Đại Minh Tam Tạng Pháp Số Đệ Quyển Đệ Quyển – Quyển 0006

大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0006
明Minh 一Nhất 如Như 等Đẳng 編Biên 集Tập

大đại 明minh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu 。 碣# 一nhất 。

上thượng 天Thiên 竺Trúc 前tiền 住trụ 持trì 沙Sa 門Môn 一nhất 如như 等đẳng 奉phụng 。 勑# 集tập 註chú 。

薄Bạc 伽Già 梵Phạm 六Lục 義Nghĩa (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

梵Phạn 語ngữ 薄bạc 伽già 梵Phạm 亦diệc 云vân 婆bà 伽già 婆bà 名danh 具cụ 六lục 義nghĩa 佛Phật 地địa 論luận 云vân 自tự 在tại 熾sí 盛thịnh 與dữ 端đoan 嚴nghiêm 名danh 稱xưng 吉cát 祥tường 及cập 尊tôn 貴quý 如như 是thị 六lục 德đức 義nghĩa 圓viên 滿mãn 是thị 故cố 彰chương 名danh 薄bạc 伽già 梵Phạm 唐đường 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 明minh 五ngũ 種chủng 不bất 翻phiên 中trung 第đệ 二nhị 多đa 含hàm 不bất 翻phiên 即tức 薄bạc 伽già 梵Phạm 是thị 也dã (# 五ngũ 種chủng 不bất 翻phiên 者giả 秘bí 密mật 不bất 翻phiên 多đa 含hàm 不bất 翻phiên 此thử 方phương 無vô 不bất 翻phiên 順thuận 古cổ 不bất 翻phiên 尊tôn 重trọng 不bất 翻phiên 也dã )# 。

【# 一nhất 自tự 在tại 義nghĩa 】# 謂vị 如Như 來Lai 永vĩnh 不bất 屬thuộc 諸chư 煩phiền 惱não 之chi 所sở 繫hệ 縛phược 。 故cố 曰viết 自tự 在tại 。

【# 二nhị 熾sí 盛thịnh 義nghĩa 】# 謂vị 如Như 來Lai 猛mãnh 燄diệm 智trí 火hỏa 洞đỗng 達đạt 無vô 際tế 故cố 曰viết 熾sí 盛thịnh 。

【# 三tam 端đoan 嚴nghiêm 義nghĩa 】# 謂vị 如Như 來Lai 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 莊trang 嚴nghiêm 妙diệu 好hảo 。 故cố 曰viết 端đoan 嚴nghiêm (# 三tam 十thập 二nhị 相tướng 者giả 。 足túc 安an 平bình 相tương/tướng 千thiên 輻bức 輪luân 相tướng 。 手thủ 指chỉ 纖tiêm 長trường 。 相tương/tướng 手thủ 足túc 柔nhu 軟nhuyễn 相tướng 。 手thủ 足túc 縵man 網võng 相tương/tướng 足túc 眼nhãn 滿mãn 足túc 相tướng 足túc 趺phu 高cao 好hảo 相tướng 腨# 如như 鹿lộc 王vương 相tương/tướng 手thủ 過quá 膝tất 相tương/tướng 馬mã 陰âm 藏tàng 相tương/tướng 身thân 縱tung 廣quảng 相tương/tướng 毛mao 孔khổng 生sanh 青thanh 色sắc 相tướng 身thân 毛mao 上thượng 靡mĩ 。 相tương/tướng 身thân 金kim 色sắc 相tướng 身thân 光quang 面diện 各các 一nhất 丈trượng 相tương/tướng 皮bì 膚phu 細tế 滑hoạt 相tương/tướng 七thất 處xứ 平bình 滿mãn 。 相tương/tướng 兩lưỡng 腋dịch 滿mãn 相tương/tướng 身thân 如như 師sư 子tử 。 相tương/tướng 身thân 端đoan 直trực 相tương/tướng 肩kiên 圓viên 滿mãn 相tương/tướng 四tứ 十thập 齒xỉ 相tương/tướng 齒xỉ 白bạch 齊tề 密mật 。 相tương/tướng 四tứ 牙nha 白bạch 淨tịnh 相tương/tướng 頰giáp 車xa 如như 師sư 子tử 。 相tương/tướng 咽yến/ế/yết 中trung 津tân 液dịch 得đắc 上thượng 味vị 相tướng 。 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 梵Phạm 音âm 深thâm 遠viễn 。 相tương/tướng 眼nhãn 色sắc 金kim 精tinh 相tương/tướng 眼nhãn 睫tiệp 如như 牛ngưu 王vương 。 相tương/tướng 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 相tướng 。 頂đảnh 肉nhục 髻kế 成thành 相tương/tướng 也dã )# 。

【# 四tứ 名danh 稱xưng 義nghĩa 】# 謂vị 如Như 來Lai 圓viên 滿mãn 一nhất 切thiết 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 無vô 不bất 聞văn 知tri 。 故cố 曰viết 名danh 稱xưng 。

【# 五ngũ 吉cát 祥tường 義nghĩa 】# 謂vị 如Như 來Lai 既ký 具cụ 勝thắng 妙diệu 之chi 德đức 故cố 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 讚tán 歎thán 供cúng 養dường 。 者giả 亦diệc 獲hoạch 吉cát 祥tường 故cố 曰viết 吉cát 祥tường 。

【# 六lục 尊tôn 貴quý 義nghĩa 】# 謂vị 如Như 來Lai 始thỉ 從tùng 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 中trung 降giáng 生sanh 王vương 宮cung 及cập 出xuất 家gia 已dĩ 而nhi 登đăng 極cực 果quả 之chi 位vị 方phương 便tiện 利lợi 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 曰viết 尊tôn 貴quý (# 梵Phạn 語ngữ 兜Đâu 率Suất 華hoa 言ngôn 知tri 足túc )# 。

如Như 來Lai 勝thắng 德đức 六lục 義nghĩa (# 出xuất 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 雜tạp 集tập 論luận )#

【# 一nhất 自tự 性tánh 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 身thân 皆giai 依y 真Chân 如Như 理lý 體thể 而nhi 為vi 自tự 性tánh 是thị 名danh 自tự 性tánh 義nghĩa 。

【# 二nhị 因nhân 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 佛Phật 於ư 無vô 量lượng 無vô 數số 。 劫kiếp 中trung 修tu 習tập 勝thắng 果quả 之chi 因nhân 是thị 名danh 因nhân 義nghĩa (# 劫kiếp 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 劫kiếp 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết )# 。

【# 三tam 果quả 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 佛Phật 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 等đẳng 障chướng 證chứng 得đắc 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。 是thị 名danh 果quả 義nghĩa (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 四tứ 業nghiệp 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 佛Phật 以dĩ 清thanh 淨tịnh 身thân 業nghiệp 。 現hiện 大đại 神thần 通thông 。 清thanh 淨tịnh 口khẩu 業nghiệp 。 演diễn 大đại 法Pháp 義nghĩa 。 清thanh 淨tịnh 意ý 業nghiệp 。 種chủng 種chủng 調điều 伏phục 方phương 便tiện 導đạo 引dẫn 可khả 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 其kỳ 出xuất 離ly 。 生sanh 死tử 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 業nghiệp 義nghĩa 。

【# 五ngũ 相tương 應ứng 義nghĩa 】# 應ưng 當đương 也dã 謂vị 諸chư 佛Phật 因nhân 中trung 能năng 行hành 種chủng 種chủng 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 所sở 生sanh 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 等đẳng 功công 德đức 。 而nhi 與dữ 法pháp 性tánh 之chi 理lý 相tương 應ứng 故cố 名danh 相tướng 應ưng 義nghĩa (# 十Thập 力Lực 者giả 知tri 是thị 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 知tri 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 業nghiệp 報báo 智trí 力lực 知tri 諸chư 禪thiền 觧# 脫thoát 三tam 昧muội 智trí 力lực 。 知tri 諸chư 根căn 勝thắng 劣liệt 。 智trí 力lực 知tri 種chủng 種chủng 觧# 智trí 力lực 知tri 種chủng 種chủng 界giới 智trí 力lực 。 知tri 一nhất 切thiết 至chí 處xứ 。 道đạo 智trí 力lực 知tri 天thiên 眼nhãn 無Vô 礙Ngại 智Trí 力lực 知tri 宿túc 命mạng 無vô 漏lậu 智trí 力lực 。 知tri 永vĩnh 斷đoạn 習tập 氣khí 智trí 力lực 也dã 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 者giả 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 無vô 所sở 畏úy 漏lậu 盡tận 無vô 所sở 畏úy 說thuyết 障chướng 道đạo 無vô 所sở 畏úy 說thuyết 盡tận 苦khổ 道đạo 無vô 所sở 畏úy 也dã )# 。

【# 六lục 差sai 別biệt 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 則tắc 現hiện 法pháp 報báo 應ứng 三Tam 身Thân 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 故cố 名danh 差sai 別biệt 義nghĩa 。

如Như 來Lai 功công 德đức 。 六lục 種chủng 相tương/tướng (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#

功công 德đức 者giả 如Như 來Lai 萬vạn 行hạnh 之chi 因nhân 法Pháp 身thân 之chi 果quả 德đức 也dã 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 如như 佛Phật 修tu 行hành 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 無vô 上thượng 道Đạo 果Quả 。 故cố 說thuyết 六lục 種chủng 相tương/tướng 也dã 。

【# 一nhất 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 萬vạn 行hạnh 具cụ 足túc 種chủng 智trí 圓viên 明minh 於ư 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 超siêu 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 上thượng 故cố 曰viết 圓viên 滿mãn (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

【# 二nhị 無vô 垢cấu 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 證chứng 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 之chi 德đức 而nhi 無vô 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 汙ô 染nhiễm 故cố 曰viết 無vô 垢cấu 。

【# 三tam 不bất 動động 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 證chứng 大đại 寂tịch 滅diệt 定định 所sở 有hữu 功công 德đức 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 魔ma 軍quân 盜đạo 賊tặc 親thân 屬thuộc 乃nãi 至chí 火hỏa 水thủy 風phong 等đẳng 皆giai 不bất 能năng 撓nạo 亂loạn 變biến 壞hoại 故cố 曰viết 不bất 動động 。

【# 四tứ 無vô 等đẳng 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 所sở 有hữu 種chủng 種chủng 。 功công 德đức 廣quảng 大đại 。 尊tôn 勝thắng 威uy 力lực 自tự 在tại 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 與dữ 比tỉ 者giả 故cố 曰viết 無vô 等đẳng 。

【# 五ngũ 能năng 作tác 有hữu 情tình 。 利lợi 益ích 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 成thành 就tựu 無vô 上thượng 。 功công 德đức 方phương 便tiện 示thị 現hiện 。 利lợi 他tha 之chi 行hành 度độ 脫thoát 有hữu 情tình 。 令linh 成thành 聖thánh 道Đạo 故cố 曰viết 能năng 作tác 有hữu 情tình 利lợi 益ích 。

【# 六lục 功công 能năng 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 於ư 所sở 作tác 利lợi 益ích 。 有hữu 情tình 之chi 事sự 無vô 所sở 作tác 願nguyện 無vô 所sở 取thủ 捨xả 而nhi 自tự 然nhiên 圓viên 就tựu 故cố 曰viết 功công 能năng 。

六Lục 即Tức 佛Phật (# 出Xuất 觀Quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 妙Diệu 宗Tông 鈔Sao )#

六lục 即tức 佛Phật 者giả 約ước 事sự 故cố 明minh 六lục 約ước 理lý 故cố 明minh 即tức 即tức 者giả 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 名danh 之chi 為vi 即tức 然nhiên 明minh 此thử 六lục 即tức 者giả 或hoặc 顯hiển 法Pháp 門môn 高cao 深thâm 或hoặc 明minh 修tu 行hành 次thứ 第đệ 若nhược 論luận 六lục 者giả 位vị 次thứ 高cao 下hạ 有hữu 序tự 則tắc 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 不bất 生sanh 上thượng 慢mạn 若nhược 論luận 即tức 者giả 理lý 體thể 初sơ 後hậu 皆giai 是thị 則tắc 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 不bất 生sanh 退thoái 屈khuất 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 即tức 處xứ 常thường 六lục 六lục 處xứ 常thường 即tức 蓋cái 由do 事sự 理lý 不bất 二nhị 故cố 也dã 。

【# 一nhất 理lý 即tức 佛Phật 】# 謂vị 眾chúng 生sanh 本bổn 具cụ 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 佛Phật 是thị 為vi 理lý 即tức 佛Phật 。

【# 二nhị 名danh 字tự 即tức 佛Phật 】# 謂vị 或hoặc 從tùng 知tri 識thức 處xứ 聞văn 或hoặc 從tùng 經Kinh 卷quyển 中trung 見kiến 知tri 此thử 理lý 性tánh 即tức 佛Phật 之chi 名danh 於ư 名danh 字tự 中trung 通thông 達đạt 解giải 了liễu 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 是thị 為vi 名danh 字tự 即tức 佛Phật 。

【# 三tam 觀quán 行hành 即tức 佛Phật 】# 謂vị 既ký 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 必tất 須tu 心tâm 觀quán 明minh 了liễu 理lý 慧tuệ 相tương 應ứng 所sở 行hành 如như 所sở 言ngôn 所sở 言ngôn 如như 所sở 行hành 。 是thị 為vi 觀quán 行hành 即tức 佛Phật 此thử 五ngũ 品phẩm 位vị 也dã (# 理lý 慧tuệ 相tương 應ứng 者giả 理lý 即tức 所sở 觀quán 之chi 理lý 境cảnh 慧tuệ 即tức 能năng 觀quán 之chi 智trí 慧tuệ 應ưng 者giả 當đương 也dã 謂vị 境cảnh 智trí 相tương 當đương 則tắc 言ngôn 行hạnh 一nhất 致trí 也dã 五ngũ 品phẩm 者giả 隨tùy 喜hỷ 品phẩm 讀đọc 誦tụng 品phẩm 說thuyết 法Pháp 品phẩm 兼kiêm 行hành 六Lục 度Độ 品phẩm 正chánh 行hạnh 六Lục 度Độ 品phẩm 也dã )# 。

【# 四tứ 相tương 似tự 即tức 佛Phật 】# 謂vị 於ư 觀quán 行hành 即tức 中trung 愈dũ 觀quán 愈dũ 明minh 愈dũ 止chỉ 愈dũ 寂tịch 雖tuy 未vị 能năng 真chân 證chứng 其kỳ 理lý 而nhi 於ư 理lý 彷phảng 彿phất 有hữu 如như 真chân 證chứng 是thị 為vi 相tương 似tự 即tức 佛Phật 此thử 十thập 信tín 位vị 也dã (# 愈dũ 觀quán 愈dũ 止chỉ 者giả 觀quán 即tức 觀quán 照chiếu 以dĩ 觀quán 觀quán 昏hôn 也dã 止chỉ 即tức 止chỉ 息tức 以dĩ 止chỉ 止chỉ 散tán 也dã 十thập 信tín 者giả 信tín 心tâm 念niệm 心tâm 精tinh 進tấn 心tâm 慧tuệ 心tâm 定định 心tâm 不bất 退thoái 心tâm 護hộ 法Pháp 心tâm 回hồi 向hướng 心tâm 戒giới 心tâm 順thuận 心tâm 也dã )# 。

【# 五ngũ 分phần/phân 證chứng 即tức 佛Phật 】# 謂vị 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 有hữu 四tứ 十thập 一nhất 品phẩm 至chí 此thử 破phá 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 證chứng 一nhất 分phần/phân 中trung 道đạo 是thị 為vi 分phần/phân 證chứng 即tức 佛Phật 此thử 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 位vị 也dã (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 礙ngại 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã 等đẳng 覺giác 者giả 去khứ 後hậu 妙diệu 覺giác 佛Phật 位vị 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 覺giác 也dã )# 。

【# 六lục 究cứu 竟cánh 即tức 佛Phật 】# 謂vị 道đạo 窮cùng 妙diệu 覺giác 種chủng 智trí 俱câu 圓viên 是thị 為vi 究cứu 竟cánh 。 即tức 佛Phật 此thử 極cực 果quả 妙diệu 覺giác 佛Phật 也dã (# 種chủng 智trí 者giả 即tức 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 也dã 妙diệu 覺giác 者giả 覺giác 體thể 圓viên 明minh 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã )# 。

六Lục 念Niệm 法Pháp (# 出Xuất 別Biệt 譯Dịch 集Tập 雜Tạp 阿A 含Hàm 經Kinh )#

【# 一nhất 念niệm 佛Phật 】# 謂vị 念niệm 佛Phật 具cụ 足túc 十thập 號hiệu 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 神thần 通thông 無vô 量lượng 能năng 拔bạt 眾chúng 苦khổ 我ngã 以dĩ 清thanh 淨tịnh 質chất 直trực 之chi 心tâm 得đắc 親thân 近cận 佛Phật 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 以dĩ 快khoái 樂lạc 故cố 其kỳ 心tâm 得đắc 定định 以dĩ 得đắc 定định 故cố 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 修tu 念niệm 佛Phật 觀quán 必tất 趣thú 涅Niết 槃Bàn 是thị 名danh 念niệm 佛Phật (# 十thập 號hiệu 者giả 一nhất 如Như 來Lai 二nhị 應Ứng 供Cúng 三tam 正chánh 徧biến 知tri 四tứ 明Minh 行Hạnh 足Túc 五ngũ 善Thiện 逝Thệ 六lục 世thế 間gian 觧# 無Vô 上Thượng 士Sĩ 七thất 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 八bát 天Thiên 人Nhân 師Sư 九cửu 佛Phật 十thập 世Thế 尊Tôn 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 二nhị 念niệm 法pháp 】# 謂vị 法pháp 是thị 如Như 來Lai 所sở 有hữu 。 功công 德đức 即tức 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 等đẳng 我ngã 以dĩ 清thanh 淨tịnh 質chất 直trực 之chi 心tâm 得đắc 親thân 近cận 法pháp 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 得đắc 快khoái 樂lạc 故cố 其kỳ 心tâm 得đắc 定định 以dĩ 得đắc 定định 故cố 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 修tu 念niệm 法pháp 觀quán 必tất 趣thú 涅Niết 槃Bàn 是thị 名danh 念niệm 法pháp (# 十Thập 力Lực 者giả 知tri 是thị 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 知tri 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 業nghiệp 報báo 智trí 力lực 知tri 諸chư 禪thiền 觧# 脫thoát 三tam 昧muội 智trí 力lực 。 知tri 諸chư 根căn 勝thắng 劣liệt 。 智trí 力lực 知tri 種chủng 種chủng 觧# 智trí 力lực 知tri 種chủng 種chủng 界giới 智trí 力lực 。 知tri 一nhất 切thiết 至chí 處xứ 。 道đạo 智trí 力lực 知tri 天thiên 眼nhãn 無Vô 礙Ngại 智Trí 力lực 知tri 宿túc 命mạng 無vô 漏lậu 智trí 力lực 。 知tri 永vĩnh 斷đoạn 習tập 氣khí 智trí 力lực 也dã 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 者giả 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 無vô 所sở 畏úy 漏lậu 盡tận 無vô 所sở 畏úy 說thuyết 障chướng 道đạo 無vô 所sở 畏úy 說thuyết 盡tận 苦khổ 道đạo 無vô 所sở 畏úy 也dã )# 。

【# 三tam 念niệm 僧Tăng 】# 謂vị 僧Tăng 是thị 如Như 來Lai 弟đệ 子tử 。 得đắc 無vô 漏lậu 法Pháp 。 具cụ 戒giới 定định 慧tuệ 。 能năng 為vì 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 作tác 良lương 福phước 田điền 。 應ưng 當đương 恭cung 敬kính 。 我ngã 以dĩ 清thanh 淨tịnh 質chất 直trực 之chi 心tâm 得đắc 親thân 近cận 僧Tăng 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 得đắc 快khoái 樂lạc 故cố 其kỳ 心tâm 得đắc 定định 以dĩ 得đắc 定định 故cố 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 修tu 念niệm 僧Tăng 觀quán 必tất 趣thú 涅Niết 槃Bàn 是thị 名danh 念niệm 僧Tăng (# 無vô 漏lậu 法pháp 者giả 謂vị 修tu 戒giới 定định 慧tuệ 。 之chi 法pháp 則tắc 不bất 漏lậu 落lạc 生sanh 死tử 也dã )# 。

【# 四tứ 念niệm 戒giới 】# 謂vị 念niệm 諸chư 禁cấm 戒giới 能năng 遮già 諸chư 惡ác 。 煩phiền 惱não 我ngã 以dĩ 清thanh 淨tịnh 質chất 直trực 之chi 心tâm 得đắc 親thân 近cận 戒giới 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 以dĩ 快khoái 樂lạc 故cố 其kỳ 心tâm 得đắc 定định 以dĩ 得đắc 定định 故cố 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 修tu 念niệm 戒giới 想tưởng 必tất 趣thú 涅Niết 槃Bàn 是thị 名danh 念niệm 戒giới 。

【# 五ngũ 念niệm 施thí 】# 謂vị 念niệm 己kỷ 所sở 施thí 獲hoạch 得đắc 善thiện 利lợi 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 為vi 慳san 嫉tật 所sở 覆phú 我ngã 於ư 今kim 者giả 。 得đắc 離ly 如như 是thị 慳san 貪tham 之chi 垢cấu 。 住trụ 捨xả 心tâm 中trung 於ư 一nhất 切thiết 物vật 。 心tâm 無vô 恡lận 惜tích 持trì 用dụng 布bố 施thí 。 既ký 布bố 施thí 已dĩ 我ngã 心tâm 應ưng 喜hỷ 以dĩ 喜hỷ 心tâm 故cố 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 以dĩ 快khoái 樂lạc 故cố 其kỳ 心tâm 得đắc 定định 以dĩ 得đắc 定định 故cố 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 修tu 念niệm 施thí 想tưởng 必tất 趣thú 涅Niết 槃Bàn 是thị 名danh 念niệm 施thí 。

【# 六lục 念niệm 天thiên 】# 謂vị 念niệm 欲dục 界giới 天thiên 等đẳng 悉tất 因nhân 往vãng 昔tích 戒giới 施thí 善thiện 根căn 得đắc 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 受thọ 天thiên 快khoái 樂lạc 。 我ngã 亦diệc 見kiến 有hữu 如như 是thị 。 戒giới 施thi 功công 德đức 捨xả 命mạng 之chi 時thời 。 必tất 生sanh 彼bỉ 天thiên 以dĩ 念niệm 天thiên 故cố 離ly 於ư 惡ác 法pháp 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 心tâm 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 身thân 得đắc 快khoái 樂lạc 得đắc 快khoái 樂lạc 故cố 其kỳ 心tâm 得đắc 定định 以dĩ 得đắc 定định 故cố 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 修tu 念niệm 天thiên 想tưởng 必tất 趣thú 天thiên 道đạo 是thị 名danh 念niệm 天thiên 。

六Lục 慧Tuệ 法Pháp (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 瓔Anh 珞Lạc 本Bổn 業Nghiệp 經Kinh )#

【# 一nhất 聞văn 慧tuệ 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 住trụ 位vị 中trung 因nhân 聞văn 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 二nhị 邊biên 相tương/tướng 故cố 名danh 聞văn 慧tuệ (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 二nhị 邊biên 相tương/tướng 者giả 空không 有hữu 二nhị 邊biên 之chi 相tướng 也dã )# 。

【# 二nhị 思tư 慧tuệ 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 行hành 位vị 中trung 思tư 惟duy 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 發phát 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 慧tuệ 故cố 名danh 思tư 慧tuệ (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã )# 。

【# 三tam 修tu 慧tuệ 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 回hồi 向hướng 位vị 中trung 修tu 習tập 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 發phát 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 慧tuệ 故cố 名danh 修tu 慧tuệ (# 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã )# 。

【# 四tứ 無vô 相tướng 慧tuệ 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 證chứng 知tri 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 空không 無vô 性tánh 相tướng 。 發phát 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 慧tuệ 故cố 名danh 無vô 相tướng 慧tuệ (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 五ngũ 照chiếu 寂tịch 慧tuệ 】# 照chiếu 即tức 中trung 道đạo 之chi 用dụng 寂tịch 即tức 中trung 道đạo 之chi 體thể 謂vị 別biệt 教giáo 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 中trung 道đạo 之chi 觀quán 慧tuệ 照chiếu 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 體thể 故cố 名danh 照chiếu 寂tịch 慧tuệ (# 等đẳng 覺giác 者giả 謂vị 去khứ 後hậu 妙diệu 覺giác 佛Phật 位vị 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 也dã )# 。

【# 六lục 寂tịch 照chiếu 慧tuệ 】# 謂vị 別biệt 教giáo 妙diệu 覺giác 果quả 佛Phật 之chi 智trí 慧tuệ 。 能năng 於ư 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 即tức 照chiếu 而nhi 寂tịch 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 定định 慧tuệ 平bình 等đẳng 故cố 名danh 寂tịch 照chiếu 慧tuệ (# 妙diệu 覺giác 者giả 謂vị 佛Phật 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã )# 。

六Lục 堅Kiên 法Pháp (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 瓔Anh 珞Lạc 本Bổn 業Nghiệp 經Kinh )#

【# 一nhất 信tín 堅kiên 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 住trụ 位vị 中trung 修tu 習tập 空không 觀quán 信tín 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 即tức 真Chân 諦Đế 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 信tín 堅kiên (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 空không 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 性tánh 相tướng 皆giai 空không 也dã )# 。

【# 二nhị 法pháp 堅kiên 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 行hành 位vị 中trung 修tu 習tập 假giả 觀quán 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 即tức 俗tục 諦đế 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 法pháp 堅kiên (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 假giả 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 不bất 具cụ 足túc 也dã )# 。

【# 三tam 修tu 堅kiên 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 回hồi 向hướng 位vị 中trung 修tu 習tập 中trung 觀quán 了liễu 一nhất 切thiết 。 法pháp 皆giai 即tức 中trung 諦đế 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 修tu 堅kiên (# 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 解giải 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã 中trung 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 非phi 空không 非phi 假giả 即tức 中trung 道đạo 也dã )# 。

【# 四tứ 德đức 堅kiên 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 因nhân 修tu 中trung 觀quán 破phá 一nhất 分phần/phân 無vô 明minh 顯hiển 一nhất 分phần/phân 三tam 德đức 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 德đức 堅kiên (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã 三tam 德đức 者giả 法Pháp 身thân 德đức 般Bát 若Nhã 德đức 解giải 脫thoát 德đức 也dã )# 。

【# 五ngũ 頂đảnh 堅kiên 】# 謂vị 別biệt 教giáo 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 居cư 十Thập 地Địa 頂đảnh 惑hoặc 破phá 德đức 顯hiển 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 頂đảnh 堅kiên (# 等đẳng 覺giác 者giả 去khứ 後hậu 妙diệu 覺giác 佛Phật 位vị 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 也dã )# 。

【# 六lục 覺giác 堅kiên 】# 謂vị 別biệt 教giáo 妙diệu 覺giác 果quả 佛Phật 覺giác 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 即tức 中trung 道đạo 無vô 能năng 毀hủy 壞hoại 。 故cố 名danh 覺giác 堅kiên (# 妙diệu 覺giác 佛Phật 者giả 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã )# 。

六Lục 忍Nhẫn 法Pháp (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 瓔Anh 珞Lạc 本Bổn 業Nghiệp 經Kinh )#

【# 一nhất 信tín 忍nhẫn 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 住trụ 位vị 中trung 修tu 習tập 空không 觀quán 信tín 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 能năng 於ư 空không 法Pháp 忍Nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 故cố 名danh 信tín 忍nhẫn (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 空không 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 性tánh 相tướng 皆giai 空không 也dã )# 。

【# 二nhị 法Pháp 忍Nhẫn 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 行hành 位vị 中trung 修tu 習tập 假giả 觀quán 雖tuy 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 無vô 所sở 有hữu 而nhi 能năng 假giả 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 假giả 法pháp 中trung 忍nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 故cố 名danh 法Pháp 忍Nhẫn (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 假giả 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 不bất 具cụ 足túc 也dã )# 。

【# 三tam 修tu 忍nhẫn 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 回hồi 向hướng 位vị 中trung 修tu 習tập 中trung 觀quán 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 事sự 理lý 和hòa 融dung 於ư 中trung 道đạo 中trung 忍nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 故cố 名danh 修tu 忍nhẫn (# 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã 中trung 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 非phi 空không 非phi 假giả 即tức 中trung 道đạo 也dã )# 。

【# 四tứ 正chánh 忍nhẫn 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 正chánh 破phá 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 而nhi 於ư 中trung 道đạo 。 之chi 理lý 忍nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 故cố 名danh 正chánh 忍nhẫn (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 五ngũ 無vô 垢cấu 忍nhẫn 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 斷đoạn 除trừ 無vô 明minh 。 惑hoặc 染nhiễm 而nhi 於ư 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 體thể 忍nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 故cố 名danh 無vô 垢cấu 忍nhẫn (# 等đẳng 覺giác 者giả 去khứ 後hậu 妙diệu 覺giác 佛Phật 位vị 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 也dã )# 。

【# 六lục 一Nhất 切Thiết 智Trí 忍nhẫn 】# 智trí 者giả 知tri 也dã 謂vị 別biệt 教giáo 妙diệu 覺giác 果quả 佛Phật 斷đoạn 一nhất 十thập 二nhị 品phẩm 無vô 明minh 惑hoặc 盡tận 徧biến 知tri 一nhất 切thiết 中trung 道đạo 之chi 法pháp 而nhi 於ư 此thử 法pháp 。 忍nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 故cố 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 忍nhẫn (# 妙diệu 覺giác 者giả 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 也dã 十thập 二nhị 品phẩm 者giả 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 所sở 斷đoạn 之chi 惑hoặc 各các 一nhất 品phẩm 也dã )# 。

六Lục 受Thọ 法Pháp (# 出Xuất 大Đại 集Tập 法Pháp 門Môn 經Kinh )#

【# 一nhất 眼nhãn 觸xúc 受thọ 】# 觸xúc 即tức 觸xúc 着trước 亦diệc 對đối 也dã 受thọ 領lãnh 納nạp 也dã 謂vị 眼nhãn 與dữ 好hảo 惡ác 之chi 色sắc 相tướng 觸xúc 對đối 時thời 即tức 生sanh 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 是thị 名danh 眼nhãn 觸xúc 受thọ 。

【# 二nhị 耳nhĩ 觸xúc 受thọ 】# 謂vị 耳nhĩ 與dữ 好hảo 惡ác 之chi 聲thanh 相tương 觸xúc 對đối 時thời 即tức 生sanh 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 是thị 名danh 耳nhĩ 觸xúc 受thọ 。

【# 三tam 鼻tị 觸xúc 受thọ 】# 謂vị 鼻tị 與dữ 香hương 臭xú 之chi 物vật 相tương 觸xúc 對đối 時thời 即tức 生sanh 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 是thị 名danh 鼻tị 觸xúc 受thọ 。

【# 四tứ 舌thiệt 觸xúc 受thọ 】# 謂vị 舌thiệt 與dữ 美mỹ 惡ác 之chi 味vị 相tương 觸xúc 對đối 時thời 即tức 生sanh 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 是thị 名danh 舌thiệt 觸xúc 受thọ 。

【# 五ngũ 身thân 觸xúc 受thọ 】# 謂vị 身thân 與dữ 美mỹ 妙diệu 麤thô 惡ác 之chi 境cảnh 相tướng 觸xúc 對đối 時thời 即tức 生sanh 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 是thị 名danh 身thân 觸xúc 受thọ 。

【# 六lục 意ý 觸xúc 受thọ 】# 謂vị 意ý 分phân 別biệt 五ngũ 塵trần 好hảo 惡ác 妍nghiên 醜xú 之chi 境cảnh 即tức 生sanh 苦khổ 樂lạc 之chi 受thọ 是thị 名danh 意ý 觸xúc 受thọ (# 五ngũ 塵trần 者giả 色sắc 塵trần 聲thanh 塵trần 香hương 塵trần 味vị 塵trần 觸xúc 塵trần 也dã )# 。

六Lục 觀Quán 法Pháp (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 瓔Anh 珞Lạc 本Bổn 業Nghiệp 經Kinh )#

【# 一nhất 住trụ 觀quán 】# 心tâm 會hội 於ư 理lý 為vi 住trụ 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 住trụ 位vị 中trung 修tu 習tập 空không 觀quán 故cố 名danh 住trụ 觀quán (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 空không 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 性tánh 相tướng 皆giai 空không 也dã )# 。

【# 二nhị 行hành 觀quán 】# 行hành 即tức 進tiến 趣thú 之chi 義nghĩa 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 行hành 位vị 中trung 修tu 習tập 假giả 觀quán 故cố 名danh 行hành 觀quán (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 假giả 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 不bất 具cụ 足túc 也dã )# 。

【# 三tam 向hướng 觀quán 】# 向hướng 即tức 回hồi 因nhân 向hướng 果quả 之chi 義nghĩa 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 回hồi 向hướng 位vị 中trung 修tu 習tập 中trung 觀quán 故cố 名danh 向hướng 觀quán (# 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã 中trung 觀quán 者giả 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 非phi 空không 非phi 假giả 即tức 中trung 道đạo 也dã )# 。

【# 四tứ 地địa 觀quán 】# 地địa 即tức 能năng 生sanh 佛Phật 智trí 。 住trụ 持trì 不bất 動động 之chi 義nghĩa 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 修tu 習tập 中trung 觀quán 能năng 生sanh 佛Phật 智trí 。 故cố 名danh 地địa 觀quán (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 五ngũ 無vô 相tướng 觀quán 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 於ư 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 修tu 習tập 中trung 觀quán 了liễu 知tri 惑hoặc 染nhiễm 性tánh 相tướng 本bổn 空không 。 故cố 名danh 無vô 相tướng 觀quán (# 等đẳng 覺giác 者giả 謂vị 去khứ 後hậu 妙diệu 覺giác 佛Phật 位vị 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 也dã )# 。

【# 六lục 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 觀quán 】# 種chủng 即tức 能năng 生sanh 之chi 義nghĩa 謂vị 別biệt 教giáo 妙diệu 覺giác 果quả 佛Phật 中trung 道đạo 觀quán 成thành 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 道đạo 種chủng 差sai 別biệt 故cố 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 觀quán (# 妙diệu 覺giác 佛Phật 者giả 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã )# 。

六lục 行hành 觀quán (# 出xuất 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 次thứ 第đệ 法Pháp 門môn )#

謂vị 厭yếm 下hạ 苦khổ 麤thô 障chướng 欣hân 上thượng 勝thắng 妙diệu 利lợi 各các 有hữu 因nhân 果quả 依y 此thử 六lục 法pháp 修tu 行hành 是thị 名danh 六lục 行hành 觀quán 。

【# 一nhất 厭yếm 苦khổ 觀quán 】# 謂vị 思tư 惟duy 身thân 中trung 所sở 起khởi 心tâm 數số 緣duyên 於ư 貪tham 欲dục 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 是thị 為vi 因nhân 苦khổ 復phục 思tư 欲dục 界giới 報báo 身thân 饑cơ 渴khát 寒hàn 熱nhiệt 病bệnh 痛thống 刀đao 杖trượng 等đẳng 種chủng 種chủng 所sở 逼bức 是thị 為vi 果quả 苦khổ 苦khổ 因nhân 苦khổ 果quả 皆giai 須tu 厭yếm 惡ác 也dã (# 心tâm 數số 者giả 受thọ 想tưởng 行hành 也dã )# 。

【# 二nhị 厭yếm 麤thô 觀quán 】# 謂vị 思tư 惟duy 欲dục 界giới 五ngũ 塵trần 能năng 起khởi 眾chúng 惡ác 是thị 為vi 因nhân 麤thô 復phục 思tư 此thử 身thân 為vi 三tam 十thập 六lục 物vật 。 屎thỉ 尿niệu 臭xú 穢uế 之chi 所sở 成thành 就tựu 。 是thị 為vi 果quả 麤thô 麤thô 因nhân 麤thô 果quả 皆giai 須tu 厭yếm 惡ác 也dã (# 五ngũ 塵trần 者giả 色sắc 塵trần 聲thanh 塵trần 香hương 塵trần 味vị 塵trần 觸xúc 塵trần 也dã 三tam 十thập 六lục 物vật 。 者giả 外ngoại 相tướng 十thập 二nhị 謂vị 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 眵si 淚lệ 涎tiên 唾thóa 屎thỉ 尿niệu 垢cấu 汗hãn 也dã 身thân 器khí 十thập 二nhị 謂vị 皮bì 膚phu 血huyết 肉nhục 。 筋cân 脉mạch 骨cốt 髓tủy 肪phương 膏cao 腦não 。 膜mô 也dã 內nội 含hàm 十thập 二nhị 謂vị 肛# 膽đảm 膓# 胃vị 脾tì 腎thận 心tâm 肺phế 。 生sanh 藏tạng 熟thục 藏tạng 。 赤xích 痰đàm 白bạch 痰đàm 也dã )# 。

【# 三tam 厭yếm 障chướng 觀quán 】# 謂vị 思tư 惟duy 煩phiền 惱não 障chướng 覆phú 真chân 性tánh 不bất 能năng 顯hiển 發phát 。 是thị 為vi 因nhân 障chướng 復phục 思tư 此thử 身thân 質chất 礙ngại 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 是thị 為vi 果quả 障chướng 因nhân 障chướng 果quả 障chướng 皆giai 須tu 厭yếm 惡ác 也dã 。

【# 四tứ 忻hãn 勝thắng 觀quán 】# 謂vị 既ký 厭yếm 欲dục 界giới 下hạ 劣liệt 貪tham 欲dục 之chi 苦khổ 即tức 忻hãn 初sơ 禪thiền 上thượng 勝thắng 禪thiền 定định 之chi 樂lạc 是thị 為vi 因nhân 勝thắng 復phục 厭yếm 欲dục 界giới 饑cơ 渴khát 等đẳng 苦khổ 即tức 忻hãn 初sơ 禪thiền 禪thiền 味vị 之chi 樂lạc 是thị 為vi 果quả 勝thắng 得đắc 樂lạc 勝thắng 苦khổ 皆giai 須tu 忻hãn 喜hỷ 也dã 。

【# 五ngũ 忻hãn 妙diệu 觀quán 】# 謂vị 既ký 厭yếm 欲dục 界giới 貪tham 欲dục 五ngũ 塵trần 之chi 樂lạc 心tâm 亂loạn 馳trì 動động 為vi 麤thô 即tức 忻hãn 初sơ 禪thiền 禪thiền 定định 之chi 樂lạc 心tâm 定định 不bất 動động 是thị 為vi 因nhân 妙diệu 復phục 厭yếm 欲dục 界giới 臭xú 穢uế 之chi 身thân 。 為vi 麤thô 即tức 忻hãn 受thọ 得đắc 初sơ 禪thiền 之chi 身thân 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 雖tuy 有hữu 形hình 色sắc 。 無vô 有hữu 質chất 礙ngại 是thị 為vi 果quả 妙diệu 得đắc 妙diệu 勝thắng 麤thô 皆giai 須tu 忻hãn 喜hỷ 也dã 。

【# 六lục 忻hãn 出xuất 觀quán 】# 謂vị 既ký 厭yếm 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 蓋cái 障chướng 即tức 忻hãn 初sơ 禪thiền 心tâm 得đắc 出xuất 離ly 是thị 為vi 因nhân 出xuất 復phục 厭yếm 欲dục 界giới 之chi 身thân 質chất 礙ngại 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 即tức 忻hãn 初sơ 禪thiền 獲hoạch 得đắc 五ngũ 通thông 之chi 身thân 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 是thị 為vi 果quả 出xuất 得đắc 出xuất 勝thắng 障chướng 皆giai 須tu 忻hãn 喜hỷ 也dã (# 五ngũ 通thông 者giả 天thiên 眼nhãn 通thông 天thiên 耳nhĩ 通thông 他tha 心tâm 通thông 宿túc 命mạng 通thông 神thần 足túc 通thông 也dã )# 。

法Pháp 華Hoa 六Lục 瑞Thụy (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú )#

謂vị 法pháp 華hoa 一nhất 經kinh 妙diệu 理lý 玄huyền 微vi 人nhân 難nan 信tín 受thọ 故cố 先tiên 以dĩ 瑞thụy 相tướng 警cảnh 變biến 常thường 情tình 常thường 情tình 既ký 變biến 而nhi 生sanh 渴khát 仰ngưỡng 則tắc 聞văn 法Pháp 染nhiễm 心tâm 妙diệu 道đạo 易dị 階giai 密mật 有hữu 所sở 表biểu 故cố 具cụ 明minh 六lục 瑞thụy 焉yên 。

【# 一nhất 說thuyết 法Pháp 瑞thụy 】# 謂vị 佛Phật 將tương 說thuyết 法Pháp 華hoa 先tiên 說thuyết 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 而nhi 為vi 法pháp 華hoa 作tác 序tự 從tùng 一nhất 法pháp 說thuyết 無vô 量lượng 義nghĩa 會hội 無vô 量lượng 義nghĩa 歸quy 於ư 一nhất 法pháp 故cố 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 為vi 法pháp 華hoa 會hội 多đa 歸quy 一nhất 之chi 序tự 經Kinh 云vân 說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 名danh 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 。 是thị 也dã 且thả 說thuyết 法Pháp 乃nãi 佛Phật 之chi 常thường 儀nghi 何hà 得đắc 為vi 瑞thụy 蓋cái 佛Phật 說thuyết 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 雖tuy 竟cánh 時thời 眾chúng 不bất 散tán 待đãi 於ư 後hậu 聞văn 此thử 事sự 奇kỳ 特đặc 與dữ 常thường 說thuyết 異dị 故cố 名danh 說thuyết 法Pháp 瑞thụy 。

【# 二nhị 入nhập 定định 瑞thụy 】# 謂vị 佛Phật 將tương 說thuyết 法Pháp 華hoa 而nhi 欲dục 會hội 多đa 歸quy 一nhất 故cố 先tiên 入nhập 此thử 無vô 量lượng 義nghĩa 處xứ 定định 經Kinh 云vân 入nhập 於ư 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 處Xứ 三Tam 昧Muội 。 是thị 也dã 且thả 入nhập 定định 亦diệc 佛Phật 之chi 常thường 儀nghi 何hà 得đắc 為vi 瑞thụy 盖# 佛Phật 雖tuy 入nhập 開khai 定định 意ý 在tại 合hợp 定định 與dữ 常thường 入nhập 定định 有hữu 異dị 故cố 名danh 入nhập 定định 瑞thụy (# 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định 開khai 定định 者giả 即tức 無vô 量lượng 義nghĩa 處xứ 定định 也dã 合hợp 定định 者giả 即tức 法pháp 華hoa 會hội 多đa 歸quy 一nhất 之chi 定định 也dã )# 。

【# 三tam 雨vũ 華hoa 瑞thụy 】# 謂vị 佛Phật 將tương 說thuyết 法Pháp 華hoa 故cố 天thiên 雨vũ 四tứ 華hoa 以dĩ 表biểu 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 十Thập 地Địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 當đương 獲hoạch 成thành 佛Phật 之chi 因nhân 故cố 名danh 雨vũ 華hoa 瑞thụy 經Kinh 云vân 天thiên 雨vũ 曼mạn 陀đà 羅la 。 等đẳng 四tứ 華hoa 是thị 也dã (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã 梵Phạn 語ngữ 曼mạn 陁# 羅la 華hoa 言ngôn 適thích 意ý 又hựu 云vân 白bạch 華hoa 四tứ 華hoa 者giả 曼mạn 陀đà 羅la 華hoa 。 摩ma 訶ha 曼mạn 陀đà 羅la 華hoa 。 曼mạn 殊thù 沙sa 華hoa 。 摩ma 訶ha 曼mạn 殊thù 沙sa 華hoa 也dã )# 。

【# 四tứ 地địa 動động 瑞thụy 】# 謂vị 佛Phật 將tương 說thuyết 法Pháp 華hoa 故cố 地địa 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 以dĩ 表biểu 圓viên 教giáo 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 十thập 向hướng 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 六lục 番phiên 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 也dã 為vi 無vô 明minh 盤bàn 礴bạc 未vị 曾tằng 侵xâm 毀hủy 方phương 將tương 破phá 壞hoại 故cố 先tiên 動động 地địa 以dĩ 表biểu 之chi 故cố 名danh 地địa 動động 瑞thụy 經Kinh 云vân 普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 也dã (# 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 者giả 一nhất 動động 二nhị 起khởi 三tam 涌dũng 四tứ 震chấn 五ngũ 吼hống 六lục 擊kích 也dã 等đẳng 覺giác 者giả 去khứ 後hậu 妙diệu 覺giác 佛Phật 位vị 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 也dã 妙diệu 覺giác 者giả 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã )# 。

【# 五ngũ 眾chúng 喜hỷ 瑞thụy 】# 謂vị 大đại 眾chúng 既ký 見kiến 雨vũ 華hoa 動động 地địa 知tri 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 必tất 說thuyết 大đại 法Pháp 。 欣hân 躍dược 內nội 充sung 以dĩ 表biểu 大đại 機cơ 當đương 發phát 經Kinh 云vân 大đại 眾chúng 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 歡hoan 喜hỷ 合hợp 掌chưởng 。 一nhất 心tâm 觀quán 佛Phật 。 是thị 也dã 且thả 喜hỷ 怒nộ 人nhân 之chi 常thường 情tình 何hà 得đắc 為vi 瑞thụy 蓋cái 天thiên 華hoa 恱# 眼nhãn 地địa 動động 震chấn 心tâm 是thị 外ngoại 瑞thụy 心tâm 喜hỷ 是thị 內nội 瑞thụy 非phi 常thường 之chi 喜hỷ 昔tích 雖tuy 曾tằng 有hữu 而nhi 不bất 為vi 喜hỷ 所sở 動động 今kim 為vi 喜hỷ 動động 而nhi 能năng 一nhất 心tâm 觀quán 佛Phật 。 故cố 名danh 眾chúng 喜hỷ 瑞thụy 。

【# 六lục 放phóng 光quang 瑞thụy 】# 謂vị 佛Phật 將tương 說thuyết 法Pháp 華hoa 先tiên 放phóng 毫hào 光quang 照chiếu 於ư 此thử 土thổ/độ 以dĩ 至chí 他tha 土thổ/độ 與dữ 常thường 放phóng 光quang 有hữu 異dị 故cố 名danh 放phóng 光quang 瑞thụy 經Kinh 云vân 佛Phật 放phóng 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 相tướng 光quang 。 徧biến 照chiếu 東đông 方phương 萬vạn 八bát 千thiên 世thế 界giới 是thị 也dã 。

妄vọng 盡tận 還hoàn 源nguyên 觀quán 六lục 門môn (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 還hoàn 源nguyên 觀quán )#

此thử 觀quán 門môn 者giả 乃nãi 唐đường 賢hiền 首thủ 國quốc 師sư 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 大đại 經kinh 之chi 義nghĩa 富phú 博bác 宏hoành 深thâm 覽lãm 之chi 者giả 詎cự 究cứu 其kỳ 源nguyên 尋tầm 之chi 者giả 罕# 窮cùng 其kỳ 際tế 由do 是thị 統thống [(冰-水+〡)*ㄆ]# 玄huyền 奧áo 囊nang 括quát 大đại 宗tông 述thuật 此thử 六lục 門môn 令linh 諸chư 後hậu 學học 修tu 習tập 觀quán 法pháp 斷đoạn 除trừ 諸chư 妄vọng 復phục 歸quy 真chân 源nguyên 也dã 。

【# 一nhất 體thể 一nhất 顯hiển 】# 一nhất 體thể 即tức 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 圓viên 明minh 之chi 體thể 也dã 蓋cái 此thử 體thể 性tánh 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 圓viên 明minh 湛trạm 寂tịch 在tại 塵trần 勞lao 而nhi 不bất 垢cấu 處xứ 涅Niết 槃Bàn 而nhi 非phi 淨tịnh 在tại 聖thánh 不bất 增tăng 居cư 凡phàm 不bất 減giảm 煩phiền 惱não 覆phú 之chi 則tắc 隱ẩn 智trí 慧tuệ 了liễu 之chi 則tắc 顯hiển 故cố 云vân 顯hiển 一nhất 體thể 也dã 。

【# 二nhị 起khởi 二nhị 用dụng 】# 二nhị 用dụng 者giả 謂vị 依y 前tiền 淨tịnh 體thể 起khởi 於ư 二nhị 用dụng 也dã 一nhất 者giả 海hải 印ấn 森sâm 羅la 常thường 住trụ 用dụng 謂vị 入nhập 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 照chiếu 真Chân 如Như 性tánh 妄vọng 盡tận 心tâm 澄trừng 眾chúng 德đức 並tịnh 現hiện 猶do 如như 大đại 海hải 。 風phong 息tức 水thủy 澄trừng 萬vạn 象tượng 齊tề 鑒giám 森sâm 然nhiên 交giao 羅la 常thường 住trụ 不bất 動động 。 也dã 二nhị 者giả 法Pháp 界Giới 圓viên 明minh 自tự 在tại 用dụng 謂vị 入nhập 華Hoa 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 照chiếu 法Pháp 界Giới 體thể 眾chúng 德đức 具cụ 足túc 。 萬vạn 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 光quang 明minh 照chiếu 徹triệt 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định )# 。

【# 三tam 示thị 三tam 徧biến 】# 三tam 徧biến 者giả 即tức 依y 前tiền 二nhị 用dụng 一nhất 一nhất 普phổ 周chu 法Pháp 界Giới 也dã 一nhất 者giả 一nhất 塵trần 普phổ 周chu 法Pháp 界Giới 徧biến 謂vị 塵trần 無vô 自tự 性tánh 攬lãm 真chân 理lý 而nhi 成thành 立lập 真chân 既ký 無vô 邊biên 塵trần 亦diệc 隨tùy 爾nhĩ 故cố 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 皆giai 見kiến 法Pháp 界Giới 二nhị 者giả 一nhất 塵trần 出xuất 生sanh 無vô 盡tận 。 徧biến 謂vị 塵trần 無vô 自tự 體thể 起khởi 必tất 依y 真chân 真Chân 如Như 既ký 具cụ 恆Hằng 沙sa 眾chúng 德đức 依y 真chân 起khởi 用dụng 萬vạn 法pháp 繁phồn 興hưng 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 三tam 者giả 一nhất 塵trần 含hàm 容dung 空không 有hữu 徧biến 謂vị 塵trần 無vô 自tự 性tánh 即tức 空không 也dã 幻huyễn 相tương/tướng 宛uyển 然nhiên 即tức 有hữu 也dã 真chân 空không 不bất 空không 妙diệu 有hữu 不bất 有hữu 事sự 理lý 該cai 羅la 容dung 納nạp 無vô 礙ngại 也dã 。

【# 四tứ 行hành 四tứ 德đức 】# 四tứ 德đức 者giả 即tức 依y 前tiền 一nhất 塵trần 能năng 徧biến 之chi 境cảnh 而nhi 修tu 行hành 四tứ 德đức 也dã 一nhất 者giả 隨tùy 緣duyên 妙diệu 用dụng 無vô 方phương 德đức 謂vị 隨tùy 順thuận 機cơ 緣duyên 起khởi 諸chư 妙diệu 用dụng 萬vạn 別biệt 千thiên 差sai 神thần 變biến 不bất 測trắc 也dã 二nhị 者giả 威uy 儀nghi 住trụ 持trì 有hữu 則tắc 德đức 謂vị 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 整chỉnh 肅túc 威uy 儀nghi 闡xiển 揚dương 教giáo 法pháp 拯chửng 物vật 導đạo 迷mê 堪kham 忍nhẫn 住trụ 持trì 可khả 軌quỹ 可khả 範phạm 也dã 三tam 者giả 柔nhu 和hòa 質chất 直trực 攝nhiếp 生sanh 德đức 謂vị 慈từ 悲bi 平bình 等đẳng 調điều 柔nhu 和hòa 順thuận 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 符phù 質chất 直trực 無vô 偽ngụy 。 唯duy 以dĩ 正Chánh 法Pháp 攝nhiếp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 也dã 四tứ 者giả 普phổ 代đại 眾chúng 生sanh 受thọ 苦khổ 。 德đức 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。 常thường 懷hoài 悲bi 憫mẫn 拯chửng 拔bạt 救cứu 濟tế 亦diệc 復phục 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 咸hàm 令linh 得đắc 樂lạc 也dã 。

【# 五ngũ 入nhập 五ngũ 止chỉ 】# 五ngũ 止chỉ 者giả 即tức 依y 前tiền 能năng 行hành 四tứ 德đức 之chi 心tâm 而nhi 修tu 五ngũ 止chỉ 也dã 一nhất 者giả 照chiếu 法pháp 清thanh 淨tịnh 離ly 緣duyên 止chỉ 謂vị 觀quán 照chiếu 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 之chi 法pháp 空không 有hữu 不bất 二nhị 清thanh 淨tịnh 虛hư 廓khuếch 能năng 緣duyên 之chi 智trí 既ký 寂tịch 而nhi 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 亦diệc 亡vong 也dã 二nhị 者giả 觀quán 人nhân 寂tịch 泊bạc 絕tuyệt 欲dục 止chỉ 謂vị 觀quán 五ngũ 蘊uẩn 之chi 身thân 。 諸chư 法pháp 本bổn 空không 。 寂tịch 然nhiên 淡đạm 泊bạc 。 諸chư 欲dục 皆giai 盡tận 無vô 願nguyện 無vô 求cầu 也dã 三tam 者giả 性tánh 起khởi 繁phồn 興hưng 法pháp 爾nhĩ 止chỉ 謂vị 依y 體thể 起khởi 用dụng 名danh 為vi 性tánh 起khởi 應ứng 用dụng 萬vạn 差sai 故cố 曰viết 繁phồn 興hưng 任nhậm 運vận 常thường 然nhiên 名danh 法pháp 爾nhĩ 也dã 四tứ 者giả 定định 光quang 顯hiển 現hiện 無vô 念niệm 止chỉ 謂vị 入nhập 此thử 止chỉ 三tam 昧muội 中trung 光quang 明minh 炳bỉnh 現hiện 內nội 外ngoại 洞đỗng 徹triệt 無vô 思tư 無vô 慮lự 也dã 五ngũ 者giả 理lý 事sự 玄huyền 通thông 非phi 相tướng 止chỉ 謂vị 真chân 性tánh 之chi 理lý 幻huyễn 相tương/tướng 之chi 事sự 隱ẩn 顯hiển 俱câu 融dung 性tánh 相tướng 雙song 泯mẫn 也dã (# 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 蘊uẩn 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 蘊uẩn 行hành 蘊uẩn 識thức 蘊uẩn 也dã )# 。

【# 六lục 起khởi 六lục 觀quán 】# 六lục 觀quán 者giả 即tức 依y 前tiền 五ngũ 止chỉ 而nhi 修tu 即tức 止chỉ 之chi 六lục 觀quán 也dã 一nhất 者giả 攝nhiếp 境cảnh 歸quy 心tâm 真chân 空không 觀quán 謂vị 觀quán 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 唯duy 一nhất 心tâm 造tạo 心tâm 外ngoại 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 境cảnh 本bổn 空không 寂tịch 無vô 有hữu 。 實thật 體thể 也dã 二nhị 者giả 從tùng 心tâm 現hiện 境cảnh 妙diệu 有hữu 觀quán 謂vị 依y 體thể 起khởi 用dụng 具cụ 修tu 萬vạn 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 成thành 就tựu 報báo 身thân 也dã 三tam 者giả 心tâm 境cảnh 秘bí 密mật 圓viên 融dung 觀quán 所sở 言ngôn 心tâm 者giả 謂vị 無vô 礙ngại 心tâm 諸chư 佛Phật 證chứng 之chi 以dĩ 成thành 法Pháp 身thân 也dã 境cảnh 者giả 謂vị 無vô 礙ngại 境cảnh 諸chư 佛Phật 證chứng 之chi 以dĩ 成thành 淨tịnh 土độ 也dã 然nhiên 如Như 來Lai 報báo 身thân 及cập 所sở 依y 淨tịnh 土độ 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 或hoặc 身thân 中trung 現hiện 土thổ/độ 土thổ/độ 中trung 現hiện 身thân 心tâm 境cảnh 雙song 融dung 了liễu 無vô 迫bách 隘ải 也dã 四tứ 者giả 智trí 身thân 影ảnh 現hiện 眾chúng 緣duyên 觀quán 謂vị 智trí 體thể 唯duy 一nhất 能năng 鑑giám 眾chúng 緣duyên 猶do 如như 日nhật 輪luân 。 照chiếu 現hiện 逈huýnh 處xứ 虛hư 空không 有hữu 目mục 之chi 流lưu 無vô 不bất 親thân 見kiến 也dã 五ngũ 者giả 多đa 身thân 入nhập 一nhất 鏡kính 像tượng 觀quán 謂vị 以dĩ 大đại 止chỉ 妙diệu 觀quán 。 法pháp 力lực 加gia 持trì 故cố 得đắc 一nhất 身thân 作tác 多đa 身thân 多đa 身thân 入nhập 一nhất 身thân 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 也dã 六lục 者giả 主chủ 伴bạn 互hỗ 現hiện 帝đế 網võng 觀quán 謂vị 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 自tự 身thân 為vi 主chủ 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 伴bạn 或hoặc 以dĩ 一nhất 身thân 為vi 主chủ 多đa 身thân 為vi 伴bạn 主chủ 伴bạn 互hỗ 現hiện 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 如như 帝đế 網võng 珠châu 光quang 光quang 交giao 映ánh 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 也dã (# 帝đế 網võng 者giả 帝Đế 釋Thích 殿điện 前tiền 千thiên 珠châu 寶bảo 網võng 也dã 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 華hoa 言ngôn 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ )# 。

六Lục 事Sự 明Minh 經Kinh 意Ý (# 出Xuất 五Ngũ 苦Khổ 章Chương 句Cú 經Kinh )#

經Kinh 云vân 佛Phật 有hữu 三Tam 達Đạt 之chi 智trí 。 來lai 今kim 徃# 古cổ 靡mĩ 不bất 通thông 焉yên 。 佛Phật 經Kinh 眾chúng 多đa 。 以dĩ 虛hư 空không 為vi 量lượng 。 佛Phật 智trí 弘hoằng 深thâm 。 以dĩ 無vô 造tạo 為vi 原nguyên 。 經Kinh 中trung 所sở 演diễn 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 或hoặc 有hữu 反phản 覆phúc 。 難nan 了liễu 難nan 明minh 。 粗thô 以dĩ 六lục 事sự 。 可khả 知tri 其kỳ 意ý (# 三Tam 達Đạt 即tức 三Tam 明Minh 宿túc 命mạng 明minh 天thiên 眼nhãn 明minh 漏lậu 盡tận 明minh 也dã )# 。

【# 一nhất 正Chánh 道Đạo 】# 謂vị 佛Phật 所sở 說thuyết 之chi 經kinh 旨chỉ 意ý 深thâm 奧áo 無vô 作tác 無vô 為vi 。 無vô 行hành 無vô 得đắc 。 自tự 然nhiên 合hợp 道đạo 是thị 為vi 正Chánh 道Đạo 。

【# 二nhị 善thiện 權quyền 】# 謂vị 佛Phật 說thuyết 經kinh 善thiện 權quyền 變biến 化hóa 無vô 有hữu 方phương 所sở 。 或hoặc 出xuất 或hoặc 處xứ 。 皆giai 順thuận 機cơ 冝# 隨tùy 類loại 開khai 演diễn 令linh 人nhân 悟ngộ 觧# 悉tất 得đắc 證chứng 入nhập 是thị 為vi 善thiện 權quyền 。

【# 三tam 至chí 教giáo 】# 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 指chỉ 示thị 罪tội 福phước 。 令linh 知tri 作tác 如như 是thị 因nhân 得đắc 如như 是thị 。 果quả 未vị 有hữu 作tác 善thiện 得đắc 罪tội 作tác 惡ác 得đắc 福phước 其kỳ 事sự 明minh 白bạch 。 至chí 為vi 易dị 曉hiểu 是thị 為vi 至chí 教giáo 。

【# 四tứ 誘dụ 導đạo 】# 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 蓋cái 為vi 蒙mông 昧muội 愚ngu 癡si 之chi 人nhân 。 難nạn/nan 便tiện 開khai 化hóa 故cố 以dĩ 現hiện 世thế 可khả 獲hoạch 。 福phước 報báo 因nhân 緣duyên 等đẳng 勸khuyến 誘dụ 引dẫn 導đạo 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 順thuận 從tùng 而nhi 生sanh 正chánh 信tín 是thị 為vi 誘dụ 導đạo 。

【# 五ngũ 福phước 德đức 】# 謂vị 佛Phật 說thuyết 經kinh 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 修tu 習tập 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 等đẳng 行hành 調điều 伏phục 諸chư 根căn 。 無vô 所sở 放phóng 逸dật 則tắc 得đắc 天thiên 人nhân 果quả 報báo 長trường/trưởng 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 窮cùng 是thị 為vi 福phước 德đức 。

【# 六lục 禁cấm 戒giới 】# 謂vị 佛Phật 說thuyết 經kinh 制chế 諸chư 禁cấm 戒giới 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 攝nhiếp 持trì 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 不bất 犯phạm 即tức 能năng 超siêu 脫thoát 三tam 惡ác 趣thú 。 苦khổ 是thị 為vi 禁cấm 戒giới (# 三tam 惡ác 趣thú 者giả 餓ngạ 鬼quỷ 趣thú 畜súc 生sanh 趣thú 地địa 獄ngục 趣thú 也dã )# 。

六Lục 離Ly 合Hợp 釋Thích (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

謂vị 一nhất 名danh 之chi 中trung 有hữu 能năng 所sở 等đẳng 互hỗ 相tương 混hỗn 濫lạm 故cố 須tu 明minh 此thử 六lục 種chủng 之chi 釋thích 復phục 以dĩ 依y 主chủ 等đẳng 皆giai 有hữu 離ly 合hợp 之chi 意ý 故cố 云vân 六lục 離ly 合hợp 釋thích (# 離ly 合hợp 意ý 者giả 如như 依y 主chủ 釋thích 中trung 以dĩ 眼nhãn 與dữ 識thức 分phần/phân 說thuyết 為vi 離ly 眼nhãn 識thức 通thông 說thuyết 為vi 合hợp 持trì 業nghiệp 中trung 藏tạng 與dữ 識thức 有hữu 財tài 中trung 金kim 剛cang 與dữ 人nhân 相tương 違vi 中trung 眼nhãn 與dữ 耳nhĩ 帶đái 數số 中trung 五ngũ 與dữ 蘊uẩn 隣lân 近cận 中trung 念niệm 與dữ 慧tuệ 其kỳ 意ý 皆giai 與dữ 此thử 同đồng )# 。

【# 一nhất 依y 主chủ 釋thích 】# 謂vị 所sở 依y 為vi 主chủ 如như 言ngôn 眼nhãn 識thức 眼nhãn 是thị 所sở 依y 為vi 勝thắng 識thức 是thị 能năng 依y 為vi 劣liệt 將tương 劣liệt 依y 勝thắng 故cố 名danh 眼nhãn 之chi 識thức 如như 臣thần 依y 主chủ 能năng 所sở 相tương/tướng 彰chương 是thị 為vi 依y 主chủ 釋thích (# 眼nhãn 之chi 識thức 若nhược 云vân 眼nhãn 即tức 識thức 即tức 屬thuộc 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã )# 。

【# 二nhị 持trì 業nghiệp 釋thích 】# 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 業nghiệp 謂vị 業nghiệp 用dụng 如như 說thuyết 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 識thức 是thị 本bổn 體thể 藏tạng 是thị 業nghiệp 用dụng 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 體thể 能năng 持trì 用dụng 藏tạng 即tức 是thị 識thức 故cố 名danh 藏tạng 識thức 體thể 持trì 業nghiệp 用dụng 是thị 為vi 持trì 業nghiệp 釋thích 。

【# 三tam 有hữu 財tài 釋thích 】# 謂vị 從tùng 他tha 所sở 有hữu 以dĩ 得đắc 其kỳ 名danh 如như 言ngôn 金kim 剛cang 金kim 剛cang 本bổn 是thị 護hộ 法Pháp 之chi 神thần 因nhân 執chấp 金kim 剛cang 寶bảo 杵xử 得đắc 金kim 剛cang 名danh 又hựu 如như 梵Phạn 語ngữ 俱câu 舍xá 華hoa 言ngôn 藏tạng 藏tạng 有hữu 含hàm 藏tạng 之chi 義nghĩa 以dĩ 其kỳ 含hàm 藏tạng 文văn 義nghĩa 猶do 如như 世thế 之chi 庫khố 藏tạng 能năng 積tích 聚tụ 財tài 物vật 。 故cố 名danh 藏tạng 將tương 他tha 名danh 以dĩ 顯hiển 己kỷ 是thị 為vi 有hữu 財tài 釋thích 。

【# 四tứ 相tương 違vi 釋thích 】# 謂vị 如như 說thuyết 眼nhãn 及cập 耳nhĩ 等đẳng 體thể 性tánh 各các 別biệt 皆giai 自tự 為vi 主chủ 猶do 如như 水thủy 火hỏa 。 不bất 相tương 隨tùy 順thuận 兩lưỡng 別biệt 雙song 舉cử 故cố 名danh 相tướng 違vi 釋thích 。

【# 五ngũ 帶đái 數số 釋thích 】# 謂vị 法pháp 上thượng 度độ 量lương 以dĩ 數số 顯hiển 義nghĩa 也dã 如như 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 因nhân 數số 有hữu 五ngũ 帶đái 起khởi 本bổn 數số 即tức 名danh 五ngũ 蘊uẩn 乃nãi 至chí 二nhị 諦đế 等đẳng 法pháp 無vô 不bất 皆giai 然nhiên 體thể 帶đái 數số 量lượng 故cố 名danh 帶đái 數số 釋thích (# 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 蘊uẩn 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 蘊uẩn 行hành 蘊uẩn 識thức 蘊uẩn 也dã 二nhị 諦đế 者giả 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 也dã )# 。

【# 六lục 隣lân 近cận 釋thích 】# 謂vị 從tùng 隣lân 近cận 為vi 名danh 如như 說thuyết 四tứ 念niệm 住trụ 本bổn 是thị 以dĩ 慧tuệ 觀quán 察sát 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 今kim 云vân 念niệm 者giả 慧tuệ 即tức 揀giản 擇trạch 照chiếu 了liễu 念niệm 即tức 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 以dĩ 念niệm 與dữ 慧tuệ 其kỳ 義nghĩa 隣lân 近cận 故cố 隱ẩn 慧tuệ 之chi 名danh 而nhi 言ngôn 四tứ 念niệm 所sở 謂vị 隱ẩn 己kỷ 從tùng 他tha 也dã 又hựu 如như 意ý 與dữ 識thức 之chi 類loại 皆giai 然nhiên 故cố 名danh 隣lân 近cận 釋thích (# 四tứ 念niệm 住trụ 即tức 四tứ 念niệm 處xứ 一nhất 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 二nhị 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 三tam 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 四tứ 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 也dã )# 。

六lục 種chủng 本bổn 迹tích (# 出xuất 宗tông 鏡kính 錄lục )#

本bổn 謂vị 根căn 本bổn 如như 樹thụ 之chi 有hữu 根căn 也dã 迹tích 猶do 足túc 跡tích 如như 人nhân 依y 處xứ 則tắc 有hữu 行hành 迹tích 故cố 名danh 本bổn 迹tích 。

【# 一nhất 理lý 事sự 本bổn 迹tích 】# 謂vị 從tùng 實thật 相tướng 真Chân 諦Đế 之chi 理lý 為vi 本bổn 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 俗tục 諦đế 之chi 事sự 為vi 迹tích 此thử 迹tích 雖tuy 名danh 為vi 事sự 乃nãi 理lý 中trung 所sở 具cụ 之chi 事sự 亦diệc 屬thuộc 於ư 理lý 故cố 名danh 理lý 事sự 本bổn 迹tích (# 真Chân 諦Đế 者giả 謂vị 泯mẫn 絕tuyệt 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 俗tục 諦đế 者giả 謂vị 建kiến 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 也dã )# 。

【# 二nhị 理lý 教giáo 本bổn 迹tích 】# 謂vị 如như 上thượng 理lý 之chi 與dữ 事sự 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 皆giai 名danh 為vi 本bổn 本bổn 即tức 理lý 也dã 說thuyết 理lý 說thuyết 事sự 皆giai 名danh 為vi 迹tích 迹tích 謂vị 教giáo 也dã 故cố 名danh 理lý 教giáo 本bổn 迹tích 。

【# 三tam 教giáo 行hành 本bổn 迹tích 】# 謂vị 如như 上thượng 理lý 事sự 之chi 教giáo 皆giai 名danh 為vi 本bổn 稟bẩm 教giáo 修tu 行hành 名danh 之chi 為vi 迹tích 故cố 名danh 教giáo 行hành 本bổn 迹tích 。

【# 四tứ 體thể 用dụng 本bổn 迹tích 】# 謂vị 如như 上thượng 稟bẩm 教giáo 修tu 行hành 契khế 理lý 證chứng 於ư 法Pháp 身thân 之chi 體thể 為vi 本bổn 即tức 法Pháp 身thân 之chi 體thể 起khởi 應ưng 身thân 之chi 用dụng 為vi 迹tích 故cố 名danh 體thể 用dụng 本bổn 迹tích 。

【# 五ngũ 權quyền 實thật 本bổn 迹tích 】# 謂vị 最tối 初sơ 實thật 得đắc 法Pháp 應ưng 二nhị 身thân 皆giai 名danh 為vi 本bổn 中trung 間gian 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。 數sác 數sác 唱xướng 生sanh 唱xướng 滅diệt 種chủng 種chủng 權quyền 施thí 法pháp 應ưng 二nhị 身thân 皆giai 名danh 為vi 迹tích 故cố 名danh 權quyền 實thật 本bổn 迹tích (# 最tối 初sơ 者giả 得đắc 法Pháp 應ưng 二nhị 身thân 謂vị 佛Phật 於ư 過quá 去khứ 無vô 數số 劫kiếp 。 前tiền 最tối 初sơ 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 證chứng 法pháp 性tánh 身thân 而nhi 起khởi 應ứng 用dụng 也dã 中trung 間gian 者giả 謂vị 過quá 去khứ 世thế 初sơ 成thành 佛Phật 時thời 。 乃nãi 至chí 于vu 今kim 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 示thị 成thành 正chánh 覺giác 。 之chi 中trung 間gian 也dã )# 。

【# 六lục 今kim 已dĩ 本bổn 迹tích 】# 今kim 即tức 是thị 本bổn 謂vị 法pháp 華hoa 經kinh 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 品phẩm 已dĩ 後hậu 所sở 說thuyết 久cửu 遠viễn 理lý 事sự 乃nãi 至chí 權quyền 實thật 皆giai 名danh 為vi 本bổn 已dĩ 即tức 是thị 迹tích 謂vị 法pháp 華hoa 經kinh 從tùng 安an 樂lạc 行hành 品phẩm 已dĩ 前tiền 及cập 華hoa 嚴nghiêm 鹿lộc 苑uyển 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 己kỷ 說thuyết 事sự 理lý 權quyền 實thật 等đẳng 法pháp 皆giai 名danh 為vi 迹tích 故cố 名danh 今kim 己kỷ 本bổn 迹tích 。

六Lục 成Thành 就Tựu (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

六lục 成thành 就tựu 者giả 即tức 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 等đẳng 六lục 事sự 乃nãi 諸chư 經kinh 之chi 通thông 序tự 也dã 佛Phật 將tương 入nhập 滅diệt 阿A 難Nan 問vấn 云vân 世Thế 尊Tôn 滅diệt 後hậu 諸chư 經kinh 之chi 首thủ 當đương 安an 何hà 語ngữ 佛Phật 荅# 言ngôn 當đương 安an 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 一nhất 時thời 佛Phật 在tại 。 某mỗ 處xứ 為vi 某mỗ 眾chúng 等đẳng 盖# 言ngôn 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 此thử 六lục 事sự 和hòa 合hợp 方phương 能năng 成thành 就tựu 故cố 名danh 六lục 成thành 就tựu (# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 華hoa 言ngôn 慶khánh 喜hỷ )# 。

【# 一nhất 信tín 成thành 就tựu 】# 信tín 即tức 如như 是thị 也dã 言ngôn 如như 是thị 者giả 乃nãi 諸chư 經kinh 之chi 法pháp 體thể 也dã 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 唯duy 信tín 能năng 入nhập 信tín 者giả 言ngôn 是thị 事sự 如như 是thị 不bất 信tín 者giả 言ngôn 是thị 事sự 不bất 如như 是thị 謂vị 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 信tín 受thọ 不bất 疑nghi 。 故cố 名danh 信tín 成thành 就tựu 。

【# 二nhị 聞văn 成thành 就tựu 】# 聞văn 即tức 我ngã 聞văn 也dã 言ngôn 我ngã 聞văn 者giả 謂vị 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 阿A 難Nan 自tự 言ngôn 我ngã 曾tằng 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 故cố 名danh 聞văn 成thành 就tựu 。

【# 三tam 時thời 成thành 就tựu 】# 時thời 即tức 一nhất 時thời 也dã 言ngôn 一nhất 時thời 者giả 法Pháp 王Vương 啟khải 運vận 嘉gia 會hội 之chi 時thời 也dã 謂vị 眾chúng 生sanh 有hữu 緣duyên 能năng 感cảm 佛Phật 即tức 現hiện 身thân 垂thùy 應ưng 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 不bất 失thất 其kỳ 時thời 。 故cố 名danh 時thời 成thành 就tựu 。

【# 四tứ 主chủ 成thành 就tựu 】# 主chủ 即tức 佛Phật 也dã 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 即tức 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 也dã 謂vị 佛Phật 為vì 世thế 間gian 出xuất 。 世thế 間gian 說thuyết 法Pháp 。 化hóa 導đạo 之chi 主chủ 故cố 名danh 主chủ 成thành 就tựu 。

【# 五ngũ 處xứ 成thành 就tựu 】# 處xứ 即tức 佛Phật 說thuyết 法pháp 之chi 處xứ 也dã 謂vị 或hoặc 在tại 天thiên 上thượng 。 或hoặc 在tại 人nhân 間gian 或hoặc 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 或hoặc 舍Xá 衛Vệ 國quốc 等đẳng 即tức 是thị 其kỳ 處xứ 故cố 名danh 處xứ 成thành 就tựu (# 梵Phạn 語ngữ 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 華hoa 言ngôn 不bất 害hại 以dĩ 其kỳ 國quốc 法pháp 無vô 刑hình 戮lục 故cố 梵Phạn 語ngữ 舍Xá 衛Vệ 華hoa 言ngôn 聞văn 物vật 以dĩ 其kỳ 名danh 聞văn 勝thắng 於ư 諸chư 國quốc 又hựu 寶bảo 物vật 多đa 出xuất 此thử 故cố )# 。

【# 六lục 眾chúng 成thành 就tựu 】# 眾chúng 即tức 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 。 天thiên 仙tiên 等đẳng 諸chư 大đại 眾chúng 也dã 謂vị 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 必tất 有hữu 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 大đại 眾chúng 雲vân 集tập 。 同đồng 聽thính 故cố 名danh 眾chúng 成thành 就tựu (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã )# 。

又hựu 六lục 事sự 成thành 就tựu (# 出xuất 莊trang 嚴nghiêm 論luận )#

論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 為vi 成thành 就tựu 六Lục 度Độ 。 故cố 决# 定định 應ưng 行hành 六lục 事sự 也dã (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

【# 一nhất 供cúng 養dường 】# 供cúng 養dường 者giả 謂vị 因nhân 成thành 就tựu 檀đàn 度độ 故cố 興hưng 供cúng 養dường 若nhược 不bất 長trường 時thời 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。 則tắc 檀đàn 度độ 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 檀đàn 華hoa 言ngôn 施thí 三Tam 寶Bảo 者giả 佛Phật 寶bảo 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 也dã )# 。

【# 二nhị 學học 戒giới 】# 學học 戒giới 者giả 謂vị 因nhân 成thành 就tựu 戒giới 度độ 故cố 學học 習tập 持trì 戒giới 若nhược 不bất 長trường 時thời 學học 戒giới 則tắc 戒giới 度độ 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã 。

【# 三tam 修tu 悲bi 】# 修tu 悲bi 者giả 謂vị 因nhân 成thành 就tựu 忍nhẫn 度độ 故cố 修tu 習tập 大đại 悲bi 心tâm 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 若nhược 不bất 長trường 時thời 忍nhẫn 受thọ 及cập 不bất 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 則tắc 忍nhẫn 度độ 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã 。

【# 四tứ 勤cần 善thiện 】# 勤cần 善thiện 者giả 謂vị 因nhân 成thành 就tựu 進tiến 度độ 故cố 勤cần 修tu 眾chúng 善thiện 若nhược 心tâm 放phóng 逸dật 。 不bất 修tu 諸chư 善thiện 則tắc 進tiến 度độ 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã 。

【# 五ngũ 離ly 諠huyên 】# 離ly 諠huyên 者giả 謂vị 因nhân 成thành 就tựu 禪thiền 定định 。 故cố 離ly 諠huyên 閙náo 若nhược 在tại 聚tụ 落lạc 。 闘# 諍tranh 雜tạp 亂loạn 則tắc 禪thiền 定định 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã 。

【# 六lục 樂nhạo 法Pháp 】# 樂nhạo 法Pháp 者giả 謂vị 因nhân 成thành 就tựu 智Trí 度Độ 故cố 愛ái 樂nhạo 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 不bất 遍biến 歷lịch 十thập 方phương 。 承thừa 事sự 諸chư 佛Phật 。 聴# 法pháp 無vô 厭yếm 如như 海hải 納nạp 流lưu 無vô 時thời 盈doanh 溢dật 則tắc 智Trí 度Độ 不bất 得đắc 圓viên 滿mãn 也dã 。

六Lục 度Độ (# 出Xuất 六Lục 度Độ 集Tập 經Kinh )#

【# 一nhất 檀đàn 那na 】# 梵Phạn 語ngữ 檀đàn 那na 華hoa 言ngôn 布bố 施thí 施thí 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 財tài 施thí 謂vị 以dĩ 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 田điền 宅trạch 珎# 寶bảo 及cập 一nhất 切thiết 資tư 身thân 之chi 具cụ 。 悉tất 能năng 施thí 之chi 二nhị 者giả 法Pháp 施thí 謂vị 從tùng 諸chư 佛Phật 及cập 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聞văn 說thuyết 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 善thiện 法Pháp 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 轉chuyển 為vì 他tha 說thuyết 也dã 。

【# 二nhị 尸thi 羅la 】# 梵Phạn 語ngữ 尸thi 羅la 華hoa 言ngôn 性tánh 善thiện 謂vị 好hiếu 行hành 善thiện 道đạo 不bất 自tự 放phóng 逸dật 。 此thử 據cứ 義nghĩa 而nhi 譯dịch 也dã 正chánh 翻phiên 止chỉ 得đắc 謂vị 止chỉ 惡ác 得đắc 善thiện 也dã 又hựu 翻phiên 為vi 戒giới 謂vị 戒giới 能năng 防phòng 止chỉ 身thân 口khẩu 所sở 作tác 之chi 惡ác 也dã 。

【# 三tam 羼sằn 提đề 】# 梵Phạn 語ngữ 羼sằn 提đề 華hoa 言ngôn 忍nhẫn 辱nhục 忍nhẫn 辱nhục 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 生sanh 忍nhẫn 謂vị 於ư 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 中trung 不bất 生sanh 憍kiêu 逸dật 於ư 嗔sân 罵mạ 打đả 害hại 中trung 不bất 生sanh 怨oán 恨hận 也dã 二nhị 者giả 法Pháp 忍Nhẫn 謂vị 於ư 寒hàn 熱nhiệt 風phong 雨vũ 。 飢cơ 渴khát 等đẳng 法pháp 惱não 害hại 之chi 時thời 能năng 安an 能năng 忍nhẫn 不bất 生sanh 嗔sân 恚khuể 憂ưu 愁sầu 也dã 。

【# 四tứ 毘tỳ 梨lê 耶da 】# 梵Phạn 語ngữ 毘tỳ 梨lê 耶da 華hoa 言ngôn 精tinh 進tấn 精tinh 進tấn 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 身thân 精tinh 進tấn 謂vị 若nhược 勤cần 修tu 善thiện 法Pháp 。 行hành 道Đạo 禮lễ 誦tụng 與dữ 夫phu 講giảng 說thuyết 不bất 自tự 放phóng 逸dật 。 也dã 二nhị 者giả 心tâm 精tinh 進tấn 謂vị 若nhược 勤cần 行hành 善thiện 道Đạo 心tâm 心tâm 相tương 續tục 不bất 自tự 放phóng 逸dật 也dã 。

【# 五ngũ 禪thiền 那na 】# 梵Phạn 語ngữ 禪thiền 那na 華hoa 言ngôn 靜tĩnh 慮lự 專chuyên 心tâm 斂liểm 念niệm 守thủ 一nhất 不bất 散tán 之chi 謂vị 也dã 禪thiền 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 世thế 間gian 禪thiền 謂vị 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 凢# 夫phu 所sở 修tu 禪thiền 也dã 二nhị 者giả 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 禪thiền 也dã 。

【# 六lục 般Bát 若Nhã 】# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 謂vị 照chiếu 了liễu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 能năng 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 無vô 礙ngại 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 演diễn 說thuyết 也dã 。

六lục 妙diệu 門môn (# 出xuất 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ )#

妙diệu 名danh 涅Niết 槃Bàn 門môn 名danh 能năng 通thông 修tu 此thử 六lục 法pháp 則tắc 能năng 通thông 至chí 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 六lục 妙diệu 門môn 前tiền 三tam 是thị 定định 後hậu 三tam 是thị 慧tuệ 定định 愛ái 慧tuệ 策sách 能năng 發phát 真chân 明minh 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 定định 愛ái 慧tuệ 策sách 者giả 愛ái 謂vị 愛ái 樂nhạo 於ư 禪thiền 策sách 謂vị 策sách 進tiến 真chân 行hành 也dã 真chân 明minh 者giả 真chân 性tánh 之chi 明minh 也dã )# 。

【# 一nhất 數sổ 息tức 門môn 】# 數sổ 息tức 者giả 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 調điều 和hòa 氣khí 息tức 不bất 澁sáp 不bất 滑hoạt 。 安an 詳tường 徐từ 數số 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 攝nhiếp 心tâm 在tại 數số 不bất 令linh 馳trì 散tán 。 盖# 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 多đa 馳trì 動động 麤thô 散tán 難nạn/nan 攝nhiếp 故cố 須tu 數sổ 息tức 制chế 其kỳ 散tán 亂loạn 是thị 為vi 入nhập 定định 之chi 要yếu 故cố 以dĩ 數sổ 息tức 為vi 初sơ 門môn 也dã 。

【# 二nhị 隨tùy 息tức 門môn 】# 隨tùy 息tức 者giả 細tế 心tâm 依y 隨tùy 息tức 之chi 出xuất 入nhập 住trụ 而nhi 不bất 散tán 也dã 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 雖tuy 因nhân 前tiền 數sổ 息tức 心tâm 暫tạm 得đắc 住trụ 而nhi 禪thiền 定định 未vị 發phát 若nhược 猶do 存tồn 數số 則tắc 有hữu 起khởi 念niệm 之chi 失thất 故cố 須tu 捨xả 數số 修tu 隨tùy 心tâm 隨tùy 於ư 息tức 入nhập 時thời 知tri 入nhập 出xuất 時thời 知tri 出xuất 心tâm 安an 明minh 淨tịnh 禪thiền 定định 自tự 發phát 故cố 以dĩ 隨tùy 為vi 門môn 也dã 。

【# 三tam 止chỉ 門môn 】# 止chỉ 者giả 攝nhiếp 心tâm 靜tĩnh 慮lự 也dã 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 雖tuy 因nhân 前tiền 隨tùy 息tức 心tâm 安an 明minh 靜tĩnh 而nhi 定định 猶do 未vị 發phát 若nhược 心tâm 依y 隨tùy 則tắc 微vi 有hữu 起khởi 想tưởng 之chi 亂loạn 苟cẩu 欲dục 澄trừng 渟# 安an 隱ẩn 莫mạc 若nhược 於ư 止chỉ 故cố 次thứ 捨xả 隨tùy 修tu 止chỉ 凝ngưng 心tâm 寂tịch 慮lự 禪thiền 定định 自tự 發phát 故cố 以dĩ 止chỉ 為vi 門môn 也dã 。

【# 四tứ 觀quán 門môn 】# 觀quán 者giả 分phân 別biệt 觀quán 察sát 。 之chi 心tâm 也dã 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 雖tuy 因nhân 前tiền 止chỉ 證chứng 諸chư 禪thiền 定định 而nhi 觧# 慧tuệ 未vị 發phát 若nhược 心tâm 住trụ 定định 則tắc 有hữu 味vị 着trước 之chi 失thất 是thị 故cố 不bất 着trước 於ư 止chỉ 起khởi 觀quán 分phân 別biệt 則tắc 無vô 漏lậu 方phương 便tiện 因nhân 此thử 開khai 發phát 故cố 以dĩ 觀quán 為vi 門môn 也dã (# 無vô 漏lậu 方phương 便tiện 者giả 漏lậu 謂vị 因nhân 見kiến 思tư 惑hoặc 漏lậu 落lạc 生sanh 死tử 也dã 將tương 斷đoạn 此thử 惑hoặc 而nhi 證chứng 無vô 生sanh 故cố 名danh 無vô 漏lậu 方phương 便tiện )# 。

【# 五ngũ 還hoàn 門môn 】# 還hoàn 者giả 轉chuyển 心tâm 反phản 照chiếu 也dã 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 雖tuy 修tu 前tiền 觀quán 分phân 別biệt 觀quán 察sát 。 而nhi 真chân 明minh 未vị 發phát 即tức 當đương 捨xả 觀quán 修tu 還hoàn 反phản 照chiếu 能năng 觀quán 之chi 心tâm 念niệm 念niệm 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 加gia 功công 力lực 。 任nhậm 運vận 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 故cố 以dĩ 還hoàn 為vi 門môn 也dã 。

【# 六lục 淨tịnh 門môn 】# 淨tịnh 者giả 心tâm 無vô 所sở 依y 。 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 之chi 垢cấu 也dã 謂vị 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 雖tuy 修tu 前tiền 還hoàn 而nhi 真chân 明minh 猶do 未vị 能năng 發phát 即tức 當đương 捨xả 還hoàn 修tu 淨tịnh 淨tịnh 心tâm 成thành 就tựu 即tức 發phát 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 故cố 以dĩ 淨tịnh 為vi 門môn 也dã (# 三tam 乘thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 也dã )# 。

六lục 神thần 通thông (# 出xuất 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ )#

瓔anh 珞lạc 經Kinh 云vân 神thần 名danh 天thiên 心tâm 通thông 名danh 慧tuệ 性tánh 天thiên 然nhiên 之chi 慧tuệ 徹triệt 照chiếu 無vô 礙ngại 故cố 名danh 神thần 通thông 。

【# 一nhất 天thiên 眼nhãn 通thông 】# 謂vị 能năng 見kiến 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 苦khổ 樂lạc 之chi 相tướng 及cập 見kiến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 形hình 色sắc 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 是thị 名danh 天thiên 眼nhãn 。 通thông (# 六lục 道đạo 者giả 天thiên 道Đạo 人Nhân 道đạo 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 畜súc 生sanh 道đạo 地địa 獄ngục 道đạo 也dã )# 。

【# 二nhị 天thiên 耳nhĩ 通thông 】# 謂vị 能năng 聞văn 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 語ngữ 言ngôn 及cập 世thế 間gian 種chủng 種chủng 。 音âm 聲thanh 是thị 名danh 天thiên 耳nhĩ 通thông 。

【# 三tam 知tri 他tha 心tâm 通thông 。 】# 謂vị 能năng 知tri 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 心tâm 中trung 所sở 念niệm 。 之chi 事sự 是thị 名danh 。 知tri 他tha 心tâm 通thông 。

【# 四tứ 宿túc 命mạng 通thông 】# 謂vị 能năng 知tri 自tự 身thân 一nhất 世thế 二nhị 世thế 三tam 世thế 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 萬vạn 。 世thế 宿túc 命mạng 及cập 所sở 作tác 之chi 事sự 。 亦diệc 能năng 知tri 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 宿túc 命mạng 及cập 所sở 作tác 之chi 事sự 。 是thị 名danh 宿túc 命mạng 通thông 。

【# 五ngũ 身thân 如như 意ý 通thông 】# 謂vị 身thân 能năng 飛phi 行hành 。 山sơn 海hải 無vô 礙ngại 於ư 此thử 界giới 沒một 從tùng 彼bỉ 界giới 出xuất 於ư 彼bỉ 界giới 沒một 從tùng 此thử 界giới 出xuất 大đại 能năng 作tác 小tiểu 小tiểu 能năng 作tác 大đại 隨tùy 意ý 變biến 現hiện 。 是thị 名danh 身thân 如như 意ý 通thông 。

【# 六lục 漏lậu 盡tận 通thông 】# 漏lậu 盡tận 通thông 者giả 漏lậu 即tức 三tam 界giới 見kiến 思tư 惑hoặc 也dã 謂vị 羅La 漢Hán 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 不bất 受thọ 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 而nhi 得đắc 神thần 通thông 是thị 名danh 漏lậu 盡tận 通thông (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 見kiến 思tư 惑hoặc 者giả 謂vị 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 起khởi 諸chư 分phân 別biệt 。 曰viết 見kiến 惑hoặc 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 五ngũ 根căn 對đối 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 五ngũ 塵trần 起khởi 諸chư 貪tham 愛ái 曰viết 思tư 惑hoặc 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học )# 。

六lục 聚tụ 戒giới 名danh 義nghĩa (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

聚tụ 者giả 集tập 也dã 由do 眾chúng 生sanh 罪tội 有hữu 重trọng 輕khinh 故cố 佛Phật 制chế 諸chư 戒giới 結kết 罪tội 不bất 一nhất 因nhân 隨tùy 其kỳ 重trọng/trùng 輕khinh 集tập 分phần/phân 六lục 類loại 故cố 云vân 六lục 聚tụ 也dã 。

【# 一nhất 波ba 羅la 夷di 】# 梵Phạn 語ngữ 波ba 羅la 夷di 華hoa 言ngôn 棄khí 謂vị 犯phạm 此thử 罪tội 者giả 。 永vĩnh 棄khí 於ư 佛Phật 法Pháp 之chi 外ngoại 也dã 又hựu 云vân 極cực 惡ác 釋thích 義nghĩa 有hữu 三tam 一nhất 者giả 由do 犯phạm 此thử 戒giới 道Đạo 果Quả 無vô 分phần/phân 二nhị 者giả 不bất 與dữ 僧Tăng 中trung 共cộng 住trú 三tam 者giả 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。 故cố 名danh 極cực 惡ác 。

【# 二nhị 僧Tăng 伽già 婆bà 尸thi 沙sa 】# 梵Phạn 語ngữ 僧Tăng 伽già 婆bà 尸thi 沙sa 華hoa 言ngôn 僧Tăng 殘tàn 謂vị 犯phạm 此thử 罪tội 者giả 。 如như 人nhân 被bị 他tha 斫chước 殘tàn 命mạng 雖tuy 未vị 盡tận 形hình 已dĩ 殘tàn 癈phế 小tiểu 有hữu 可khả 救cứu 之chi 理lý 僧Tăng 為vi 作tác 法pháp 除trừ 此thử 之chi 罪tội 故cố 名danh 僧Tăng 殘tàn 。

【# 三tam 偷thâu 蘭lan 遮già 】# 梵Phạn 語ngữ 偷thâu 蘭lan 善thiện 見kiến 律luật 云vân 偷thâu 蘭lan 名danh 大đại 遮già 是thị 華hoa 言ngôn 謂vị 遮già 障chướng 善thiện 道đạo 此thử 華hoa 梵Phạm 兼kiêm 舉cử 也dã 謂vị 犯phạm 此thử 罪tội 者giả 。 大đại 障chướng 善thiện 道đạo 墮đọa 於ư 惡ác 趣thú 。 也dã (# 善thiện 道đạo 者giả 人nhân 天thiên 也dã 惡ác 趣thú 者giả 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 地địa 獄ngục 也dã )# 。

【# 四tứ 波ba 逸dật 提đề 】# 梵Phạn 語ngữ 波ba 逸dật 提đề 華hoa 言ngôn 墮đọa 謂vị 犯phạm 此thử 罪tội 者giả 。 當đương 墮đọa 八bát 寒hàn 八bát 熱nhiệt 。 地địa 獄ngục 也dã (# 八bát 寒hàn 者giả 頞Át 浮Phù 陀Đà 獄Ngục 。 泥nê 頼# 浮phù 陀đà 獄ngục 阿A 吒Tra 吒Tra 獄Ngục 。 阿a 波ba 波ba 獄ngục 嘔# 喉hầu 獄ngục 欝uất 波ba 羅la 獄ngục 波Ba 頭Đầu 摩Ma 獄Ngục 。 芬phân 陀đà 利lợi 獄ngục 八bát 熱nhiệt 者giả 想tưởng 獄ngục 黑hắc 繩thằng 獄ngục 堆đôi 壓áp 獄ngục 呌khiếu 喚hoán 獄ngục 大đại 呌khiếu 喚hoán 獄ngục 燒thiêu 炙chích 獄ngục 大đại 燒thiêu 炙chích 獄ngục 無Vô 間Gián 獄Ngục 也dã )# 。

【# 五ngũ 波ba 羅la 提đề 提đề 舍xá 尼ni 】# 梵Phạn 語ngữ 波ba 羅la 提đề 提đề 舍xá 尼ni 華hoa 言ngôn 向hướng 彼bỉ 悔hối 僧Tăng 祇kỳ 律luật 云vân 此thử 罪tội 應ứng 對đối 眾chúng 發phát 露lộ 懺sám 悔hối 是thị 也dã 。

【# 六lục 突đột 吉cát 羅la 】# 善thiện 見kiến 律luật 云vân 梵Phạn 語ngữ 名danh 突đột 吉cát 羅la 華hoa 言ngôn 惡ác 作tác 謂vị 身thân 口khẩu 所sở 作tác 。 之chi 惡ác 也dã 四tứ 分phần/phân 律luật 本bổn 云vân 梵Phạn 語ngữ 名danh 式thức 义# 迦ca 羅la 尼ni 華hoa 言ngôn 應ưng 當đương 學học 謂vị 此thử 戒giới 難nan 持trì 易dị 犯phạm 常thường 湏# 念niệm 學học 故cố 不bất 列liệt 罪tội 名danh 但đãn 云vân 應ưng 當đương 學học 。

六Lục 種Chủng 性Tánh (# 出Xuất 瓔Anh 珞Lạc 本Bổn 業Nghiệp 經Kinh )#

種chủng 性tánh 者giả 種chủng 別biệt 性tánh 分phần/phân 也dã 種chủng 即tức 種chủng 子tử 有hữu 發phát 生sanh 之chi 義nghĩa 性tánh 即tức 性tánh 分phần/phân 乃nãi 自tự 分phần/phân 不bất 改cải 之chi 義nghĩa 瓔anh 珞lạc 經kinh 對đối 別biệt 教giáo 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 而nhi 論luận 故cố 有hữu 六lục 種chủng 性tánh 然nhiên 性tánh 通thông 六lục 位vị 種chủng 局cục 在tại 因nhân 故cố 前tiền 之chi 四tứ 位vị 名danh 種chủng 等đẳng 覺giác 雖tuy 在tại 因nhân 然nhiên 勝thắng 前tiền 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 故cố 不bất 言ngôn 種chủng 也dã (# 局cục 在tại 因nhân 者giả 謂vị 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 十Thập 地Địa 皆giai 属# 於ư 因nhân 位vị 故cố 也dã )# 。

【# 一nhất 習tập 種chủng 性tánh 】# 謂vị 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 研nghiên 習tập 空không 觀quán 破phá 見kiến 思tư 惑hoặc 故cố 名danh 習tập 種chủng 性tánh (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã )# 。

【# 二nhị 性tánh 種chủng 性tánh 】# 謂vị 十thập 行hành 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 證chứng 本bổn 性tánh 真chân 空không 之chi 理lý 不bất 住trụ 於ư 空không 。 而nhi 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 性tánh 種chủng 性tánh (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 着trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã )# 。

【# 三tam 道đạo 種chủng 性tánh 】# 謂vị 十thập 回hồi 向hướng 菩Bồ 薩Tát 因nhân 修tu 中trung 道đạo 妙diệu 觀quán 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 佛Phật 法Pháp 故cố 名danh 道đạo 種chủng 性tánh (# 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã )# 。

【# 四tứ 聖thánh 種chủng 性tánh 】# 謂vị 前tiền 諸chư 位vị 皆giai 名danh 賢hiền 位vị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 由do 修tu 中trung 道đạo 妙diệu 觀quán 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 證chứng 入nhập 聖thánh 地địa 故cố 名danh 聖thánh 種chủng 性tánh (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 五ngũ 等đẳng 覺giác 性tánh 】# 謂vị 望vọng 後hậu 妙diệu 覺giác 猶do 有hữu 一nhất 等đẳng 勝thắng 前tiền 諸chư 位vị 得đắc 稱xưng 為vi 覺giác 是thị 名danh 等đẳng 覺giác 性tánh 。

【# 六lục 妙diệu 覺giác 性tánh 】# 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 名danh 妙diệu 覺giác 性tánh (# 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 者giả 謂vị 既ký 能năng 覺giác 悟ngộ 自tự 己kỷ 而nhi 又hựu 覺giác 悟ngộ 他tha 人nhân 也dã )# 。

六lục 相tương/tướng (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 一Nhất 乘Thừa 教giáo 義nghĩa 分phân 齊tề 章chương )#

六lục 相tương/tướng 者giả 謂vị 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 之chi 體thể 而nhi 有hữu 六lục 種chủng 名danh 義nghĩa 之chi 相tướng 也dã 然nhiên 法Pháp 界Giới 體thể 。 同đồng 本bổn 無vô 異dị 相tướng 。 由do 法pháp 入nhập 於ư 義nghĩa 遂toại 有hữu 六lục 名danh 名danh 雖tuy 有hữu 六lục 不bất 離ly 一nhất 體thể 交giao 徹triệt 融dung 通thông 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 故cố 也dã 。

【# 一nhất 緫# 相tương/tướng 】# 一nhất 即tức 具cụ 多đa 為vi 緫# 謂vị 一nhất 法Pháp 界Giới 之chi 體thể 能năng 具cụ 多đa 種chủng 之chi 義nghĩa 也dã 如như 人nhân 之chi 身thân 能năng 具cụ 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 根căn 而nhi 為vi 一nhất 體thể 故cố 云vân 緫# 相tương/tướng 。

【# 二nhị 別biệt 相tướng 】# 多đa 即tức 非phi 一nhất 為vi 別biệt 謂vị 理lý 體thể 雖tuy 一nhất 而nhi 有hữu 種chủng 種chủng 。 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 也dã 如như 身thân 體thể 雖tuy 一nhất 而nhi 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 。 諸chư 根căn 各các 各các 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 別biệt 相tướng 。

【# 三tam 同đồng 相tương/tướng 】# 義nghĩa 不bất 相tương 違vi 名danh 同đồng 謂vị 義nghĩa 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。 差sai 別biệt 而nhi 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 。 緣duyên 起khởi 故cố 也dã 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 根căn 雖tuy 各các 不bất 同đồng 而nhi 共cộng 一nhất 身thân 不bất 相tương 違vi 背bội 。 故cố 曰viết 同đồng 相tương/tướng 。

【# 四tứ 異dị 相tướng 】# 多đa 義nghĩa 相tương 望vọng 為vi 異dị 謂vị 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 之chi 義nghĩa 雖tuy 同đồng 一nhất 體thể 而nhi 各các 適thích 其kỳ 宜nghi 不bất 相tương 混hỗn 濫lạm 也dã 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 根căn 各các 得đắc 其kỳ 用dụng 而nhi 不bất 雜tạp 亂loạn 。 故cố 云vân 異dị 相tướng 。

【# 五ngũ 成thành 相tương/tướng 】# 一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 和hòa 合hợp 為vi 成thành 謂vị 種chủng 種chủng 緣duyên 起khởi 之chi 義nghĩa 共cộng 成thành 法Pháp 界Giới 緫# 相tương/tướng 之chi 體thể 也dã 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 根căn 共cộng 成thành 一nhất 身thân 之chi 用dụng 故cố 云vân 成thành 相tương/tướng 。

【# 六lục 壞hoại 相tương/tướng 】# 諸chư 法pháp 各các 住trụ 本bổn 位vị 為vi 壞hoại 謂vị 諸chư 法pháp 之chi 義nghĩa 。 各các 各các 自tự 住trụ 本bổn 位vị 則tắc 緫# 相tương/tướng 不bất 成thành 也dã 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 根căn 各các 住trụ 自tự 位vị 一nhất 體thể 不bất 成thành 故cố 云vân 壞hoại 相tương/tướng 。

六lục 因nhân (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

【# 一nhất 相tương 應ứng 因nhân 】# 應ưng 當đương 也dã 謂vị 心tâm 王vương 與dữ 心tâm 所sở 共cộng 相tương 應ưng 故cố 如như 親thân 友hữu 知tri 識thức 。 和hòa 合hợp 成thành 事sự 故cố 名danh 相tướng 應ưng 因nhân (# 心tâm 王vương 即tức 第đệ 八bát 識thức 也dã 心tâm 所sở 即tức 受thọ 想tưởng 行hành 也dã )# 。

【# 二nhị 俱câu 有hữu 因nhân 】# 俱câu 有hữu 因nhân 亦diệc 名danh 共cộng 因nhân 謂vị 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 更cánh 相tương 佐tá 助trợ 如như 兄huynh 弟đệ 同đồng 生sanh 互hỗ 相tương 成thành 濟tế 故cố 名danh 俱câu 有hữu 因nhân 。

【# 三tam 同đồng 類loại 因nhân 】# 同đồng 類loại 因nhân 亦diệc 名danh 自tự 種chủng 因nhân 謂vị 過quá 去khứ 善thiện 法Pháp 與dữ 現hiện 在tại 善thiện 法Pháp 為vi 因nhân 現hiện 在tại 善thiện 法Pháp 與dữ 未vị 來lai 善thiện 法Pháp 為vi 因nhân 故cố 名danh 同đồng 類loại 因nhân 惡ác 無vô 記ký 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 (# 惡ác 無vô 記ký 法pháp 者giả 。 惡ác 即tức 惡ác 法pháp 無vô 記ký 即tức 不bất 善thiện 不bất 惡ác 之chi 法pháp 也dã )# 。

【# 四tứ 遍biến 行hành 因nhân 】# 謂vị 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 下hạ 惑hoặc 也dã 此thử 惑hoặc 徧biến 於ư 二nhị 諦đế 故cố 名danh 遍biến 行hành 因nhân (# 苦Khổ 諦Đế 下hạ 惑hoặc 十thập 使sử 具cụ 足túc 即tức 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 見kiến 取thủ 戒giới 取thủ 邪tà 見kiến 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 疑nghi 也dã 集Tập 諦Đế 下hạ 惑hoặc 但đãn 有hữu 七thất 使sử 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 戒giới 取thủ 也dã )# 。

【# 五ngũ 異dị 熟thục 因nhân 】# 謂vị 行hành 善thiện 惡ác 因nhân 得đắc 善thiện 惡ác 報báo 異dị 世thế 而nhi 熟thục 故cố 名danh 異dị 熟thục 因nhân 。

【# 六lục 能năng 作tác 因nhân 】# 謂vị 眼nhãn 與dữ 色sắc 為vi 緣duyên 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 與dữ 法pháp 為vi 緣duyên 能năng 生sanh 意ý 識thức 等đẳng 皆giai 名danh 能năng 作tác 因nhân 。

六Lục 種Chủng 因Nhân (# 出Xuất 楞Lăng 伽Già 經Kinh )#

【# 一nhất 當đương 有hữu 因nhân 】# 謂vị 現hiện 在tại 六lục 根căn 對đối 於ư 六lục 塵trần 所sở 作tác 之chi 法pháp 。 為vi 因nhân 此thử 因nhân 能năng 招chiêu 未vị 來lai 當đương 有hữu 。 之chi 果quả 故cố 名danh 當đương 有hữu 因nhân (# 六lục 根căn 者giả 眼nhãn 根căn 耳nhĩ 根căn 鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 身thân 根căn 意ý 根căn 也dã 六lục 塵trần 者giả 色sắc 塵trần 聲thanh 塵trần 香hương 塵trần 味vị 塵trần 觸xúc 塵trần 法pháp 塵trần 也dã )# 。

【# 二nhị 相tương 續tục 因nhân 】# 謂vị 因nhân 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 攀phàn 緣duyên 根căn 塵trần 以dĩ 成thành 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 而nhi 招chiêu 未vị 來lai 之chi 果quả 於ư 未vị 來lai 果quả 復phục 起khởi 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 展triển 轉chuyển 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 故cố 名danh 相tướng 續tục 因nhân 。

【# 三tam 相tương/tướng 因nhân 】# 謂vị 以dĩ 所sở 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 相tương/tướng 為vi 因nhân 由do 因nhân 感cảm 果quả 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 故cố 名danh 相tướng 因nhân 。

【# 四tứ 作tác 因nhân 】# 謂vị 作tác 勝thắng 因nhân 已dĩ 獲hoạch 勝thắng 報báo 於ư 勝thắng 報báo 上thượng 更cánh 作tác 勝thắng 因nhân 故cố 名danh 作tác 因nhân 。

【# 五ngũ 顯hiển 示thị 因nhân 】# 謂vị 一nhất 念niệm 妄vọng 想tưởng 若nhược 生sanh 必tất 有hữu 所sở 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 相tương/tướng 如như 燈đăng 照chiếu 物vật 顯hiển 然nhiên 可khả 見kiến 故cố 名danh 顯hiển 示thị 因nhân 。

【# 六lục 待đãi 因nhân 】# 待đãi 即tức 對đối 也dã 謂vị 妄vọng 想tưởng 滅diệt 時thời 還hoàn 作tác 作tác 時thời 還hoàn 滅diệt 若nhược 相tương 續tục 念niệm 斷đoạn 則tắc 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 以dĩ 妄vọng 對đối 不bất 妄vọng 故cố 名danh 待đãi 因nhân 。

六Lục 種Chủng 調Điều 伏Phục (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 善Thiện 戒Giới 經Kinh )#

【# 一nhất 性tánh 調điều 伏phục 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 宿túc 有hữu 善thiện 根căn 種chủng 性tánh 故cố 能năng 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 調điều 伏phục 身thân 心tâm 。 諸chư 煩phiền 惱não 障chướng 。 由do 是thị 得đắc 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 性tánh 調điều 伏phục (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 二nhị 眾chúng 生sanh 調điều 伏phục 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 善thiện 能năng 調điều 伏phục 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 有hữu 聲Thanh 聞Văn 。 性tánh 者giả 令linh 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 有hữu 緣Duyên 覺Giác 性tánh 者giả 令linh 得đắc 緣Duyên 覺Giác 。 道đạo 乃nãi 至chí 有hữu 人nhân 天thiên 性tánh 者giả 令linh 其kỳ 得đắc 人nhân 天thiên 樂lạc 。 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 。 調điều 伏phục (# 聲Thanh 聞Văn 道đạo 即tức 四Tứ 諦Đế 也dã 緣Duyên 覺Giác 道đạo 即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 也dã )# 。

【# 三tam 行hành 調điều 伏phục 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 萬vạn 行hạnh 調điều 伏phục 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 而nhi 能năng 具cụ 足túc 佛Phật 道Đạo 。 復phục 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 修tu 習tập 苦khổ 行hạnh 。 心tâm 無vô 悔hối 恨hận 。 是thị 名danh 行hành 調điều 伏phục 。

【# 四tứ 方phương 便tiện 調điều 伏phục 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 如như 初sơ 發phát 心tâm 者giả 。 教giáo 持trì 禁cấm 戒giới 。 脫thoát 離ly 生sanh 死tử 已dĩ 發phát 心tâm 者giả 。 教giáo 令linh 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 受thọ 持trì 經Kinh 法Pháp 。 是thị 名danh 方phương 便tiện 調điều 伏phục 。

【# 五ngũ 熟thục 調điều 伏phục 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 無vô 善thiện 根căn 者giả 。 說thuyết 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 其kỳ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 有hữu 善thiện 根căn 者giả 說thuyết 出xuất 世thế 法Pháp 。 令linh 其kỳ 增tăng 長trưởng 成thành 熟thục 。 善thiện 果quả 是thị 名danh 熟thục 調điều 伏phục 。

【# 六lục 熟thục 調điều 伏phục 印ấn 】# 印ấn 即tức 法pháp 印ấn 以dĩ 法pháp 自tự 印ấn 其kỳ 心tâm 也dã 印ấn 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 專chuyên 念niệm 菩Bồ 提Đề 其kỳ 心tâm 柔nhu 輭nhuyễn 未vị 能năng 清thanh 淨tịnh 名danh 下hạ 熟thục 調điều 伏phục 印ấn 二nhị 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 得đắc 清thanh 淨tịnh 未vị 能năng 具cụ 足túc 最tối 大đại 寂tịch 靜tĩnh 名danh 中trung 熟thục 調điều 伏phục 印ấn 三tam 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 多đa 劫kiếp 具cụ 足túc 清thanh 淨tịnh 。 獲hoạch 大đại 寂tịch 靜tĩnh 道Đạo 品Phẩm 圓viên 滿mãn 名danh 上thượng 熟thục 調điều 伏phục 印ấn 也dã (# 劫kiếp 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 劫kiếp 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết )# 。

種chủng 子tử 識thức 六lục 義nghĩa (# 出xuất 成thành 唯duy 識thức 論luận )#

種chủng 即tức 能năng 生sanh 之chi 義nghĩa 也dã 謂vị 於ư 八bát 識thức 之chi 中trung 隨tùy 一nhất 識thức 起khởi 時thời 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 善thiện 惡ác 之chi 法pháp 。 故cố 名danh 種chủng 子tử 識thức (# 八bát 識thức 者giả 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 識thức 鼻tị 識thức 舌thiệt 識thức 身thân 識thức 意ý 識thức 末mạt 那na 識thức 阿a 頼# 耶da 識thức 也dã )# 。

【# 一nhất 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 】# 梵Phạn 語ngữ 剎sát 那na 華hoa 言ngôn 一nhất 念niệm 謂vị 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 種chủng 子tử 一nhất 念niệm 纔tài 生sanh 生sanh 則tắc 隨tùy 滅diệt 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 剎sát 那na 變biến 異dị 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 等đẳng 。 諸chư 識thức 種chủng 子tử 各các 各các 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 為vi 剎sát 那na 滅diệt 義nghĩa 。

【# 二nhị 果quả 俱câu 有hữu 義nghĩa 】# 果quả 即tức 識thức 與dữ 根căn 也dã 謂vị 識thức 與dữ 根căn 同đồng 時thời 俱câu 起khởi 。 以dĩ 成thành 力lực 用dụng 也dã 如như 眼nhãn 根căn 照chiếu 色sắc 境cảnh 時thời 眼nhãn 識thức 隨tùy 即tức 同đồng 緣duyên 耳nhĩ 根căn 照chiếu 聲thanh 境cảnh 時thời 耳nhĩ 識thức 隨tùy 即tức 同đồng 緣duyên 於ư 諸chư 實thật 境cảnh 分phân 明minh 顯hiển 了liễu 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 為vi 果quả 俱câu 有hữu 義nghĩa 。

【# 三tam 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 識thức 起khởi 時thời 種chủng 子tử 隨tùy 轉chuyển 如như 眼nhãn 根căn 照chiếu 境cảnh 時thời 眼nhãn 識thức 種chủng 子tử 隨tùy 即tức 相tương 續tục 無vô 有hữu 間gian 隔cách 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 等đẳng 。 諸chư 識thức 各các 各các 起khởi 時thời 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 恆hằng 隨tùy 相tương 續tục 是thị 為vi 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 義nghĩa 。

【# 四tứ 性tánh 决# 定định 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 識thức 各các 各các 所sở 緣duyên 善thiện 惡ác 。 無vô 記ký 三tam 性tánh 。 無vô 有hữu 間gian 雜tạp 。 也dã 如như 眼nhãn 識thức 緣duyên 惡ác 境cảnh 則tắc 成thành 惡ác 法pháp 不bất 能năng 成thành 善thiện 法Pháp 如như 緣duyên 善thiện 境cảnh 則tắc 成thành 善thiện 法Pháp 不bất 能năng 成thành 惡ác 法pháp 若nhược 緣duyên 無vô 記ký 則tắc 不bất 能năng 成thành 善thiện 惡ác 二nhị 法pháp 諸chư 識thức 起khởi 時thời 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 為vi 性tánh 决# 定định 義nghĩa (# 無vô 記ký 性tánh 不bất 善thiện 不bất 惡ác 之chi 性tánh 也dã )# 。

【# 五ngũ 待đãi 眾chúng 緣duyên 義nghĩa 】# 謂vị 識thức 非phi 一nhất 因nhân 而nhi 生sanh 必tất 假giả 眾chúng 緣duyên 而nhi 後hậu 成thành 就tựu 如như 眼nhãn 識thức 種chủng 子tử 須tu 得đắc 空không 明minh 根căn 境cảnh 等đẳng 緣duyên 方phương 得đắc 顯hiển 發phát 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 等đẳng 。 諸chư 識thức 種chủng 子tử 亦diệc 待đãi 眾chúng 緣duyên 而nhi 得đắc 成thành 就tựu 。 是thị 為vi 待đãi 眾chúng 緣duyên 義nghĩa (# 空không 即tức 無vô 壅ủng 明minh 即tức 光quang 明minh )# 。

【# 六lục 引dẫn 自tự 果quả 義nghĩa 】# 謂vị 諸chư 識thức 各các 引dẫn 自tự 體thể 果quả 用dụng 非phi 是thị 色sắc 心tâm 交giao 互hỗ 而nhi 成thành 也dã 如như 眼nhãn 根căn 照chiếu 時thời 眼nhãn 識thức 即tức 緣duyên 所sở 對đối 實thật 境cảnh 而nhi 不bất 混hỗn 於ư 聲thanh 香hương 之chi 別biệt 體thể 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 等đẳng 。 諸chư 識thức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 為vi 引dẫn 自tự 果quả 義nghĩa 。

大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu