滅 ( 滅diệt )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）有三種：一涅槃，譯為滅。涅槃之體，無為寂滅。故名滅。大乘義章二曰：「涅槃，無為恬泊，名滅。」二尼彌留陀，尼樓陀Nirodha，譯為滅。四諦中之滅諦也，涅槃之滅，偏據滿處。尼彌留陀之滅，通於因果。大乘義章一曰：「涅槃之滅偏據滿處，尼彌留陀滅義通因果，是故滅諦有滅皆收。」賢愚經十二曰：「豆佉，三牟提耶。尼樓陀，末伽。晉言苦集滅道。」三毘尼，譯為滅，是戒行也。戒行能滅諸惡，故曰滅。前二者體是滅，毘尼之滅，有所滅也。大乘義章一曰：「若論毘尼，體非是滅，有為行德，能有所滅，故名為滅。又能證寂滅之果，故說為滅。」梵語雜名曰：「滅，尾娜捨。」俱舍論光記五曰：「能滅彼現法用，滅入過去，故名為滅。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 涅Niết 槃Bàn 譯dịch 為vi 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 無vô 為vi 寂tịch 滅diệt 。 故cố 名danh 滅diệt 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 二nhị 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 為vi 恬điềm 泊bạc ， 名danh 滅diệt 。 」 二nhị 尼ni 彌di 留lưu 陀đà ， 尼ni 樓lâu 陀đà Nirodha ， 譯dịch 為vi 滅diệt 。 四Tứ 諦Đế 中trung 之chi 滅diệt 諦đế 也dã 涅Niết 槃Bàn 之chi 滅diệt ， 偏thiên 據cứ 滿mãn 處xứ 。 尼ni 彌di 留lưu 陀đà 之chi 滅diệt ， 通thông 於ư 因nhân 果quả 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 一nhất 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 滅diệt 偏thiên 據cứ 滿mãn 處xứ ， 尼ni 彌di 留lưu 陀đà 滅diệt 義nghĩa 通thông 因nhân 果quả 是thị 故cố 滅Diệt 諦Đế 。 有hữu 滅diệt 皆giai 收thu 。 」 賢hiền 愚ngu 經kinh 十thập 二nhị 曰viết 。 豆đậu 佉khư ， 三tam 牟mâu 提đề 耶da 。 尼ni 樓lâu 陀đà ， 末mạt 伽già 。 晉tấn 言ngôn 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 」 三tam 毘tỳ 尼ni ， 譯dịch 為vi 滅diệt ， 是thị 戒giới 行hạnh 也dã 。 戒giới 行hạnh 能năng 滅diệt 諸chư 惡ác ， 故cố 曰viết 滅diệt 。 前tiền 二nhị 者giả 體thể 是thị 滅diệt ， 毘tỳ 尼ni 之chi 滅diệt 有hữu 所sở 滅diệt 也dã 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 章chương 一nhất 曰viết ： 「 若nhược 論luận 毘tỳ 尼ni ， 體thể 非phi 是thị 滅diệt ， 有hữu 為vi 行hành 德đức ， 能năng 有hữu 所sở 滅diệt 。 故cố 名danh 為vi 滅diệt 。 又hựu 能năng 證chứng 寂tịch 滅diệt 之chi 果quả ， 故cố 說thuyết 為vi 滅diệt 。 梵Phạn 語ngữ 雜tạp 名danh 曰viết ： 「 滅diệt ， 尾vĩ 娜na 捨xả 。 」 俱câu 舍xá 論luận 光quang 記ký 五ngũ 曰viết ： 「 能năng 滅diệt 彼bỉ 現hiện 法pháp 用dụng ， 滅diệt 入nhập 過quá 去khứ 。 故cố 名danh 為vi 滅diệt 。 」 。