 治trị 地địa 住trụ 】# 謂vị 由do 前tiền 所sở 發phát 之chi 心tâm 淨tịnh 如như 瑠lưu 璃ly 所sở 證chứng 之chi 理lý 顯hiển 若nhược 精tinh 金kim 因nhân 此thử 妙diệu 心tâm 契khế 於ư 理lý 地địa 經Kinh 云vân 心tâm 中trung 發phát 明minh 。 如như 淨tịnh 瑠lưu 璃ly 內nội 現hiện 精tinh 金kim 。 以dĩ 前tiền 妙diệu 心tâm 。 履lý 以dĩ 成thành 地địa 名danh 治Trị 地Địa 住Trụ 。 (# 梵Phạn 語ngữ 瑠lưu 璃ly 華hoa 言ngôn 青thanh 色sắc 寶bảo 履lý 即tức 治trị 也dã 亦diệc 造tạo 入nhập 之chi 義nghĩa )# 。
【# 三tam 脩tu 行hành 住trụ 】# 脩tu 行hành 者giả 起khởi 行hành 造tạo 心tâm 也dã 謂vị 前tiền 發phát 心tâm 治trị 地địa 二nhị 住trụ 之chi 智trí 俱câu 已dĩ 明minh 了liễu 由do 明minh 了liễu 故cố 徧biến 修tu 諸chư 行hành 皆giai 無vô 留lưu 礙ngại 經Kinh 云vân 心tâm 地địa 涉thiệp 知tri 。 俱câu 得đắc 明minh 了liễu 。 遊du 履lý 十thập 方phương 。 得đắc 無vô 留lưu 礙ngại 。 名danh 修Tu 行Hành 住Trụ 。 (# 十thập 方phương 者giả 四tứ 方phương 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 也dã )# 。
【# 四tứ 生sanh 貴quý 住trụ 】# 謂vị 由do 前tiền 妙diệu 行hạnh 冥minh 契khế 妙diệu 理lý 將tương 生sanh 佛Phật 家gia 為vi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 故cố 曰viết 生sanh 貴quý 經Kinh 云vân 行hành 與dữ 佛Phật 同đồng 。 受thọ 佛Phật 氣khí 分phần 。 如như 中trung 陰ấm 身thân 。 自tự 求cầu 父phụ 母mẫu 。 陰ấm 信tín 冥minh 通thông 。 入nhập 如Như 來Lai 種chủng 。 名danh 生Sanh 貴Quý 住Trụ 。 (# 中trung 陰ấm 者giả 謂vị 現hiện 身thân 已dĩ 謝tạ 後hậu 身thân 未vị 生sanh 於ư 此thử 之chi 中trung 識thức 未vị 託thác 胎thai 之chi 時thời 也dã )# 。
【# 五ngũ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 】# 謂vị 由do 前tiền 妙diệu 行hạnh 既ký 與dữ 佛Phật 同đồng 則tắc 自tự 行hành 利lợi 他tha 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 具cụ 足túc 不bất 缺khuyết 經Kinh 云vân 既ký 遊du 道đạo 胎thai 。 親thân 奉phụng 覺giác 胤dận 。 如như 胎thai 已dĩ 成thành 。 人nhân 相tướng 不bất 缺khuyết 。 名danh 方Phương 便Tiện 具Cụ 足Túc 住Trụ 。 (# 道đạo 胎thai 者giả 謂vị 道Đạo 果Quả 之chi 胎thai 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 之chi 入nhập 聖thánh 道Đạo 也dã 覺giác 胤dận 者giả 覺giác 即tức 是thị 佛Phật 謂vị 佛Phật 之chi 胤dận 嗣tự 也dã )# 。
【# 六lục 正chánh 心tâm 住trụ 】# 謂vị 前tiền 行hành 相tương/tướng 雖tuy 與dữ 佛Phật 同đồng 心tâm 相tương/tướng 有hữu 異dị 未vị 名danh 正chánh 心tâm 至chí 此thử 則tắc 心tâm 相tương/tướng 不bất 異dị 方phương 名danh 為vi 正chánh 經Kinh 云vân 容dung 貌mạo 如như 佛Phật 。 心tâm 相tướng 亦diệc 同đồng 。 名danh 正Chánh 心Tâm 住Trụ 。
【# 七thất 不bất 退thoái 住trụ 】# 謂vị 前tiền 心tâm 行hành 二nhị 相tương/tướng 既ký 與dữ 佛Phật 同đồng 則tắc 佛Phật 身thân 佛Phật 心tâm 二nhị 種chủng 合hợp 成thành 日nhật 以dĩ 滋tư 益ích 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 長trưởng 。 唯duy 進tiến 無vô 退thoái 。 經Kinh 云vân 身thân 心tâm 合hợp 成thành 。 日nhật 益ích 增tăng 長trưởng 。 名danh 不Bất 退Thoái 住Trụ 。
【# 八bát 童đồng 真chân 住trụ 】# 體thể 微vi 曰viết 童đồng 謂vị 其kỳ 體thể 雖tuy 微vi 已dĩ 具cụ 佛Phật 十thập 身thân 靈linh 妙diệu 之chi 真chân 相tương/tướng 矣hĩ 經Kinh 云vân 十thập 身thân 靈linh 相tướng 。 一nhất 時thời 具cụ 足túc 。 名danh 童Đồng 真Chân 住Trụ 。 (# 十thập 身thân 者giả 菩Bồ 提Đề 身thân 願nguyện 身thân 化hóa 身thân 。 力lực 持trì 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 莊trang 嚴nghiêm 身thân 威uy 勢thế 身thân 意ý 生sanh 身thân 福phước 德đức 身thân 法Pháp 身thân 智trí 身thân 也dã )# 。
【# 九cửu 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 】# 謂vị 自tự 發phát 心tâm 至chí 生sanh 貴quý 名danh 入nhập 聖thánh 胎thai 自tự 方phương 便tiện 具cụ 足túc 至chí 童đồng 真chân 名danh 長trưởng 養dưỡng 聖thánh 胎thai 至chí 此thử 長trưởng 養dưỡng 功công 成thành 名danh 出xuất 聖thánh 胎thai 既ký 出xuất 胎thai 已dĩ 則tắc 為vi 佛Phật 之chi 真chân 子tử 。 而nhi 繼kế 紹thiệu 佛Phật 種chủng 也dã 經Kinh 云vân 形hình 成thành 出xuất 胎thai 。 親thân 為vi 佛Phật 子tử 。 名danh 法Pháp 王Vương 子Tử 住Trụ 。
【# 十thập 灌quán 頂đảnh 住trụ 】# 謂vị 表biểu 菩Bồ 薩Tát 既ký 成thành 佛Phật 子tử 堪kham 行hành 佛Phật 事sự 佛Phật 以dĩ 智trí 水thủy 而nhi 灌quán 其kỳ 頂đảnh 。 猶do 如như 剎sát 利lợi 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 之chi 子tử 受thọ 軄# 而nhi 父phụ 王vương 以dĩ 大đại 海hải 水thủy 。 灌quán 其kỳ 頂đảnh 也dã 經Kinh 云vân 表biểu 以dĩ 成thành 人nhân 。 如như 國quốc 大đại 王vương 。 以dĩ 諸chư 國quốc 事sự 。 分phân 委ủy 太thái 子tử 。 彼bỉ 剎sát 利lợi 王vương 。 世thế 子tử 長trưởng 成thành 。 陳trần 列liệt 灌quán 頂đảnh 。 名danh 灌Quán 頂Đảnh 住Trụ 。 (# 剎sát 利lợi 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 剎sát 帝đế 利lợi 華hoa 言ngôn 田điền 主chủ )# 。
妙Diệu 高Cao 十Thập 義Nghĩa 喻Dụ 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 行Hành (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
妙diệu 高cao 即tức 須Tu 彌Di 山Sơn 也dã 以dĩ 其kỳ 四tứ 寶bảo 所sở 成thành 。 出xuất 七thất 金kim 山sơn 之chi 上thượng 故cố 名danh 妙diệu 高cao 如Như 來Lai 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 時thời 以dĩ 自tự 在tại 神thần 力lực 。 升thăng 此thử 山sơn 頂đảnh 加gia 被bị 法Pháp 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 法pháp 行hành 有hữu 此thử 十thập 喻dụ 焉yên (# 梵Phạn 語ngữ 須Tu 彌Di 華hoa 言ngôn 妙diệu 高cao 四tứ 寶bảo 者giả 金kim 銀ngân 瑠lưu 璃ly 。 水thủy 精tinh 也dã 七thất 金kim 山sơn 者giả 一nhất 雙song 持trì 二nhị 持trì 軸trục 三tam 檐diêm 木mộc 四tứ 善thiện 見kiến 五ngũ 馬mã 耳nhĩ 六lục 障chướng 礙ngại 七thất 持trì 地địa 皆giai 言ngôn 金kim 者giả 有hữu 金kim 色sắc 光quang 。 明minh 故cố 也dã )# 。
【# 一nhất 體thể 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 以dĩ 四tứ 寶bảo 所sở 成thành 。 其kỳ 體thể 勝thắng 妙diệu 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 由do 聞văn 思tư 修tu 觧# 四tứ 法pháp 而nhi 為vi 妙diệu 體thể 也dã (# 聞văn 謂vị 聞văn 受thọ 佛Phật 法Pháp 思tư 謂vị 思tư 惟duy 佛Phật 法Pháp 。 修tu 謂vị 修tu 習tập 佛Phật 法Pháp 觧# 謂vị 觧# 了liễu 佛Phật 法Pháp )# 。
【# 二nhị 相tương/tướng 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 有hữu 八bát 方phương 四tứ 級cấp 其kỳ 相tương 勝thắng 妙diệu 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 具cụ 足túc 。 四tứ 德đức 八bát 聖thánh 之chi 妙diệu 相tướng 也dã (# 八bát 方phương 者giả 即tức 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 四tứ 維duy 也dã 四tứ 級cấp 猶do 四tứ 層tằng 也dã 四tứ 德đức 即tức 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 也dã 八bát 聖thánh 即tức 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 謂vị 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 正chánh 定định 也dã )# 。
【# 三tam 色sắc 妙diệu 】# 謂vị 山sơn 之chi 北bắc 金kim 色sắc 東đông 銀ngân 色sắc 南nam 瑠lưu 璃ly 色sắc 西tây 水thủy 精tinh 色sắc 一nhất 切thiết 草thảo 木mộc 。 鳥điểu 獸thú 等đẳng 物vật 隨tùy 所sở 至chí 處xứ 。 則tắc 同đồng 其kỳ 色sắc 自tự 常thường 不bất 變biến 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 四tứ 辯biện 為vi 色sắc 令linh 物vật 所sở 觧# 皆giai 同đồng 而nhi 自tự 智trí 不bất 變biến 也dã (# 四tứ 辯biện 者giả 義nghĩa 辯biện 法Pháp 辯biện 。 辤# 辯biện 說thuyết 辯biện 也dã )# 。
【# 四tứ 德đức 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 八bát 方phương 猛mãnh 風phong 所sở 吹xuy 不bất 能năng 令linh 動động 。 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 八bát 法pháp 不bất 能năng 動động 也dã (# 八bát 法pháp 者giả 一nhất 利lợi 二nhị 衰suy 三tam 毀hủy 四tứ 譽dự 五ngũ 稱xưng 六lục 譏cơ 七thất 苦khổ 八bát 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã )# 。
【# 五ngũ 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 】# 謂vị 七thất 金kim 山sơn 七thất 重trùng 圍vi 繞nhiễu 。 及cập 七thất 香hương 水thủy 海hải 海hải 印ấn 旋toàn 流lưu 猶do 如như 眷quyến 屬thuộc 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 七thất 支chi 奉phụng 戒giới 如như 金kim 山sơn 圍vi 繞nhiễu 七thất 識thức 流lưu 轉chuyển 如như 海hải 印ấn 旋toàn 流lưu 也dã (# 海hải 印ấn 者giả 大đại 集tập 經Kinh 云vân 閻Diêm 浮Phù 提đề 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 身thân 。 及cập 與dữ 外ngoại 色sắc 大đại 海hải 中trung 皆giai 有hữu 印ấn 像tượng 故cố 名danh 海hải 印ấn 七thất 支chi 戒giới 者giả 不bất 殺sát 生sanh 不bất 偷thâu 盜đạo 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 七thất 識thức 即tức 意ý 識thức 謂vị 意ý 識thức 流lưu 動động 不bất 息tức 也dã )# 。
【# 六lục 依y 持trì 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 唯duy 諸chư 天thiên 及cập 得đắc 神thần 通thông 者giả 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 居cư 住trụ 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 依y 持trì 而nhi 住trụ 可khả 以dĩ 神thần 會hội 非phi 有hữu 情tình 能năng 升thăng 也dã (# 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 之chi 理lý 也dã )# 。
【# 七thất 作tác 業nghiệp 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 而nhi 鎮trấn 四tứ 洲châu 映ánh 蔽tế 日nhật 月nguyệt 。 而nhi 成thành 晝trú 夜dạ 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 徧biến 應ưng 十thập 方phương 映ánh 蔽tế 佛Phật 日nhật 及cập 菩Bồ 薩Tát 月nguyệt 而nhi 成thành 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 晝trú 夜dạ 也dã (# 四tứ 洲châu 東đông 弗Phất 于Vu 逮Đãi 。 南Nam 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 西Tây 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 北Bắc 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 也dã 日nhật 月nguyệt 於ư 山sơn 腰yêu 旋toàn 轉chuyển 而nhi 成thành 晝trú 夜dạ 故cố 云vân 映ánh 蔽tế 日nhật 月nguyệt 。 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 嚴nghiêm 滅diệt 度độ 晝trú 夜dạ 者giả 涅Niết 槃Bàn 為vi 晝trú 生sanh 死tử 為vi 夜dạ 也dã )# 。
【# 八bát 生sanh 果quả 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 有hữu 波ba 利lợi 質chất 多đa 羅la 樹thụ 。 能năng 利lợi 益ích 天thiên 眾chúng 而nhi 生sanh 妙diệu 果Quả 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 生sanh 教giáo 行hành 果quả 而nhi 猶do 妙diệu 樹thụ 也dã (# 波ba 利lợi 質chất 多đa 羅la 。 華hoa 言ngôn 圓viên 生sanh 謂vị 枝chi 葉diệp 四tứ 布bố 。 香hương 氣khí 周chu 徧biến 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 在tại 山sơn 頂đảnh 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 善thiện 法Pháp 堂đường 之chi 東đông 北bắc 諸chư 天thiên 於ư 樹thụ 下hạ 遊du 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 云vân 利lợi 益ích 天thiên 眾chúng )# 。
【# 九cửu 為vi 首thủ 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 於ư 世thế 界giới 成thành 時thời 四tứ 洲châu 之chi 中trung 最tối 為vi 先tiên 成thành 是thị 名danh 為vi 首thủ 妙diệu 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 世thế 界giới 。 初sơ 成thành 之chi 時thời 先tiên 出xuất 於ư 世thế 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 現hiện 種chủng 種chủng 資tư 具cụ 也dã 。
【# 十thập 堅kiên 固cố 妙diệu 】# 謂vị 此thử 山sơn 於ư 世thế 界giới 壞hoại 時thời 鐵thiết 圍vi 等đẳng 山sơn 悉tất 皆giai 滅diệt 壞hoại 而nhi 此thử 山sơn 壞hoại 最tối 在tại 後hậu 名danh 為vi 堅Kiên 固Cố 。 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 若nhược 世thế 界giới 將tương 壞hoại 最tối 後hậu 滅diệt 度độ 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 而nhi 說thuyết 上thượng 定định 令linh 免miễn 三tam 災tai 也dã (# 上thượng 定định 無vô 色sắc 界giới 定định 也dã 三tam 災tai 風phong 灾# 水thủy 灾# 火hỏa 灾# 也dã )# 。
十Thập 行Hành (# 出Xuất 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh )#
十thập 行hành 者giả 謂vị 由do 前tiền 十thập 住trụ 進tiến 修tu 功công 滿mãn 已dĩ 成thành 佛Phật 子tử 自tự 得đắc 己kỷ 利lợi 而nhi 利lợi 他tha 之chi 行hành 未vị 成thành 是thị 故cố 廣quảng 行hành 饒nhiêu 益ích 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 然nhiên 行hành 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 始thỉ 自tự 歡hoan 喜hỷ 終chung 至Chí 真Chân 實thật 而nhi 成thành 十thập 種chủng 也dã 。
【# 一nhất 歡hoan 喜hỷ 行hành 】# 謂vị 由do 前tiền 十thập 住trụ 進tiến 修tu 功công 滿mãn 已dĩ 成thành 佛Phật 子tử 具cụ 佛Phật 妙diệu 德đức 能năng 於ư 十thập 方phương 。 剎sát 土độ 隨tùy 順thuận 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 自tự 他tha 俱câu 喜hỷ 經Kinh 云vân 成thành 佛Phật 子tử 已dĩ 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 如Như 來Lai 妙diệu 德đức 。 十thập 方phương 隨tùy 順thuận 。 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 行Hạnh 。 (# 剎sát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 剎sát 摩ma 華hoa 言ngôn 土thổ/độ 田điền )# 。
【# 二nhị 饒nhiêu 益ích 行hành 】# 謂vị 善thiện 推thôi 妙diệu 德đức 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 使sử 得đắc 法Pháp 利lợi 不bất 生sanh 厭yếm 想tưởng 經Kinh 云vân 善thiện 能năng 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 名danh 饒Nhiêu 益Ích 行Hạnh 。
【# 三tam 無vô 瞋sân 恨hận 行hành 】# 謂vị 瞋sân 恨hận 生sanh 於ư 違vi 拒cự 既ký 能năng 自tự 覺giác 又hựu 能năng 覺giác 他tha 自tự 他tha 之chi 利lợi 兼kiêm 成thành 則tắc 瞋sân 恨hận 自tự 無vô 也dã 經Kinh 云vân 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 得đắc 無vô 違vi 拒cự 。 名danh 無Vô 瞋Sân 恨Hận 行Hạnh 。
【# 四tứ 無vô 盡tận 行hành 】# 謂vị 隨tùy 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 化hóa 現hiện 其kỳ 身thân 。 轉chuyển 化hóa 無vô 窮cùng 而nhi 益ích 物vật 無vô 盡tận 竪thụ 徧biến 三tam 際tế 橫hoạnh/hoành 周chu 十thập 方phương 通thông 達đạt 。 無vô 礙ngại 經Kinh 云vân 種chủng 類loại 出xuất 生sanh 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 三tam 世thế 平bình 等đẳng 。 十thập 方phương 通thông 達đạt 。 名danh 無vô 盡tận 行hành 。 (# 三tam 際tế 者giả 即tức 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 三tam 世thế 也dã )# 。
【# 五ngũ 離ly 癡si 亂loạn 行hành 】# 謂vị 妙diệu 智trí 了liễu 達đạt 一nhất 切thiết 。 法Pháp 門môn 雖tuy 各các 不bất 同đồng 悉tất 皆giai 歸quy 於ư 一nhất 理lý 而nhi 無vô 差sai 誤ngộ 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 合hợp 同đồng 。 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 得đắc 無vô 差sai 誤ngộ 。 名danh 離Ly 癡Si 亂Loạn 行Hạnh 。
【# 六lục 善thiện 現hiện 行hành 】# 謂vị 由do 無vô 癡si 亂loạn 行hành 故cố 能năng 於ư 同đồng 類loại 中trung 顯hiển 現hiện 異dị 相tướng 。 於ư 異dị 相tướng 中trung 不bất 見kiến 有hữu 異dị 同đồng 異dị 圓viên 融dung 互hỗ 現hiện 自tự 在tại 經Kinh 云vân 則tắc 於ư 同đồng 中trung 。 顯hiển 現hiện 羣quần 異dị 一nhất 一nhất 異dị 相tướng 。 各các 各các 見kiến 同đồng 。 名danh 善Thiện 現Hiện 行Hạnh 。
【# 七thất 無vô 著trước 行hành 】# 無vô 著trước 即tức 無vô 礙ngại 之chi 義nghĩa 也dã 謂vị 由do 善thiện 現hiện 之chi 行hành 充sung 擴# 圓viên 融dung 以dĩ 滿mãn 空không 微vi 塵trần 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 現hiện 十thập 方phương 界giới 。 而nhi 塵trần 相tương/tướng 不bất 壞hoại 塵trần 界giới 交giao 現hiện 小tiểu 大đại 無vô 礙ngại 經Kinh 云vân 現hiện 塵trần 現hiện 界giới 。 不bất 相tương 留lưu 礙ngại 。 名danh 無Vô 著Trước 行Hạnh 。
【# 八bát 尊tôn 重trọng 行hành 】# 謂vị 前tiền 無vô 著trước 行hành 中trung 現hiện 塵trần 現hiện 界giới 。 皆giai 是thị 般Bát 若Nhã 觀quán 照chiếu 。 之chi 力lực 然nhiên 般Bát 若Nhã 於ư 六Lục 度Độ 中trung 稱xưng 為vi 第đệ 一nhất 可khả 謂vị 至chí 尊tôn 至chí 重trọng 。 矣hĩ 經Kinh 云vân 種chủng 種chủng 現hiện 前tiền 。 咸hàm 是thị 第đệ 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 名danh 尊Tôn 重Trọng 行Hạnh 。 (# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã 梵Phạn 語ngữ 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 華hoa 言ngôn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn )# 。
【# 九cửu 善thiện 法Pháp 行hành 】# 謂vị 於ư 妙diệu 觀quán 慧tuệ 中trung 種chủng 種chủng 明minh 現hiện 以dĩ 顯hiển 圓viên 融dung 之chi 德đức 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 莫mạc 不bất 依y 此thử 圓viên 融dung 而nhi 為vi 法pháp 則tắc 。 經Kinh 云vân 如như 是thị 圓viên 融dung 。 能năng 成thành 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 軌quỹ 則tắc 。 名danh 善Thiện 法Pháp 行Hạnh 。
【# 十thập 真chân 實thật 行hạnh 】# 謂vị 前tiền 圓viên 融dung 德đức 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。 無vô 為vi 真chân 實thật 之chi 性tánh 然nhiên 依y 性tánh 起khởi 修tu 則tắc 所sở 修tu 之chi 行hành 。 無vô 非phi 真chân 實thật 矣hĩ 經Kinh 云vân 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。 清thanh 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 一nhất 真chân 無vô 為vi 。 性tánh 本bổn 然nhiên 故cố 。 名danh 真Chân 實Thật 行Hạnh 。
十Thập 廻Hồi 向Hướng (# 出Xuất 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh )#
廻hồi 即tức 廻hồi 轉chuyển 向hướng 即tức 趣thú 向hướng 謂vị 起khởi 大đại 悲bi 之chi 心tâm 。 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。 回hồi 轉chuyển 十thập 行hành 之chi 善thiện 向hướng 於ư 三tam 處xứ 一nhất 真Chân 如Như 實thật 際tế 。 是thị 所sở 證chứng 二nhị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 所sở 求cầu 三tam 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 是thị 所sở 度độ 以dĩ 能năng 廻hồi 之chi 心tâm 及cập 所sở 廻hồi 善thiện 行hành 向hướng 彼bỉ 萬vạn 類loại 圓viên 滿mãn 梵Phạm 行hạnh 。 等đẳng 入nhập 法Pháp 界Giới 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
【# 一nhất 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 由do 前tiền 修tu 十thập 行hành 神thần 通thông 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 。 諸chư 佛Phật 所sở 行hành 。 事sự 已dĩ 又hựu 當đương 修tu 此thử 廻hồi 向hướng 之chi 行hành 然nhiên 廻hồi 向hướng 之chi 行hành 以dĩ 悲bi 願nguyện 之chi 心tâm 為vi 最tối 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。 而nhi 無vô 能năng 度độ 之chi 相tướng 廻hồi 此thử 無vô 為vi 之chi 心tâm 趣thú 向hướng 寂tịch 滅diệt 之chi 地địa 經Kinh 云vân 當đương 度độ 眾chúng 生sanh 。 滅diệt 除trừ 度độ 相tướng 。 廻hồi 無vô 為vi 心tâm 向hướng 涅Niết 槃Bàn 路lộ 。 名danh 救Cứu 一Nhất 切Thiết 。 眾chúng 生sanh 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 廻hồi 向hướng (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。
【# 二nhị 不bất 壞hoại 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 前tiền 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 則tắc 是thị 可khả 壞hoại 今kim 復phục 壞hoại 前tiền 可khả 壞hoại 離ly 於ư 能năng 離ly 則tắc 是thị 不bất 壞hoại 壞hoại 即tức 空không 不bất 壞hoại 即tức 假giả 空không 假giả 不bất 二nhị 正chánh 顯hiển 中trung 道đạo 而nhi 歸quy 趣thú 於ư 本bổn 覺giác 矣hĩ 經Kinh 云vân 壞hoại 其kỳ 可khả 壞hoại 。 遠viễn 離ly 諸chư 離ly 。 名danh 不bất 壞hoại 廻hồi 向hướng (# 一nhất 念niệm 無vô 相tướng 謂vị 之chi 空không 無vô 法pháp 不bất 具cụ 謂vị 之chi 假giả 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 謂vị 之chi 中trung 本bổn 覺giác 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 具cụ 真Chân 如Như 之chi 性tánh 本bổn 來lai 是thị 覺giác 也dã )# 。
【# 三tam 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 所sở 向hướng 本bổn 覺giác 之chi 性tánh 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 而nhi 能năng 覺giác 之chi 智trí 齊tề 於ư 佛Phật 覺giác 經Kinh 云vân 本bổn 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 覺giác 齊tề 佛Phật 覺giác 。 名danh 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 廻hồi 向hướng 。
【# 四tứ 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 前tiền 能năng 覺giác 之chi 智trí 無vô 處xứ 不bất 徧biến 既ký 齊tề 佛Phật 覺giác 則tắc 所sở 證chứng 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 地địa 如như 佛Phật 不bất 異dị 經Kinh 云vân 精tinh 真chân 發phát 明minh 。 地địa 如như 佛Phật 地Địa 。 名danh 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 廻hồi 向hướng 。
【# 五ngũ 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 前tiền 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 世thế 界giới 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 是thị 如Như 來Lai 然nhiên 如Như 來Lai 則tắc 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 之chi 如Như 來Lai 世thế 界giới 。 即tức 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 之chi 世thế 界giới 世thế 界giới 如Như 來Lai 。 涉thiệp 入nhập 無vô 礙ngại 功công 德đức 無vô 盡tận 。 經Kinh 云vân 世thế 界giới 如Như 來Lai 。 互hỗ 相tương 涉thiệp 入nhập 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 名danh 無vô 盡tận 功công 德đức 藏tạng 廻hồi 向hướng 。
【# 六lục 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 於ư 諸chư 佛Phật 理lý 地địa 起khởi 萬vạn 行hạnh 真chân 因nhân 顯hiển 證chứng 一Nhất 乘Thừa 寂tịch 滅diệt 之chi 道Đạo 行hạnh 從tùng 理lý 起khởi 故cố 曰viết 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 能năng 生sanh 道Đạo 果Quả 故cố 曰viết 善thiện 根căn 經Kinh 云vân 於ư 同đồng 佛Phật 地Địa 。 地địa 中trung 各các 各các 。 生sanh 清thanh 淨tịnh 因nhân 。 依y 因nhân 發phát 輝huy 。 取thủ 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 名danh 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 廻hồi 向hướng 。
【# 七thất 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 既ký 修tu 真chân 因nhân 善thiện 根căn 成thành 就tựu 。 則tắc 知tri 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 本bổn 性tánh 。 性tánh 既ký 平bình 等đẳng 故cố 能năng 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 善thiện 根căn 無vô 有hữu 遺di 失thất 亦diệc 無vô 高cao 下hạ 。 經Kinh 云vân 真chân 根căn 既ký 成thành 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 本bổn 性tánh 。 性tánh 圓viên 成thành 就tựu 。 不bất 失thất 眾chúng 生sanh 。 名danh 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 廻hồi 向hướng 。
【# 八bát 真Chân 如Như 相tương/tướng 廻hồi 向hướng 】# 離ly 妄vọng 曰viết 真chân 不bất 異dị 曰viết 如như 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 本bổn 真Chân 如Như 不bất 即tức 不bất 離ly 。 二nhị 俱câu 無vô 著trước 則tắc 真Chân 如Như 相tương/tướng 現hiện 經Kinh 云vân 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 惟duy 即tức 與dữ 離ly 二nhị 無vô 所sở 著trước 。 名danh 真Chân 如Như 相tương/tướng 廻hồi 向hướng 。
【# 九cửu 無vô 縛phược 解giải 脫thoát 廻hồi 向hướng 】# 謂vị 真Chân 如Như 之chi 相tướng 現hiện 前tiền 則tắc 智trí 慧tuệ 明minh 了liễu 。 十thập 界giới 依y 正chánh 等đẳng 法pháp 互hỗ 攝nhiếp 圓viên 融dung 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 經Kinh 云vân 真chân 得đắc 所sở 如như 。 十thập 方phương 無vô 礙ngại 。 名danh 無Vô 縛Phược 解Giải 脫Thoát 迴Hồi 向Hướng 。 (# 十thập 界giới 者giả 佛Phật 界giới 菩Bồ 薩Tát 界giới 緣Duyên 覺Giác 界giới 聲Thanh 聞Văn 界giới 天thiên 界giới 人nhân 界giới 。 脩tu 羅la 界giới 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 畜súc 生sanh 界giới 地địa 獄ngục 界giới 也dã 依y 正chánh 者giả 依y 即tức 所sở 依y 之chi 國quốc 土độ 正chánh 即tức 十thập 界giới 能năng 依y 之chi 色sắc 身thân 也dã )# 。
【# 十thập 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 迴hồi 向hướng 】# 謂vị 所sở 證chứng 性tánh 德đức 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 含hàm 攝nhiếp 徧biến 周chu 其kỳ 量lượng 無vô 外ngoại 十thập 界giới 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 經Kinh 云vân 性tánh 德đức 圓viên 成thành 。 法Pháp 界Giới 量lượng 滅diệt 。 名danh 法Pháp 界Giới 無Vô 量Lượng 迴Hồi 向Hướng 。
十Thập 地Địa (# 出Xuất 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh )#
十Thập 地Địa 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 所sở 證chứng 之chi 地địa 位vị 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 依y 此thử 發phát 生sanh 也dã 然nhiên 地địa 位vị 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 始thỉ 自tự 歡hoan 喜hỷ 終chung 於ư 法pháp 雲vân 分phân 為vi 十thập 也dã 。
【# 一nhất 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 智trí 同đồng 佛Phật 智trí 理lý 齊tề 佛Phật 理lý 徹triệt 見kiến 大Đại 道Đạo 盡tận 佛Phật 境cảnh 界giới 。 而nhi 得đắc 法Pháp 喜hỷ 登đăng 於ư 初Sơ 地Địa 經Kinh 云vân 於ư 大đại 菩Bồ 提Đề 。 善thiện 得đắc 通thông 達đạt 。 覺giác 通thông 如Như 來Lai 。 盡tận 佛Phật 境cảnh 界giới 。 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 (# 得đắc 法Pháp 喜hỷ 者giả 謂vị 於ư 證chứng 得đắc 之chi 法pháp 而nhi 生sanh 喜hỷ 樂lạc 也dã 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
【# 二nhị 離ly 垢cấu 地địa 】# 謂vị 由do 盡tận 佛Phật 境cảnh 界giới 。 明minh 了liễu 諸chư 法pháp 異dị 性tánh 而nhi 入nhập 於ư 同đồng 若nhược 見kiến 有hữu 同đồng 即tức 非phi 離ly 垢cấu 同đồng 性tánh 亦diệc 滅diệt 。 斯tư 為vi 離ly 垢cấu 經Kinh 云vân 異dị 性tánh 入nhập 同đồng 。 同đồng 性tánh 亦diệc 滅diệt 。 名danh 離Ly 垢Cấu 地Địa 。
【# 三tam 發phát 光quang 地địa 】# 謂vị 同đồng 異dị 情tình 見kiến 之chi 垢cấu 既ký 淨tịnh 則tắc 本bổn 覺giác 之chi 慧tuệ 光quang 明minh 開khai 發phát 經Kinh 云vân 淨tịnh 極cực 明minh 生sanh 。 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 (# 情tình 見kiến 者giả 謂vị 依y 情tình 分phân 別biệt 之chi 見kiến 也dã )# 。
【# 四tứ 熖# 慧tuệ 地địa 】# 謂vị 慧tuệ 明minh 既ký 極cực 則tắc 佛Phật 覺giác 圓viên 滿mãn 覺giác 滿mãn 則tắc 慧tuệ 光quang 發phát 熖# 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 爍thước 破phá 一nhất 切thiết 情tình 見kiến 經Kinh 云vân 明minh 極cực 覺giác 滿mãn 。 名danh 熖# 慧tuệ 地địa 。
【# 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 】# 謂vị 由do 前tiền 熖# 慧tuệ 爍thước 破phá 一nhất 切thiết 情tình 見kiến 其kỳ 同đồng 異dị 之chi 相tướng 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 境cảnh 界giới 無vô 有hữu 能năng 勝thắng 。 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 同đồng 異dị 。 所sở 不bất 能năng 至chí 。 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。
【# 六lục 現hiện 前tiền 地địa 】# 謂vị 由do 前tiền 同đồng 異dị 之chi 相tướng 既ký 不bất 可khả 得đắc 則tắc 真Chân 如Như 淨tịnh 性tánh 明minh 顯hiển 現hiện 前tiền 經Kinh 云vân 無vô 為vi 真Chân 如Như 。 性tánh 淨tịnh 明minh 露lộ 。 名danh 現Hiện 前Tiền 地Địa 。
【# 七thất 遠viễn 行hành 地địa 】# 謂vị 真Chân 如Như 之chi 境cảnh 廣quảng 無vô 邊biên 際tế 。 雖tuy 真Chân 如Như 現hiện 前tiền 分phần/phân 證chứng 則tắc 局cục 若nhược 盡tận 其kỳ 際tế 方phương 為vi 極cực 到đáo 經Kinh 云vân 盡tận 真Chân 如Như 際tế 。 名danh 遠Viễn 行Hành 地Địa 。 (# 分phần/phân 證chứng 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 分phần 分phần 次thứ 第đệ 而nhi 證chứng 也dã )# 。
【# 八bát 不bất 動động 地địa 】# 謂vị 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 既ký 盡tận 其kỳ 際tế 全toàn 得đắc 其kỳ 體thể 則tắc 真chân 常thường 凝ngưng 靜tĩnh 無vô 能năng 動động 搖dao 。 經Kinh 云vân 一nhất 真Chân 如Như 心tâm 。 名danh 不Bất 動Động 地Địa 。
【# 九cửu 善thiện 慧tuệ 地địa 】# 謂vị 既ký 得đắc 真Chân 如Như 之chi 體thể 即tức 發phát 妙diệu 用dụng 凡phàm 所sở 照chiếu 了liễu 悉tất 是thị 真Chân 如Như 經Kinh 云vân 發phát 真Chân 如Như 用dụng 。 名danh 善Thiện 慧Tuệ 地Địa 。
【# 十thập 法pháp 雲vân 地địa 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 至chí 此thử 第đệ 十Thập 地Địa 修tu 行hành 功công 滿mãn 唯duy 務vụ 化hóa 利lợi 眾chúng 生sanh 。 大đại 慈từ 如như 雲vân 普phổ 能năng 陰ấm 覆phú 雖tuy 施thi 作tác 利lợi 潤nhuận 而nhi 本bổn 寂tịch 不bất 動động 經Kinh 云vân 慈từ 陰ấm 妙diệu 雲vân 。 覆phú 涅Niết 槃Bàn 海hải 。 名danh 法Pháp 雲Vân 地Địa 。 (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 謂vị 之chi 海hải 者giả 以dĩ 其kỳ 深thâm 廣quảng 無vô 法pháp 而nhi 不bất 容dung 也dã )# 。
十Thập 地Địa 斷Đoạn 障Chướng 證Chứng 真Chân (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 吞Thôn 海Hải 集Tập 并Tinh 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
【# 一nhất 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 眾chúng 生sanh 心tâm 墮đọa 邪tà 見kiến 。 皆giai 成thành 障chướng 礙ngại 故cố 發phát 起khởi 大đại 願nguyện 慈từ 心tâm 而nhi 修tu 捨xả 行hành 於ư 內nội 身thân 外ngoại 財tài 無vô 所sở 悋lận 惜tích 。 由do 因nhân 感cảm 果quả 而nhi 登đăng 初Sơ 地Địa 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 斷đoạn 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 而nhi 證chứng 徧biến 行hành 真Chân 如Như 是thị 名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 者giả 性tánh 即tức 凡phàm 夫phu 之chi 性tánh 障chướng 即tức 執chấp 著trước 我ngã 法pháp 障chướng 於ư 初Sơ 地Địa 功công 德đức 也dã 徧biến 行hành 真Chân 如Như 者giả 謂vị 此thử 真Chân 如Như 由do 人nhân 法pháp 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 不bất 在tại 也dã )# 。
【# 二nhị 離ly 垢cấu 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 眾chúng 生sanh 造tạo 十thập 惡ác 業nghiệp 。 心tâm 墮đọa 邪tà 行hành 故cố 發phát 慈từ 心tâm 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 遠viễn 離ly 欲dục 垢cấu 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 即tức 斷đoạn 邪tà 行hành 之chi 障chướng 證chứng 最tối 勝thắng 真Chân 如Như 是thị 名danh 離Ly 垢Cấu 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 十thập 惡ác 者giả 一nhất 殺sát 生sanh 二nhị 偷thâu 盜đạo 三tam 邪tà 淫dâm 四tứ 妄vọng 言ngôn 五ngũ 綺ỷ 語ngữ 六lục 惡ác 口khẩu 七thất 兩lưỡng 舌thiệt 八bát 貪tham 九cửu 瞋sân 十thập 邪tà 見kiến 也dã 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà 淫dâm 不bất 妄vọng 言ngôn 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 貪tham 不bất 瞋sân 。 不bất 邪tà 見kiến 也dã 邪tà 行hành 障chướng 者giả 謂vị 身thân 口khẩu 意ý 。 誤ngộ 犯phạm 禁cấm 戒giới 也dã 最tối 勝thắng 真Chân 如Như 者giả 謂vị 此thử 真Chân 如Như 具cụ 無vô 邊biên 德đức 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 最tối 為vi 勝thắng 也dã )# 。
【# 三tam 發phát 光quang 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 眾chúng 生sanh 迷mê 惑hoặc 。 昏hôn 暗ám 障chướng 諸chư 善thiện 法Pháp 皆giai 無vô 明minh 了liễu 故cố 加gia 功công 用dụng 行hành 發phát 起khởi 深thâm 廣quảng 之chi 心tâm 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 智trí 慧tuệ 光quang 發phát 即tức 斷đoạn 暗ám 鈍độn 之chi 障chướng 證chứng 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 是thị 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 暗ám 鈍độn 障chướng 者giả 謂vị 忘vong 失thất 聞văn 思tư 修tu 三tam 慧tuệ 照chiếu 法pháp 不bất 能năng 顯hiển 現hiện 。 也dã 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 者giả 謂vị 此thử 真Chân 如Như 流lưu 出xuất 教giáo 法pháp 於ư 餘dư 教giáo 法pháp 極cực 為vi 勝thắng 也dã )# 。
【# 四tứ 熖# 慧tuệ 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 眾chúng 生sanh 墮đọa 於ư 煩phiền 惱não 故cố 發phát 大đại 慈từ 具cụ 修tu 三tam 十thập 七thất 。 品phẩm 道Đạo 法Pháp 發phát 起khởi 慧tuệ 熖# 即tức 斷đoạn 微vi 細tế 煩phiền 惱não 。 現hiện 行hành 障chướng 證chứng 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 是thị 名danh 熖# 慧tuệ 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 道Đạo 法Pháp 者giả 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 已dĩ 生sanh 惡ác 令linh 永vĩnh 斷đoạn 未vị 生sanh 惡ác 令linh 不bất 生sanh 已dĩ 生sanh 善thiện 令linh 增tăng 長trưởng 未vị 生sanh 善thiện 令linh 得đắc 生sanh 是thị 四tứ 正chánh 勤cần 欲dục 如như 意ý 足túc 念niệm 如như 意ý 足túc 精tinh 進tấn 如như 意ý 。 足túc 思tư 惟duy 如như 意ý 。 足túc 是thị 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 信tín 根căn 精tinh 進tấn 根căn 念niệm 根căn 定định 根căn 慧tuệ 根căn 是thị 為vi 五ngũ 根căn 信tín 力lực 精tinh 進tấn 。 力lực 念niệm 力lực 定định 力lực 慧tuệ 力lực 。 是thị 為vi 五ngũ 力lực 。 念niệm 覺giác 分phần/phân 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 分Phần 。 精Tinh 進Tấn 覺Giác 分Phần 。 喜hỷ 覺giác 分phần/phân 除trừ 覺giác 分phần/phân 定định 覺giác 分phần/phân 捨xả 覺giác 分phân 是thị 七thất 覺giác 分phần/phân 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 正chánh 定định 是thị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 以dĩ 上thượng 諸chư 法pháp 總tổng 為vi 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 也dã 微vi 細tế 煩phiền 惱não 。 現hiện 行hành 者giả 謂vị 無vô 明minh 微vi 細tế 之chi 惑hoặc 現hiện 起khởi 也dã 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 者giả 謂vị 證chứng 此thử 真Chân 如Như 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 也dã )# 。
【# 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 下hạ 乘thừa 人nhân 滯trệ 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 樂nhạo 獨độc 善thiện 寂tịch 。 故cố 發phát 慈từ 心tâm 脩tu 習tập 平bình 等đẳng 加gia 行hành 悟ngộ 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 無vô 差sai 別biệt 智trí 。 無vô 有hữu 能năng 勝thắng 。 即tức 斷đoạn 下hạ 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 障chướng 證chứng 類loại 無vô 別biệt 真Chân 如Như 是thị 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 下hạ 乘thừa 者giả 即tức 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 言ngôn 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 謂vị 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 斷đoạn 盡tận 尚thượng 餘dư 色sắc 身thân 未vị 滅diệt 也dã 真Chân 諦Đế 者giả 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 諦đế 審thẩm 真chân 空không 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 也dã 俗tục 諦đế 者giả 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 諦đế 審thẩm 法pháp 法pháp 宛uyển 然nhiên 也dã 無vô 差sai 別biệt 智trí 。 即tức 平bình 等đẳng 之chi 智trí 。 也dã 類loại 無vô 差sai 別biệt 真Chân 如Như 者giả 謂vị 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 類loại 平bình 等đẳng 無vô 有hữu 差sai 別biệt 也dã )# 。
【# 六lục 現hiện 前tiền 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 眾chúng 生sanh 墮đọa 於ư 生sanh 死tử 發phát 大đại 悲bi 心tâm 。 加gia 修tu 平bình 等đẳng 利lợi 生sanh 之chi 行hành 智trí 慧tuệ 現hiện 前tiền 。 即tức 斷đoạn 麤thô 相tương/tướng 現hiện 行hành 障chướng 證chứng 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 是thị 名danh 現Hiện 前Tiền 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 麤thô 相tương/tướng 者giả 謂vị 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 執chấp 苦khổ 集tập 為vi 染nhiễm 執chấp 道đạo 滅diệt 為vi 淨tịnh 也dã 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 者giả 謂vị 此thử 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 無vô 染nhiễm 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 。 後hậu 方phương 淨tịnh 也dã )# 。
【# 七thất 遠viễn 行hành 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 誓thệ 願nguyện 度độ 生sanh 發phát 慈từ 悲bi 心tâm 。 加gia 修tu 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 悟ngộ 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 三tam 昧muội 即tức 斷đoạn 細tế 相tướng 現hiện 行hành 。 障chướng 證chứng 法pháp 無vô 別biệt 真Chân 如Như 是thị 名danh 遠Viễn 行Hành 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 言ngôn 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 者giả 即tức 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 之chi 分phần 也dã 空không 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 空không 也dã 無vô 相tướng 者giả 謂vị 不bất 見kiến 世thế 間gian 男nam 女nữ 一nhất 異dị 等đẳng 相tương/tướng 也dã 無vô 願nguyện 者giả 謂vị 於ư 三tam 界giới 無vô 所sở 願nguyện 求cầu 。 也dã 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định 細tế 相tướng 現hiện 行hành 。 者giả 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 執chấp 有hữu 緣duyên 生sanh 及cập 執chấp 無vô 相tướng 也dã 法pháp 無vô 別biệt 真Chân 如Như 者giả 謂vị 了liễu 種chủng 種chủng 教giáo 法pháp 同đồng 一nhất 真Chân 如Như 無vô 別biệt 相tướng 也dã )# 。
【# 八bát 不bất 動động 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 不bất 捨xả 。 度độ 生sanh 加gia 修tu 清thanh 淨tịnh 道Đạo 行hạnh 。 離ly 心tâm 意ý 識thức 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 所sở 不bất 能năng 動động 。 即tức 斷đoạn 無vô 相tướng 中trung 作tác 加gia 行hành 障chướng 證chứng 不bất 增tăng 减# 真Chân 如Như 是thị 名danh 不Bất 動Động 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 心tâm 意ý 識thức 者giả 入nhập 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 心tâm 能năng 積tích 聚tụ 業nghiệp 意ý 能năng 廣quảng 積tích 集tập 了liễu 別biệt 故cố 名danh 識thức 秪# 是thị 一nhất 心tâm 有hữu 三tam 差sai 別biệt 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 性tánh 本bổn 不bất 生sanh 而nhi 於ư 此thử 法pháp 。 忍nhẫn 可khả 印ấn 證chứng 也dã 無vô 相tướng 中trung 作tác 加gia 行hành 者giả 無vô 相tướng 即tức 指chỉ 上thượng 第đệ 七thất 地địa 謂vị 於ư 無vô 相tướng 中trung 加gia 功công 用dụng 行hành 也dã 不bất 增tăng 減giảm 真Chân 如Như 者giả 謂vị 此thử 真Chân 如Như 不bất 隨tùy 淨tịnh 染nhiễm 有hữu 增tăng 減giảm 也dã )# 。
【# 九cửu 善thiện 慧tuệ 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 無vô 量lượng 智trí 。 觀quán 察sát 眾chúng 生sanh 。 境cảnh 界giới 皆giai 如như 實thật 知tri 。 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 。 慧tuệ 徧biến 說thuyết 諸chư 法pháp 普phổ 令linh 獲hoạch 益ích 即tức 斷đoạn 利lợi 他tha 門môn 中trung 不bất 欲dục 行hành 障chướng 證chứng 智trí 自tự 在tại 真Chân 如Như 是thị 名danh 善Thiện 慧Tuệ 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 不bất 欲dục 行hành 者giả 謂vị 第đệ 九cửu 地địa 於ư 無vô 相tướng 中trung 捨xả 離ly 功công 用dụng 。 也dã 智trí 自tự 在tại 真Chân 如Như 者giả 謂vị 得đắc 此thử 真Chân 如Như 已dĩ 於ư 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 得đắc 自tự 在tại 也dã )# 。
【# 十thập 法pháp 雲vân 地địa 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 觀quán 察sát 覺giác 了liễu 三tam 昧muội 現hiện 前tiền 得đắc 大đại 法pháp 故cố 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 雲vân 普phổ 周chu 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 具cụ 足túc 自tự 在tại 。 即tức 斷đoạn 諸chư 法pháp 中trung 不bất 得đắc 自tự 在tại 障chướng 。 證chứng 業nghiệp 自tự 在tại 真Chân 如Như 是thị 名danh 法Pháp 雲Vân 地Địa 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 真chân (# 業nghiệp 自tự 在tại 真Chân 如Như 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 業nghiệp 或hoặc 悉tất 得đắc 觧# 脫thoát 而nhi 與dữ 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 相tương 應ứng 也dã )# 。
十Thập 地Địa 寄Ký 乘Thừa (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
十Thập 地Địa 寄ký 乘thừa 者giả 謂vị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 寄ký 於ư 人nhân 天thiên 等đẳng 諸chư 乘thừa 進tiến 脩tu 而nhi 為vi 因nhân 行hành 以dĩ 顯hiển 真chân 實thật 智trí 證chứng 之chi 果quả 分phần/phân 也dã 所sở 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 離ly 垢cấu 發phát 光quang 三tam 地địa 寄ký 於ư 世thế 間gian 人nhân 。 天thiên 乘thừa 熖# 慧tuệ 難nan 勝thắng 現hiện 前tiền 遠viễn 行hành 四tứ 地địa 寄ký 於ư 出xuất 世thế 間gian 。 三tam 乘thừa 惟duy 不bất 動động 善thiện 慧tuệ 法pháp 雲vân 三tam 地địa 超siêu 於ư 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 即tức 是thị 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 法pháp 也dã (# 人nhân 天thiên 乘thừa 者giả 。 人nhân 乘thừa 天thiên 乘thừa 也dã 三tam 乘thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 也dã )# 。
【# 一nhất 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 寄ký 人nhân 乘thừa 】# 謂vị 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 明minh 修tu 布bố 施thí 之chi 行hành 。 而nhi 復phục 示thị 現hiện 。 生sanh 於ư 世thế 間gian 。 以dĩ 作tác 人nhân 王vương 故cố 云vân 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 寄ký 人nhân 乘thừa 。
【# 二nhị 離ly 垢cấu 地địa 寄ký 欲dục 界giới 天thiên 乘thừa 】# 謂vị 二Nhị 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 明minh 脩tu 十Thập 善Thiện 之chi 行hành 而nhi 復phục 示thị 現hiện 。 生sanh 於ư 欲dục 界giới 。 天thiên 上thượng 以dĩ 作tác 天thiên 王vương 故cố 云vân 離ly 垢cấu 地địa 寄ký 欲dục 界giới 天thiên 乘thừa (# 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 言ngôn 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 貪tham 不bất 瞋sân 。 不bất 邪tà 見kiến 也dã )# 。
【# 三tam 發phát 光quang 地địa 寄ký 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 天thiên 乘thừa 】# 謂vị 三Tam 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 明minh 修tu 八bát 禪thiền 定định 行hành 同đồng 於ư 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 無vô 色sắc 界giới 四tứ 。 空không 處xứ 故cố 云vân 發phát 光quang 地địa 寄ký 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 天thiên 乘thừa (# 八bát 禪thiền 定định 者giả 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 各các 四tứ 禪thiền 定định 也dã 四tứ 禪thiền 者giả 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 三tam 禪thiền 四tứ 禪thiền 也dã 四tứ 空không 者giả 即tức 空không 處xứ 識thức 處xứ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 也dã )# 。
【# 四tứ 熖# 慧tuệ 地địa 寄ký 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乘thừa 】# 梵Phạn 語ngữ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 華hoa 言ngôn 預dự 流lưu 謂vị 四Tứ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 斷đoạn 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 觀quán 於ư 道Đạo 品Phẩm 同đồng 於ư 初sơ 果quả 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 故cố 云vân 熖# 慧tuệ 地địa 寄ký 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乘thừa (# 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 者giả 謂vị 見kiến 惑hoặc 與dữ 形hình 俱câu 生sanh 即tức 初sơ 託thác 胎thai 之chi 時thời 也dã 道Đạo 品Phẩm 即tức 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 也dã )# 。
【# 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 寄ký 阿A 羅La 漢Hán 乘thừa 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học 亦diệc 云vân 無vô 生sanh 謂vị 五Ngũ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 於ư 四Tứ 諦Đế 之chi 行hành 既ký 終chung 同đồng 於ư 四Tứ 果Quả 阿A 羅La 漢Hán 故cố 云vân 難nan 勝thắng 地địa 寄ký 阿A 羅La 漢Hán 乘thừa (# 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。
【# 六lục 現hiện 前tiền 地địa 寄ký 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 】# 緣Duyên 覺Giác 者giả 由do 觀quán 因nhân 緣duyên 而nhi 覺giác 悟ngộ 真chân 空không 也dã 謂vị 六Lục 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 於ư 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 滅diệt 之chi 行hành 同đồng 於ư 緣Duyên 覺Giác 故cố 云vân 現hiện 前tiền 地địa 寄ký 緣Duyên 覺Giác 乘thừa (# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã )# 。
【# 七thất 遠viễn 行hành 地địa 寄ký 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 】# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 謂vị 七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 明minh 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 之chi 行hành 方phương 便tiện 涉thiệp 有hữu 不bất 捨xả 度độ 生sanh 同đồng 於ư 菩Bồ 薩Tát 故cố 云vân 遠viễn 行hành 地địa 寄ký 菩Bồ 薩Tát 乘thừa (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 言ngôn 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 者giả 即tức 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 。 之chi 分phần 也dã 涉thiệp 有hữu 者giả 有hữu 即tức 因nhân 果quả 不bất 亡vong 之chi 義nghĩa 謂vị 菩Bồ 薩Tát 涉thiệp 入nhập 三tam 界giới 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 也dã )# 。
【# 八bát 不bất 動động 地địa 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 】# 一Nhất 乘Thừa 者giả 即tức 佛Phật 乘thừa 也dã 謂vị 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 證chứng 阿a 含hàm 德đức 及cập 不bất 住trụ 道đạo 而nhi 捨xả 所sở 修tu 之chi 行hành 。 契khế 合hợp 實thật 理lý 離ly 相tương 離ly 言ngôn 超siêu 於ư 世thế 出xuất 世thế 。 間gian 是thị 一Nhất 乘Thừa 法pháp 故cố 云vân 不bất 動động 地địa 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa (# 華hoa 語ngữ 阿a 含hàm 梵Phạm 言ngôn 無vô 比tỉ )# 。
【# 九cửu 善thiện 慧tuệ 地địa 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 】# 謂vị 九Cửu 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 無vô 量lượng 智trí 。 觀quán 察sát 無vô 邊biên 境cảnh 界giới 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 超siêu 於ư 世thế 出xuất 世thế 。 間gian 是thị 一Nhất 乘Thừa 法pháp 故cố 云vân 善thiện 慧tuệ 地địa 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 。
【# 十thập 法pháp 雲vân 地địa 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 】# 謂vị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 雲vân 普phổ 覆phú 眾chúng 生sanh 。 觀quán 察sát 覺giác 了liễu 受thọ 勝thắng 軄# 位vị 意ý 業nghiệp 自tự 在tại 超siêu 於ư 世thế 出xuất 世thế 。 間gian 是thị 一Nhất 乘Thừa 法pháp 故cố 云vân 法pháp 雲vân 地địa 寄ký 顯hiển 一Nhất 乘Thừa (# 勝thắng 軄# 位vị 即tức 佛Phật 之chi 位vị 也dã )# 。
十Thập 地Địa 寄Ký 報Báo (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh )#
十Thập 地Địa 寄ký 報báo 者giả 謂vị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 寄ký 生sanh 諸chư 天thiên 王vương 等đẳng 。 報báo 也dã 昔tích 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 眾chúng 說thuyết 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 法Pháp 門môn 自tự 行hành 化hóa 他tha 成thành 大đại 功công 德đức 感cảm 報báo 多đa 作tác 諸chư 天thiên 王vương 等đẳng 。 威uy 力lực 自tự 在tại 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 修tu 善thiện 法Pháp 也dã 。
【# 一nhất 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 閻Diêm 浮Phù 提đề 華hoa 言ngôn 勝thắng 金kim 洲châu 謂vị 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 初Sơ 地Địa 法Pháp 門môn 成thành 大đại 功công 德đức 多đa 作tác 閻Diêm 浮Phù 提Đề 王vương 。 掌chưởng 護hộ 正Chánh 法Pháp 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 能năng 大đại 惠huệ 施thí 周chu 給cấp 孤cô 露lộ 以dĩ 法Pháp 化hóa 世thế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 令linh 修tu 善thiện 行hành 統thống 領lãnh 閻Diêm 浮Phù 故cố 云vân 閻Diêm 浮Phù 提đề 王vương 。
【# 二nhị 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 】# 謂vị 離ly 垢cấu 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 二nhị 地địa 法Pháp 門môn 成thành 就tựu 功công 德đức 。 多đa 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 為vi 大đại 法pháp 主chủ 王vương 四tứ 天thiên 下hạ 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 破phá 戒giới 之chi 垢cấu 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 令linh 其kỳ 安an 住trụ 。 十Thập 善Thiện 道Đạo 中trung 。 為vi 大đại 施thí 主chủ 。 周chu 徧biến 給cấp 濟tế 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 為vi 首thủ 為vi 勝thắng 受thọ 金kim 輪luân 寶bảo 統thống 領lãnh 四tứ 洲châu 。 故cố 云vân 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 (# 四tứ 天thiên 下hạ 者giả 東đông 弗Phất 于Vu 逮Đãi 。 南Nam 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 西Tây 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 北Bắc 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 即tức 四tứ 洲châu 也dã 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 貪tham 不bất 瞋sân 。 不bất 邪tà 見kiến 也dã )# 。
【# 三tam 忉Đao 利Lợi 天Thiên 王Vương 。 】# 梵Phạn 語ngữ 忉Đao 利Lợi 華hoa 言ngôn 三tam 十thập 三tam 即tức 帝Đế 釋Thích 天Thiên 主Chủ 。 居cư 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 謂vị 發phát 光quang 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 三tam 地địa 法Pháp 門môn 成thành 大đại 功công 德đức 多đa 作tác 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 之chi 主chủ 以dĩ 大đại 方phương 便tiện 。 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 天thiên 眾chúng 。 捨xả 離ly 貪tham 欲dục 。 住trụ 於ư 善thiện 道đạo 故cố 云vân 忉Đao 利Lợi 天Thiên 王Vương 。 (# 帝Đế 釋Thích 梵Phạn 語ngữ 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 華hoa 言ngôn 能năng 天thiên 主chủ 言ngôn 帝Đế 釋Thích 者giả 華hoa 梵Phạm 雙song 舉cử 也dã 梵Phạn 語ngữ 須Tu 彌Di 華hoa 言ngôn 妙diệu 高cao )# 。
【# 四tứ 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 王Vương 。 】# 梵Phạn 語ngữ 夜dạ 摩ma 華hoa 言ngôn 時thời 分phần/phân 以dĩ 其kỳ 時thời 時thời 唱xướng 快khoái 樂lạc 故cố 也dã 謂vị 熖# 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 四tứ 地địa 法Pháp 門môn 具cụ 大đại 功công 德đức 。 多đa 作tác 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 王Vương 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 除trừ 眾chúng 生sanh 惑hoặc 令linh 住trụ 正chánh 見kiến 。 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 統thống 領lãnh 天thiên 眾chúng 隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。 不bất 失thất 於ư 時thời 故cố 云vân 。 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 王Vương 。
【# 五ngũ 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 王Vương 。 】# 梵Phạn 語ngữ 兜Đâu 率Suất 陀đà 華hoa 言ngôn 知tri 足túc 以dĩ 其kỳ 於ư 五ngũ 欲dục 。 塵trần 境cảnh 能năng 知tri 足túc 故cố 也dã 謂vị 難nan 勝thắng 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 五ngũ 地địa 法Pháp 門môn 集tập 諸chư 功công 德đức 。 多đa 作tác 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 王Vương 。 能năng 㐲# 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 邪tà 見kiến 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 住trụ 實thật 諦đế 中trung 。 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 統thống 領lãnh 天thiên 眾chúng 常thường 令linh 自tự 他tha 恆hằng 念niệm 知tri 足túc 故cố 云vân 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 王Vương 。
【# 六lục 善thiện 化hóa 天thiên 王vương 】# 謂vị 現hiện 前tiền 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 六lục 地địa 法Pháp 門môn 成thành 就tựu 功công 德đức 。 多đa 作tác 善thiện 化hóa 天thiên 王vương 所sở 作tác 自tự 在tại 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 難nạn/nan 問vấn 無vô 能năng 退thoái 屈khuất 。 統thống 領lãnh 天thiên 眾chúng 善thiện 能năng 教giáo 化hóa 。 令linh 他tha 除trừ 滅diệt 我ngã 慢mạn 之chi 心tâm 故cố 云vân 善thiện 化hóa 天thiên 王vương 。
【# 七thất 自Tự 在Tại 天Thiên 王Vương 。 】# 謂vị 遠viễn 行hành 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 七thất 地địa 法Pháp 門môn 具cụ 足túc 菩Bồ 提Đề 功công 德đức 。 大đại 願nguyện 多đa 作tác 自Tự 在Tại 天Thiên 王Vương 。 善thiện 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 所sở 證chứng 法Pháp 。 令linh 其kỳ 得đắc 入nhập 無vô 有hữu 退thoái 轉chuyển 。 統thống 領lãnh 天thiên 眾chúng 善thiện 行hành 教giáo 化hóa 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 云vân 自Tự 在Tại 天Thiên 王Vương 。
【# 八bát 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 】# 梵Phạm 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 梵Phạm 迦ca 夷di 華hoa 言ngôn 淨tịnh 身thân 謂vị 不bất 動động 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 八bát 地địa 法Pháp 門môn 成thành 大đại 功công 德đức 多đa 作tác 第đệ 二nhị 禪thiền 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 主chủ 千thiên 世thế 界giới 。 能năng 為vi 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 等đẳng 。 善thiện 說thuyết 諸chư 義nghĩa 普phổ 運vận 慈từ 心tâm 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 千thiên 世thế 界giới 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 故cố 云vân 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 (# 辟Bích 支Chi 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 辟Bích 支Chi 迦ca 羅la 華hoa 言ngôn 緣Duyên 覺Giác )# 。
【# 九cửu 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 】# 謂vị 善thiện 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 九cửu 地địa 法Pháp 門môn 獲hoạch 大đại 神thần 通thông 。 多đa 作tác 第đệ 三tam 禪thiền 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 主chủ 二nhị 千thiên 世thế 界giới 。 能năng 為vì 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。 波Ba 羅La 蜜Mật 行hạnh 。 所sở 有hữu 難nạn/nan 問vấn 無vô 能năng 屈khuất 者giả 。 身thân 出xuất 光quang 明minh 。 照chiếu 二nhị 千thiên 界giới 除trừ 諸chư 昏hôn 暗ám 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 故cố 云vân 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 (# 梵Phạn 語ngữ 波Ba 羅La 蜜Mật 華hoa 言ngôn 到đáo 彼bỉ 岸ngạn )# 。
【# 十thập 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 華hoa 言ngôn 大đại 自tự 在tại 謂vị 法pháp 雲vân 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 十Thập 地Địa 法Pháp 門môn 具cụ 足túc 眾chúng 德đức 。 多đa 作tác 第đệ 四tứ 禪thiền 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。 王vương 主chủ 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 能năng 授thọ 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 波Ba 羅La 蜜Mật 道Đạo 。 所sở 有hữu 問vấn 難nan 。 無vô 能năng 屈khuất 者giả 。 以dĩ 自tự 光quang 明minh 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 身thân 心tâm 清thanh 涼lương 皆giai 得đắc 安an 隱ẩn 。 故cố 云vân 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 王vương 。
十Thập 山Sơn 王Vương (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
十thập 山sơn 皆giai 稱xưng 王vương 者giả 謂vị 依y 海hải 而nhi 住trụ 高cao 出xuất 一nhất 切thiết 。 諸chư 餘dư 小tiểu 山sơn 以dĩ 喻dụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 同đồng 入nhập 如Như 來Lai 智trí 海hải 高cao 出xuất 一nhất 切thiết 。 二Nhị 乘Thừa 諸chư 行hành 也dã (# 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã )# 。
【# 一nhất 雪Tuyết 山Sơn 王vương 】# 謂vị 此thử 山sơn 中trung 具cụ 諸chư 藥dược 草thảo 能năng 療liệu 眾chúng 病bệnh 取thủ 不bất 可khả 盡tận 。 以dĩ 喻dụ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 聖thánh 智trí 法pháp 藥dược 用dụng 之chi 無vô 竭kiệt 以dĩ 破phá 無vô 明minh 超siêu 前tiền 行hành 位vị 如như 雪Tuyết 山Sơn 王Vương 也dã 。
【# 二nhị 香hương 山sơn 王vương 】# 謂vị 此thử 山sơn 中trung 一nhất 切thiết 諸chư 香hương 。 皆giai 悉tất 充sung 滿mãn 。 以dĩ 喻dụ 離ly 垢cấu 地địa 菩Bồ 薩Tát 戒giới 行hạnh 。 威uy 儀nghi 功công 德đức 妙diệu 香hương 。 徧biến 熏huân 一nhất 切thiết 如như 香Hương 山Sơn 王Vương 也dã 。
【# 三tam 鞞bệ 陀đà 梨lê 山sơn 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 鞞bệ 陀đà 梨lê 華hoa 言ngôn 種chủng 種chủng 持trì 謂vị 此thử 山sơn 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 持trì 種chủng 種chủng 寶bảo 以dĩ 喻dụ 發phát 光quang 地địa 菩Bồ 薩Tát 禪thiền 定định 。 神thần 通thông 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 諸chư 法pháp 可khả 貴quý 可khả 寶bảo 如như 鞞bệ 陀đà 梨lê 山sơn 王vương 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định )# 。
【# 四tứ 神Thần 仙Tiên 山Sơn 王Vương 。 】# 謂vị 此thử 山sơn 中trung 多đa 神thần 仙tiên 所sở 居cư 以dĩ 喻dụ 熖# 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 超siêu 出xuất 世thế 間gian 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 如như 神Thần 仙Tiên 山Sơn 王Vương 也dã 。
【# 五ngũ 由Do 乾Càn 陀Đà 山Sơn 。 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 由do 乾can/kiền/càn 陀đà 華hoa 言ngôn 持trì 雙song 謂vị 此thử 山sơn 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 諸chư 夜dạ 义# 王vương 咸hàm 住trụ 其kỳ 中trung 以dĩ 喻dụ 難nan 勝thắng 地địa 菩Bồ 薩Tát 如như 意ý 神thần 通thông 。 善thiện 巧xảo 自tự 在tại 如như 由Do 乾Càn 陀Đà 山Sơn 。 王vương 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 夜dạ 义# 華hoa 言ngôn 勇dũng 徤# )# 。
【# 六lục 馬Mã 耳Nhĩ 山Sơn 王Vương 。 】# 謂vị 此thử 山sơn 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 一nhất 切thiết 諸chư 果quả 。 咸hàm 產sản 其kỳ 中trung 以dĩ 喻dụ 現hiện 前tiền 地địa 菩Bồ 薩Tát 從tùng 於ư 理lý 體thể 起khởi 諸chư 妙diệu 用dụng 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 證chứng 聲Thanh 聞Văn 之chi 果quả 如như 馬Mã 耳Nhĩ 山Sơn 王Vương 也dã 。
【# 七thất 尼Ni 民Dân 陀Đà 羅La 山Sơn 王Vương 。 】# 梵Phạn 語ngữ 尼Ni 民Dân 陀Đà 羅La 。 華hoa 言ngôn 持trì 邊biên 謂vị 此thử 山sơn 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 大đại 力lực 龍long 神thần 。 咸hàm 在tại 其kỳ 中trung 以dĩ 喻dụ 遠viễn 行hành 地địa 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 智trí 慧tuệ 化hóa 諸chư 有hữu 情tình 。 證chứng 緣Duyên 覺Giác 果quả 如như 尼Ni 民Dân 陀Đà 羅La 山Sơn 王Vương 也dã 。
【# 八bát 斫Chước 迦Ca 羅La 山Sơn 。 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 斫chước 迦ca 羅la 華hoa 。 言ngôn 輪luân 圍vi 謂vị 此thử 山sơn 金kim 剛cang 輪luân 圍vi 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 諸chư 自tự 在tại 仙tiên 咸hàm 在tại 其kỳ 中trung 以dĩ 喻dụ 不bất 動động 地địa 菩Bồ 薩Tát 無vô 功công 用dụng 道đạo 。 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 化hóa 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 如như 斫Chước 迦Ca 羅La 山Sơn 。 王vương 也dã (# 無vô 功công 用dụng 道đạo 。 即tức 無vô 功công 用dụng 行hành 。 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 順thuận 性tánh 而nhi 修tu 雖tuy 加gia 功công 用dụng 行hành 而nhi 能năng 離ly 於ư 行hành 相tương/tướng 也dã )# 。
【# 九cửu 計kế 都đô 末mạt 底để 山sơn 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 計kế 都đô 末mạt 底để 華hoa 言ngôn 幢tràng 慧tuệ 謂vị 此thử 山sơn 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 大đại 威uy 德đức 阿a 修tu 羅la 王vương 。 咸hàm 在tại 其kỳ 中trung 以dĩ 喻dụ 善thiện 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 善thiện 巧xảo 。 攝nhiếp 生sanh 大đại 力lực 智trí 行hành 如như 計kế 都đô 末mạt 底để 山sơn 王vương 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 修tu 羅la 華hoa 言ngôn 無vô 端đoan 正chánh )# 。
【# 十thập 須Tu 彌Di 盧Lô 山Sơn 。 王vương 】# 梵Phạn 語ngữ 須Tu 彌Di 盧lô 華hoa 言ngôn 妙diệu 高cao 謂vị 此thử 山sơn 純thuần 寶bảo 所sở 成thành 。 大đại 威uy 德đức 天thiên 。 咸hàm 在tại 其kỳ 中trung 以dĩ 喻dụ 法pháp 雲vân 地địa 菩Bồ 薩Tát 具cụ 如Như 來Lai 力lực 成thành 就tựu 無vô 畏úy 以dĩ 不bất 共cộng 法pháp 為vi 眾chúng 宣tuyên 說thuyết 問vấn 荅# 無vô 盡tận 如như 須Tu 彌Di 盧Lô 山Sơn 。 王vương 也dã (# 不Bất 共Cộng 法Pháp 者giả 。 謂vị 如Như 來Lai 法pháp 而nhi 與dữ 三tam 乘thừa 之chi 法Pháp 。 逈huýnh 別biệt 也dã )# 。
大Đại 海Hải 十Thập 相Tương/tướng (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
海hải 以dĩ 深thâm 廣quảng 為vì 名danh 以dĩ 喻dụ 如Như 來Lai 智trí 海hải 深thâm 廣quảng 無vô 涯nhai 故cố 經kinh 中trung 以dĩ 大đại 海hải 十thập 相tương/tướng 喻dụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 而nhi 得đắc 入nhập 於ư 佛Phật 之chi 智trí 海hải 也dã 。
【# 一nhất 次thứ 第đệ 漸tiệm 深thâm 】# 此thử 喻dụ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 於ư 智trí 海hải 漸tiệm 次thứ 而nhi 進tiến 而nhi 能năng 成thành 就tựu 大đại 願nguyện 也dã 。
【# 二nhị 不bất 受thọ 死tử 屍thi 。 】# 此thử 喻dụ 離ly 垢cấu 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 功công 德đức 清thanh 淨tịnh 。 離ly 諸chư 垢cấu 染nhiễm 也dã 。
【# 三tam 餘dư 水thủy 入nhập 失thất 本bổn 名danh 】# 此thử 喻dụ 發phát 光quang 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 平bình 等đẳng 功công 德đức 捨xả 離ly 世thế 間gian 一nhất 切thiết 假giả 名danh 也dã 。
【# 四tứ 普phổ 同đồng 一nhất 味vị 】# 此thử 喻dụ 熖# 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 無vô 差sai 別biệt 功công 德đức 與dữ 佛Phật 如Như 來Lai 。 同đồng 一nhất 体# 相tương/tướng 也dã 。
【# 五ngũ 無vô 量lượng 珎# 寶bảo 】# 此thử 喻dụ 難nan 勝thắng 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 廣quảng 大đại 無vô 量lượng 。 方phương 便tiện 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 也dã 。
【# 六lục 無vô 能năng 至chí 底để 】# 此thử 喻dụ 現hiện 前tiền 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 無vô 窮cùng 盡tận 也dã 。
【# 七thất 廣quảng 大đại 無vô 量lượng 。 】# 此thử 喻dụ 遠viễn 行hành 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 無vô 量lượng 功công 德đức 。 以dĩ 廣quảng 大đại 覺giác 慧tuệ 觀quán 察sát 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 也dã 。
【# 八bát 大đại 身thân 所sở 居cư 】# 大đại 身thân 即tức 鯤# 鯨# 之chi 類loại 此thử 喻dụ 不bất 動động 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 無vô 功công 用dụng 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 住trụ 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 以dĩ 無vô 量lượng 身thân 。 現hiện 廣quảng 大đại 莊trang 嚴nghiêm 也dã (# 無vô 功công 用dụng 行hành 。 者giả 謂vị 雖tuy 加gia 功công 用dụng 行hành 以dĩ 順thuận 性tánh 而nhi 修tu 而nhi 無vô 功công 用dụng 。 之chi 相tướng 也dã )# 。
【# 九cửu 潮triều 不bất 過quá 限hạn 。 】# 此thử 喻dụ 善thiện 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 護hộ 世thế 功công 德đức 利lợi 於ư 世thế 間gian 隨tùy 機cơ 授thọ 法pháp 不bất 差sai 根căn 噐# 也dã (# 護hộ 世thế 者giả 謂vị 救cứu 護hộ 世thế 間gian 也dã )# 。
【# 十thập 普phổ 受thọ 大đại 雨vũ 】# 此thử 喻dụ 法pháp 雲vân 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 獲hoạch 護hộ 世thế 功công 德đức 能năng 受thọ 如Như 來Lai 大đại 法Pháp 雲vân 雨vũ 。 而nhi 無vô 厭yếm 足túc 也dã 。
通thông 教giáo 十Thập 地Địa (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi )#
通thông 教giáo 即tức 四tứ 教giáo 中trung 之chi 一nhất 也dã 通thông 前tiền 藏tạng 教giáo 通thông 後hậu 別biệt 圓viên 故cố 云vân 通thông 也dã (# 四tứ 教giáo 者giả 藏tạng 教giáo 通thông 教giáo 別biệt 教giáo 圓viên 教giáo 也dã )# 。
【# 一nhất 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 初sơ 居cư 外ngoại 凡phàm 位vị 時thời 未vị 得đắc 真chân 空không 理lý 水thủy 所sở 潤nhuận 故cố 名danh 乾can 慧tuệ 地địa 。 (# 三tam 乘thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 也dã 外ngoại 凡phàm 者giả 謂vị 心tâm 居cư 理lý 外ngoại 也dã )# 。
【# 二nhị 性tánh 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 居cư 內nội 凡phàm 位vị 時thời 於ư 無vô 漏lậu 真chân 空không 法pháp 性tánh 之chi 理lý 頗phả 有hữu 觧# 心tâm 故cố 名danh 性tánh 地địa (# 內nội 凡phàm 位vị 者giả 謂vị 心tâm 居cư 理lý 內nội 而nhi 未vị 證chứng 得đắc 也dã 無vô 漏lậu 者giả 謂vị 斷đoạn 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 而nhi 不bất 漏lậu 落lạc 三tam 界giới 生sanh 死tử 也dã )# 。
【# 三tam 八bát 人nhân 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 體thể 達đạt 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 本bổn 空không 在tại 無vô 間gian 三tam 昧muội 中trung 八bát 忍nhẫn 具cụ 足túc 止Chỉ 觀Quán 云vân 人nhân 者giả 忍nhẫn 也dã 故cố 名danh 八bát 人nhân 地địa (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 見kiến 惑hoặc 者giả 謂vị 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 。 也dã 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định 八bát 忍nhẫn 者giả 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 苦khổ 類loại 忍nhẫn 集tập 法Pháp 忍Nhẫn 集tập 類loại 忍nhẫn 滅diệt 法Pháp 忍Nhẫn 滅diệt 類loại 忍nhẫn 道Đạo 法Pháp 忍nhẫn 道đạo 類loại 忍nhẫn 也dã )# 。
【# 四tứ 見kiến 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 同đồng 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 之chi 理lý 故cố 名danh 見kiến 地địa (# 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 即tức 真chân 俗tục 不bất 二nhị 也dã 無vô 生sanh 者giả 謂vị 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 生sanh 也dã 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。
【# 五ngũ 薄bạc 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 思tư 惑hoặc 欲dục 惑hoặc 稍sảo 輕khinh 得đắc 真Chân 諦Đế 理lý 故cố 名danh 薄bạc 地địa (# 六lục 品phẩm 者giả 謂vị 欲dục 界giới 思tư 惑hoặc 分phân 為vi 九cửu 品phẩm 此thử 即tức 前tiền 之chi 六lục 品phẩm 也dã 思tư 惑hoặc 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 對đối 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 而nhi 起khởi 貪tham 愛ái 也dã )# 。
【# 六lục 離ly 欲dục 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 斷đoạn 欲dục 界giới 下hạ 三tam 品phẩm 思tư 惑hoặc 盡tận 即tức 離ly 欲dục 界giới 生sanh 死tử 故cố 名danh 離ly 欲dục 地địa (# 下hạ 三tam 品phẩm 者giả 即tức 九cửu 品phẩm 中trung 後hậu 之chi 三tam 品phẩm 也dã )# 。
【# 七thất 已dĩ 辦biện 地địa 】# 謂vị 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 斷đoạn 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 思tư 惑hoặc 盡tận 發phát 真chân 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 功công 畢tất 故cố 名danh 已dĩ 辦biện 地địa (# 無vô 漏lậu 謂vị 不bất 漏lậu 落lạc 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 也dã 言ngôn 真chân 無vô 漏lậu 者giả 謂vị 第đệ 四tứ 阿A 羅La 漢Hán 。 果quả 之chi 所sở 證chứng 也dã 若nhược 前tiền 初sơ 果quả 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 雖tuy 證chứng 而nhi 生sanh 死tử 猶do 未vị 能năng 盡tận 。 未vị 得đắc 名danh 真chân 也dã 智trí 斷đoạn 功công 畢tất 者giả 智trí 即tức 破phá 惑hoặc 之chi 智trí 慧tuệ 斷đoạn 即tức 所sở 斷đoạn 之chi 惑hoặc 業nghiệp 因nhân 此thử 之chi 智trí 而nhi 畢tất 斷đoạn 惑hoặc 之chi 功công 也dã )# 。
【# 八bát 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 】# 辟Bích 支Chi 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 辟Bích 支Chi 迦ca 羅la 華hoa 言ngôn 緣Duyên 覺Giác 謂vị 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 發phát 真chân 無vô 漏lậu 功công 德đức 力lực 大đại 福phước 慧tuệ 深thâm 利lợi 以dĩ 能năng 侵xâm 除trừ 見kiến 思tư 習tập 氣khí 故cố 名danh 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 地địa (# 侵xâm 除trừ 者giả 謂vị 侵xâm 入nhập 習tập 氣khí 之chi 內nội 而nhi 除trừ 斷đoạn 之chi 也dã 見kiến 思tư 習tập 氣khí 者giả 謂vị 見kiến 思tư 惑hoặc 餘dư 習tập 之chi 氣khí 分phần/phân 也dã )# 。
【# 九cửu 菩Bồ 薩Tát 地địa 】# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 謂vị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 空không 入nhập 假giả 深thâm 觀quán 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 進tiến 斷đoạn 見kiến 思tư 習tập 氣khí 與dữ 塵trần 沙sa 惑hoặc 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 成thành 道Đạo 種chủng 智trí 故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 地địa (# 從tùng 空không 入nhập 假giả 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 涅Niết 槃Bàn 空không 出xuất 生sanh 死tử 假giả 而nhi 化hóa 眾chúng 生sanh 。 示thị 同đồng 生sanh 死tử 故cố 名danh 假giả 也dã 真Chân 諦Đế 者giả 亡vong 泯mẫn 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 俗tục 諦đế 者giả 建kiến 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 也dã 塵trần 沙sa 惑hoặc 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 種chủng 類loại 數số 多đa 如như 塵trần 若nhược 沙sa 也dã 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 之chi 眼nhãn 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 無vô 染nhiễm 礙ngại 也dã 道đạo 種chủng 智trí 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 化hóa 他tha 以dĩ 一nhất 切thiết 道đạo 起khởi 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 。 善thiện 種chủng 也dã )# 。
【# 十thập 佛Phật 地địa 】# 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 謂vị 佛Phật 有hữu 大đại 功công 德đức 。 力lực 資tư 利lợi 智trí 慧tuệ 而nhi 與dữ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 觀quán 真Chân 諦Đế 究cứu 竟cánh 習tập 氣khí 亦diệc 究cứu 竟cánh 覺giác 果quả 圓viên 滿mãn 故cố 名danh 佛Phật 地địa (# 究cứu 竟cánh 即tức 畢tất [書-曰+皿]# 之chi 義nghĩa 也dã )# 。
十thập 大đại 弟đệ 子tử (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#
【# 一nhất 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 上thượng 行hành 第đệ 一nhất 】# 梵Phạn 語ngữ 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 華hoa 言ngôn 大đại 龜quy 氏thị 其kỳ 先tiên 代đại 學học 道Đạo 靈linh 龜quy 負phụ 僊tiên 圖đồ 而nhi 應ưng 從tùng 德đức 命mạng 族tộc 故cố 名danh 大đại 龜quy 氏thị 能năng 行hành 頭đầu 陀đà 上thượng 行hành 故cố 稱xưng 上thượng 行hành 第đệ 一nhất (# 梵Phạn 語ngữ 頭đầu 陀đà 華hoa 言ngôn 抖đẩu 擻tẩu )# 。
【# 二nhị 阿A 難Nan 陀Đà 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 陀Đà 華hoa 言ngôn 慶khánh 喜hỷ 佛Phật 成thành 道Đạo 時thời 斛hộc 飯phạn 王vương 遣khiển 使sứ 來lai 白bạch 淨Tịnh 飯Phạn 王Vương 言ngôn 。 貴quý 弟đệ 生sanh 男nam 王vương 聞văn 歡hoan 喜hỷ 。 語ngữ 來lai 使sử 曰viết 是thị 男nam 當đương 安an 名danh 慶khánh 喜hỷ 後hậu 投đầu 佛Phật 出xuất 家gia 。 能năng 持trì 三tam 藏tạng 之chi 教giáo 故cố 稱xưng 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 (# 三tam 藏tạng 者giả 經kinh 藏tạng 律luật 藏tạng 論luận 藏tạng 也dã )# 。
【# 三tam 舍Xá 利Lợi 弗Phất 智trí 慧tuệ 。 第đệ 一nhất 】# 梵Phạn 語ngữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 華hoa 言ngôn 鶖thu 子tử 其kỳ 母mẫu 眼nhãn 如như 鶖thu 鷺lộ 從tùng 母mẫu 立lập 字tự 故cố 名danh 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 善thiện 觧# 諸chư 法pháp 故cố 稱xưng 。 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。
【# 四tứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 觧# 空không 第đệ 一nhất 】# 梵Phạn 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 善thiện 吉cát 亦diệc 云vân 空không 生sanh 其kỳ 生sanh 之chi 日nhật 。 家gia 室thất 寶bảo 藏tạng 俱câu 空không 父phụ 母mẫu 驚kinh 異dị 請thỉnh 相tướng 師sư 占chiêm 云vân 此thử 是thị 吉cát 相tương/tướng 因nhân 名danh 善thiện 吉cát 又hựu 名danh 空không 生sanh 稟bẩm 性tánh 慈từ 善thiện 不bất 與dữ 物vật 諍tranh 。 及cập 其kỳ 出xuất 家gia 。 悟ngộ 空không 得đắc 道Đạo 故cố 稱xưng 觧# 空không 第đệ 一nhất 。
【# 五ngũ 富phú 樓lâu 那na 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。 】# 梵Phạn 語ngữ 富phú 樓lâu 那na 華hoa 言ngôn 滿mãn 願nguyện 父phụ 於ư 滿mãn 江giang 禱đảo 梵Phạm 天Thiên 求cầu 子tử 正chánh 值trị 江giang 滿mãn 又hựu 夢mộng 七thất 寶bảo 噐# 滿mãn 中trung 盛thịnh 寶bảo 入nhập 於ư 母mẫu 懷hoài 以dĩ 遂toại 父phụ 願nguyện 故cố 名danh 滿mãn 願nguyện 佛Phật 弟đệ 子tử 中trung 善thiện 觧# 說thuyết 法Pháp 故cố 稱xưng 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。 (# 七thất 寶bảo 者giả 金kim 銀ngân 瑠lưu 璃ly 。 玻pha 璃ly 硨xa 磲cừ 碼mã 碯não 。 赤xích 真chân 珠châu 也dã )# 。
【# 六lục 目mục 犍kiền 連liên 神thần 通thông 第đệ 一nhất 。 】# 梵Phạn 語ngữ 目mục 犍kiền 連liên 華hoa 言ngôn 胡hồ 豆đậu 上thượng 古cổ 僊tiên 人nhân 好hảo/hiếu 食thực 此thử 物vật 仍nhưng 以dĩ 為vi 姓tánh 目mục 犍kiền 連liên 即tức 姓tánh 也dã 因nhân 姓tánh 立lập 名danh 故cố 號hiệu 目mục 犍kiền 連liên 佛Phật 弟đệ 子tử 中trung 得đắc 大đại 神thần 通thông 。 故cố 稱xưng 神thần 通thông 第đệ 一nhất 。
【# 七thất 迦ca 旃chiên 延diên 論luận 議nghị 第đệ 一nhất 】# 梵Phạn 語ngữ 迦ca 旃chiên 延diên 華hoa 言ngôn 不bất 空không 羅la 什thập 師sư 云vân 南nam 天Thiên 竺Trúc 婆Bà 羅La 門Môn 姓tánh 。 也dã 善thiện 觧# 論luận 議nghị 故cố 稱xưng 論luận 議nghị 第đệ 一nhất (# 梵Phạn 語ngữ 婆Bà 羅La 門Môn 華hoa 言ngôn 淨tịnh 行hạnh )# 。
【# 八bát 阿a 那na 律luật 天thiên 眼nhãn 第đệ 一nhất 。 】# 梵Phạn 語ngữ 阿a 那na 律luật 華hoa 言ngôn 無vô 滅diệt 昔tích 因nhân 施thí 食thực 得đắc 生sanh 人nhân 天thiên 。 中trung 受thọ 樂lạc 至chí 今kim 不bất 滅diệt 名danh 無vô 滅diệt 是thị 佛Phật 從tùng 第đệ 獲hoạch 天thiên 眼nhãn 通thông 。 故cố 稱xưng 天thiên 眼nhãn 第đệ 一nhất 。
【# 九cửu 優ưu 波ba 離ly 持trì 戒giới 第đệ 一nhất 。 】# 梵Phạn 語ngữ 優ưu 波ba 離ly 華hoa 言ngôn 上thượng 首thủ 或hoặc 云vân 近cận 執chấp 佛Phật 為vì 太thái 子tử 。 時thời 曾tằng 為vi 親thân 近cận 執chấp 事sự 之chi 臣thần 出xuất 家gia 持trì 律luật 為vi 眾chúng 紀kỷ 綱cương 故cố 稱xưng 。 持trì 戒giới 第đệ 一nhất 。
【# 十thập 羅La 睺Hầu 羅La 密mật 行hạnh 。 第đệ 一nhất 】# 梵Phạn 語ngữ 羅la 睺hầu 羅la 華hoa 言ngôn 宮cung 生sanh 是thị 佛Phật 親thân 子tử 佛Phật 出xuất 家gia 時thời 以dĩ 手thủ 指chỉ 其kỳ 妃phi 腹phúc 。 因nhân 而nhi 有hữu 娠thần 佛Phật 已dĩ 出xuất 家gia 在tại 宮cung 而nhi 生sanh 因nhân 名danh 宮cung 生sanh 佛Phật 弟đệ 子tử 中trung 能năng 行hành 密mật 行hành 故cố 稱xưng 密mật 行hành 第đệ 一nhất (# 密mật 行hành 者giả 微vi 密mật 之chi 行hành 人nhân 所sở 不bất 能năng 知tri 者giả 也dã )# 。
法Pháp 師Sư 十Thập 德Đức (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#
華hoa 嚴nghiêm 經kinh 十Thập 地Địa 品phẩm 中trung 第đệ 九cửu 善thiện 慧tuệ 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 行hạnh 願nguyện 作tác 大đại 法Pháp 師sư 。 善thiện 能năng 守thủ 護hộ 。 如Như 來Lai 法Pháp 藏tạng 。 以dĩ 無vô 量lượng 善thiện 巧xảo 智trí 慧tuệ 。 辯biện 才tài 能năng 與dữ 大đại 眾chúng 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 大đại 安an 樂lạc 。 具cụ 茲tư 十thập 德đức 名danh 為vi 法Pháp 師sư (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。
【# 一nhất 善thiện 知tri 法pháp 義nghĩa 】# 善thiện 知tri 法pháp 義nghĩa 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 無vô 礙ngại 之chi 智trí 。 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 句cú 義nghĩa 差sai 別biệt 也dã 。
【# 二nhị 能năng 廣quảng 宣tuyên 說thuyết 。 】# 能năng 廣quảng 宣tuyên 說thuyết 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 廣quảng 為vì 眾chúng 生sanh 。 宣tuyên 揚dương 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 之chi 法Pháp 也dã 。
【# 三tam 處xứ 眾chúng 無vô 畏úy 。 】# 處xứ 眾chúng 無vô 畏úy 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 處xứ 大đại 眾chúng 會hội 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 隨tùy 他tha 問vấn 難nạn/nan 悉tất 能năng 酬thù 荅# 而nhi 無vô 所sở 畏úy 也dã 。
【# 四tứ 無vô 斷đoạn 辯biện 才tài 。 】# 無vô 斷đoạn 辯biện 才tài 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 經kinh 無vô 量lượng 刼# 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 也dã (# 刼# 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 刼# 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết )# 。
【# 五ngũ 巧xảo 方phương 便tiện 說thuyết 】# 巧xảo 方phương 便tiện 說thuyết 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 隨tùy 順thuận 。 機cơ 冝# 說thuyết 大đại 說thuyết 小tiểu 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 令linh 他tha 通thông 觧# 也dã 。
【# 六lục 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 】# 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 隨tùy 順thuận 無vô 違vi 。 修tu 諸chư 勝thắng 行hành 也dã 。
【# 七thất 威uy 儀nghi 具cụ 足túc 。 】# 威uy 儀nghi 具cụ 足túc 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 有hữu 威uy 可khả 畏úy 有hữu 儀nghi 可khả 則tắc 無vô 有hữu 缺khuyết 犯phạm 也dã 。
【# 八bát 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 】# 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 發phát 勇dũng 猛mãnh 。 心tâm 精tinh 進tấn 修tu 習tập 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 退thoái 轉chuyển 也dã 。
【# 九cửu 身thân 心tâm 無vô 倦quyện 。 】# 身thân 心tâm 無vô 倦quyện 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 整chỉnh 肅túc 身thân 心tâm 修tu 諸chư 勝thắng 行hành 。 常thường 起khởi 慈từ 心tâm 。 攝nhiếp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 懈giải 倦quyện 也dã 。
【# 十thập 成thành 就tựu 忍nhẫn 力lực 。 】# 成thành 就tựu 忍nhẫn 力lực 。 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 修tu 習tập 一nhất 切thiết 。 諸chư 忍nhẫn 辱nhục 行hành 成thành 就tựu 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 之chi 力lực 也dã (# 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 忍nhẫn 可khả 印ấn 證chứng 也dã )# 。
十thập 科khoa (# 出xuất 續tục 高cao 僧Tăng 傳truyền )#
【# 一nhất 翻phiên 譯dịch 】# 翻phiên 譯dịch 者giả 謂vị 翻phiên 梵Phạn 語ngữ 而nhi 為vi 華hoa 言ngôn 也dã 又hựu 譯dịch 之chi 為vi 言ngôn 易dị 也dã 以dĩ 華hoa 夏hạ 之chi 言ngôn 易dị 彼bỉ 梵Phạn 語ngữ 俾tỉ 大đại 法pháp 以dĩ 流lưu 通thông 如như 摩ma 騰đằng 初sơ 至chí 於ư 漢hán 譯dịch 四tứ 十thập 二nhị 章chương 經kinh 之chi 類loại 是thị 也dã 。
【# 二nhị 觧# 義nghĩa 】# 觧# 義nghĩa 者giả 謂vị 善thiện 觧# 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 諸chư 經kinh 甚thậm 深thâm 法Pháp 義nghĩa 。 也dã 盖# 依y 觧# 以dĩ 立lập 行hành 修tu 行hành 以dĩ 契khế 理lý 則tắc 可khả 以dĩ 弘hoằng 大đại 教giáo 可khả 以dĩ 證chứng 菩Bồ 提Đề 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 迦ca 旃chiên 延diên 善thiện 觧# 契Khế 經Kinh 是thị 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 梵Phạn 語ngữ 迦ca 旃chiên 延diên 華hoa 言ngôn 不bất 空không )# 。
【# 三tam 習tập 禪thiền 】# 禪thiền 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 禪thiền 那na 華hoa 言ngôn 靜tĩnh 慮lự 謂vị 人nhân 從tùng 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 逐trục 妄vọng 迷mê 真chân 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 展triển 轉chuyển 沉trầm 溺nịch 若nhược 能năng 息tức 心tâm 靜tĩnh 慮lự 修tu 習tập 禪thiền 定định 。 一nhất 旦đán 慧tuệ 光quang 發phát 生sanh 則tắc 了liễu 妄vọng 顯hiển 真chân 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 也dã 。
【# 四tứ 明minh 律luật 】# 明minh 律luật 者giả 謂vị 明minh 曉hiểu 如Như 來Lai 所sở 制chế 律luật 法pháp 防phòng 非phi 止chỉ 過quá 調điều 練luyện 身thân 口khẩu 意ý 之chi 三tam 業nghiệp 也dã 盖# 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 須tu 深thâm 明minh 戒giới 律luật 持trì 犯phạm 之chi 相tướng 堅kiên 固cố 守thủ 護hộ 無vô 毀hủy 無vô 缺khuyết 則tắc 能năng 止chỉ 惡ác 遷thiên 善thiện 出xuất 離ly 苦khổ 趣thú 而nhi 生sanh 善thiện 道đạo 也dã 。
【# 五ngũ 感cảm 通thông 】# 感cảm 通thông 者giả 謂vị 神thần 妙diệu 不bất 測trắc 感cảm 之chi 斯tư 應ưng 也dã 盖# 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 既ký 證chứng 道Đạo 果Quả 內nội 性tánh 明minh 了liễu 。 則tắc 無vô 感cảm 而nhi 不bất 通thông 故cố 智trí 論luận 云vân 通thông 有hữu 四tứ 義nghĩa 一nhất 身thân 能năng 飛phi 行hành 。 二nhị 移di 遠viễn 能năng 近cận 三tam 彼bỉ 沒một 此thử 出xuất 四tứ 一nhất 念niệm 即tức 至chí 如như 唐đường 之chi 萬vạn 回hồi 與dữ 元nguyên 珪# 禪thiền 師sư 者giả 是thị 也dã (# 萬vạn 回hồi 兄huynh 戍thú 安an 西tây 久cửu 無vô 消tiêu 息tức 母mẫu 憂ưu 之chi 回hồi 即tức 朝triêu 徃# 際tế 晚vãn 而nhi 歸quy 持trì 兄huynh 書thư 至chí 報báo 云vân 平bình 善thiện 徃# 復phục 萬vạn 里lý 故cố 稱xưng 萬vạn 回hồi 元nguyên 珪# 禪thiền 師sư 居cư 嵩tung 山sơn 時thời 嘗thường 為vi 嶽nhạc 神thần 授thọ 五Ngũ 戒Giới 感cảm 嶽nhạc 神thần 乞khất 効hiệu 神thần 力lực 報báo 謝tạ 為vi 移di 北bắc 岫# 樹thụ 木mộc 植thực 之chi 東đông 嶺lĩnh 為vi 屏bính 障chướng 也dã )# 。
【# 六lục 遺di 身thân 】# 遺di 身thân 者giả 謂vị 重trọng/trùng 法pháp 亡vong 軀khu 發phát 勇dũng 猛mãnh 心tâm 。 奮phấn 精tinh 進tấn 力lực 務vụ 求cầu 佛Phật 道Đạo 故cố 棄khí 身thân 若nhược 弗phất 有hữu 如như 世Thế 尊Tôn 宿túc 捨xả 全toàn 身thân 而nhi 求cầu 半bán 偈kệ 神thần 光quang 叅# 達đạt 磨ma 斷đoạn 臂tý 以dĩ 求cầu 安an 心tâm 是thị 也dã (# 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 佛Phật 昔tích 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 時thời 於ư 雪Tuyết 山Sơn 修tu 行hành 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 化hóa 作tác 羅la 剎sát 唱xướng 過quá 去khứ 佛Phật 所sở 說thuyết 。 偈kệ 云vân 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。 時thời 婆Bà 羅La 門Môn 。 聞văn 偈kệ 心tâm 喜hỷ 即tức 曰viết 汝nhữ 說thuyết 偈kệ 未vị 備bị 請thỉnh 為vi 說thuyết 竟cánh 羅la 剎sát 曰viết 我ngã 飢cơ 不bất 能năng 說thuyết 若nhược 得đắc 汝nhữ 腝# 肉nhục 熱nhiệt 血huyết 食thực 之chi 乃nãi 可khả 為vi 舉cử 全toàn 偈kệ 時thời 婆Bà 羅La 門Môn 。 許hứa 以dĩ 身thân 施thí 羅la 剎sát 即tức 說thuyết 後hậu 半bán 偈kệ 云vân 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。 婆Bà 羅La 門Môn 以dĩ 所sở 聞văn 偈kệ 徧biến 書thư 于vu 石thạch 樹thụ 上thượng 訖ngật 於ư 高cao 木mộc 投đầu 身thân 而nhi 下hạ 。 以dĩ 施thí 羅la 剎sát 也dã 傳truyền 燈đăng 錄lục 云vân 達đạt 磨ma 大đại 師sư 在tại 少thiểu 林lâm 時thời 神thần 光quang 晨thần 夕tịch 叅# 求cầu 其kỳ 法Pháp 師sư 曰viết 諸chư 佛Phật 妙diệu 道đạo 曠khoáng 刼# 精tinh 勤cần 豈khởi 小tiểu 智trí 輕khinh 心tâm 欲dục 冀ký 真chân 乘thừa 光quang 即tức 取thủ 刀đao 斷đoạn 臂tý 師sư 前tiền 師sư 許hứa 之chi 為vi 易dị 名danh 惠huệ 可khả 可khả 曰viết 我ngã 心tâm 未vị 寧ninh 乞khất 師sư 為vi 安an 師sư 曰viết 將tương 心tâm 來lai 與dữ 汝nhữ 安an 可khả 曰viết 覔# 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 師sư 曰viết 為vì 汝nhữ 安an 心tâm 竟cánh )# 。
【# 七thất 讀đọc 誦tụng 】# 看khán 文văn 曰viết 讀đọc 背bối/bội 文văn 曰viết 誦tụng 謂vị 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 佛Phật 祖tổ 至chí 言ngôn 若nhược 讀đọc 誦tụng 受thọ 持trì 。 者giả 可khả 以dĩ 滅diệt 罪tội 生sanh 福phước 或hoặc 因nhân 言ngôn 悟ngộ 旨chỉ 而nhi 得đắc 心tâm 地địa 開khai 明minh 顯hiển 發phát 智trí 慧tuệ 也dã 。
【# 八bát 護hộ 法Pháp 】# 護hộ 法Pháp 者giả 謂vị 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 教giáo 法pháp 弘hoằng 護hộ 在tại 人nhân 故cố 如Như 來Lai 於ư 靈linh 山sơn 會hội 上thượng 付phó 囑chúc 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 為vi 法pháp 護hộ 衛vệ 然nhiên 出xuất 家gia 奉phụng 佛Phật 者giả 尤vưu 當đương 勉miễn 力lực 精tinh 進tấn 作tác 世thế 舟chu 航# 渡độ 諸chư 淪luân 溺nịch 以dĩ 護hộ 佛Phật 法Pháp 而nhi 令linh 久cửu 住trụ 也dã 。
【# 九cửu 興hưng 福phước 】# 興hưng 福phước 者giả 謂vị 興hưng 造tạo 福phước 利lợi 事sự 非phi 一nhất 端đoan 如Như 來Lai 歷lịch 刼# 苦khổ 行hạnh 福phước 慧tuệ 兼kiêm 修tu 稱xưng 兩lưỡng 足túc 尊tôn 此thử 之chi 十thập 科khoa 自tự 第đệ 八bát 以dĩ 前tiền 多đa 言ngôn 修tu 慧tuệ 至chí 此thử 第đệ 九cửu 乃nãi 言ngôn 修tu 福phước 故cố 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 能năng 從tùng 事sự 於ư 八bát 福phước 田điền 及cập 寫tả 經kinh 造tạo 像tượng 凢# 有hữu 利lợi 於ư 物vật 者giả 不bất 憚đạn 艱gian 辛tân 。 勉miễn 而nhi 行hành 之chi 則tắc 福phước 之chi 所sở 由do 興hưng 也dã (# 八bát 福phước 田điền 者giả 謂vị 廣quảng 路lộ 義nghĩa 井tỉnh 建kiến 造tạo 橋kiều 梁lương 治trị 平bình 險hiểm 隘ải 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 恭cung 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 給cấp 事sự 病bệnh 人nhân 救cứu 濟tế 貧bần 窮cùng 設thiết 無vô 遮già 會hội 也dã )# 。
【# 十thập 雜tạp 科khoa 】# 雜tạp 者giả 不bất 一nhất 也dã 謂vị 前tiền 九cửu 科khoa 各các 專chuyên 一nhất 事sự 至chí 此thử 一nhất 科khoa 則tắc 兼kiêm 前tiền 九cửu 科khoa 進tiến 修tu 之chi 事sự 傍bàng 及cập 世thế 間gian 經kinh 書thư 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 。 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 文văn 章chương 制chế 度độ 典điển 故cố 無vô 不bất 兼kiêm 通thông 也dã 。
十Thập 種Chủng 補Bổ 特Đặc 伽Già 羅La 。 (# 出Xuất 地Địa 藏Tạng 十Thập 輪Luân 經Kinh )#
梵Phạn 語ngữ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 華hoa 言ngôn 有hữu 情tình 又hựu 云vân 人nhân 佛Phật 為vi 有hữu 情tình 之chi 類loại 。 罪tội 業nghiệp 深thâm 重trọng 。 輪luân 回hồi 生sanh 死tử 難nạn 得đắc 人nhân 身thân 故cố 。 說thuyết 此thử 十thập 種chủng 差sai 別biệt 也dã 。
【# 一nhất 不bất 種chúng 善thiện 根căn 。 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 及cập 現hiện 在tại 世thế 不bất 種chủng 菩Bồ 提Đề 善thiện 根căn 。 惟duy 作tác 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 廻hồi 諸chư 趣thú 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。
【# 二nhị 未vị 修tu 福phước 業nghiệp 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 及cập 現hiện 在tại 世thế 未vị 曾tằng 修tu 習tập 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 福phước 德đức 之chi 業nghiệp 多đa 諸chư 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 三tam 雜tạp 染nhiễm 相tướng 續tục 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 及cập 現hiện 在tại 世thế 為vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 等đẳng 雜tạp 亂loạn 染nhiễm 污ô 相tương 續tục 不bất 絕tuyệt 。 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 四tứ 隨tùy 惡ác 友hữu 行hành 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 及cập 現hiện 在tại 世thế 隨tùy 順thuận 惡ác 友hữu 。 習tập 諸chư 不bất 善thiện 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 五ngũ 不bất 畏úy 後hậu 世thế 。 苦khổ 果quả 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 但đãn 造tạo 惡ác 業nghiệp 不bất 畏úy 未vị 來lai 。 生sanh 死tử 苦khổ 報báo 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 六lục 猛mãnh 利lợi 貪tham 欲dục 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 知tri 世thế 間gian 。 諸chư 欲dục 是thị 眾chúng 苦khổ 之chi 本bổn 。 但đãn 勇dũng 猛mãnh 貪tham 求cầu 無vô 有hữu 厭yếm 。 足túc 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 七thất 猛mãnh 利lợi 瞋sân 恚khuể 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 違vi 逆nghịch 之chi 境cảnh 不bất 能năng 安an 心tâm 忍nhẫn 受thọ 而nhi 但đãn 忿phẫn 怒nộ 嗔sân 恚khuể 不bất 知tri 止chỉ 息tức 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 八bát 猛mãnh 利lợi 愚ngu 癡si 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 迷mê 惑hoặc 不bất 了liễu 起khởi 諸chư 邪tà 見kiến 。 蔑miệt 裂liệt 正Chánh 法Pháp 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 九cửu 其kỳ 心tâm 迷mê 亂loạn 。 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 心tâm 無vô 所sở 主chủ 迷mê 惑hoặc 狂cuồng 亂loạn 縱túng 身thân 口khẩu 意ý 。 作tác 不bất 善thiện 業nghiệp 。 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
【# 十thập 守thủ 惡ác 邪tà 見kiến 】# 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 信tín 如Như 來Lai 。 正chánh 教giáo 堅kiên 執chấp 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 由do 此thử 惡ác 行hành 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 也dã 。
大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 一nhất