CÂY ĐÈN KỲ LẠ

    Vua A Xà Thế một ngày
    Cúng dường Đức Phật lễ đầy trang nghiêm,
    Hôm sau vua họp tôi hiền
    Cùng ngồi bàn chuyện cúng thêm dâng ngài.
    Các quan đồng loạt tâu bày:
    “Cơm chay, y phục vừa đây cúng rồi
    Giờ thêm đèn đuốc mà thôi
    Dâng lên ánh sáng tỏa nơi Phật đài
    Tượng trưng trí tuệ cao vời
    Soi đường giác ngộ cho người trần gian
    Hào quang Đức Phật chói chang
    Tiêu trừ tội lỗi, xóa tan mê mờ!”
    Vua nghe vui vẻ vô bờ
    Truyền quan sắm sửa lễ cho chu toàn
    Mai lên tịnh xá Kỳ Hoàn
    Cúng dường Đức Phật và hàng chư Tăng.
    *
    Có bà lão nọ xin ăn
    Chiều hôm lê bước muộn mằn về thôn
    Sống nghèo, thân xác mỏi mòn
    Nhưng lòng kính đức Chí Tôn vô cùng,
    Bà hành khất thấy người đông
    Ngựa xe, lính tráng trên đường đi mau
    Rộn ràng chở những thùng dầu
    Cùng đèn đủ kiểu phô mầu đẹp xinh,
    Lão bà thăm hỏi sự tình
    Biết là lễ vật dâng trình của vua
    Lão bà lòng chợt suy tư
    Buồn vì công đức mình chưa có gì
    Nghĩ thầm nên sắm chút chi
    Thành tâm, cung kính đem đi cúng liền
    Suốt ngày xin được chút tiền
    Lão bà hoan hỉ dừng bên lề đường
    Ghé vào một quán bán hàng
    Bỏ mua dầu thắp cúng dường đêm nay,
    Nhà hàng nghe cảm động thay
    Lòng thành xin góp, đong đầy dầu thêm
    Lại cho mượn một cây đèn
    Tối nay bà thắp mang lên cúng dường.
    *
    Đêm về tịnh xá Kỳ Hoàn
    Đèn vua ngàn chiếc rỡ ràng khắp nơi
    Đàn ca, nhã nhạc chơi vơi
    Bà con dự lễ tươi cười bước mau.
    Lão bà châm chiếc đèn dầu
    Thành tâm phát nguyện, cúi đầu, chắp tay:
    “Xin dâng Phật ánh sáng này
    Mong hàng giáo hội nơi đây trường tồn
    Phò con minh mẫn luôn luôn
    Đuốc cao trí tuệ soi đường dài lâu!”
    Tuy đèn chỉ có ít dầu
    Nhưng bà thầm nguyện phép mầu hiện ra:
    “Nếu mà quả thật thân ta
    Sau này giác ngộ, thoát qua luân hồi
    Thì xin đèn cháy mãi thôi
    Hào quang rực rỡ chiếu soi suốt đời!”
    Bà treo đèn phía vườn ngoài
    Sau khi lễ Phật khoan thai ra về.
    *
    Đèn vua giăng khắp bốn bề
    Người lo thay bấc, kẻ đi châm dầu
    Nhưng đèn tắt giữa đêm thâu
    Ít đèn cháy sáng được lâu được dài
    Riêng đèn bà lão cháy hoài
    Lung linh phô sắc rạng ngời trong đêm
    Dầu không hao, bấc vẫn bền
    Hào quang phá vỡ màn đêm mịt mùng.
    *
    Hôm sau vừa mới hừng đông
    Mặt trời lấp ló ánh dương khắp miền
    Phật truyền ngài Mục Kiền Liên
    Dạo quanh tìm cách tắt đèn hết đi,
    Đèn còn cháy chẳng nhiều chi
    Quạt qua liền tắt không gì khó khăn,
    Riêng đèn bà lão xin ăn
    Quạt càng cho mạnh lại càng sáng thêm
    Thật là kỳ lạ vô biên
    Mọi người bàn tán ngạc nhiên vô vàn,
    Phật vừa đến mới dạy rằng:
    “Đèn này khó tắt, tỏa vàng muôn nơi
    Hào quang công đức rạng ngời
    Là đèn của Phật trong thời tương lai!”
    *
    Sau khi dò hỏi mọi nơi
    Biết đèn dầu của một người ăn xin
    Vua A Xà Thế ngạc nhiên
    Hỏi quần thần biết vì duyên cớ nào:
    “Trẫm đây công đức biết bao
    Cúng đèn cửa Phật kể sao cho vừa
    Phật không thọ ký bây giờ
    Mà ngài thọ ký bà già. Lạ thay?”
    Đại thần chẳng dám tâu bày
    Lệnh vua bèn phán: “Trẫm đây lòng thành
    Muốn tìm hiểu rõ ngọn ngành
    Để rồi nguyện với trời xanh sửa mình!”.
    Đại thần mạnh dạn tâu trình:
    “Đại vương đã dạy thần đành xin thưa
    Cúng dường quý ở động cơ
    Đại vương có lẽ lòng chưa chí tình
    Thiếu lời thệ nguyện quang minh
    Cho nên công đức mong manh không nhiều
    Bà già hành khất tuy nghèo
    Tuy ít phẩm vật, nhưng nhiều thành tâm
    Đèn bà chiếu sáng vô ngần
    Tan sương mờ ám, vén màn u minh
    Soi đường giải thoát chúng sinh
    Suy tôn giáo hội, vinh danh Phật Đà!”

    Tâm Minh Ngô Tằng Giao
    (thi hóa, phỏng theo TRUYỆN CỔ PHẬT GIÁO)