Bác sĩ Huỳnh Wynn Trần
10 dấu hiệu nguy hiểm của bệnh tim mạch, phổi, và thận
Chương trình Livestream AskDrWynn tháng 7 này sẽ nói về bệnh tim mạch, phổi, và thận. Dưới đây là 10 dấu hiệu nguy hiểm của bệnh tim mạch, phổi, và thận quý vị không nên bỏ qua, nhất là khi những triệu chứng này lập đi lập lại.
Đây là 3 cơ quan sống còn trong cơ thể, thiếu 1 trong 3 cơ quan này, chúng ta không sống được. Tim được xem là máy bơm máu khắp cơ thể, thận là máy lọc máu, và phổi là máy lọc không khí, đem oxygen vào, và lấy chất thải CO2 từ máu ra. Ba cơ quan này làm việc chung với nhau nên nếu 1 trong 3 máy hư thì có thể làm 2 máy còn lại bị hư. Các triệu chứng dưới đây cũng có thể do ảnh hưởng của 2 hay 3 cơ quan, không chỉ 1 cơ quan.
1. Đau tức ngực:
– Quý vị cảm giác như có vật đè lên ngực, gây khó chịu như có ai đó ngồi lên ngực mình. Cơn đau thắt ngực phần dưới xương ngực, có thể lan ra phía sau lưng, kèm theo đau cánh tay. Thường những cơn đau và khó chịu này xảy ra lúc quý vị cố làm việc nặng nhọc, căng thẳng thần kinh, stress, nhưng cũng có thể xảy ra lúc quý vị nằm nghĩ.
Cơn đau này kéo dài vài phút nhưng sau đó thì hết hẳn, khiến nhiều quý vị bỏ qua vì nghĩ mình đã khỏi bệnh. Thực tế, những cơn đau này có thể là dấu hiệu cảnh báo tim quý vị đang mệt, có những động mạch bị ngẽn do không đủ oxy vào tim.
2. Khó thở:
– Quý vị thấy luôn phải hít thêm hơi thở, thở gấp, và mệt thường xuyên. Khó thở có nhiều lý do, nhưng 2 lý do thuờng gặp là bệnh về tim và phổi, nhất là suy tim. Cảm giác khó thở ngay cả khi quý vị ngồi yên là một dấu hiệu nguy hiểm. Quý vị cũng cảm gíac như có ai đó ngồi lên ngực mình, ép mình khó thở. Các bệnh gây khó thở sẽ càng trầm trọng hơn nếu quý vị hút thuốc lá.
3. Sưng chân hay sưng mặt
– Quý vị ngủ dậy thấy mặt bị căng, to hơn, mí mắt phù hoặc bàn chân hoặc bàn chân, cổ chân sưng to, đây có thể những dấu hiệu nguy hiểm của bệnh tim mạch như suy tim và hoặc bệnh thận. Thường tim chúng ta bơm máu và nhận máu đầy đủ. Khi tim yếu đi, không bơm máu nổi và cũng không nhận máu đủ, và máu tích tụ ở dưới chân hay các vùng tĩnh mạch khiến chân sưng lên.
Các bệnh khác về mạch máu của chân cũng có thể làm cổ chân quý vị sưng lên.
4. Mệt mỏi hoặc kiệt sức
– Mệt mỏi là thấy trong người luôn mệt mặc dù không làm gì trong khi kiệt sức là thấy yếu đi khi chỉ mới bắt đầu làm việc. Hai triệu chứng này có thể là từ bệnh tim hoặc phổi, và đôi khi cả thận. Thường khi tim yếu hay phổi có vấn đề, máu sẽ không đến não thường xuyên và đầy đủ oxygen, dẫn đến thiếu máu, và mệt mỏi. Bệnh thận mãn tính cũng làm quý vị mệt mỏi và kiệt sức do không lọc hết chất độc cơ thể ra ngoài.
5. Ho thường xuyên
– Ho kéo dài hơn 2 tuần và ho khiến quý vị mệt mỏi là những dấu hiệu nguy hiểm của tim và phổi. Trường hợp phổi bị viêm mãn tính do hút thuốc, hay tích tụ nước do tim yếu, đều dẫn đến ho. Các bệnh mạn tính về phổi do hệ miễn dịch cũng khiến quý vị bị ho kinh niên.
– Lao phổi và viêm phổi mãn tính cũng có thể gây ho. Quý vị có thể ho kèm theo thở khò khè, ho nhiều hơn khi nằm và khi mới thức dậy. Tác dụng phụ của thuốc (như thuốc cao huyết áp ACEI) đôi khi cũng làm quý vị ho.
6. Chán ăn, hay buồn nôn
– Đây là triệu chứng chung có thể nhiều bệnh gây ra. Tuy nhiên, bệnh về thận và tim cũng khiến cho quý vị dễ bị chán ăn hay buồn nôn. Bệnh suy tim hoặc suy thận khiến cho bệnh nên cảm giác no bụng chán ăn, do tích nước tại các cơ quan khác.
7. Thường xuyên tiểu đêm
– Tiểu đêm có nhiều lý do và một trong lý do là bệnh tim mạch, thường là suy tim hay tim yếu do nước tích tụ gây sưng phù. Với đàn ông lớn tuổi, tiểu đêm có thể do tuyến tiền liệt to hơn.
8. Nhịp tim nhanh hay mạch đập không đều
– Nhịp tim thường trong khoảng 60-100, tim sẽ đập nhanh hơn khi chúng ta cần thêm máu (hồi hộp, tập thể dục, hoặc stress), và sẽ giảm xuống khi chúng ta ngồi nghỉ. Nếu tim đập nhanh đột ngột sẽ khiến máu bơm ra bất thường, đôi khi dẫn đến nhức đầu chóng mặt. Quý vị có thể có cảm giác như đánh trống trong ngực thình thịch. Tim đập nhanh có thể là dấu hiệu rối loạn hệ thống sinh lý điện của tim.
9. Lo lắng, thở nhanh, chảy mồ hôi
– Có thể là những dấu hiệu nguy hiểm của tim mạch và phổi, thường là do hệ thống sinh lý điện hoặc kết hợp tâm sinh lý. Lo lắng kèm theo chảy mồ hôi, thở dốc, và mệt mỏi, nhất là khi có stress, hội họp, phải nói chuyện trước đám đông cũng là những dấu hiệu cần theo dõi.
10. Chóng mặt, ngất xỉu
– Tim yếu dẫn đến thiếu máu lên não thường xuyên hay phổi bị suy giảm chức năng có thể làm quý vị hay chóng mặt. Thiếu máu, do suy thận, cũng là một nguyên nhân gây ra chóng mặt. Trường hợp nặng, quý vị có thể bị xỉu, té, và có thể thêm chấn thương. Nếu quý vị bị chóng mặt hay xỉu, phải lập tức đi BS và không nên chờ cơn chóng mặt xảy ra lần nữa vì lần tới có thể là đột quỵ.
Dấu hiệu khác (Bonus)
11. Mất ngủ và thay đổi cân nặng
– Khi tim yếu và thận yếu, giấc ngủ quý vị sẽ không được ngon do nước bị tích tụ vùng chân, bụng, và các cơ quan khác. Ngưng thở khi ngủ (OSA) cũng là một triệu chứng tim mạch khác dẫn đếu ngủ không ngon, và rủi ro tăng đột quỵ. Tăng cân do tích tụ nước ở chân cũng là dấu hiệu của bệnh suy tim hay thận mãn tính.