高Cao 麗Lệ 國Quốc 普Phổ 照Chiếu 禪Thiền 師Sư 修Tu 心Tâm 訣Quyết

高Cao 麗Lệ 知Tri 訥Nột 撰Soạn

高cao 麗lệ 國quốc 普phổ 照chiếu 禪thiền 師sư 修tu 心tâm 訣quyết

三tam 界giới 熱nhiệt 惱não 。 猶do 如như 火hỏa 宅trạch 。 其kỳ 忍nhẫn 淹yêm 留lưu 。 甘cam 受thọ 長trường 苦khổ 。 欲dục 免miễn 輪luân 迴hồi 。 莫mạc 若nhược 求cầu 佛Phật 。 若nhược 欲dục 求cầu 佛Phật 。 佛Phật 即tức 是thị 心tâm 。 心tâm 何hà 遠viễn 覓mịch 。 不bất 離ly 身thân 中trung 。 色sắc 身thân 是thị 假giả 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 真chân 心tâm 如như 空không 。 不bất 斷đoạn 不bất 變biến 。 故cố 云vân 。

百bách 骸hài 潰hội 散tán 。 歸quy 火hỏa 歸quy 風phong 。 一nhất 物vật 長trường/trưởng 靈linh 。 蓋cái 天thiên 蓋cái 地địa 。

嗟ta 夫phu 。 今kim 之chi 人nhân 。 迷mê 來lai 久cửu 矣hĩ 。 不bất 識thức 自tự 心tâm 是thị 真chân 佛Phật 。 不bất 識thức 自tự 性tánh 是thị 真chân 法pháp 。 欲dục 求cầu 法Pháp 而nhi 遠viễn 推thôi 諸chư 聖thánh 。 欲dục 求cầu 佛Phật 而nhi 不bất 觀quán 己kỷ 心tâm 。 若nhược 言ngôn 心tâm 外ngoại 有hữu 佛Phật 。 性tánh 外ngoại 有hữu 法pháp 。 堅kiên 執chấp 此thử 情tình 。 欲dục 求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 縱túng 經kinh 塵trần 劫kiếp 。 燒thiêu 身thân 鍊luyện 臂tý 。 敲# 骨cốt 出xuất 髓tủy 。 刺thứ 血huyết 寫tả 經kinh 。 長trường 坐tọa 不bất 臥ngọa 。 一nhất 食thực 卯mão 齋trai 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 讀đọc 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 。 修tu 種chủng 種chủng 苦khổ 行hạnh 。 如như 蒸chưng 沙sa 作tác 飯phạn 。 只chỉ 益ích 自tự 勞lao 。 爾nhĩ 但đãn 識thức 自tự 心tâm 。 恆Hằng 沙sa 法Pháp 門môn 。 無vô 量lượng 妙diệu 義nghĩa 。 不bất 求cầu 而nhi 得đắc 。 故cố 世Thế 尊Tôn 云vân 。

普phổ 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 。

又hựu 云vân 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 幻huyễn 化hóa 。 皆giai 生sanh 如Như 來Lai 。 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 。

是thị 知tri 離ly 此thử 心tâm 外ngoại 。 無vô 佛Phật 可khả 成thành 。 過quá 去khứ 諸chư 如Như 來Lai 。 只chỉ 是thị 明minh 心tâm 底để 人nhân 。 現hiện 在tại 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 亦diệc 是thị 修tu 心tâm 底để 人nhân 。 未vị 來lai 修tu 學học 人nhân 。 當đương 依y 如như 是thị 法pháp 。 願nguyện 諸chư 修tu 道Đạo 之chi 人nhân 。 切thiết 莫mạc 外ngoại 求cầu 。 心tâm 性tánh 無vô 染nhiễm 。 本bổn 自tự 圓viên 成thành 。 但đãn 離ly 妄vọng 緣duyên 。 即tức 如như 如như 佛Phật 。

問vấn 。

若nhược 言ngôn 佛Phật 性tánh 現hiện 在tại 此thử 身thân 。 既ký 在tại 身thân 中trung 。 不bất 離ly 凡phàm 夫phu 。 因nhân 何hà 我ngã 今kim 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 更cánh 為vi 消tiêu 釋thích 。 悉tất 令linh 開khai 悟ngộ 。

答đáp 。

在tại 汝nhữ 身thân 中trung 。 汝nhữ 自tự 不bất 見kiến 。 汝nhữ 於ư 十thập 二nhị 時thời 中trung 。 知tri 飢cơ 知tri 渴khát 。 知tri 寒hàn 知tri 熱nhiệt 。 或hoặc 瞋sân 或hoặc 喜hỷ 。 竟cánh 是thị 何hà 物vật 。 且thả 色sắc 身thân 是thị 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 四tứ 緣duyên 所sở 集tập 。 其kỳ 質chất 頑ngoan 而nhi 無vô 情tình 。 豈khởi 能năng 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 能năng 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 者giả 。 必tất 是thị 汝nhữ 佛Phật 性tánh 。 故cố 臨lâm 際tế 云vân 。

四tứ 大đại 不bất 解giải 說thuyết 法Pháp 聽thính 法Pháp 。 虛hư 空không 不bất 解giải 說thuyết 法Pháp 聽thính 法Pháp 。 只chỉ 汝nhữ 目mục 前tiền 歷lịch 歷lịch 孤cô 明minh 勿vật 形hình 段đoạn 者giả 。 始thỉ 解giải 說thuyết 法Pháp 聽thính 法Pháp 。

所sở 謂vị 勿vật 形hình 段đoạn 者giả 。 是thị 諸chư 佛Phật 之chi 法Pháp 印ấn 。 亦diệc 是thị 汝nhữ 本bổn 來lai 心tâm 也dã 。 則tắc 佛Phật 性tánh 現hiện 在tại 汝nhữ 身thân 。 何hà 假giả 外ngoại 求cầu 。 汝nhữ 若nhược 不bất 信tín 。 略lược 舉cử 古cổ 聖thánh 。 入nhập 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 令linh 汝nhữ 除trừ 疑nghi 。 汝nhữ 須tu 諦đế 信tín 。

昔tích 異dị 見kiến 王vương 問vấn 婆bà 羅la 提đề 尊tôn 者giả 曰viết 。

何hà 者giả 是thị 佛Phật 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

見kiến 性tánh 是thị 佛Phật 。

王vương 曰viết 。

師sư 見kiến 性tánh 否phủ/bĩ 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

我ngã 見kiến 佛Phật 性tánh 。

王vương 曰viết 。

性tánh 在tại 何hà 處xứ 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

性tánh 在tại 作tác 用dụng 。

王vương 曰viết 。

是thị 何hà 作tác 用dụng 。 今kim 不bất 見kiến 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

今kim 見kiến 作tác 用dụng 。 王vương 自tự 不bất 見kiến 。

王vương 曰viết 。

於ư 我ngã 有hữu 否phủ/bĩ 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

王vương 若nhược 作tác 用dụng 。 無vô 有hữu 不bất 是thị 。 王vương 若nhược 不bất 用dụng 。 體thể 亦diệc 難nan 見kiến 。

王vương 曰viết 。

若nhược 當đương 用dụng 時thời 幾kỷ 處xứ 出xuất 現hiện 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

若nhược 出xuất 現hiện 時thời 。 當đương 有hữu 其kỳ 八bát 。

王vương 曰viết 。

其kỳ 八bát 出xuất 現hiện 。 當đương 為vì 我ngã 說thuyết 。

尊tôn 者giả 曰viết 。

在tại 胎thai 曰viết 身thân 。 處xử 世thế 曰viết 人nhân 。 在tại 眼nhãn 曰viết 見kiến 。 在tại 耳nhĩ 曰viết 聞văn 。 在tại 鼻tị 辨biện 香hương 。 在tại 舌thiệt 談đàm 論luận 。 在tại 手thủ 執chấp 捉tróc 。 在tại 足túc 運vận 奔bôn 。 遍biến 現hiện 俱câu 該cai 沙sa 界giới 。 收thu 攝nhiếp 在tại 一nhất 微vi 塵trần 。 識thức 者giả 知tri 是thị 佛Phật 性tánh 。 不bất 識thức 者giả 喚hoán 作tác 精tinh 魂hồn 。

王vương 聞văn 。 心tâm 即tức 開khai 悟ngộ 。

又hựu 僧Tăng 問vấn 歸quy 宗tông 和hòa 尚thượng 。

如như 何hà 是thị 佛Phật 。

宗tông 云vân 。

我ngã 今kim 向hướng 汝nhữ 道đạo 。 恐khủng 汝nhữ 不bất 信tín 。

僧Tăng 云vân 。

和hòa 尚thượng 誠thành 言ngôn 。 焉yên 敢cảm 不bất 信tín 。

師sư 云vân 。

即tức 汝nhữ 是thị 。

僧Tăng 云vân 。

如như 何hà 保bảo 任nhậm 。

師sư 云vân 。

一nhất 翳ế 在tại 眼nhãn 。 空không 華hoa 亂loạn 墜trụy 。

其kỳ 僧Tăng 言ngôn 下hạ 有hữu 省tỉnh 。

上thượng 來lai 所sở 舉cử 。 古cổ 聖thánh 入nhập 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 明minh 白bạch 簡giản 易dị 。 不bất 妨phương 省tỉnh 力lực 。 因nhân 此thử 公công 案án 。 若nhược 有hữu 信tín 解giải 處xứ 。 即tức 與dữ 古cổ 聖thánh 把bả 手thủ 共cộng 行hành 。

問vấn 。

汝nhữ 言ngôn 見kiến 性tánh 。 若nhược 真chân 見kiến 性tánh 。 即tức 是thị 聖thánh 人nhân 。 應ưng 現hiện 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 與dữ 人nhân 有hữu 殊thù 。 何hà 故cố 今kim 時thời 。 修tu 心tâm 之chi 輩bối 。 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 發phát 現hiện 神thần 通thông 變biến 化hóa 耶da 。

答đáp 。

汝nhữ 不bất 得đắc 輕khinh 發phát 狂cuồng 言ngôn 。 不bất 分phân 邪tà 正chánh 。 是thị 為vi 迷mê 倒đảo 之chi 人nhân 。 今kim 時thời 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 口khẩu 談đàm 真chân 理lý 。 心tâm 生sanh 退thoái 屈khuất 。 返phản 墮đọa 無vô 分phân 之chi 失thất 者giả 。 皆giai 汝nhữ 所sở 疑nghi 。 學học 道Đạo 而nhi 不bất 知tri 先tiên 後hậu 。 說thuyết 理lý 而nhi 不bất 分phân 本bổn 末mạt 者giả 。 是thị 名danh 邪tà 見kiến 。 不bất 名danh 修tu 學học 。 非phi 唯duy 自tự 誤ngộ 。 兼kiêm 亦diệc 誤ngộ 他tha 。 其kỳ 可khả 不bất 慎thận 歟# 。

夫phu 入nhập 道đạo 多đa 門môn 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 頓đốn 悟ngộ 。 漸tiệm 修tu 兩lưỡng 門môn 耳nhĩ 。 雖tuy 曰viết 頓đốn 悟ngộ 頓đốn 修tu 。 是thị 最tối 上thượng 根căn 機cơ 得đắc 入nhập 也dã 。 若nhược 推thôi 過quá 去khứ 。 已dĩ 是thị 多đa 生sanh 。 依y 悟ngộ 而nhi 修tu 。 漸tiệm 熏huân 而nhi 來lai 。 至chí 於ư 今kim 生sanh 。 聞văn 即tức 發phát 悟ngộ 。 一nhất 時thời 頓đốn 畢tất 。 以dĩ 實thật 而nhi 論luận 。 是thị 亦diệc 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 之chi 機cơ 也dã 。 則tắc 而nhi 此thử 頓đốn 。 漸tiệm 兩lưỡng 門môn 。 是thị 千thiên 聖thánh 軌quỹ 轍triệt 也dã 。 則tắc 從tùng 上thượng 諸chư 聖thánh 。 莫mạc 不bất 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 。 因nhân 修tu 乃nãi 證chứng 。

所sở 言ngôn 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 依y 悟ngộ 而nhi 修tu 。 漸tiệm 熏huân 所sở 現hiện 。 非phi 謂vị 悟ngộ 時thời 即tức 發phát 現hiện 也dã 。 如như 經Kinh 云vân 。

理lý 即tức 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 併tinh 消tiêu 。 事sự 非phi 頓đốn 除trừ 。 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 。

故cố 圭# 峯phong 深thâm 明minh 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 之chi 義nghĩa 。 曰viết 。

識thức 氷băng 池trì 而nhi 全toàn 水thủy 。 借tá 陽dương 氣khí 以dĩ 鎔dong 消tiêu 。 悟ngộ 凡phàm 夫phu 而nhi 即tức 佛Phật 。 資tư 法pháp 力lực 以dĩ 熏huân 修tu 。 氷băng 消tiêu 則tắc 水thủy 流lưu 潤nhuận 。 方phương 呈trình 溉cái 滌địch 之chi 功công 。 妄vọng 盡tận 則tắc 心tâm 虛hư 通thông 。 應ưng 現hiện 通thông 光quang 之chi 用dụng 。

是thị 如như 事sự 上thượng 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 非phi 一nhất 日nhật 之chi 能năng 成thành 。 乃nãi 漸tiệm 熏huân 而nhi 發phát 現hiện 也dã 。 況huống 事sự 上thượng 神thần 通thông 。 於ư 達đạt 人nhân 分phần/phân 上thượng 。 猶do 為vi 妖yêu 怪quái 之chi 事sự 。 亦diệc 是thị 聖thánh 末mạt 邊biên 事sự 。 雖tuy 或hoặc 現hiện 之chi 。 不bất 可khả 要yếu 用dụng 。 今kim 時thời 迷mê 癡si 輩bối 。 妄vọng 謂vị 一nhất 念niệm 悟ngộ 時thời 。 即tức 隨tùy 現hiện 無vô 量lượng 妙diệu 用dụng 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 若nhược 作tác 是thị 解giải 。 所sở 謂vị 不bất 知tri 先tiên 後hậu 。 亦diệc 不bất 分phân 本bổn 末mạt 也dã 。 既ký 不bất 知tri 先tiên 後hậu 本bổn 末mạt 。 欲dục 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 如như 將tương 方phương 木mộc 逗đậu 圓viên 孔khổng 也dã 。 豈khởi 非phi 大đại 錯thác 。 既ký 不bất 知tri 方phương 便tiện 。 故cố 作tác 懸huyền 崖nhai 之chi 想tưởng 。 自tự 生sanh 退thoái 屈khuất 。 斷đoạn 佛Phật 種chủng 性tánh 者giả 。 不bất 為vi 不bất 多đa 矣hĩ 。 既ký 自tự 未vị 明minh 。 亦diệc 未vị 信tín 他tha 。 既ký 有hữu 解giải 悟ngộ 處xứ 。 見kiến 無vô 神thần 通thông 者giả 。 乃nãi 生sanh 輕khinh 慢mạn 。 欺khi 賢hiền 誑cuống 聖thánh 。 良lương 可khả 悲bi 哉tai 。

問vấn 。

汝nhữ 言ngôn 頓đốn 悟ngộ 。 漸tiệm 修tu 兩lưỡng 門môn 。 千thiên 聖thánh 軌quỹ 轍triệt 也dã 。 悟ngộ 既ký 頓đốn 悟ngộ 。 何hà 假giả 漸tiệm 修tu 。 修tu 若nhược 漸tiệm 修tu 。 何hà 言ngôn 頓đốn 悟ngộ 。 頓đốn 。 漸tiệm 二nhị 義nghĩa 。 更cánh 為vi 宣tuyên 說thuyết 。 令linh 絕tuyệt 餘dư 疑nghi 。

答đáp 。

頓đốn 悟ngộ 者giả 。 凡phàm 夫phu 迷mê 時thời 。 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 妄vọng 想tưởng 為vi 心tâm 。 不bất 知tri 自tự 性tánh 。 是thị 真chân 法Pháp 身thân 。 不bất 知tri 自tự 己kỷ 靈linh 知tri 是thị 真chân 佛Phật 也dã 。 心tâm 外ngoại 覓mịch 佛Phật 。 波ba 波ba 浪lãng 走tẩu 。 忽hốt 被bị 善Thiện 知Tri 識Thức 指chỉ 爾nhĩ 入nhập 路lộ 。 一nhất 念niệm 迴hồi 光quang 。 見kiến 自tự 本bổn 性tánh 。 而nhi 此thử 性tánh 地địa 。 元nguyên 無vô 煩phiền 惱não 。 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 。 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 即tức 與dữ 諸chư 佛Phật 。 分phần/phân 毫hào 不bất 殊thù 。 故cố 云vân 頓đốn 悟ngộ 也dã 。 漸tiệm 修tu 者giả 。 頓đốn 悟ngộ 本bổn 性tánh 。 與dữ 佛Phật 無vô 殊thù 。 無vô 始thỉ 習tập 氣khí 。 難nạn/nan 卒thốt 頓đốn 除trừ 。 故cố 依y 悟ngộ 而nhi 修tu 。 漸tiệm 熏huân 功công 成thành 。 長trưởng 養dưỡng 聖thánh 胎thai 。 久cửu 久cửu 成thành 聖thánh 。 故cố 云vân 漸tiệm 修tu 也dã 。 比tỉ 如như 孩hài 子tử 。 初sơ 生sanh 之chi 日nhật 。 諸chư 根căn 具cụ 足túc 。 與dữ 他tha 無vô 異dị 。 然nhiên 其kỳ 力lực 未vị 充sung 。 頗phả 經kinh 歲tuế 月nguyệt 。 方phương 始thỉ 成thành 人nhân 。

問vấn 。

作tác 何hà 方phương 便tiện 。 一nhất 念niệm 迴hồi 機cơ 。 便tiện 悟ngộ 自tự 性tánh 。

答đáp 。

只chỉ 汝nhữ 自tự 心tâm 。 更cánh 作tác 什thập 麼ma 方phương 便tiện 。 若nhược 作tác 方phương 便tiện 。 更cánh 求cầu 解giải 會hội 。 比tỉ 如như 有hữu 人nhân 。 不bất 見kiến 自tự 眼nhãn 。 以dĩ 謂vị 無vô 眼nhãn 。 更cánh 欲dục 求cầu 見kiến 。 既ký 是thị 自tự 眼nhãn 。 如như 何hà 更cánh 見kiến 。 若nhược 知tri 不bất 失thất 。 即tức 為vi 見kiến 眼nhãn 。 更cánh 無vô 求cầu 見kiến 之chi 心tâm 。 豈khởi 有hữu 不bất 見kiến 之chi 想tưởng 。 自tự 己kỷ 靈linh 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 既ký 是thị 自tự 心tâm 。 何hà 更cánh 求cầu 會hội 。 若nhược 欲dục 求cầu 會hội 。 便tiện 會hội 不bất 得đắc 。 但đãn 知tri 不bất 會hội 。 是thị 即tức 見kiến 性tánh 。

問vấn 。

上thượng 上thượng 之chi 人nhân 。 聞văn 即tức 易dị 會hội 。 中trung 下hạ 之chi 人nhân 。 不bất 無vô 疑nghi 惑hoặc 。 更cánh 說thuyết 方phương 便tiện 。 令linh 迷mê 者giả 趣thú 入nhập 。

答đáp 。

道đạo 不bất 屬thuộc 知tri 不bất 知tri 。 汝nhữ 除trừ 卻khước 將tương 迷mê 待đãi 悟ngộ 之chi 心tâm 。 聽thính 我ngã 言ngôn 說thuyết 。 諸chư 法pháp 如như 夢mộng 。 亦diệc 如như 幻huyễn 化hóa 。 故cố 妄vọng 念niệm 本bổn 寂tịch 。 塵trần 境cảnh 本bổn 空không 。 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 之chi 處xứ 靈linh 知tri 不bất 昧muội 。 即tức 此thử 空không 寂tịch 靈linh 知tri 之chi 心tâm 。 是thị 汝nhữ 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 亦diệc 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 。 天thiên 下hạ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 密mật 密mật 相tương/tướng 傳truyền 底để 法pháp 印ấn 也dã 。 若nhược 悟ngộ 此thử 心tâm 。 真chân 所sở 謂vị 不bất 踐tiễn 階giai 梯thê 徑kính 登đăng 佛Phật 地địa 。 步bộ 步bộ 超siêu 三tam 界giới 。 歸quy 家gia 頓đốn 絕tuyệt 疑nghi 。 便tiện 與dữ 人nhân 天thiên 為vi 師sư 。 悲bi 智trí 相tương/tướng 資tư 。 具cụ 足túc 二nhị 利lợi 。 堪kham 受thọ 人nhân 天thiên 供cúng 養dường 。 日nhật 消tiêu 萬vạn 兩lưỡng 黃hoàng 金kim 。 汝nhữ 若nhược 如như 是thị 。 真chân 大đại 丈trượng 夫phu 。 一nhất 生sanh 能năng 事sự 已dĩ 畢tất 矣hĩ 。

問vấn 。

據cứ 吾ngô 分phần/phân 上thượng 。 何hà 者giả 是thị 空không 。 寂tịch 靈linh 知tri 之chi 心tâm 耶da 。

答đáp 。

汝nhữ 今kim 問vấn 我ngã 者giả 。 是thị 汝nhữ 空không 寂tịch 靈linh 知tri 之chi 心tâm 。 何hà 不bất 返phản 照chiếu 。 猶do 為vi 外ngoại 覓mịch 。 我ngã 今kim 據cứ 汝nhữ 分phần/phân 上thượng 。 直trực 指chỉ 本bổn 心tâm 。 令linh 汝nhữ 便tiện 悟ngộ 。 汝nhữ 須tu 淨tịnh 心tâm 聽thính 我ngã 言ngôn 說thuyết 。 從tùng 朝triêu 至chí 暮mộ 。 十thập 二nhị 時thời 中trung 。 或hoặc 見kiến 或hoặc 聞văn 。 或hoặc 笑tiếu 或hoặc 語ngữ 。 或hoặc 瞋sân 或hoặc 喜hỷ 。 或hoặc 是thị 或hoặc 非phi 。 種chủng 種chủng 施thí 為vi 運vận 轉chuyển 。 且thả 道đạo 畢tất 竟cánh 是thị 誰thùy 。 能năng 伊y 麼ma 運vận 轉chuyển 施thí 為vi 耶da 。 若nhược 言ngôn 色sắc 身thân 運vận 轉chuyển 。 何hà 故cố 有hữu 人nhân 一nhất 念niệm 命mạng 終chung 。 都đô 未vị 壞hoại 爛lạn 。 即tức 眼nhãn 不bất 自tự 見kiến 。 耳nhĩ 不bất 能năng 聞văn 。 鼻tị 不bất 辨biện 香hương 。 舌thiệt 不bất 談đàm 論luận 。 身thân 不bất 動động 搖dao 。 手thủ 不bất 執chấp 捉tróc 。 足túc 不bất 運vận 奔bôn 耶da 。 是thị 知tri 。 能năng 見kiến 聞văn 動động 作tác 。 必tất 是thị 汝nhữ 本bổn 心tâm 。 不bất 是thị 汝nhữ 色sắc 身thân 也dã 。 況huống 此thử 色sắc 身thân 。 四tứ 大đại 性tánh 空không 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 亦diệc 如như 水thủy 月nguyệt 。 豈khởi 能năng 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 明minh 明minh 不bất 昧muội 。 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 。 恆Hằng 沙sa 妙diệu 用dụng 也dã 。 故cố 云vân 。

神thần 通thông 并tinh 妙diệu 用dụng 。 運vận 水thủy 及cập 搬# 柴sài 。

且thả 入nhập 理lý 多đa 端đoan 。 指chỉ 汝nhữ 一nhất 門môn 。 令linh 汝nhữ 還hoàn 源nguyên 。 汝nhữ 還hoàn 聞văn 鴉# 鳴minh 鵲thước 噪táo 之chi 聲thanh 麼ma 。

曰viết 。

聞văn 。

曰viết 。

汝nhữ 返phản 聞văn 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 還hoàn 有hữu 許hứa 多đa 聲thanh 麼ma 。

曰viết 。

到đáo 這giá 裏lý 。 一nhất 切thiết 聲thanh 。 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。

曰viết 。

奇kỳ 哉tai 。 奇kỳ 哉tai 。 此thử 是thị 觀quán 音âm 入nhập 理lý 之chi 門môn 。 我ngã 更cánh 問vấn 爾nhĩ 。 爾nhĩ 道đạo 。

到đáo 這giá 裏lý 一nhất 切thiết 聲thanh 。 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 總tổng 不bất 可khả 得đắc 。

既ký 不bất 可khả 得đắc 。 當đương 伊y 麼ma 時thời 。 莫mạc 是thị 虛hư 空không 麼ma 。

曰viết 。

元nguyên 來lai 不bất 空không 。 明minh 明minh 不bất 昧muội 。

曰viết 。

作tác 麼ma 生sanh 是thị 不bất 空không 之chi 體thể 。

曰viết 。

亦diệc 無vô 相tướng 貌mạo 。 言ngôn 之chi 不bất 可khả 及cập 。

曰viết 。

此thử 是thị 諸chư 佛Phật 。 諸chư 祖tổ 壽thọ 命mạng 。 更cánh 莫mạc 疑nghi 也dã 。 既ký 無vô 相tướng 貌mạo 。 還hoàn 有hữu 大đại 小tiểu 麼ma 。 既ký 無vô 大đại 小tiểu 。 還hoàn 有hữu 邊biên 際tế 麼ma 。 無vô 邊biên 際tế 。 故cố 無vô 內nội 外ngoại 。 無vô 內nội 外ngoại 。 故cố 無vô 遠viễn 近cận 。 無vô 遠viễn 近cận 。 故cố 無vô 彼bỉ 此thử 。 無vô 彼bỉ 此thử 。 則tắc 無vô 往vãng 來lai 。 無vô 往vãng 來lai 。 則tắc 無vô 生sanh 死tử 。 無vô 生sanh 死tử 。 則tắc 無vô 古cổ 今kim 。 無vô 古cổ 今kim 。 則tắc 無vô 迷mê 悟ngộ 。 無vô 迷mê 悟ngộ 。 則tắc 無vô 凡phàm 聖thánh 。 無vô 凡phàm 聖thánh 。 則tắc 無vô 染nhiễm 淨tịnh 。 無vô 染nhiễm 淨tịnh 。 則tắc 無vô 是thị 非phi 。 無vô 是thị 非phi 。 則tắc 一nhất 切thiết 名danh 言ngôn 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 既ký 總tổng 無vô 如như 是thị 一nhất 切thiết 根căn 境cảnh 。 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 。 乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 種chủng 種chủng 名danh 言ngôn 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 豈khởi 非phi 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 本bổn 來lai 無vô 物vật 也dã 。 然nhiên 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 之chi 處xứ 靈linh 知tri 不bất 昧muội 。 不bất 同đồng 無vô 情tình 。 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 此thử 是thị 汝nhữ 空không 寂tịch 靈linh 知tri 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 體thể 。 而nhi 此thử 清thanh 淨tịnh 。 空không 寂tịch 之chi 心tâm 。 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 亦diệc 是thị 眾chúng 生sanh 本bổn 源nguyên 覺giác 性tánh 。 悟ngộ 此thử 而nhi 守thủ 之chi 者giả 。 坐tọa 一nhất 如như 而nhi 不bất 動động 解giải 脫thoát 。 迷mê 此thử 而nhi 背bối/bội 之chi 者giả 。 往vãng 六lục 趣thú 而nhi 長trường/trưởng 劫kiếp 輪luân 迴hồi 。 故cố 云vân 。

迷mê 一nhất 心tâm 而nhi 往vãng 六lục 趣thú 者giả 。 去khứ 也dã 。 動động 也dã 。 悟ngộ 法Pháp 界Giới 而nhi 復phục 一nhất 心tâm 者giả 。 來lai 也dã 。 靜tĩnh 也dã 。

雖tuy 迷mê 悟ngộ 之chi 有hữu 殊thù 。 乃nãi 本bổn 源nguyên 則tắc 一nhất 也dã 。 所sở 以dĩ 云vân 。

所sở 言ngôn 法pháp 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 。

而nhi 此thử 空không 寂tịch 之chi 心tâm 。 在tại 聖thánh 而nhi 不bất 增tăng 。 在tại 凡phàm 而nhi 不bất 減giảm 。 故cố 云vân 。

在tại 聖thánh 智trí 而nhi 不bất 耀diệu 。 隱ẩn 凡phàm 心tâm 而nhi 不bất 昧muội 。

既ký 不bất 增tăng 於ư 聖thánh 。 不bất 少thiểu 於ư 凡phàm 。 佛Phật 祖tổ 奚hề 以dĩ 異dị 於ư 人nhân 。 而nhi 所sở 以dĩ 異dị 於ư 人nhân 者giả 。 能năng 自tự 護hộ 心tâm 念niệm 耳nhĩ 。 汝nhữ 若nhược 信tín 得đắc 及cập 。 疑nghi 情tình 頓đốn 息tức 。 出xuất 丈trượng 夫phu 之chi 志chí 。 發phát 真chân 正chánh 見kiến 解giải 。 親thân 嘗thường 其kỳ 味vị 。 自tự 到đáo 自tự 肯khẳng 之chi 地địa 。 則tắc 是thị 為vi 修tu 心tâm 人nhân 。 解giải 悟ngộ 處xứ 也dã 。 更cánh 無vô 階giai 級cấp 次thứ 第đệ 。 故cố 云vân 頓đốn 也dã 。 如như 云vân 於ư 信tín 因nhân 中trung 契khế 諸chư 佛Phật 果Quả 德đức 。 分phần/phân 毫hào 不bất 殊thù 。 方phương 成thành 信tín 也dã 。

問vấn 。

既ký 悟ngộ 此thử 理lý 。 更cánh 無vô 階giai 級cấp 。 何hà 假giả 後hậu 修tu 。 漸tiệm 熏huân 漸tiệm 成thành 耶da 。

答đáp 。

悟ngộ 後hậu 漸tiệm 修tu 之chi 義nghĩa 。 前tiền 已dĩ 具cụ 說thuyết 。 而nhi 復phục 疑nghi 情tình 未vị 釋thích 。 不bất 妨phương 重trùng 說thuyết 。 汝nhữ 須tu 淨tịnh 心tâm 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 凡phàm 夫phu 無vô 始thỉ 曠khoáng 大đại 劫kiếp 來lai 。 至chí 於ư 今kim 日nhật 。 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 生sanh 來lai 死tử 去khứ 。 堅kiên 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 無vô 明minh 種chủng 習tập 。 久cửu 與dữ 成thành 性tánh 。 雖tuy 到đáo 今kim 生sanh 。 頓đốn 悟ngộ 自tự 性tánh 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 與dữ 佛Phật 無vô 殊thù 。 而nhi 此thử 舊cựu 習tập 。 卒tuất 難nan 除trừ 斷đoạn 。 故cố 逢phùng 逆nghịch 順thuận 境cảnh 。 瞋sân 喜hỷ 是thị 非phi 。 熾sí 然nhiên 起khởi 滅diệt 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 與dữ 前tiền 無vô 異dị 。 若nhược 不bất 以dĩ 般Bát 若Nhã 中trung 功công 著trước 力lực 。 焉yên 能năng 對đối 治trị 無vô 明minh 。 得đắc 到đáo 大đại 休hưu 大đại 歇hiết 之chi 地địa 。 如như 云vân 。

頓đốn 悟ngộ 雖tuy 同đồng 佛Phật 。 多đa thọ 生sanh 習tập 氣khí 深thâm 。 風phong 停đình 波ba 尚thượng 湧dũng 。 理lý 現hiện 念niệm 猶do 侵xâm 。

又hựu 杲# 禪thiền 師sư 云vân 。

往vãng 往vãng 利lợi 根căn 之chi 輩bối 。 不bất 費phí 多đa 力lực 打đả 發phát 此thử 事sự 。 便tiện 生sanh 容dung 易dị 之chi 心tâm 。 更cánh 不bất 修tu 治trị 。 日nhật 久cửu 月nguyệt 深thâm 。 依y 前tiền 流lưu 浪lãng 。 未vị 免miễn 輪luân 迴hồi 。

則tắc 豈khởi 可khả 以dĩ 一nhất 期kỳ 所sở 悟ngộ 。 便tiện 撥bát 置trí 後hậu 修tu 耶da 。 故cố 悟ngộ 後hậu 長trường/trưởng 須tu 照chiếu 察sát 。 妄vọng 念niệm 忽hốt 起khởi 。 都đô 不bất 隨tùy 之chi 。 損tổn 之chi 又hựu 損tổn 。 以dĩ 至chí 無vô 為vi 。 方phương 始thỉ 究cứu 竟cánh 。

天thiên 下hạ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 悟ngộ 後hậu 牧mục 牛ngưu 行hành 。

是thị 也dã 。 雖tuy 有hữu 後hậu 修tu 。 已dĩ 先tiên 頓đốn 悟ngộ 妄vọng 念niệm 本bổn 空không 。 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 。 於ư 惡ác 斷đoạn 。 斷đoạn 而nhi 無vô 斷đoạn 。 於ư 善thiện 修tu 。 修tu 而nhi 無vô 修tu 。 此thử 乃nãi 真chân 修tu 真chân 斷đoạn 矣hĩ 。 故cố 云vân 。

雖tuy 備bị 修tu 萬vạn 行hạnh 。 唯duy 以dĩ 無vô 念niệm 為vi 宗tông 。

圭# 峯phong 總tổng 判phán 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 之chi 義nghĩa 云vân 。

頓đốn 悟ngộ 此thử 性tánh 。 元nguyên 無vô 煩phiền 惱não 。 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 。 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 與dữ 佛Phật 無vô 殊thù 。 依y 此thử 而nhi 修tu 者giả 。 是thị 名danh 最tối 上thượng 乘thừa 禪thiền 。 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 禪thiền 也dã 。

若nhược 能năng 念niệm 念niệm 修tu 習tập 。 自tự 然nhiên 漸tiệm 得đắc 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 達đạt 磨ma 門môn 下hạ 轉chuyển 展triển 相tương/tướng 傳truyền 者giả 。 是thị 此thử 禪thiền 也dã 。 則tắc 頓đốn 悟ngộ 漸tiệm 修tu 之chi 義nghĩa 。 如như 車xa 二nhị 輪luân 。 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 。

或hoặc 者giả 不bất 知tri 善thiện 惡ác 性tánh 空không 。 堅kiên 坐tọa 不bất 動động 。 捺nại 伏phục 身thân 心tâm 。 如như 石thạch 壓áp 草thảo 。 以dĩ 為vi 修tu 心tâm 。 是thị 大đại 惑hoặc 矣hĩ 。 故cố 云vân 。

聲Thanh 聞Văn 心tâm 心tâm 斷đoạn 惑hoặc 。 能năng 斷đoạn 之chi 心tâm 是thị 賊tặc 。

但đãn 諦đế 觀quán 殺sát 盜đạo 淫dâm 妄vọng 。 從tùng 性tánh 而nhi 起khởi 。 起khởi 即tức 無vô 起khởi 。 當đương 處xứ 便tiện 寂tịch 。 何hà 須tu 更cánh 斷đoạn 。 所sở 以dĩ 云vân 。

不bất 怕phạ 念niệm 起khởi 。 唯duy 恐khủng 覺giác 遲trì 。

又hựu 云vân 。

念niệm 起khởi 即tức 覺giác 。 覺giác 之chi 即tức 無vô 。

故cố 悟ngộ 人nhân 分phần/phân 上thượng 。 雖tuy 有hữu 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 俱câu 成thành 醍đề 醐hồ 。 但đãn 照chiếu 惑hoặc 無vô 本bổn 。 空không 華hoa 三tam 界giới 。 如như 風phong 卷quyển 煙yên 。 幻huyễn 化hóa 六lục 塵trần 。 如như 湯thang 消tiêu 氷băng 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 念niệm 念niệm 修tu 習tập 。 不bất 忘vong 照chiếu 顧cố 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 。 則tắc 愛ái 惡ác 自tự 然nhiên 淡đạm 薄bạc 。 悲bi 智trí 自tự 然nhiên 增tăng 明minh 。 辠# 業nghiệp 自tự 然nhiên 斷đoạn 除trừ 。 功công 行hành 自tự 然nhiên 增tăng 進tiến 。 煩phiền 惱não 盡tận 時thời 。 生sanh 死tử 即tức 絕tuyệt 。 若nhược 微vi 細tế 流lưu 注chú 永vĩnh 斷đoạn 。 圓viên 覺giác 大đại 智trí 。 朗lãng 然nhiên 獨độc 存tồn 。 即tức 現hiện 千thiên 百bách 億ức 化hóa 身thân 。 於ư 十thập 方phương 國quốc 中trung 。 赴phó 感cảm 應ứng 機cơ 。 似tự 月nguyệt 現hiện 九cửu 霄tiêu 。 影ảnh 分phần/phân 萬vạn 水thủy 。 應ứng 用dụng 無vô 窮cùng 。 度độ 有hữu 緣duyên 眾chúng 生sanh 。 快khoái 樂lạc 無vô 憂ưu 。 名danh 之chi 為vi 大Đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。

問vấn 。

後hậu 修tu 門môn 中trung 。 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 之chi 義nghĩa 。 實thật 未vị 明minh 了liễu 。 更cánh 為vi 宣tuyên 說thuyết 。 委ủy 示thị 開khai 迷mê 。 引dẫn 入nhập 解giải 脫thoát 之chi 門môn 。

答đáp 。

若nhược 設thiết 法pháp 義nghĩa 。 入nhập 理lý 千thiên 門môn 。 莫mạc 非phi 定định 慧tuệ 。 取thủ 其kỳ 綱cương 要yếu 。 則tắc 但đãn 自tự 性tánh 上thượng 體thể 用dụng 二nhị 義nghĩa 。 前tiền 所sở 謂vị 空không 寂tịch 靈linh 知tri 是thị 也dã 。 定định 是thị 體thể 。 慧tuệ 是thị 用dụng 也dã 。 即tức 體thể 之chi 用dụng 故cố 。 慧tuệ 不bất 離ly 定định 。 即tức 用dụng 之chi 體thể 故cố 。 定định 不bất 離ly 慧tuệ 。 定định 則tắc 慧tuệ 故cố 。 寂tịch 而nhi 常thường 知tri 。 慧tuệ 則tắc 定định 故cố 。 知tri 而nhi 常thường 寂tịch 。 如như 曹tào 溪khê 云vân 。

心tâm 地địa 無vô 亂loạn 自tự 性tánh 定định 。 心tâm 地địa 無vô 癡si 自tự 性tánh 慧tuệ 。

若nhược 悟ngộ 如như 是thị 。 任nhậm 運vận 寂tịch 知tri 。 遮già 炤chiếu 無vô 二nhị 。 則tắc 是thị 為vi 頓đốn 門môn 箇cá 者giả 雙song 修tu 定định 慧tuệ 也dã 。

若nhược 言ngôn 先tiên 以dĩ 寂tịch 寂tịch 。 治trị 於ư 緣duyên 慮lự 。 後hậu 以dĩ 惺tinh 惺tinh 。 治trị 於ư 昏hôn 住trụ 。 先tiên 後hậu 對đối 治trị 。 均quân 調điều 昏hôn 亂loạn 。 以dĩ 入nhập 於ư 靜tĩnh 者giả 。 是thị 為vi 漸tiệm 門môn 劣liệt 機cơ 所sở 行hành 也dã 。 雖tuy 云vân 惺tinh 寂tịch 等đẳng 持trì 。 未vị 免miễn 取thủ 靜tĩnh 為vi 行hạnh 。 則tắc 豈khởi 為vi 了liễu 事sự 人nhân 。 不bất 離ly 本bổn 寂tịch 本bổn 知tri 任nhậm 運vận 雙song 修tu 者giả 也dã 。 故cố 曹tào 溪khê 云vân 。

自tự 悟ngộ 修tu 行hành 。 不bất 在tại 於ư 靜tĩnh 。

若nhược 靜tĩnh 先tiên 後hậu 。 即tức 是thị 迷mê 人nhân 。 則tắc 達đạt 人nhân 分phần/phân 上thượng 。 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 之chi 義nghĩa 。 不bất 落lạc 功công 用dụng 。 元nguyên 自tự 無vô 為vi 。 更cánh 無vô 特đặc 地địa 時thời 節tiết 。 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 時thời 但đãn 伊y 麼ma 。 著trước 衣y 喫khiết 飯phạn 時thời 但đãn 伊y 麼ma 。 屙# 屎thỉ 送tống 尿niệu 時thời 但đãn 伊y 麼ma 。 對đối 人nhân 接tiếp 話thoại 時thời 但đãn 伊y 麼ma 。 乃nãi 至chí 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 或hoặc 語ngữ 或hoặc 默mặc 。 或hoặc 喜hỷ 或hoặc 怒nộ 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 一nhất 一nhất 如như 是thị 。 似tự 虛hư 舟chu 駕giá 浪lãng 。 隨tùy 高cao 隨tùy 下hạ 。 如như 流lưu 水thủy 轉chuyển 山sơn 。 遇ngộ 曲khúc 遇ngộ 直trực 。 而nhi 心tâm 心tâm 無vô 知tri 。 今kim 日nhật 騰đằng 騰đằng 任nhậm 運vận 。 明minh 日nhật 任nhậm 運vận 騰đằng 騰đằng 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 緣duyên 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 於ư 善thiện 於ư 惡ác 。 不bất 斷đoạn 不bất 修tu 。 質chất 直trực 無vô 偽ngụy 。 視thị 聽thính 尋tầm 常thường 。 則tắc 絕tuyệt 一nhất 塵trần 而nhi 作tác 對đối 。 何hà 勞lao 遣khiển 蕩đãng 之chi 功công 。 無vô 一nhất 念niệm 而nhi 生sanh 情tình 。 不bất 假giả 忘vong 緣duyên 之chi 力lực 。

然nhiên 障chướng 濃nồng 習tập 重trọng 。 觀quán 劣liệt 心tâm 浮phù 。 無vô 明minh 之chi 力lực 大đại 。 般Bát 若Nhã 之chi 力lực 小tiểu 。 於ư 善thiện 惡ác 境cảnh 界giới 。 未vị 免miễn 被bị 動động 靜tĩnh 互hỗ 換hoán 。 心tâm 不bất 恬điềm 淡đạm 者giả 。 不bất 無vô 忘vong 緣duyên 遣khiển 蕩đãng 功công 夫phu 矣hĩ 。 如như 云vân 。

六lục 根căn 攝nhiếp 境cảnh 。 心tâm 不bất 隨tùy 緣duyên 謂vị 之chi 定định 。 心tâm 境cảnh 俱câu 空không 。 炤chiếu 鑑giám 無vô 惑hoặc 謂vị 之chi 慧tuệ 。

此thử 雖tuy 隨tùy 相tương/tướng 門môn 定định 慧tuệ 。 漸tiệm 門môn 劣liệt 機cơ 所sở 行hành 也dã 。 對đối 治trị 門môn 中trung 。 不bất 可khả 無vô 也dã 。 若nhược 掉trạo 舉cử 熾sí 盛thịnh 。 則tắc 先tiên 以dĩ 定định 門môn 。 稱xưng 理lý 攝nhiếp 散tán 。 心tâm 不bất 隨tùy 緣duyên 。 契khế 乎hồ 本bổn 寂tịch 。 若nhược 昏hôn 沈trầm 尤vưu 多đa 。 則tắc 次thứ 以dĩ 慧tuệ 門môn 。 擇trạch 法pháp 觀quán 空không 。 照chiếu 鑑giám 無vô 惑hoặc 。 契khế 乎hồ 本bổn 知tri 。 以dĩ 定định 治trị 乎hồ 亂loạn 想tưởng 。 以dĩ 慧tuệ 治trị 乎hồ 無vô 記ký 。 動động 靜tĩnh 相tương/tướng 亡vong 。 對đối 治trị 功công 終chung 。 則tắc 對đối 境cảnh 而nhi 念niệm 念niệm 歸quy 宗tông 。 遇ngộ 緣duyên 而nhi 心tâm 心tâm 契khế 道đạo 。 任nhậm 運vận 雙song 修tu 。 方phương 為vi 無vô 事sự 人nhân 。 若nhược 如như 是thị 。 則tắc 真chân 可khả 謂vị 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 。 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 者giả 也dã 。

問vấn 。

據cứ 汝nhữ 所sở 判phán 。 悟ngộ 後hậu 修tu 門môn 中trung 。 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 之chi 義nghĩa 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 自tự 性tánh 定định 慧tuệ 。 二nhị 。 隨tùy 相tương/tướng 定định 慧tuệ 。 自tự 性tánh 門môn 則tắc 曰viết 任nhậm 運vận 寂tịch 知tri 。 元nguyên 自tự 無vô 為vi 。 絕tuyệt 一nhất 塵trần 而nhi 作tác 對đối 。 何hà 勞lao 遣khiển 蕩đãng 之chi 功công 。 無vô 一nhất 念niệm 而nhi 生sanh 情tình 。 不bất 假giả 忘vong 緣duyên 之chi 力lực 。 判phán 云vân 此thử 是thị 頓đốn 門môn 。 箇cá 者giả 不bất 離ly 自tự 性tánh 。 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 也dã 。 隨tùy 相tương/tướng 門môn 則tắc 曰viết 稱xưng 理lý 攝nhiếp 散tán 。 擇trạch 法pháp 觀quán 空không 。 均quân 調điều 昏hôn 亂loạn 。 以dĩ 入nhập 無vô 為vi 。 判phán 云vân 此thử 是thị 漸tiệm 門môn 。 劣liệt 機cơ 所sở 行hành 也dã 。 為vi 兩lưỡng 門môn 定định 慧tuệ 。 不bất 無vô 疑nghi 焉yên 。 若nhược 言ngôn 一nhất 人nhân 所sở 行hành 也dã 。 為vi 復phục 先tiên 依y 自tự 性tánh 門môn 定định 慧tuệ 雙song 修tu 。 然nhiên 後hậu 更cánh 用dụng 隨tùy 相tương/tướng 門môn 對đối 治trị 之chi 功công 耶da 。 為vi 復phục 先tiên 依y 隨tùy 相tương/tướng 門môn 均quân 調điều 昏hôn 亂loạn 。 然nhiên 後hậu 以dĩ 入nhập 自tự 性tánh 門môn 耶da 。 若nhược 先tiên 依y 自tự 性tánh 定định 慧tuệ 。 則tắc 任nhậm 運vận 寂tịch 知tri 。 更cánh 無vô 對đối 治trị 之chi 功công 。 何hà 須tu 更cánh 取thủ 隨tùy 相tương/tướng 門môn 定định 慧tuệ 耶da 。 如như 將tương 皓hạo 玉ngọc 彫điêu 文văn 喪táng 德đức 。 若nhược 先tiên 以dĩ 隨tùy 相tương/tướng 門môn 定định 慧tuệ 。 對đối 治trị 功công 成thành 。 然nhiên 後hậu 趣thú 於ư 自tự 性tánh 門môn 。 則tắc 宛uyển 是thị 漸tiệm 門môn 中trung 劣liệt 機cơ 。 悟ngộ 前tiền 漸tiệm 熏huân 也dã 。 豈khởi 云vân 頓đốn 門môn 箇cá 者giả 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 。 用dụng 無vô 功công 之chi 功công 也dã 。 若nhược 一nhất 時thời 無vô 前tiền 後hậu 。 則tắc 二nhị 門môn 定định 慧tuệ 。 頓đốn 漸tiệm 有hữu 異dị 。 如như 何hà 一nhất 時thời 並tịnh 行hành 也dã 。 則tắc 頓đốn 門môn 箇cá 者giả 。 依y 自tự 性tánh 門môn 。 任nhậm 運vận 亡vong 功công 。 漸tiệm 門môn 劣liệt 機cơ 。 趣thú 隨tùy 相tương/tướng 門môn 。 對đối 治trị 勞lao 功công 。 二nhị 門môn 之chi 機cơ 。 頓đốn 漸tiệm 不bất 同đồng 。 優ưu 劣liệt 皎hiệu 然nhiên 。 云vân 何hà 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 門môn 中trung 並tịnh 釋thích 二nhị 種chủng 耶da 。 請thỉnh 為vi 通thông 會hội 。 令linh 絕tuyệt 疑nghi 情tình 。

答đáp 。

所sở 釋thích 皎hiệu 然nhiên 。 汝nhữ 自tự 生sanh 疑nghi 。 隨tùy 言ngôn 生sanh 解giải 。 轉chuyển 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 。 不bất 勞lao 致trí 詰cật 。 若nhược 就tựu 兩lưỡng 門môn 各các 判phán 所sở 行hành 。 則tắc 修tu 自tự 性tánh 定định 慧tuệ 者giả 。 此thử 是thị 頓đốn 門môn 。 用dụng 無vô 功công 之chi 功công 。 並tịnh 運vận 雙song 寂tịch 。 自tự 修tu 自tự 性tánh 。 自tự 成thành 佛Phật 道Đạo 者giả 也dã 。 修tu 隨tùy 相tương/tướng 門môn 定định 慧tuệ 者giả 。 此thử 是thị 未vị 悟ngộ 前tiền 。 漸tiệm 門môn 劣liệt 機cơ 。 用dụng 對đối 治trị 之chi 功công 。 心tâm 心tâm 斷đoạn 惑hoặc 。 取thủ 靜tĩnh 為vi 行hạnh 者giả 。 而nhi 此thử 二nhị 門môn 所sở 行hành 。 頓đốn 漸tiệm 各các 異dị 。 不bất 可khả 參tham 亂loạn 也dã 。

然nhiên 悟ngộ 後hậu 修tu 門môn 中trung 。 兼kiêm 論luận 隨tùy 相tương/tướng 門môn 中trung 對đối 治trị 者giả 。 非phi 全toàn 取thủ 漸tiệm 機cơ 所sở 行hành 也dã 。 取thủ 其kỳ 方phương 便tiện 。 假giả 道đạo 托thác 宿túc 而nhi 已dĩ 。 何hà 故cố 。 於ư 此thử 頓đốn 門môn 。 亦diệc 有hữu 機cơ 勝thắng 者giả 。 亦diệc 有hữu 機cơ 劣liệt 者giả 。 不bất 可khả 一nhất 例lệ 判phán 其kỳ 行hành 李# 也dã 。 若nhược 煩phiền 惱não 淡đạm 薄bạc 。 身thân 心tâm 輕khinh 安an 。 於ư 善thiện 離ly 善thiện 。 於ư 惡ác 離ly 惡ác 。 不bất 動động 八bát 風phong 。 寂tịch 然nhiên 三tam 受thọ 者giả 。 依y 自tự 性tánh 定định 慧tuệ 。 任nhậm 運vận 雙song 修tu 。 天thiên 真chân 無vô 作tác 。 動động 靜tĩnh 常thường 禪thiền 。 成thành 就tựu 自tự 然nhiên 之chi 理lý 。 何hà 假giả 隨tùy 相tương/tướng 門môn 對đối 治trị 之chi 義nghĩa 也dã 。 無vô 病bệnh 不bất 求cầu 藥dược 。

雖tuy 先tiên 頓đốn 悟ngộ 。 煩phiền 惱não 濃nồng 厚hậu 。 習tập 氣khí 堅kiên 重trọng/trùng 。 對đối 境cảnh 而nhi 念niệm 念niệm 生sanh 情tình 。 遇ngộ 緣duyên 而nhi 心tâm 心tâm 作tác 對đối 。 被bị 他tha 昏hôn 亂loạn 死tử 殺sát 。 昧muội 卻khước 寂tịch 知tri 常thường 然nhiên 者giả 。 即tức 借tá 隨tùy 相tương/tướng 門môn 定định 慧tuệ 。 不bất 忘vong 對đối 治trị 。 均quân 調điều 昏hôn 亂loạn 。 以dĩ 入nhập 無vô 為vi 。 即tức 其kỳ 宜nghi 矣hĩ 。 雖tuy 借tá 對đối 治trị 功công 夫phu 。 暫tạm 調điều 習tập 氣khí 。 以dĩ 先tiên 頓đốn 悟ngộ 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 。 煩phiền 惱não 本bổn 空không 故cố 。 即tức 不bất 落lạc 漸tiệm 門môn 劣liệt 機cơ 污ô 染nhiễm 修tu 也dã 。 何hà 者giả 。 修tu 在tại 悟ngộ 前tiền 。 則tắc 雖tuy 用dụng 功công 不bất 忘vong 。 念niệm 念niệm 熏huân 修tu 。 著trước 著trước 生sanh 疑nghi 。 未vị 能năng 無vô 礙ngại 。 如như 有hữu 一nhất 物vật 礙ngại 在tại 胸hung 中trung 。 不bất 安an 之chi 相tướng 。 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。 日nhật 久cửu 月nguyệt 深thâm 。 對đối 治trị 功công 熟thục 。 則tắc 身thân 心tâm 客khách 塵trần 。 恰kháp 似tự 輕khinh 安an 。 雖tuy 復phục 輕khinh 安an 。 疑nghi 根căn 未vị 斷đoạn 。 如như 石thạch 壓áp 草thảo 。 猶do 於ư 生sanh 死tử 界giới 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 云vân 修tu 在tại 悟ngộ 前tiền 。 非phi 真chân 修tu 也dã 。

悟ngộ 人nhân 分phần/phân 上thượng 。 雖tuy 有hữu 對đối 治trị 方phương 便tiện 。 念niệm 念niệm 無vô 疑nghi 。 不bất 落lạc 污ô 染nhiễm 。 日nhật 久cửu 月nguyệt 深thâm 。 自tự 然nhiên 契khế 合hợp 。 天thiên 真chân 妙diệu 性tánh 。 任nhậm 運vận 寂tịch 知tri 。 念niệm 念niệm 攀phàn 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 心tâm 心tâm 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 不bất 離ly 自tự 性tánh 。 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 。 成thành 就tựu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 與dữ 前tiền 幾kỷ 勝thắng 。 更cánh 無vô 差sai 別biệt 。 則tắc 隨tùy 相tương/tướng 門môn 定định 慧tuệ 。 雖tuy 是thị 漸tiệm 機cơ 所sở 行hành 。 於ư 悟ngộ 人nhân 分phần/phân 上thượng 。 可khả 謂vị 點điểm 鐵thiết 成thành 金kim 。 若nhược 知tri 如như 是thị 。 則tắc 豈khởi 以dĩ 二nhị 門môn 定định 慧tuệ 有hữu 先tiên 後hậu 次thứ 第đệ 二nhị 見kiến 之chi 疑nghi 乎hồ 。

願nguyện 諸chư 修tu 道Đạo 之chi 人nhân 。 研nghiên 味vị 此thử 語ngữ 。 更cánh 莫mạc 狐hồ 疑nghi 。 自tự 生sanh 退thoái 屈khuất 。 若nhược 具cụ 丈trượng 夫phu 之chi 志chí 。 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 捨xả 此thử 奚hề 以dĩ 哉tai 。 切thiết 莫mạc 執chấp 文văn 。 直trực 須tu 了liễu 義nghĩa 。 一nhất 一nhất 歸quy 就tựu 自tự 己kỷ 。 契khế 合hợp 本bổn 宗tông 。 則tắc 無vô 師sư 之chi 智trí 。 自tự 然nhiên 現hiện 前tiền 。 天thiên 真chân 之chi 理lý 了liễu 然nhiên 不bất 昧muội 。 成thành 就tựu 慧tuệ 身thân 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 而nhi 此thử 妙diệu 旨chỉ 。 雖tuy 是thị 諸chư 人nhân 分phần/phân 上thượng 。 若nhược 非phi 夙túc 植thực 般Bát 若Nhã 種chủng 智trí 大Đại 乘Thừa 根căn 器khí 者giả 。 不bất 能năng 一nhất 念niệm 而nhi 生sanh 正chánh 信tín 。 豈khởi 徒đồ 不bất 信tín 。 亦diệc 乃nãi 謗báng 讟# 。 返phản 招chiêu 無vô 間gian 者giả 。 比tỉ 比tỉ 有hữu 之chi 。 雖tuy 不bất 信tín 受thọ 。 一nhất 經kinh 於ư 耳nhĩ 。 暫tạm 時thời 結kết 緣duyên 。 其kỳ 功công 厥quyết 德đức 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 。 如như 《# 唯duy 心tâm 訣quyết 》# 云vân 。

聞văn 而nhi 不bất 信tín 。 尚thượng 結kết 佛Phật 種chủng 之chi 因nhân 。 學học 而nhi 不bất 成thành 。 猶do 益ích 人nhân 天thiên 之chi 福phước 。 不bất 失thất 成thành 佛Phật 之chi 正chánh 因nhân 。

況huống 聞văn 而nhi 信tín 。 學học 而nhi 成thành 。 守thủ 護hộ 不bất 忘vong 者giả 。 其kỳ 功công 德đức 豈khởi 能năng 度độ 量lương 。

追truy 念niệm 過quá 去khứ 輪luân 迴hồi 之chi 業nghiệp 。 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 千thiên 劫kiếp 。 隨tùy 黑hắc 闇ám 。 入nhập 無vô 間gian 。 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 又hựu 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 何hà 。 而nhi 欲dục 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 不bất 逢phùng 善thiện 友hữu 。 長trường/trưởng 劫kiếp 沈trầm 淪luân 。 冥minh 冥minh 無vô 覺giác 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。

時thời 或hoặc 一nhất 思tư 。 不bất 覺giác 長trường/trưởng 吁hu 。 其kỳ 可khả 放phóng 緩hoãn 。 再tái 受thọ 前tiền 殃ương 。 又hựu 不bất 知tri 誰thùy 復phục 使sử 我ngã 今kim 值trị 人nhân 生sanh 。 為vi 萬vạn 物vật 之chi 靈linh 。 不bất 昧muội 修tu 真chân 之chi 路lộ 。 實thật 謂vị 盲manh 龜quy 遇ngộ 木mộc 。 纖tiêm 芥giới 投đầu 鍼châm 。 其kỳ 為vi 慶khánh 幸hạnh 。 曷hạt 勝thắng 道đạo 哉tai 。 我ngã 今kim 若nhược 自tự 生sanh 退thoái 屈khuất 。 或hoặc 生sanh 懈giải 怠đãi 。 而nhi 恆hằng 常thường 望vọng 後hậu 。 須tu 臾du 失thất 命mạng 。 退thoái 墮đọa 惡ác 趣thú 。 受thọ 諸chư 苦khổ 痛thống 之chi 時thời 。 雖tuy 欲dục 願nguyện 聞văn 一nhất 句cú 佛Phật 法Pháp 。 信tín 解giải 受thọ 持trì 。 欲dục 免miễn 辛tân 酸toan 。 豈khởi 可khả 復phục 得đắc 乎hồ 。 及cập 到đáo 臨lâm 危nguy 。 悔hối 無vô 所sở 益ích 。 願nguyện 諸chư 修tu 道Đạo 之chi 人nhân 。 莫mạc 生sanh 放phóng 逸dật 。 莫mạc 著trước 貪tham 淫dâm 。 如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。 不bất 忘vong 照chiếu 顧cố 。 無vô 常thường 迅tấn 速tốc 。 身thân 如như 朝triêu 露lộ 。 命mạng 若nhược 西tây 光quang 。 今kim 日nhật 雖tuy 存tồn 。 明minh 亦diệc 難nan 保bảo 。 切thiết 須tu 在tại 意ý 。 切thiết 須tu 在tại 意ý 。

且thả 憑bằng 世thế 間gian 有hữu 為vi 之chi 善thiện 。 亦diệc 可khả 免miễn 三tam 途đồ 苦khổ 輪luân 。 於ư 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 得đắc 殊thù 勝thắng 果quả 報báo 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 況huống 此thử 最Tối 上Thượng 乘Thừa 甚thậm 深thâm 法Pháp 門môn 。 暫tạm 時thời 生sanh 信tín 。 所sở 成thành 功công 德đức 。 不bất 可khả 以dĩ 比tỉ 喻dụ 說thuyết 其kỳ 小tiểu 分phần/phân 。 如như 經Kinh 云vân 。

若nhược 人nhân 以dĩ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 世thế 間gian 七thất 寶bảo 。 布bố 施thí 供cúng 養dường 。 爾nhĩ 所sở 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 充sung 滿mãn 。 又hựu 教giáo 化hóa 爾nhĩ 所sở 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 四Tứ 果Quả 。 其kỳ 功công 德đức 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 如như 一nhất 食thực 頃khoảnh 。 正chánh 思tư 此thử 法pháp 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。

是thị 知tri 我ngã 此thử 法Pháp 門môn 。 最tối 尊tôn 最tối 貴quý 。 於ư 諸chư 功công 德đức 。 比tỉ 況huống 不bất 及cập 。 故cố 經Kinh 云vân 。

一nhất 念niệm 淨tịnh 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 勝thắng 造tạo 恆Hằng 沙sa 七thất 寶bảo 塔tháp 。 寶bảo 塔tháp 畢tất 竟cánh 碎toái 為vi 塵trần 。 一nhất 念niệm 淨tịnh 心tâm 成thành 正chánh 覺giác 。

願nguyện 諸chư 修tu 道Đạo 之chi 人nhân 。 研nghiên 味vị 此thử 語ngữ 。 切thiết 須tu 在tại 意ý 。 此thử 身thân 不bất 向hướng 今kim 生sanh 度độ 。 更cánh 待đãi 何hà 生sanh 度độ 此thử 身thân 。 今kim 若nhược 不bất 修tu 。 萬vạn 劫kiếp 差sai 違vi 。 今kim 若nhược 彊cường/cưỡng/cương 修tu 難nạn/nan 修tu 之chi 行hành 。 漸tiệm 得đắc 不bất 難nan 。 功công 行hành 自tự 進tiến 。

嗟ta 夫phu 。 今kim 時thời 人nhân 。 飢cơ 逢phùng 王vương 饍thiện 。 不bất 知tri 下hạ 口khẩu 。 病bệnh 遇ngộ 醫y 王vương 。 不bất 知tri 服phục 藥dược 。 不bất 曰viết 如như 之chi 何hà 。 如như 之chi 何hà 者giả 。 吾ngô 未vị 如như 之chi 何hà 也dã 已dĩ 矣hĩ 。 且thả 世thế 間gian 有hữu 為vi 之chi 事sự 。 其kỳ 狀trạng 可khả 見kiến 。 其kỳ 功công 可khả 驗nghiệm 。 人nhân 得đắc 一nhất 事sự 。 歎thán 其kỳ 希hy 有hữu 。 我ngã 此thử 心tâm 宗tông 。 無vô 形hình 可khả 觀quán 。 無vô 狀trạng 可khả 見kiến 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 故cố 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 毀hủy 謗báng 無vô 門môn 。 釋Thích 梵Phạm 諸chư 天thiên 。 稱xưng 讚tán 不bất 及cập 。 況huống 凡phàm 夫phu 淺thiển 識thức 之chi 流lưu 。 其kỳ 能năng 髣phảng 髴phất 。 悲bi 夫phu 。 井tỉnh 鼃# 焉yên 知tri 滄thương 海hải 之chi 闊khoát 。 野dã 干can 何hà 能năng 。 師sư 子tử 之chi 吼hống 。 故cố 知tri 末Mạt 法Pháp 世thế 中trung 。 聞văn 此thử 法Pháp 門môn 。 生sanh 希hy 有hữu 想tưởng 。 信tín 解giải 受thọ 持trì 者giả 。 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 。 承thừa 事sự 諸chư 聖thánh 。 植thực 諸chư 善thiện 根căn 。 深thâm 結kết 般Bát 若Nhã 正chánh 因nhân 。 最tối 上thượng 根căn 性tánh 也dã 。 故cố 《# 金kim 剛cang 經kinh 》# 云vân 。

於ư 此thử 章chương 句cú 。 能năng 生sanh 信tín 心tâm 者giả 。 當đương 知tri 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 佛Phật 所sở 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。

又hựu 云vân 。

為vi 發phát 大Đại 乘Thừa 者giả 說thuyết 。 為vì 發phát 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 說thuyết 。

願nguyện 諸chư 求cầu 道Đạo 之chi 人nhân 。 莫mạc 生sanh 怯khiếp 弱nhược 。 須tu 發phát 勇dũng 猛mãnh 之chi 心tâm 。 宿túc 劫kiếp 善thiện 因nhân 。 未vị 可khả 知tri 也dã 。 若nhược 不bất 信tín 殊thù 勝thắng 。 甘cam 為vi 下hạ 劣liệt 。 生sanh 艱gian 阻trở 之chi 想tưởng 。 今kim 不bất 修tu 之chi 。 則tắc 縱túng/tung 有hữu 宿túc 世thế 善thiện 根căn 。 今kim 斷đoạn 之chi 故cố 。 彌di 在tại 其kỳ 難nạn 。 展triển 轉chuyển 遠viễn 矣hĩ 。 今kim 既ký 到đáo 寶bảo 所sở 。 不bất 可khả 空không 手thủ 而nhi 還hoàn 。 一nhất 失thất 人nhân 身thân 。 萬vạn 劫kiếp 難nạn/nan 復phục 。 請thỉnh 須tu 慎thận 之chi 。 豈khởi 有hữu 智trí 者giả 。 知tri 其kỳ 寶bảo 所sở 。 反phản 不bất 求cầu 之chi 。 長trường/trưởng 怨oán 孤cô 貧bần 。 若nhược 欲dục 獲hoạch 寶bảo 。 放phóng 下hạ 皮bì 囊nang 。

高cao 麗lệ 國quốc 普phổ 照chiếu 禪thiền 師sư 修tu 心tâm 訣quyết