百劫 ( 百bách 劫kiếp )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）小乘之菩薩，終三大阿僧祇劫之行而至等覺之位，於此位而猶應種百大劫間至佛果感三十二相之福業也。故菩薩修行之年時曰三祇百大劫。而大乘之菩薩，自初兼修福智之二業，故於三大阿僧祇劫之外，不別要百劫之修福。小乘之說，於百劫之初翹足七日間以一偈讚嘆弗沙佛，由此功德超越九劫（見底沙條）。九十一劫而成佛云，又大乘集四處之超劫為四十劫之超劫。是俱舍論之說也。涅槃經說為雪山童子時，為半偈捨全身，依此功德超十二劫。此初僧祇中之事也。見雪山童子條。又，瑞王經說為摩納仙人時布髮掩泥，供養燃燈佛，依此功德超八劫，是二僧祇中之事也，見燃燈佛條。又，金光明經說為薩埵王子時，捨身投餓虎，依其功德超十一劫。此第三僧祇中之事也。見薩埵童子條（CBETA註：疑為見薩埵王子條）。而大乘於三祇之外，不立百劫，以此九劫攝於第三劫中也。心地觀經一曰：「時佛往昔在凡夫，入於雪山求佛道。攝心勇猛勤精進，為求半偈捨全身。以求正法因緣故，十二劫超生死苦。昔為摩納仙人時，布髮供養燃燈佛。以是精進因緣故，八劫超於生死海。昔為薩埵王子時，捨所愛身投餓虎。自利利他因緣故，十一劫超生死因。七日翹足讚如來，以精進故超九劫。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 小Tiểu 乘Thừa 之chi 菩Bồ 薩Tát 終chung 三tam 大đại 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 之chi 行hành 而nhi 至chí 等đẳng 覺giác 之chi 位vị ， 於ư 此thử 位vị 而nhi 猶do 應ưng/ứng 種chủng 百bách 大đại 劫kiếp 間gian 至chí 佛Phật 果Quả 感cảm 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 之chi 福phước 業nghiệp 也dã 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 之chi 年niên 時thời 曰viết 三tam 祇kỳ 百bách 大đại 劫kiếp 。 而nhi 大Đại 乘Thừa 之chi 菩Bồ 薩Tát 自tự 初sơ 兼kiêm 修tu 福phước 智trí 之chi 二nhị 業nghiệp ， 故cố 於ư 三tam 大đại 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 之chi 外ngoại ， 不bất 別biệt 要yếu 百bách 劫kiếp 之chi 修tu 福phước 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 說thuyết ， 於ư 百bách 劫kiếp 之chi 初sơ 翹kiều 足túc 七thất 日nhật 間gian 以dĩ 一nhất 偈kệ 讚tán 嘆thán 弗Phất 沙Sa 佛Phật 。 由do 此thử 功công 德đức 。 超siêu 越việt 九cửu 劫kiếp 。 （ 見kiến 底để 沙sa 條điều ） 。 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 而nhi 成thành 佛Phật 云vân ， 又hựu 大Đại 乘Thừa 集tập 四tứ 處xứ 之chi 超siêu 劫kiếp 為vi 四tứ 十thập 劫kiếp 之chi 超siêu 劫kiếp 。 是thị 俱câu 舍xá 論luận 之chi 說thuyết 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 說thuyết 為vi 雪Tuyết 山Sơn 童đồng 子tử 時thời ， 為vi 半bán 偈kệ 捨xả 全toàn 身thân ， 依y 此thử 功công 德đức 超siêu 十thập 二nhị 劫kiếp 。 此thử 初sơ 僧Tăng 祇kỳ 中trung 之chi 事sự 也dã 。 見kiến 雪Tuyết 山Sơn 童đồng 子tử 條điều 。 又hựu ， 瑞thụy 王vương 經kinh 說thuyết 為vi 摩ma 納nạp 仙tiên 人nhân 時thời 布bố 髮phát 掩yểm 泥nê 供cúng 養dường 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 依y 此thử 功công 德đức 超siêu 八bát 劫kiếp ， 是thị 二nhị 僧Tăng 祇kỳ 中trung 之chi 事sự 也dã ， 見kiến 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 條điều 。 又hựu 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 說thuyết 為vi 薩tát 埵đóa 王vương 子tử 時thời ， 捨xả 身thân 投đầu 餓ngạ 虎hổ ， 依y 其kỳ 功công 德đức 超siêu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 此thử 第đệ 三tam 僧Tăng 祇kỳ 中trung 之chi 事sự 也dã 。 見kiến 薩tát 埵đóa 童đồng 子tử 條điều （ CBETA 註chú ： 疑nghi 為vi 見kiến 薩tát 埵đóa 王vương 子tử 條điều ） 。 而nhi 大Đại 乘Thừa 於ư 三tam 祇kỳ 之chi 外ngoại ， 不bất 立lập 百bách 劫kiếp ， 以dĩ 此thử 九cửu 劫kiếp 攝nhiếp 於ư 第đệ 三tam 劫kiếp 中trung 也dã 。 心tâm 地địa 觀quán 經kinh 一nhất 曰viết ： 「 時thời 佛Phật 往vãng 昔tích 在tại 凡phàm 夫phu 入nhập 於ư 雪Tuyết 山Sơn 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 攝nhiếp 心tâm 勇dũng 猛mãnh 勤cần 精tinh 進tấn 為vì 求cầu 半bán 偈kệ 捨xả 全toàn 身thân 。 以dĩ 求cầu 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 故cố 。 十thập 二nhị 劫kiếp 超siêu 生sanh 死tử 苦khổ 。 昔tích 為vi 摩ma 納nạp 仙tiên 人nhân 時thời ， 布bố 髮phát 供cúng 養dường 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 以dĩ 是thị 精tinh 進tấn 因nhân 緣duyên 故cố 。 八bát 劫kiếp 超siêu 於ư 生sanh 死tử 海hải 。 昔tích 為vi 薩tát 埵đóa 王vương 子tử 時thời 捨xả 所sở 愛ái 身thân 投đầu 餓ngạ 虎hổ 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 因nhân 緣duyên 故cố 。 十thập 一nhất 劫kiếp 超siêu 生sanh 死tử 因nhân 。 七thất 日nhật 翹kiều 足túc 讚tán 如Như 來Lai 以dĩ 精tinh 進tấn 故cố 超siêu 九cửu 劫kiếp 。 」 。