阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 1
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 本Bổn 事Sự 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 一nhất
諸chư 一nhất 切thiết 種chủng 諸chư 冥minh 滅diệt 。 拔bạt 眾chúng 生sanh 出xuất 生sanh 死tử 埿nê 。
敬kính 禮lễ 如như 是thị 如như 理lý 師sư 。 對đối 法Pháp 藏tạng 論luận 我ngã 當đương 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 諸chư 欲dục 造tạo 論luận 。 必tất 有hữu 宗tông 承thừa 。 於ư 所sở 奉phụng 尊tôn 。 理lý 先tiên 歸quy 敬kính 。 所sở 以dĩ 經kinh 主chủ 。 觀quán 諸chư 世thế 間gian 。 皆giai 為vi 邪tà 師sư 異dị 論luận 所sở 惑hoặc 。 自tự 師sư 永vĩnh 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 冥minh 。 立lập 教giáo 不bất 虛hư 。 處xử 大đại 師sư 位vị 。 成thành 就tựu 尊tôn 勝thắng 。 不bất 共cộng 功công 德đức 。 為vi 緣duyên 引dẫn 發phát 殷ân 淨tịnh 信tín 心tâm 。 欲dục 正chánh 流lưu 通thông 彼bỉ 所sở 立lập 教giáo 。 故cố 先tiên 讚tán 禮lễ 佛Phật 薄bạc 伽già 梵Phạm 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 圓viên 滿mãn 功công 德đức 。 用dụng 標tiêu 嘉gia 瑞thụy 。 許hứa 發phát 論luận 端đoan 。 此thử 中trung 世Thế 尊Tôn 。 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 皆giai 具cụ 足túc 故cố 。 自tự 利lợi 圓viên 滿mãn 。 恩ân 德đức 備bị 故cố 。 利lợi 他tha 圓viên 滿mãn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 種chủng 冥minh 皆giai 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 智trí 德đức 圓viên 滿mãn 。 諸chư 境cảnh 界giới 冥minh 亦diệc 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 斷đoạn 德đức 圓viên 滿mãn 。 授thọ 正chánh 教giáo 手thủ 拔bạt 眾chúng 生sanh 出xuất 生sanh 死tử 泥nê 故cố 。 恩ân 德đức 圓viên 滿mãn 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 雖tuy 破phá 諸chư 冥minh 。 而nhi 猶do 未vị 能năng 滅diệt 一nhất 切thiết 種chủng 。 故cố 不bất 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 未vị 得đắc 所sở 有hữu 無vô 知tri 差sai 別biệt 。 不bất 行hành 智trí 故cố 。 意ý 樂lạc 隨tùy 眠miên 。 智trí 等đẳng 闕khuyết 故cố 。 不bất 能năng 如như 理lý 濟tế 拔bạt 有hữu 情tình 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 德đức 未vị 滿mãn 故cố 。 雖tuy 有hữu 聖thánh 德đức 而nhi 不bất 名danh 師sư 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 二nhị 德đức 圓viên 滿mãn 。 無vô 倒đảo 濟tế 拔bạt 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 成thành 就tựu 希hy 奇kỳ 。 廣quảng 大đại 名danh 稱xưng 。 位vị 居cư 尊tôn 極cực 。 獨độc 號hiệu 大đại 師sư 。 故cố 先tiên 讚tán 禮lễ 大đại 師sư 功công 德đức 。 以dĩ 開khai 所sở 說thuyết 對đối 法Pháp 藏tạng 論luận 。 對đối 法pháp 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
淨tịnh 慧tuệ 隨tùy 行hành 名danh 對đối 法pháp 。 及cập 能năng 得đắc 此thử 諸chư 慧tuệ 論luận 。
論luận 曰viết 。 慧tuệ 者giả 擇trạch 法pháp 義nghĩa 。 淨tịnh 者giả 無vô 漏lậu 義nghĩa 。 諸chư 漏lậu 名danh 垢cấu 。 擇trạch 法pháp 離ly 垢cấu 故cố 名danh 淨tịnh 慧tuệ 。 何hà 緣duyên 得đắc 知tri 此thử 無vô 漏lậu 慧tuệ 名danh 為vi 對đối 法pháp 。 以dĩ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 恣tứ 天thiên 帝đế 等đẳng 所sở 請thỉnh 問vấn 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 我ngã 有hữu 甚thậm 深thâm 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 及cập 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 恣tứ 汝nhữ 請thỉnh 問vấn 。 此thử 以dĩ 聖thánh 道Đạo 及cập 聖thánh 道Đạo 果quả 。 恣tứ 天thiên 帝Đế 釋Thích 隨tùy 意ý 請thỉnh 問vấn 。 恣tứ 筏phiệt 蹉sa 類loại 請thỉnh 問vấn 亦diệc 爾nhĩ 。 復phục 以dĩ 何hà 緣duyên 。 唯duy 無vô 漏lậu 慧tuệ 名danh 為vi 對đối 法pháp 。 由do 此thử 現hiện 觀quán 諸chư 法pháp 相tướng 已dĩ 。 不bất 重trọng/trùng 迷mê 故cố 。 豈khởi 不bất 現hiện 觀quán 非phi 唯duy 慧tuệ 能năng 。 是thị 則tắc 對đối 法pháp 應ưng 非phi 唯duy 慧tuệ 。 實thật 非phi 唯duy 慧tuệ 。 謂vị 及cập 隨tùy 行hành 。 何hà 謂vị 隨tùy 行hành 。 謂vị 慧tuệ 隨tùy 轉chuyển 色sắc 受thọ 想tưởng 等đẳng 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 生sanh 等đẳng 及cập 心tâm 。 此thử 則tắc 總tổng 說thuyết 淨tịnh 慧tuệ 隨tùy 行hành 。 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 名danh 為vi 對đối 法pháp 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 受thọ 等đẳng 隨tùy 行hành 名danh 為vi 對đối 法pháp 。 慧tuệ 於ư 見kiến 等đẳng 三tam 現hiện 觀quán 中trung 。 皆giai 有hữu 能năng 故cố 。 生sanh 等đẳng 及cập 色sắc 有hữu 事sự 非phi 餘dư 。 受thọ 等đẳng 唯duy 通thông 緣duyên 事sự 現hiện 觀quán 。 受thọ 等đẳng 各các 有hữu 領lãnh 納nạp 等đẳng 用dụng 。 如như 慧tuệ 能năng 見kiến 應ưng 名danh 對đối 法pháp 。 受thọ 等đẳng 如như 盲manh 。 豈khởi 名danh 對đối 法pháp 。 不bất 能năng 簡giản 別biệt 四tứ 聖Thánh 諦Đế 故cố 。 以dĩ 於ư 現hiện 覺giác 苦khổ 等đẳng 相tương/tướng 中trung 其kỳ 見kiến 現hiện 觀quán 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 於ư 諸chư 諦đế 中trung 。 簡giản 擇trạch 轉chuyển 故cố 。 受thọ 等đẳng 雖tuy 與dữ 淨tịnh 慧tuệ 俱câu 行hành 。 而nhi 慧tuệ 力lực 持trì 趣thú 彼bỉ 彼bỉ 境cảnh 。 故cố 現hiện 觀quán 中trung 非phi 為vi 最tối 勝thắng 。 是thị 故cố 成thành 就tựu 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 說thuyết 為vi 勝thắng 義nghĩa 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 為vi 有hữu 世thế 俗tục 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 觀quán 彼bỉ 說thuyết 此thử 為vi 勝thắng 義nghĩa 耶da 。 有hữu 謂vị 能năng 得đắc 此thử 諸chư 慧tuệ 論luận 。 此thử 謂vị 所sở 得đắc 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 能năng 得đắc 諸chư 慧tuệ 。 謂vị 彼bỉ 世thế 間gian 殊thù 勝thắng 修tu 慧tuệ 思tư 慧tuệ 聞văn 慧tuệ 及cập 彼bỉ 隨tùy 行hành 。 非phi 離ly 如như 是thị 慧tuệ 及cập 隨tùy 行hành 無vô 漏lậu 慧tuệ 根căn 。 可khả 能năng 證chứng 得đắc 。 彼bỉ 是thị 能năng 得đắc 此thử 方phương 便tiện 故cố 。 同đồng 無vô 漏lậu 慧tuệ 受thọ 對đối 法pháp 名danh 。 如như 慈từ 方phương 便tiện 亦diệc 名danh 慈từ 等đẳng 。 能năng 得đắc 諸chư 論luận 。 謂vị 彼bỉ 根căn 本bổn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 是thị 無vô 漏lậu 慧tuệ 勝thắng 資tư 糧lương 故cố 。 亦diệc 名danh 對đối 法pháp 。 如như 業nghiệp 異dị 熟thục 。 漏lậu 等đẳng 資tư 糧lương 亦diệc 名danh 業nghiệp 等đẳng 。 前tiền 諸chư 慧tuệ 言ngôn 。 亦diệc 說thuyết 生sanh 得đắc 。 離ly 生sanh 得đắc 慧tuệ 無vô 能năng 誦tụng 持trì 對đối 法pháp 教giáo 者giả 。 唯duy 生sanh 得đắc 慧tuệ 能năng 正chánh 誦tụng 持trì 。 契Khế 經Kinh 等đẳng 法Pháp 。 故cố 彼bỉ 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 豈khởi 不bất 此thử 論luận 是thị 無vô 漏lậu 慧tuệ 勝thắng 資tư 糧lương 故cố 亦diệc 名danh 對đối 法pháp 。 何hà 故cố 乃nãi 名danh 對đối 法pháp 。 俱câu 舍xá 頌tụng 曰viết 。
攝nhiếp 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 依y 彼bỉ 故cố 。 此thử 立lập 對đối 法pháp 俱câu 舍xá 名danh 。
論luận 曰viết 。 此thử 就tựu 依y 主chủ 及cập 多đa 財tài 釋thích 。 藏tạng 謂vị 堅kiên 實thật 。 猶do 如như 樹thụ 藏tạng 。 對đối 法pháp 論luận 中trung 諸chư 堅kiên 實thật 義nghĩa 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。 是thị 彼bỉ 藏tạng 故cố 名danh 對đối 法Pháp 藏tạng 。 即tức 是thị 對đối 法pháp 之chi 堅kiên 實thật 義nghĩa 。 藏tạng 或hoặc 所sở 依y 。 猶do 如như 刀đao 藏tạng 。 謂vị 彼bỉ 對đối 法pháp 是thị 此thử 所sở 依y 。 引dẫn 彼bỉ 義nghĩa 言ngôn 造tạo 此thử 論luận 故cố 。 此thử 論luận 以dĩ 彼bỉ 對đối 法pháp 為vi 藏tạng 。 名danh 對đối 法Pháp 藏tạng 。 即tức 是thị 對đối 法pháp 為vi 所sở 依y 義nghĩa 。 此thử 論luận 所sở 依y 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 何hà 因nhân 故cố 說thuyết 。 誰thùy 復phục 先tiên 說thuyết 。 雖tuy 不bất 應ưng 問vấn 說thuyết 對đối 法pháp 人nhân 。 佛Phật 教giáo 依y 法pháp 不bất 依y 人nhân 故cố 。 而nhi 欲dục 必tất 以dĩ 人nhân 為vi 量lượng 者giả 。 此thử 及cập 前tiền 問vấn 。 今kim 當đương 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 。
若nhược 離ly 擇trạch 法pháp 定định 無vô 餘dư 。 能năng 滅diệt 諸chư 惑hoặc 勝thắng 方phương 便tiện 。
由do 惑hoặc 世thế 間gian 漂phiêu 有hữu 海hải 。 因nhân 此thử 傳truyền 佛Phật 說thuyết 對đối 法pháp 。
論luận 曰viết 。 由do 離ly 擇trạch 法pháp 無vô 勝thắng 方phương 便tiện 。 能năng 滅diệt 世thế 間gian 。 引dẫn 苦khổ 諸chư 惑hoặc 。 故cố 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 若nhược 於ư 一nhất 法pháp 未vị 達đạt 未vị 知tri 。 我ngã 終chung 不bất 說thuyết 。 能năng 正chánh 盡tận 苦khổ 。 世thế 間gian 未vị 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 於ư 三tam 有hữu 海hải 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 為vì 令linh 世thế 間gian 。 修tu 習tập 擇trạch 法pháp 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 言ngôn 因nhân 此thử 佛Phật 說thuyết 對đối 法pháp 。 佛Phật 若nhược 不bất 說thuyết 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 等đẳng 。 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 亦diệc 無vô 有hữu 能năng 。 於ư 諸chư 法pháp 相tướng 。 如như 理lý 簡giản 擇trạch 。 是thị 故cố 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 定định 是thị 佛Phật 說thuyết 。 經kinh 主chủ 稱xưng 傳truyền 顯hiển 已dĩ 不bất 信tín 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 何hà 緣duyên 不bất 信tín 。 傳truyền 聞văn 尊tôn 者giả 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 等đẳng 造tạo 故cố 。 不bất 說thuyết 對đối 法pháp 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 從tùng 今kim 。 當đương 依y 經kinh 量lượng 。 諸chư 部bộ 對đối 法pháp 義nghĩa 宗tông 異dị 故cố 。 此thử 皆giai 不bất 然nhiên 。 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 隨tùy 佛Phật 聖thánh 教giáo 而nhi 結kết 集tập 故cố 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 是thị 佛Phật 所sở 許hứa 。 亦diệc 名danh 佛Phật 說thuyết 。 能năng 順thuận 遍biến 知tri 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 因nhân 果quả 智trí 故cố 。 如như 諸chư 契Khế 經Kinh 。 若nhược 佛Phật 所sở 許hứa 不bất 名danh 佛Phật 說thuyết 。 便tiện 應ưng 棄khí 捨xả 。 無vô 量lượng 契Khế 經Kinh 若nhược 不bất 說thuyết 依y 。 非phi 佛Phật 語ngữ 者giả 。 毘tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 應ưng 非phi 佛Phật 說thuyết 。 臨lâm 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 不bất 勸khuyến 依y 故cố 。 若nhược 言ngôn 亦diệc 勸khuyến 苾Bật 芻Sô 當đương 依y 別Biệt 解Giải 脫Thoát 經kinh 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 是thị 則tắc 應ưng 許hứa 廣quảng 毘tỳ 柰nại 耶da 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 便tiện 非phi 定định 量lượng 。 若nhược 毘tỳ 柰nại 耶da 即tức 是thị 廣quảng 釋thích 戒giới 經kinh 本bổn 故cố 是thị 佛Phật 說thuyết 者giả 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 廣quảng 釋thích 契Khế 經Kinh 。 何hà 故cố 偏thiên 疑nghi 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 又hựu 即tức 慧tuệ 蘊uẩn 。 及cập 與dữ 隨tùy 行hành 。 并tinh 勝thắng 資tư 糧lương 。 名danh 為vi 對đối 法pháp 四tứ 依y 中trung 說thuyết 智trí 是thị 所sở 依y 。 不bất 說thuyết 依y 言ngôn 。 有hữu 不bất 成thành 過quá 又hựu 彼bỉ 唯duy 說thuyết 經Kinh 非phi 定định 依y 。 而nhi 竟cánh 不bất 言ngôn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 及cập 毘tỳ 柰nại 耶da 依y 有hữu 差sai 別biệt 。 又hựu 定định 應ưng 許hứa 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 是thị 經Kinh 差sai 別biệt 。 故cố 成thành 所sở 依y 。 或hoặc 應ưng 頌tụng 等đẳng 亦diệc 非phi 所sở 依y 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 勸khuyến 依y 經kinh 量lượng 故cố 。 又hựu 今kim 言ngôn 依y 。 欲dục 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 若nhược 顯hiển 量lượng 義nghĩa 。 理lý 未vị 必tất 然nhiên 。 如như 何hà 世Thế 尊Tôn 。 先tiên 說thuyết 四tứ 量lượng 。 而nhi 今kim 但đãn 說thuyết 經Kinh 為vi 量lượng 耶da 。 或hoặc 應ưng 先tiên 時thời 依y 唯duy 說thuyết 一nhất 。 以dĩ 法pháp 等đẳng 三tam 經kinh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 或hoặc 即tức 於ư 彼bỉ 已dĩ 遮già 依y 人nhân 。 亦diệc 即tức 勸khuyến 依y 經kinh 之chi 差sai 別biệt 。 而nhi 今kim 復phục 說thuyết 有hữu 唐đường 捐quyên 過quá 。 故cố 今kim 言ngôn 依y 。 應ưng 顯hiển 別biệt 義nghĩa 謂vị 汝nhữ 昔tích 來lai 心tâm 屬thuộc 於ư 我ngã 。 是thị 則tắc 依y 仗trượng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 自tự 今kim 以dĩ 往vãng 。 無vô 別biệt 所sở 依y 。 應ưng 唯duy 仗trượng 經kinh 。 勿vật 令linh 忘vong 失thất 。 又hựu 今kim 言ngôn 經kinh 。 總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 聖Thánh 教giáo 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 頌tụng 等đẳng 教giáo 應ưng 非phi 所sở 依y 。 而nhi 復phục 勸khuyến 依y 別Biệt 解Giải 脫Thoát 者giả 。 為vi 令linh 於ư 戒giới 。 起khởi 尊tôn 重trọng 心tâm 。 以dĩ 彼bỉ 戒giới 經kinh 不bất 應ưng 求cầu 義nghĩa 。 唯duy 當đương 恭cung 敬kính 。 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 毀hủy 重trọng 戒giới 者giả 不bất 可khả 修tu 治trị 。 故cố 重trọng/trùng 勸khuyến 依y 。 令linh 堅kiên 持trì 戒giới 。 是thị 故cố 言ngôn 依y 非phi 唯duy 量lượng 義nghĩa 。 又hựu 勸khuyến 阿A 難Nan 依y 經kinh 量lượng 者giả 。 正chánh 為vi 勸khuyến 依y 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 是thị 經Kinh 之chi 量lượng 故cố 名danh 經kinh 量lượng 。 即tức 是thị 眾chúng 經kinh 所sở 有hữu 定định 義nghĩa 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 能năng 決quyết 眾chúng 經kinh 。 判phán 經kinh 了liễu 義nghĩa 不bất 了liễu 義nghĩa 故cố 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 名danh 能năng 總tổng 攝nhiếp 。 不bất 違vi 一nhất 切thiết 。 聖thánh 教giáo 理lý 言ngôn 。 故cố 順thuận 此thử 理lý 名danh 了liễu 義nghĩa 經kinh 。 與dữ 此thử 理lý 違vi 名danh 不bất 了liễu 義nghĩa 。 不bất 了liễu 義nghĩa 者giả 恐khủng 違vi 法pháp 性tánh 。 依y 正chánh 理lý 教giáo 應ưng 求cầu 意ý 旨chỉ 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 如như 先tiên 但đãn 說thuyết 。 依y 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 今kim 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 唯duy 勸khuyến 依y 經kinh 。 不bất 應ưng 言ngôn 量lượng 。 所sở 言ngôn 諸chư 部bộ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 宗tông 異dị 故cố 。 非phi 佛Phật 說thuyết 者giả 。 經kinh 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 諸chư 部bộ 經kinh 中trung 。 現hiện 見kiến 文văn 義nghĩa 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 由do 經kinh 有hữu 別biệt 。 宗tông 義nghĩa 不bất 同đồng 。 謂vị 有hữu 諸chư 部bộ 。 誦tụng 七thất 有hữu 經kinh 。 彼bỉ 對đối 法pháp 中trung 建kiến 立lập 中trung 有hữu 。 如như 是thị 建kiến 立lập 。 漸tiệm 現hiện 觀quán 等đẳng 。 讚tán 學học 根căn 本bổn 異dị 門môn 等đẳng 經kinh 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 中trung 不bất 誦tụng 。 撫phủ 掌chưởng 喻dụ 等đẳng 眾chúng 多đa 契Khế 經Kinh 。 於ư 餘dư 部bộ 中trung 曾tằng 所sở 未vị 誦tụng 。 雖tuy 有hữu 眾chúng 經kinh 諸chư 部bộ 同đồng 誦tụng 。 然nhiên 其kỳ 名danh 句cú 互hỗ 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 經kinh 說thuyết 汝nhữ 阿a 氏thị 多đa 。 於ư 當đương 來lai 世thế 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 異dị 熟thục 業nghiệp 等đẳng 。 無vô 量lượng 名danh 句cú 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 由do 義nghĩa 宗tông 異dị 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 便tiện 非phi 佛Phật 說thuyết 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 定định 是thị 佛Phật 說thuyết 。 由do 佛Phật 攝nhiếp 受thọ 三tam 藏tạng 教giáo 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 老lão 耄mạo 出xuất 家gia 持trì 吾ngô 三tam 藏tạng 。 甚thậm 為vi 難nan 得đắc 。 若nhược 謂vị 此thử 言ngôn 依y 雜tạp 藏tạng 說thuyết 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 以dĩ 彼bỉ 即tức 是thị 經Kinh 差sai 別biệt 故cố 。 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 。 別biệt 持trì 彼bỉ 故cố 。 唯duy 有hữu 處xứ 說thuyết 。 持trì 素tố 怛đát 纜# 及cập 毘tỳ 柰nại 耶da 摩ma 怛đát 理lý 迦ca 。 而nhi 無vô 別biệt 處xứ 言ngôn 持trì 雜tạp 藏tạng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 雜tạp 藏tạng 即tức 是thị 摩ma 怛đát 理lý 迦ca 。 由do 別biệt 釋thích 故cố 。 如như 大đại 尊Tôn 者Giả 迦Ca 葉Diếp 波ba 言ngôn 。 摩ma 怛đát 理lý 迦ca 。 名danh 目mục 何hà 等đẳng 。 謂vị 四tứ 念niệm 住trụ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 四tứ 正chánh 行hạnh 四tứ 法pháp 迹tích 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 空không 空không 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 諸chư 現hiện 觀quán 邊biên 。 諸chư 世thế 俗tục 智trí 。 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 邊biên 際tế 定định 智trí 。 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 法pháp 。 及cập 集tập 異dị 門môn 法pháp 蘊uẩn 施thi 設thiết 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 一nhất 切thiết 總tổng 謂vị 摩ma 怛đát 理lý 迦ca 。 非phi 雜tạp 藏tạng 中trung 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 具cụ 足túc 可khả 得đắc 。 故cố 說thuyết 雜tạp 藏tạng 。 即tức 是thị 第đệ 三tam 非phi 為vi 善thiện 說thuyết 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 阿a 毘tỳ 毘tỳ 柰nại 耶da 。 應ưng 勤cần 修tu 學học 。 故cố 知tri 佛Phật 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 若nhược 爾nhĩ 阿a 毘tỳ 毘tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 。 應ưng 為vi 第đệ 四tứ 。 不bất 爾nhĩ 由do 許hứa 毘tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 即tức 是thị 阿a 毘tỳ 毘tỳ 柰nại 耶da 故cố 。 所sở 有hữu 最tối 勝thắng 增tăng 上thượng 尸thi 羅la 相tương 應ứng 論luận 道đạo 。 以dĩ 能năng 現hiện 對đối 毘tỳ 柰nại 耶da 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 毘tỳ 柰nại 耶da 。 所sở 有hữu 甚thậm 深thâm 。 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 相tương 應ứng 論luận 道đạo 。 以dĩ 能năng 現hiện 對đối 。 法pháp 性tánh 相tướng 故cố 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 或hoặc 諸chư 契Khế 經Kinh 名danh 為vi 達đạt 磨ma 。 論luận 能năng 現hiện 前tiền 決quyết 擇trạch 其kỳ 義nghĩa 。 名danh 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 別Biệt 解Giải 脫Thoát 。 本bổn 名danh 毘tỳ 柰nại 耶da 律luật 。 唯duy 現hiện 前tiền 廣quảng 辯biện 緣duyên 起khởi 。 名danh 阿a 毘tỳ 毘tỳ 柰nại 耶da 。 是thị 故cố 所sở 言ngôn 。 不bất 成thành 疑nghi 難nan 。 又hựu 佛Phật 聖thánh 教giáo 三tam 蘊uẩn 所sở 收thu 。 猶do 如như 契Khế 經Kinh 。 毘tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 定định 應ưng 量lượng 攝nhiếp 。 正Chánh 法Pháp 滅diệt 經kinh 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。
阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 毘tỳ 柰nại 耶da 。 阿a 笈cấp 摩ma 中trung 要yếu 文văn 義nghĩa 。
當đương 有hữu 不bất 傳truyền 諸chư 弟đệ 子tử 。 恐khủng 聞văn 齊tề 己kỷ 有hữu 輕khinh 陵lăng 。
又hựu 說thuyết 此thử 法pháp 此thử 毘tỳ 柰nại 耶da 。 此thử 大đại 師sư 教giáo 法pháp 即tức 對đối 法pháp 。 現hiện 見kiến 經kinh 中trung 。 有hữu 前tiền 句cú 事sự 。 或hoặc 時thời 彼bỉ 事sự 。 離ly 前tiền 句cú 說thuyết 。 如như 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 或hoặc 但đãn 言ngôn 覺giác 。 增tăng 上thượng 尸thi 羅la 唯duy 說thuyết 尸thi 羅la 。 諸chư 欲dục 貪tham 等đẳng 但đãn 說thuyết 貪tham 等đẳng 。 故cố 知tri 此thử 法Pháp 即tức 是thị 對đối 法pháp 。 世Thế 尊Tôn 有hữu 處xứ 。 亦diệc 以dĩ 法pháp 聲thanh 方phương 便tiện 說thuyết 有hữu 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 謂vị 若nhược 有hữu 說thuyết 隨tùy 順thuận 契Khế 經Kinh 。 顯hiển 毘tỳ 柰nại 耶da 。 不bất 違vi 法pháp 性tánh 。 應ưng 隨tùy 此thử 等đẳng 理lý 教giáo 信tín 知tri 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 真chân 是thị 佛Phật 說thuyết 。 謗báng 正Chánh 法Pháp 罪tội 。 深thâm 為vi 可khả 怖bố 。 勿vật 自tự 愛ái 人nhân 習tập 語ngữ 惡ác 行hành 訕san 謗báng 對đối 法pháp 。 言ngôn 非phi 佛Phật 說thuyết 。 謗báng 論luận 已dĩ 了liễu 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 為vì 令linh 世thế 間gian 。 修tu 習tập 擇trạch 法pháp 。 因nhân 此thử 佛Phật 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 彼bỉ 所sở 擇trạch 法pháp 。 頌tụng 曰viết 。
有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 法pháp 。 除trừ 道đạo 餘dư 有hữu 為vi 。
於ư 彼bỉ 漏lậu 隨tùy 增tăng 。 故cố 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 。
無vô 漏lậu 謂vị 道Đạo 諦Đế 。 及cập 三tam 種chủng 無vô 為vi 。
謂vị 虛hư 空không 二nhị 滅diệt 。 此thử 中trung 空không 無vô 礙ngại 。
擇trạch 滅diệt 謂vị 離ly 繫hệ 。 隨tùy 繫hệ 事sự 各các 別biệt 。
畢tất 竟cánh 礙ngại 當đương 生sanh 。 別biệt 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。
論luận 曰viết 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 漏lậu 。 二nhị 者giả 無vô 漏lậu 。 是thị 則tắc 總tổng 說thuyết 。 次thứ 當đương 別biệt 解giải 。 除trừ 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 名danh 有hữu 漏lậu 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 色sắc 乃nãi 至chí 識thức 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 名danh 色sắc 取thủ 蘊uẩn 。 謂vị 有hữu 漏lậu 色sắc 隨tùy 順thuận 諸chư 取thủ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 緣duyên 取thủ 蘊uẩn 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 於ư 彼bỉ 中trung 漏lậu 隨tùy 增tăng 故cố 。 有hữu 身thân 見kiến 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 中trung 立lập 漏lậu 名danh 想tưởng 。 令linh 染nhiễm 污ô 心tâm 。 常thường 漏lậu 泄tiết 故cố 。 與dữ 漏lậu 相tương 應ứng 。 及cập 漏lậu 境cảnh 界giới 。 隨tùy 增tăng 漏lậu 故cố 。 名danh 漏lậu 隨tùy 增tăng 。 隨tùy 增tăng 眠miên 義nghĩa 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 由do 此thử 已dĩ 遮già 不bất 同đồng 界giới 地địa 及cập 無vô 漏lậu 緣duyên 。 煩phiền 惱não 境cảnh 界giới 。 隨tùy 眠miên 有hữu 漏lậu 。 彼bỉ 此thử 展triển 轉chuyển 不bất 隨tùy 增tăng 故cố 。 非phi 相tướng 對đối 立lập 如như 是thị 二nhị 名danh 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 復phục 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 。 謂vị 所sở 有hữu 色sắc 隨tùy 順thuận 諸chư 取thủ 。 是thị 能năng 增tăng 益ích 諸chư 有hữu 取thủ 義nghĩa 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 是thị 無vô 漏lậu 法Pháp 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 略lược 相tương/tướng 如như 是thị 。 為vi 廣quảng 分phân 別biệt 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 謂vị 於ư 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 生sanh 長trưởng 現hiện 貪tham 或hoặc 瞋sân 或hoặc 癡si 。 或hoặc 隨tùy 一nhất 一nhất 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 復phục 為vi 何hà 義nghĩa 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 為vi 別biệt 分phân 別biệt 順thuận 諸chư 取thủ 義nghĩa 。 若nhược 爾nhĩ 唯duy 應ưng 說thuyết 能năng 生sanh 長trưởng 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 或hoặc 隨tùy 一nhất 一nhất 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 非phi 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 能năng 別biệt 了liễu 知tri 。 為vì 令linh 一nhất 切thiết 。 別biệt 知tri 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 非phi 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 可khả 現hiện 行hành 。 故cố 唯duy 總tổng 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 一nhất 一nhất 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 又hựu 諸chư 隨tùy 眠miên 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 彼bỉ 現hiện 行hành 位vị 。 有hữu 不bất 能năng 知tri 。 忿phẫn 等đẳng 行hành 相tương/tướng 麁thô 顯hiển 易dị 知tri 。 故cố 唯duy 總tổng 說thuyết 。 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 或hoặc 墮đọa 世thế 間gian 。 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 世thế 間gian 所sở 攝nhiếp 。 名danh 墮đọa 世thế 間gian 。 謂vị 處xử 世thế 間gian 不bất 出xuất 為vi 義nghĩa 。 依y 苦Khổ 諦Đế 體thể 立lập 世thế 間gian 名danh 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 。 宣tuyên 說thuyết 世thế 間gian 及cập 世thế 間gian 集tập 。 又hựu 作tác 是thị 言ngôn 。 觀quán 世thế 間gian 集tập 於ư 世thế 間gian 無vô 。 是thị 為vi 非phi 有hữu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 諸chư 墮đọa 世thế 間gian 皆giai 名danh 有hữu 漏lậu 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 法pháp 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 識thức 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 觸xúc 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 觸xúc 為vi 緣duyên 內nội 所sở 生sanh 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 或hoặc 苦khổ 受thọ 或hoặc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 墮đọa 世thế 間gian 意ý 。 墮đọa 世thế 間gian 法pháp 。 墮đọa 世thế 間gian 意ý 識thức 。 墮đọa 世thế 間gian 意ý 觸xúc 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 名danh 有hữu 漏lậu 法pháp 。 無vô 漏lậu 法pháp 者giả 。 謂vị 出xuất 世thế 間gian 意ý 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 出xuất 世thế 間gian 意ý 識thức 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 名danh 無vô 漏lậu 法pháp 。 依y 此thử 聖thánh 言ngôn 。 及cập 由do 正chánh 理lý 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 法pháp 相tương/tướng 成thành 立lập 。 無vô 法pháp 自tự 制chế 。 譬thí 喻dụ 論luận 師sư 違vi 理lý 背bối/bội 經kinh 。 妄vọng 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 有hữu 情tình 數số 離ly 過quá 身thân 中trung 所sở 有hữu 色sắc 等đẳng 。 名danh 無vô 漏lậu 法pháp 。 此thử 必tất 不bất 然nhiên 。 違vi 契Khế 經Kinh 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 謂vị 於ư 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 生sanh 長trưởng 現hiện 貪tham 或hoặc 瞋sân 或hoặc 癡si 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 非phi 有hữu 情tình 數số 。 離ly 過quá 身thân 中trung 所sở 有hữu 色sắc 等đẳng 。 既ký 能năng 生sanh 長trưởng 有hữu 情tình 貪tham 等đẳng 。 云vân 何hà 無vô 漏lậu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 比tỉ 指chỉ 鬘man 烏ô 盧lô 頻tần 螺loa 迦Ca 葉Diếp 波ba 等đẳng 。 緣duyên 世Thế 尊Tôn 身thân 生sanh 長trưởng 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 漏lậu 故cố 。 彼bỉ 計kế 於ư 言ngôn 。 非phi 境cảnh 第đệ 七thất 。 是thị 依y 第đệ 七thất 。 如như 油du 於ư 麻ma 為vi 漏lậu 所sở 依y 。 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 以dĩ 於ư 去khứ 來lai 說thuyết 起khởi 現hiện 故cố 。 未vị 曾tằng 依y 去khứ 來lai 起khởi 現hiện 在tại 貪tham 等đẳng 。 是thị 故cố 彼bỉ 計kế 決quyết 定định 非phi 善thiện 。 又hựu 上thượng 經kinh 言ngôn 。 或hoặc 隨tùy 一nhất 一nhất 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 。 有hữu 非phi 心tâm 所sở 。 為vi 簡giản 彼bỉ 故cố 復phục 言ngôn 心tâm 所sở 。 故cố 知tri 復phục 言ngôn 心tâm 所sở 法pháp 者giả 。 為vi 顯hiển 於ư 言ngôn 是thị 境cảnh 第đệ 七thất 。 又hựu 應ưng 滅diệt 道đạo 是thị 無vô 智trí 依y 。 如như 言ngôn 無vô 明minh 以dĩ 於ư 苦khổ 等đẳng 無vô 智trí 為vi 性tánh 。 此thử 中trung 於ư 言ngôn 第đệ 七thất 聲thanh 故cố 。 若nhược 此thử 於ư 言ngôn 非phi 許hứa 依y 者giả 。 因nhân 何hà 固cố 執chấp 。 彼bỉ 定định 是thị 依y 。 故cố 於ư 色sắc 等đẳng 生sanh 長trưởng 癡si 等đẳng 。 非phi 定định 漏lậu 依y 方phương 名danh 有hữu 漏lậu 。 又hựu 一nhất 切thiết 聲thanh 皆giai 應ưng 無vô 漏lậu 。 以dĩ 聲thanh 定định 非phi 漏lậu 所sở 依y 故cố 。 不bất 應ưng 執chấp 聲thanh 定định 是thị 無vô 漏lậu 。 經kinh 言ngôn 聲thanh 體thể 是thị 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 非phi 說thuyết 無vô 漏lậu 名danh 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 是thị 應ưng 理lý 言ngôn 。 又hựu 諸chư 異dị 生sanh 。 身thân 中trung 善thiện 識thức 應ưng 成thành 無vô 漏lậu 。 非phi 漏lậu 依y 故cố 。 若nhược 言ngôn 漏lậu 分phần/phân 隨tùy 逐trục 故cố 者giả 。 學học 位vị 諸chư 識thức 皆giai 應ưng 有hữu 漏lậu 。 又hựu 顯hiển 色sắc 等đẳng 糞phẩn 穢uế 酒tửu 等đẳng 非phi 漏lậu 依y 故cố 。 應ưng 皆giai 無vô 漏lậu 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 身thân 是thị 無vô 漏lậu 。 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 苦khổ 皆giai 取thủ 為vi 緣duyên 。 然nhiên 阿A 羅La 漢Hán 身thân 定định 是thị 苦khổ 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。
阿A 羅La 漢Hán 壽thọ 終chung 。 深thâm 生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ 。
其kỳ 猶do 捨xả 毒độc 器khí 。 亦diệc 如như 眾chúng 病bệnh 除trừ 。
譬thí 喻dụ 者giả 說thuyết 。 先tiên 業nghiệp 所sở 引dẫn 六lục 處xứ 名danh 壽thọ 。 此thử 若nhược 無vô 漏lậu 。 聖thánh 不bất 應ưng 觀quán 如như 毒độc 器khí 等đẳng 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 常thường 自tự 羞tu 厭yếm 訶ha 毀hủy 己kỷ 身thân 。 聖thánh 者giả 不bất 應ưng 羞tu 厭yếm 訶ha 毀hủy 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 。 故cố 阿A 羅La 漢Hán 身thân 定định 有hữu 漏lậu 。 由do 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 無vô 明minh 所sở 蔽tế 。 貪tham 愛ái 所sở 縛phược 。 愚ngu 夫phu 智trí 者giả 同đồng 感cảm 有hữu 身thân 。 若nhược 謂vị 無vô 明minh 所sở 感cảm 身thân 滅diệt 。 餘dư 明minh 所sở 引dẫn 身thân 復phục 續tục 生sanh 。 智trí 者giả 應ưng 無vô 無vô 明minh 貪tham 愛ái 所sở 感cảm 有hữu 身thân 。 便tiện 違vi 經kinh 說thuyết 。 又hựu 諸chư 覺giác 分phần/phân 應ưng 成thành 有hữu 果quả 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 身thân 非phi 有hữu 者giả 。 如như 病bệnh 如như 毒độc 可khả 厭yếm 毀hủy 身thân 。 而nhi 言ngôn 非phi 彼bỉ 。 三tam 有hữu 所sở 攝nhiếp 。 除trừ 譬thí 喻dụ 師sư 。 誰thùy 為vi 此thử 計kế 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 法pháp 有hữu 過quá 離ly 過quá 。 體thể 相tướng 同đồng 故cố 。 不bất 應ưng 別biệt 執chấp 。 又hựu 譬thí 喻dụ 部bộ 。 異dị 生sanh 身thân 中trung 眼nhãn 等đẳng 亦diệc 非phi 諸chư 漏lậu 依y 止chỉ 。 彼bỉ 執chấp 五ngũ 識thức 。 無vô 染nhiễm 污ô 故cố 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 諸chư 取thủ 蘊uẩn 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 。 如như 說thuyết 彼bỉ 觀quán 自tự 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 如như 癰ung 病bệnh 等đẳng 。 又hựu 彼bỉ 傳truyền 執chấp 。 非phi 有hữu 情tình 數số 外ngoại 法pháp 是thị 苦khổ 而nhi 非phi 苦Khổ 諦Đế 。 應ưng 執chấp 有hữu 貪tham 非phi 貪tham 隨tùy 眠miên 。 眼nhãn 非phi 眼nhãn 界giới 。 受thọ 非phi 受thọ 蘊uẩn 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 觸xúc 俱câu 生sanh 受thọ 名danh 為vi 受thọ 蘊uẩn 。 故cố 應ưng 諸chư 苦khổ 皆giai 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 由do 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 若nhược 於ư 諸chư 苦khổ 。 或hoặc 於ư 苦khổ 集tập 。 迷mê 惑hoặc 猶do 預dự 。 是thị 於ư 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 生sanh 疑nghi 。 如như 是thị 已dĩ 辯biện 。 譬thí 喻dụ 論luận 宗tông 闕khuyết 於ư 至chí 理lý 。 為vi 有hữu 至chí 教giáo 證chứng 彼bỉ 執chấp 耶da 。 彼bỉ 謂vị 亦diệc 有hữu 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 則tắc 離ly 諸chư 漏lậu 。 又hựu 說thuyết 有hữu 六lục 心tâm 栽tài 覆phú 事sự 。 所sở 謂vị 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 諸chư 色sắc 心tâm 栽tài 覆phú 事sự 。 聲thanh 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 彼bỉ 謂vị 此thử 中trung 心tâm 栽tài 覆phú 事sự 。 既ký 說thuyết 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 諸chư 色sắc 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 無vô 漏lậu 諸chư 色sắc 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 觸xúc 亦diệc 如như 是thị 。 彼bỉ 依y 義nghĩa 准chuẩn 妄vọng 為vi 是thị 計kế 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 。 不bất 應ưng 依y 此thử 義nghĩa 准chuẩn 理lý 門môn 起khởi 諸chư 戲hí 論luận 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 我ngã 諸chư 所sở 有hữu 。 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 。 一nhất 切thiết 皆giai 滅diệt 。 亦diệc 應ưng 義nghĩa 准chuẩn 。 別biệt 有hữu 諸chư 受thọ 。 非phi 觸xúc 所sở 生sanh 。 而nhi 不bất 應ưng 許hứa 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 波ba 。 於ư 施thí 主chủ 家gia 。 心tâm 無vô 繫hệ 著trước 。 亦diệc 應ưng 義nghĩa 准chuẩn 餘dư 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 施thí 主chủ 家gia 。 心tâm 有hữu 繫hệ 著trước 。 又hựu 彼bỉ 經kinh 中trung 非phi 容dung 義nghĩa 准chuẩn 。 無vô 若nhược 聲thanh 故cố 。 由do 彼bỉ 不bất 言ngôn 。 謂vị 若nhược 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 諸chư 色sắc 心tâm 栽tài 覆phú 事sự 。 但đãn 言ngôn 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 諸chư 色sắc 心tâm 栽tài 覆phú 事sự 。 此thử 顯hiển 色sắc 過quá 。 非phi 為vi 簡giản 色sắc 。 是thị 故cố 彼bỉ 宗tông 亦diệc 無vô 至chí 教giáo 。 雖tuy 彼bỉ 上thượng 座tòa 誤ngộ 引dẫn 經kinh 言ngôn 。 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 有hữu 漏lậu 有hữu 取thủ 。 彼bỉ 於ư 現hiện 法pháp 。 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 引dẫn 經kinh 言ngôn 。
真chân 梵Phạm 離ly 諸chư 漏lậu 。 不bất 染nhiễm 於ư 世thế 間gian 。
謂vị 獨Độc 覺Giác 世Thế 尊Tôn 。 自tự 在tại 離ly 諸chư 漏lậu 。
此thử 於ư 彼bỉ 義nghĩa 都đô 不bất 相tương 應ứng 。 我ngã 亦diệc 不bất 許hứa 阿A 羅La 漢Hán 。 等đẳng 有hữu 漏lậu 取thủ 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 雖tuy 名danh 有hữu 漏lậu 順thuận 取thủ 。 而nhi 非phi 取thủ 漏lậu 。 經kinh 亦diệc 不bất 言ngôn 阿A 羅La 漢Hán 。 等đẳng 無vô 順thuận 取thủ 法pháp 離ly 諸chư 有hữu 漏lậu 。 言ngôn 亦diệc 不bất 染nhiễm 者giả 。 謂vị 於ư 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 境cảnh 界giới 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 故cố 由do 契Khế 經Kinh 。 說thuyết 貪tham 等đẳng 名danh 。 染nhiễm 謂vị 於ư 世thế 間gian 所sở 攝nhiếp 。 受thọ 事sự 及cập 一nhất 切thiết 趣thú 。 永vĩnh 離ly 貪tham 等đẳng 。 故cố 名danh 不bất 染nhiễm 。 由do 此thử 即tức 釋thích 餘dư 契Khế 經Kinh 言ngôn 。
佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。
阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 已dĩ 得đắc 離ly 繫hệ 。 雖tuy 行hành 世thế 間gian 而nhi 能năng 摧tồi 伏phục 。 不bất 為vị 世thế 間gian 。 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。 謂vị 於ư 世thế 間gian 諸chư 有hữu 漏lậu 事sự 。 不bất 為vị 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 所sở 縛phược 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 已dĩ 得đắc 離ly 繫hệ 。 雖tuy 行hành 世thế 間gian 而nhi 能năng 摧tồi 伏phục 。 不bất 為vị 世thế 間gian 。 所sở 染nhiễm 污ô 者giả 。 此thử 經Kinh 意ý 說thuyết 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 雖tuy 處xử 世thế 間gian 。 亦diệc 復phục 成thành 就tựu 。 而nhi 於ư 世thế 間gian 。 得đắc 對đối 治trị 故cố 。 摧tồi 伏phục 世thế 間gian 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 。 是thị 故cố 彼bỉ 宗tông 都đô 無vô 至chí 教giáo 。 又hựu 彼bỉ 起khởi 執chấp 依y 訓huấn 詞từ 門môn 。 謂vị 與dữ 漏lậu 俱câu 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 此thử 釋thích 非phi 理lý 。 立lập 相tương/tướng 異dị 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 謂vị 於ư 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 諸chư 有hữu 色sắc 等đẳng 。 生sanh 長trưởng 現hiện 愛ái 或hoặc 恚khuể 或hoặc 慢mạn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 何hà 去khứ 來lai 與dữ 現hiện 俱câu 起khởi 。 又hựu 譬thí 喻dụ 者giả 。 唐đường 攪giảo 虛hư 空không 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 前tiền 十thập 五ngũ 界giới 一nhất 向hướng 有hữu 漏lậu 。 經kinh 所sở 說thuyết 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 識thức 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 身thân 觸xúc 身thân 識thức 諸chư 所sở 有hữu 言ngôn 。 顯hiển 無vô 餘dư 義nghĩa 。 彼bỉ 言ngôn 我ngã 等đẳng 不bất 誦tụng 此thử 經Kinh 。 非phi 不bất 誦tụng 經Kinh 能năng 成thành 所sở 樂lạc 。 欲dục 成thành 所sở 樂lạc 當đương 勤cần 誦tụng 經Kinh 。 又hựu 彼bỉ 不bất 以dĩ 一nhất 切thiết 契Khế 經Kinh 皆giai 為vi 定định 量lượng 。 豈khởi 名danh 經kinh 部bộ 。 謂vị 見kiến 契Khế 經Kinh 。 與dữ 自tự 所sở 執chấp 宗tông 義nghĩa 相tương 違vi 。 即tức 便tiện 誹phỉ 撥bát 。 或hoặc 隨tùy 自tự 執chấp 改cải 作tác 異dị 文văn 。 言ngôn 本bổn 經kinh 文văn 傳truyền 誦tụng 者giả 失thất 。 或hoặc 復phục 一nhất 切thiết 。 皆giai 不bất 信tín 受thọ 。 如như 順thuận 別biệt 處xứ 等đẳng 經kinh 皆giai 言ngôn 非phi 聖thánh 教giáo 攝nhiếp 。 是thị 對đối 法pháp 者giả 實thật 愛ái 自tự 宗tông 。 制chế 造tạo 安an 置trí 阿a 笈cấp 摩ma 內nội 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 背bối/bội 無vô 量lượng 經kinh 。 違vi 越việt 聖thánh 言ngôn 多đa 興hưng 異dị 執chấp 。 我ngã 此thử 論luận 中trung 漸tiệm 當đương 顯hiển 示thị 。 已dĩ 辯biện 有hữu 漏lậu 及cập 有hữu 漏lậu 因nhân 。 云vân 何hà 無vô 漏lậu 。 謂vị 道đạo 聖Thánh 諦Đế 及cập 三tam 無vô 為vi 。 有hữu 異dị 釋thích 言ngôn 。 與dữ 漏lậu 等đẳng 類loại 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 如như 有hữu 種chủng 族tộc 。
復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 。 為vi 漏lậu 所sở 污ô 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 如như 有hữu 毒độc 食thực 。 或hoặc 有hữu 釋thích 言ngôn 。 與dữ 漏lậu 俱câu 斷đoạn 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 如như 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。 有hữu 怛đát 策sách 迦ca 與dữ 彼bỉ 俱câu 墮đọa 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 訓huấn 釋thích 眾chúng 多đa 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 名danh 無vô 漏lậu 法pháp 。 道đạo 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 謂vị 非phi 有hữu 漏lậu 色sắc 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 。 三tam 無vô 為vi 者giả 。 虛hư 空không 二nhị 滅diệt 所sở 謂vị 擇trạch 滅diệt 及cập 非phi 擇trạch 滅diệt 。 此thử 虛hư 空không 等đẳng 三tam 種chủng 無vô 為vi 。 及cập 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 名danh 為vi 無vô 漏lậu 。 次thứ 前tiền 已dĩ 說thuyết 其kỳ 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 於ư 略lược 所sở 說thuyết 三tam 無vô 為vi 中trung 。 虛hư 空không 但đãn 以dĩ 無vô 礙ngại 為vi 性tánh 。 於ư 中trung 諸chư 法pháp 最tối 極cực 顯hiển 現hiện 。 故cố 名danh 虛hư 空không 。 是thị 則tắc 無vô 障chướng 以dĩ 為vi 其kỳ 相tương/tướng 。 所sở 有hữu 大đại 種chủng 及cập 造tạo 色sắc 聚tụ 。 一nhất 切thiết 不bất 能năng 遍biến 覆phú 障chướng 故cố 。 或hoặc 非phi 所sở 障chướng 。 亦diệc 非phi 能năng 障chướng 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 無vô 障chướng 為vi 相tương/tướng 。 已dĩ 說thuyết 虛hư 空không 。 擇trạch 滅diệt 即tức 以dĩ 離ly 繫hệ 為vi 性tánh 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 各các 別biệt 簡giản 擇trạch 。 故cố 名danh 為vi 擇trạch 。 即tức 是thị 善thiện 慧tuệ 差sai 別biệt 為vi 性tánh 離ly 繫hệ 涅Niết 槃Bàn 是thị 此thử 果quả 故cố 。 名danh 為vi 擇trạch 滅diệt 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 諸chư 所sở 斷đoạn 法pháp 同đồng 一nhất 擇trạch 滅diệt 。 對đối 法pháp 者giả 言ngôn 。 隨tùy 繫hệ 事sự 別biệt 。 若nhược 諸chư 所sở 斷đoạn 同đồng 一nhất 擇trạch 滅diệt 。 證chứng 得đắc 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 滅diệt 時thời 。 餘dư 煩phiền 惱não 滅diệt 為vi 證chứng 得đắc 不bất 若nhược 證chứng 得đắc 者giả 。 修tu 餘dư 對đối 治trị 則tắc 為vi 無vô 用dụng 。 若nhược 不bất 證chứng 得đắc 。 是thị 則tắc 一nhất 物vật 證chứng 少thiểu 非phi 餘dư 。 與dữ 理lý 相tương 違vi 。 有hữu 分phần/phân 過quá 故cố 。 由do 是thị 定định 應ưng 計kế 離ly 繫hệ 事sự 。 隨tùy 繫hệ 事sự 量lượng 。 不bất 違vi 正chánh 理lý 。 已dĩ 說thuyết 擇trạch 滅diệt 。 永vĩnh 礙ngại 當đương 生sanh 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 擇trạch 謂vị 如như 理lý 勤cần 所sở 成thành 慧tuệ 。 不bất 由do 此thử 慧tuệ 。 有hữu 法pháp 永vĩnh 礙ngại 未vị 來lai 法pháp 生sanh 。 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 。 如như 眼nhãn 與dữ 意ý 專chuyên 一nhất 色sắc 時thời 。 於ư 所sở 餘dư 色sắc 及cập 一nhất 切thiết 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 念niệm 念niệm 滅diệt 中trung 對đối 彼bỉ 少thiểu 分phần 。 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 以dĩ 五ngũ 識thức 身thân 及cập 與dữ 一nhất 分phần/phân 意ý 識thức 身thân 等đẳng 。 於ư 已dĩ 滅diệt 境cảnh 終chung 不bất 能năng 生sanh 。 緣duyên 俱câu 境cảnh 故cố 。 由do 彼bỉ 生sanh 用dụng 繫hệ 屬thuộc 同đồng 時thời 。 所sở 依y 緣duyên 故cố 。 若nhược 法pháp 能năng 礙ngại 。 彼bỉ 法pháp 生sanh 用dụng 。 此thử 法pháp 離ly 慧tuệ 定định 礙ngại 彼bỉ 法pháp 。 令linh 住trụ 未vị 來lai 。 永vĩnh 不bất 生sanh 故cố 。 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 此thử 法pháp 實thật 有hữu 後hậu 當đương 成thành 立lập 。 隨tùy 順thuận 本bổn 文văn 次thứ 第đệ 理lý 故cố 。 前tiền 說thuyết 除trừ 道đạo 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 名danh 有hữu 漏lậu 。 何hà 謂vị 有hữu 為vi 。 應ưng 當đương 辯biện 說thuyết 頌tụng 曰viết 。
又hựu 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 謂vị 色sắc 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 。
亦diệc 世thế 路lộ 言ngôn 依y 。 有hữu 離ly 有hữu 事sự 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。 災tai 橫hoạnh 差sai 別biệt 。 隱ẩn 積tích 損tổn 伏phục 。 故cố 名danh 為vi 蘊uẩn 。 為vi 別biệt 戒giới 等đẳng 故cố 言ngôn 色sắc 等đẳng 。 戒giới 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 。 不bất 能năng 具cụ 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 具cụ 攝nhiếp 有hữu 為vi 故cố 此thử 偏thiên 說thuyết 。 言ngôn 有hữu 為vi 者giả 。 眾chúng 緣duyên 聚tụ 集tập 共cộng 所sở 生sanh 故cố 。 未vị 來lai 未vị 起khởi 。 何hà 謂vị 有hữu 為vi 。 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 。 亦diệc 名danh 有hữu 為vi 。 如như 所sở 燒thiêu 薪tân 。 於ư 未vị 燒thiêu 位vị 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 亦diệc 名danh 為vi 薪tân 。 或hoặc 據cứ 曾tằng 當đương 立lập 名danh 無vô 失thất 。 如như 琴cầm 瑟sắt 等đẳng 名danh 為vi 有hữu 聲thanh 。 亦diệc 如như 乳nhũ 房phòng 蓮liên 花hoa 池trì 等đẳng 。 諸chư 不bất 生sanh 法pháp 不bất 越việt 彼bỉ 類loại 。 故cố 名danh 有hữu 為vi 。 此thử 有hữu 為vi 法pháp 。 彼bỉ 彼bỉ 經kinh 中trung 。 世Thế 尊Tôn 隨tùy 義nghĩa 名danh 世thế 路lộ 等đẳng 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 亦diệc 名danh 世thế 路lộ 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 。 生sanh 滅diệt 法pháp 故cố 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 路lộ 中trung 而nhi 流lưu 轉chuyển 故cố 。 諸chư 不bất 生sanh 法pháp 眾chúng 緣duyên 闕khuyết 故cố 。 雖tuy 復phục 不bất 生sanh 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 立lập 名danh 無vô 失thất 。 有hữu 說thuyết 。 無vô 常thường 之chi 所sở 吞thôn 食thực 故cố 名danh 世thế 路lộ 。 或hoặc 名danh 言ngôn 依y 。 言ngôn 謂vị 言ngôn 音âm 。 或hoặc 謂vị 能năng 說thuyết 。 此thử 則tắc 語ngữ 聲thanh 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 依y 謂vị 名danh 俱câu 義nghĩa 。 即tức 具cụ 攝nhiếp 五ngũ 蘊uẩn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 言ngôn 依y 有hữu 三tam 。 無vô 四tứ 無vô 五ngũ 。 由do 此thử 善thiện 通thông 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 彼bỉ 說thuyết 言ngôn 依y 五ngũ 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 豈khởi 不bất 亦diệc 依y 無vô 為vi 起khởi 說thuyết 。 何hà 故cố 彼bỉ 義nghĩa 不bất 立lập 言ngôn 依y 。 彼bỉ 義nghĩa 與dữ 名danh 無vô 俱câu 理lý 故cố 。 如như 說thuyết 言ngôn 依y 。 謂vị 名danh 俱câu 義nghĩa 。 若nhược 義nghĩa 與dữ 名danh 可khả 俱câu 說thuyết 者giả 。 立lập 為vi 言ngôn 依y 。 以dĩ 無vô 為vi 義nghĩa 與dữ 有hữu 為vi 名danh 不bất 可khả 俱câu 說thuyết 。 無vô 俱câu 義nghĩa 故cố 不bất 立lập 言ngôn 依y 。 墮đọa 世thế 離ly 世thế 無vô 俱câu 理lý 故cố 。 或hoặc 此thử 滅diệt 故cố 建kiến 立lập 無vô 為vi 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 蘊uẩn 滅diệt 名danh 滅diệt 。 滅diệt 非phi 言ngôn 依y 。 言ngôn 依y 是thị 蘊uẩn 。
復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 三tam 分phần/phân 可khả 得đắc 。 立lập 為vi 言ngôn 依y 。 謂vị 依y 義nghĩa 語ngữ 。 無vô 為vi 唯duy 義nghĩa 。 故cố 非phi 言ngôn 依y 。 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 依y 而nhi 闕khuyết 於ư 語ngữ 。 或hoặc 名danh 有hữu 離ly 。 諸chư 趣thú 輪luân 迴hồi 。 沈trầm 溺nịch 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 永vĩnh 捨xả 故cố 名danh 為vi 離ly 。 是thị 息tức 諸chư 趣thú 恆hằng 流lưu 轉chuyển 義nghĩa 。 若nhược 已dĩ 至chí 得đắc 定định 不bất 還hoàn 來lai 。 此thử 有hữu 離ly 故cố 說thuyết 名danh 有hữu 離ly 。 如như 有hữu 財tài 者giả 名danh 為vi 有hữu 財tài 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 。 有hữu 出xuất 離ly 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 同đồng 船thuyền 筏phiệt 。 是thị 故cố 聖thánh 道Đạo 亦diệc 應ưng 捨xả 離ly 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 法pháp 尚thượng 應ưng 斷đoạn 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。 或hoặc 名danh 有hữu 事sự 。 事sự 謂vị 所sở 依y 。 或hoặc 是thị 所sở 住trụ 。 即tức 是thị 因nhân 義nghĩa 。 果quả 依y 於ư 因nhân 。 從tùng 因nhân 生sanh 故cố 。 如như 子tử 依y 母mẫu 。 或hoặc 果quả 住trụ 因nhân 。 能năng 覆phú 因nhân 故cố 。 如như 人nhân 住trụ 床sàng 。 是thị 因nhân 為vi 果quả 所sở 映ánh 蔽tế 義nghĩa 。 因nhân 果quả 前tiền 後hậu 故cố 。 及cập 細tế 麁thô 性tánh 故cố 此thử 有hữu 事sự 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 事sự 。 喻dụ 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 唯duy 有hữu 為vi 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 。 諸chư 名danh 差sai 別biệt 。 於ư 此thử 所sở 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 頌tụng 曰viết 。
有hữu 漏lậu 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 亦diệc 說thuyết 為vi 有hữu 諍tranh 。
及cập 苦khổ 集tập 世thế 間gian 。 見kiến 處xứ 三tam 有hữu 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 豈khởi 不bất 前tiền 說thuyết 。 除trừ 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 。 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 復phục 重trùng 說thuyết 耶da 。 雖tuy 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 而nhi 欲dục 顯hiển 彼bỉ 差sai 別biệt 名danh 想tưởng 。 或hoặc 為vi 顯hiển 彼bỉ 名danh 想tưởng 定định 義nghĩa 。 故cố 復phục 重trùng 說thuyết 。 前tiền 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 名danh 蘊uẩn 。 今kim 說thuyết 有hữu 漏lậu 名danh 為vi 取thủ 蘊uẩn 。 義nghĩa 准chuẩn 無vô 漏lậu 但đãn 名danh 為vi 蘊uẩn 。 即tức 諸chư 漏lậu 中trung 立lập 取thủ 名danh 想tưởng 。 以dĩ 能năng 執chấp 取thủ 三tam 有hữu 生sanh 故cố 。 或hoặc 能năng 執chấp 持trì 引dẫn 後hậu 有hữu 業nghiệp 。 故cố 名danh 為vi 取thủ 。 蘊uẩn 從tùng 取thủ 生sanh 。 或hoặc 能năng 生sanh 取thủ 。 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 如như 草thảo 糠khang 火hỏa 。 如như 花hoa 果quả 樹thụ 。 即tức 有hữu 漏lậu 法pháp 亦diệc 名danh 有hữu 諍tranh 。 謂vị 煩phiền 惱não 中trung 立lập 諍tranh 名danh 想tưởng 。 觸xúc 動động 善thiện 品phẩm 故cố 。 損tổn 害hại 自tự 他tha 故cố 。 蘊uẩn 與dữ 諍tranh 俱câu 。 或hoặc 諍tranh 蘊uẩn 俱câu 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 故cố 名danh 有hữu 諍tranh 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 蘊uẩn 之chi 與dữ 諍tranh 非phi 隨tùy 闕khuyết 一nhất 。 餘dư 可khả 得đắc 生sanh 。 及cập 者giả 顯hiển 餘dư 有hữu 漏lậu 名danh 想tưởng 。 謂vị 或hoặc 名danh 苦khổ 。 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 是thị 諸chư 逼bức 迫bách 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 自tự 性tánh 麁thô 重trọng 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 或hoặc 名danh 為vi 集tập 。 即tức 彼bỉ 種chủng 類loại 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 能năng 集tập 成thành 故cố 。 或hoặc 名danh 世thế 間gian 。 可khả 毀hủy 壞hoại 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 性tánh 可khả 毀hủy 壞hoại 故cố 名danh 世thế 間gian 。 若nhược 爾nhĩ 道Đạo 諦Đế 應ưng 是thị 世thế 間gian 。 不bất 爾nhĩ 第đệ 二nhị 毀hủy 壞hoại 無vô 故cố 。 道Đạo 諦Đế 毀hủy 壞hoại 性tánh 不bất 定định 故cố 。 世thế 間gian 毀hủy 壞hoại 性tánh 決quyết 定định 故cố 。 或hoặc 名danh 見kiến 處xứ 。 薩tát 迦ca 耶da 等đẳng 五ngũ 見kiến 住trụ 中trung 。 隨tùy 增tăng 眠miên 故cố 。 豈khởi 不bất 有hữu 漏lậu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 隨tùy 增tăng 耶da 。 豈khởi 不bất 諸chư 見kiến 漏lậu 取thủ 諍tranh 攝nhiếp 前tiền 已dĩ 說thuyết 耶da 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 。 而nhi 彼bỉ 諸chư 見kiến 。 於ư 有hữu 漏lậu 法pháp 一nhất 切thiết 種chủng 時thời 。 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 堅kiên 執chấp 無vô 動động 隨tùy 增tăng 眠miên 故cố 。 體thể 用dụng 增tăng 盛thịnh 。 為vi 顯hiển 有hữu 漏lậu 是thị 能năng 生sanh 長trưởng 。 此thử 諸chư 見kiến 處xứ 。 故cố 應ưng 重trùng 說thuyết 。 貪tham 等đẳng 癡si 疑nghi 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 以dĩ 彼bỉ 貪tham 等đẳng 有hữu 一nhất 切thiết 種chủng 無vô 一nhất 切thiết 時thời 。 癡si 一nhất 切thiết 時thời 。 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 疑nghi 無vô 差sai 別biệt 而nhi 不bất 堅kiên 執chấp 。 是thị 故cố 有hữu 漏lậu 不bất 說thuyết 彼bỉ 處xứ 。 或hoặc 名danh 三tam 有hữu 。 有hữu 因nhân 有hữu 依y 。 三tam 有hữu 攝nhiếp 故cố 。 等đẳng 言ngôn 為vi 攝nhiếp 名danh 有hữu 染nhiễm 等đẳng 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 。 隨tùy 義nghĩa 別biệt 名danh 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 蘊uẩn 名danh 有hữu 為vi 法pháp 。 色sắc 蘊uẩn 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
色sắc 者giả 唯duy 五ngũ 根căn 。 五ngũ 境cảnh 及cập 無vô 表biểu 。
論luận 曰viết 。 色sắc 謂vị 色sắc 蘊uẩn 。 言ngôn 五ngũ 根căn 者giả 所sở 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 根căn 。 言ngôn 五ngũ 境cảnh 者giả 。 所sở 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 所sở 觸xúc 境cảnh 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 所sở 攝nhiếp 所sở 行hành 。 及cập 無vô 表biểu 者giả 。 謂vị 法pháp 處xứ 色sắc 。 唯duy 者giả 唯duy 此thử 所sở 顯hiển 。 十thập 處xứ 一nhất 處xứ 少thiểu 分phần 。 名danh 為vi 色sắc 蘊uẩn 。 如như 是thị 諸chư 色sắc 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
彼bỉ 識thức 依y 淨tịnh 色sắc 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。
論luận 曰viết 。 彼bỉ 謂vị 前tiền 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 識thức 即tức 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 識thức 。 依y 者giả 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 所sở 依y 。 如như 是thị 所sở 依y 淨tịnh 色sắc 為vi 體thể 。 即tức 此thử 淨tịnh 色sắc 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 根căn 淨tịnh 色sắc 為vi 相tương/tướng 。 本bổn 論luận 亦diệc 說thuyết 。 云vân 何hà 眼nhãn 根căn 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 淨tịnh 色sắc 為vi 性tánh 。 如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 以dĩ 根căn 別biệt 識thức 。 不bất 以dĩ 境cảnh 界giới 。 故cố 知tri 彼bỉ 言ngôn 顯hiển 根căn 非phi 境cảnh 。 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 者giả 是thị 境cảnh 非phi 根căn 而nhi 無vô 意ý 識thức 緣duyên 色sắc 等đẳng 故cố 。 名danh 色sắc 等đẳng 識thức 。 彼bỉ 識thức 所sở 依y 名danh 眼nhãn 等đẳng 過quá 由do 淨tịnh 色sắc 言ngôn 所sở 簡giản 別biệt 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 色sắc 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 彼bỉ 識thức 依y 淨tịnh 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 義nghĩa 已dĩ 成thành 故cố 。 無vô 識thức 所sở 依y 淨tịnh 而nhi 非phi 色sắc 。 為vi 簡giản 彼bỉ 故cố 。 應ứng 用dụng 色sắc 言ngôn 。 若nhược 謂vị 色sắc 言ngôn 是thị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 契Khế 經Kinh 可khả 爾nhĩ 。 不bất 說thuyết 識thức 依y 差sai 別biệt 言ngôn 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 言ngôn 是thị 本bổn 論luận 說thuyết 。 彼bỉ 亦diệc 同đồng 疑nghi 應ưng 俱câu 思tư 擇trạch 。 如như 是thị 釋thích 者giả 為vi 遣khiển 疑nghi 難nan 。 須tu 置trí 色sắc 言ngôn 。 若nhược 識thức 依y 言ngôn 就tựu 有hữu 財tài 釋thích 。 則tắc 應ưng 淨tịnh 信tín 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 故cố 置trí 色sắc 言ngôn 。 為vi 簡giản 此thử 釋thích 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 以dĩ 識thức 為vi 依y 色sắc 而nhi 是thị 淨tịnh 。 可khả 為vi 此thử 釋thích 。 是thị 故cố 色sắc 言ngôn 甚thậm 為vi 有hữu 用dụng 。 由do 此thử 即tức 釋thích 本bổn 論luận 所sở 言ngôn 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 前tiền 言ngôn 為vi 簡giản 耳nhĩ 等đẳng 四tứ 根căn 。 彼bỉ 雖tuy 皆giai 用dụng 淨tịnh 色sắc 為vi 性tánh 。 而nhi 彼bỉ 非phi 為vi 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 故cố 彼bỉ 四tứ 根căn 非phi 眼nhãn 根căn 攝nhiếp 。 後hậu 言ngôn 為vi 簡giản 無vô 間gian 滅diệt 依y 。 彼bỉ 雖tuy 亦diệc 為vi 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 而nhi 彼bỉ 非phi 用dụng 淨tịnh 色sắc 為vi 性tánh 。 故cố 彼bỉ 意ý 根căn 非phi 眼nhãn 根căn 攝nhiếp 。 或hoặc 復phục 前tiền 言ngôn 。 顯hiển 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 後hậu 言ngôn 為vi 顯hiển 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 餘dư 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 淨tịnh 色sắc 相tướng 無vô 別biệt 故cố 。 應ưng 不bất 成thành 五ngũ 。 不bất 爾nhĩ 。 功công 能năng 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 如như 何hà 得đắc 知tri 功công 能năng 別biệt 者giả 。 不bất 共cộng 境cảnh 識thức 所sở 依y 定định 故cố 。 又hựu 因nhân 別biệt 故cố 。 現hiện 見kiến 別biệt 因nhân 果quả 有hữu 差sai 別biệt 。 猶do 如như 琴cầm 瑟sắt 簫tiêu 笛địch 等đẳng 聲thanh 。 然nhiên 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 所sở 因nhân 四tứ 大đại 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 因nhân 差sai 別biệt 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 淨tịnh 色sắc 體thể 有hữu 差sai 別biệt 。 體thể 雖tuy 有hữu 別biệt 因nhân 無vô 異dị 故cố 。 其kỳ 果quả 淨tịnh 色sắc 應ưng 無vô 別biệt 者giả 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 雖tuy 同đồng 一nhất 相tương/tướng 。 現hiện 見kiến 異dị 故cố 。 猶do 如như 內nội 外ngoại 大đại 種chủng 差sai 別biệt 。 若nhược 言ngôn 如như 聲thanh 。 因nhân 雖tuy 有hữu 別biệt 而nhi 相tương/tướng 一nhất 故cố 。 同đồng 一nhất 處xứ 攝nhiếp 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 者giả 。 無vô 如như 是thị 過quá 。 聲thanh 雖tuy 因nhân 別biệt 而nhi 與dữ 一nhất 識thức 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 一nhất 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 別biệt 類loại 境cảnh 識thức 所sở 依y 性tánh 故cố 。 又hựu 是thị 別biệt 依y 用dụng 所sở 顯hiển 故cố 。 不bất 應ưng 諸chư 根căn 同đồng 一nhất 處xứ 攝nhiếp 。 又hựu 如như 識thức 受thọ 。 雖tuy 同đồng 了liễu 別biệt 領lãnh 納nạp 一nhất 相tương/tướng 。 由do 因nhân 別biệt 故cố 。 而nhi 有hữu 六lục 識thức 三tam 受thọ 差sai 別biệt 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 如như 彼bỉ 識thức 受thọ 。 雖tuy 六lục 三tam 異dị 而nhi 相tương/tướng 同đồng 故cố 一nhất 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 眼nhãn 等đẳng 亦diệc 應ưng 一nhất 處xứ 攝nhiếp 者giả 。 受thọ 與dữ 無vô 為vi 。 何hà 因nhân 同đồng 處xứ 。 故cố 非phi 一nhất 處xứ 攝nhiếp 。 顯hiển 自tự 相tương/tướng 同đồng 有hữu 。 自tự 相tương/tướng 雖tuy 異dị 。 同đồng 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 已dĩ 辯biện 眼nhãn 等đẳng 相tương/tướng 。 色sắc 等đẳng 今kim 當đương 說thuyết 。 頌tụng 曰viết 。
色sắc 二nhị 或hoặc 二nhị 十thập 。 聲thanh 唯duy 有hữu 八bát 種chủng 。
味vị 六lục 香hương 四tứ 種chủng 。 觸xúc 十thập 一nhất 為vi 性tánh 。
論luận 曰viết 。 言ngôn 色sắc 二nhị 者giả 。 是thị 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 顯hiển 與dữ 形hình 。 此thử 中trung 顯hiển 色sắc 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 形hình 色sắc 有hữu 八bát 。 故cố 或hoặc 二nhị 十thập 。 顯hiển 十thập 二nhị 者giả 。 謂vị 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 雲vân 烟yên 塵trần 霧vụ 影ảnh 光quang 明minh 闇ám 。 於ư 十thập 二nhị 中trung 青thanh 等đẳng 四tứ 種chủng 是thị 正chánh 顯hiển 色sắc 。 雲vân 等đẳng 八bát 種chủng 是thị 此thử 差sai 別biệt 。 其kỳ 義nghĩa 隱ẩn 者giả 今kim 當đương 略lược 釋thích 。 地địa 水thủy 氣khí 騰đằng 說thuyết 之chi 為vi 霧vụ 。 障chướng 光quang 明minh 起khởi 。 於ư 中trung 餘dư 色sắc 可khả 見kiến 名danh 影ảnh 。 翻phiên 此thử 為vi 闇ám 。 日nhật 焰diễm 名danh 光quang 。 月nguyệt 星tinh 火hỏa 藥dược 寶bảo 珠châu 電điện 等đẳng 諸chư 焰diễm 名danh 明minh 。 形hình 色sắc 八bát 者giả 。 謂vị 長trường 短đoản 方phương 圓viên 高cao 下hạ 正chánh 不bất 正chánh 。 此thử 中trung 正chánh 者giả 。 謂vị 平bình 等đẳng 形hình 。 不bất 平bình 等đẳng 形hình 名danh 為vi 不bất 正chánh 。 餘dư 色sắc 易dị 了liễu 故cố 今kim 不bất 釋thích 。 有hữu 說thuyết 。 色sắc 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 種chủng 。 空không 一nhất 顯hiển 色sắc 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 此thử 即tức 空không 界giới 色sắc 之chi 差sai 別biệt 。 於ư 顯hiển 色sắc 中trung 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 影ảnh 光quang 明minh 闇ám 。 唯duy 顯hiển 可khả 知tri 。 於ư 形hình 色sắc 中trung 身thân 表biểu 業nghiệp 性tánh 。 唯duy 形hình 可khả 了liễu 。 餘dư 色sắc 形hình 顯hiển 俱câu 可khả 了liễu 知tri 。 如như 何hà 一nhất 事sự 有hữu 二nhị 體thể 者giả 。 非phi 宗tông 所sở 許hứa 。 故cố 無vô 此thử 過quá 。 辯biện 業nghiệp 品phẩm 中trung 當đương 更cánh 思tư 擇trạch 。 已dĩ 說thuyết 色sắc 處xứ 。 當đương 說thuyết 聲thanh 處xứ 。 能năng 有hữu 呼hô 召triệu 故cố 名danh 為vi 聲thanh 。 或hoặc 唯duy 音âm 響hưởng 說thuyết 之chi 為vi 聲thanh 。 善Thiện 逝Thệ 聖thánh 教giáo 咸hàm 作tác 是thị 言ngôn 。 聲thanh 是thị 耳nhĩ 根căn 所sở 取thủ 境cảnh 界giới 。 是thị 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 色sắc 性tánh 。 此thử 聲thanh 八bát 種chủng 。 謂vị 有hữu 執chấp 受thọ 或hoặc 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 及cập 有hữu 情tình 數số 非phi 有hữu 情tình 數số 差sai 別biệt 為vi 四tứ 。 此thử 復phục 可khả 意ý 及cập 不bất 可khả 意ý 差sai 別biệt 成thành 八bát 。 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 。 謂vị 現hiện 在tại 世thế 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 長trưởng 養dưỡng 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 地địa 等đẳng 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 無vô 執chấp 受thọ 。 此thử 中trung 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 。 聲thanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 情tình 類loại 加gia 行hành 所sở 生sanh 。 及cập 餘dư 不bất 待đãi 加gia 行hành 所sở 起khởi 。 其kỳ 有hữu 情tình 類loại 加gia 行hành 所sở 生sanh 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 手thủ 等đẳng 加gia 行hành 所sở 生sanh 。 二nhị 者giả 語ngữ 表biểu 業nghiệp 為vi 自tự 性tánh 。 此thử 語ngữ 表biểu 業nghiệp 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 依y 名danh 起khởi 。 及cập 不bất 待đãi 名danh 。 依y 名danh 起khởi 者giả 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 記ký 。 二nhị 者giả 無vô 記ký 。 不bất 待đãi 名danh 者giả 二nhị 種chủng 亦diệc 然nhiên 。 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 聲thanh 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 其kỳ 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 聲thanh 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 情tình 加gia 行hành 所sở 起khởi 。 二nhị 者giả 諸chư 界giới 擾nhiễu 動động 所sở 生sanh 。 初sơ 謂vị 螺loa 貝bối 鍾chung 鼓cổ 等đẳng 聲thanh 。 後hậu 謂vị 風phong 林lâm 河hà 等đẳng 所sở 發phát 有hữu 情tình 數số 者giả 語ngữ 手thủ 等đẳng 聲thanh 。 餘dư 聲thanh 即tức 是thị 非phi 有hữu 情tình 數số 。 如như 是thị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 生sanh 悅duyệt 者giả 。 名danh 可khả 意ý 聲thanh 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 名danh 不bất 可khả 意ý 。 八bát 中trung 唯duy 有hữu 初sơ 二nhị 應ưng 理lý 。 以dĩ 有hữu 情tình 數số 非phi 有hữu 情tình 數số 。 即tức 有hữu 執chấp 受thọ 及cập 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 。 聲thanh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 亦diệc 應ưng 可khả 說thuyết 可khả 意ý 等đẳng 異dị 。 何hà 獨độc 在tại 聲thanh 。 色sắc 等đẳng 亦diệc 應ưng 說thuyết 有hữu 執chấp 受thọ 及cập 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 。 理lý 實thật 應ưng 說thuyết 。 然nhiên 由do 聲thanh 處xứ 自tự 性tánh 難nan 知tri 。 故cố 但đãn 就tựu 因nhân 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 。 色sắc 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 本bổn 論luận 所sở 攝nhiếp 聲thanh 相tương/tướng 無vô 異dị 。 故cố 不bất 應ưng 立lập 此thử 八bát 種chủng 聲thanh 。 豈khởi 不bất 有hữu 聲thanh 用dụng 有hữu 執chấp 受thọ 及cập 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 如như 手thủ 鼓cổ 等đẳng 合hợp 所sở 生sanh 聲thanh 無vô 如như 是thị 聲thanh 。 二nhị 具cụ 四tứ 大đại 各các 別biệt 果quả 故cố 。 非phi 二nhị 四tứ 大đại 同đồng 得đắc 一nhất 果quả 為vi 俱câu 有hữu 因nhân 。 成thành 過quá 失thất 故cố 。 雖tuy 有hữu 執chấp 受thọ 與dữ 無vô 執chấp 受thọ 二nhị 四tứ 大đại 種chủng 共cộng 相tương 扣khấu 擊kích 而nhi 俱câu 為vi 因nhân 。 各các 別biệt 發phát 聲thanh 彼bỉ 聲thanh 各các 據cứ 自tự 所sở 依y 故cố 。 不bất 成thành 三tam 體thể 。 雖tuy 有hữu 執chấp 受thọ 與dữ 無vô 執chấp 受thọ 手thủ 鼓cổ 大đại 種chủng 相tương 擊kích 為vi 因nhân 發phát 生sanh 二nhị 聲thanh 。 而nhi 相tương/tướng 映ánh 奪đoạt 隨tùy 取thủ 一nhất 種chủng 。 其kỳ 差sai 別biệt 相tướng 不phủ 易dị 可khả 知tri 。 是thị 故cố 聲thanh 處xứ 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 已dĩ 說thuyết 聲thanh 處xứ 。 當đương 說thuyết 味vị 處xứ 。 越việt 次thứ 說thuyết 者giả 。 顯hiển 彼bỉ 境cảnh 識thức 生sanh 無vô 定định 故cố 。 味vị 謂vị 所sở 噉đạm 。 是thị 可khả 嘗thường 義nghĩa 。 此thử 有hữu 六lục 種chủng 。 甘cam 酢tạc 醎hàm 辛tân 苦khổ 淡đạm 別biệt 故cố 。 已dĩ 說thuyết 味vị 處xứ 。 當đương 說thuyết 香hương 處xứ 。 香hương 謂vị 所sở 嗅khứu 。 此thử 有hữu 四tứ 種chủng 。 好hảo/hiếu 香hương 惡ác 香hương 等đẳng 不bất 等đẳng 香hương 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 等đẳng 不bất 等đẳng 者giả 。 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 。 依y 身thân 別biệt 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 微vi 弱nhược 增tăng 盛thịnh 異dị 故cố 。 本bổn 論luận 中trung 說thuyết 。 香hương 有hữu 三tam 種chủng 。 好hảo/hiếu 香hương 惡ác 香hương 及cập 平bình 等đẳng 香hương 。 若nhược 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 名danh 為vi 好hảo/hiếu 香hương 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 名danh 為vi 惡ác 香hương 。 無vô 前tiền 二nhị 用dụng 。 名danh 平bình 等đẳng 香hương 。 或hoặc 諸chư 福phước 業nghiệp 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 。 名danh 為vi 好hảo/hiếu 香hương 。 若nhược 諸chư 罪tội 業nghiệp 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 。 名danh 為vi 惡ác 香hương 。 唯duy 四tứ 大đại 種chủng 勢thế 力lực 所sở 生sanh 。 名danh 平bình 等đẳng 香hương 。 此thử 雖tuy 增tăng 上thượng 果quả 而nhi 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 唯duy 大đại 種chủng 勢thế 力lực 所sở 生sanh 。 亦diệc 是thị 有hữu 情tình 增tăng 上thượng 果quả 攝nhiếp 。 已dĩ 說thuyết 香hương 處xứ 。 當đương 說thuyết 觸xúc 處xứ 。 觸xúc 謂vị 所sở 觸xúc 。 十thập 一nhất 為vi 性tánh 。 即tức 十thập 一nhất 實thật 以dĩ 為vi 體thể 義nghĩa 。 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 及cập 七thất 造tạo 觸xúc 。 滑hoạt 性tánh 澁sáp 性tánh 重trọng/trùng 性tánh 輕khinh 性tánh 及cập 冷lãnh 飢cơ 渴khát 。 若nhược 爾nhĩ 身thân 根căn 應ưng 成thành 所sở 觸xúc 。 此thử 既ký 能năng 觸xúc 彼bỉ 彼bỉ 定định 觸xúc 。 此thử 故cố 有hữu 說thuyết 。 身thân 根căn 唯duy 能năng 觸xúc 非phi 所sở 觸xúc 。 譬thí 如như 眼nhãn 根căn 。 唯duy 能năng 見kiến 非phi 所sở 見kiến 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 觸xúc 少thiểu 法pháp 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 無vô 間gian 生sanh 時thời 。 立lập 觸xúc 名danh 想tưởng 。 若nhược 依y 此thử 識thức 能năng 得đắc 彼bỉ 境cảnh 。 此thử 於ư 彼bỉ 境cảnh 假giả 說thuyết 能năng 觸xúc 。 境cảnh 非phi 識thức 依y 故cố 非phi 能năng 觸xúc 。 即tức 由do 此thử 因nhân 唯duy 說thuyết 地địa 等đẳng 名danh 為vi 所sở 觸xúc 。 依y 彼bỉ 色sắc 等đẳng 定định 非phi 所sở 觸xúc 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 依y 身thân 根căn 識thức 。 不bất 緣duyên 彼bỉ 境cảnh 而nhi 生sanh 起khởi 故cố 。 若nhược 彼bỉ 色sắc 等đẳng 非phi 所sở 觸xúc 者giả 。 如như 何hà 華hoa 等đẳng 由do 身thân 觸xúc 時thời 色sắc 等đẳng 變biến 壞hoại 。 由do 彼bỉ 所sở 依y 被bị 損tổn 壞hoại 故cố 。 現hiện 見kiến 所sở 依y 有hữu 損tổn 益ích 故cố 能năng 依y 損tổn 益ích 。 非phi 此thử 相tương 違vi 。 如như 地địa 方phương 所sở 甘cam 澤trạch 潤nhuận 沃ốc 稼giá 穡# 叢tùng 林lâm 鮮tiên 榮vinh 滋tư 茂mậu 。 烈liệt 日nhật 所sở 迫bách 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 故cố 知tri 所sở 依y 大đại 種chủng 被bị 損tổn 。 能năng 依y 色sắc 等đẳng 變biến 壞hoại 非phi 餘dư 。 如như 是thị 義nghĩa 言ngôn 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 此thử 中trung 大đại 種chủng 至chí 次thứ 當đương 說thuyết 。 今kim 應ưng 略lược 釋thích 滑hoạt 澁sáp 等đẳng 相tương/tướng 。 滑hoạt 即tức 是thị 性tánh 故cố 言ngôn 滑hoạt 性tánh 。 如như 別biệt 即tức 性tánh 故cố 言ngôn 別biệt 性tánh 。 訓huấn 釋thích 詞từ 者giả 。 可khả 相tương/tướng 逼bức 觸xúc 。 故cố 名danh 為vi 滑hoạt 。 即tức 是thị 軟nhuyễn 煖noãn 堪kham 執chấp 持trì 義nghĩa 此thử 有hữu 澁sáp 用dụng 。 故cố 名danh 有hữu 澁sáp 。 如như 有hữu 毛mao 者giả 說thuyết 為vi 有hữu 毛mao 。 澁sáp 即tức 是thị 性tánh 故cố 言ngôn 澁sáp 性tánh 。 是thị 力lực 麁thô 燥táo 堅kiên 硬ngạnh 異dị 名danh 。 能năng 為vi 鎮trấn 壓áp 。 故cố 名danh 為vi 重trọng/trùng 。 是thị 能năng 成thành 辦biện 摧tồi 伏phục 他tha 義nghĩa 。 重trọng/trùng 即tức 是thị 性tánh 故cố 言ngôn 重trọng/trùng 性tánh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 說thuyết 。 令linh 稱xưng 權quyền 昇thăng 故cố 名danh 為vi 重trọng/trùng 。 易dị 可khả 移di 轉chuyển 故cố 名danh 為vi 輕khinh 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 物vật 形hình 雖tuy 大đại 。 而nhi 有hữu 輕khinh 故cố 。 易dị 令linh 遷thiên 動động 。 輕khinh 即tức 是thị 性tánh 故cố 言ngôn 輕khinh 性tánh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 說thuyết 。 不bất 令linh 稱xưng 首thủ 墜trụy 故cố 名danh 輕khinh 。 由do 彼bỉ 所sở 逼bức 希hy 煖noãn 欲dục 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 冷lãnh 。 又hựu 令linh 凝ngưng 結kết 及cập 易dị 了liễu 知tri 。 故cố 名danh 為vi 冷lãnh 。 是thị 彼bỉ 損tổn 益ích 疾tật 可khả 知tri 義nghĩa 。 食thực 欲dục 名danh 飢cơ 。 飲ẩm 欲dục 名danh 渴khát 。 豈khởi 不bất 欲dục 是thị 心tâm 所sở 法pháp 故cố 違vi 觸xúc 相tương/tướng 耶da 。 以dĩ 於ư 因nhân 中trung 立lập 果quả 名danh 故cố 。 無vô 相tướng 違vi 失thất 。 如như 言ngôn 河hà 樂nhạo/nhạc/lạc 階giai 隥đặng 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 食thực 為vi 人nhân 命mạng 。 草thảo 為vi 畜súc 命mạng 。 餘dư 所sở 未vị 說thuyết 。 悶muộn 力lực 劣liệt 等đẳng 攝nhiếp 在tại 此thử 中trung 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 悶muộn 不bất 離ly 滑hoạt 。 力lực 即tức 澁sáp 重trọng/trùng 劣liệt 在tại 軟nhuyễn 煖noãn 。 輕khinh 性tánh 中trung 攝nhiếp 。 如như 是thị 其kỳ 餘dư 。 所sở 觸xúc 種chủng 類loại 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 十thập 一nhất 中trung 攝nhiếp 。 何hà 緣duyên 滑hoạt 等đẳng 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 。 所sở 依y 大đại 種chủng 增tăng 微vi 別biệt 故cố 。 水thủy 火hỏa 界giới 增tăng 故cố 生sanh 滑hoạt 性tánh 。 地địa 風phong 界giới 增tăng 故cố 生sanh 澁sáp 性tánh 。 地địa 水thủy 界giới 增tăng 故cố 生sanh 重trọng 性tánh 。 火hỏa 風phong 界giới 增tăng 故cố 生sanh 輕khinh 性tánh 。 故cố 死tử 身thân 內nội 重trọng/trùng 性tánh 偏thiên 增tăng 。 水thủy 風phong 界giới 增tăng 故cố 生sanh 於ư 冷lãnh 。 由do 是thị 亦diệc 說thuyết 此thử 所sở 生sanh 悶muộn 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 言ngôn 不bất 離ly 滑hoạt 。 隨tùy 一nhất 一nhất 增tăng 。 此thử 有hữu 無vô 過quá 。 或hoặc 復phục 悶muộn 者giả 。 是thị 滑hoạt 差sai 別biệt 。 非phi 唯duy 滑hoạt 性tánh 。 應ưng 知tri 此thử 因nhân 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 滑hoạt 性tánh 。 或hoặc 因nhân 水thủy 風phong 界giới 增tăng 故cố 起khởi 。 或hoặc 因nhân 水thủy 火hỏa 界giới 增tăng 故cố 生sanh 。 所sở 以dĩ 二nhị 言ngôn 無vô 相tướng 違vi 失thất 。 風phong 界giới 增tăng 故cố 生sanh 飢cơ 。 火hỏa 界giới 增tăng 故cố 生sanh 渴khát 餘dư 隨tùy 所sở 應ưng 皆giai 當đương 配phối 釋thích 。 如như 是thị 所sở 造tạo 。 離ly 大đại 種chủng 外ngoại 。 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 。 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất