Long Thọ Bồ Tát Khuyến Giới Vương Tụng

SỐ 1674/1
LONG THỌ BỒ TÁT KHUYẾN GIỚI VƯƠNG TỤNG
Hán dịch: Đời Đường, Đại sư Nghĩa Tịnh.
Việt dịch: Cư sĩ Nguyên Huệ (2013).

Hữu tình không biết tâm bị che

Do đấy hưng Bi vì khai giải

Đại đức Long Thọ vì Quốc vương

Gửi thư cho vua khiến tu học.

(Một Bài Tụng này là người đời sau đã thuật lại nêu rõ bản ý của thư – Tức kệ này).

Đủ đức, Tôi diễn giáo như như

Vì sinh phước ái mà hưng thuật

Chân thiện nên phải khá nghe kỹ

Tụng này gọi là Thánh kỳ để.

Tùy loại gỗ nào khắc tượng Phật

Những vị có trí đều cúng dường

Nếu như thơ Tôi không xảo diệu

Dựa chánh pháp nói chớ nên khinh.

Vua tuy trước hiển giáo như như

Lại nghe lời Phật thêm thắng giải

Cũng như phấn tường trăng sáng chiếu

Há chẳng rực rỡ càng thù diệu.

Phật pháp và Tăng chúng

Thí, giới cùng với thiên

Mỗi mỗi tụ công đức

Phật nói nên thường niệm.

Mười thiện các nghiệp đạo

Thân ngữ ý luôn gần

Xa lìa nơi các rượu

Cũng hành mạng thanh tịnh.

Biết của, thể không chắc

Như pháp, thí Bí-sô

Nghèo kém và tái sinh

Đời sau làm bạn thân.

Các đức dựa giới trụ

Như đất nuôi lớn vật

Chớ bận rộn mong nhiều

Phật dạy nên thường học.

Thí giới nhẫn dũng định

Huệ không thể xưng lượng

Đây hay đến nên tu

Vượt biển hữu thành Phật.

Nếu hiếu dưỡng cha mẹ

Nhà ấy có Phạm vương

Hiện chiêu danh xưng thiện

Đời sau sinh thiên xứ.

Sát đạo dâm vọng ngữ

Tham thực yêu giường cao

Đoạn các rượu, ca múa

Hoa đẹp cùng hương xoa.

Nếu nữ nam hay thành

Tám chi Thánh giới này

Sáu trời thuộc cõi dục

Lớn tịnh thiện sẽ sinh.

Keo, nịnh, dối, tham, lười

Mạn dâm sân thị tộc

Đa văn, niên thiếu, đẹp

Đều xem như giặc oán.

Nói không sinh do cần

Có tử nhân phóng dật

Cần nuôi lớn pháp thiện

 Ông nên tu cẩn thận.

Trước thì lìa phóng dật

Sau hoặc đổi siêng tu

Cũng như mây che dứt

Đêm lành thấy trăng sáng.

Tôn-đà-la, Nan-đà

Ương-cụ-lý-ma-la

Đạt-xá-ỷ-mạc-ca

Chuyển ác đều thành thiện.

Dũng tiến không đồng nhẫn

Chớ khiến thế phẫn hành

Trọn được vị Bất hoàn

Phật chứng khá trừ sân.

Kẻ khác đánh mắng ta

Dối chiếm đoạt của mình

Ôm giận chiêu oán tranh

Bỏ hận ngủ an lạc.

Như nơi nước đất đá

Tâm người đều kia đồng

 Khởi phiền não trước thắng

Người yêu pháp như sau.

Phật nói ba loại ngữ

Người khen ngôn thật hư

Cũng như mật hoa phẩn

Bỏ sau, đáng hành trước.

Nay sáng sau cũng sáng

Nay tối sau lại tối

Hoặc nay sáng sau tối

Hoặc nay tối sau sáng.

Bốn loại người như vậy

Vua nên dựa loại một

Tự có sống như chín

Cũng có chín như sống.

Cũng có chín như chín

Hoặc lại sống như sống

Trong quả A-một-la

 Có sai biệt như thế.

Người cũng đồng bốn kia

Khó biết vua nên rõ

Chớ thấy thê thiếp người

Nếu xem như mẹ nữ.

Tưởng chị em tùy tuổi

Khởi tham, nghĩ bất tịnh

Như nghe con giấu mạng

Phòng giữ tâm động loạn.

Thú, thuốc đao oán lửa

Không khiến dục lạc xâm

Do dục tạo không lợi

Ví như quả kiêm bác.

Phật nói kia nên trừ

Gông cùm ngục sinh tử

Lừa dối luôn động cảnh

Hay trừ sáu thức này.

Cầm đao xua các oán

Thuận đầu là dũng mãnh.

Xú khí chín cửa nhà chúng uế

Thân hành khó đầy da mỏng buộc

Xin xem thiếu nữ trừ trang điểm

Hình hài riêng bỏ xấu khó nêu.

Trùng hủi xuyên đã đau

Cầu an theo bên lửa

Ngừng dứt không do khỏi

Đắm dục cũng đồng thế.

Vì biết lý chân thắng

Tác ý quán các sự

Chỉ đức này nên học

Pháp khác không đáng gần.

Nếu người đủ tộc vọng

Tướng đẹp lại học rộng

Không trí, phá giới luật

Người ấy sao đủ quý.

Hoặc người không tộc vọng

Tướng xấu ít hiểu biết

Có trí hộ Thi la

Người đều nên cúng dường.

 Lợi không lợi, khổ vui

Khen không khen, chê trách

Rõ tám pháp thế gian

Tâm đen, lìa cảnh ấy.

Khất sĩ tái sinh thiên

Cha mẹ vợ con người

Chớ do đấy tạo tội

Quả ngục, khác không phần.

Nếu hành các nghiệp tội

Không như đao chém vật

Đợi đến lúc lâm chung

Quả nghiệp ác hiện rõ.

Tín giới thí tịnh văn

Hổ thẹn cùng chánh tuệ

Bảy tài, Mâu-ni nói

Cùng có vật thật hư.

Bài bạc vui xem cảnh ồn tạp

Tình lười, bạn ác mù thân chí

Uống rượu, phi thời hành sáu lỗi

Kiếp này danh thơm ông nên bỏ.

Cầu của thiểu dục nhất

Thầy người trời nêu đầy

Nếu hay tu thiểu dục

Tuy nghèo là người giàu.

Nếu người rộng cầu ác sự việc

Lại bị ông cho khổ tăng thêm

Kẻ trí nếu không tu thiểu dục

Thọ não lại như rắn nhiều đầu.

Bẩm tánh ôm oán như kẻ giết

Dối kinh phu chủ như mạnh ngu

Giả như mảnh vật tất hành trộm

Nên khá bỏ ba vợ giặc này.

Thuận hoặc chị em, từ như mẹ

Tùy theo như hầu, bạn cũng gần

Bốn vợ như đấy phải nên vâng

Nên biết nhà ấy hiện trời người.

Thọ thực như uống thuốc

Biết lượng trừ tham sân

Không vì đủ kiêu ngạo

Chỉ nhằm trụ giữ thân.

Thân siêng mãi độ nhật

Ở trong đầu sau đêm

Ngủ mộng cũng giữ niệm

Chớ khiến mạng trọn hư.

Từ bi hỷ chánh xả

Tu tập nên thường xét

Thượng lưu tuy chưa vào

 Hay sinh trời Phạm thế.

Bỏ tạp dục khổ tìm hỷ lạc

Theo nghiệp sẽ sinh trong bốn địa

Đại phạm, Quang âm cùng Biến tịnh

 Trời Quảng quả sinh cùng kia đồng.

Nếu luôn tu đối trị

Đức thắng thương chúng sinh

Hành năm này là thiện

Không hành là ác lớn.

Mưa muối mặn ít nước

Há tuôn ngập sông ao

Nếu khiến nghiệp tội nhỏ

 Thiện lớn đầy, nên biết.

Sân, trạo cử – ố tác

Hôn – thùy, dục tham, nghi

Giặc năm cái như thế

Thường trộm các thiện lợi.

Có năm pháp tối thắng

Tín dũng niệm định tuệ

 Đối đấy nên siêng hành

Hay chiêu đảnh căn lực.

Bệnh tử khổ ái biệt

Đây đều tự nghiệp tạo

Chưa vượt khá siêng tu

Đối phẩm quên kiêu dật.

Hoặc mong thiên giải thoát

Ông nên tu chánh kiến

Nếu khiến người hành thiện

Tà kiến chiêu quả ác.

Không lạc thường không ngã

Bất tịnh xét biết người

Vọng niệm bốn đảo kiến

 Nạn khổ tại thân này.

Nói sắc chẳng là ngã

Ngã không có nơi sắc

Sắc ngã không còn ở

Rõ bốn uẩn còn không.

Chẳng từ thời tiết sinh

Không tự nhiên, bản tánh

Chẳng không nhân, Tự Tại

Từ ngu, nghiệp ái sinh.

Giới cấm kiến thân kiến

Cùng Tỳ chức cát sa

Nên biết ba thứ kiết

Hay buộc cửa bản xoa.

Giải thoát trọn nương mình

Không do bạn khác thành

Siêng tu văn giới định

Bốn chân đế liền sinh.

Giới tâm tuệ tăng thượng

Học ấy khá thường tu

Trăm năm mươi giới khác

 Đều thâu quy ba này.

Nơi thân trụ thân niệm

Đường đó khéo tu thường

Như thiếu chánh niệm kia

Các pháp thảy mất dần.

Thọ mạng nhiều tai ách

Như gió thổi bọt nước

Nếu được chốc lát dừng

Nằm dậy thành ít có.

Chợt quy tro cháy khô

Phân uế khó giữ lâu

Quán thân pháp không thật

Diệt hoại, rơi, phân ly.

Đại địa, Mê-lô, biển

Bảy mặt trời thiêu đốt

Huống thân này rất nhỏ

Sao chẳng thành tro tàn!

Vô thường như thế cũng chẳng lâu

Không quy không cứu không nhà cửa

Sinh tử, thắng nhân nên chán bỏ

Đều như cây chuối Thể không thật.

Rùa biển chui lỗ cây

Một hợp thật khó gặp

Bỏ vật thành thân người

Hành ác quả lại chiêu.

Chậu báu vàng, thềm phân

Đây làm là si lớn

Nếu sinh người tạo tội

Toàn thành bé cực ngu.

Sinh trong dựa bạn thiện

Cùng phát khởi chánh nguyện

Thân trước là nghiệp phước

Bốn đại luân toàn được.

 Phật nói gần bạn thiện

Toàn phạm hạnh là thân

Thiện sĩ nương dựa Phật

Rất nhiều chứng viên tịch.

Tà kiến sinh quỷ, súc

Nê-lê pháp chẳng nghe

Biên địa Miệt-lệ-xa

Sinh liền tánh si câm.

Hoặc sinh trời Trường Thọ

Trừ tám lỗi không bận

Nhàn hạ đã được rồi

Ông khá chăm nên sinh.

Ái biệt, già bệnh chết

Xứ chúng khổ như vậy

Người trí nên sinh chán

Nói ít lỗi nên nghe.

Mẹ hoặc đổi làm vợ

Cha thì chuyển thành con

Oan gia chuyển tạo bạn

Dời trôi không quy định.

Mỗi mỗi uống sữa mẹ

Hơn nơi nước bốn biển

Chuyển nhận thân phàm phu

Lại uống nhiều hơn kia.

Quá khứ mỗi mỗi đời thân xương

Lần lượt chứa như núi Diệu Cao

Đất hòn đất làm quả táo chua

Đếm thân hình mình, biên há hết?

Phạm chủ thế đều vâng

Nghiệp lực trọn chìm đất

Nếu nối Chuyển luân vương

Xoay thân hóa nô bộc.

Trong trời Ba Mươi Ba kỹ nữ nhạc

Nhiều thời thọ rồi đọa Nê-lê

Mau chóng trộn độc trải các khổ

Thân mòn Thể nát hết kêu gào.

Núi Diệu Cao thọ lạc

Đất mềm theo chân kia

Chuyển nhận khổ tro nóng

Hành trải ngục phân dơ.

Trong vườn Hoan Hỷ thơm

Thiên nữ theo dạo vui

Đọa lạc trong Rừng kiếm

Cắt tay chân tai mũi.

Hoặc vào ao diệu Mạn-đà tắm

Thiên nữ dung nhan hoa vàng tươi

Bỏ thân lại thọ khổ Nê-lê

Lửa nóng khó đương trong sông tro.

Trời dục thọ pháp lạc

Đại Phạm thiên trừ tham

Lại đọa A tỳ chỉ

Củi cháy khổ luôn nối.

Hoặc sinh ở nhật nguyệt

Thân sáng khắp bốn châu

Một sớm quy Hắc ám

Mở tay thấy không do.

Phước ba thứ đèn sáng

Sau chết đáng mang theo

Riêng vào vô biên tối

Trời trăng không soi tới.

Có mạng Hắc thằng nóng

Hợp khiếu dưới vô gián

Khổ ấy cùng luôn buộc

Đốt các kẻ hành ác.

Hoặc như giường gai chạm

Hoặc nát vụn như bột

Như búa bén chặt cây

Cũng như cưa bửa cắt.

Lửa dữ luôn đun nấu

Khiến uống nước đồng sôi

Đuổi khiến kiếm trên đâm

 Thân úp giường sắt nóng.

Hoặc khi tay giơ cao

Răng sắt chó dữ cắn

Chim ưng mỏ móng nhọn

Dùng đấy mổ tim gan.

Ruồi nhặng cùng sâu bọ

Số lượng hơn nghìn ức

Mỏ bén rúc rỉa thân

Gấp rơi đều ăn nuốt.

Nếu người tạo đủ các nghiệp tội

Nghe khổ thân tự không giữ đọa

Tánh cứng rắn bướng ngu như thế

Khí hết, Nê-lê gặp lửa dữ.

Lúc xem đều biến nghe nên nghĩ

Đọc tụng Kinh Luận luôn tìm hỏi

Nê-lê nghe tiếng đã kinh hoàng

Vì sao khiến chịu dị thục này?

Ở trong các vui gì là nhất

Ái hết vui không sinh tối tinh

Nơi các thứ khổ gì là tột

Nê-lê vô gián khổ tột thành.

Nhân gian trong một ngày

Ba trăm giáo luôn đâm

So khổ nhẹ địa ngục

Phần chút đâu cùng tính.

Xứ ấy thọ khổ tột

Trải trăm câu-chi thu

Như ác kia chưa hết

Mạng bỏ định không do.

Những quả ác như vậy

Tạo do thân ngữ tâm

Ông siêng tùy lực giữ

Ác bụi nhẹ chớ phạm.

Hoặc vào nẻo bàng sinh

Giết cột khổ luôn gần

Xa lìa nơi thiện tịch

Lại càng bị gian nan.

Hoặc bị khổ giết, trói

Tìm ngọc, đuôi sừng da

Dùi đánh móc đẽo đảnh

Đạp tát nhận người cỡi.

Thọ quỷ mong chẳng toại

Khổ không cự luôn tới

Đói khát cùng nóng lạnh

Khổ khốn sợ luôn xâm.

Miệng nhỏ như lỗ kim

Bụng lớn bằng núi gò

Khát buộc ví phân mình

Được ít, định không do.

Hình như cây cháy khô

Da mới tạo y phục

Miệng đuốc đêm đêm cháy

Sầu bay rơi ăn đủ.

Máu mủ các bất tịnh

Phước ít được không theo

Lại cùng miệng bức bách

Nuốt cả bướu, nhọt sưng.

Dưới trăng liền cảm nóng

 Trời nắng thân bèn lạnh

Hướng quả chỉ cây không

Nhìn sông nước thừa khô.

Nhận các khổ như thế

Trải vạn năm ngàn năm

Thời dài buộc thân mạng

Chính do vật khổ chắc.

Nếu sinh trong ngạ quỷ

Gặp một vị khổ này

Không người Hiền vướng ái

 Phật nói do xan cấu.

Sinh thiên tuy thọ vui

Phước hết khổ khó lường

Chung quy gặp đọa lạc

Chớ thích khá nên biết.

Chán ngồi, áo thấm bẩn

Thân quang có biến suy

Nách chảy mồ hôi mới

Trên đầu hoa cũ héo.

Năm tướng hiện như vậy

Thiên chúng chết không nghi

Người ở đất nếu mất

Sầu loạn đổi dáng thường.

Nếu từ thiên xứ đọa

Các thiện hoàn toàn hết

Nhận rơi bàng sinh, quỷ

Nê-lê tùy một ở.

Bản tánh A-tô-la

Nếu khiến toàn tuệ giác

Giận trời sinh tâm khổ

Ngăn đến nơi kiến đế.

Nổi trôi xứ sinh tử như thế

Trời người súc sinh A-tô-la

Nghiệp thấp kém sinh các vật khổ

 Nẻo quỷ gồm hợp Nại-lạc-ca.

Ví như lửa cháy đốt trên đầu

Khắp thân y phục lửa đều thông

Khổ ấy không rảnh để trừ dứt

Không sinh tưởng trụ trong Niết-bàn.

Ông cầu Thi la cùng định tuệ

Tịch tĩnh điều hợp lìa cấu nạn

Niết-bàn vô tận không già chết

Bốn đại ngày tháng thảy đều mất.

Niệm trạch pháp dũng tấn

Định tuệ hỷ khinh an

Bảy Bồ-đề phần này

Hay chiêu Niết-bàn diệu.

Không tuệ, định không có

Thiếu định, tuệ liền chìm

Nếu hai cùng vận hành

Biển hữu như dấu bò.

Mười bốn pháp không ghi

Ngày gần như đã nói

Ở đây chớ nên nghĩ

Không thể khiến giác diệt.

Từ không biết, nghiệp khởi

Do nghiệp lại sinh thức

Thức duyên nơi danh sắc

Danh sắc sinh sáu xứ.

Sáu xứ duyên nơi xúc

Xúc sinh duyên nơi thọ

Thọ đã duyên nơi ái

Do ái chiêu cảm thủ.

Thủ lại duyên nơi hữu

Hữu lại duyên nơi sinh

Sinh duyên nơi lão tử

Ưu bệnh cầu chẳng được.

Luân hồi tụ khổ lớn

Đấy nên chóng đoạn trừ

Như sinh kia nếu diệt

Chúng khổ dứt hoàn toàn.

Tạng ngôn giáo tối thắng

Môn duyên khởi thâm diệu

Như hay chánh kiến đấy

Liền quán Vô thượng tôn.

Chánh kiến mạng chánh niệm

Chánh định ngữ nghiệp tư

Đây là tám Thánh đạo

Vì tịch đáng tu trị.

Không do tập ái khởi

Dựa thân các khổ sinh

Trừ đấy chứng giải thoát

Tám Thánh đạo nên hành.

Tức nghiệp Du-già này

Nhân bốn thứ Thánh đế

Tuy ở nhà trang sức

Trí ngăn bến phiền não.

Chẳng từ xứ không rơi

Như lúa nhờ đất tạo

Các người trước chứng pháp

Đều gồm đủ phiền não.

Sao nhờ nhiều trần thuật

Trừ não lược trình bày

Sự do tình khá ẩn

Thánh nói tâm là nguồn.

Như trên đã nêu pháp

Bí-sô khó hành chung

Tùy sức tu một sự

Chớ khiến uổng cả đời.

Chúng thiện đều tùy hỷ

Hành diệu ba tự tu

Hồi hướng vì thành Phật

Nhóm phước ông hằng thâu.

Đời sau thọ vô lượng

Rộng độ khắp trời người

Cũng như Quán Tự Tại

Oán thân như cực khó.

Sinh lão bệnh tử, ba độc trừ

Sinh về nước Phật, cha thế gian

Thọ mạng thời lượng không thể biết

Đồng Đại Giác Di Đà chủ kia.

Mở hiển Thi la cùng xả thí

Trời đất hư không danh tỏ khắp

Người ở đại địa cùng thiên chúng

Chớ khiến ái nữ nhân đẹp hại.

Phiền não buộc trói các hữu tình

Dứt dòng sinh tử lên Chánh giác

Vượt độ thế gian chỉ danh hữu

Do đạt vô sinh lìa trần cấu.

Long Thọ Bồ Tát Khuyến Giới Vương Tụng.

HẾT.