妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú
Quyển 9
隋Tùy 智Trí 顗 說Thuyết

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 九cửu 上thượng

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

非phi 遠viễn 非phi 近cận 文văn 為vi 三tam 。

一nhất 。 總tổng 標tiêu 境cảnh 智trí 。 二nhị 。 別biệt 釋thích 。 三tam 。 結kết 成thành 。

觀quán

者giả 。 中trung 道đạo 觀quán 智trí 也dã 。

一nhất 切thiết 法pháp

者giả 。 十thập 法Pháp 界Giới 境cảnh 也dã 。 若nhược 單đơn 論luận 智trí 。 智trí 無vô 所sở 觀quán 。 故cố 舉cử 一nhất 切thiết 以dĩ 顯hiển 皆giai 空không 。

如như 實thật

去khứ 。 別biệt 釋thích 也dã 。 二nhị 邊biên 三tam 諦đế 無vô 一nhất 異dị 名danh 。

如như

非phi 七thất 方phương 便tiện 故cố 名danh 。

實thật

以dĩ 實thật 為vi 相tương/tướng 故cố 言ngôn 。

如như 實thật 相tướng

不bất 顛điên 倒đảo

者giả 。 無vô 八bát 倒đảo 也dã 。

不bất 動động

者giả 。 不bất 為vi 二nhị 死tử 所sở 動động 也dã 。

不bất 退thoái

者giả 。 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 也dã 。

不bất 轉chuyển

者giả 。 不bất 如như 凡phàm 夫phu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 不bất 如như 二Nhị 乘Thừa 轉chuyển 凡phàm 聖thánh 。

如như 虛hư 空không

者giả 。 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 字tự 不bất 可khả 得đắc 。 中trung 道đạo 觀quán 智trí 亦diệc 但đãn 有hữu 字tự 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。

無vô 所sở 有hữu 性tánh

者giả 。 無vô 自tự 。 他tha 。 共cộng 。 無vô 因nhân 等đẳng 性tánh 也dã 。

一nhất 切thiết 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn

者giả 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。

不bất 生sanh

者giả 。 惑hoặc 智trí 理lý 皆giai 不bất 生sanh 也dã 。

不bất 出xuất

者giả 。 如Như 來Lai 所sở 治trị 。 畢tất 竟cánh 不bất 復phục 發phát 也dã 。

不bất 起khởi

者giả 。 諸chư 方phương 便tiện 皆giai 寂tịch 滅diệt 也dã 。

無vô 名danh

者giả 。 名danh 不bất 能năng 名danh 也dã 。

無vô 相tướng

者giả 。 相tương/tướng 不bất 能năng 相tương/tướng 也dã 。

無vô 所sở 有hữu

者giả 。 無vô 二nhị 邊biên 之chi 有hữu 也dã 。

無vô 量lượng

者giả 。 非phi 數số 法pháp 也dã 。

無vô 邊biên

者giả 。 無vô 方phương 所sở 也dã 。

無vô 礙ngại 無vô 障chướng

者giả 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 也dã 。

但đãn 以dĩ 因nhân 緣duyên 有hữu

者giả 。 結kết 也dã 。 上thượng 直trực 明minh 中trung 道đạo 觀quán 慧tuệ 。 今kim 明minh 雙song 照chiếu 二nhị 邊biên 。 理lý 性tánh 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 非phi 解giải 非phi 惑hoặc 。 而nhi 從tùng 惑hoặc 因nhân 緣duyên 生sanh 生sanh 死tử 。 從tùng 解giải 因nhân 緣duyên 生sanh 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 因nhân 緣duyên 有hữu 有hữu 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 。 者giả 生sanh 於ư 生sanh 死tử 。 此thử 則tắc 雙song 照chiếu 意ý 顯hiển 也dã 。

常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 如như 是thị 等đẳng 法pháp

者giả 。 即tức 三tam 諦đế 等đẳng 法pháp 也dã 。 又hựu 。

但đãn 因nhân 緣duyên 有hữu 。 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh

者giả 。 結kết 不bất 思tư 議nghị 三tam 諦đế 境cảnh 也dã 。

故cố 說thuyết

者giả 。 不bất 思tư 議nghị 教giáo 也dã 。

常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán

者giả 。 結kết 不bất 思tư 議nghị 三tam 觀quán 也dã 。 又hựu 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 如như 實thật 相tướng 。 標tiêu 觀quán 體thể 。 不bất 顛điên 倒đảo 去khứ 九cửu 句cú 。 釋thích 觀quán 相tương/tướng 。 不bất 為vi 二nhị 邊biên 八bát 倒đảo 所sở 動động 。 名danh 不bất 倒đảo 不bất 動động 。 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 二nhị 地địa 。 故cố 云vân 不bất 退thoái 不bất 轉chuyển 。 此thử 二nhị 句cú 明minh 智trí 用dụng 理lý 。 非phi 未vị 來lai 故cố 不bất 生sanh 。 非phi 過quá 去khứ 故cố 不bất 出xuất 。 非phi 現hiện 在tại 故cố 不bất 起khởi 。 《# 釋thích 論luận 》# 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 。

如như 虛hư 空không 。 無vô 入nhập 。 無vô 出xuất 。 無vô 住trụ 相tương/tướng 。

《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 》# 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 未vị 來lai 入nhập 處xứ 。 無vô 過quá 去khứ 出xuất 處xứ 。 無vô 現hiện 在tại 住trú 處xứ 。 第đệ 四tứ 十thập 三tam 云vân 。

因nhân 邊biên 不bất 起khởi 名danh 不bất 出xuất 。 緣duyên 邊biên 不bất 起khởi 名danh 不bất 生sanh 。

凡phàm 有hữu 十thập 九cửu 句cú 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 。 後hậu 十thập 八bát 句cú 對đối 《# 大đại 品phẩm 》# 十thập 八bát 空không 。 如như 實thật 相tướng 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 不bất 顛điên 倒đảo 即tức 內nội 空không 。 內nội 無vô 六lục 入nhập 我ngã 我ngã 所sở 。 不bất 顛điên 倒đảo 不bất 動động 即tức 外ngoại 空không 。 外ngoại 不bất 為vi 六lục 塵trần 流lưu 動động 也dã 。 不bất 退thoái 者giả 即tức 內nội 外ngoại 空không 。 十thập 二nhị 入nhập 空không 故cố 。 故cố 言ngôn 不bất 退thoái 。 不bất 轉chuyển 即tức 空không 空không 。 空không 破phá 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 是thị 所sở 破phá 。 空không 是thị 能năng 破phá 。 無vô 復phục 諸chư 法pháp 唯duy 有hữu 空không 在tại 。 此thử 空không 亦diệc 空không 。 故cố 言ngôn 空không 空không 。 空không 既ký 空không 故cố 無vô 復phục 能năng 轉chuyển 。 故cố 言ngôn 不bất 轉chuyển 也dã 。 如như 虛hư 空không 即tức 是thị 大đại 空không 。 執chấp 方phương 計kế 破phá 故cố 。 言ngôn 如như 虛hư 空không 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 即tức 畢tất 竟cánh 空không 。 諸chư 法pháp 無vô 遺di 餘dư 故cố 。 名danh 畢tất 竟cánh 空không 。 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 也dã 。 一nhất 切thiết 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 即tức 一nhất 切thiết 空không 。 一nhất 切thiết 空không 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 不bất 生sanh 即tức 有hữu 為vi 空không 。 有hữu 為vì 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 既ký 不bất 合hợp 即tức 不bất 生sanh 。 不bất 出xuất 即tức 無vô 為vi 空không 。 無vô 名danh 出xuất 離ly 。 出xuất 離ly 法pháp 空không 故cố 名danh 不bất 出xuất 。 不bất 起khởi 即tức 無vô 始thỉ 空không 。 求cầu 原nguyên 初sơ 不bất 可khả 得đắc 故cố 無vô 起khởi 。 無vô 名danh 即tức 性tánh 空không 可khả 解giải 。 無vô 相tướng 即tức 相tương/tướng 空không 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 即tức 不bất 可khả 得đắc 空không 。 無vô 量lượng 即tức 有hữu 法pháp 空không 。 有hữu 法pháp 即tức 有hữu 量lượng 。 有hữu 量lượng 既ký 空không 故cố 言ngôn 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 即tức 無vô 法pháp 空không 。 無vô 法pháp 則tắc 是thị 邊biên 表biểu 。 今kim 空không 故cố 則tắc 無vô 邊biên 無vô 礙ngại 。 即tức 有hữu 法pháp 無vô 法pháp 空không 。 二nhị 不bất 可khả 得đắc 故cố 言ngôn 無vô 礙ngại 。 無vô 障chướng 即tức 散tán 空không 。 妨phương 障chướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 言ngôn 無vô 障chướng 。 十thập 八bát 空không 皆giai 是thị 中trung 道đạo 正chánh 慧tuệ 。 皆giai 名danh 為vi 空không 。 隨tùy 十thập 八bát 種chủng 境cảnh 故cố 言ngôn 十thập 八bát 耳nhĩ 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

如Như 來Lai 常thường 修tu 十thập 八bát 空không 義nghĩa 故cố

故cố 用dụng 十thập 八bát 空không 。 用dụng 釋thích 十thập 八bát 句cú 也dã 。

偈kệ 有hữu 二nhị 十thập 八bát 行hành 三tam 句cú 。 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 。 頌tụng 標tiêu 章chương 。 次thứ 二nhị 十thập 二nhị 行hành 。 頌tụng 修tu 行hành 。 後hậu 五ngũ 行hành 三tam 句cú 。 明minh 行hành 成thành 。 長trường/trưởng 行hàng 行hàng 。 近cận 別biệt 釋thích 。 偈kệ 中trung 合hợp 頌tụng 。 正chánh 言ngôn 意ý 同đồng 開khai 合hợp 互hỗ 現hiện 。 廣quảng 略lược 之chi 解giải 彌di 復phục 可khả 依y 。 上thượng 行hành 。 近cận 二nhị 文văn 各các 有hữu 三tam 。 今kim 偈kệ 合hợp 頌tụng 不bất 復phục 次thứ 第đệ 。 初sơ 。

應ưng 入nhập 行hành

下hạ 十thập 四tứ 行hành 。 頌tụng 事sự 遠viễn 近cận 。 上thượng 有hữu 十thập 種chủng 遠viễn 離ly 。 頌tụng 中trung 略lược 不bất 次thứ 第đệ 。 在tại 文văn 可khả 見kiến 。 亦diệc 是thị 頌tụng 人nhân 空không 行hành 處xứ 。 取thủ 意ý 即tức 兼kiêm 頌tụng 近cận 處xứ 三tam 意ý 。 故cố 偈kệ 云vân 。

是thị 則tắc 名danh 為vi 。 行Hành 處Xứ 近Cận 處Xứ

常thường 離ly 國quốc 王vương

者giả 。 比Bỉ 丘Khâu 親thân 近cận 國quốc 王vương 有hữu 十thập 非phi 法pháp 。

一nhất 。 陰âm 謀mưu 王vương 命mệnh 。 二nhị 。 王vương 誅tru 大đại 臣thần 。 三tam 。 典điển 藏tạng 亡vong 寶bảo 。 四tứ 。 宮cung 人nhân 懷hoài 妊nhâm 。 五ngũ 。 王vương 身thân 中trúng 毒độc 。 六lục 。 大đại 臣thần 諍tranh 競cạnh 。 七thất 。 二nhị 國quốc 交giao 兵binh 。 八bát 。 王vương 悋lận 不bất 施thí 民dân 。 九cửu 。 歛liễm 民dân 物vật 。 十thập 。 多đa 疾tật 疫dịch 。 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 行hành 咒chú 。 有hữu 此thử 十thập 事sự 。 一nhất 切thiết 臣thần 民dân 。 謂vị 是thị 比Bỉ 丘Khâu 所sở 作tác 。 作tác 此thử 謗báng 比Bỉ 丘Khâu 。 即tức 謗báng 法pháp 亦diệc 謗báng 佛Phật 。 故cố 佛Phật 不bất 令linh 親thân 近cận 王vương 也dã 。

外ngoại 道đạo 梵Phạm 志Chí

者giả 。 《# 摩ma 隥đặng 伽già 經kinh 》# 云vân 。

初sơ 人nhân 名danh 梵Phạm 天Thiên 造tạo 一nhất 韋vi 陀đà 。 次thứ 名danh 白bạch 淨tịnh 。 變biến 一nhất 為vi 四tứ 。

一nhất 名danh 讚tán 誦tụng 韋vi 陀đà 。 二nhị 名danh 祭tế 祀tự 。 三tam 名danh 歌ca 詠vịnh 。 四tứ 名danh 禳# 災tai 。 一nhất 一nhất 各các 三tam 十thập 二nhị 萬vạn 偈kệ 。 合hợp 成thành 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 萬vạn 偈kệ 。 有hữu 一nhất 千thiên 七thất 百bách 卷quyển 也dã 。 次thứ 名danh 弗phất 沙sa 。 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 弟đệ 子tử 。 各các 於ư 一nhất 韋vi 陀đà 。 能năng 廣quảng 分phân 別biệt 。 遂toại 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 韋vi 陀đà 。 次thứ 有hữu 人nhân 名danh 鸚anh 鵡vũ 。 變biến 一nhất 韋vi 陀đà 為vi 十thập 八bát 。 次thứ 有hữu 人nhân 名danh 善thiện 道đạo 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 弟đệ 子tử 。 變biến 為vi 二nhị 十thập 一nhất 韋vi 陀đà 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 變biến 為vi 千thiên 二nhị 百bách 六lục 韋vi 陀đà 也dã 。

毘tỳ 陀đà 論luận 此thử 云vân 智trí 論luận 。 婆bà 耶da 娑sa 造tạo 。 凡phàm 四tứ 種chủng 。

一nhất 信tín 力lực 毘tỳ 陀đà 。 明minh 事sự 火hỏa 滅diệt 罪tội 。 二nhị 。 耶da 受thọ 毘tỳ 陀đà 。 明minh 供cúng 養dường 婆Bà 羅La 門Môn 得đắc 福phước 。 三tam 。 娑sa 摩ma 毘tỳ 陀đà 。 明minh 和hòa 合hợp 二nhị 國quốc 。 四tứ 。 阿a 陀đà 婆bà 毘tỳ 陀đà 。 明minh 鬪đấu 戰chiến 。 讀đọc 此thử 四tứ 論luận 自tự 稱xưng 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 毘tỳ 伽già 羅la 此thử 名danh 記ký 論luận 。 婆bà 尼ni 尼ni 造tạo 。 明minh 種chủng 種chủng 經kinh 書thư 并tinh 諸chư 雜tạp 語ngữ 。 衛vệ 世thế 師sư 論luận 。 優ưu 留lưu 佉khư 造tạo 。 此thử 翻phiên 最tối 勝thắng 。 出xuất 世thế 八bát 百bách 年niên 明minh 六lục 諦đế 。 迦ca 毘tỳ 羅la 此thử 翻phiên 黃hoàng 頭đầu 。 亦diệc 云vân 龜quy 種chủng 。 造tạo 論luận 名danh 僧Tăng 佉khư 。 僧Tăng 佉khư 此thử 云vân 無vô 頂đảnh 。 因nhân 人nhân 名danh 論luận 故cố 言ngôn 迦ca 毘tỳ 羅la 。 說thuyết 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。

小Tiểu 乘Thừa 三Tam 藏Tạng 學học 者giả

佛Phật 在tại 波ba 羅la 柰nại 。 最tối 初sơ 為vi 五ngũ 人nhân 說thuyết 契Khế 經Kinh 。 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 。 佛Phật 在tại 羅La 閱Duyệt 祇Kỳ 。 最tối 初sơ 為vi 須tu 那na 提đề 說thuyết 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。 佛Phật 在tại 毘Tỳ 舍Xá 離Ly 獼Mi 猴Hầu 池Trì 。 最tối 初sơ 為vi 跋bạt 耆kỳ 子tử 說thuyết 。 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 藏tạng 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 。 初sơ 夜dạ 集tập 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 藏tạng 。 《# 相tương 續tục 解giải 脫thoát 經kinh 》# 。 此thử 為vi 三tam 藏tạng 學học 也dã 。

深thâm 著trước 五ngũ 欲dục

欲dục 相tương 者giả 。 四tứ 天thiên 下hạ 人nhân 。 龍long 。 須tu 輪luân 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 皆giai 根căn 相tướng 到đáo 。 忉Đao 利Lợi 天thiên 以dĩ 風phong 為vi 事sự 。 炎diễm 天thiên 相tương 近cận 為vi 事sự 。 兜Đâu 率Suất 相tương 牽khiên 為vi 事sự 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 相tương 視thị 為vi 事sự 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 心tâm 念niệm 為vi 事sự 。 上thượng 天thiên 皆giai 離ly 欲dục 。

寡quả 女nữ 處xử 女nữ

者giả 。 阿A 難Nan 問vấn 佛Phật 。

如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 見kiến 女nữ 人nhân 云vân 何hà 。

佛Phật 言ngôn 。

勿vật 與dữ 相tương 見kiến 。 設thiết 見kiến 勿vật 共cộng 語ngữ 。 設thiết 共cộng 語ngữ 當đương 。 專chuyên 心tâm 念niệm 佛Phật 。

及cập 諸chư 不bất 男nam

彼bỉ 名danh 般bát 吒tra 者giả 。 此thử 翻phiên 黃hoàng 門môn 。 黃hoàng 門môn 者giả 。 有hữu 男nam 女nữ 形hình 不bất 能năng 男nam 女nữ 。

入nhập 里lý 乞khất 食thực

者giả 。 《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 云vân 。

有hữu 一nhất 羊dương 往vãng 糞phẩn 聚tụ 飽bão 食thực 。 還hoàn 群quần 貢cống 高cao 我ngã 得đắc 好hảo/hiếu 食thực 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 四tứ 事sự 已dĩ 起khởi 染nhiễm 著trước 欲dục 想tưởng 不bất 知tri 出xuất 要yếu 。 設thiết 不bất 得đắc 。 恆hằng 生sanh 想tưởng 。 設thiết 得đắc 。 向hướng 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 貢cống 高cao 毀hủy 篾miệt 他tha 人nhân 。 我ngã 得đắc 彼bỉ 不bất 能năng 得đắc 。 是thị 為vi 羊dương 比Bỉ 丘Khâu 乞khất 食thực 。 師sư 子tử 王vương 遇ngộ 大đại 獸thú 即tức 噉đạm 。 不bất 味vị 不bất 著trước 。 得đắc 小tiểu 獸thú 即tức 噉đạm 。 不bất 鄙bỉ 不bất 薄bạc 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 爾nhĩ 。 得đắc 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 不bất 起khởi 染nhiễm 著trước 。 無vô 有hữu 欲dục 想tưởng 。 自tự 知tri 出xuất 要yếu 。 設thiết 不bất 得đắc 利lợi 養dưỡng 。 不bất 起khởi 亂loạn 念niệm 。 無vô 增tăng 減giảm 心tâm 。 是thị 為vi 師sư 子tử 王vương 。 比Bỉ 丘Khâu 乞khất 食thực 。 乞khất 食thực 行hành 役dịch 病bệnh 四tứ 事sự 。 而nhi 前tiền 後hậu 八bát 時thời 明minh 八bát 精tinh 進tấn 。 八bát 懈giải 怠đãi 。 乞khất 食thực 前tiền 作tác 是thị 念niệm 。 為vi 修tu 道Đạo 補bổ 飢cơ 瘡sang 。 乞khất 雖tuy 未vị 得đắc 不bất 廢phế 念niệm 行hành 。 乞khất 食thực 得đắc 已dĩ 。 為vi 報báo 恩ân 念niệm 道Đạo 不bất 輟chuyết 。 前tiền 後hậu 兩lưỡng 時thời 。 倍bội 加gia 精tinh 進tấn 。 餘dư 三tam 事sự 前tiền 後hậu 亦diệc 如như 是thị 。 反phản 此thử 名danh 八bát 懈giải 怠đãi 。 《# 寶bảo 雲vân 經kinh 》# 明minh 乞khất 食thực 作tác 四tứ 分phần/phân 。

一nhất 分phần/phân 奉phụng 同đồng 梵Phạm 行hạnh 。 一nhất 分phần/phân 與dữ 匃cái 人nhân 。 一nhất 分phần/phân 施thí 鬼quỷ 神thần 。 一nhất 分phần 自tự 食thực 。

又hựu 復phục 不bất 行hành

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 八bát 行hành 。 頌tụng 非phi 遠viễn 非phi 近cận 理lý 遠viễn 近cận 處xứ 。

若nhược 有hữu 比Bỉ 丘Khâu

下hạ 。 第đệ 三tam 。 五ngũ 行hành 三tam 句cú 。 明minh 行hành 成thành 。 又hựu 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 標tiêu 行hành 成thành 。 事sự 成thành 外ngoại 儀nghi 無vô 失thất 。 理lý 成thành 內nội 心tâm 無vô 滯trệ 。 故cố 云vân 。

無vô 怯khiếp 弱nhược

也dã 。 次thứ 。

菩Bồ 薩Tát 有hữu 時thời

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 三tam 行hành 。 行hành 成thành 而nhi 得đắc 安an 樂lạc 。 後hậu 。 一nhất 行hành 一nhất 句cú 。 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 總tổng 結kết 。

菩Bồ 薩Tát 入nhập 靜tĩnh 室thất

下hạ 。 釋thích 安an 樂lạc 之chi 因nhân 。 因nhân 修tu 禪thiền 定định 止chỉ 於ư 過quá 惡ác 。 得đắc 人nhân 無vô 我ngã 外ngoại 則tắc 不bất 損tổn 。 因nhân 修tu 智trí 慧tuệ 。 離ly 諸chư 取thủ 著trước 。 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 內nội 無vô 顛điên 倒đảo 。 是thị 則tắc 心tâm 不bất 怯khiếp 弱nhược 。 不bất 怯khiếp 弱nhược 名danh 安an 樂lạc 也dã 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 第đệ 三tam 。 一nhất 行hành 一nhất 句cú 。 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 總tổng 結kết 也dã 。

第đệ 二nhị 。 口khẩu 安an 樂lạc 行hành 。 亦diệc 長trường/trưởng 行hành 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

一nhất 。 標tiêu 章chương 。 二nhị 。 釋thích 行hành 法pháp 。 標tiêu 章chương 如như 文văn 。

若nhược 口khẩu 宣tuyên 說thuyết

下hạ 。 釋thích 行hành 法pháp 。 又hựu 二nhị 。

謂vị 止chỉ 行hành 。 觀quán 行hành 。 止chỉ 為vi 四tứ 。

一nhất 。 不bất 說thuyết 過quá 。 二nhị 。 不bất 輕khinh 慢mạn 。 三tam 。 不bất 歎thán 毀hủy 。 四tứ 。 不bất 怨oán 嫌hiềm 。 初sơ 。 不bất 樂nhạo 說thuyết 人nhân 經kinh 過quá 者giả 。 人nhân 聽thính 有hữu 過quá 。 法pháp 有hữu 何hà 過quá 。 七thất 方phương 便tiện 法pháp 是thị 佛Phật 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 。 名danh 不bất 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 過quá 其kỳ 法pháp 則tắc 惱não 其kỳ 人nhân 。 非phi 安an 樂lạc 行hành 相tương/tướng 也dã 。 二nhị 。

亦diệc 不bất 輕khinh 慢mạn

者giả 。 不bất 倚ỷ 圓viên 篾miệt 偏thiên 。 重trọng/trùng 實thật 輕khinh 權quyền 也dã 。 三tam 。 不bất 說thuyết 他tha 人nhân 長trường 短đoản 者giả 。 初sơ 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 人nhân 。 次thứ 別biệt 舉cử 聲Thanh 聞Văn 。 夫phu 人nhân 惡ác 聞văn 其kỳ 失thất 故cố 不bất 譚đàm 短đoản 。 面diện 譽dự 對đối 毀hủy 故cố 不bất 稱xưng 長trường/trưởng 。 亦diệc 不bất 約ước 張trương 說thuyết 趙triệu 長trường/trưởng 。 趙triệu 謂vị 以dĩ 他tha 長trường/trưởng 譏cơ 己kỷ 短đoản 。 寄ký 彼bỉ 諷phúng 此thử 。 亦diệc 不bất 得đắc 向hướng 張trương 說thuyết 趙triệu 短đoản 。 背bối/bội 毀hủy 於ư 彼bỉ 亦diệc 復phục 背bối/bội 毀hủy 於ư 我ngã 。 為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。 善thiện 惡ác 俱câu 止chỉ 也dã 。 又hựu 。

不bất 說thuyết 長trường 短đoản

者giả 。 《# 日nhật 藏tạng 》# 第đệ 一nhất 云vân 。

初sơ 中trung 後hậu 夜dạ 。 減giảm 省tỉnh 睡thụy 眠miên 。 精tinh 進tấn 坐tọa 禪thiền 。 誦tụng 經Kinh 修tu 道Đạo 。 背bội 捨xả 生sanh 死tử 。 向hướng 涅Niết 槃Bàn 路lộ 。 不bất 稱xưng 他tha 短đoản 不bất 說thuyết 己kỷ 長trường/trưởng 。 謙khiêm 下hạ 卑ty 遜tốn 不bất 自tự 憍kiêu 高cao 。 衣y 食thực 知tri 足túc 頭đầu 陀đà 精tinh 進tấn 。 不bất 放phóng 逸dật 行hạnh 。 係hệ 念niệm 思tư 惟duy 心tâm 不bất 馳trì 散tán 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。

又hựu 如như 修tu 多đa 羅la 所sở 說thuyết 空không 行hành 。 自tự 讀đọc 誦tụng 。 教giáo 人nhân 讀đọc 誦tụng 。 不bất 謗báng 他tha 。 不bất 說thuyết 他tha 過quá 。 不bất 稱xưng 己kỷ 長trường/trưởng 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 又hựu 根căn 性tánh 不bất 定định 。 若nhược 歎thán 二Nhị 乘Thừa 或hoặc 令linh 彼bỉ 退thoái 大đại 取thủ 小tiểu 。 若nhược 毀hủy 呰tử 二Nhị 乘Thừa 。 或hoặc 令linh 其kỳ 大đại 小tiểu 。 俱câu 失thất 兩lưỡng 無vô 所sở 取thủ 也dã 。 四tứ 。

不bất 生sanh 怨oán 嫌hiềm 心tâm

者giả 。 若nhược 謂vị 其kỳ 人nhân 法pháp 妨phương 害hại 我ngã 道đạo 即tức 是thị 怨oán 心tâm 。 謂vị 其kỳ 鄙bỉ 劣liệt 即tức 是thị 嫌hiềm 心tâm 。 心tâm 機cơ 一nhất 動động 聲thanh 說thuyết 即tức 發phát 。 杜đỗ 說thuyết 過quá 之chi 源nguyên 故cố 不bất 生sanh 怨oán 嫌hiềm 也dã 。

善thiện 修tu 如như 是thị

下hạ 。 觀quán 行hành 門môn 也dã 。 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。 無vô 所sở 取thủ 著trước 。 心tâm 不bất 苟cẩu 執chấp 。 不bất 逆nghịch 人nhân 意ý 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 則tắc 不bất 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 答đáp 。

但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 答đáp

者giả 。 若nhược 見kiến 無vô 大đại 機cơ 而nhi 說thuyết 小tiểu 。 得đắc 方phương 便tiện 益ích 。 若nhược 不bất 見kiến 無vô 大đại 而nhi 說thuyết 小tiểu 。 妨phương 其kỳ 大đại 緣duyên 。 等đẳng 是thị 不bất 見kiến 。 但đãn 說thuyết 大đại 無vô 咎cữu 。

偈kệ 有hữu 十thập 六lục 行hành 半bán 。 為vi 三tam 。

初sơ 二nhị 行hành 。 頌tụng 標tiêu 章chương 。 次thứ 九cửu 行hành 半bán 。 頌tụng 前tiền 行hành 法pháp 。 後hậu 五ngũ 行hành 。 明minh 行hành 成thành 。 初sơ 二nhị 行hành 。 頌tụng 上thượng 住trụ 安an 樂lạc 行hành 。 上thượng 總tổng 稱xưng 應ưng 住trụ 。 頌tụng 中trung 別biệt 出xuất 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 者giả 有hữu 三tam 。

安an 隱ẩn 說thuyết 法Pháp

者giả 半bán 行hành 。 欲dục 令linh 前tiền 人nhân 得đắc 安an 隱ẩn 道đạo 及cập 果quả 。 即tức 入nhập 室thất 義nghĩa 。

清thanh 淨tịnh 地địa

等đẳng 半bán 行hành 。 即tức 坐tọa 座tòa 義nghĩa 。

油du 塗đồ 身thân

等đẳng 一nhất 行hành 。 即tức 著trước 衣y 義nghĩa 。 三tam 法pháp 導đạo 口khẩu 業nghiệp 名danh 安an 樂lạc 行hành 。

安an 處xử 法Pháp 座tòa

下hạ 九cửu 行hành 半bán 。 頌tụng 行hành 。 為vi 二nhị 。

初sơ 五ngũ 行hành 半bán 。 頌tụng 止chỉ 行hành 。 次thứ 四tứ 行hành 。 頌tụng 觀quán 行hành 。 上thượng 止chỉ 行hành 有hữu 四tứ 。 今kim 具cụ 頌tụng 。 初sơ 。

隨tùy 問vấn 為vi 說thuyết

半bán 行hành 。 頌tụng 不bất 輕khinh 慢mạn 。 慢mạn 則tắc 不bất 隨tùy 。

若nhược 有hữu 比Bỉ 丘Khâu

至chí

隨tùy 義nghĩa 答đáp

二nhị 。 二nhị 行hành 半bán 。 頌tụng 不bất 說thuyết 長trường 短đoản 。 但đãn 依y 義nghĩa 不bất 譚đàm 人nhân 好hảo 惡ác 。

若nhược 有hữu 難nan 問vấn 隨tùy 義nghĩa 答đáp

者giả 有hữu 二nhị 。

一nhất 。 可khả 答đáp 。 二nhị 。 不bất 可khả 答đáp 。 問vấn 答đáp 相tương/tướng 難nạn/nan 詰cật 相tương/tướng 上thượng 下hạ 。 若nhược 勝thắng 負phụ 則tắc 自tự 知tri 。 是thị 為vi 智trí 者giả 語ngữ 。 是thị 放phóng 恣tứ 敢cảm 有hữu 違vi 者giả 誅tru 之chi 。 是thị 為vi 王vương 者giả 語ngữ 。 長trường 短đoản 是thị 非phi 皆giai 不bất 知tri 。 唯duy 覓mịch 勝thắng 而nhi 已dĩ 。 是thị 為vi 愚ngu 者giả 語ngữ 。

因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ

去khứ 至chí

入nhập 於ư 佛Phật 道Đạo

三tam 。 一nhất 行hành 半bán 。 追truy 頌tụng 不bất 樂nhạo 說thuyết 人nhân 法pháp 過quá 。 若nhược 說thuyết 人nhân 過quá 生sanh 人nhân 毒độc 念niệm 。 今kim 不bất 說thuyết 過quá 故cố 。 使sử 發phát 心tâm 入nhập 佛Phật 道Đạo 。 佛Phật 道Đạo 從tùng 喜hỷ 生sanh 也dã 。

除trừ 懶lãn 惰nọa 意ý

四tứ 。 一nhất 行hành 。 頌tụng 無vô 怨oán 嫌hiềm 。 怨oán 嫌hiềm 心tâm 起khởi 則tắc 懈giải 懶lãn 憂ưu 惱não 。 今kim 以dĩ 慈từ 心tâm 說thuyết 法Pháp 。 無vô 怨oán 嫌hiềm 者giả 。 精tinh 進tấn 無vô 憂ưu 。 上thượng 長trường/trưởng 行hành 皆giai 約ước 止chỉ 善thiện 說thuyết 。 頌tụng 中trung 皆giai 約ước 行hành 善thiện 也dã 。

從tùng

晝trú 夜dạ 常thường 說thuyết 。 無vô 上thượng 道Đạo 教giáo

去khứ 。 第đệ 二nhị 。 四tứ 行hành 。 頌tụng 上thượng 觀quán 門môn 。 上thượng 云vân 。

但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 答đáp

頌tụng 云vân 。

說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo

上thượng 云vân 。

令linh 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí

頌tụng 云vân 。

願nguyện 成thành 佛Phật 道Đạo

我ngã 滅diệt 度độ

下hạ 。 第đệ 三tam 。 五ngũ 行hành 偈kệ 。 明minh 口khẩu 安an 樂lạc 行hành 成thành 。 初sơ 一nhất 行hành 。 標tiêu 行hành 成thành 。 次thứ 。

無vô 嫉tật

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 二nhị 行hành 。 明minh 內nội 無vô 過quá 則tắc 外ngoại 難nạn/nan 不bất 生sanh 。 如như 無vô 臭xú 物vật 蠅dăng 則tắc 不bất 來lai 。 次thứ 。

智trí 者giả 如như 是thị

下hạ 。 第đệ 三tam 。 一nhất 行hành 。 明minh 內nội 有hữu 善thiện 法Pháp 所sở 以dĩ 行hành 成thành 。

如như 我ngã 上thượng 說thuyết

者giả 。 若nhược 內nội 無vô 過quá 。 如như 長trường/trưởng 行hành 中trung 說thuyết 。 若nhược 內nội 有hữu 善thiện 。 如như 偈kệ 中trung 說thuyết 。 次thứ 。

其kỳ 人nhân 功công 德đức

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 一nhất 行hành 。 格cách 量lượng 功công 德đức 。 如như 文văn 。

第đệ 三tam 。 意ý 安an 樂lạc 行hành 。 亦diệc 長trường/trưởng 行hành 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 亦diệc 為vi 三tam 。

標tiêu 章chương 。 釋thích 行hành 。 結kết 成thành 。 釋thích 中trung 亦diệc 先tiên 止chỉ 。 後hậu 觀quán 。 止chỉ 中trung 有hữu 四tứ 。

一nhất 。 不bất 嫉tật 諂siểm 。 二nhị 。 不bất 輕khinh 罵mạ 。 三tam 。 不bất 惱não 亂loạn 。 四tứ 。 不bất 諍tranh 競cạnh 。 夫phu 二Nhị 乘Thừa 欲dục 速tốc 出xuất 生sanh 死tử 先tiên 除trừ 貪tham 欲dục 。 菩Bồ 薩Tát 先tiên 除trừ 瞋sân 見kiến 。 嫉tật 是thị 瞋sân 垢cấu 。 諂siểm 是thị 見kiến 垢cấu 。 嫉tật 忌kỵ 違vi 慈từ 悲bi 之chi 心tâm 。 非phi 化hóa 他tha 之chi 法pháp 。 諂siểm 誑cuống 乖quai 智trí 慧tuệ 之chi 道Đạo 。 非phi 自tự 行hành 之chi 法pháp 。 智trí 慧tuệ 被bị 障chướng 將tương 何hà 上thượng 求cầu 。 慈từ 悲bi 苟cẩu 妨phương 將tương 何hà 下hạ 化hóa 。 安an 樂lạc 行hành 菩Bồ 薩Tát 最tối 須tu 棄khí 之chi 。

亦diệc 勿vật 輕khinh 罵mạ

下hạ 。 不bất 應ưng 以dĩ 圓viên 行hành 呵ha 別biệt 。 知tri 機cơ 可khả 責trách 。 不bất 知tri 勿vật 罵mạ 。 容dung 有hữu 退thoái 善thiện 根căn 義nghĩa 。

比Bỉ 丘Khâu

下hạ 。 不bất 應ưng 以dĩ 圓viên 呵ha 通thông 。 其kỳ 本bổn 無vô 大đại 機cơ 。 強cường/cưỡng 以dĩ 圓viên 呵ha 乖quai 心tâm 成thành 惱não 。 通thông 既ký 被bị 呵ha 圓viên 復phục 未vị 解giải 。 前tiền 疑nghi 後hậu 悔hối 大đại 小tiểu 俱câu 失thất 。 去khứ 道đạo 紆hu 迴hồi 名danh 。

甚thậm 遠viễn

此thử 惱não 別biệt 行hành 人nhân 。 沈trầm 空không 取thủ 證chứng 名danh 。

不bất 得đắc

此thử 惱não 通thông 人nhân 。 厭yếm 生sanh 死tử 名danh 。

懈giải 怠đãi

《# 悲bi 花hoa 》# 明minh 小Tiểu 乘Thừa 者giả 為vi 懈giải 怠đãi 。

起khởi 大đại 悲bi 心tâm

去khứ 。 明minh 觀quán 行hành 。 亦diệc 為vi 四tứ 。

約ước 前tiền 四tứ 惡ác 而nhi 起khởi 於ư 行hành 善thiện 。 一nhất 。

於ư 一nhất 切thiết 起khởi 大đại 悲bi

違vi 於ư 嫉tật 諂siểm 。 二nhị 。

於ư 如Như 來Lai 起khởi 慈từ 父phụ 心tâm

違vi 於ư 輕khinh 罵mạ 。 凡phàm 求cầu 佛Phật 道Đạo 即tức 是thị 學học 人nhân 。 敬kính 學học 如như 佛Phật 。 不bất 得đắc 輕khinh 罵mạ 。

諸chư

者giả 通thông 三tam 世thế 。 此thử 即tức 未vị 來lai 如Như 來Lai 也dã 。 三tam 。

於ư 菩Bồ 薩Tát 起khởi 大đại 師sư 想tưởng

違vi 於ư 惱não 亂loạn 。 理lý 論luận 三tam 乘thừa 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 化hóa 訓huấn 德đức 。 皆giai 眾chúng 生sanh 師sư 。 應ưng 起khởi 師sư 想tưởng 。 勿vật 言ngôn 其kỳ 短đoản 。 四tứ 。

平bình 等đẳng 說thuyết 法Pháp

違vi 於ư 諍tranh 論luận 。 平bình 等đẳng 破phá 偏thiên 執chấp 諍tranh 也dã 。 不bất 多đa 不bất 少thiểu 。 量lượng 器khí 利lợi 鈍độn 也dã 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 結kết 行hành 成thành 。 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 由do 止chỉ 惡ác 惡ác 不bất 能năng 加gia 。 故cố 云vân 。

無vô 能năng 惱não 亂loạn

二nhị 。 由do 觀quán 行hành 故cố 勝thắng 人nhân 來lai 集tập 。

得đắc 好hảo 同đồng 學học

也dã 。

偈kệ 有hữu 六lục 行hành 。 初sơ 五ngũ 行hành 頌tụng 上thượng 止chỉ 。 觀quán 二nhị 行hành 。 各các 有hữu 四tứ 意ý 。 後hậu 一nhất 行hành 頌tụng 行hành 成thành 。

第đệ 四tứ 。 誓thệ 願nguyện 安an 樂lạc 行hành 。 有hữu 二nhị 。

初sơ 。 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 又hựu 二nhị 。

初sơ 。 明minh 行hành 法pháp 。 次thứ 。 歎thán 經kinh 。 就tựu 行hành 法pháp 為vi 三tam 。

標tiêu 章chương 。 行hành 法pháp 。 結kết 成thành 。 標tiêu 章chương 如như 文văn 。

行hành 法pháp 為vi 三tam 。

初sơ

在tại 家gia 出xuất 家gia

去khứ 。 明minh 標tiêu 誓thệ 願nguyện 境cảnh 。 二nhị 。 從tùng 。

應ưng 作tác 是thị 念niệm

去khứ 。 明minh 起khởi 誓thệ 願nguyện 之chi 由do 。 三tam 。 從tùng 。

我ngã 得đắc

去khứ 。 正chánh 立lập 誓thệ 願nguyện 。 初sơ 明minh 慈từ 誓thệ 境cảnh 。 通thông 取thủ 曾tằng 發phát 方phương 便tiện 心tâm 者giả 。 而nhi 未vị 出xuất 三tam 界giới 名danh 在tại 家gia 。 斷đoạn 通thông 惑hoặc 盡tận 名danh 出xuất 家gia 。 此thử 攝nhiếp 得đắc 兩lưỡng 種chủng 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 輩bối 亦diệc 具cụ 無vô 明minh 。 亦diệc 應ưng 是thị 大đại 悲bi 境cảnh 。 但đãn 其kỳ 皆giai 曾tằng 發phát 心tâm 。 與dữ 慈từ 誓thệ 相tương 應ứng 。 須tu 與dữ 其kỳ 圓viên 道đạo 圓viên 果quả 之chi 樂lạc 。 故cố 言ngôn 。

生sanh 大đại 慈từ 心tâm

耳nhĩ 。 悲bi 境cảnh 者giả 非phi 菩Bồ 薩Tát 人nhân 。 通thông 取thủ 未vị 曾tằng 發phát 方phương 便tiện 心tâm 者giả 。 名danh 。

非phi 菩Bồ 薩Tát

全toàn 不bất 歸quy 向hướng 方phương 便tiện 。 況huống 復phục 真chân 實thật 。 此thử 悲bi 境cảnh 攝nhiếp 得đắc 一nhất 切thiết 三tam 界giới 內nội 者giả 。 此thử 等đẳng 亦diệc 須tu 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 但đãn 其kỳ 流lưu 轉chuyển 無vô 際tế 。 正chánh 與dữ 悲bi 誓thệ 相tương 應ứng 。 宜nghi 拔bạt 其kỳ 罪tội 因nhân 罪tội 果quả 。 故cố 言ngôn 。

生sanh 大đại 悲bi 心tâm

耳nhĩ 。 從tùng 。

應ưng 作tác 是thị 念niệm

至chí

隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp

者giả 。 即tức 起khởi 慈từ 之chi 由do 。 由do 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 執chấp 佛Phật 方phương 便tiện 。 以dĩ 為vi 真chân 實thật 。 不bất 會hội 圓viên 道đạo 故cố 言ngôn 。

大đại 失thất

大đại 失thất 是thị 慈từ 誓thệ 之chi 由do 。 從tùng 。

不bất 聞văn 不bất 知tri

去khứ 。 是thị 悲bi 誓thệ 之chi 由do 。 由do 未vị 發phát 偏thiên 圓viên 心tâm 。 不bất 聞văn 偏thiên 圓viên 二nhị 道đạo 故cố 。 以dĩ 不bất 聞văn 偏thiên 道đạo 無vô 聞văn 慧tuệ 。 不bất 知tri 者giả 無vô 思tư 慧tuệ 。 不bất 覺giác 者giả 無vô 修tu 慧tuệ 。 又hựu 無vô 圓viên 三tam 慧tuệ 。 何hà 者giả 。 不bất 問vấn 故cố 不bất 聞văn 。 不bất 信tín 故cố 不bất 知tri 。 不bất 解giải 故cố 不bất 修tu 。 偏thiên 圓viên 三tam 慧tuệ 權quyền 實thật 皆giai 無vô 。 甚thậm 可khả 憐lân 愍mẫn 。 起khởi 悲bi 之chi 由do 。 從tùng 。

其kỳ 人nhân 雖tuy 不bất 問vấn 。 不bất 信tín 此thử 經Kinh

去khứ 。 正chánh 發phát 誓thệ 願nguyện 。 彼bỉ 雖tuy 不bất 問vấn 不bất 信tín 偏thiên 圓viên 二nhị 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 約ước 偏thiên 發phát 誓thệ 。 但đãn 欲dục 與dữ 其kỳ 圓viên 道đạo 三tam 慧tuệ 。 故cố 言ngôn 。

雖tuy 不bất 問vấn 不bất 信tín 此thử 經Kinh 。 我ngã 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 引dẫn 令linh 得đắc 入nhập 。

也dã 。 誓thệ 願nguyện 。 菩Bồ 提Đề 。 智trí 慧tuệ 。 神thần 通thông 。 皆giai 約ước 安an 樂lạc 行hành 得đắc 。 何hà 者giả 。 深thâm 觀quán 如Như 來Lai 座tòa 。 故cố 得đắc 智trí 慧tuệ 力lực 。 四tứ 辯biện 莊trang 嚴nghiêm 。 能năng 以dĩ 慧tuệ 拔bạt 也dã 。 深thâm 觀quán 如Như 來Lai 室thất 。 如Như 來Lai 衣y 。 得đắc 大đại 善thiện 寂tịch 力lực 。 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 神thần 通thông 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 先tiên 以dĩ 定định 動động 也dã 。

從tùng

文Văn 殊Thù

去khứ 。 是thị 結kết 行hành 成thành 。 為vi 三tam 。

初sơ 。 總tổng 結kết 無vô 過quá 失thất 則tắc 是thị 行hành 成thành 。 行hành 云vân 何hà 成thành 。 以dĩ 其kỳ 立lập 大đại 誓thệ 願nguyện 故cố 。 入nhập 如Như 來Lai 室thất 行hành 成thành 。 以dĩ 其kỳ 知tri 四tứ 眾chúng 失thất 圓viên 道đạo 故cố 。 即tức 如Như 來Lai 座tòa 行hành 成thành 。 以dĩ 其kỳ 誓thệ 制chế 其kỳ 心tâm 不bất 懈giải 怠đãi 故cố 。 如Như 來Lai 衣y 行hành 成thành 。 三tam 行hành 具cụ 立lập 。 故cố 言ngôn 行hạnh 成thành 。

無vô 過quá 失thất

者giả 。 慈từ 悲bi 成thành 故cố 無vô 瞋sân 垢cấu 失thất 。 如Như 來Lai 衣y 成thành 故cố 無vô 懈giải 怠đãi 。 如Như 來Lai 座tòa 成thành 故cố 無vô 諂siểm 曲khúc 也dã 。

常thường 為vi 比Bỉ 丘Khâu

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 別biệt 結kết 慈từ 悲bi 行hành 成thành 。 以dĩ 慈từ 成thành 故cố 攝nhiếp 得đắc 四tứ 眾chúng 人nhân 天thiên 供cúng 養dường 聽thính 法Pháp 。 誓thệ 願nguyện 成thành 故cố 感cảm 佛Phật 神thần 通thông 諸chư 天thiên 作tác 護hộ 。 如Như 來Lai 座tòa 成thành 聽thính 者giả 歡hoan 喜hỷ 。

所sở 以dĩ

下hạ 。 第đệ 三tam 。 釋thích 誓thệ 行hành 成thành 。 三tam 世thế 佛Phật 尚thượng 守thủ 護hộ 。 況huống 諸chư 天thiên 耶da 。

從tùng

文Văn 殊Thù

至chí

是thị 法pháp 華hoa

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 歎thán 經kinh 難nan 聞văn 。 又hựu 二nhị 。

法pháp 說thuyết 。 譬thí 說thuyết 。 法pháp 說thuyết 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 昔tích 未vị 曾tằng 顯hiển 說thuyết 。 故cố 昔tích 不bất 得đắc 。 二nhị 。 今kim 日nhật 乃nãi 得đắc 。 譬thí 說thuyết 亦diệc 二nhị 。

一nhất 。 不bất 與dữ 珠châu 譬thí 。 譬thí 昔tích 未vị 曾tằng 顯hiển 說thuyết 。 二nhị 。 與dữ 珠châu 譬thí 。 譬thí 今kim 日nhật 得đắc 聞văn 。 二nhị 譬thí 各các 有hữu 開khai 。 合hợp 。 不bất 與dữ 珠châu 譬thí 為vi 六lục 。

一nhất 。 威uy 伏phục 諸chư 國quốc 。 二nhị 。 小tiểu 王vương 不bất 順thuận 。 三tam 。 起khởi 兵binh 往vãng 罰phạt 。 四tứ 。 有hữu 功công 歡hoan 喜hỷ 。 五ngũ 。 隨tùy 功công 賞thưởng 賜tứ 。 六lục 。 而nhi 不bất 與dữ 珠châu 。

輪Luân 王Vương

譬thí 如Như 來Lai 化hóa 世thế 。

降hàng 伏phục 諸chư 國quốc

譬thí 陰ấm 界giới 入nhập 諸chư 境cảnh 。 二nhị 。

小tiểu 王vương

譬thí 煩phiền 惱não 等đẳng 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 調điều 伏phục 。 名danh 。

不bất 順thuận 其kỳ 命mạng

三tam 。

起khởi 種chủng 種chủng 兵binh

譬thí 七thất 賢hiền 中trung 方phương 法pháp 為vi 前tiền 軍quân 。 須tu 陀đà 。 斯tư 陀đà 中trung 方phương 法pháp 為vi 次thứ 軍quân 。 阿a 那na 。 阿A 羅La 漢Hán 中trung 方phương 法pháp 為vi 後hậu 軍quân 。 所sở 破phá 者giả 是thị 三tam 毒độc 等đẳng 分phân 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 之chi 寇khấu 盜đạo 。 能năng 破phá 者giả 是thị 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 法Pháp 門môn 之chi 官quan 兵binh 。

王vương 見kiến 兵binh

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 有hữu 功công 歡hoan 喜hỷ 。

隨tùy 功công 賞thưởng

下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 隨tùy 功công 賞thưởng 賜tứ 者giả 。

田điền

即tức 三tam 昧muội 。

宅trạch

即tức

智trí 慧tuệ

聚tụ 落lạc

初sơ 果quả 二nhị 果quả 。

邑ấp

即tức 三tam 果quả 。

城thành

即tức 涅Niết 槃Bàn 。

衣y 服phục

即tức 慚tàm 忍nhẫn 善thiện 法Pháp 。

嚴nghiêm 身thân 之chi 具cụ

助trợ 道Đạo 善thiện 法Pháp 也dã 。

種chủng 種chủng 七thất 寶bảo

即tức 七thất 覺giác 等đẳng 。

象tượng 馬mã 車xa 乘thừa

即tức 二Nhị 乘Thừa 盡tận 無vô 生sanh 智trí 也dã 。

奴nô 婢tỳ

即tức 神thần 通thông 。 得đắc 有hữu 漏lậu 善thiện 法Pháp 如như 。

人nhân 民dân

唯duy 髻kế 中trung

下hạ 。 第đệ 六lục 。 而nhi 不bất 與dữ 珠châu 。 有hữu 出xuất 分phân 段đoạn 機cơ 為vi 小tiểu 功công 勳huân 。 有hữu 出xuất 變biến 易dị 之chi 機cơ 為vi 大đại 功công 勳huân 。

驚kinh 怪quái

者giả 。 未vị 有hữu 大đại 勳huân 忽hốt 賜tứ 髻kế 珠châu 。 諸chư 臣thần 皆giai 怪quái 。 譬thí 眾chúng 生sanh 大đại 機cơ 未vị 動động 忽hốt 說thuyết 此thử 經Kinh 。 二Nhị 乘Thừa 疑nghi 惑hoặc 。 菩Bồ 薩Tát 驚kinh 怪quái 。 合hợp 六lục 譬thí 一nhất 一nhất 如như 文văn 。

文Văn 殊Thù 如như 輪Luân 王Vương

下hạ 。 與dữ 珠châu 譬thí 。 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 有hữu 大đại 勳huân 。 二nhị 。 與dữ 珠châu 。

明minh 珠châu

者giả 。 明minh 譬thí 中trung 道đạo 智trí 。 圓viên 譬thí 於ư 常thường 。

在tại 頂đảnh

者giả 。 極cực 果quả 所sở 宗tông 。

髻kế 中trung

者giả 。 實thật 為vi 權quyền 所sở 隱ẩn 。 解giải 髻kế 即tức 開khai 權quyền 。 與dữ 珠châu 即tức 顯hiển 實thật 。 合hợp 亦diệc 二nhị 。

能năng 令linh 至chí 於ư 一Nhất 切Thiết 智Trí

智trí 即tức 果quả 名danh 。 是thị 行hành 一nhất 也dã 。

第đệ 一nhất 之chi 說thuyết

者giả 。 是thị 教giáo 一nhất 。

祕bí 藏tạng

是thị 理lý 一nhất 。 兼kiêm 得đắc 人nhân 一nhất 也dã 。

偈kệ 有hữu 十thập 四tứ 行hành 半bán 。 為vi 二nhị 。

初sơ 四tứ 行hành 。 頌tụng 上thượng 行hành 法pháp 。 次thứ 十thập 行hành 半bán 。 頌tụng 上thượng 歎thán 經kinh 。 初sơ 頌tụng 行hành 法pháp 又hựu 二nhị 。

初sơ 一nhất 行hành 。 超siêu 頌tụng 行hành 成thành 。 上thượng 總tổng 明minh 行hành 成thành 。 今kim 頌tụng 別biệt 顯hiển 。

常thường 行hành 忍nhẫn 辱nhục

頌tụng 著trước 衣y 行hành 成thành 。

哀ai 愍mẫn 一nhất 切thiết

頌tụng 入nhập 室thất 行hành 成thành 。

乃nãi 能năng 演diễn 說thuyết

頌tụng 坐tọa 座tòa 行hành 成thành 。 次thứ 。

後hậu 末mạt 世thế

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 三tam 行hành 。 頌tụng 修tu 行hành 法pháp 。 上thượng 有hữu 三tam 。 境cảnh 。 由do 。 誓thệ 等đẳng 。 偈kệ 具cụ 頌tụng 。 次thứ 。

譬thí 如như 強cường 力lực

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 有hữu 十thập 行hành 半bán 。 頌tụng 上thượng 歎thán 法Pháp 難nan 聞văn 。 上thượng 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 今kim 但đãn 頌tụng 譬thí 合hợp 。 頌tụng 譬thí 有hữu 二nhị 。

初sơ 三tam 行hành 。 頌tụng 不bất 與dữ 珠châu 。 次thứ 。

如như 有hữu 勇dũng

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 一nhất 行hành 。 頌tụng 與dữ 珠châu 。 次thứ 。

如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 合hợp 譬thí 。 初sơ 三tam 行hành 半bán 。 頌tụng 合hợp 不bất 與dữ 珠châu 。 次thứ 。

既ký 知tri 眾chúng 生sanh

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 三tam 行hành 。 頌tụng 合hợp 與dữ 珠châu 。 其kỳ 中trung 細tế 開khai (# 云vân 云vân )# 。

我ngã 滅diệt 度độ 後hậu

下hạ 二nhị 十thập 三tam 行hành 。 是thị 品phẩm 之chi 第đệ 三tam 。 總tổng 結kết 行hành 成thành 感cảm 徵trưng 之chi 相tướng 。 以dĩ 勸khuyến 修tu 行hành 。 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 結kết 勸khuyến 四tứ 行hành 。 次thứ 二nhị 十thập 行hành 半bán 。 舉cử 三tam 報báo 以dĩ 勸khuyến 。 亦diệc 名danh 三tam 障chướng 清thanh 淨tịnh 。 後hậu 一nhất 行hành 。 總tổng 結kết 也dã 。 三tam 障chướng 淨tịnh 轉chuyển 現hiện 生sanh 後hậu 世thế 惡ác 業nghiệp 盡tận 。 即tức 得đắc 現hiện 生sanh 後hậu 勝thắng 報báo 也dã 。 初sơ 一nhất 行hành 。

無vô 憂ưu 惱não

是thị 報báo 障chướng 轉chuyển 。 轉chuyển 現hiện 報báo 。 二nhị 。 半bán 行hành 。

不bất 生sanh 貧bần 窮cùng

是thị 業nghiệp 障chướng 轉chuyển 。 轉chuyển 生sanh 報báo 也dã 。 三tam 。

眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến

下hạ 十thập 九cửu 行hành 。 煩phiền 惱não 障chướng 轉chuyển 轉chuyển 後hậu 報báo 也dã 。 今kim 初sơ 。

讀đọc 是thị 經Kinh

一nhất 行hành 。 滅diệt 現hiện 世thế 憂ưu 惱não 。 即tức 除trừ 苦khổ 受thọ 之chi 報báo 。 此thử 轉chuyển 現hiện 報báo 心tâm 。 無vô 病bệnh 痛thống 等đẳng 即tức 轉chuyển 報báo 色sắc 也dã 。

不bất 生sanh 貧bần 窮cùng

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 半bán 行hành 。 轉chuyển 惡ác 業nghiệp 也dã 。 惡ác 業nghiệp 因nhân 應ưng 感cảm 惡ác 果quả 。 經Kinh 力lực 轉chuyển 惡ác 因nhân 得đắc 好hảo/hiếu 果quả 。 即tức 轉chuyển 生sanh 報báo 也dã 。 不bất 生sanh 即tức 無vô 惡ác 生sanh 業nghiệp 。 現hiện 在tại 持trì 經Kinh 不bất 作tác 貧bần 窮cùng 業nghiệp 。 來lai 世thế 不bất 生sanh 卑ty 賤tiện 也dã 。

眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến

下hạ 十thập 九cửu 行hành 。 明minh 後hậu 報báo 轉chuyển 。 轉chuyển 三tam 煩phiền 惱não 障chướng 也dã 。 為vi 二nhị 。

初sơ 三tam 行hành 。 別biệt 明minh 三tam 煩phiền 惱não 障chướng 轉chuyển 。 二nhị 。 十thập 六lục 行hành 。 總tổng 明minh 一nhất 切thiết 障chướng 轉chuyển 也dã 。 初sơ 又hựu 三tam 。

初sơ

眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến

下hạ 一nhất 行hành 。 別biệt 明minh 貪tham 障chướng 轉chuyển 。 多đa 欲dục 者giả 則tắc 人nhân 忽hốt 慢mạn 。 又hựu 障chướng 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 欲dục 障chướng 轉chuyển 故cố 。 人nhân 所sở 樂nhạo 見kiến 。 天thiên 童đồng 給cấp 使sử 也dã 。

刀đao 杖trượng 不bất 加gia

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 一nhất 行hành 半bán 。 別biệt 明minh 瞋sân 障chướng 轉chuyển 。 捨xả 瞋sân 則tắc 除trừ 內nội 刀đao 箭tiễn 。 入nhập 陣trận 則tắc 外ngoại 刀đao 不bất 傷thương 。

智trí 慧tuệ 光quang 明minh

下hạ 半bán 行hành 。 三tam 別biệt 。 明minh 愚ngu 癡si 障chướng 轉chuyển 。

若nhược 於ư 夢mộng 中trung 。 夢mộng 見kiến 妙diệu 事sự

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 有hữu 十thập 六lục 行hành 。 總tổng 明minh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 障chướng 轉chuyển 也dã 。 亦diệc 是thị 後hậu 報báo 轉chuyển 。 持trì 經Kinh 現hiện 感cảm 此thử 相tương/tướng 。 當đương 知tri 過quá 去khứ 。 久cửu 已dĩ 成thành 就tựu 。 今kim 藉tạ 緣duyên 而nhi 發phát 耳nhĩ 。 又hựu 有hữu 成thành 佛Phật 因nhân 果quả 等đẳng 相tương/tướng 。 並tịnh 是thị 後hậu 報báo 。 故cố 於ư 夢mộng 中trung 見kiến 未vị 來lai 後hậu 報báo 之chi 相tướng 。 百bách 千thiên 萬vạn 劫kiếp 事sự 。 在tại 一nhất 念niệm 夢mộng 中trung 。 用dụng 表biểu 妙diệu 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 中trung 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 中trung 一nhất 。 是thị 相tương/tướng 前tiền 現hiện 。 後hậu 當đương 剋khắc 果quả 。 又hựu 為vi 六lục 。

從tùng 初sơ 信tín 心tâm 乃nãi 至chí 妙diệu 覺giác 八bát 相tương/tướng 成thành 佛Phật 。 皆giai 如Như 來Lai 莊trang 嚴nghiêm 。 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 即tức 忍nhẫn 辱nhục 報báo 。 約ước 初sơ 三tam 行hành 夢mộng 入nhập 十thập 信tín 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 二nhị 行hành 半bán 。 慈từ 悲bi 報báo 。 次thứ 半bán 行hành 。 正chánh 見kiến 無vô 癡si 報báo 。 次thứ 。

又hựu 見kiến 諸chư 佛Phật

下hạ 。 二nhị 。 六lục 行hành 半bán 。 夢mộng 入nhập 十thập 住trụ 。 次thứ 。

又hựu 見kiến 自tự 身thân 在tại

下hạ 。 三tam 。 三tam 句cú 。 夢mộng 修tu 十thập 行hành 。 次thứ 。

證chứng 諸chư 實thật 相tướng

下hạ 。 四tứ 。 一nhất 句cú 。 夢mộng 悟ngộ 十thập 迴hồi 向hướng 。 次thứ 。

深thâm 入nhập 禪thiền 定định

下hạ 。 五ngũ 。 半bán 行hành 。 夢mộng 入nhập 十Thập 地Địa 。 次thứ 。

諸chư 佛Phật 身thân 金kim

下hạ 。 六lục 。 五ngũ 行hành 。 夢mộng 入nhập 妙diệu 覺giác 。 既ký 云vân 。

證chứng 不bất 退thoái 智trí 。 即tức 為vi 授thọ 記ký

者giả 。 當đương 知tri 得đắc 入nhập 初sơ 住trụ 無vô 生sanh 得đắc 記ký 之chi 位vị 也dã 。

又hựu 見kiến 自tự 身thân 在tại 山sơn 林lâm

知tri 是thị 十thập 行hành 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 也dã 。

證chứng 諸chư 實thật 相tướng

知tri 是thị 十thập 迴hồi 向hướng 。 正chánh 觀quán 中trung 道đạo 位vị 也dã 。

深thâm 入nhập 禪thiền 定định

即tức 第đệ 十Thập 地Địa 中trung 。 無vô 垢cấu 三tam 昧muội 。 入nhập 金kim 剛cang 定định 。 諸chư 佛Phật 皆giai 現hiện 。 摩ma 頂đảnh 受thọ 職chức 也dã 。 夢mộng 八bát 相tương/tướng 佛Phật 以dĩ 知tri 妙diệu 覺giác 。 此thử 中trung 或hoặc 是thị 初sơ 住trụ 能năng 八bát 相tương/tướng 。 成thành 佛Phật 之chi 相tướng 。 仍nhưng 前tiền 次thứ 位vị 寄ký 譚đàm 極cực 覺giác 耳nhĩ 。

若nhược 後hậu 惡ác 世thế

一nhất 行hành 。 總tổng 結kết 行hành 成thành 也dã 。 信tín 根căn 者giả 。 於ư 三Tam 寶Bảo 得đắc 堅kiên 固cố 信tín 。 一nhất 切thiết 不bất 能năng 沮trở 壞hoại 。 精tinh 進tấn 根căn 者giả 。 得đắc 四tứ 正chánh 勤cần 。 念niệm 根căn 得đắc 四Tứ 念Niệm 處Xứ 觀quán 。 勤cần 方phương 便tiện 調điều 伏phục 貪tham 憂ưu 。 定định 根căn 得đắc 四tứ 禪thiền 。 慧tuệ 根căn 是thị 得đắc 解giải 四Tứ 諦Đế 。 如như 實thật 知tri 也dã 。 又hựu 信tín 根căn 於ư 如Như 來Lai 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 所sở 得đắc 淨tịnh 信tín 心tâm 。 精tinh 進tấn 根căn 於ư 如Như 來Lai 所sở 。 發phát 心tâm 所sở 起khởi 精tinh 進tấn 。 念niệm 根căn 於ư 如Như 來Lai 發phát 心tâm 所sở 起khởi 念niệm 。 定định 根căn 於ư 如Như 來Lai 所sở 起khởi 三tam 昧muội 。 慧tuệ 根căn 於ư 如Như 來Lai 所sở 起khởi 智trí 慧tuệ 。 八bát 正chánh 是thị 沙Sa 門Môn 道đạo 。 亦diệc 是thị 沙Sa 門Môn 法Pháp 。 成thành 就tựu 貪tham 瞋sân 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 盡tận 。 是thị 沙Sa 門Môn 義nghĩa 。 四Tứ 果Quả 是thị 沙Sa 門Môn 果quả 。 夢mộng 者giả 。 從tùng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 至chí 支chi 佛Phật 悉tất 有hữu 夢mộng 。 唯duy 佛Phật 不bất 夢mộng 。 無vô 疑nghi 無vô 習tập 氣khí 故cố 不bất 夢mộng 。 從tùng 五ngũ 事sự 故cố 有hữu 夢mộng 。 如như 偈kệ 說thuyết 。 以dĩ 疑nghi 心tâm 。 分phân 別biệt 。 學học 習tập 。 因nhân 現hiện 事sự 。 非phi 人nhân 來lai 相tương/tướng 語ngữ 。 因nhân 此thử 五ngũ 事sự 夢mộng 。 又hựu 是thị 所sở 更cánh 聞văn 見kiến 及cập 諸chư 患hoạn 。 為vi 七thất 事sự 故cố 有hữu 夢mộng 。

現hiện 在tại 意ý 識thức 尚thượng 不bất 見kiến 色sắc 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 。 意ý 地địa 見kiến 色sắc 。 答đáp 。

皆giai 是thị 曾tằng 見kiến 。 曾tằng 聞văn 故cố 想tưởng 耳nhĩ 。 又hựu 是thị 吉cát 不bất 吉cát 相tương/tướng 耳nhĩ 。

夢mộng 中trung 無vô 通thông 。 無vô 宿túc 命mạng 智trí 。 云vân 何hà 能năng 見kiến 。 未vị 來lai 世thế 事sự 。 答đáp 。

此thử 非phi 願nguyện 智trí 境cảnh 界giới 。 乃nãi 是thị 比tỉ 知tri 。 諸chư 人nhân 曾tằng 有hữu 如như 是thị 夢mộng 如như 是thị 果quả 。 今kim 以dĩ 比tỉ 知tri 耳nhĩ 。

問vấn 。

誰thùy 眠miên 。 答đáp 。

五ngũ 道đạo 及cập 中trung 陰ấm 皆giai 有hữu 眠miên 。 在tại 胎thai 諸chư 根căn 具cụ 者giả 亦diệc 是thị 眠miên 。 乃nãi 至chí 佛Phật 亦diệc 眠miên 。

問vấn 。

眠miên 是thị 愚ngu 是thị 蓋cái 。 此thử 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 。

佛Phật 起khởi 現hiện 前tiền 欲dục 調điều 身thân 故cố 眠miên 。 非phi 蓋cái 非phi 愚ngu 眠miên 也dã 。

釋thích 從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 品phẩm 。

師sư 嚴nghiêm 道đạo 尊tôn 鞠cúc 躬cung 祇kỳ 奉phụng 。 如Như 來Lai 一nhất 命mạng 四tứ 方phương 奔bôn 踊dũng 。 故cố 言ngôn 。

從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 品phẩm

三tam 世thế 化hóa 導đạo 惠huệ 利lợi 無vô 疆cương 。 一nhất 月nguyệt 萬vạn 影ảnh 孰thục 能năng 思tư 量lượng 。 召triệu 過quá 以dĩ 示thị 現hiện 。 弘hoằng 經kinh 以dĩ 益ích 當đương 。 故cố 言ngôn 。

從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 品phẩm

虛hư 空không 湛trạm 然nhiên 無vô 早tảo 無vô 晚vãn 。 或hoặc 者giả 執chấp 迹tích 而nhi 闇ám 其kỳ 本bổn 。 召triệu 昔tích 示thị 今kim 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 。 故cố 言ngôn 。

從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 品phẩm

寂tịch 場tràng 少thiểu 父phụ 。 寂tịch 光quang 老lão 兒nhi 。 示thị 其kỳ 藥dược 力lực 咸hàm 令linh 得đắc 知tri 。 故cố 言ngôn 。

從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 品phẩm

文văn 云vân 。

是thị 從tùng 何hà 所sở 來lai 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 集tập 。

今kim 以dĩ 諸chư 義nghĩa 釋thích 品phẩm 。 顯hiển 四tứ 悉tất 檀đàn 因nhân 緣duyên 之chi 解giải 。 故cố 言ngôn 。

從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 品phẩm

此thử 下hạ 是thị 大đại 段đoạn 。 第đệ 二nhị 開khai 師sư 門môn 之chi 近cận 迹tích 。 顯hiển 佛Phật 地địa 之chi 遠viễn 本bổn 。 其kỳ 文văn 為vi 三tam 。

一nhất 。 從tùng 此thử 下hạ 。 至chí 。

汝nhữ 等đẳng 自tự 當đương 。 因nhân 是thị 得đắc 聞văn

序tự 段đoạn 也dã 。 二nhị 。 從tùng 。

爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca 告cáo 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 至chí 〈# 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 〉# 彌Di 勒Lặc 說thuyết 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 。 正chánh 說thuyết 段đoạn 也dã 。 三tam 。 從tùng 偈kệ 後hậu 下hạ 十thập 一nhất 品phẩm 半bán 。 流lưu 通thông 段đoạn (# 云vân 云vân )# 。

序tự 文văn 為vi 二nhị 。

一nhất 。 踊dũng 出xuất 。 二nhị 。 疑nghi 問vấn 。 踊dũng 出xuất 為vi 三tam 。

一nhất 。 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 請thỉnh 弘hoằng 經kinh 。 二nhị 。 如Như 來Lai 不bất 許hứa 。 三tam 。 下hạ 方phương 踊dũng 出xuất 。 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 通thông 經kinh 福phước 大đại 。 咸hàm 欲dục 發phát 願nguyện 住trụ 此thử 弘hoằng 宣tuyên 。 故cố 請thỉnh 為vi 之chi 。 如Như 來Lai 止chỉ 之chi 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。

汝nhữ 等đẳng 各các 各các 。 自tự 有hữu 己kỷ 任nhậm 。 若nhược 住trụ 此thử 土thổ/độ 廢phế 彼bỉ 利lợi 益ích 。 一nhất 。 又hựu 他tha 方phương 此thử 土thổ/độ 結kết 緣duyên 事sự 淺thiển 。 雖tuy 欲dục 宣tuyên 授thọ 必tất 無vô 巨cự 益ích 。 二nhị 。 又hựu 若nhược 許hứa 之chi 則tắc 不bất 得đắc 召triệu 下hạ 。 下hạ 若nhược 不bất 來lai 迹tích 不bất 得đắc 破phá 。 遠viễn 不bất 得đắc 顯hiển 。 是thị 為vi 三tam 義nghĩa 。 如Như 來Lai 止chỉ 之chi 。 召triệu 下hạ 方phương 來lai 亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。

是thị 我ngã 弟đệ 子tử 。 應ưng 弘hoằng 我ngã 法pháp 。 以dĩ 緣duyên 深thâm 廣quảng 能năng 遍biến 此thử 土thổ/độ 益ích 。 遍biến 分phân 身thân 土thổ/độ 益ích 。 遍biến 他tha 方phương 土thổ/độ 益ích 。 又hựu 得đắc 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 。 是thị 故cố 止chỉ 彼bỉ 而nhi 召triệu 下hạ 也dã 。 從tùng 。

佛Phật 說thuyết 是thị 時thời

下hạ 。 是thị 第đệ 三tam 。 下hạ 方phương 踊dũng 出xuất 。 為vi 二nhị 。

一nhất 。 經kinh 家gia 敘tự 相tương/tướng 。 二nhị 。 明minh 問vấn 訊tấn 。 兩lưỡng 段đoạn 各các 五ngũ 。 初sơ 五ngũ 者giả 。

一nhất 。 踊dũng 出xuất 。 二nhị 。 身thân 相tướng 。 三tam 。 住trú 處xứ 。 四tứ 。 聞văn 命mạng 。 五ngũ 。 眷quyến 屬thuộc 。 住trú 處xứ 者giả 。 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 也dã 。 常thường 即tức 常thường 德đức 。 寂tịch 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 德đức 。 光quang 即tức 淨tịnh 我ngã 。 是thị 為vi 四tứ 德đức 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 是thị 其kỳ 住trú 處xứ 。 以dĩ 不bất 住trụ 法pháp 。 住trụ 祕bí 藏tạng 中trung 。 下hạ 方phương 者giả 。 法pháp 性tánh 之chi 淵uyên 底để 。 玄huyền 宗tông 之chi 極cực 地địa 。 故cố 言ngôn 下hạ 方phương 。 在tại 下hạ 不bất 屬thuộc 此thử 。 空không 中trung 不bất 屬thuộc 彼bỉ 。 非phi 此thử 非phi 彼bỉ 。 即tức 中trung 道đạo 也dã 。 出xuất 此thử 不bất 在tại 上thượng 不bất 在tại 此thử 下hạ 。 不bất 上thượng 不bất 下hạ 。 住trụ 在tại 空không 中trung 。 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 也dã 。 來lai 之chi 由do 者giả 。 聞văn 命mạng 故cố 來lai 。 弘hoằng 法pháp 故cố 來lai 。 破phá 執chấp 故cố 來lai 。 顯hiển 本bổn 故cố 來lai 。 皆giai 如như 上thượng 說thuyết 。 所sở 將tương 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 若nhược 人nhân 情tình 往vãng 望vọng 。 謂vị 領lãnh 六lục 萬vạn 五ngũ 萬vạn 恆Hằng 沙sa 者giả 為vi 多đa 。 領lãnh 三tam 二nhị 一nhất 者giả 為vi 少thiểu 。 單đơn 己kỷ 者giả 隻chỉ 獨độc 。 若nhược 依y 文văn 往vãng 尋tầm 。 六lục 萬vạn 五ngũ 萬vạn 者giả 為vi 少thiểu 。 單đơn 己kỷ 者giả 為vi 多đa 。 文văn 云vân 單đơn 己kỷ 獨độc 處xứ 者giả 。 其kỳ 數số 轉chuyển 過quá 上thượng 。 若nhược 依y 法Pháp 門môn 者giả 。 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 導đạo 師sư 德đức 。 能năng 引dẫn 眾chúng 人nhân 。 至chí 於ư 寶bảo 所sở 。 當đương 知tri 一nhất 己kỷ 非phi 獨độc 。 六lục 萬vạn 非phi 多đa 。 一nhất 即tức 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 即tức 定định 慧tuệ 。 三tam 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 。 四tứ 即tức 四Tứ 諦Đế 。 五ngũ 即tức 五ngũ 眼nhãn 。 六lục 即tức 六Lục 度Độ 。 一nhất 一nhất 度độ 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 。 一nhất 一nhất 界giới 各các 有hữu 十thập 。 十thập 即tức 有hữu 百bách 。 百bách 即tức 具cụ 千thiên 。 十Thập 善Thiện 即tức 有hữu 萬vạn 。 一nhất 度độ 具cụ 萬vạn 。 六Lục 度Độ 即tức 六lục 萬vạn 法Pháp 門môn 。 多đa 不bất 為vi 多đa 。 一nhất 不bất 為vi 少thiểu 。 非phi 多đa 非phi 少thiểu 。 而nhi 多đa 而nhi 少thiểu (# 云vân 云vân )# 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 從tùng 地địa 出xuất

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 問vấn 訊tấn 。 為vi 五ngũ 。

一nhất 。 三tam 業nghiệp 供cúng 養dường 。 二nhị 。 陳trần 問vấn 訊tấn 之chi 辭từ 。 三tam 。 佛Phật 答đáp 安an 樂lạc 。 四tứ 。 偈kệ 頌tụng 隨tùy 喜hỷ 。 五ngũ 。 如Như 來Lai 述thuật 歎thán 。

就tựu 初sơ 三tam 業nghiệp 供cúng 養dường 。 經kinh 五ngũ 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 謂vị 如như 半bán 日nhật 。 四tứ 眾chúng 遍biến 見kiến 。 此thử 乃nãi 隱ẩn 長trường/trưởng 而nhi 現hiện 短đoản 。 借tá 其kỳ 神thần 力lực 令linh 狹hiệp 而nhi 見kiến 廣quảng 。 俱câu 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。

拜bái 遶nhiễu

是thị 身thân 。

讚tán 法Pháp

是thị 口khẩu 。

瞻chiêm 仰ngưỡng

是thị 意ý 。

五ngũ 十thập 小tiểu 劫kiếp

與dữ

半bán 日nhật

者giả 。 此thử 是thị 時thời 節tiết 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如Như 來Lai 所sở 見kiến 。 不bất 以dĩ 二nhị 相tướng 。 下hạ 方phương 菩Bồ 薩Tát 常thường 面diện 稱xưng 揚dương 。 如Như 來Lai 默mặc 然nhiên 。 常thường 受thọ 其kỳ 讚tán 。 解giải 者giả 即tức 短đoản 而nhi 長trường/trưởng 。 謂vị 五ngũ 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 惑hoặc 者giả 即tức 長trường/trưởng 而nhi 短đoản 。 謂vị 如như 半bán 日nhật 。 斯tư 為vi 本bổn 迹tích 而nhi 作tác 弄lộng 引dẫn 。 如Như 來Lai 未vị 說thuyết 。 闇ám 本bổn 而nhi 執chấp 迹tích 。 佛Phật 若nhược 開khai 顯hiển 。 悟ngộ 近cận 而nhi 達đạt 遠viễn 。 亦diệc 知tri 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 四tứ 眾chúng 遍biến 見kiến 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 夫phu 肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 不bất 遠viễn 。 而nhi 今kim 所sở 覩đổ 。 充sung 滿mãn 虛hư 空không 。 見kiến 雨vũ 猛mãnh 知tri 龍long 大đại 。 見kiến 花hoa 盛thịnh 知tri 池trì 深thâm 。 見kiến 應ưng 滿mãn 虛hư 空không 。 則tắc 知tri 真chân 彌di 法Pháp 界Giới 也dã 。 初sơ 。 標tiêu 四tứ 導đạo 師sư 。

次thứ 。 陳trần 問vấn 辭từ 。 問vấn 又hựu 二nhị 。

長trường/trưởng 行hành 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 有hữu 二nhị 。

一nhất 。 問vấn 如Như 來Lai 安an 樂lạc 。 二nhị 。 問vấn 眾chúng 生sanh 易dị 度độ (# 云vân 云vân )# 。 但đãn 舉cử 四tứ 人nhân 者giả 。 欲dục 擬nghĩ 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 四tứ 十thập 位vị 耳nhĩ 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 但đãn 舉cử 法pháp 慧tuệ 。 德đức 林lâm 。 金kim 幢tràng 。 金kim 藏tạng 說thuyết 四tứ 十thập 位vị (# 云vân 云vân )# 。

三tam 。 如Như 來Lai 具cụ 答đáp 。 安an 樂lạc 。 易dị 度độ 兩lưỡng 事sự 相tướng 成thành 。 易dị 度độ 則tắc 安an 樂lạc 。 安an 樂lạc 則tắc 易dị 度độ 。 易dị 度độ 為vi 兩lưỡng 。

一nhất 。 根căn 利lợi 德đức 厚hậu 。 世thế 世thế 已dĩ 來lai 。 常thường 受thọ 大đại 化hóa 。 始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 即tức 稟bẩm 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 入nhập 如Như 來Lai 慧tuệ 。 果quả 熟thục 易dị 零linh 。 是thị 眾chúng 生sanh 易dị 度độ 。 二nhị 。 根căn 鈍độn 德đức 薄bạc 。 世thế 世thế 已dĩ 來lai 。 不bất 受thọ 大đại 化hóa 。 為vì 是thị 人nhân 故cố 。 須tu 開khai 鈍độn 說thuyết 漸tiệm 。 三tam 藏tạng 。 方Phương 等Đẳng 。 《# 般Bát 若Nhã 》# 而nhi 調điều 伏phục 之chi 。 亦diệc 令linh 此thử 人nhân 今kim 聞văn 《# 法pháp 華hoa 》# 。 入nhập 於ư 佛Phật 慧tuệ 。 比tỉ 前tiền 雖tuy 難nạn/nan 。 於ư 佛Phật 甚thậm 易dị 。 佛Phật 識thức 其kỳ 宜nghi 方phương 便tiện 得đắc 所sở 。 薄bạc 須tu 塗đồ 熨# 慧tuệ 悟ngộ 是thị 同đồng 。 今kim 略lược 舉cử 十thập 意ý 釋thích 之chi 。

第đệ 一nhất 。 始thỉ 見kiến 今kim 見kiến 。 第đệ 二nhị 。 開khai 合hợp 不bất 開khai 合hợp 。 第đệ 三tam 。 豎thụ 廣quảng 橫hoạnh/hoành 略lược 。 第đệ 四tứ 。 本bổn 一nhất 迹tích 多đa 迹tích 共cộng 本bổn 獨độc 。 第đệ 五ngũ 。 加gia 說thuyết 不bất 加gia 說thuyết 。 第đệ 六lục 。 變biến 土thổ/độ 不bất 變biến 土thổ/độ 。 第đệ 七thất 。 多đa 處xứ 不bất 多đa 處xứ 。 第đệ 八bát 。 斥xích 奪đoạt 不bất 斥xích 奪đoạt 。 第đệ 九cửu 。 直trực 顯hiển 實thật 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 第đệ 十thập 。 利lợi 根căn 初sơ 熟thục 鈍độn 根căn 後hậu 熟thục 。 第đệ 一nhất 始thỉ 見kiến 今kim 見kiến 者giả 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 名danh 始thỉ 見kiến 。 法pháp 華hoa 座tòa 席tịch 久cửu 後hậu 真chân 實thật 名danh 今kim 見kiến 也dã 。 日nhật 照chiếu 高cao 山sơn 即tức 說thuyết 於ư 頓đốn 。 不bất 開khai 不bất 合hợp 。 為vi 不bất 入nhập 者giả 開khai 頓đốn 說thuyết 漸tiệm 。 五ngũ 味vị 調điều 伏phục 令linh 漸tiệm 歸quy 頓đốn 。 頓đốn 直trực 豎thụ 入nhập 入nhập 於ư 法Pháp 界Giới 。 故cố 言ngôn 豎thụ 廣quảng 。 不bất 歷lịch 方phương 便tiện 故cố 言ngôn 橫hoạnh/hoành 略lược 。 今kim 歷lịch 五ngũ 味vị 即tức 是thị 橫hoạnh/hoành 廣quảng 。 得đắc 入nhập 佛Phật 慧tuệ 亦diệc 是thị 豎thụ 廣quảng 。 一nhất 臺đài 故cố 本bổn 一nhất 。 千thiên 葉diệp 故cố 迹tích 多đa 。 迹tích 與dữ 眾chúng 經kinh 同đồng 故cố 言ngôn 共cộng 。 本bổn 與dữ 眾chúng 經kinh 異dị 故cố 言ngôn 獨độc 。 加gia 四tứ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 四tứ 十thập 位vị 。 自tự 說thuyết 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 不bất 加gia 於ư 他tha 。 花hoa 王vương 世thế 界giới 故cố 言ngôn 不bất 變biến 。 二nhị 變biến 土thổ/độ 田điền 故cố 言ngôn 變biến 土thổ/độ 。 七thất 處xứ 八bát 會hội 是thị 為vi 多đa 處xứ 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 遠viễn 處xứ 虛hư 空không 故cố 不bất 多đa 處xứ 。 滅diệt 化hóa 城thành 改cải 客khách 作tác 故cố 言ngôn 斥xích 奪đoạt 。 無vô 如như 此thử 事sự 。 故cố 不bất 斥xích 奪đoạt 。 行hành 大đại 直trực 道đạo 。 名danh 直trực 顯hiển 實thật 。 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 名danh 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 根căn 利lợi 緣duyên 熟thục 始thỉ 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 根căn 鈍độn 後hậu 熟thục 今kim 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 緣duyên 宜nghi 不bất 同đồng 略lược 為vi 十thập 異dị 。 種chủng 智trí 法Pháp 界Giới 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 文văn 云vân 。

始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 聞văn 我ngã 所sở 說thuyết 。 即tức 皆giai 信tín 受thọ 。 入nhập 如Như 來Lai 慧tuệ 。 除trừ 先tiên 修tu 習tập 。 學học 小Tiểu 乘Thừa 者giả 。

今kim 於ư 此thử 經Kinh 。 入nhập 於ư 佛Phật 慧tuệ 。 明minh 文văn 在tại 茲tư 不bất 須tu 疑nghi 也dã 。 諸chư 師sư 見kiến 其kỳ 緣duyên 異dị 。 逐trục 緣duyên 異dị 解giải 迷mê 不bất 知tri 反phản 去khứ 道đạo 轉chuyển 遠viễn 。 若nhược 識thức 理lý 同đồng 千thiên 車xa 共cộng 轍triệt 。 佛Phật 慧tuệ 則tắc 無vô 殊thù 也dã 。 舊cựu 云vân 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 了liễu 義nghĩa 滿mãn 字tự 常thường 住trụ 。 《# 法pháp 華hoa 》# 不bất 了liễu 義nghĩa 非phi 滿mãn 非phi 常thường 。 今kim 以dĩ 此thử 文văn 並tịnh 之chi 。 若nhược 始thỉ 入nhập 是thị 了liễu 義nghĩa 。 今kim 入nhập 不bất 了liễu 義nghĩa 者giả 。 始thỉ 入nhập 是thị 佛Phật 慧tuệ 。 今kim 入nhập 非phi 佛Phật 慧tuệ 。 若nhược 佛Phật 慧tuệ 既ký 齊tề 了liễu 義nghĩa 亦diệc 等đẳng 。 滿mãn 字tự 常thường 住trụ 悉tất 然nhiên (# 云vân 云vân )# 。 地địa 人nhân 呼hô 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 為vi 圓viên 宗tông 。 《# 法pháp 華hoa 》# 為vi 不bất 真chân 宗tông 。 今kim 亦diệc 用dụng 此thử 文văn 並tịnh 之chi 。

第đệ 四tứ 。 菩Bồ 薩Tát 領lãnh 解giải 隨tùy 喜hỷ 。 能năng 問vấn 者giả 。 即tức 是thị 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 中trung 四tứ 大Đại 士Sĩ 。 《# 法pháp 華hoa 》# 中trung 身thân 子tử 三tam 請thỉnh 。 俱câu 是thị 能năng 問vấn 也dã 。 所sở 問vấn 者giả 。 即tức 是thị 問vấn 佛Phật 智trí 慧tuệ 也dã 。

第đệ 五ngũ 。 如Như 來Lai 述thuật 歎thán 者giả 。 與dữ 問vấn 碩# 異dị 。 問vấn 家gia 隨tùy 喜hỷ 。 能năng 問vấn 人nhân 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 所sở 化hóa 人nhân 。 聞văn 已dĩ 信tín 行hành 。 我ngã 等đẳng 隨tùy 喜hỷ 。 如Như 來Lai 述thuật 歎thán 能năng 化hóa 人nhân 生sanh 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 然nhiên 能năng 問vấn 者giả 皆giai 是thị 古cổ 佛Phật 。 汝nhữ 能năng 隨tùy 喜hỷ 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 喜hỷ 其kỳ 迹tích 。 如Như 來Lai 述thuật 歎thán 其kỳ 本bổn 。 此thử 亦diệc 密mật 表biểu 壽thọ 量lượng (# 云vân 云vân )# 。

爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc 。 及cập 八bát 萬vạn 大Đại 士Sĩ

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 疑nghi 問vấn 序tự 。 自tự 寂tịch 場tràng 已dĩ 降giáng/hàng 。 今kim 座tòa 已dĩ 往vãng 。 十thập 方phương 大Đại 士Sĩ 來lai 會hội 不bất 絕tuyệt 。 雖tuy 不bất 可khả 限hạn 。 我ngã 以dĩ 補bổ 處xứ 智trí 力lực 。 悉tất 見kiến 悉tất 知tri 。 而nhi 於ư 此thử 眾chúng 不bất 識thức 一nhất 人nhân 。 然nhiên 我ngã 遊du 化hóa 十thập 方phương 。 覲cận 奉phụng 諸chư 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 大đại 眾chúng 快khoái 所sở 諳am 知tri 。 就tựu 履lý 歷lịch 之chi 處xứ 亦diệc 所sở 不bất 識thức 。 若nhược 來lai 若nhược 去khứ 。 如như 是thị 推thôi 之chi 皆giai 所sở 不bất 識thức 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 大Đại 士Sĩ 。 是thị 前tiền 進tiến 先tiên 達đạt 。 彌Di 勒Lặc 是thị 後hậu 番phiên 末mạt 學học 。 後hậu 不bất 知tri 前tiền 故cố 所sở 不bất 識thức 。 又hựu 彼bỉ 等đẳng 大Đại 士Sĩ 。 本bổn 實thật 相tướng 底để 應ưng 現hiện 十thập 方phương 。 別biệt 頭đầu 教giáo 化hóa 所sở 有hữu 真chân 應ưng 。 非phi 彌Di 勒Lặc 境cảnh 界giới 。 是thị 故cố 不bất 識thức 。 又hựu 佛Phật 託thác 弘hoằng 經kinh 召triệu 諸chư 大Đại 士Sĩ 。 大Đại 士Sĩ 聞văn 師sư 命mạng 故cố 來lai 。 密mật 聞văn 壽thọ 量lượng 。 非phi 時thời 眾chúng 所sở 知tri 。 故cố 言ngôn 不bất 識thức 。 此thử 約ước 四tứ 悉tất 檀đàn 。 釋thích 疑nghi 問vấn 序tự 也dã (# 云vân 云vân )# 。 疑nghi 問vấn 為vi 二nhị 。

一nhất 。 此thử 土độ 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 。 二nhị 。 他tha 土thổ/độ 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 。 此thử 土thổ/độ 疑nghi 又hựu 二nhị 。

初sơ 。 長trường/trưởng 行hành 。 疑nghi 念niệm 。 次thứ 。 偈kệ 。 十thập 九cửu 行hành 半bán 偈kệ 。 正chánh 問vấn 。 又hựu 為vi 五ngũ 。

初sơ 一nhất 行hành 一nhất 句cú 。 問vấn 何hà 處xứ 來lai 。 次thứ 。

何hà 因nhân 緣duyên

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 一nhất 行hành 三tam 句cú 。 問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 來lai 。 次thứ 。

一nhất 一nhất 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 三tam 。 九cửu 行hành 。 敘tự 其kỳ 數số 量lượng 。 次thứ 。

是thị 諸chư 大đại 威uy 德đức

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 兩lưỡng 行hành 。 問vấn 其kỳ 師sư 誰thùy 。 次thứ 。

如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông

下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 五ngũ 行hành 半bán 。 結kết 請thỉnh 。 又hựu 五ngũ 。

初sơ 兩lưỡng 句cú 。 結kết 歎thán 。 次thứ 。

四tứ 方phương 地địa

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 兩lưỡng 行hành 。 請thỉnh 答đáp 來lai 處xứ 。 次thứ 。

我ngã 於ư 此thử 眾chúng

下hạ 。 第đệ 三tam 。 一nhất 行hành 。 請thỉnh 答đáp 來lai 緣duyên 。 次thứ 。

今kim 此thử 之chi 大đại 眾chúng

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 一nhất 行hành 半bán 。 大đại 會hội 同đồng 請thỉnh 。 次thứ 。

無vô 量lượng 德đức

下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 二nhị 句cú 。 請thỉnh 答đáp 師sư 主chủ (# 云vân 云vân )# 。

二nhị 。 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 者giả 。 分phân 身thân 眷quyến 屬thuộc 橫hoạnh/hoành 在tại 十thập 方phương 。 與dữ 彌Di 勒Lặc 同đồng 疑nghi 。 二nhị 土thổ/độ 俱câu 不bất 知tri 本bổn 地địa 。 欲dục 顯hiển 成thành 道Đạo 甚thậm 久cửu 。 各các 各các 陳trần 疑nghi 已dĩ 佛Phật 。 佛Phật 皆giai 抑ức 待đãi 彌Di 勒Lặc 云vân 云vân )# 。

○#

爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 告cáo 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 說thuyết 。 文văn 為vi 二nhị 。

先tiên 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 誡giới 許hứa 。 後hậu 正chánh 說thuyết 。 長trường/trưởng 行hành 先tiên 述thuật 讚tán 。 次thứ 誡giới 。 誡giới 勿vật 亂loạn 勿vật 怠đãi 勿vật 退thoái 。 次thứ 許hứa 標tiêu 果quả 智trí 。 果quả 智trí 者giả 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 知tri 見kiến 妙diệu 果Quả 也dã 。 次thứ 開khai 化hóa 教giáo 者giả 。

宣tuyên 示thị

也dã 。

自tự 在tại 神thần 力lực

者giả 。 過quá 去khứ 益ích 物vật 也dã 。

師sư 子tử 奮phấn 迅tấn

者giả 。 現hiện 在tại 十thập 方phương 。 分phân 身thân 所sở 被bị 之chi 處xứ 也dã 。 或hoặc 云vân 奮phấn 迅tấn 將tương 前tiền 之chi 狀trạng 也dã 。 此thử 表biểu 未vị 來lai 常thường 住trụ 益ích 物vật 之chi 相tướng 也dã 。

大đại 勢thế 威uy 猛mãnh

者giả 。 未vị 來lai 益ích 物vật 也dã 。 或hoặc 以dĩ 此thử 為vi 現hiện 在tại 震chấn 動động 十thập 方phương 。 隨tùy 人nhân 意ý 用dụng 耳nhĩ 。 幸hạnh 依y 文văn 次thứ 第đệ 者giả 好hảo/hiếu 。 又hựu 私tư 謂vị 。

如Như 來Lai 自tự 在tại

者giả 我ngã 也dã 。

神thần 通thông

者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。

師sư 子tử 奮phấn 迅tấn

奮phấn 迅tấn 除trừ 垢cấu 淨tịnh 也dã 。

大đại 勢thế 威uy 猛mãnh

未vị 來lai 益ích 物vật 。 即tức 常thường 也dã 。 此thử 點điểm 四tứ 德đức 意ý 也dã (# 云vân 云vân )# 。 四tứ 行hành 偈kệ 。 初sơ 三tam 句cú 。 頌tụng 三tam 誡giới 。 後hậu 三tam 行hành 一nhất 句cú 。 頌tụng 許hứa 。 初sơ 一nhất 句cú 。 頌tụng 標tiêu 智trí 慧tuệ 果quả 。 次thứ 三tam 行hành 。 頌tụng 三tam 世thế 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 即tức 正chánh 說thuyết 段đoạn 也dã 。 文văn 為vi 三tam 。

此thử 去khứ 盡tận 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 。 正chánh 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 。 二nhị 。 〈# 分phân 別biệt 品phẩm 〉# 初sơ 。 總tổng 授thọ 法Pháp 身thân 記ký 。 三tam 。 彌Di 勒Lặc 總tổng 申thân 領lãnh 解giải 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 。 略lược 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 次thứ 。 廣quảng 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 斷đoạn 惑hoặc 生sanh 信tín 。 略lược 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 略lược 開khai 。 二nhị 。 因nhân 疑nghi 更cánh 請thỉnh 。 就tựu 略lược 開khai 有hữu 長trường/trưởng 行hành 。 偈kệ 頌tụng 。 此thử 中trung 但đãn 答đáp 二nhị 問vấn 。 不bất 答đáp 何hà 因nhân 緣duyên 集tập 。 由do 不bất 答đáp 故cố 所sở 以dĩ 重trọng/trùng 請thỉnh 。 長trường/trưởng 行hành 雙song 答đáp 雙song 釋thích 如như 文văn 。 釋thích 下hạ 方phương 空không 中trung 住trú 者giả 。 《# 釋thích 論luận 》# 明minh 有hữu 底để 散tán 三tam 昧muội 。 應ưng 作tác 四tứ 說thuyết 。

有hữu 者giả 三tam 有hữu 也dã 。 底để 者giả 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 也dã 。 以dĩ 深thâm 勝thắng 故cố 為vi 底để 。 又hựu 有hữu 者giả 名danh 相tướng 也dã 。 底để 者giả 空không 也dã 。 以dĩ 空không 寂tịch 故cố 為vi 底để 。 又hựu 有hữu 者giả 二nhị 邊biên 俗tục 也dã 。 底để 者giả 邊biên 際tế 智trí 滿mãn 故cố 為vi 底để 。 今kim 經kinh 以dĩ 下hạ 方phương 空không 為vi 底để 。 不bất 是thị 上thượng 界giới 。 不bất 是thị 下hạ 界giới 。 表biểu 中trung 道đạo 為vi 底để 。 此thử 是thị 約ước 教giáo 分phân 別biệt 云vân 云vân )# 。

於ư 諸chư 經Kinh 典điển

下hạ 。 釋thích 也dã 。 師sư 知tri 弟đệ 子tử 備bị 智trí 。 斷đoạn 兩lưỡng 德đức 。 初sơ 是thị 雙song 修tu 智trí 斷đoạn 。 次thứ 雙song 證chứng 智trí 斷đoạn 。 於ư 經Kinh 典điển 分phân 別biệt 是thị 修tu 智trí 。 正chánh 憶ức 念niệm 是thị 修tu 斷đoạn 。 不bất 樂nhạo 在tại 眾chúng 是thị 證chứng 斷đoạn 。 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 是thị 證chứng 智trí 。 從tùng 。

不bất 依y 止chỉ 人nhân 天thiên 而nhi 住trú

是thị 釋thích 處xứ 也dã 。 人nhân 天thiên 是thị 二nhị 邊biên 。 不bất 住trụ 不bất 著trước 也dã 。

深thâm 智trí 無vô 礙ngại

者giả 。 依y 不bất 思tư 議nghị 智trí 也dã 。

樂nhạo 於ư 佛Phật 法Pháp

者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 也dã 。 境cảnh 智trí 甚thậm 微vi 。 非phi 近cận 行hành 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

偈kệ 八bát 行hành 半bán 。 初sơ 五ngũ 行hành 半bán 。 頌tụng 答đáp 兩lưỡng 問vấn 。 下hạ 三tam 行hành 。 頌tụng 雙song 釋thích (# 云vân 云vân )# 。

爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 因nhân 疑nghi 更cánh 請thỉnh 。 有hữu 長trường/trưởng 行hành 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

一nhất 。 疑nghi 。 二nhị 。 請thỉnh 。 聞văn 上thượng 。

菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 乃nãi 教giáo 化hóa 之chi 。 今kim 皆giai 住trụ 不bất 退thoái

又hựu 聞văn 。

我ngã 從tùng 久cửu 遠viễn 來lai 。 教giáo 化hóa 是thị 等đẳng 眾chúng

聞văn 此thử 二nhị 說thuyết 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。

白bạch 佛Phật

下hạ 。 騰đằng 疑nghi 更cánh 請thỉnh 。 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 法pháp 。 二nhị 。 譬thí 。 法pháp 說thuyết 為vi 三tam 。

初sơ

即tức 白bạch 佛Phật

下hạ 。 一nhất 。 疑nghi 成thành 道Đạo 近cận 所sở 化hóa 甚thậm 多đa 。 執chấp 近cận 而nhi 疑nghi 遠viễn 也dã 。 次thứ 。

世Thế 尊Tôn 此thử 大đại 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 所sở 化hóa 既ký 多đa 行hành 位vị 深thâm 妙diệu 。 執chấp 遠viễn 而nhi 疑nghi 近cận 也dã 。 次thứ 。

世Thế 尊Tôn 如như 此thử 之chi 事sự

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 請thỉnh 。 譬thí 說thuyết 有hữu 開khai 。 合hợp 。 開khai 為vi 三tam 。

色sắc 美mỹ 髮phát 黑hắc

譬thí 上thượng 成thành 道Đạo 近cận 意ý 也dã 。

指chỉ 百bách 歲tuế 人nhân

去khứ 。 譬thí 上thượng 所sở 化hóa 甚thậm 多đa 意ý 也dã 。 淮hoài 北bắc 諸chư 師sư 以dĩ 譬thí 釋thích 譬thí 。 父phụ 服phục 還hoàn 年niên 藥dược 。 貌mạo 同đồng 二nhị 十thập 五ngũ 。 子tử 不bất 服phục 藥dược 形hình 如như 百bách 歲tuế 。 若nhược 知tri 藥dược 力lực 不bất 疑nghi 子tử 父phụ 。 不bất 知tri 者giả 怪quái 之chi 。 如Như 來Lai 橫hoạnh/hoành 服phục 垂thùy 迹tích 之chi 藥dược 。 示thị 伽già 耶da 始thỉ 生sanh 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 直trực 論luận 本bổn 地địa 。 久cửu 發phát 道Đạo 心tâm 今kim 住trụ 不bất 退thoái 。 若nhược 佛Phật 及cập 佛Phật 快khoái 知tri 此thử 事sự 。 自tự 下hạ 不bất 達đạt 不bất 得đắc 不bất 疑nghi 。

是thị 事sự 難nan 信tín

下hạ 。 結kết 譬thí 也dã 。 初sơ 。 合hợp 近cận 譬thí 。 如như 文văn 。 從tùng 。

而nhi 此thử 大đại 眾chúng

下hạ 。 合hợp 遠viễn 譬thí 。 觀quán 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 久cửu 種chúng 善thiện 根căn 。 非phi 止chỉ 伽già 耶da 發phát 心tâm 。

善thiện 入nhập 出xuất 住trụ

者giả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 是thị 善thiện 入nhập 。 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 是thị 善thiện 出xuất 。 超siêu 越việt 是thị 善thiện 住trụ 。 通thông 藏tạng 意ý 也dã 。 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 名danh 善thiện 入nhập 。 十Thập 地Địa 入nhập 重trọng/trùng 玄huyền 門môn 。 倒đảo 修tu 凡phàm 夫phu 事sự 名danh 善thiện 出xuất 。 妙diệu 覺giác 遍biến 滿mãn 名danh 善thiện 住trụ 。 別biệt 意ý 也dã 。 畢tất 法Pháp 性Tánh 三Tam 昧Muội 名danh 善thiện 入nhập 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 名danh 善thiện 出xuất 。 王vương 三tam 昧muội 名danh 善thiện 住trụ 。 圓viên 意ý 也dã 。 次thứ 第đệ 習tập 諸chư 善thiện 法Pháp 。 據cứ 因nhân 為vi 善thiện 習tập 。 就tựu 果quả 為vi 善thiện 入nhập (# 云vân 云vân )# 。

善thiện 答đáp 難nạn/nan 問vấn

者giả 。 具cụ 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 七thất 方phương 便tiện 之chi 尊tôn 。 故cố 云vân 。

寶bảo

也dã 。

今kim 日nhật 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 請thỉnh 答đáp 也dã 。 又hựu 三tam 。 從tùng 。

今kim 日nhật

下hạ 。 舉cử 佛Phật 語ngữ 。 從tùng 。

我ngã 等đẳng

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 請thỉnh 意ý 。 請thỉnh 意ý 為vi 二nhị 。

一nhất 。 為vi 現hiện 在tại 。 我ngã 雖tuy 未vị 達đạt 。 信tín 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

然nhiên 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 為vì 未vị 來lai 。 淺thiển 行hành 喜hỷ 生sanh 誹phỉ 謗báng 。 新tân 發phát 意ý 者giả 。 謗báng 墮đọa 惡ác 道đạo 。 不bất 退thoái 者giả 雖tuy 信tín 不bất 謗báng 。 不bất 能năng 增tăng 道đạo 。 若nhược 為vi 分phân 別biệt 。 謗báng 者giả 則tắc 生sanh 信tín 。 信tín 者giả 則tắc 增tăng 道đạo (# 云vân 云vân )# 。 從tùng 。

唯dụy 然nhiên 。

下hạ 。 第đệ 三tam 。 請thỉnh 答đáp 。 請thỉnh 答đáp 亦diệc 二nhị 。

初sơ 。

除trừ 我ngã 等đẳng 疑nghi

及cập 未vị 來lai

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 除trừ 未vị 來lai 疑nghi 。

偈kệ 十thập 四tứ 行hành 。 頌tụng 上thượng 法pháp 譬thí 。

五ngũ 行hành 頌tụng 法pháp 說thuyết 。 九cửu 行hành 頌tụng 譬thí 說thuyết 。 法pháp 說thuyết 中trung 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 。 頌tụng 執chấp 近cận 。 次thứ 。

此thử 諸chư 佛Phật 子tử

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 二nhị 行hành 三tam 句cú 。 頌tụng 疑nghi 遠viễn 。 後hậu 。

云vân 何hà 而nhi 可khả

下hạ 。 第đệ 三tam 。 一nhất 行hành 一nhất 句cú 。 頌tụng 結kết 請thỉnh 。 頌tụng 譬thí 中trung 。 初sơ 二nhị 行hành 。 頌tụng 開khai 譬thí 。 後hậu 。

世Thế 尊Tôn 亦diệc 如như 是thị

下hạ 七thất 行hành 。 頌tụng 合hợp 譬thí 。 亦diệc 三tam 。

就tựu 初sơ 二nhị 句cú 頌tụng 合hợp 近cận 。 次thứ 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 志chí

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 三tam 行hành 半bán 。 頌tụng 合hợp 遠viễn 。 後hậu 。

我ngã 等đẳng 從tùng 佛Phật 聞văn

下hạ 。 第đệ 三tam 。 三tam 行hành 。 頌tụng 合hợp 請thỉnh 答đáp (# 云vân 云vân )# 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 九cửu 上thượng

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 九cửu 下hạ

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

釋thích 壽thọ 量lượng 品phẩm 。

先tiên 出xuất 異dị 解giải 。 叡duệ 師sư 〈# 序tự 〉# 云vân 。

壽thọ 無vô 量lượng 劫kiếp 。 未vị 足túc 以dĩ 明minh 其kỳ 久cửu 。 分phân 身thân 無vô 數số 不bất 足túc 以dĩ 異dị 其kỳ 體thể 。 然nhiên 則tắc 壽thọ 量lượng 定định 其kỳ 非phi 數số 。 分phân 身thân 明minh 其kỳ 不bất 異dị 。 普phổ 賢hiền 顯hiển 其kỳ 無vô 成thành 。 多đa 寶bảo 明minh 其kỳ 不bất 滅diệt 耳nhĩ 。

河hà 西tây 道đạo 朗lãng 云vân 。

明minh 法Pháp 身thân 真chân 化hóa 不bất 異dị 。 存tồn 沒một 理lý 一nhất 。 多đa 寶bảo 現hiện 明minh 。 法Pháp 身thân 常thường 存tồn 。 壽thọ 量lượng 明minh 與dữ 太thái 虛hư 齊tề 量lượng 。

道Đạo 場Tràng 觀quán 云vân 。

會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。 乘thừa 之chi 始thỉ 也dã 。 滅diệt 影ảnh 澄trừng 神thần 。 乘thừa 之chi 終chung 也dã 。 滅diệt 影ảnh 謂vị 息tức 迹tích 。 澄trừng 神thần 則tắc 明minh 本bổn 。 故cố 迹tích 無vô 常thường 而nhi 本bổn 常thường 也dã 。

注chú 者giả 云vân

非phi 存tồn 亡vong 之chi 數số 曰viết 壽thọ 。 出xuất 修tu 夭yểu 之chi 限hạn 稱xưng 量lượng 。 法Pháp 身thân 非phi 形hình 年niên 所sở 攝nhiếp 。 使sử 大Đại 士Sĩ 修tu 踐tiễn 極cực 之chi 照chiếu 。 不bất 以dĩ 伽già 耶da 為vi 成thành 佛Phật 。 百bách 年niên 為vi 期kỳ 頤di 也dã 。

竺trúc 道đạo 生sanh 云vân 。

其kỳ 色sắc 身thân 佛Phật 者giả 。 應ưng 現hiện 而nhi 有hữu 。 無vô 有hữu 實thật 形hình 。 既ký 形hình 不bất 實thật 豈khởi 有hữu 壽thọ 哉tai 。 然nhiên 則tắc 萬vạn 形hình 同đồng 致trí 。 古cổ 今kim 為vi 一nhất 。 古cổ 亦diệc 今kim 也dã 今kim 亦diệc 古cổ 也dã 。 無vô 時thời 不bất 有hữu 。 無vô 處xứ 不bất 在tại 。 若nhược 有hữu 時thời 不bất 有hữu 。 有hữu 處xứ 不bất 在tại 者giả 。 於ư 眾chúng 生sanh 然nhiên 耳nhĩ 。 佛Phật 不bất 爾nhĩ 也dã 。 是thị 以dĩ 極cực 譚đàm 長trường 壽thọ 。 云vân 伽già 耶da 是thị 也dã 。 伽già 耶da 是thị 者giả 非phi 復phục 伽già 耶da 。 伽già 耶da 既ký 非phi 。 彼bỉ 長trường/trưởng 何hà 獨độc 是thị 乎hồ 。 長trường 短đoản 斯tư 亡vong 。 長trường 短đoản 恆hằng 存tồn 焉yên 。

前tiền 代đại 匠tượng 者giả 。 如như 向hướng 所sở 說thuyết 。 多đa 約ước 無vô 量lượng 明minh 常thường 。 近cận 世thế 人nhân 師sư 多đa 云vân 壽thọ 是thị 量lượng 法pháp 。 前tiền 過quá 恆Hằng 沙sa 。 後hậu 倍bội 上thượng 數số 。 終chung 歸quy 限hạn 極cực 而nhi 明minh 無vô 常thường 。 又hựu 惑hoặc 者giả 執chấp 品phẩm 明minh 壽thọ 量lượng 。 量lượng 是thị 無vô 常thường 那na 作tác 常thường 解giải 。 今kim 為vi 答đáp 之chi 。 品phẩm 直trực 道đạo 壽thọ 量lượng 。 不bất 道đạo 壽thọ 有hữu 量lượng 。 不bất 道đạo 壽thọ 無vô 量lượng 。 爾nhĩ 作tác 無vô 常thường 。 他tha 作tác 常thường 解giải 。 此thử 復phục 何hà 咎cữu 。 鷸# 蚌# 相tương/tướng 扼ách 。 我ngã 乘thừa 其kỳ 弊tệ 。 應ưng 具cụ 四tứ 解giải 。

謂vị 實thật 有hữu 量lượng 而nhi 言ngôn 無vô 量lượng 。 《# 彌di 陀đà 》# 是thị 也dã 。 實thật 無vô 量lượng 而nhi 言ngôn 量lượng 。 如như 此thử 品phẩm 及cập 《# 金kim 光quang 明minh 》# 是thị 也dã 。 實thật 無vô 量lượng 而nhi 言ngôn 無vô 量lượng 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。

唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 其kỳ 壽thọ 無vô 量lượng

是thị 也dã 。 實thật 有hữu 量lượng 而nhi 言ngôn 量lượng 。 如như 八bát 十thập 唱xướng 滅diệt 是thị 也dã 。 品phẩm 文văn 具cụ 有hữu 此thử 義nghĩa 。 豈khởi 可khả 是thị 一nhất 而nhi 非phi 三tam 耶da 。

問vấn 。

若nhược 〈# 壽thọ 量lượng 〉# 明minh 常thường 。 與dữ 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 何hà 異dị 。

今kim 反phản 質chất 之chi 。 《# 法pháp 華hoa 》# 一Nhất 乘Thừa 與dữ 《# 勝thắng 鬘man 》# 一Nhất 乘Thừa 何hà 異dị (# 云vân 云vân )# 。 若nhược 分phân 別biệt 答đáp 者giả 。 《# 法pháp 華hoa 》# 略lược 明minh 常thường 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 廣quảng 明minh 常thường 。 《# 勝thắng 鬘man 》# 為vi 一nhất 明minh 一nhất 。 《# 法pháp 華hoa 》# 會hội 三Tam 明Minh 一nhất (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 。

近cận 成thành 是thị 方phương 便tiện 。 遠viễn 成thành 是thị 真chân 實thật 者giả 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 《# 大đại 經kinh 》# 超siêu 前tiền 九cửu 劫kiếp 。 皆giai 成thành 方phương 便tiện 。 若nhược 爾nhĩ 。 《# 法pháp 華hoa 》# 開khai 遠viễn 竟cánh 。 常thường 不bất 輕khinh 那na 更cánh 近cận 。 當đương 知tri 《# 法pháp 華hoa 》# 已dĩ 復phục 方phương 便tiện 。 若nhược 爾nhĩ 。 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 竟cánh 。 亦diệc 應ưng 不bất 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。 若nhược 爾nhĩ 。 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 諸chư 佛Phật 道Đạo 同đồng 。 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 亦diệc 諸chư 佛Phật 道Đạo 同đồng 。 若nhược 爾nhĩ 。 諸chư 佛Phật 皆giai 爾nhĩ 。 非phi 獨độc 釋Thích 迦Ca 。 若nhược 獨độc 釋Thích 迦Ca 。 前tiền 諸chư 義nghĩa 壞hoại 。

答đáp 云vân 。

是thị 我ngã 方phương 便tiện 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 〈# 壽thọ 量lượng 〉# 發phát 願nguyện 。 願nguyện 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 說thuyết 壽thọ 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 即tức 諸chư 佛Phật 道Đạo 同đồng 。 亦diệc 不bất 偏thiên 言ngôn 一nhất 近cận 一nhất 遠viễn 。 故cố 知tri 寄ký 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 無vô 近cận 無vô 遠viễn 。 顯hiển 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。 有hữu 近cận 有hữu 遠viễn 。 論luận 其kỳ 應ưng 迹tích 。 用dụng 此thử 義nghĩa 望vọng 諸chư 經kinh 。 對đối 緣duyên 雖tuy 異dị 。 終chung 不bất 異dị 也dã 。 既ký 了liễu 眾chúng 經kinh 。 諸chư 師sư 不bất 可khả 師sư 也dã 。

問vấn 。

義nghĩa 推thôi 常thường 可khả 。 然nhiên 徵trưng 文văn 何hà 據cứ 。

答đáp 。

明minh 者giả 貴quý 其kỳ 理lý 。 暗ám 者giả 守thủ 其kỳ 文văn 。 但đãn 尋tầm 詮thuyên 會hội 宗tông 。 是thị 教giáo 之chi 正chánh 意ý 。 苟cẩu 執chấp 糟tao 糠khang 。 問vấn 橋kiều 何hà 益ích 。 又hựu 教giáo 本bổn 為vi 緣duyên 。 緣duyên 異dị 說thuyết 異dị 。 或hoặc 隨tùy 欣hân 隨tùy 宜nghi 隨tùy 治trị 隨tùy 悟ngộ 。 悟ngộ 則tắc 達đạt 到đáo 已dĩ 矣hĩ 。 那na 更cánh 盤bàn 桓hoàn 阡# 陌mạch 何hà 為vi 。 故cố 云vân 泥Nê 洹Hoàn 真chân 法Pháp 寶bảo 。 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 門môn 入nhập 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 又hựu 文văn 有hữu 多đa 少thiểu 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 以dĩ 未vị 來lai 常thường 住trụ 為vi 宗tông 。 其kỳ 文văn 則tắc 多đa 。 不bất 以dĩ 過quá 去khứ 。 久cửu 成thành 為vi 宗tông 。 其kỳ 文văn 則tắc 少thiểu 。 若nhược 隨tùy 多đa 棄khí 少thiểu 。 則tắc 是thị 魔ma 說thuyết 非phi 佛Phật 說thuyết 也dã 。 此thử 經Kinh 以dĩ 過quá 去khứ 久cửu 成thành 為vi 宗tông 。 點điểm 塵trần 數số 界giới 其kỳ 文văn 則tắc 多đa 。 未vị 來lai 常thường 住trụ 其kỳ 文văn 則tắc 少thiểu 。 若nhược 從tùng 多đa 棄khí 少thiểu 。 頭đầu 破phá 作tác 七thất 分phần 。 如như 阿a 梨lê 樹thụ 枝chi 。 譬thí 天thiên 子tử 勅sắc 。 若nhược 多đa 若nhược 少thiểu 。 俱câu 不bất 可khả 違vi 。 違vi 之chi 得đắc 罪tội 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 云vân 。

世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 導đạo 師sư 方phương 便tiện 說thuyết 。

此thử 文văn 即tức 未vị 來lai 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 又hựu 云vân 。

我ngã 常thường 住trụ 於ư 此thử

又hựu 云vân 。

常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 。 及cập 餘dư 諸chư 住trú 處xứ 。

《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 云vân 。

常thường 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 攝nhiếp 成thành 處xứ 。 我ngã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 安an 立lập 處xứ 。

如như 此thử 常thường 文văn 。 亦diệc 復phục 不bất 少thiểu 。 又hựu 此thử 經Kinh 處xứ 處xứ 明minh 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 豈khởi 不bất 常thường 耶da 。

問vấn 。

既ký 明minh 法Pháp 身thân 。 應ưng 論luận 三tam 德đức 。

答đáp 。

權quyền 實thật 二nhị 智trí 豈khởi 非phi 般Bát 若Nhã 。 三tam 世thế 示thị 現hiện 豈khởi 非phi 解giải 脫thoát 。 實thật 相tướng 本bổn 地địa 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 三tam 德đức 明minh 文văn 。 為vi 若nhược 此thử 也dã 。

釋thích 品phẩm 。

如Như 來Lai

者giả 。 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 二nhị 佛Phật 三tam 佛Phật 本bổn 佛Phật 迹tích 佛Phật 之chi 通thông 號hiệu 也dã 。

壽thọ 量lượng

者giả 。 詮thuyên 量lượng 也dã 。 詮thuyên 量lượng 十thập 方phương 三tam 世thế 。 二nhị 佛Phật 三tam 佛Phật 本bổn 佛Phật 迹tích 佛Phật 之chi 功công 德đức 也dã 。 今kim 正chánh 詮thuyên 量lượng 本bổn 地địa 三tam 佛Phật 功công 德đức 。 故cố 言ngôn 。

如Như 來Lai 壽thọ 量lượng 品phẩm

如Như 來Lai 義nghĩa 甚thậm 多đa 。 且thả 明minh 二nhị 三tam 如Như 來Lai 。 餘dư 例lệ 可khả 解giải 。 二nhị 如Như 來Lai 者giả 。 《# 成thành 論luận 》# 云vân 。

乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 名danh 如Như 來Lai

乘thừa 是thị 法pháp 如như 如như 智trí 。 實thật 是thị 法pháp 如như 如như 境cảnh 。 道đạo 是thị 因nhân 。 覺giác 是thị 果quả 。 若nhược 單đơn 論luận 乘thừa 者giả 。 如như 如như 無vô 所sở 知tri 。 單đơn 明minh 實thật 者giả 。 如như 如như 無vô 能năng 知tri 。 境cảnh 智trí 和hòa 合hợp 則tắc 有hữu 因nhân 果quả 。 照chiếu 境cảnh 未vị 窮cùng 名danh 因nhân 。 盡tận 源nguyên 為vi 果quả 。 道đạo 覺giác 義nghĩa 成thành 。 即tức 是thị 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 此thử 真chân 身thân 如Như 來Lai 也dã 。 以dĩ 如như 實thật 智trí 。 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 生sanh 三tam 有hữu 示thị 成thành 正chánh 覺giác 者giả 。 即tức 應ưng 身thân 如Như 來Lai 也dã 。 三tam 如Như 來Lai 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

如như 法Pháp 相tương/tướng 解giải 。 如như 法Pháp 相tương/tướng 說thuyết 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。

如như 者giả 法pháp 如như 如như 境cảnh 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 性tánh 相tướng 常thường 然nhiên 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 無vô 有hữu 異dị 為vi 如như 。 不bất 動động 而nhi 至chí 為vi 來lai 。 指chỉ 此thử 為vi 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 也dã 。 法pháp 如như 如như 智trí 。 乘thừa 於ư 如như 如như 真chân 實thật 。 之chi 道đạo 來lai 成thành 妙diệu 覺giác 。 智trí 稱xưng 如như 理lý 。 從tùng 理lý 名danh 如như 。 從tùng 智trí 名danh 來lai 。 即tức 報báo 身thân 如Như 來Lai 。 故cố 《# 論luận 》# 云vân 。

如như 法Pháp 相tương/tướng 解giải 故cố 名danh 如Như 來Lai

也dã 。 以dĩ 如như 如như 境cảnh 智trí 合hợp 故cố 。 即tức 能năng 處xứ 處xứ 示thị 成thành 正chánh 覺giác 。 水thủy 銀ngân 和hòa 真chân 金kim 。 能năng 塗đồ 諸chư 色sắc 像tượng 。 功công 德đức 和hòa 法Pháp 身thân 。 處xứ 處xứ 應ưng 現hiện 往vãng 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 轉chuyển 妙diệu 法Pháp 輪luân 。 即tức 應ưng 身thân 如Như 來Lai 。 故cố 《# 論luận 》# 云vân 。

如như 法Pháp 相tương/tướng 說thuyết 故cố 名danh 如Như 來Lai

也dã 。 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 名danh 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 此thử 翻phiên 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 報báo 身thân 如Như 來Lai 名danh 盧lô 舍xá 那na 。 此thử 翻phiên 淨tịnh 滿mãn 。 應ưng 身thân 如Như 來Lai 名danh 釋Thích 迦Ca 文Văn 。 此thử 翻phiên 度độ 沃ốc 焦tiêu 。 是thị 三tam 如Như 來Lai 若nhược 單đơn 取thủ 者giả 則tắc 不bất 可khả 也dã 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

法Pháp 身thân 亦diệc 非phi 。 般Bát 若Nhã 亦diệc 非phi 。 解giải 脫thoát 亦diệc 非phi 。 三tam 法pháp 具cụ 足túc 稱xưng 祕bí 密mật 藏tạng 。 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

不bất 可khả 一nhất 異dị 縱tung 橫hoành 並tịnh 別biệt 。 圓viên 覽lãm 三tam 法pháp 稱xưng 假giả 名danh 如Như 來Lai 也dã 。 《# 梵Phạm 網võng 經kinh 》# 結kết 成thành 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 。 華hoa 臺đài 為vi 本bổn 。 華hoa 葉diệp 為vi 末mạt 。 別biệt 為vi 一nhất 緣duyên 。 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 而nhi 本bổn 末mạt 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 《# 像tượng 法pháp 決quyết 疑nghi 經kinh 》# 結kết 成thành 涅Niết 槃Bàn 。 文văn 云vân 。

或hoặc 見kiến 釋Thích 迦Ca 為vi 。 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 或hoặc 為vi 盧lô 舍xá 那na 。

蓋cái 前tiền 緣duyên 異dị 見kiến 。 非phi 佛Phật 三tam 也dã 。 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 結kết 成thành 法pháp 華hoa 。 文văn 云vân 。

釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 名danh 。 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na

乃nãi 是thị 異dị 名danh 非phi 別biệt 體thể 也dã 。 總tổng 眾chúng 經kinh 之chi 意ý 。 當đương 知tri 三tam 佛Phật 非phi 一nhất 異dị 明minh 矣hĩ 。

問vấn 。

此thử 品phẩm 無vô 三tam 佛Phật 名danh 。 那na 作tác 此thử 釋thích 。

答đáp 。

雖tuy 不bất 標tiêu 名danh 而nhi 具cụ 其kỳ 義nghĩa 。 文văn 云vân 。

非phi 如như 非phi 異dị 。 非phi 如như 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới 。

此thử 非phi 偏thiên 如như 顯hiển 於ư 圓viên 如như 。 即tức 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 義nghĩa 也dã 。 又hựu 云vân 。

如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến 。 三tam 界giới 之chi 相tướng

即tức 是thị 如như 如như 智trí 稱xưng 如như 如như 境cảnh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 知tri 見kiến 即tức 佛Phật 眼nhãn 。 此thử 是thị 報báo 身thân 如Như 來Lai 義nghĩa 也dã 。 又hựu 云vân 。

或hoặc 示thị 己kỷ 身thân 己kỷ 事sự 。 或hoặc 示thị 他tha 身thân 他tha 事sự 。

此thử 即tức 應ưng 身thân 如Như 來Lai 義nghĩa 也dã 。 若nhược 但đãn 性tánh 德đức 三tam 如Như 來Lai 者giả 是thị 橫hoạnh/hoành 。 但đãn 修tu 德đức 三tam 如Như 來Lai 者giả 是thị 縱túng/tung 。 先tiên 法pháp 次thứ 報báo 後hậu 應ưng 亦diệc 是thị 縱túng/tung 。 今kim 經kinh 圓viên 說thuyết 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 三tam 如Như 來Lai 也dã 。 揀giản 縱tung 橫hoành 如Như 來Lai 尚thượng 非phi 今kim 義nghĩa 。 況huống 三tam 藏tạng 通thông 教giáo 如Như 來Lai 耶da 。 又hựu 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 前tiền 。 亦diệc 明minh 圓viên 如Như 來Lai 者giả 。 同đồng 是thị 迹tích 中trung 所sở 說thuyết 耳nhĩ 。 發phát 迹tích 顯hiển 本bổn 三tam 如Như 來Lai 者giả 。 永vĩnh 異dị 諸chư 經kinh 。 論luận 云vân 。

示thị 現hiện 成thành 大đại 菩Bồ 提Đề 無vô 上thượng 故cố 。 示thị 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 。 應ứng 化hóa 菩Bồ 提Đề 。 隨tùy 所sở 應ưng 現hiện 。 即tức 為vi 示thị 現hiện 。 如như 經kinh 出xuất 釋Thích 氏Thị 宮cung 故cố 。 二nhị 。 報báo 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 十Thập 地Địa 滿mãn 足túc 得đắc 常thường 涅Niết 槃Bàn 。 如như 經kinh 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 劫kiếp 故cố 。 三tam 。 法pháp 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 不bất 變biến 。 如như 經kinh 如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến 。 三tam 界giới 之chi 相tướng 故cố 。

經kinh 具cụ 其kỳ 義nghĩa 。 論luận 出xuất 其kỳ 名danh 。 不bất 作tác 上thượng 釋thích 寧ninh 會hội 經kinh 論luận 耶da 。

次thứ 明minh

壽thọ 量lượng

者giả 。

壽thọ

者giả 受thọ 義nghĩa 。 真Chân 如Như 不bất 隔cách 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 受thọ 。 又hựu 境cảnh 智trí 相tương 應ứng 故cố 名danh 受thọ 。 又hựu 一nhất 期kỳ 報báo 得đắc 百bách 年niên 不bất 斷đoạn 故cố 名danh 受thọ 。

量lượng

者giả 詮thuyên 量lượng 也dã 。 量lượng 字tự 則tắc 通thông 無vô 的đích 別biệt 據cứ 。 詮thuyên 量lượng 法pháp 如Như 來Lai 以dĩ 如như 理lý 為vi 命mạng 。 報báo 如Như 來Lai 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 命mạng 。 應ưng 如Như 來Lai 同đồng 緣duyên 理lý 為vi 命mạng 。 詮thuyên 量lượng 諸chư 命mạng 若nhược 有hữu 量lượng 。 若nhược 無vô 量lượng 。 若nhược 非phi 量lượng 非phi 無vô 量lượng 。 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 如như 理lý 命mạng 者giả 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 性tánh 相tướng 常thường 然nhiên 。 不bất 論luận 相tương 應ứng 與dữ 不bất 相tương 續tục 。 亦diệc 無vô 有hữu 量lượng 及cập 無vô 量lượng 。 文văn 云vân 。

非phi 如như 非phi 異dị 。 非phi 虛hư 非phi 實thật

蓋cái 是thị 詮thuyên 量lượng 法Pháp 身thân 如như 理lý 命mạng 也dã 。 詮thuyên 量lượng 報báo 身thân 如Như 來Lai 。 以dĩ 如như 如như 智trí 契khế 如như 如như 境cảnh 。 境cảnh 發phát 智trí 為vi 報báo 。 智trí 冥minh 境cảnh 為vi 受thọ 。 境cảnh 既ký 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 智trí 亦diệc 如như 是thị 。 函hàm 大đại 蓋cái 大đại 。 文văn 云vân 。

我ngã 智trí 力lực 如như 是thị 。 久cửu 修tu 業nghiệp 所sở 得đắc 。 慧tuệ 光quang 照chiếu 無vô 量lượng 。 壽thọ 命mạng 無vô 數số 劫kiếp 。

此thử 是thị 詮thuyên 量lượng 報báo 身thân 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 命mạng 也dã 。 詮thuyên 量lượng 應ưng 身thân 者giả 。 應ưng 身thân 同đồng 緣duyên 。 緣duyên 長trường/trưởng 同đồng 長trường/trưởng 。 緣duyên 促xúc 同đồng 促xúc (# 云vân 云vân )# 。 自tự 彼bỉ 於ư 我ngã 何hà 為vi 。 文văn 云vân 。

數sác 數sác 現hiện 生sanh 。 數sác 數sác 現hiện 滅diệt 。

或hoặc 復phục 自tự 說thuyết 名danh 字tự 。 不bất 同đồng 年niên 紀kỷ 大đại 小tiểu 。 此thử 是thị 詮thuyên 量lượng 應ưng 佛Phật 同đồng 緣duyên 命mạng 也dã 。

復phục 次thứ 。 法Pháp 身thân 非phi 量lượng 非phi 無vô 量lượng 。 報báo 身thân 金kim 剛cang 前tiền 有hữu 量lượng 。 金kim 剛cang 後hậu 無vô 量lượng 。 應ưng 身thân 隨tùy 緣duyên 則tắc 有hữu 量lượng 。 應ứng 用dụng 不bất 斷đoạn 則tắc 無vô 量lượng 。 通thông 途đồ 詮thuyên 量lượng 三tam 句cú 在tại 聖thánh 。 一nhất 句cú 屬thuộc 凡phàm 。 有hữu 量lượng 無vô 常thường 都đô 非phi 佛Phật 義nghĩa 。 舊cựu 來lai 所sở 說thuyết 乃nãi 是thị 增tăng 減giảm 兩lưỡng 謗báng 加gia 誣vu 於ư 佛Phật 。 非phi 魔ma 是thị 何hà 。 四tứ 句cú 詮thuyên 量lượng 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 。 為vi 未vị 解giải 者giả 。 更cánh 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 料liệu 簡giản 。

先tiên 別biệt 作tác 。 次thứ 通thông 作tác 。 別biệt 者giả 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 雙song 非phi 理lý 極cực 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 常thường 者giả 即tức 報báo 身thân 也dã 。 報báo 智trí 境cảnh 合hợp 亦diệc 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 但đãn 取thủ 正chánh 智trí 圓viên 滿mãn 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 過quá 金kim 剛cang 心tâm 之chi 前tiền 故cố 。 取thủ 常thường 為vi 報báo 身thân 耳nhĩ 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 應ưng 身thân 也dã 。 應ứng 用dụng 無vô 盡tận 為vi 亦diệc 常thường 。 數số 唱xướng 涅Niết 槃Bàn 名danh 亦diệc 無vô 常thường 。 無vô 常thường 者giả 。 金kim 剛cang 心tâm 已dĩ 前tiền 智trí 用dụng 增tăng 進tiến 。 乃nãi 至chí 凡phàm 夫phù 生sanh 滅diệt 出xuất 沒một 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 三tam 佛Phật 各các 一nhất 句cú 。 凡phàm 夫phu 共cộng 一nhất 句cú 。 此thử 約ước 別biệt 教giáo 別biệt 分phân 別biệt 也dã 。 通thông 途đồ 圓viên 說thuyết 者giả 。 一nhất 一nhất 如Như 來Lai 。 悉tất 備bị 四tứ 句cú 。 法Pháp 身thân 四tứ 者giả 。

非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 雙song 破phá 凡phàm 聖thánh 八bát 倒đảo 故cố 。 常thường 者giả 如như 虛hư 空không 常thường 故cố 。 無vô 常thường 者giả 無vô 凡phàm 夫phù 生sanh 滅diệt 倒đảo 故cố 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 者giả 。 寂tịch 而nhi 雙song 照chiếu 故cố 。 報báo 身thân 四tứ 者giả 。

非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 者giả 。 智trí 冥minh 境cảnh 故cố 。 常thường 者giả 出xuất 過quá 二Nhị 乘Thừa 故cố 。

無vô 常thường 者giả 無vô 生sanh 滅diệt 倒đảo 故cố 。

亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 能năng 雙song 照chiếu 故cố 。 應ưng 身thân 四tứ 者giả 。

非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 者giả 。 非phi 報báo 非phi 生sanh 死tử 故cố 。 常thường 者giả 常thường 應ưng 同đồng 故cố 。 無vô 常thường 者giả 同đồng 無vô 常thường 故cố 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 者giả 。 兩lưỡng 存tồn 故cố 。 凡phàm 夫phu 既ký 得đắc 無vô 常thường 一nhất 句cú 。 通thông 途đồ 亦diệc 作tác 四tứ 句cú 。 但đãn 有hữu 性tánh 德đức 之chi 理lý 。 尚thượng 無vô 四tứ 句cú 名danh 字tự 。 況huống 行hành 用dụng 耶da 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 不bất 俟sĩ 說thuyết 也dã 。 一nhất 身thân 即tức 是thị 三Tam 身Thân 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 當đương 知tri 一nhất 佛Phật 身thân 即tức 具cụ 諸chư 身thân 壽thọ 命mạng 功công 德đức 。 隨tùy 緣duyên 感cảm 見kiến 長trường 短đoản 不bất 同đồng 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 見kiến 佛Phật 壽thọ 命mạng 猶do 如như 冬đông 日nhật 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 見kiến 猶do 如như 春xuân 日nhật 。 唯duy 佛Phật 見kiến 佛Phật 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 猶do 如như 夏hạ 日nhật 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 凡phàm 夫phu 博bác 地địa 翳ế 障chướng 朦# 朧# 。 藏tạng 通thông 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 斷đoạn 四tứ 住trụ 不bất 見kiến 中trung 道đạo 。 若nhược 捨xả 分phân 段đoạn 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 未vị 破phá 無vô 明minh 。 彼bỉ 土độ 所sở 奉phụng 猶do 是thị 勝thắng 應ưng 。 當đương 知tri 二Nhị 乘Thừa 秖kỳ 見kiến 冬đông 日nhật 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 登đăng 地địa 住trụ 。 所sở 見kiến 同đồng 前tiền 。 若nhược 破phá 無vô 明minh 乃nãi 至chí 受thọ 分phần/phân 法Pháp 身thân 。 與dữ 而nhi 為vi 語ngữ 得đắc 見kiến 報báo 身thân 壽thọ 命mạng 。 奪đoạt 而nhi 為vi 語ngữ 猶do 是thị 勝thắng 應ưng 。 未vị 窮cùng 報báo 身thân 之chi 源nguyên 。 未vị 盡tận 法pháp 性tánh 之chi 極cực 。 所sở 見kiến 佛Phật 壽thọ 猶do 是thị 春xuân 日nhật 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 窮cùng 性tánh 盡tận 源nguyên 。 見kiến 法Pháp 身thân 壽thọ 猶do 如như 夏hạ 日nhật 。

《# 大đại 經kinh 》# 舉cử 三tam 譬thí 譬thí 之chi 。 於ư 諸chư 常thường 中trung 虛hư 空không 第đệ 一nhất 。 一nhất 切thiết 壽thọ 命mạng 。 如Như 來Lai 第đệ 一nhất 。 此thử 譬thí 法Pháp 身thân 壽thọ 命mạng 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 性tánh 相tướng 凝ngưng 湛trạm 不bất 同đồng 應ưng 報báo 也dã 。 二nhị 譬thí 如như 四tứ 河hà 。 皆giai 歸quy 大đại 海hải 。 此thử 譬thí 報báo 身thân 所sở 修tu 萬vạn 善thiện 皆giai 感cảm 佛Phật 報báo 壽thọ 命mạng 海hải 中trung 也dã 。 三tam 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 出xuất 四tứ 大đại 河hà 。 此thử 譬thí 應ưng 身thân 壽thọ 命mạng 從tùng 法pháp 報báo 出xuất 。 同đồng 他tha 長trường 短đoản 也dã 。 此thử 品phẩm 詮thuyên 量lượng 通thông 明minh 三Tam 身Thân 。 若nhược 從tùng 別biệt 意ý 正chánh 在tại 報báo 身thân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 義nghĩa 便tiện 文văn 會hội 。 義nghĩa 便tiện 者giả 。 報báo 身thân 智trí 慧tuệ 上thượng 冥minh 下hạ 契khế 。 三Tam 身Thân 宛uyển 足túc 。 故cố 言ngôn 義nghĩa 便tiện 。 文văn 會hội 者giả 。 我ngã 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。 故cố 能năng 三tam 世thế 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 所sở 成thành 即tức 法Pháp 身thân 。 能năng 成thành 即tức 報báo 身thân 。 法pháp 報báo 合hợp 故cố 能năng 益ích 物vật 。 故cố 言ngôn 文văn 會hội 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 正chánh 意ý 是thị 論luận 報báo 身thân 佛Phật 功công 德đức 也dã 。

復phục 次thứ 。 如như 是thị 三Tam 身Thân 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 悉tất 是thị 本bổn 時thời 道Đạo 場Tràng 樹thụ 下hạ 先tiên 久cửu 成thành 就tựu 。 名danh 之chi 為vi 本bổn 。 中trung 間gian 今kim 日nhật 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 所sở 成thành 就tựu 者giả 。 名danh 之chi 為vi 迹tích 。 諸chư 經kinh 所sở 說thuyết 本bổn 迹tích 者giả 。 即tức 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 所sở 成thành 法pháp 報báo 為vi 本bổn 。 從tùng 本bổn 所sở 起khởi 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 為vi 迹tích 。 今kim 經kinh 所sở 明minh 。 取thủ 寂tịch 場tràng 及cập 中trung 間gian 所sở 成thành 三Tam 身Thân 。 皆giai 名danh 為vi 迹tích 。 取thủ 本bổn 昔tích 道Đạo 場Tràng 所sở 得đắc 三Tam 身Thân 。 名danh 之chi 為vi 本bổn 。 故cố 與dữ 諸chư 經kinh 為vi 異dị 也dã 。

非phi 本bổn 無vô 以dĩ 垂thùy 迹tích 。 非phi 迹tích 無vô 以dĩ 顯hiển 本bổn 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。

肇triệu 師sư 之chi 言ngôn 。 意ý 在tại 寂tịch 場tràng 之chi 本bổn 耳nhĩ 。

復phục 次thứ 。 寂tịch 場tràng 本bổn 迹tích 復phục 有hữu 多đa 種chủng 。 或hoặc 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 本bổn 。 從tùng 真chân 起khởi 應ưng 為vi 迹tích 。 迹tích 本bổn 俱câu 空không 言ngôn 思tư 雙song 斷đoạn 。 故cố 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 或hoặc 以dĩ 俗tục 為vi 本bổn 。 從tùng 俗tục 起khởi 應ưng 為vi 迹tích 。 迹tích 本bổn 深thâm 廣quảng 。 下hạ 地địa 不bất 能năng 言ngôn 思tư 邊biên 涯nhai 。 故cố 言ngôn 不bất 可khả 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 或hoặc 以dĩ 中trung 為vi 本bổn 。 從tùng 中trung 起khởi 應ưng 為vi 迹tích 。 迹tích 本bổn 皆giai 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 故cố 云vân 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。

復phục 次thứ 。 此thử 三tam 非phi 三tam 。 亦diệc 復phục 非phi 一nhất 。 非phi 三tam 非phi 一nhất 為vi 本bổn 。 而nhi 三tam 而nhi 一nhất 為vi 迹tích 。 皆giai 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 未vị 知tri 諸chư 師sư 指chỉ 何hà 處xứ 本bổn 迹tích 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 今kim 攝nhiếp [卄/執/衣]# 四tứ 番phiên 。 皆giai 是thị 迹tích 中trung 不bất 思tư 議nghị 一nhất 耳nhĩ 。 遠viễn 指chỉ 本bổn 地địa 三tam 番phiên 四tứ 番phiên 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 從tùng 箇cá 本bổn 而nhi 垂thùy 迹tích 。 將tương 箇cá 迹tích 而nhi 顯hiển 本bổn 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 如như 此thử 本bổn 迹tích 何hà 得đắc 不bất 異dị 眾chúng 經kinh 。 何hà 得đắc 不bất 異dị 諸chư 師sư 。

問vấn 。

諸chư 經kinh 各các 說thuyết 位vị 行hành 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 四tứ 十thập 一nhất 位vị 。 《# 瓔anh 珞lạc 》# 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 。 名danh 義nghĩa 皆giai 廣quảng 。 此thử 經Kinh 始thỉ 末mạt 都đô 無vô 此thử 事sự 。 云vân 何hà 言ngôn 異dị 。

答đáp 。

譬thí 如như 世thế 人nhân 。 修tu 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 集tập 種chủng 種chủng 寶bảo 。 求cầu 種chủng 種chủng 位vị 。 若nhược 無vô 壽thọ 命mạng 用dụng 財tài 位vị 為vi 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 生sanh 育dục 一nhất 子tử 。 相tướng 師sư 占chiêm 之chi 有hữu 短đoản 壽thọ 相tương/tướng 。 不bất 任nhậm 紹thiệu 繼kế 。 父phụ 母mẫu 知tri 已dĩ 。 忽hốt 之chi 如như 草thảo 。

法Pháp 門môn 亦diệc 爾nhĩ 。 行hành 種chủng 種chủng 因nhân 。 獲hoạch 種chủng 種chủng 果quả 。 現hiện 種chủng 種chủng 通thông 。 化hóa 種chủng 種chủng 眾chúng 。 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 度độ 種chủng 種chủng 人nhân 。 總tổng 在tại 如Như 來Lai 壽thọ 命mạng 海hải 中trung 。 海hải 中trung 之chi 要yếu 法pháp 性tánh 智trí 應ưng 。 喉hầu 襟khâm 目mục 蒵# 非phi 異dị 是thị 何hà 。

廣quảng 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 。 文văn 為vi 二nhị 。

先tiên 。 誡giới 信tín 。 次thứ 。 正chánh 答đáp 。 佛Phật 旨chỉ 論luận 誡giới 眾chúng 受thọ 為vi 信tín 。 此thử 文văn 有hữu 三tam 誡giới 三tam 請thỉnh 。 重trọng/trùng 請thỉnh 重trọng/trùng 誡giới 。 迹tích 門môn 三tam 請thỉnh 一nhất 誡giới 。 此thử 中trung 四tứ 請thỉnh 四tứ 誡giới 。 前tiền 後hậu 合hợp 五ngũ 誡giới 七thất 請thỉnh 。 奇kỳ 特đặc 大đại 事sự 殷ân 勤cần 鄭trịnh 重trọng 也dã 。

誠thành

是thị 忠trung 誠thành 。

諦đế

是thị 審thẩm 實thật 。 不bất 欺khi 於ư 物vật 言ngôn 則tắc 詣nghệ 真chân 。 昔tích 七thất 方phương 便tiện 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 非phi 告cáo 誠thành 實thật 。 今kim 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 示thị 之chi 以dĩ 要yếu 。 故cố 言ngôn 。

誠thành 諦đế

菩Bồ 薩Tát 既ký 奉phụng 誠thành 誡giới 不bất 敢cảm 致trí 疑nghi 。 聞văn 必tất 取thủ 信tín 。 信tín 受thọ 誠thành 言ngôn 也dã 。

正chánh 答đáp 有hữu 長trường/trưởng 行hành 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

法pháp 說thuyết 。 譬thí 說thuyết 。 法pháp 說thuyết 為vi 二nhị 。

一nhất 。 三tam 世thế 益ích 物vật 。 二nhị 。 總tổng 結kết 不bất 虛hư 。 近cận 情tình 唯duy 見kiến 現hiện 在tại 八bát 十thập 。 不bất 知tri 過quá 去khứ 無vô 央ương 。 未vị 來lai 不bất 滅diệt 。 故cố 約ước 三tam 世thế 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 。 如như 此thử 利lợi 益ích 非phi 獨độc 我ngã 然nhiên 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 總tổng 結kết 不bất 虛hư 也dã 。 法pháp 說thuyết 中trung 未vị 來lai 語ngữ 少thiểu 。 譬thí 說thuyết 偈kệ 中trung 文văn 多đa (# 云vân 云vân )# 。 過quá 去khứ 益ích 物vật 文văn 為vi 二nhị 。

一nhất 。 從tùng 。

如Như 來Lai 祕bí 密mật

下hạ 。 出xuất 執chấp 近cận 之chi 情tình 。 二nhị 。 從tùng 。

然nhiên 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 。 初sơ 又hựu 三tam 。

一nhất 。 出xuất 所sở 迷mê 法pháp 。 二nhị 。 出xuất 能năng 迷mê 眾chúng 。 三tam 。 出xuất 迷mê 遠viễn 之chi 謂vị 。

祕bí 密mật

者giả 。 一nhất 身thân 即tức 三Tam 身Thân 名danh 為vi 。

祕bí

三Tam 身Thân 即tức 一nhất 身thân 名danh 為vi 。

密mật

又hựu 昔tích 所sở 不bất 說thuyết 名danh 為vi 。

祕bí

唯duy 佛Phật 自tự 知tri 名danh 為vi 。

密mật

神thần 通thông 之chi 力lực

者giả 。 三Tam 身Thân 之chi 用dụng 也dã 。

神thần

是thị 天thiên 然nhiên 不bất 動động 之chi 理lý 。 即tức 法pháp 性tánh 身thân 也dã 。

通thông

是thị 無vô 壅ủng 不bất 思tư 議nghị 慧tuệ 。 即tức 報báo 身thân 也dã 。

力lực

是thị 幹cán 用dụng 自tự 在tại 。 即tức 應ưng 身thân 也dã 。 佛Phật 於ư 三tam 世thế 等đẳng 有hữu 三Tam 身Thân 。 於ư 諸chư 教giáo 中trung 祕bí 之chi 不bất 傳truyền 。 故cố 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 人nhân 脩tu 羅la 。 謂vị 今kim 佛Phật 始thỉ 於ư 道đạo 樹thụ 得đắc 此thử 三Tam 身Thân 。 故cố 執chấp 近cận 以dĩ 疑nghi 遠viễn 。 此thử 本bổn 說thuyết 中trung 不bất 復phục 言ngôn 及cập 二Nhị 乘Thừa 。 但đãn 對đối 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 攝nhiếp 在tại 天thiên 人nhân 修tu 羅la 三tam 善thiện 道đạo 內nội 。 餘dư 三tam 惡ác 趣thú 罪tội 重trọng 根căn 鈍độn 少thiểu 智trí 。 不bất 知tri 作tác 此thử 謂vị 也dã 。 故cố 《# 大đại 品phẩm 》# 但đãn 云vân 。

摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 天thiên 人nhân 阿a 脩tu 羅la

亦diệc 不bất 言ngôn 三tam 途đồ 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 三tam 種chủng 。

下hạ 方phương 。 他tha 方phương 。 舊cựu 住trụ 。 下hạ 方phương 即tức 本bổn 日nhật 所sở 化hóa 。 故cố 無vô 執chấp 近cận 之chi 謂vị 。 他tha 方phương 。 舊cựu 住trụ 俱câu 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 從tùng 法Pháp 身thân 應ưng 生sanh 者giả 。 往vãng 世thế 先tiên 得đắc 無vô 生sanh 。 或hoặc 已dĩ 先tiên 聞văn 發phát 迹tích 顯hiển 本bổn 。 設thiết 未vị 得đắc 聞văn 報báo 盡tận 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 。 於ư 法Pháp 身thân 地địa 自tự 應ưng 得đắc 聞văn 長trường 遠viễn 之chi 說thuyết 。 是thị 故cố 應ưng 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 多đa 無vô 執chấp 近cận 之chi 謂vị 。 二nhị 者giả 今kim 生sanh 始thỉ 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 及cập 未vị 得đắc 者giả 。 咸hàm 有hữu 此thử 謂vị 也dã 。

然nhiên 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 破phá 執chấp 遣khiển 迷mê 以dĩ 顯hiển 久cửu 遠viễn 之chi 本bổn 。 上thượng 文văn 誠thành 諦đế 之chi 誡giới 即tức 是thị 此thử 也dã 。 就tựu 此thử 復phục 二nhị 。

一nhất 。 顯hiển 遠viễn 。 二nhị 。 從tùng 。

自tự 從tùng 是thị 來lai

下hạ 。 明minh 過quá 去khứ 益ích 物vật 所sở 宜nghi 。 就tựu 初sơ 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 法pháp 說thuyết 顯hiển 遠viễn 。 二nhị 。 舉cử 譬thí 格cách 量lượng 法pháp 說thuyết 。 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。 伽già 耶da 近cận 謂vị 即tức 破phá 。 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 略lược 有hữu 十thập 意ý 。 如như 《# 玄huyền 義nghĩa 》# (# 云vân 云vân )# 。 此thử 文văn 正chánh 用dụng 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 。 破phá 近cận 謂vị 情tình 廢phế 近cận 顯hiển 遠viễn 。 廢phế 於ư 近cận 教giáo 也dã 。

譬thí 中trung 為vi 三tam 。

一nhất 。 舉cử 譬thí 問vấn 。 二nhị 。 答đáp 。 三tam 。 合hợp 。 顯hiển 出xuất 長trường 遠viễn 。 餘dư 經kinh 或hoặc 明minh 。 數số 不bất 可khả 說thuyết 。 塵trần 沙sa 等đẳng 為ví 喻dụ 。 方phương 此thử 此thử 則tắc 為vi 多đa 。 直trực 下hạ 塵trần 被bị 點điểm 之chi 界giới 已dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 況huống 不bất 下hạ 塵trần 寧ninh 當đương 可khả 說thuyết 。 下hạ 塵trần 不bất 下hạ 塵trần 界giới 尚thượng 不bất 可khả 說thuyết 。 下hạ 塵trần 不bất 下hạ 塵trần 塵trần 豈khởi 可khả 說thuyết 耶da 。 況huống 復phục 過quá 是thị 。 寧ninh 可khả 說thuyết 耶da 。

彌Di 勒Lặc 等đẳng

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 答đáp 中trung 舉cử 三tam 。 人nhân 不bất 知tri 也dã 。 合hợp 譬thí 如như 文văn 。

從tùng

自tự 從tùng 是thị 來lai

下hạ 。 明minh 益ích 物vật 所sở 宜nghi 又hựu 三tam 。

一nhất 。 益ích 物vật 處xứ 。 二nhị 。 拂phất 迹tích 上thượng 疑nghi 。 三tam 。 從tùng 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 來lai 至chí 我ngã 所sở

下hạ 。 正chánh 明minh 益ích 物vật 所sở 宜nghi 。 須tu 顯hiển 處xứ 者giả 。 上thượng 引dẫn 譬thí 甚thậm 久cửu 。 久cửu 居cư 何hà 處xứ 。 故cố 云vân 常thường 在tại 此thử 土thổ/độ 及cập 於ư 他tha 國quốc 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 如như 文văn 。

於ư 是thị 中trung 間gian

下hạ 。 拂phất 執chấp 迹tích 上thượng 之chi 疑nghi 。 疑nghi 因nhân 疑nghi 果quả 。 昔tích 教giáo 所sở 說thuyết 處xứ 處xứ 行hành 因nhân 。 又hựu 處xứ 處xứ 得đắc 記ký 即tức 是thị 果quả 疑nghi 。 今kim 拂phất 除trừ 此thử 疑nghi 。 指chỉ 然nhiên 燈đăng 佛Phật 者giả 即tức 拂phất 因nhân 疑nghi 。 又hựu 復phục 言ngôn 其kỳ 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 拂phất 果quả 疑nghi 。 如như 此thử 因nhân 果quả 非phi 復phục 一nhất 條điều 。 皆giai 我ngã 方phương 便tiện 非phi 實thật 說thuyết 也dã 。 故cố 名danh 拂phất 疑nghi 。 或hoặc 有hữu 人nhân 云vân 。 方phương 便tiện 說thuyết 然nhiên 燈đăng 佛Phật 。 是thị 我ngã 之chi 師sư 。 然nhiên 實thật 是thị 釋Thích 迦Ca 現hiện 作tác 。 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。 故cố 言ngôn 又hựu 復phục 言ngôn 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 但đãn 取thủ 前tiền 釋thích 。 何hà 者giả 。 然nhiên 燈đăng 佛Phật 于vu 時thời 緣duyên 熟thục 。 以dĩ 佛Phật 像tượng 化hóa 之chi 。 我ngã 緣duyên 未vị 熟thục 。 但đãn 為vì 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 佛Phật 得đắc 記ký 。 得đắc 記ký 即tức 是thị 果quả 義nghĩa 。 行hàng 行hàng 即tức 是thị 因nhân 。 消tiêu 文văn 自tự 足túc 。 言ngôn 。

其kỳ

者giả 。 即tức 是thị 中trung 間gian 施thí 化hóa 之chi 其kỳ 耳nhĩ 。 非phi 謂vị 然nhiên 燈đăng 也dã 。 又hựu 中trung 間gian 益ích 物vật 。 即tức 有hữu 形hình 聲thanh 兩lưỡng 益ích 。 若nhược 言ngôn 值trị 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 者giả 。 此thử 有hữu 形hình 益ích 。 又hựu 復phục 言ngôn 其kỳ 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 彼bỉ 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 助trợ 佛Phật 揚dương 化hóa 。 即tức 有hữu 聲thanh 益ích 。 若nhược 爾nhĩ 形hình 聲thanh 兩lưỡng 益ích 。 皆giai 屬thuộc 中trung 間gian 因nhân 耳nhĩ 。 既ký 有hữu 形hình 聲thanh 之chi 生sanh 。 生sanh 必tất 有hữu 死tử 。 死tử 即tức 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 此thử 為vi 果quả 耳nhĩ 。 不bất 得đắc 言ngôn 中trung 間gian 已dĩ 成thành 佛Phật 果quả 。 何hà 者giả 。 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 前tiền 未vị 說thuyết 成thành 佛Phật 。 何hà 得đắc 有hữu 佛Phật 果Quả 之chi 疑nghi 。 舊cựu 以dĩ 然nhiên 燈đăng 是thị 我ngã 現hiện 作tác 。 此thử 亦diệc 非phi 解giải 。 《# 法pháp 華hoa 》# 前tiền 經kinh 未vị 論luận 昔tích 已dĩ 成thành 佛Phật 。 何hà 教giáo 說thuyết 然nhiên 燈đăng 是thị 我ngã 所sở 現hiện 而nhi 拂phất 此thử 疑nghi 耶da 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 來lai 至chí 我ngã 所sở

下hạ 。 第đệ 三tam 正chánh 明minh 益ích 物vật 所sở 宜nghi 。 又hựu 為vi 二nhị 。

一nhất 。 感cảm 應ứng 。 二nhị 。 施thí 化hóa 。

至chí 我ngã 所sở

者giả 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 眾chúng 生sanh 。 漸tiệm 頓đốn 兩lưỡng 機cơ 冥minh 扣khấu 法Pháp 身thân 也dã 。

佛Phật 眼nhãn 觀quán

者giả 。 即tức 是thị 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。 用dụng 佛Phật 眼nhãn 鑑giám 照chiếu 無vô 有hữu 遺di 差sai 。 將tương 欲dục 起khởi 於ư 劣liệt 勝thắng 兩lưỡng 應ưng 。 而nhi 利lợi 益ích 之chi 。 善thiện 機cơ 凡phàm 有hữu 二nhị 力lực 。

一nhất 。 感cảm 人nhân 天thiên 花hoa 報báo 。 二nhị 。 感cảm 佛Phật 道Đạo 果quả 報báo 。 若nhược 以dĩ 法Pháp 眼nhãn 觀quán 知tri 萬vạn 善thiện 。 緣duyên 其kỳ 重trọng/trùng 輕khinh 各các 得đắc 花hoa 報báo 。 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 。 知tri 其kỳ 終chung 得đắc 種chủng 智trí 果quả 報báo 。 若nhược 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 圓viên 照chiếu 萬vạn 善thiện 知tri 其kỳ 始thỉ 末mạt 。 此thử 經Kinh 一nhất 向hướng 明minh 佛Phật 眼nhãn 觀quán 知tri 眾chúng 生sanh 。 萬vạn 善thiện 究cứu 竟cánh 得đắc 佛Phật 。 一nhất 大đại 事sự 出xuất 世thế 之chi 正chánh 意ý 也dã 。

信tín 等đẳng 諸chư 根căn

者giả 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 也dã 。 慧tuệ 根căn 即tức 了liễu 因nhân 。 餘dư 根căn 即tức 緣duyên 因nhân 。 此thử 二nhị 善thiện 根căn 各các 有hữu 利lợi 鈍độn 。 通thông 攝nhiếp 頓đốn 漸tiệm 機cơ 緣duyên 。

頓đốn 機cơ 利lợi 鈍độn 即tức 是thị 圓viên 。 別biệt 根căn 機cơ 。 漸tiệm 機cơ 利lợi 鈍độn 即tức 是thị 藏tạng 。 通thông 機cơ 緣duyên 。 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 根căn 名danh 鈍độn 。 大Đại 乘Thừa 根căn 名danh 利lợi 。 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 根căn 名danh 利lợi 。 人nhân 天thiên 乘thừa 名danh 鈍độn 。 十thập 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 利lợi 鈍độn 為vi 機cơ 。 不bất 用dụng 惡ác 法pháp 。 惡ác 法pháp 非phi 緣duyên 。 了liễu 二nhị 因nhân 也dã 。 如Như 來Lai 悉tất 照chiếu 十thập 界giới 善thiện 機cơ 。 隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。 而nhi 現hiện 形hình 聲thanh 饒nhiêu 益ích 也dã 。 從tùng 。

處xứ 處xứ 自tự 說thuyết

下hạ 。 正chánh 明minh 應ứng 化hóa 所sở 宜nghi 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 。 形hình 聲thanh 益ích 。 次thứ 。 得đắc 益ích 歡hoan 喜hỷ 。 先tiên 。 形hình 益ích 又hựu 二nhị 。

先tiên 明minh 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。 次thứ 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。

自tự 說thuyết 名danh 字tự 不bất 同đồng

者giả 。 形hình 既ký 其kỳ 現hiện 則tắc 有hữu 名danh 字tự 。 因nhân 名danh 召triệu 體thể 。 機cơ 有hữu 優ưu 劣liệt 。 形hình 有hữu 勝thắng 負phụ 。 形hình 異dị 故cố 名danh 則tắc 不bất 同đồng 。

年niên 紀kỷ 大đại 小tiểu

者giả 。 即tức 形hình 勝thắng 負phụ 。 勝thắng 者giả 即tức 勝thắng 應ưng 。 負phụ 者giả 即tức 劣liệt 應ưng 也dã 。

名danh 不bất 同đồng

者giả 。 即tức 二nhị 佛Phật 現hiện 壽thọ 有hữu 量lượng 無vô 量lượng 也dã 。

處xứ 處xứ

者giả 。 竪thụ 論luận 則tắc 過quá 去khứ 之chi 處xứ 處xứ 行hành 因nhân 國quốc 土độ 也dã 。 橫hoạnh/hoành 論luận 即tức 十thập 方phương 國quốc 土độ 也dã 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 約ước 竪thụ 處xứ 所sở 。 亦diệc 有hữu 生sanh 法pháp 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 如như 今kim 之chi 應ưng 身thân 望vọng 過quá 去khứ 然nhiên 燈đăng 佛Phật 等đẳng 。 約ước 橫hoạnh/hoành 國quốc 土độ 亦diệc 有hữu 生sanh 法pháp 名danh 字tự 。 如như 今kim 之chi 望vọng 分phân 身thân 。 亦diệc 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 十thập 號hiệu 中trung 所sở 列liệt 釋Thích 迦Ca 異dị 名danh 。 若nhược 干can 不bất 同đồng 。 又hựu 諸chư 經kinh 所sở 辯biện 。 佛Phật 有hữu 三Tam 身Thân 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 所sở 召triệu 法pháp 體thể 皆giai 異dị 。 或hoặc 說thuyết 毘tỳ 那na 。 或hoặc 舍xá 那na 。 或hoặc 釋Thích 迦Ca 。 法Pháp 身thân 佛Phật 或hoặc 名danh 如như 如như 。 實thật 相tướng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 般Bát 若Nhã 。 楞lăng 嚴nghiêm 等đẳng 比tỉ 也dã 。 此thử 約ước 示thị 現hiện 佛Phật 法Pháp 界giới 身thân 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 若nhược 現hiện 九cửu 法Pháp 界Giới 身thân 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 則tắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

年niên 紀kỷ 大đại 小tiểu

者giả 。 此thử 明minh 壽thọ 命mạng 長trường 短đoản 。 逐trục 上thượng 所sở 現hiện 應ưng 身thân 。 或hoặc 說thuyết 壽thọ 二nhị 萬vạn 。 如như 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 。 或hoặc 說thuyết 壽thọ 八bát 萬vạn 時thời 。 如như 彌Di 勒Lặc 佛Phật 時thời 。 傳truyền 互hỗ 明minh 大đại 小tiểu 縱tung 橫hoành 可khả 知tri 。 就tựu 法pháp 報báo 應ứng 佛Phật 壽thọ 命mạng 大đại 小tiểu 。 如như 《# 玄huyền 義nghĩa 》# (# 云vân 云vân )# 。 或hoặc 三Tam 身Thân 相tương 望vọng 辯biện 大đại 小tiểu 。 或hoặc 三Tam 身Thân 各các 別biệt 皆giai 為vi 小tiểu 。 合hợp 說thuyết 名danh 為vi 大đại 。 例lệ 三tam 點điểm (# 云vân 云vân )# 。 此thử 皆giai 隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。 為vì 其kỳ 現hiện 身thân 。 及cập 命mạng 長trường 短đoản 耳nhĩ 。

亦diệc 復phục 現hiện 言ngôn 。 當đương 入nhập 涅Niết 槃Bàn

者giả 。 應ưng 以dĩ 滅diệt 度độ 。 而nhi 得đắc 度độ 者giả 。 即tức 現hiện 滅diệt 度độ 也dã 。 令linh 其kỳ 戀luyến 仰ngưỡng 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 此thử 義nghĩa 現hiện 下hạ 譬thí 說thuyết 中trung 也dã 。

又hựu 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 說thuyết 微vi 妙diệu 法Pháp

者giả 。 是thị 現hiện 聲thanh 益ích 也dã 。 小tiểu 身thân 短đoản 壽thọ 即tức 是thị 說thuyết 於ư 漸tiệm 教giáo 。 故cố 言ngôn 。

種chủng 種chủng 方phương 便tiện

也dã 。 大đại 身thân 長trường 壽thọ 即tức 是thị 說thuyết 頓đốn 教giáo 。 故cố 言ngôn 。

說thuyết 微vi 妙diệu 法Pháp

雖tuy 初sơ 以dĩ 漸tiệm 。 終chung 令linh 入nhập 大đại 。 故cố 言ngôn 。

皆giai 令linh 得đắc 歡hoan 喜hỷ

仍nhưng 此thử 歡hoan 喜hỷ 即tức 是thị 施thí 化hóa 得đắc 益ích 。 佛Phật 依y 四tứ 悉tất 檀đàn 。 施thí 形hình 聲thanh 兩lưỡng 益ích 。 眾chúng 生sanh 獲hoạch 於ư 四tứ 利lợi 。 稱xưng 機cơ 則tắc 喜hỷ 。 乖quai 機cơ 則tắc 惱não 。 下hạ 文văn 云vân 。

皆giai 實thật 不bất 虛hư

即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。

從tùng

諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 如Như 來Lai 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh

下hạ 。 是thị 現hiện 在tại 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 益ích 物vật 。 此thử 三tam 昧muội 有hữu 十thập 功công 德đức 。

一nhất 。 分phân 別biệt 他tha 人nhân 諸chư 根căn 熟thục 不bất 熟thục 。 清thanh 淨tịnh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 。 以dĩ 如Như 來Lai 法Pháp 輪luân 。 教giáo 未vị 度độ 者giả 。 悉tất 入nhập 法Pháp 律luật 。 三tam 。 弘hoằng 誓thệ 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 音âm 聲thanh 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 一nhất 音âm 遍biến 滿mãn 。 百bách 千thiên 萬vạn 音âm 皆giai 亦diệc 遍biến 滿mãn 普phổ 教giáo 眾chúng 類loại 。 四tứ 。 轉chuyển 無vô 上thượng 輪luân 。 化hóa 眾chúng 生sanh 皆giai 取thủ 滅diệt 度độ 。 餘dư 人nhân 不bất 能năng 轉chuyển 獨độc 佛Phật 能năng 轉chuyển 。 五ngũ 。 能năng 示thị 出xuất 家gia 剃thế 髮phát 持trì 淨tịnh 戒giới 。 亦diệc 能năng 使sử 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 六lục 。 性tánh 行hành 合hợp 空không 。 七thất 。 放phóng 光quang 示thị 滅diệt 或hoặc 存tồn 或hoặc 亡vong 。 或hoặc 示thị 相tướng 好hảo 或hoặc 隱ẩn 相tướng 好hảo 。 八bát 。 降hàng 伏phục 四tứ 魔ma 。 九cửu 。 令linh 他tha 得đắc 入nhập 至chí 要yếu 增tăng 長trưởng 止Chỉ 觀Quán 。 十thập 。 具cụ 上thượng 十Thập 善Thiện 之chi 本bổn 。 身thân 三tam 口khẩu 四tứ 。 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 此thử 文văn 為vi 二nhị 。

一nhất 。 明minh 機cơ 感cảm 。 二nhị 。 明minh 應ứng 化hóa 。

如Như 來Lai 見kiến

者giả 。 即tức 佛Phật 眼nhãn 照chiếu 也dã 。

諸chư 眾chúng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp

者giả 。 所sở 見kiến 之chi 機cơ 也dã 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 云vân 。

大đại 眾chúng 雖tuy 清thanh 淨tịnh 。 其kỳ 餘dư 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 。 或hoặc 生sanh 疑nghi 悔hối 。 長trường 夜dạ 衰suy 惱não 。 愍mẫn 此thử 故cố 默mặc 。

偈kệ 云vân

其kỳ 餘dư 不bất 久cửu 行hành 。 智trí 慧tuệ 未vị 明minh 了liễu 。 依y 識thức 不bất 依y 智trí 。 聞văn 已dĩ 生sanh 憂ưu 悔hối 。 彼bỉ 將tương 墜trụy 惡ác 道đạo 。 念niệm 此thử 故cố 不bất 說thuyết 。

按án 彼bỉ 經kinh 無vô 聲Thanh 聞Văn 二Nhị 乘Thừa 。 但đãn 指chỉ 不bất 久cửu 行hành 者giả 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 人nhân 耳nhĩ 。 師sư 云vân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 者giả 非phi 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 也dã 。 乃nãi 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 近cận 說thuyết 者giả 為vi 小tiểu 耳nhĩ 。 今kim 當đương 通thông 說thuyết 之chi 。 所sở 謂vị 貪tham 愛ái 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 即tức 人nhân 天thiên 之chi 機cơ 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 名danh 小tiểu 法pháp 也dã 。 貪tham 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 求cầu 自tự 解giải 脫thoát 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 之chi 機cơ 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 漸tiệm 次thứ 紆hu 迴hồi 佛Phật 道Đạo 。 即tức 三tam 菩Bồ 薩Tát 機cơ 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 也dã 。

德đức 薄bạc

者giả 。 緣duyên 了liễu 二nhị 善thiện 功công 用dụng 微vi 劣liệt 。 下hạ 文văn 云vân 。

諸chư 子tử 幼ấu 稚trĩ

也dã 。

垢cấu 重trọng/trùng

者giả 。 見kiến 。 思tư 未vị 除trừ 也dã 。

問vấn 。

非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。 備bị 施thí 頓đốn 漸tiệm 二nhị 化hóa 。 七thất 方phương 便tiện 等đẳng 可khả 是thị 。 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 。 圓viên 頓đốn 赴phó 機cơ 是thị 應ưng 樂nhạo/nhạc/lạc 大đại 法pháp 者giả 。 云vân 何hà 通thông 判phán 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 耶da 。

答đáp 。

向hướng 略lược 其kỳ 意ý 。 今kim 廣quảng 釋thích 。 凡phàm 為vi 四tứ 義nghĩa 。

一nhất 。 約ước 往vãng 日nhật 。 雖tuy 發phát 大đại 心tâm 不bất 能năng 專chuyên 精tinh 。 多đa 著trước 弊tệ 欲dục 不bất 得đắc 出xuất 世thế 。 名danh 弊tệ 欲dục 為vi 小tiểu 法pháp 也dã 。 二nhị 。 約ước 現hiện 在tại 。 如như 佛Phật 未vị 出xuất 世thế 。 諸chư 天thiên 人nhân 等đẳng 。 雖tuy 有hữu 大đại 機cơ 。 而nhi 心tâm 染nhiễm 世thế 樂lạc 著trước 於ư 邪tà 見kiến 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 。 此thử 二nhị 義nghĩa 與dữ 下hạ 譬thí 。

宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa

意ý 同đồng 也dã 。 三tam 。 約ước 修tu 行hành 。 雖tuy 不bất 樂nhạo 於ư 三tam 界giới 弊tệ 欲dục 小tiểu 法pháp 。 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 乘thừa 灰hôi 斷đoạn 亦diệc 名danh 小tiểu 法pháp 。 雖tuy 不bất 樂nhạo 於ư 三tam 乘thừa 近cận 果quả 。 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 歷lịch 別biệt 修tu 於ư 一Nhất 乘Thừa 。 不bất 能năng 於ư 一nhất 心tâm 圓viên 頓đốn 普phổ 修tu 。 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 。 此thử 三tam 意ý 約ước 因nhân 門môn 。 明minh 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 也dã 。 四tứ 。 約ước 果quả 門môn 。 樂nhạo 聞văn 近cận 成thành 之chi 小tiểu 。 出xuất 釋Thích 氏Thị 宮cung 。 始thỉ 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 不bất 欲dục 樂lạc 聞văn 長trường 遠viễn 大đại 久cửu 之chi 道đạo 。 故cố 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 。 此thử 等đẳng 小tiểu 心tâm 非phi 始thỉ 今kim 日nhật 。 若nhược 先tiên 樂nhạo/nhạc/lạc 大đại 。 佛Phật 即tức 不bất 說thuyết 始thỉ 成thành 。 說thuyết 始thỉ 成thành 者giả 皆giai 為vì 樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 耳nhĩ 。

為vì 是thị 人nhân 說thuyết

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 現hiện 在tại 應ứng 化hóa 。 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。 二nhị 。 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。 現hiện 生sanh 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 現hiện 生sanh 。 二nhị 。 利lợi 益ích 。 現hiện 生sanh 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 現hiện 生sanh 。 二nhị 。 非phi 生sanh 。 現hiện 生sanh 者giả 迹tích 現hiện 於ư 生sanh 。 非phi 生sanh 者giả 非phi 始thỉ 爾nhĩ 生sanh 也dã 。 為vì 是thị 人nhân 說thuyết 。 我ngã 始thỉ 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 前tiền 明minh 利lợi 鈍độn 二nhị 機cơ 來lai 感cảm 法Pháp 身thân 。 今kim 即tức 現hiện 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 。 劣liệt 應ưng 應ưng 鈍độn 根căn 。 勝thắng 應ưng 應ưng 利lợi 根căn 。 此thử 兩lưỡng 應ưng 並tịnh 有hữu 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 生sanh 。 劣liệt 應ưng 二nhị 身thân 生sanh 者giả 。 以dĩ 正chánh 慧tuệ 託thác 胎thai 。 出xuất 生sanh 行hành 七thất 步bộ 。 如như 迦ca 旃chiên 延diên 子tử 所sở 述thuật 。 乃nãi 至chí 六lục 年niên 。 苦khổ 行hạnh 已dĩ 還hoàn 。 是thị 名danh 生sanh 身thân 生sanh 也dã 。 法Pháp 身thân 生sanh 者giả 。 即tức 三tam 十thập 四tứ 心tâm 斷đoạn 結kết 習tập 盡tận 。 所sở 得đắc 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 是thị 也dã 。 勝thắng 應ưng 生sanh 身thân 生sanh 者giả 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 《# 大đại 經kinh 》# 等đẳng 說thuyết 。 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 處xử 摩ma 耶da 胎thai 常thường 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 出xuất 行hành 十thập 方phương 各các 各các 七thất 步bộ 。 是thị 名danh 生sanh 身thân 生sanh 。 法Pháp 身thân 生sanh 者giả 。 於ư 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 斷đoạn 無vô 明minh 盡tận 。 得đắc 妙diệu 覺giác 相tương 應ứng 慧tuệ 窮cùng 照chiếu 法pháp 性tánh 。 萬vạn 德đức 種chủng 智trí 圓viên 明minh 普phổ 備bị 。 是thị 名danh 法Pháp 身thân 生sanh 。

出xuất 家gia 者giả

劣liệt 應ưng 出xuất 分phân 段đoạn 家gia 。 勝thắng 應ưng 出xuất 二nhị 死tử 家gia 。

得đắc 菩Bồ 提Đề

者giả 。 劣liệt 應ưng 得đắc 有hữu 作tác 四Tứ 諦Đế 所sở 發phát 無vô 漏lậu 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 應ưng 即tức 照chiếu 三tam 諦đế 。 一nhất 實thật 之chi 道Đạo 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 為vi 菩Bồ 提Đề 也dã 。

然nhiên 我ngã 實thật 成thành

下hạ 。 明minh 本bổn 實thật 不bất 生sanh 。 但đãn 天thiên 人nhân 修tu 羅la 。 見kiến 此thử 二nhị 種chủng 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 謂vị 言ngôn 始thỉ 生sanh 。 此thử 則tắc 不bất 然nhiên 。 然nhiên 我ngã 久cửu 已dĩ 得đắc 此thử 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 。 今kim 日nhật 之chi 生sanh 非phi 實thật 生sanh 也dã 。 故cố 云vân 。

久cửu 遠viễn 若nhược 斯tư

若nhược 斯tư

者giả 。 如như 上thượng 譬thí 之chi 長trường 久cửu 也dã 。

但đãn 以dĩ 方phương 便tiện

下hạ 。 明minh 既ký 非phi 實thật 生sanh 。 何hà 故cố 現hiện 生sanh 。 為vi 利lợi 樂lạc 小tiểu 法pháp 人nhân 德đức 薄bạc 垢cấu 重trùng 者giả 。 使sử 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 故cố 言ngôn 。

但đãn 以dĩ 方phương 便tiện 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh

作tác 如như 是thị 說thuyết 。

者giả 。 非phi 生sanh 而nhi 現hiện 生sanh 。 故cố 云vân 。

作tác 如như 是thị 說thuyết 。

也dã 。 餘dư 經kinh 破phá 劣liệt 應ưng 生sanh 身thân 生sanh 非phi 生sanh 。 尚thượng 不bất 破phá 劣liệt 應ưng 法Pháp 身thân 生sanh 非phi 生sanh 。 今kim 經kinh 正chánh 破phá 勝thắng 應ưng 法Pháp 身thân 生sanh 非phi 生sanh 。 何hà 者giả 。 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 久cửu 遠viễn 若nhược 斯tư 。 故cố 知tri 今kim 日nhật 劣liệt 勝thắng 兩lưỡng 法Pháp 身thân 生sanh 皆giai 被bị 破phá 故cố 生sanh 非phi 生sanh 。 與dữ 餘dư 經kinh 永vĩnh 異dị 也dã 。

如Như 來Lai 所sở 演diễn

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 現hiện 生sanh 形hình 聲thanh 益ích 。

先tiên 明minh 形hình 聲thanh 。 次thứ 明minh 不bất 虛hư 。 說thuyết 即tức 聲thanh 教giáo 。 示thị 即tức 形hình 現hiện 。 形hình 聲thanh 不bất 出xuất 自tự 他tha 。 若nhược 說thuyết 法Pháp 身thân 是thị 說thuyết 己kỷ 身thân 。 若nhược 說thuyết 應ưng 身thân 是thị 說thuyết 他tha 身thân 益ích 。 言ngôn 值trị 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 即tức 是thị 說thuyết 己kỷ 身thân 。 然nhiên 燈đăng 是thị 我ngã 師sư 。 是thị 說thuyết 他tha 身thân 。 示thị 正chánh 報báo 是thị 自tự 己kỷ 事sự 。 示thị 現hiện 依y 報báo 是thị 示thị 他tha 事sự 。 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 是thị 說thuyết 他tha 身thân 。 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 是thị 說thuyết 己kỷ 身thân 。 示thị 己kỷ 他tha 事sự 。 亦diệc 類loại 如như 此thử 。

諸chư 所sở 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư

者giả 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 。 明minh 不bất 虛hư 。 次thứ 。 釋thích 不bất 虛hư 。 初sơ 偏thiên 據cứ 聲thanh 益ích 不bất 虛hư 。 釋thích 則tắc 雙song 釋thích 不bất 虛hư 。 初sơ 不bất 虛hư 者giả 。 漸tiệm 頓đốn 二nhị 機cơ 稟bẩm 此thử 二nhị 種chủng 形hình 聲thanh 皆giai 益ích 不bất 虛hư 。 上thượng 過quá 去khứ 章chương 明minh 皆giai 歡hoan 喜hỷ 。 似tự 如như 世thế 界giới 之chi 益ích 。 今kim 明minh 皆giai 不bất 虛hư 。 勝thắng 劣liệt 形hình 聲thanh 逗đậu 於ư 二nhị 機cơ 。 獲hoạch 四tứ 悉tất 檀đàn 。 皆giai 不bất 虛hư 也dã 。 《# 大đại 論luận 》# 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 並tịnh 實thật 。 世thế 界giới 故cố 實thật 。 對đối 治trị 為vi 人nhân 故cố 實thật 。 篤đốc 而nhi 為vi 論luận 。 三tam 是thị 世thế 間gian 實thật 此thử 實thật 則tắc 虛hư 。 緣duyên 中trung 亦diệc 有hữu 世thế 間gian 三tam 實thật 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 則tắc 虛hư 。 若nhược 以dĩ 此thử 虛hư 實thật 約ước 迹tích 本bổn 二nhị 門môn 。 漸tiệm 頓đốn 益ích 者giả 虛hư 實thật 。 昔tích 方phương 便tiện 行hành 未vị 得đắc 實thật 道đạo 之chi 益ích 。 是thị 其kỳ 因nhân 虛hư 。 執chấp 於ư 近cận 迹tích 未vị 得đắc 本bổn 地địa 真chân 實thật 之chi 益ích 。 即tức 是thị 果quả 虛hư 。 今kim 聞văn 迹tích 門môn 之chi 說thuyết 同đồng 入nhập 實thật 相tướng 。 即tức 得đắc 因nhân 中trung 實thật 益ích 。 聞văn 本bổn 門môn 之chi 說thuyết 。 即tức 除trừ 執chấp 近cận 之chi 情tình 。 得đắc 於ư 長trường 遠viễn 果quả 地địa 之chi 實thật 益ích 。 今kim 得đắc 二nhị 實thật 對đối 昔tích 二nhị 虛hư 。 約ước 圓viên 頓đốn 眾chúng 生sanh 。 於ư 迹tích 本bổn 二nhị 門môn 一nhất 實thật 一nhất 虛hư 得đắc 。 中Trung 道Đạo 之chi 行hành 。 是thị 得đắc 因nhân 中trung 之chi 實thật 益ích 而nhi 執chấp 近cận 果quả 。 是thị 於ư 果quả 虛hư 。 今kim 聞văn 說thuyết 因nhân 更cánh 不bất 別biệt 得đắc 真chân 實thật 之chi 益ích 。 聞văn 說thuyết 遠viễn 果quả 即tức 得đắc 實thật 果quả 之chi 益ích 。 昔tích 有hữu 一nhất 虛hư 今kim 得đắc 一nhất 實thật 。 故cố 云vân 皆giai 實thật 不bất 虛hư 也dã 。

問vấn 。

今kim 昔tích 大Đại 乘Thừa 所sở 顯hiển 實thật 相tướng 。 前tiền 後hậu 悟ngộ 者giả 應ưng 有hữu 異dị 耶da 。

答đáp 。

初sơ 入nhập 次thứ 入nhập 。 乃nãi 至chí 壞hoại 草thảo 庵am 通thông 入nhập 中trung 道đạo 。 但đãn 入nhập 有hữu 漸tiệm 頓đốn 故cố 分phần/phân 二nhị 教giáo 。 例lệ 入nhập 真Chân 諦Đế 。 鈍độn 者giả 依y 析tích 法pháp 。 無vô 常thường 等đẳng 觀quán 。 利lợi 者giả 用dụng 體thể 法pháp 空không 觀quán 。 故cố 分phần/phân 藏tạng 通thông 耳nhĩ 。

從tùng

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 總tổng 釋thích 益ích 物vật 不bất 虛hư 。 先tiên 。 釋thích 形hình 益ích 。 後hậu 。 釋thích 言ngôn 益ích 不bất 虛hư 。 此thử 中trung 六lục 句cú 顯hiển 於ư 應ưng 身thân 不bất 離ly 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 無vô 形hình 亦diệc 無vô 起khởi 滅diệt 。 眾chúng 生sanh 有hữu 起khởi 滅diệt 之chi 機cơ 感cảm 於ư 法Pháp 身thân 。 如Như 來Lai 願nguyện 力lực 應ưng 同đồng 起khởi 滅diệt 。 起khởi 滅diệt 之chi 見kiến 出xuất 自tự 眾chúng 生sanh 。 故cố 約ước 三tam 界giới 以dĩ 明minh 諸chư 句cú 。 又hựu 為vi 二nhị 。

一nhất 。 照chiếu 理lý 不bất 虛hư 。 二nhị 。 從tùng 。

以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh

下hạ 。 明minh 稱xưng 機cơ 不bất 虛hư 。 達đạt 理lý 稱xưng 機cơ 。 設thiết 教giáo 化hóa 物vật 。 必tất 不bất 虛hư 也dã 。

如như 實thật 知tri 見kiến

即tức 是thị 實thật 智trí 。 如như 理lý 而nhi 照chiếu 三tam 界giới 之chi 實thật 。 實thật 則tắc 無vô 三tam 界giới 。 之chi 因nhân 相tương/tướng 也dã 。

無vô 有hữu 生sanh 死tử

者giả 。 無vô 有hữu 二nhị 死tử 之chi 苦khổ 也dã 。 起khởi 集tập 名danh 。

退thoái

無vô 常thường 果quả 現hiện 名danh 出xuất 。

也dã

亦diệc 無vô 在tại 生sanh 死tử 之chi 世thế 及cập 入nhập 涅Niết 槃Bàn 之chi 滅diệt 。 此thử 二nhị 俱câu 滅diệt 。 故cố 云vân 。

亦diệc 無vô 在tại 世thế 。 及cập 滅diệt 度độ 者giả

非phi 於ư 滅diệt 度độ 之chi 實thật 。 非phi 於ư 生sanh 死tử 之chi 虛hư 。 故cố 云vân 。

非phi 實thật 非phi 虛hư

也dã 。 非phi 於ư 世thế 間gian 之chi 隔cách 異dị 。 非phi 於ư 出xuất 世thế 之chi 真Chân 如Như 。 故cố 云vân 。

非phi 如như 非phi 異dị

此thử 四tứ 明minh 中trung 道đạo 也dã 。 若nhược 雙song 非phi 二nhị 邊biên 。 結kết 句cú 定định 一nhất 邊biên 。 例lệ 如như 非phi 生sanh 非phi 死tử 。 結kết 句cú 為vi 生sanh 。 是thị 生sanh 是thị 死tử 結kết 句cú 為vi 死tử 。 是thị 退thoái 是thị 出xuất 結kết 句cú 為vi 退thoái 。 非phi 退thoái 非phi 出xuất 結kết 句cú 為vi 出xuất 。 非phi 虛hư 非phi 實thật 。 結kết 句cú 為vi 實thật 。 是thị 虛hư 是thị 實thật 結kết 句cú 為vi 虛hư 。 如như 此thử 之chi 流lưu 今kim 皆giai 非phi 之chi 。 乃nãi 至chí 單đơn 複phức 具cụ 足túc 亦diệc 非phi 之chi 。 方phương 顯hiển 中trung 道Đạo 意ý 耳nhĩ 。

不bất 如như 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới

者giả 。 不bất 如như 二nhị 種chủng 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 。 所sở 見kiến 三tam 界giới 之chi 相tướng 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 如như 實thật 窮cùng 照chiếu 三tam 界giới 之chi 實thật 。 內nội 具cụ 實thật 智trí 之chi 用dụng 。 亦diệc 是thị 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 。 亦diệc 是thị 或hoặc 說thuyết 己kỷ 身thân 之chi 事sự 。 故cố 《# 大đại 品phẩm 》# 云vân 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 所sở 分phân 別biệt

也dã 。 如Như 來Lai 權quyền 智trí 。 如như 量lượng 知tri 見kiến 。 三tam 界giới 之chi 相tướng 。 即tức 如như 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 之chi 見kiến 。 如như 實thật 知tri 見kiến 無vô 二nhị 死tử 。 而nhi 隨tùy 他tha 意ý 示thị 二nhị 死tử 身thân 說thuyết 有hữu 二nhị 死tử 。 無vô 退thoái 無vô 出xuất 而nhi 隨tùy 他tha 意ý 說thuyết 有hữu 退thoái 有hữu 出xuất 。 亦diệc 無vô 在tại 世thế 。 及cập 滅diệt 度độ 者giả 。 而nhi 隨tùy 他tha 意ý 示thị 生sanh 世thế 間gian 示thị 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 說thuyết 有hữu 在tại 世thế 有hữu 得đắc 滅diệt 者giả 。 無vô 實thật 而nhi 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 之chi 實thật 。 無vô 虛hư 而nhi 說thuyết 三tam 界giới 之chi 虛hư 。 無vô 三tam 世thế 之chi 異dị 而nhi 說thuyết 有hữu 異dị 。 無vô 真Chân 諦Đế 之chi 如như 而nhi 說thuyết 有hữu 如như 。 同đồng 於ư 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới 。 皆giai 是thị 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 。 名danh 為vi 或hoặc 說thuyết 他tha 身thân 事sự 。 示thị 他tha 身thân 事sự 。 如Như 來Lai 二nhị 智trí 明minh 審thẩm 二nhị 諦đế 。 所sở 以dĩ 形hình 言ngôn 兩lưỡng 益ích 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư 也dã 。

以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 下hạ

第đệ 二nhị 。 釋thích 稱xưng 機cơ 不bất 虛hư 。

先tiên 明minh 機cơ 感cảm 。 次thứ 論luận 施thí 化hóa 。 以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 根căn 機cơ 利lợi 鈍độn 漸tiệm 頓đốn 不bất 同đồng 。 性tánh 欲dục 行hành 智trí 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 欲dục 令linh 各các 得đắc 。 增tăng 諸chư 善thiện 根căn 。 故cố 說thuyết 己kỷ 他tha 之chi 教giáo 。 不bất 虛hư 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 也dã 。 漸tiệm 頓đốn 根căn 性tánh 。 各các 有hữu 種chủng 種chủng 。 此thử 須tu 用dụng 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 。 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 正chánh 為vi 。 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 善thiện 根căn 猶do 是thị 性tánh 。 習tập 欲dục 成thành 性tánh 。 今kim 何hà 故cố 先tiên 性tánh 後hậu 欲dục 。 釋thích 云vân 。 因nhân 有hữu 本bổn 日nhật 根căn 性tánh 。 能năng 起khởi 今kim 日nhật 之chi 欲dục 樂lạc 。 如như 因nhân 煩phiền 惱não 故cố 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 復phục 因nhân 五ngũ 陰ấm 更cánh 有hữu 煩phiền 惱não 。 不bất 前tiền 不bất 後hậu 。 性tánh 欲dục 亦diệc 爾nhĩ 。 要yếu 因nhân 習tập 欲dục 而nhi 成thành 性tánh 也dã 。 欲dục 者giả 漸tiệm 頓đốn 二nhị 機cơ 。 若nhược 種chủng 種chủng 欲dục 樂lạc 不bất 同đồng 。 此thử 須tu 用dụng 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 也dã 。 行hành 者giả 起khởi 作tác 業nghiệp 行hành 。 隨tùy 樂nhạo 欲dục 而nhi 修tu 諸chư 行hành 也dã 。 此thử 須tu 用dụng 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 也dã 。 行hành 中trung 好hảo/hiếu 多đa 愛ái 著trước 致trí 有hữu 妨phương 障chướng 。 此thử 須tu 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 。 憶ức 想tưởng 者giả 是thị 智trí 慧tuệ 即tức 相tương 似tự 解giải 。 由do 修tu 行hành 故cố 能năng 得đắc 解giải 生sanh 。 此thử 是thị 方phương 便tiện 猶do 未vị 稱xưng 理lý 。 無vô 言ngôn 說thuyết 道Đạo 。 猶do 是thị 念niệm 想tưởng 之chi 觀quán 。 漸tiệm 頓đốn 眾chúng 生sanh 居cư 在tại 內nội 外ngoại 凡phàm 位vị 。 有hữu 諸chư 善thiện 根căn 欲dục 樂lạc 。 欲dục 樂lạc 故cố 修tu 行hành 。 修tu 行hành 故cố 得đắc 似tự 解giải 。 此thử 須tu 用dụng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 。 隨tùy 其kỳ 所sở 得đắc 。 憶ức 想tưởng 之chi 解giải 。 更cánh 為vi 說thuyết 法Pháp 。 即tức 得đắc 朗lãng 悟ngộ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 乃nãi 至chí 初Sơ 地Địa 。 欲dục 樂lạc 修tu 行hành 二nhị 地địa 時thời 。 亦diệc 憶ức 想tưởng 二nhị 地địa 之chi 境cảnh 。 即tức 是thị 念niệm 想tưởng 。 若nhược 發phát 生sanh 二nhị 地địa 真chân 解giải 。 即tức 是thị 念niệm 想tưởng 觀quán 除trừ 。 言ngôn 語ngữ 法pháp 滅diệt 。 乃nãi 至chí 佛Phật 方phương 得đắc 究cứu 竟cánh 離ly 於ư 憶ức 想tưởng 。 獲hoạch 常thường 寂tịch 照chiếu 耳nhĩ 。

欲dục 令linh 生sanh

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 對đối 機cơ 。 施thí 己kỷ 他tha 聲thanh 益ích 。 於ư 漸tiệm 頓đốn 種chủng 種chủng 根căn 機cơ 。 令linh 生sanh 種chủng 種chủng 善thiện 根căn 。 故cố 現hiện 若nhược 干can 己kỷ 他tha 身thân 事sự 。 若nhược 干can 自tự 他tha 聲thanh 教giáo 。 若nhược 干can 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 若nhược 對đối 漸tiệm 機cơ 。 以dĩ 三tam 藏tạng 中trung 四tứ 門môn 若nhược 干can 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 於ư 一nhất 一nhất 門môn 。 中trung 復phục 有hữu 若nhược 干can 。 如như 為vi 懈giải 怠đãi 者giả 說thuyết 苦khổ 忍nhẫn 。 為vi 我ngã 慢mạn 者giả 說thuyết 無vô 常thường 忍nhẫn 等đẳng 。 通thông 教giáo 四tứ 門môn 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 對đối 頓đốn 機cơ 如như 別biệt 圓viên 等đẳng 。 亦diệc 各các 四tứ 門môn 。 若nhược 干can 種chủng 種chủng 。 如như 三tam 十thập 二nhị 。 菩Bồ 薩Tát 各các 說thuyết 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 中trung 種chủng 種chủng 行hành 類loại 相tướng 貌mạo 。 皆giai 為vi 種chủng 種chủng 根căn 機cơ 。 施thí 若nhược 干can 譬thí 喻dụ 言ngôn 辭từ 說thuyết 法Pháp 也dã 。

所sở 作tác 佛Phật 事sự 。 未vị 曾tằng 暫tạm 廢phế

者giả 。 總tổng 結kết 不bất 虛hư 。 如như 上thượng 若nhược 干can 己kỷ 他tha 形hình 聲thanh 。 皆giai 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 不bất 為vi 人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 事sự 。 故cố 云vân 。

所sở 作tác 佛Phật 事sự

也dã 。 若nhược 一nhất 人nhân 獨độc 得đắc 滅diệt 度độ 。 餘dư 人nhân 不bất 得đắc 者giả 。 所sở 作tác 佛Phật 事sự 。 即tức 為vi 有hữu 廢phế 。 廢phế 即tức 令linh 眾chúng 不bất 得đắc 實thật 益ích 。 豈khởi 得đắc 會hội 皆giai 實thật 不bất 虛hư 。 云vân 何hà 皆giai 實thật 。 昔tích 云vân 我ngã 坐tọa 道Đạo 場Tràng 不bất 得đắc 一nhất 法pháp 實thật 。 七thất 方phương 便tiện 並tịnh 。 非phi 究Cứu 竟Cánh 滅Diệt 。 二nhị 涅Niết 槃Bàn 者giả 方phương 便tiện 空không 拳quyền 。 故cố 知tri 唯duy 虛hư 未vị 見kiến 皆giai 實thật 。 若nhược 昔tích 施thí 七thất 權quyền 遂toại 不bất 得đắc 入nhập 一nhất 實thật 者giả 。 可khả 言ngôn 其kỳ 虛hư 。 虛hư 引dẫn 得đắc 出xuất 。 無vô 有hữu 虛hư 出xuất 而nhi 不bất 入nhập 實thật 者giả 。 故cố 知tri 昔tích 虛hư 為vi 實thật 故cố 也dã 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư 。 佛Phật 事sự 無vô 廢phế 。 即tức 此thử 義nghĩa 矣hĩ 。

如như 是thị 我ngã 成thành 佛Phật 。 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn

下hạ 。 明minh 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 。 明minh 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。 二nhị 。 從tùng 。

如Như 來Lai 以dĩ 是thị 方phương 便tiện

下hạ 。 明minh 現hiện 滅diệt 利lợi 益ích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 。 明minh 本bổn 實thật 不bất 滅diệt 。 次thứ 。 從tùng 。

然nhiên 今kim

下hạ 。 明minh 迹tích 中trung 唱xướng 滅diệt 。

我ngã 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai

下hạ 。 明minh 果quả 位vị 常thường 。 常thường 故cố 不bất 滅diệt 。 寄ký 此thử 四tứ 字tự 明minh 未vị 來lai 大đại 勢thế 威uy 猛mãnh 常thường 住trụ 益ích 物vật 也dã 。 從tùng 。

我ngã 本bổn 行hạnh

下hạ 。 舉cử 因nhân 況huống 果quả 以dĩ 明minh 常thường 住trụ 。 舊cựu 人nhân 據cứ 此thử 以dĩ 證chứng 無vô 常thường 云vân 。 前tiền 過quá 恆Hằng 沙sa 後hậu 倍bội 上thượng 數số 。 神thần 通thông 延diên 壽thọ 猶do 是thị 無vô 常thường 。 僻tích 取thủ 文văn 意ý 大đại 有hữu 所sở 失thất 。 經kinh 舉cử 因nhân 況huống 果quả 。 果quả 非phi 數số 也dã 。 經Kinh 云vân 久cửu 修tu 業nghiệp 所sở 得đắc 。 壽thọ 命mạng 無vô 數số 劫kiếp 。 非phi 神thần 通thông 延diên 壽thọ 也dã 。 何hà 者giả 。 佛Phật 修tu 圓viên 因nhân 登đăng 初sơ 住trụ 時thời 已dĩ 得đắc 常thường 壽thọ 。 常thường 壽thọ 叵phả 壽thọ 已dĩ 倍bội 上thượng 數số 。 況huống 復phục 果quả 耶da 。 云vân 何hà 棄khí 所sở 況huống 之chi 果quả 。 苟cẩu 執chấp 能năng 況huống 之chi 因nhân 。 縱túng/tung 令linh 此thử 因nhân 已dĩ 是thị 於ư 常thường 。 非phi 無vô 常thường 也dã 。 譬thí 如như 太thái 子tử 時thời 。 祿lộc 已dĩ 不bất 可khả 盡tận 。 況huống 登đăng 尊tôn 極cực 。 祿lộc 用dụng 寧ninh 可khả 盡tận 乎hồ 。 明minh 文văn 在tại 茲tư 。 何hà 須tu 迴hồi 捩liệt 疑nghi 誤ngộ 後hậu 生sanh 耶da 。

然nhiên 今kim 非phi 實thật

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 迹tích 中trung 唱xướng 滅diệt 。 三Tam 身Thân 並tịnh 有hữu 非phi 滅diệt 唱xướng 滅diệt 義nghĩa 。 如như 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt

即tức 是thị 法Pháp 身thân 非phi 滅diệt 。 又hựu 云vân 。

是thị 寂tịch 滅diệt 義nghĩa

即tức 是thị 唱xướng 滅diệt 也dã 。 何hà 者giả 。 若nhược 已dĩ 了liễu 達đạt 不bất 唱xướng 寂tịch 滅diệt 。 為vi 未vị 了liễu 者giả 唱xướng 耳nhĩ 。 若nhược 言ngôn 照chiếu 寂tịch 即tức 是thị 唱xướng 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 寂tịch 照chiếu 即tức 是thị 唱xướng 生sanh 。 夫phu 法Pháp 身thân 者giả 。 雖tuy 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 亦diệc 有hữu 生sanh 滅diệt 。 若nhược 迷mê 心tâm 執chấp 著trước 。 即tức 煩phiền 惱não 生sanh 而nhi 智trí 慧tuệ 滅diệt 。 若nhược 解giải 心tâm 無vô 染nhiễm 。 即tức 智trí 慧tuệ 生sanh 煩phiền 惱não 滅diệt 。 滅diệt 惑hoặc 生sanh 解giải 此thử 是thị 無vô 常thường 滅diệt 。 若nhược 解giải 生sanh 惑hoặc 滅diệt 即tức 是thị 寂tịch 滅diệt 。 此thử 之chi 生sanh 滅diệt 悉tất 約ước 法pháp 性tánh 而nhi 辨biện 。 若nhược 無vô 迷mê 解giải 二nhị 緣duyên 。 則tắc 不bất 唱xướng 有hữu 此thử 生sanh 滅diệt 也dã 。 報báo 身thân 非phi 滅diệt 唱xướng 滅diệt 者giả 。 誰thùy 有hữu 智trí 慧tuệ 誰thùy 有hữu 煩phiền 惱não 。 而nhi 言ngôn 智trí 慧tuệ 能năng 破phá 。 此thử 即tức 明minh 闇ám 不bất 相tương 除trừ 。 即tức 報báo 身thân 不bất 滅diệt 義nghĩa 。 眾chúng 生sanh 未vị 了liễu 。 聞văn 此thử 便tiện 謂vị 其kỳ 即tức 是thị 佛Phật 。 而nhi 生sanh 憍kiêu 恣tứ 。 不bất 復phục 修tu 道Đạo 。 故cố 復phục 唱xướng 言ngôn 道đạo 能năng 滅diệt 惑hoặc 。 有hữu 煩phiền 惱não 時thời 則tắc 無vô 智trí 慧tuệ 。 有hữu 智trí 慧tuệ 時thời 則tắc 無vô 煩phiền 惱não 。 豈khởi 非phi 智trí 慧tuệ 能năng 滅diệt 煩phiền 惱não 耶da 。 應ưng 身thân 非phi 滅diệt 唱xướng 滅diệt 者giả 。 應ưng 是thị 法pháp 報báo 之chi 用dụng 。 體thể 既ký 無vô 滅diệt 用dụng 豈khởi 有hữu 窮cùng 。 即tức 應ưng 身thân 不bất 滅diệt 。 但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 。 若nhược 常thường 見kiến 佛Phật 則tắc 生sanh 憍kiêu 恣tứ 故cố 。 唱xướng 我ngã 於ư 今kim 夜dạ 。 當đương 取thủ 滅diệt 度độ 。 又hựu 法Pháp 身thân 當đương 體thể 明minh 不bất 滅diệt 。 報báo 身thân 說thuyết 不bất 滅diệt 必tất 約ước 法Pháp 身thân 。 以dĩ 理lý 而nhi 論luận 。 智trí 慧tuệ 能năng 破phá 為vi 到đáo 故cố 破phá 。 不bất 到đáo 故cố 破phá 為vi 共cộng 為vi 獨độc 。 如như 此thử 推thôi 理lý 無vô 有hữu 能năng 破phá 之chi 功công 。 即tức 智trí 慧tuệ 不bất 滅diệt 惑hoặc 義nghĩa 。 就tựu 有hữu 智trí 慧tuệ 則tắc 無vô 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 慧tuệ 能năng 滅diệt 惑hoặc 。 應ưng 身thân 說thuyết 不bất 滅diệt 須tu 約ước 法pháp 報báo 。 法pháp 報báo 常thường 然nhiên 應ứng 用dụng 不bất 絕tuyệt 。 眾chúng 生sanh 不bất 盡tận 即tức 不bất 滅diệt 度độ 。 若nhược 法Pháp 身thân 當đương 體thể 論luận 不bất 生sanh 滅diệt 。 報báo 身thân 了liễu 達đạt 無vô 能năng 生sanh 滅diệt 。 應ưng 身thân 相tướng 續tục 不bất 生sanh 滅diệt (# 云vân 云vân )# 。 從tùng 。

以dĩ 是thị 方phương 便tiện 教giáo 化hóa

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 現hiện 滅diệt 益ích 物vật 。 又hựu 為vi 二nhị 。

先tiên 。 不bất 滅diệt 眾chúng 生sanh 有hữu 損tổn 。 二nhị 。 從tùng 。

以dĩ 方phương 便tiện 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 當đương 知tri

下hạ 。 若nhược 唱xướng 滅diệt 者giả 於ư 物vật 有hữu 益ích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 。 不bất 滅diệt 有hữu 損tổn 。 次thứ 。 廣quảng 釋thích 不bất 滅diệt 。 有hữu 損tổn 者giả 。 如như 前tiền 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 法pháp 人nhân 。 見kiến 佛Phật 常thường 在tại 。 不bất 種chúng 善thiện 根căn 。 貧bần 窮cùng 下hạ 賤tiện 。 不bất 生sanh 二nhị 善thiện 故cố 無vô 益ích 。 見kiến 。 思tư 不bất 斷đoạn 。 不bất 斷đoạn 二nhị 惡ác 則tắc 是thị 有hữu 損tổn 。 貪tham 著trước 五ngũ 欲dục 。 入nhập 於ư 憶ức 想tưởng 。 憶ức 想tưởng 即tức 是thị 見kiến 惑hoặc 。 五ngũ 欲dục 即tức 是thị 思tư 惑hoặc 也dã 。 由do 此thử 眾chúng 生sanh 垢cấu 重trọng 。 故cố 須tu 唱xướng 滅diệt 。 不bất 唱xướng 滅diệt 則tắc 二nhị 惡ác 生sanh 而nhi 不bất 滅diệt 。 二nhị 善thiện 損tổn 而nhi 不bất 生sanh 。 若nhược 依y 四tứ 悉tất 檀đàn 現hiện 滅diệt 。 則tắc 二nhị 惡ác 滅diệt 。 二nhị 善thiện 生sanh 。 為vi 滅diệt 二nhị 惡ác 故cố 。 用dụng 對đối 治trị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 滅diệt 未vị 生sanh 惡ác 。 對đối 治trị 滅diệt 已dĩ 生sanh 惡ác 。 世thế 界giới 。 為vi 人nhân 生sanh 二nhị 善thiện 。 世thế 界giới 生sanh 未vị 生sanh 善thiện 。 為vi 人nhân 生sanh 已dĩ 生sanh 善thiện 。 又hựu 世thế 界giới 滅diệt 已dĩ 生sanh 惡ác 。 對đối 治trị 滅diệt 未vị 生sanh 惡ác 。 如như 禪thiền 五ngũ 陰ấm 滅diệt 欲dục 界giới 惡ác 。 即tức 是thị 世thế 界giới 滅diệt 已dĩ 生sanh 惡ác 。 為vi 人nhân 生sanh 已dĩ 生sanh 善thiện 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 生sanh 未vị 生sanh 無vô 為vi 之chi 善thiện 。

若nhược 見kiến

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 廣quảng 釋thích 。 若nhược 見kiến 佛Phật 常thường 在tại 。 便tiện 起khởi 憍kiêu 恣tứ 。 心tâm 等đẳng 故cố 有hữu 損tổn 。 不bất 能năng 生sanh 恭cung 敬kính 故cố 無vô 益ích 。

憍kiêu 恣tứ

即tức 增tăng 見kiến 惑hoặc 。

厭yếm 怠đãi

即tức 生sanh 思tư 惑hoặc 。

不bất 生sanh 難nan 遭tao 想tưởng

即tức 不bất 能năng 生sanh 見kiến 諦Đế 解giải 。

不bất 恭cung 敬kính

即tức 不bất 能năng 生sanh 思tư 惟duy 道đạo 。 為vi 是thị 義nghĩa 故cố 。 宜nghi 應ưng 現hiện 滅diệt 。 若nhược 見kiến 聞văn 三tam 佛Phật 不bất 滅diệt 。 悉tất 有hữu 憍kiêu 恣tứ 義nghĩa 。 便tiện 謂vị 眾chúng 生sanh 如như 彌Di 勒Lặc 如như 。 一nhất 如như 無vô 二nhị 如như 。 平bình 等đẳng 即tức 真chân 。 由do 是thị 生sanh 於ư 憍kiêu 心tâm 上thượng 慢mạn 。 謂vị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 何hà 須tu 修tu 道Đạo 。 即tức 便tiện 恣tứ 情tình 放phóng 逸dật 。 為vi 是thị 唱xướng 言ngôn 。 是thị 寂tịch 滅diệt 義nghĩa 。 又hựu 聞văn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 。 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 即tức 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。 明minh 暗ám 不bất 相tương 除trừ 。 顯hiển 出xuất 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 眾chúng 生sanh 聞văn 此thử 復phục 起khởi 慢mạn 恣tứ 。 不bất 復phục 修tu 善thiện 。 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 為vì 是thị 等đẳng 故cố 。 唱xướng 言ngôn 報báo 身thân 智trí 慧tuệ 能năng 滅diệt 煩phiền 惱não 。 無vô 明minh 力lực 大đại 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 智trí 之chi 所sở 能năng 滅diệt 。 應ưng 身thân 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 易dị 解giải 。 若nhược 唱xướng 言ngôn 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 今kim 亦diệc 不bất 滅diệt 。 要yếu 須tu 滅diệt 惑hoặc 方phương 乃nãi 寂tịch 滅diệt 。 經Kinh 云vân 。

智trí 慧tuệ 不bất 滅diệt 煩phiền 惱não

然nhiên 明minh 時thời 無vô 暗ám 。 汝nhữ 今kim 具cụ 足túc 煩phiền 惱não 。 何hà 能năng 有hữu 慧tuệ 。 當đương 知tri 智trí 慧tuệ 能năng 滅diệt 障chướng 惑hoặc 。 眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 唱xướng 滅diệt 。 便tiện 於ư 三tam 佛Phật 。 生sanh 難nan 遭tao 想tưởng 。 起khởi 恭cung 敬kính 心tâm 。

是thị 故cố 如Như 來Lai 以dĩ 方phương 便tiện

下hạ 。 明minh 唱xướng 滅diệt 有hữu 益ích 。

先tiên 。 歎thán 佛Phật 難nan 值trị 。 次thứ 。 釋thích 難nan 值trị 。 三tam 。 佛Phật 並tịnh 難nan 值trị 。 眾chúng 生sanh 樂nhạo 著trước 。 小tiểu 法pháp 見kiến 思tư 障chướng 重trọng 。 聞văn 三Tam 身Thân 不bất 滅diệt 則tắc 不bất 修tu 道Đạo 。 難nan 得đắc 契khế 會hội 也dã 。

所sở 以dĩ

下hạ 。 釋thích 也dã 。 諸chư 薄bạc 德đức 人nhân 。 過quá 百bách 千thiên 劫kiếp 。 或hoặc 有hữu 見kiến 佛Phật 。 或hoặc 不bất 見kiến 者giả 。 若nhược 見kiến 三tam 佛Phật 。 其kỳ 人nhân 多đa 善thiện 少thiểu 惡ác 。 不bất 為vi 其kỳ 人nhân 唱xướng 滅diệt 。 是thị 人nhân 見kiến 佛Phật 常thường 在tại 靈linh 山sơn 也dã 。 或hoặc 不bất 見kiến 佛Phật 。 其kỳ 人nhân 障chướng 重trọng 善thiện 輕khinh 。 為vi 說thuyết 三Tam 身Thân 難nan 會hội 。 眾chúng 生sanh 聞văn 之chi 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 三tam 佛Phật 雖tuy 復phục 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 必tất 須tu 生sanh 善thiện 滅diệt 惑hoặc 乃nãi 得đắc 證chứng 見kiến 。 此thử 事sự 不bất 易dị 。 故cố 云vân 。

難nan 遭tao

也dã 。

心tâm 懷hoài 戀luyến 慕mộ 渴khát 仰ngưỡng

者giả 。 此thử 明minh 現hiện 滅diệt 無vô 損tổn 。 滅diệt 於ư 見kiến 思tư 名danh 無vô 損tổn 。 種chúng 善thiện 根căn 名danh 有hữu 益ích 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 。 結kết 三tam 世thế 益ích 物vật 物vật 得đắc 實thật 益ích 。 又hựu 為vi 三tam 。

先tiên 明minh 諸chư 佛Phật 出xuất 五ngũ 濁trược 。 必tất 先tiên 三tam 後hậu 一nhất 。 先tiên 近cận 後hậu 遠viễn 。 次thứ 明minh 皆giai 是thị 。 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 後hậu 明minh 皆giai 非phi 虛hư 妄vọng 也dã 。

譬thí 如như

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 譬thí 說thuyết 。 有hữu 開khai 譬thí 。 合hợp 譬thí 。 開khai 譬thí 為vi 二nhị 。

一nhất 。 良lương 醫y 治trị 子tử 譬thí 。 譬thí 上thượng 三tam 世thế 應ứng 化hóa 所sở 宜nghi 。 二nhị 。 治trị 子tử 實thật 益ích 譬thí 。 譬thí 上thượng 三tam 世thế 利lợi 物vật 不bất 虛hư 。 上thượng 未vị 來lai 文văn 少thiểu 。 此thử 中trung 具cụ 有hữu 。 就tựu 初sơ 為vi 三tam 。

一nhất 。 醫y 遠viễn 行hành 譬thí 。 譬thí 過quá 去khứ 益ích 物vật 。 二nhị 。 還hoàn 已dĩ 復phục 去khứ 。 譬thí 現hiện 在tại 應ứng 化hóa 。 三tam 。 尋tầm 復phục 來lai 歸quy 。 譬thí 未vị 來lai 應ứng 化hóa 。 過quá 去khứ 文văn 為vi 二nhị 。

一nhất 。 發phát 近cận 顯hiển 遠viễn 。 二nhị 。 明minh 過quá 去khứ 應ứng 化hóa 所sở 宜nghi 。 今kim 但đãn 譬thí 應ứng 化hóa 所sở 宜nghi 。 所sở 宜nghi 有hữu 三tam 。

一nhất 。 處xử 所sở 。 二nhị 。 拂phất 迹tích 疑nghi 。 三tam 。 正chánh 應ứng 化hóa 。 今kim 但đãn 譬thí 應ứng 化hóa 。 應ứng 化hóa 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 機cơ 感cảm 。 二nhị 。 正chánh 應ứng 化hóa 。 今kim 具cụ 譬thí 之chi 。

如như 有hữu 良lương 醫y

者giả 。 超siêu 譬thí 上thượng 。

我ngã 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 觀quán

有hữu 能năng 應ưng 之chi 智trí 也dã 。 從tùng 。

多đa 諸chư 子tử 息tức

是thị 追truy 譬thí 上thượng 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 來lai 至chí 我ngã 所sở

能năng 感cảm 之chi 機cơ 也dã 。 上thượng 應ứng 化hóa 所sở 宜nghi 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 益ích 物vật 。 二nhị 。 明minh 歡hoan 喜hỷ 。 今kim 但đãn 譬thí 益ích 物vật 。 上thượng 益ích 物vật 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。 二nhị 。 非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。 今kim 但đãn 譬thí 現hiện 滅diệt 。 初sơ 。

良lương 醫y

者giả 。 醫y 有hữu 十thập 種chủng 。

一nhất 者giả 治trị 病bệnh 病bệnh 增tăng 無vô 損tổn 。 或hoặc 時thời 致trí 死tử 。 譬thí 空không 見kiến 外ngoại 道đạo 。 恣tứ 意ý 行hành 惡ác 教giáo 人nhân 起khởi 邪tà 斷đoạn 善thiện 根căn 。 法Pháp 身thân 既ký 亡vong 慧tuệ 命mạng 亦diệc 死tử 。 二nhị 者giả 治trị 病bệnh 。 不bất 增tăng 不bất 損tổn 。 譬thí 有hữu 見kiến 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 。 投đầu 巖nham 赴phó 火hỏa 。 苦khổ 行hạnh 行hành 善thiện 。 不bất 得đắc 禪thiền 定định 不bất 能năng 斷đoạn 結kết 即tức 是thị 無vô 損tổn 。 亦diệc 不bất 能năng 斷đoạn 善thiện 即tức 是thị 不bất 增tăng 也dã 。 三tam 者giả 治trị 病bệnh 損tổn 而nhi 無vô 增tăng 。 但đãn 世thế 醫y 所sở 治trị 差sái 已dĩ 還hoàn 復phục 生sanh 。 即tức 是thị 修tu 定định 斷đoạn 結kết 外ngoại 道đạo 也dã 。 四tứ 者giả 治trị 病bệnh 能năng 令linh 差sai 已dĩ 不bất 復phục 發phát 。 而nhi 所sở 治trị 不bất 遍biến 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 人nhân 止chỉ 治trị 一nhất 兩lưỡng 種chủng 有hữu 緣duyên 者giả 。 不bất 能năng 遍biến 治trị 一nhất 切thiết 也dã 。 五ngũ 者giả 雖tuy 能năng 兼kiêm 遍biến 。 而nhi 無vô 巧xảo 術thuật 用dụng 治trị 苦khổ 痛thống 。 《# 釋thích 論luận 》# 呼hô 為vi 拙chuyết 度độ 。 即tức 是thị 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 慈từ 悲bi 廣quảng 治trị 也dã 。 六lục 。 治trị 病bệnh 妙diệu 術thuật 。 治trị 無vô 痛thống 惱não 而nhi 不bất 能năng 治trị 必tất 死tử 之chi 人nhân 。 譬thí 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 體thể 法pháp 。 但đãn 治trị 有hữu 反phản 復phục 凡phàm 夫phu 。 不bất 治trị 焦tiêu 種chủng 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 七thất 雖tuy 治trị 難nạn/nan 愈dũ 之chi 病bệnh 。 而nhi 不bất 一nhất 時thời 治trị 一nhất 切thiết 病bệnh 。 即tức 是thị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 八bát 。 能năng 一nhất 時thời 治trị 一nhất 切thiết 病bệnh 。 而nhi 不bất 能năng 令linh 。 平bình 復phục 如như 本bổn 。 即tức 圓viên 教giáo 初sơ 心tâm 十thập 信tín 也dã 。 九cửu 。 能năng 遍biến 治trị 一nhất 切thiết 。 亦diệc 能năng 平bình 復phục 如như 本bổn 。 而nhi 不bất 能năng 令linh 過quá 本bổn 。 即tức 圓viên 教giáo 後hậu 心tâm 也dã 。 十thập 。 一nhất 時thời 治trị 一nhất 切thiết 病bệnh 即tức 能năng 平bình 復phục 。 又hựu 使sử 過quá 本bổn 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 前tiền 三tam 種chủng 醫y 即tức 《# 大đại 經kinh 》# 中trung 之chi 舊cựu 醫y 用dụng 乳nhũ 藥dược 也dã 。 後hậu 七thất 並tịnh 客khách 醫y 。 無vô 術thuật 者giả 。 但đãn 用dụng 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 法pháp 。 如như 用dụng 辛tân 苦khổ 酢tạc 藥dược 也dã 。 有hữu 術thuật 遠viễn 來lai 還hoàn 令linh 服phục 乳nhũ 。 最tối 後hậu 究cứu 竟cánh 良lương 醫y 也dã 。 良lương 者giả 善thiện 也dã 。 內nội 有hữu 三Tam 達Đạt 五ngũ 眼nhãn 即tức 是thị 八bát 術thuật 。 妙diệu 得đắc 藥dược 性tánh 善thiện 治trị 者giả 。 外ngoại 識thức 病bệnh 源nguyên 能năng 用dụng 藥dược 也dã 。

智trí 慧tuệ

者giả 。 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 深thâm 知tri 二nhị 諦đế 也dã 。

聰thông 達đạt

者giả 。 五ngũ 眼nhãn 鑒giám 機cơ 頓đốn 漸tiệm 不bất 差sai 也dã 。 十thập 二nhị 部bộ 教giáo 文văn 理lý 甚thậm 深thâm 。 如như 。

明minh 鍊luyện 方phương 藥dược

依y 四tứ 悉tất 檀đàn 治trị 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 如như 。

善thiện 治trị 眾chúng 病bệnh

也dã 。 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 云vân 。

醫y 王vương 大đại 醫y 王vương

以dĩ 大đại 醫y 故cố 稱xưng 為vi 良lương 醫y 。

多đa 諸chư 子tử 息tức

若nhược 十thập

聲Thanh 聞Văn 。

二nhị 十thập

支chi 佛Phật 。

百bách 數số

菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 子tử 。 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 子tử 義nghĩa 。

一nhất 。 就tựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 三tam 種chủng 性tánh 德đức 。 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 佛Phật 子tử 。 故cố 云vân 。

其kỳ 中trung 眾chúng 生sanh 。 悉tất 是thị 吾ngô 子tử

此thử 文văn 云vân 。

多đa 諸chư 子tử 息tức

也dã 。 約ước 十thập 心tâm 數số 法pháp 即tức 有hữu 百bách 子tử 。 心tâm 王vương 為vi 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 慧tuệ 是thị 了liễu 因nhân 性tánh 。 餘dư 九cửu 相tương 扶phù 起khởi 屬thuộc 緣duyên 因nhân 性tánh 。 一nhất 數số 起khởi 時thời 九cửu 數số 扶phù 助trợ 。 如như 是thị 成thành 百bách 也dã 。 性tánh 德đức 佛Phật 子tử 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 而nhi 通thông 善thiện 惡ác 。 故cố 此thử 十thập 數số 及cập 與dữ 心tâm 王vương 為vi 通thông 心tâm 數số 。 是thị 以dĩ 性tánh 德đức 三tam 因nhân 。 悉tất 屬thuộc 正chánh 因nhân 佛Phật 子tử 。 二nhị 者giả 就tựu 昔tích 結kết 緣duyên 為vi 佛Phật 子tử 。 如như 十thập 六lục 王vương 子tử 。 覆phú 講giảng 《# 法pháp 華hoa 》# 。

時thời 聞văn 法Pháp 者giả 亦diệc 生sanh 微vi 解giải 。 即tức 成thành 了liễu 因nhân 性tánh 。 昔tích 微vi 能năng 修tu 行hành 。 為vi 緣duyên 因nhân 性tánh 。 正chánh 性tánh 為vi 本bổn 。 此thử 三tam 因nhân 並tịnh 屬thuộc 緣duyên 因nhân 。 資tư 發phát 今kim 日nhật 一nhất 實thật 之chi 解giải 。 故cố 以dĩ 昔tích 日nhật 結kết 緣duyên 。 為vi 緣duyên 因nhân 佛Phật 子tử 。 即tức 火hỏa 宅trạch 中trung 三tam 十thập 子tử 也dã 。 此thử 約ước 十thập 信tín 。 一nhất 信tín 起khởi 時thời 即tức 具cụ 餘dư 九cửu 。 還hoàn 有hữu 百bách 信tín 。 故cố 得đắc 結kết 緣duyên 為vi 佛Phật 子tử 也dã 。 三tam 者giả 了liễu 因nhân 之chi 子tử 。 即tức 是thị 今kim 日nhật 。 聞văn 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 安an 住trụ 實thật 智trí 中trung 。 我ngã 定định 當đương 作tác 佛Phật 。 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 故cố 名danh 真chân 子tử 。 此thử 亦diệc 有hữu 三tam 因nhân 性tánh 。 今kim 既ký 顯hiển 了liễu 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 。 並tịnh 屬thuộc 了liễu 因nhân 佛Phật 子tử 。 百bách 子tử 之chi 義nghĩa 還hoàn 將tương 十thập 數số 入nhập 。 十Thập 善Thiện 法Pháp 中trung 。 十thập 信tín 入nhập 初sơ 住trụ 中trung 。 是thị 故cố 正chánh 因nhân 通thông 於ư 本bổn 末mạt 。 此thử 文văn 明minh 百bách 子tử 。 不bất 取thủ 了liễu 因nhân 子tử 。 了liễu 因nhân 子tử 屬thuộc 下hạ 不bất 失thất 心tâm 服phục 藥dược 中trung 明minh 之chi 。

以dĩ 有hữu 事sự 緣duyên 。 遠viễn 至chí 他tha 國quốc

者giả 。 譬thí 過quá 去khứ 應ứng 化hóa 中trung 現hiện 滅diệt 也dã 。

諸chư 子tử 於ư 後hậu

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 還hoàn 已dĩ 復phục 去khứ 。 譬thí 現hiện 世thế 益ích 物vật 。 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 諸chư 子tử 於ư 後hậu 飲ẩm 毒độc 。 譬thí 上thượng 機cơ 應ưng 相tương/tướng 關quan 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 德đức 薄bạc 垢cấu 重trọng/trùng 。 眾chúng 生sanh 於ư 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 樂nhạo 著trước 三tam 界giới 邪tà 師sư 之chi 法pháp 。 故cố 云vân 。

飲ẩm 他tha 毒độc 藥dược

即tức 是thị 。

遊du 行hành 詣nghệ 他tha 國quốc

輪luân 轉chuyển 諸chư 趣thú 墮đọa 在tại 三tam 界giới 。 故cố 云vân 。

宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa

是thị 時thời 其kỳ 父phụ 。 還hoàn 來lai 歸quy 家gia

下hạ 。 譬thí 上thượng 我ngã 少thiểu 出xuất 家gia 。 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 第đệ 二nhị 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 也dã 。 上thượng 有hữu 二nhị 。 形hình 聲thanh 及cập 利lợi 益ích 不bất 虛hư 。 今kim 言ngôn 諸chư 子tử 飲ẩm 毒độc 。 去khứ 譬thí 上thượng 形hình 益ích 。 信tín 受thọ 邪tà 師sư 之chi 法pháp 名danh 為vi 。

飲ẩm 毒độc

失thất 心tâm

是thị 無vô 大đại 小tiểu 機cơ 感cảm 生sanh 。 不bất 失thất 心tâm 是thị 有hữu 大đại 小tiểu 機cơ 感cảm 生sanh 。 又hựu 失thất 心tâm 者giả 。 貪tham 著trước 三tam 界giới 。 失thất 先tiên 所sở 種chủng 三tam 乘thừa 善thiện 根căn 也dã 。 為vi 是thị 人nhân 非phi 滅diệt 唱xướng 滅diệt 。 不bất 失thất 心tâm 者giả 。 雖tuy 著trước 五ngũ 欲dục 而nhi 不bất 失thất 三tam 乘thừa 善thiện 根căn 。 為vì 是thị 人nhân 故cố 。 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。 善thiện 強cường/cưỡng 惡ác 輕khinh 見kiến 佛Phật 即tức 能năng 修tu 道Đạo 斷đoạn 結kết 。 如như 子tử 見kiến 父phụ 。 求cầu 藥dược 病bệnh 愈dũ 。 善thiện 輕khinh 惡ác 重trọng/trùng 得đắc 見kiến 佛Phật 。 亦diệc 求cầu 護hộ 而nhi 不bất 修tu 道Đạo 。 如như 子tử 見kiến 父phụ 。 求cầu 救cứu 不bất 肯khẳng 服phục 藥dược 。 父phụ 為vi 此thử 子tử 唱xướng 言ngôn 應ưng 死tử 。

遙diêu 見kiến

者giả 。 明minh 佛Phật 出xuất 世thế 時thời 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 見kiến 色sắc 身thân 。 而nhi 為vi 見kiến 。 思tư 障chướng 隔cách 五ngũ 分phần/phân 。 不bất 得đắc 親thân 奉phụng 法Pháp 身thân 。 故cố 云vân 。

遙diêu

也dã 。 見kiến 聞văn 佛Phật 出xuất 皆giai 有hữu 喜hỷ 敬kính 之chi 事sự 。 現hiện 諸chư 經kinh 文văn 梵Phạm 王Vương 請thỉnh 等đẳng 。 例lệ 是thị 求cầu 救cứu 之chi 辭từ 也dã 。

父phụ 見kiến 子tử 等đẳng 苦khổ

下hạ 。 譬thí 上thượng 聲thanh 益ích 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 譬thí 佛Phật 受thọ 請thỉnh 轉chuyển 二nhị 諦đế 法Pháp 輪luân 也dã 。

而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。

下hạ 。 譬thí 誡giới 勸khuyến 。

經kinh 方phương

者giả 。 即tức 十thập 二nhị 部bộ 教giáo 也dã 。

藥dược 草thảo

即tức 教giáo 所sở 詮thuyên 八bát 萬vạn 法Pháp 門môn 也dã 。 從tùng 佛Phật 出xuất 十thập 二nhị 部bộ 乃nãi 至chí 出xuất 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 此thử 出xuất 漸tiệm 頓đốn 藥dược 草thảo 也dã 。 直trực 從tùng 佛Phật 出xuất 十thập 二nhị 部bộ 。 此thử 出xuất 頓đốn 藥dược 草thảo 也dã 。 從tùng 佛Phật 出xuất 修tu 多đa 羅la 。 此thử 出xuất 漸tiệm 藥dược 草thảo 也dã 。

色sắc

者giả 譬thí 戒giới 。 戒giới 防phòng 身thân 口khẩu 事sự 相tướng 彰chương 顯hiển 也dã 。

香hương

者giả 譬thí 定định 。 功công 德đức 香hương 熏huân 一nhất 切thiết 也dã 。

味vị

者giả 譬thí 慧tuệ 。 能năng 得đắc 理lý 味vị 也dã 。 此thử 戒giới 定định 慧tuệ 。 即tức 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 修tu 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 能năng 見kiến 佛Phật 性tánh 。 又hựu 。

色sắc

是thị 般Bát 若Nhã 。 照chiếu 了liễu 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 分phân 明minh 無vô 礙ngại 。

香hương

是thị 解giải 脫thoát 。 斷đoạn 德đức 離ly 臭xú 也dã 。

味vị

是thị 法Pháp 身thân 。 理lý 味vị 也dã 。 三tam 法pháp 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 。 依y 教giáo 修tu 行hành 。 得đắc 入nhập 此thử 藏tạng 也dã 。 說thuyết 三tam 乘thừa 空không 三tam 昧muội 力lực 如như 。

擣đảo

無vô 相tướng 如như 。

篩si

無vô 作tác 。

如như 合hợp

一nhất 一nhất 三tam 昧muội 。 具cụ 戒giới 定định 慧tuệ 也dã 。 又hựu 空không 觀quán 如như 。

擣đảo

假giả 觀quán 如như 。

篩si

中trung 觀quán 。

如như 合hợp

此thử 三tam 觀quán 各các 不bất 離ly 戒giới 定định 慧tuệ 。 將tương 此thử 法pháp 與dữ 漸tiệm 頓đốn 眾chúng 生sanh 令linh 修tu 行hành 。 名danh 。

服phục

也dã 。 從tùng 。

而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。

乃nãi 至chí

可khả 服phục

即tức 是thị 勸khuyến 門môn 也dã 。 從tùng 。

速tốc 除trừ 苦khổ 惱não

乃nãi 至chí

無vô 復phục 眾chúng 患hoạn

即tức 是thị 誡giới 門môn 也dã 。 將tương 誡giới 勸khuyến 二nhị 教giáo 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 服phục 法pháp 藥dược 也dã 。

其kỳ 諸chư 子tử 中trung 。 不bất 失thất 心tâm 者giả

下hạ 。 譬thí 上thượng 得đắc 益ích 不bất 虛hư 。 上thượng 有hữu 二nhị 。

一nhất 。 不bất 虛hư 。 次thứ 。 釋thích 不bất 虛hư 。 今kim 云vân 。

其kỳ 諸chư 子tử 中trung 。 不bất 失thất 心tâm 者giả 。 服phục 藥dược 病bệnh 差sai

即tức 譬thí 上thượng 皆giai 實thật 不bất 虛hư 也dã 。 釋thích 不bất 虛hư 。 不bất 作tác 譬thí 也dã 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 九cửu 下hạ