大Đại 乘Thừa 起Khởi 信Tín 論Luận 別Biệt 記Ký
新Tân 羅La 元Nguyên 曉Hiểu 撰Soạn
大Đại 乘Thừa 起khởi 信tín 論luận 別biệt 記ký (# 本bổn )#
海hải 東đông 沙Sa 門Môn 元nguyên 曉hiểu 撰soạn
將tương 釋thích 此thử 論luận 略lược 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 者giả 述thuật 論luận 大đại 意ý 。 二nhị 即tức 依y 文văn 消tiêu 息tức 。 言ngôn 大đại 意ý 者giả 。 然nhiên 夫phu 佛Phật 道Đạo 之chi 為vì 道Đạo 也dã 。 簫tiêu 焉yên 空không 寂tịch 。 堪kham 爾nhĩ 冲# 玄huyền 。 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 。 之chi 出xuất 萬vạn 像tượng 之chi 表biểu 。 寂tịch 之chi 又hựu 寂tịch 。 之chi 猶do 在tại 百bách 家gia 之chi 談đàm 。 非phi 像tượng 表biểu 也dã 。 五ngũ 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 其kỳ 軀khu 。 在tại 言ngôn 裹khỏa 也dã 。 四tứ 辯biện 不bất 能năng 談đàm 其kỳ 狀trạng 。 欲dục 言ngôn 大đại 矣hĩ 。 入nhập 無vô 內nội 而nhi 莫mạc 遺di 。 欲dục 言ngôn 微vi 矣hĩ 。 苞bao 無vô 外ngoại 而nhi 有hữu 余dư 。 將tương 謂vị 有hữu 耶da 。 一nhất 如như 由do 之chi 而nhi 空không 。 將tương 謂vị 無vô 耶da 。 萬vạn 物vật 用dụng 之chi 而nhi 生sanh 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 強cường/cưỡng 為vi 道đạo 。 其kỳ 體thể 也dã 曠khoáng 兮hề 。 其kỳ 若nhược 大đại 虛hư 而nhi 無vô 私tư 焉yên 。 蕩đãng 兮hề 其kỳ 若nhược 巨cự 海hải 。 而nhi 有hữu 至chí 公công 焉yên 。 有hữu 至chí 公công 故cố 。 動động 靜tĩnh 隨tùy 成thành 。 無vô 其kỳ 私tư 故cố 。 染nhiễm 淨tịnh 斯tư 融dung 。 染nhiễm 淨tịnh 融dung 故cố 。 真chân 俗tục 平bình 等đẳng 。 動động 靜tĩnh 成thành 故cố 。 昇thăng 降giáng/hàng 參tham 差sai 。 昇thăng 降giáng/hàng 差sai 故cố 。 感cảm 應ứng 路lộ 通thông 。 真chân 俗tục 等đẳng 故cố 。 思tư 議nghị 路lộ 絕tuyệt 。 思tư 議nghị 絕tuyệt 故cố 。 體thể 之chi 者giả 乘thừa 影ảnh 響hưởng 而nhi 無vô 方phương 。 感cảm 應ứng 通thông 故cố 祈kỳ 之chi 者giả 。 超siêu 名danh 相tướng 而nhi 有hữu 歸quy 。 所sở 垂thùy 影ảnh 響hưởng 。 非phi 形hình 非phi 說thuyết 。 既ký 超siêu 名danh 相tướng 。 何hà 超siêu 何hà 歸quy 。 是thị 謂vị 無vô 理lý 之chi 至chí 理lý 不bất 然nhiên 之chi 大đại 然nhiên 也dã 。 自tự 非phi 杜đỗ 口khẩu 開Khai 士Sĩ 目mục 擊kích 丈trượng 夫phu 。 誰thùy 能năng 論luận 大Đại 乘Thừa 於ư 無vô 乘thừa 。 起khởi 深thâm 信tín 於ư 無vô 信tín 者giả 哉tai 。 所sở 以dĩ 馬mã 鳴minh 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 緣duyên 大đại 悲bi 。 傷thương 彼bỉ 無vô 明minh 妄vọng 風phong 動động 心tâm 海hải 而nhi 易dị 漂phiêu 。 愍mẫn 此thử 本bổn 覺giác 真chân 性tánh 睡thụy 長trường/trưởng 夢mộng 而nhi 難nan 悟ngộ 。 同đồng 體thể 智trí 力lực 。 堪kham 造tạo 此thử 論luận 。 贊tán 述thuật 如Như 來Lai 深thâm 經Kinh 奧áo 義nghĩa 。 欲dục 使sử 為vi 學học 者giả 。 暫tạm 開khai 一nhất 軸trục 遍biến 掬cúc 三tam 藏tạng 之chi 指chỉ 。 為vi 道đạo 者giả 永vĩnh 息tức 萬vạn 境cảnh 遂toại 還hoàn 一nhất 心tâm 之chi 源nguyên 。 其kỳ 為vi 論luận 也dã 。 無vô 所sở 不bất 立lập 。 無vô 所sở 不bất 破phá 。 如như 中trung 觀quán 論luận 十thập 二nhị 門môn 論luận 等đẳng 。 遍biến 破phá 諸chư 執chấp 。 亦diệc 破phá 於ư 破phá 。 而nhi 不bất 還hoàn 許hứa 能năng 破phá 所sở 破phá 。 是thị 謂vị 往vãng 而nhi 不bất 遍biến 論luận 也dã 。 其kỳ 瑜du 伽già 論luận 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 等đẳng 。 通thông 立lập 深thâm 淺thiển 。 判phán 於ư 法Pháp 門môn 。 而nhi 不bất 融dung 遣khiển 自tự 所sở 立lập 法pháp 。 是thị 謂vị 與dữ 而nhi 不bất 奪đoạt 論luận 也dã 。 今kim 此thử 論luận 者giả 。 既ký 智trí 既ký 仁nhân 。 亦diệc 玄huyền 亦diệc 傳truyền 。 無vô 不bất 立lập 而nhi 自tự 遣khiển 。 無vô 不bất 破phá 而nhi 還hoàn 許hứa 。 而nhi 還hoàn 許hứa 者giả 。 顯hiển 彼bỉ 往vãng 者giả 往vãng 極cực 而nhi 遍biến 立lập 。 而nhi 自tự 遣khiển 者giả 。 明minh 此thử 與dữ 者giả 窮cùng 與dữ 而nhi 奪đoạt 。 是thị 謂vị 諸chư 論luận 之chi 祖tổ 宗tông 。 群quần 諍tranh 之chi 評bình 主chủ 也dã 。 所sở 述thuật 雖tuy 廣quảng 。 可khả 略lược 而nhi 言ngôn 。 開khai 二nhị 門môn 於ư 一nhất 心tâm 。 栝# 摩ma 羅la 百bách 八bát 之chi 廣quảng 誥# 。 示thị 性tánh 淨tịnh 於ư 相tương/tướng 染nhiễm 。 普phổ 綜tống 踰du 闍xà 十thập 五ngũ 之chi 幽u 致trí 。 至chí 如như 鵠hộc 林lâm 一nhất 味vị 之chi 宗tông 。 鷲thứu 山sơn 。 無vô 二nhị 之chi 趣thú 。 金kim 鼓cổ 同đồng 性tánh 三Tam 身Thân 之chi 極cực 果quả 。 花hoa 嚴nghiêm 瓔anh 珞lạc 四tứ 階giai 之chi 深thâm 因nhân 。 大đại 品phẩm 大đại 集tập 矌# 蕩đãng 之chi 至chí 道đạo 。 日nhật 藏tạng 月nguyệt 藏tạng 祕bí 密mật 之chi 玄huyền 門môn 。 凡phàm 此thử 等đẳng 輩bối 眾chúng 典điển 肝can 心tâm 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 者giả 。 其kỳ 唯duy 此thử 論luận 乎hồ 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 為vi 欲dục 總tổng 攝nhiếp 如Như 來Lai 廣quảng 大đại 深thâm 法Pháp 無vô 邊biên 義nghĩa 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 論luận 。 然nhiên 以dĩ 此thử 論luận 。 言ngôn 邇nhĩ 理lý 遐hà 。 文văn 少thiểu 義nghĩa 多đa 。 從tùng 來lai 釋thích 者giả 。 尠tiển 得đắc 其kỳ 宗tông 。 良lương 以dĩ 各các 守thủ 所sở 習tập 。 而nhi 牽khiên 文văn 。 不bất 能năng 虛hư 懷hoài 而nhi 尋tầm 旨chỉ 。 由do 是thị 不bất 近cận 論luận 主chủ 之chi 意ý 。 或hoặc 望vọng 源nguyên 而nhi 述thuật 流lưu 。 或hoặc 把bả 葉diệp 而nhi 云vân 幹cán 。 或hoặc 割cát 領lãnh 而nhi 補bổ 袖tụ 。 或hoặc 折chiết 杖trượng 而nhi 帶đái 根căn 。 今kim 直trực 依y 此thử 論luận 文văn 屬thuộc 當đương 所sở 述thuật 經kinh 本bổn 。 略lược 舉cử 綱cương 領lãnh 。 為vi 自tự 而nhi 記ký 耳nhĩ 。 不bất 敢cảm 望vọng 宣tuyên 通thông 世thế 。 述thuật 大đại 意ý 竟cánh 。
第đệ 二nhị 消tiêu 文văn 者giả 。 初sơ 歸quy 敬kính 偈kệ 及cập 因nhân 緣duyên 分phần/phân 文văn 相tương/tướng 。 可khả 知tri 立lập 義nghĩa 分phần/phân 中trung 立lập 二nhị 章chương 門môn 。 謂vị 法pháp 與dữ 義nghĩa 。 法pháp 者giả 是thị 大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 體thể 。 義nghĩa 者giả 是thị 大Đại 乘Thừa 之chi 名danh 義nghĩa 。 初sơ 立lập 法pháp 者giả 。 起khởi 下hạ 釋thích 中trung 初sơ 釋thích 立lập 法pháp 之chi 文văn 。 後hậu 立lập 義nghĩa 者giả 。 起khởi 下hạ 復phục 次thứ 真Chân 如Như 自tự 體thể 相tướng 者giả 以dĩ 下hạ 釋thích 立lập 義nghĩa 文văn 也dã 。 初sơ 立lập 法pháp 中trung 。 亦diệc 有hữu 二nhị 立lập 。 一nhất 就tựu 體thể 總tổng 立lập 。 起khởi 下hạ 釋thích 中trung 初sơ 總tổng 釋thích 文văn 。 二nhị 約ước 門môn 別biệt 立lập 。 起khởi 下hạ 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 以dĩ 下hạ 別biệt 釋thích 之chi 文văn 初sơ 中trung 。
言ngôn 法pháp 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 者giả 。 自tự 體thể 名danh 法pháp 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 體thể 。 並tịnh 用dụng 一nhất 心tâm 。 為vi 其kỳ 自tự 體thể 故cố 。 言ngôn 法pháp 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 。
言ngôn 是thị 心tâm 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 顯hiển 大Đại 乘Thừa 法Pháp 異dị 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。 良lương 由do 是thị 心tâm 通thông 攝nhiếp 諸chư 心tâm 。
言ngôn 是thị 心tâm 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 顯hiển 大đại 法pháp 自tự 體thể 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 各các 有hữu 自tự 體thể 皆giai 得đắc 作tác 法pháp 。 故cố 說thuyết 一nhất 心tâm 為vi 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 所sở 以dĩ 依y 此thử 心tâm 法pháp 。 顯hiển 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 下hạ 約ước 門môn 別biệt 立lập 。 此thử 文văn 望vọng 上thượng 釋thích 總tổng 義nghĩa 。 望vọng 下hạ 立lập 別biệt 門môn 也dã 。 心tâm 法pháp 是thị 一nhất 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 多đa 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 直trực 依y 是thị 心tâm 。 顯hiển 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。
言ngôn 何hà 以dĩ 故cố 。 下hạ 解giải 意ý 。 云vân 心tâm 法pháp 雖tuy 一nhất 。 而nhi 有hữu 二nhị 門môn 。 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 有hữu 大Đại 乘Thừa 體thể 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 亦diệc 有hữu 相tương/tướng 用dụng 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 雖tuy 多đa 。 莫mạc 過quá 體thể 相tướng 用dụng 。 故cố 依y 一nhất 心tâm 顯hiển 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。
言ngôn 是thị 心tâm 真Chân 如Như 者giả 。 總tổng 舉cử 真Chân 如Như 門môn 。 即tức 起khởi 下hạ 即tức 是thị 一nhất 法Pháp 界Giới 以dĩ 下hạ 文văn 。
言ngôn 相tương/tướng 者giả 。 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 起khởi 下hạ 復phục 次thứ 真Chân 如Như 者giả 依y 言ngôn 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 以dĩ 下hạ 文văn 。
言ngôn 是thị 心tâm 生sanh 滅diệt 者giả 。 總tổng 舉cử 生sanh 滅diệt 門môn 。 起khởi 下hạ 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 以dĩ 下hạ 文văn 。
言ngôn 因nhân 緣duyên 者giả 。 是thị 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 起khởi 下hạ 復phục 次thứ 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 以dĩ 下hạ 文văn 。
言ngôn 相tương/tướng 者giả 。 是thị 生sanh 滅diệt 相tướng 。 起khởi 下hạ 復phục 次thứ 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 者giả 以dĩ 下hạ 文văn 。
言ngôn 能năng 示thị 大Đại 乘Thừa 自tự 體thể 者giả 。 是thị 生sanh 滅diệt 門môn 內nội 之chi 本bổn 覺giác 。 本bổn 覺giác 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 之chi 因nhân 。 是thị 故cố 示thị 於ư 生sanh 滅diệt 門môn 也dã 。 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 直trực 云vân 大Đại 乘Thừa 體thể 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 乃nãi 云vân 自tự 體thể 。 不bất 無vô 所sở 以dĩ 。 至chí 下hạ 釋thích 中trung 。 其kỳ 義nghĩa 自tự 顯hiển 也dã 。
言ngôn 相tương/tướng 用dụng 者giả 。 含hàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 能năng 示thị 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 無vô 量lượng 性tánh 德đức 相tương/tướng 故cố 。 名danh 為vi 相tương/tướng 。 亦diệc 示thị 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 用dụng 。 故cố 名danh 為vi 用dụng 。 即tức 是thị 相tương/tướng 大đại 用dụng 大đại 義nghĩa 也dã 。 二nhị 者giả 真Chân 如Như 所sở 作tác 染nhiễm 相tướng 名danh 相tướng 。 真Chân 如Như 所sở 起khởi 淨tịnh 用dụng 名danh 用dụng 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 真Chân 如Như 淨tịnh 法pháp 。 實thật 無vô 於ư 染nhiễm 。 但đãn 以dĩ 無vô 明minh 。 而nhi 熏huân 習tập 故cố 。 即tức 有hữu 染nhiễm 相tướng 。 無vô 明minh 染nhiễm 法pháp 。 本bổn 無vô 淨tịnh 用dụng 。 但đãn 以dĩ 真Chân 如Như 。 而nhi 熏huân 習tập 故cố 。 則tắc 有hữu 淨tịnh 用dụng 。
所sở 言ngôn 義nghĩa 者giả 。 已dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 立lập 義nghĩa 章chương 門môn 。 此thử 中trung 亦diệc 二nhị 。 一nhất 顯hiển 大đại 義nghĩa 。 二nhị 明minh 乘thừa 義nghĩa 。 此thử 二nhị 起khởi 下hạ 釋thích 中trung 二nhị 文văn 。 至chí 彼bỉ 屬thuộc 當đương 也dã 。
顯hiển 示thị 。 正chánh 義nghĩa 中trung 。 大đại 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 上thượng 名danh 義nghĩa 分phần/phân 。 二nhị 復phục 次thứ 從tùng 生sanh 滅diệt 門môn 以dĩ 下hạ 。 略lược 明minh 尋tầm 參tham 入nhập 理lý 之chi 方phương 。 正chánh 釋thích 之chi 中trung 。 依y 上thượng 有hữu 二nhị 。 初sơ 釋thích 法pháp 章chương 門môn 。 二nhị 復phục 次thứ 真Chân 如Như 自tự 體thể 已dĩ 下hạ 。 釋thích 義nghĩa 章chương 門môn 。 初sơ 釋thích 法pháp 中trung 亦diệc 二nhị 。 一nhất 者giả 總tổng 釋thích 。 釋thích 上thượng 總tổng 立lập 。 二nhị 者giả 別biệt 解giải 。 解giải 上thượng 別biệt 立lập 。
言ngôn 依y 一nhất 心tâm 法pháp 有hữu 。 二nhị 種chủng 門môn 者giả 。 如như 經kinh 本bổn 言ngôn 。 寂tịch 滅diệt 者giả 名danh 為vi 一nhất 心tâm 。 一nhất 心tâm 者giả 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 此thử 言ngôn 心tâm 真Chân 如Như 門môn 者giả 。 即tức 釋thích 經kinh 本bổn 寂tịch 滅diệt 者giả 。 名danh 為vi 一nhất 心tâm 也dã 。 言ngôn 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 者giả 。 是thị 釋thích 經kinh 本bổn 一nhất 心tâm 者giả 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 以dĩ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 。 是thị 名danh 為vi 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 故cố 言ngôn 寂tịch 滅diệt 者giả 。 名danh 為vi 一nhất 心tâm 。 又hựu 此thử 一nhất 心tâm 體thể 。 是thị 本bổn 覺giác 。 而nhi 隨tùy 無vô 明minh 。 動động 作tác 生sanh 滅diệt 。 故cố 於ư 此thử 門môn 。 如Như 來Lai 之chi 性tánh 。 隱ẩn 而nhi 不bất 顯hiển 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 如như 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 是thị 。 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 。 能năng 通thông 興hưng 造tạo 一nhất 切thiết 趣thú 生sanh 。 譬thí 如như 伎kỹ 兒nhi 。 反phản 現hiện 諸chư 趣thú 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 是thị 生sanh 滅diệt 門môn 。 故cố 言ngôn 一nhất 心tâm 者giả 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 顯hiển 一nhất 心tâm 之chi 生sanh 滅diệt 門môn 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 心tâm 生sanh 滅diệt 者giả 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 。 乃nãi 至chí 此thử 識thức 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 者giả 本bổn 覺giác 。 二nhị 者giả 不bất 覺giác 。 故cố 知tri 非phi 但đãn 取thủ 生sanh 滅diệt 心tâm 為vi 生sanh 滅diệt 門môn 。 通thông 取thủ 生sanh 滅diệt 自tự 體thể 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 皆giai 為vi 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 皆giai 為vi 生sanh 滅diệt 門môn 內nội 義nghĩa 也dã 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 因nhân 及cập 生sanh 滅diệt 緣duyên 與dữ 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 為vi 生sanh 滅diệt 門môn 。 故cố 二nhị 門môn 義nghĩa 如như 是thị 。 所sở 言ngôn 一nhất 心tâm 者giả 。 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 其kỳ 性tánh 無vô 二nhị 。 真chân 妄vọng 二nhị 門môn 。 不bất 得đắc 有hữu 異dị 。 故cố 名danh 為vi 一nhất 。 此thử 無vô 二nhị 處xứ 。 諸chư 法pháp 中trung 實thật 。 體thể 異dị 虛hư 空không 。 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 然nhiên 既ký 無vô 其kỳ 二nhị 。 何hà 得đắc 有hữu 一nhất 。 一nhất 無vô 所sở 有hữu 。 將tương 誰thùy 曰viết 心tâm 。 如như 是thị 道Đạo 理lý 。 離ly 言ngôn 絕tuyệt 慮lự 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 自tự 云vân 強cường/cưỡng 為vi 一nhất 心tâm 也dã 。
言ngôn 是thị 二nhị 種chủng 門môn 皆giai 各các 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 釋thích 上thượng 立lập 中trung 是thị 心tâm 則tắc 攝nhiếp 。 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 言ngôn 以dĩ 此thử 二nhị 門môn 不bất 相tương 離ly 故cố 者giả 。 是thị 釋thích 二nhị 門môn 各các 總tổng 攝nhiếp 義nghĩa 。 何hà 者giả 真Chân 如Như 門môn 。 是thị 諸chư 法pháp 通thông 相tương/tướng 。 通thông 相tương/tướng 外ngoại 無vô 別biệt 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 皆giai 為vi 通thông 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 。 如như 微vi 塵trần 是thị 法pháp 。 器khí 通thông 諸chư 相tướng 。 諸chư 相tướng 外ngoại 無vô 別biệt 瓦ngõa 器khí 。 瓦ngõa 器khí 皆giai 為vi 微vi 塵trần 所sở 攝nhiếp 。 真Chân 如Như 門môn 亦diệc 如như 是thị 。 生sanh 滅diệt 門môn 者giả 。 即tức 此thử 真Chân 如Như 。 是thị 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 與dữ 緣duyên 和hòa 合hợp 。 反phản 作tác 諸chư 法pháp 。 雖tuy 實thật 反phản 作tác 諸chư 法pháp 。 而nhi 恆hằng 不bất 壞hoại 真chân 性tánh 。 故cố 於ư 此thử 門môn 亦diệc 攝nhiếp 真Chân 如Như 。 如như 微vi 塵trần 性tánh 聚tụ 成thành 瓦ngõa 器khí 。 而nhi 常thường 不bất 失thất 微vi 塵trần 性tánh 相tướng 。 故cố 瓦ngõa 器khí 門môn 即tức 攝nhiếp 微vi 塵trần 。 生sanh 滅diệt 門môn 亦diệc 如như 是thị 。 設thiết 使sử 二nhị 門môn 雖tuy 無vô 別biệt 體thể 。 二nhị 門môn 相tương/tướng 乖quai 不bất 相tương 通thông 者giả 。 則tắc 應Ứng 真Chân 如như 門môn 中trung 攝nhiếp 理lý 而nhi 不bất 攝nhiếp 理lý 事sự 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 攝nhiếp 事sự 而nhi 不bất 攝nhiếp 理lý 。 而nhi 今kim 二nhị 門môn 互hỗ 相tương 融dung 通thông 。 際tế 限hạn 無vô 分phần/phân 。 是thị 故cố 皆giai 各các 通thông 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 理lý 事sự 諸chư 法pháp 。 故cố 言ngôn 二nhị 門môn 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。
問vấn 若nhược 此thử 二nhị 門môn 。 各các 攝nhiếp 理lý 事sự 。 何hà 故cố 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 但đãn 示thị 摩ma 訶ha 衍diễn 體thể 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 通thông 示thị 自tự 體thể 相tướng 用dụng 。 答đáp 攝nhiếp 義nghĩa 示thị 義nghĩa 異dị 。 何hà 者giả 真Chân 如Như 門môn 。 是thị 泯mẫn 相tương/tướng 以dĩ 顯hiển 理lý 。 泯mẫn 相tương/tướng 不bất 除trừ 故cố 。 得đắc 攝nhiếp 相tương/tướng 。 泯mẫn 相tương/tướng 不bất 存tồn 故cố 。 非phi 示thị 相tương/tướng 。 生sanh 滅diệt 門môn 者giả 。 攬lãm 理lý 以dĩ 成thành 事sự 。 攬lãm 理lý 不bất 壞hoại 得đắc 攝nhiếp 理lý 。 攬lãm 理lý 不bất 泯mẫn 故cố 。 亦diệc 示thị 體thể 。 依y 此thử 義nghĩa 故cố 。 且thả 說thuyết 不bất 同đồng 。 通thông 而nhi 論luận 之chi 。 二nhị 義nghĩa 亦diệc 齊tề 。 是thị 故cố 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 亦diệc 應ưng 示thị 於ư 事sự 相tướng 。 略lược 故cố 不bất 說thuyết 耳nhĩ 。 問vấn 二nhị 門môn 不bất 同đồng 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 見kiến 。 未vị 知tri 二nhị 門môn 所sở 攝nhiếp 理lý 事sự 。 亦diệc 有hữu 隨tùy 門môn 差sai 別biệt 義nghĩa 不phủ 。 答đáp 隨tùy 門môn 分phân 別biệt 。 亦diệc 有hữu 不bất 同đồng 。 何hà 者giả 真Chân 如Như 門môn 中trung 所sở 攝nhiếp 事sự 法pháp 。 是thị 分phân 別biệt 性tánh 。 以dĩ 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 不bất 滅diệt 本bổn 來lai 寂tịch 靜tĩnh 。 但đãn 依y 妄vọng 念niệm 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 所sở 說thuyết 事sự 法pháp 。 是thị 依y 他tha 性tánh 。 以dĩ 說thuyết 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。 然nhiên 此thử 二nhị 性tánh 雖tuy 復phục 非phi 一nhất 而nhi 亦diệc 不bất 異dị 。 何hà 故cố 以dĩ 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 生sanh 滅diệt 諸chư 法pháp 。 不bất 離ly 妄vọng 念niệm 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 分phân 別biệt 性tánh 不bất 異dị 依y 他tha 。 亦diệc 在tại 生sanh 滅diệt 門môn 也dã 。 又hựu 因nhân 緣duyên 之chi 生sanh 自tự 他tha 。 及cập 共cộng 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 依y 他tha 性tánh 不bất 異dị 分phân 別biệt 。 亦diệc 在tại 真Chân 如Như 門môn 也dã 。 如như 是thị 二nhị 性tánh 雖tuy 復phục 不bất 異dị 。 而nhi 亦diệc 非phi 一nhất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 分phân 別biệt 性tánh 法pháp 。 本bổn 來lai 非phi 有hữu 。 亦diệc 非phi 不bất 無vô 。 依y 他tha 性tánh 法pháp 。 雖tuy 復phục 非phi 有hữu 。 而nhi 亦diệc 不bất 無vô 。 是thị 故cố 二nhị 性tánh 。 亦diệc 不bất 雜tạp 亂loạn 。 如như 攝nhiếp 論luận 說thuyết 。 三tam 性tánh 相tướng 望vọng 。 不bất 異dị 非phi 不bất 異dị 。 應ưng 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 能năng 解giải 此thử 。 三tam 性tánh 不bất 一nhất 不bất 異dị 義nghĩa 者giả 。 百bách 家gia 之chi 諍tranh 。 無vô 所sở 不bất 和hòa 也dã 。 二nhị 門môn 所sở 攝nhiếp 理lý 。 不bất 同đồng 者giả 。 真Chân 如Như 門môn 中trung 所sở 說thuyết 理lý 者giả 。 雖tuy 曰viết 真Chân 如Như 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 亦diệc 非phi 無vô 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。 無vô 有hữu 反phản 異dị 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 於ư 此thử 門môn 中trung 。 假giả 立lập 真Chân 如Như 實thật 際tế 等đẳng 名danh 。 如như 大đại 品phẩm 等đẳng 諸chư 般Bát 若Nhã 經kinh 所sở 說thuyết 。 生sanh 滅diệt 門môn 內nội 。 所sở 攝nhiếp 理lý 者giả 。 雖tuy 復phục 理lý 體thể 離ly 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 而nhi 亦diệc 不bất 守thủ 常thường 住trụ 之chi 性tánh 。 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 雖tuy 實thật 為vi 所sở 染nhiễm 。 而nhi 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 於ư 此thử 門môn 中trung 。 假giả 立lập 佛Phật 性tánh 本bổn 覺giác 等đẳng 名danh 。 如như 涅Niết 槃Bàn 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 等đẳng 所sở 說thuyết 。 今kim 論luận 所sở 述thuật 。 楞lăng 伽già 經kinh 等đẳng 。 通thông 以dĩ 二nhị 門môn 。 為vi 其kỳ 宗tông 體thể 。 然nhiên 此thử 二nhị 義nghĩa 。 亦diệc 無vô 有hữu 異dị 。 以dĩ 雖tuy 離ly 生sanh 滅diệt 。 而nhi 常thường 住trụ 。 性tánh 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 雖tuy 曰viết 隨tùy 緣duyên 。 而nhi 恆hằng 不bất 動động 。 離ly 生sanh 滅diệt 性tánh 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 但đãn 說thuyết 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。 而nhi 說thuyết 實thật 相tướng 。 不bất 動động 實thật 際tế 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 乃nãi 說thuyết 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 。 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 。 同đồng 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 說thuyết 唯duy 空không 義nghĩa 。 生sanh 滅diệt 門môn 內nội 。 說thuyết 不bất 空không 義nghĩa 。 為vi 不bất 如như 是thị 耶da 。 答đáp 一nhất 往vãng 相tương/tướng 配phối 。 不bất 無vô 是thị 義nghĩa 故cố 。 上thượng 立lập 義nghĩa 分phần/phân 真Chân 如Như 相tương/tướng 中trung 。 但đãn 說thuyết 能năng 示thị 摩ma 訶ha 衍diễn 體thể 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 亦diệc 說thuyết 顯hiển 示thị 大Đại 乘Thừa 相tương/tướng 用dụng 。 就tựu 實thật 而nhi 言ngôn 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 故cố 下hạ 論luận 文văn 。 二nhị 門môn 皆giai 說thuyết 不bất 空không 義nghĩa 。 問vấn 若nhược 生sanh 滅diệt 門môn 內nội 二nhị 義nghĩa 俱câu 有hữu 者giả 。 其kỳ 不bất 空không 義nghĩa 。 可khả 有hữu 隨tùy 緣duyên 作tác 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 空không 義nghĩa 是thị 無vô 。 何hà 有hữu 隨tùy 緣duyên 而nhi 作tác 有hữu 義nghĩa 。 答đáp 二nhị 義nghĩa 是thị 一nhất 。 不bất 可khả 說thuyết 異dị 。 而nhi 約ước 空không 義nghĩa 。 亦diệc 得đắc 作tác 有hữu 。 何hà 者giả 若nhược 空không 定định 是thị 空không 。 應ưng 不bất 能năng 作tác 有hữu 。 而nhi 是thị 空không 亦diệc 空không 故cố 。 得đắc 作tác 有hữu 。 然nhiên 此thử 空không 空không 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 有hữu 法pháp 性tánh 空không 。 是thị 空không 亦diệc 空không 。 有hữu 之chi 與dữ 空không 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 空không 空không 。 在tại 真Chân 如Như 門môn 。 如như 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 此thử 空không 亦diệc 空không 。 是thị 名danh 空không 空không 。 二nhị 者giả 猶do 如như 有hữu 無vô 有hữu 性tánh 故cố 得đắc 為vi 空không 。 是thị 名danh 曰viết 空không 。 如như 是thị 空không 。 無vô 空không 性tánh 故cố 。 得đắc 作tác 有hữu 。 是thị 名danh 空không 空không 。 如như 是thị 空không 空không 。 在tại 生sanh 滅diệt 門môn 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 是thị 名danh 空không 空không 。 是thị 是thị 是thị 非phi 是thị 。 名danh 空không 空không 。 如như 是thị 空không 空không 。 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 尚thượng 得đắc 少thiểu 分phần 。 如như 毫hào 釐li 許hứa 。 何hà 況huống 余dư 人nhân 。 二nhị 門môn 差sai 別biệt 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 上thượng 來lai 釋thích 上thượng 總tổng 立lập 法pháp 竟cánh 。
心tâm 真Chân 如Như 者giả 。 以dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 上thượng 別biệt 立lập 廣quảng 二nhị 門môn 即tức 為vi 二nhị 。 初sơ 中trung 品phẩm 二nhị 。 一nhất 廣quảng 真Chân 如Như 。 二nhị 復phục 次thứ 已dĩ 下hạ 。 廣quảng 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 此thử 二nhị 文văn 意ý 有hữu 異dị 者giả 。 初sơ 是thị 總tổng 釋thích 。 後hậu 是thị 別biệt 解giải 。 又hựu 初sơ 文văn 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 顯hiển 理lý 絕tuyệt 言ngôn 。 後hậu 文văn 。 相tương/tướng 可khả 得đắc 說thuyết 。 顯hiển 不bất 絕tuyệt 言ngôn 。 故cố 初sơ 文văn 中trung 。
言ngôn 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương 離ly 名danh 字tự 相tương/tướng 乃nãi 至chí 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 。 因nhân 言ngôn 遣khiển 言ngôn 。 後hậu 文văn 中trung 。
言ngôn 依y 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 如như 實thật 空không 如như 實thật 不bất 空không 。 然nhiên 後hậu 。 文văn 亦diệc 說thuyết 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 皆giai 不bất 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。 亦diệc 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 即tức 顯hiển 理lý 離ly 言ngôn 絕tuyệt 慮lự 。 又hựu 初sơ 文văn 中trung 。 要yếu 依y 因nhân 言ngôn 遣khiển 言ngôn 之chi 言ngôn 。 乃nãi 得đắc 顯hiển 其kỳ 理lý 之chi 絕tuyệt 言ngôn 。 此thử 亦diệc 顯hiển 理lý 不bất 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 問vấn 理lý 實thật 而nhi 言ngôn 為vi 絕tuyệt 。 若nhược 不bất 絕tuyệt 言ngôn 。 則tắc 非phi 絕tuyệt 慮lự 。 若nhược 言ngôn 得đắc 說thuyết 理lý 實thật 絕tuyệt 言ngôn 者giả 。 則tắc 隨tùy 自tự 宗tông 相tương 違vi 過quá 。 先tiên 以dĩ 絕tuyệt 言ngôn 之chi 言ngôn 不bất 絕tuyệt 而nhi 理lý 實thật 絕tuyệt 言ngôn 故cố 。 若nhược 使sử 絕tuyệt 言ngôn 之chi 言ngôn 亦diệc 言ngôn 絕tuyệt 者giả 。 則tắc 墮đọa 自tự 語ngữ 相tương 違vi 過quá 。 先tiên 以dĩ 絕tuyệt 言ngôn 之chi 言ngôn 亦diệc 絕tuyệt 而nhi 言ngôn 得đắc 說thuyết 言ngôn 故cố 。 又hựu 若nhược 不bất 絕tuyệt 言ngôn 者giả 。 正chánh 體thể 離ly 言ngôn 則tắc 過quá 於ư 理lý 。 若nhược 實thật 絕tuyệt 言ngôn 者giả 。 後hậu 得đắc 帶đái 言ngôn 則tắc 倒đảo 於ư 理lý 。 又hựu 若nhược 不bất 絕tuyệt 言ngôn 。 則tắc 初sơ 段đoạn 論luận 文văn 。 斯tư 為vi 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 實thật 絕tuyệt 言ngôn 。 則tắc 後hậu 段đoạn 論luận 文văn 。 徒đồ 為vi 虛hư 設thiết 。 如như 說thuyết 虛hư 空không 為vi 青thanh 黃hoàng 等đẳng 。 答đáp 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 理lý 非phi 絕tuyệt 言ngôn 。 非phi 不bất 絕tuyệt 言ngôn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 理lý 亦diệc 絕tuyệt 言ngôn 。 亦diệc 不bất 絕tuyệt 言ngôn 。 如như 是thị 等đẳng 言ngôn 。 無vô 所sở 不bất 當đương 故cố 。 無vô 所sở 當đương 。 由do 無vô 所sở 當đương 故cố 。 無vô 所sở 不bất 當đương 也dã 。 真Chân 如Như 門môn 中trung 絕tuyệt 不bất 絕tuyệt 義nghĩa 。 既ký 如như 是thị 說thuyết 。 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。
言ngôn 生sanh 滅diệt 者giả 。 已dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 生sanh 滅diệt 門môn 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 正chánh 廣quảng 釋thích 。 二nhị 復phục 次thứ 有hữu 四tứ 種chủng 熏huân 習tập 已dĩ 下hạ 。 因nhân 言ngôn 重trọng/trùng 顯hiển 。 初sơ 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 廣quảng 上thượng 立lập 義nghĩa 分phân 是thị 心tâm 生sanh 滅diệt 。 二nhị 復phục 次thứ 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 已dĩ 下hạ 。 廣quảng 上thượng 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 三tam 復phục 次thứ 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 已dĩ 下hạ 。 廣quảng 上thượng 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 體thể 總tổng 明minh 。 二nhị 依y 義nghĩa 別biệt 解giải 初sơ 。
言ngôn 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 者giả 。 謂vị 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 作tác 生sanh 滅diệt 。 故cố 說thuyết 生sanh 滅diệt 心tâm 依y 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 。 然nhiên 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 與dữ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 心tâm 體thể 無vô 二nhị 。 但đãn 將tương 二nhị 義nghĩa 。 取thủ 心tâm 為vi 二nhị 。 以dĩ 說thuyết 依y 耳nhĩ 。 如như 不bất 動động 水thủy 為vị 風phong 所sở 吹xuy 。 而nhi 作tác 動động 水thủy 。 動động 靜tĩnh 雖tuy 異dị 。 水thủy 體thể 是thị 一nhất 。 而nhi 得đắc 說thuyết 言ngôn 依y 靜tĩnh 水thủy 故cố 有hữu 其kỳ 動động 水thủy 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 下hạ 論luận 云vân 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 又hựu 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 。 所sở 熏huân 名danh 為vi 識thức 藏tạng 。 又hựu 言ngôn 剎sát 那na 者giả 。 名danh 為vi 識thức 藏tạng 。 當đương 知tri 此thử 云vân 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 。 正chánh 謂vị 識thức 藏tạng 。 今kim 通thông 取thủ 所sở 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 與dữ 能năng 依y 生sanh 滅diệt 心tâm 。 合hợp 為vi 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 故cố 言ngôn 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 者giả 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 。 非phi 舉cử 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 取thủ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 生sanh 滅diệt 門môn 也dã 。 如như 下hạ 文văn 之chi 此thử 識thức 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 故cố 知tri 二nhị 義nghĩa 。 皆giai 在tại 生sanh 滅diệt 門môn 也dã 。
所sở 謂vị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 為vi 阿a 梨lê 耶da 識thức 者giả 。 此thử 不bất 生sanh 滅diệt 。 即tức 上thượng 如Như 來Lai 藏tạng 。 言ngôn 生sanh 滅diệt 者giả 。 是thị 上thượng 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 之chi 生sanh 滅diệt 。 言ngôn 與dữ 和hòa 合hợp 者giả 。 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 動động 作tác 生sanh 滅diệt 。 名danh 之chi 曰viết 與dữ 。 此thử 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 。 心tâm 之chi 生sanh 滅diệt 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 名danh 為vi 和hòa 合hợp 。 如như 下hạ 論luận 云vân 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 因nhân 風phong 波ba 動động 。 水thủy 相tương/tướng 風phong 相tương/tướng 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 此thử 中trung 水thủy 之chi 動động 是thị 風phong 相tương/tướng 。 動động 之chi 濕thấp 是thị 水thủy 相tương/tướng 。 雖tuy 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 而nhi 無vô 二nhị 體thể 故cố 。 不bất 相tương 離ly 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 心tâm 之chi 生sanh 滅diệt 。 依y 無vô 明minh 成thành 。 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 。 從tùng 本bổn 覺giác 成thành 。 而nhi 無vô 二nhị 體thể 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 故cố 為vi 和hòa 合hợp 。 正chánh 是thị 不bất 生sanh 滅diệt 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 是thị 生sanh 滅diệt 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 也dã 。 言ngôn 非phi 一nhất 非phi 異dị 者giả 。 此thử 心tâm 與dữ 生sanh 滅diệt 非phi 一nhất 故cố 。 恆hằng 不bất 失thất 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 又hựu 心tâm 與dữ 生sanh 滅diệt 非phi 異dị 故cố 。 亦diệc 舉cử 體thể 作tác 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 是thị 一nhất 者giả 。 作tác 生sanh 滅diệt 時thời 。 失thất 不bất 生sanh 滅diệt 。 如như 其kỳ 異dị 者giả 。 此thử 不bất 生sanh 滅diệt 不bất 作tác 生sanh 滅diệt 。 故cố 言ngôn 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 雖tuy 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 心tâm 體thể 無vô 二nhị 。 此thử 合hợp 二nhị 義nghĩa 。 不bất 二nhị 之chi 心tâm 名danh 為vi 梨lê 耶da 識thức 也dã 。 如như 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 泥nê 團đoàn 微vi 塵trần 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 金kim 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 泥nê 團đoàn 微vi 塵trần 異dị 者giả 。 非phi 彼bỉ 所sở 成thành 。 而nhi 實thật 彼bỉ 成thành 。 是thị 故cố 非phi 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 泥nê 團đoàn 微vi 塵trần 。 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 如như 是thị 轉chuyển 識thức 。 藏tạng 識thức 真chân 相tương/tướng 。 若nhược 異dị 者giả 。 藏tạng 識thức 非phi 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 轉chuyển 識thức 滅diệt 藏tạng 識thức 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 而nhi 自tự 真chân 相tương/tướng 實thật 不bất 滅diệt 。 是thị 故cố 非phi 真chân 識thức 滅diệt 。 但đãn 業nghiệp 相tương/tướng 滅diệt 。 今kim 此thử 論luận 者giả 。 正chánh 釋thích 此thử 經Kinh 文văn 。 故cố 言ngôn 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 此thử 言ngôn 轉chuyển 識thức 者giả 。 梨lê 耶da 識thức 內nội 生sanh 滅diệt 見kiến 相tương/tướng 。 名danh 為vi 轉chuyển 識thức 。 於ư 中trung 體thể 名danh 為vi 藏tạng 識thức 。 如như 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 共cộng 七thất 種chủng 識thức 生sanh 。 名danh 轉chuyển 相tương/tướng 。 故cố 知tri 。 轉chuyển 相tương/tướng 亦diệc 在tại 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 言ngôn 自tự 真chân 相tương/tướng 者giả 。 十thập 卷quyển 經kinh 中trung 。 真chân 名danh 自tự 相tương/tướng 。 本bổn 覺giác 之chi 心tâm 。 不bất 藉tạ 妄vọng 緣duyên 。 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 名danh 為vi 自tự 真chân 相tương/tướng 。 是thị 約ước 不bất 一nhất 義nghĩa 門môn 說thuyết 也dã 。 然nhiên 隨tùy 無vô 明minh 風phong 。 作tác 生sanh 滅diệt 時thời 。 神thần 解giải 之chi 性tánh 。 與dữ 本bổn 不bất 異dị 。 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 自tự 真chân 相tương/tướng 。 是thị 依y 不bất 異dị 義nghĩa 門môn 說thuyết 也dã 。 當đương 知tri 自tự 真chân 名danh 。 不bất 偏thiên 在tại 不bất 生sanh 滅diệt 。 問vấn 如như 瑜du 伽già 論luận 等đẳng 說thuyết 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 是thị 異dị 熟thục 識thức 一nhất 向hướng 生sanh 滅diệt 。 何hà 故cố 此thử 論luận 乃nãi 說thuyết 此thử 識thức 具cụ 含hàm 二nhị 義nghĩa 。 答đáp 各các 有hữu 所sở 述thuật 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。 何hà 者giả 。 此thử 微vi 細tế 心tâm 。 略lược 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 其kỳ 為vi 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 感cảm 義nghĩa 邊biên 。 辨biện 無vô 令linh 有hữu 。 一nhất 向hướng 生sanh 滅diệt 。 若nhược 論luận 根căn 本bổn 無vô 明minh 所sở 動động 義nghĩa 邊biên 。 熏huân 靜tĩnh 令linh 動động 。 動động 靜tĩnh 一nhất 體thể 。 彼bỉ 所sở 論luận 等đẳng 。 依y 深thâm 密mật 經kinh 。 為vi 除trừ 是thị 一nhất 是thị 常thường 之chi 見kiến 。 約ước 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 感cảm 義nghĩa 門môn 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 一nhất 向hướng 生sanh 滅diệt 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 今kim 此thử 論luận 者giả 。 依y 楞lăng 伽già 經kinh 。 為vi 治trị 真chân 俗tục 別biệt 體thể 執chấp 。 就tựu 其kỳ 無vô 明minh 所sở 動động 義nghĩa 門môn 故cố 。 說thuyết 不bất 生sanh 滅diệt 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 不bất 異dị 。 然nhiên 此thử 無vô 明minh 所sở 動động 之chi 相tướng 。 亦diệc 即tức 為vi 彼bỉ 業nghiệp 惑hoặc 所sở 感cảm 故cố 。 二nhị 意ý 雖tuy 異dị 。 識thức 體thể 無vô 二nhị 也dã 。 問vấn 為vi 當đương 。 心tâm 體thể 常thường 住trụ 。 心tâm 相tương 生sanh 滅diệt 體thể 相tướng 不bất 離ly 。 合hợp 為vi 一nhất 識thức 。 為vi 當đương 。 心tâm 體thể 常thường 住trụ 。 亦diệc 即tức 心tâm 體thể 生sanh 滅diệt 耶da 。 答đáp 若nhược 得đắc 意ý 者giả 。 二nhị 義nghĩa 俱câu 許hứa 。 何hà 者giả 。 若nhược 論luận 其kỳ 常thường 住trụ 不bất 隨tùy 他tha 成thành 曰viết 體thể 。 論luận 其kỳ 無vô 常thường 隨tùy 他tha 生sanh 滅diệt 曰viết 相tương/tướng 。 得đắc 言ngôn 體thể 常thường 相tương/tướng 是thị 無vô 常thường 。 然nhiên 言ngôn 生sanh 滅diệt 者giả 。 非phi 生sanh 之chi 生sanh 。 非phi 滅diệt 之chi 滅diệt 。 故cố 名danh 生sanh 滅diệt 。 是thị 心tâm 之chi 生sanh 。 心tâm 之chi 滅diệt 故cố 。 乃nãi 名danh 生sanh 滅diệt 。 故cố 得đắc 言ngôn 心tâm 體thể 生sanh 滅diệt 。 如như 似tự 水thủy 之chi 動động 名danh 為vi 波ba 終chung 不bất 可khả 說thuyết 是thị 動động 非phi 水thủy 之chi 動động 。 當đương 知tri 。 此thử 中Trung 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 設thiết 使sử 心tâm 體thể 不bất 動động 。 但đãn 無vô 明minh 相tướng 動động 者giả 。 則tắc 無vô 轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 之chi 理lý 。 以dĩ 無vô 明minh 相tướng 一nhất 向hướng 滅diệt 故cố 。 心tâm 體thể 本bổn 來lai 不bất 作tác 凡phàm 故cố 。 難nạn/nan 曰viết 。 若nhược 使sử 心tâm 體thể 生sanh 滅diệt 。 則tắc 真chân 心tâm 有hữu 盡tận 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 時thời 無vô 常thường 住trụ 故cố 。 又hựu 若nhược 心tâm 體thể 本bổn 靜tĩnh 而nhi 隨tùy 緣duyên 動động 。 則tắc 生sanh 死tử 有hữu 始thỉ 。 是thị 為vi 大đại 過quá 。 以dĩ 本bổn 靜tĩnh 時thời 無vô 生sanh 死tử 故cố 。 又hựu 若nhược 心tâm 隨tùy 緣duyên 變biến 作tác 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 可khả 一nhất 心tâm 隨tùy 緣duyên 反phản 作tác 多đa 心tâm 。 是thị 三tam 難nạn/nan 不bất 能năng 得đắc 離ly 。 故cố 知tri 。 此thử 義nghĩa 不bất 可khả 立lập 也dã 。 解giải 云vân 。 此thử 義nghĩa 無vô 妨phương 。 今kim 從tùng 後hậu 而nhi 答đáp 。 如như 說thuyết 常thường 心tâm 。 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 反phản 作tác 無vô 常thường 之chi 心tâm 。 而nhi 其kỳ 常thường 性tánh 恆hằng 自tự 不bất 反phản 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 。 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 反phản 作tác 多đa 眾chúng 生sanh 心tâm 。 而nhi 其kỳ 一nhất 心tâm 常thường 自tự 無vô 二nhị 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 一nhất 味vị 之chi 藥dược 。 隨tùy 其kỳ 流lưu 處xứ 。 有hữu 種chủng 種chủng 味vị 。 而nhi 其kỳ 真chân 味vị 亭đình 留lưu 在tại 山sơn 。 正chánh 謂vị 此thử 也dã 。 又hựu 雖tuy 曰viết 本bổn 靜tĩnh 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 動động 。 而nhi 無vô 生sanh 死tử 有hữu 始thỉ 之chi 過quá 。 以dĩ 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 動động 靜tĩnh 皆giai 無vô 始thỉ 。 如như 說thuyết 云vân 。 先tiên 是thị 果quả 報báo 。 後hậu 反phản 成thành 因nhân 。 而nhi 恆hằng 展triển 轉chuyển 。 因nhân 果quả 皆giai 無vô 始thỉ 故cố 。 當đương 知tri 。 此thử 中Trung 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 雖tuy 心tâm 體thể 生sanh 滅diệt 。 而nhi 恆hằng 心tâm 體thể 常thường 住trụ 。 以dĩ 不bất 一nhất 不bất 異dị 故cố 。 所sở 謂vị 心tâm 體thể 不bất 二nhị 。 而nhi 無vô 一nhất 性tánh 。 動động 靜tĩnh 非phi 一nhất 。 而nhi 無vô 異dị 性tánh 故cố 。 如như 水thủy 依y 相tương 續tục 門môn 則tắc 有hữu 流lưu 動động 。 依y 生sanh 滅diệt 門môn 而nhi 恆hằng 不bất 動động 。 以dĩ 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 故cố 。 所sở 謂vị 不bất 度độ 亦diệc 不bất 滅diệt 。 故cố 當đương 知tri 。 此thử 中Trung 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 所sở 設thiết 三tam 難nạn/nan 。 無vô 不bất 消tiêu 也dã 。 上thượng 來lai 約ước 體thể 總tổng 立lập 已dĩ 竟cánh 。
此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 已dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 約ước 義nghĩa 別biệt 解giải 。 此thử 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 門môn 義nghĩa 總tổng 摽phiếu/phiêu 。 略lược 明minh 功công 能năng 。 二nhị 云vân 何hà 為vi 二nhị 已dĩ 下hạ 。 依y 義nghĩa 別biệt 釋thích 。 廣quảng 顯hiển 體thể 相tướng 。 三tam 復phục 次thứ 覺giác 與dữ 不bất 覺giác 已dĩ 下hạ 。 總tổng 約ước 二nhị 義nghĩa 。 明minh 同đồng 異dị 相tướng 。 初sơ 中trung 。
言ngôn 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 法pháp 生sanh 一nhất 切thiết 者giả 。 能năng 攝nhiếp 之chi 義nghĩa 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 然nhiên 說thuyết 二nhị 門môn 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 今kim 明minh 一nhất 識thức 含hàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 故cố 一nhất 識thức 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 不bất 言ngôn 二nhị 義nghĩa 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 唯duy 在tại 生sanh 滅diệt 門môn 內nội 義nghĩa 故cố 。 又hựu 此thử 二nhị 義nghĩa 。 不bất 能năng 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 又hựu 復phục 上thượng 於ư 二nhị 門môn 。 但đãn 說thuyết 攝nhiếp 義nghĩa 。 以dĩ 真Chân 如Như 門môn 中trung 無vô 能năng 生sanh 義nghĩa 故cố 。 今kim 於ư 此thử 識thức 亦diệc 說thuyết 生sanh 義nghĩa 。 以dĩ 上thượng 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 。 方phương 有hữu 能năng 生sanh 義nghĩa 故cố 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 由do 不bất 覺giác 熏huân 本bổn 覺giác 故cố 。 生sanh 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 由do 本bổn 覺giác 熏huân 不bất 覺giác 故cố 。 生sanh 諸chư 淨tịnh 法pháp 。 如như 此thử 二nhị 義nghĩa 。 和hòa 合hợp 方phương 能năng 遍biến 生sanh 一nhất 切thiết 故cố 。 言ngôn 識thức 有hữu 二nhị 義nghĩa 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 言ngôn 即tức 起khởi 下hạ 有hữu 四tứ 熏huân 習tập 已dĩ 下hạ 文văn 也dã 。 問vấn 上thượng 言ngôn 一nhất 心tâm 有hữu 二nhị 種chủng 門môn 。 今kim 云vân 此thử 識thức 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 彼bỉ 心tâm 此thử 識thức 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 解giải 云vân 。 上thượng 就tựu 理lý 體thể 。 名danh 為vi 一nhất 心tâm 。 體thể 含hàm 絕tuyệt 相tương 隨tùy 緣duyên 二nhị 義nghĩa 門môn 故cố 。 言ngôn 一nhất 心tâm 有hữu 二nhị 種chủng 門môn 。 如như 經kinh 本bổn 言ngôn 寂tịch 滅diệt 者giả 名danh 為vi 一nhất 心tâm 一nhất 心tâm 者giả 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 今kim 此thử 中trung 識thức 者giả 。 但đãn 就tựu 一nhất 心tâm 隨tùy 緣duyên 門môn 內nội 。 理lý 事sự 無vô 二nhị 。 唯duy 一nhất 神thần 慮lự 。 名danh 為vi 一nhất 識thức 。 體thể 含hàm 覺giác 與dữ 不bất 覺giác 二nhị 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 是thị 故cố 。 心tâm 寬khoan 。 識thức 狹hiệp 。 以dĩ 心tâm 含hàm 二nhị 門môn 識thức 故cố 。 又hựu 門môn 寬khoan 。 義nghĩa 狹hiệp 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 門môn 含hàm 二nhị 義nghĩa 故cố 。 如như 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 不bất 離ly 不bất 轉chuyển 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 。 七thất 識thức 流lưu 轉chuyển 不bất 滅diệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 因nhân 舉cử 緣duyên 諸chư 識thức 生sanh 故cố 。 非phi 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 修tu 行hành 境cảnh 界giới 。 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 在tại 阿a 梨lê 耶da 識thức 中trung 。 是thị 故cố 七thất 識thức 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 七thất 種chủng 識thức 。 依y 諸chư 境cảnh 界giới 念niệm 觀quán 而nhi 生sanh 。 此thử 七thất 識thức 境cảnh 界giới 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 外ngoại 道đạo 修tu 行hành 者giả 。 不bất 能năng 覺giác 知tri 之chi 。 二nhị 文văn 同đồng 明minh 此thử 識thức 不bất 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 何hà 者giả 。 欲dục 明minh 境cảnh 界giới 風phong 所sở 動động 故cố 藏tạng 海hải 中trung 七thất 識thức 浪lãng 轉chuyển 。 是thị 故cố 七thất 識thức 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 即tức 是thị 藏tạng 識thức 。 雖tuy 不bất 離ly 轉chuyển 。 而nhi 體thể 不bất 轉chuyển 故cố 。 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 言ngôn 不bất 離ly 不bất 轉chuyển 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 等đẳng 。 十thập 卷quyển 意ý 者giả 。 欲dục 明minh 七thất 識thức 。 是thị 浪lãng 不bất 非phi 海hải 相tương/tướng 。 在tại 梨lê 耶da 識thức 海hải 中trung 故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 是thị 海hải 非phi 浪lãng 。 不bất 在tại 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 海hải 中trung 故cố 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 在tại 阿a 梨lê 耶da 識thức 中trung 。 是thị 故cố 七thất 識thức 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 等đẳng 。 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 故cố 。 言ngôn 不bất 在tại 。 若nhược 使sử 如Như 來Lai 。 藏tạng 不bất 在tại 生sanh 滅diệt 梨lê 耶da 識thức 中trung 者giả 。 即tức 應ưng 下hạ 云vân 是thị 故cố 八bát 種chủng 識thức 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 何hà 故cố 。 但đãn 言ngôn 。 是thị 故cố 七thất 識thức 。 有hữu 生sanh 滅diệt 耶da 。 當đương 知tri 。 此thử 二nhị 經kinh 文văn 。 其kỳ 本bổn 是thị 一nhất 。 但đãn 翻phiên 譯dịch 者giả 異dị 故cố 。 致trí 使sử 語ngữ 有hữu 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 又hựu 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 與dữ 無vô 明minh 七thất 識thức 。 共cộng 俱câu 離ly 無vô 常thường 過quá 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 餘dư 七thất 識thức 者giả 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 。 同đồng 明minh 梨lê 耶da 本bổn 覺giác 不bất 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 又hựu 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 剎sát 那na 者giả 。 名danh 為vi 識thức 藏tạng 。 十thập 卷quyển 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 共cộng 七thất 識thức 生sanh 名danh 轉chuyển 滅diệt 相tương/tướng 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 是thị 。 顯hiển 梨lê 耶da 生sanh 滅diệt 不bất 覺giác 之chi 義nghĩa 。 此thử 今kim 論luận 主chủ 。 總tổng 括quát 彼bỉ 經kinh 始thỉ 終chung 之chi 意ý 故cố 。 言ngôn 噵# 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 也dã 。
云vân 何hà 為vi 二nhị 。 已dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 依y 義nghĩa 別biệt 解giải 。
言ngôn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 即tức 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 本bổn 覺giác 始thỉ 覺giác 。
言ngôn 本bổn 覺giác 者giả 。 謂vị 此thử 心tâm 性tánh 離ly 不bất 覺giác 相tương/tướng 。 是thị 覺giác 照chiếu 性tánh 名danh 為vi 本bổn 覺giác 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 所sở 謂vị 。 自tự 體thể 有hữu 大đại 智trí 惠huệ 光quang 明minh 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 始thỉ 覺giác 者giả 。 即tức 此thử 心tâm 體thể 。 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 。 動động 作tác 妄vọng 念niệm 。 而nhi 以dĩ 本bổn 覺giác 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 稍sảo 有hữu 覺giác 用dụng 。 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 還hoàn 同đồng 本bổn 覺giác 。 是thị 名danh 始thỉ 覺giác 。 言ngôn 不bất 覺giác 義nghĩa 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 根căn 本bổn 不bất 覺giác 。 二nhị 者giả 枝chi 末mạt 不bất 覺giác 。 枝chi 末mạt 不bất 覺giác 者giả 。 謂vị 梨lê 耶da 識thức 內nội 根căn 本bổn 無vô 明minh 名danh 為vi 不bất 覺giác 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 依y 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 說thuyết 有hữu 無vô 覺giác 而nhi 起khởi 故cố 。 言ngôn 枝chi 末mạt 不bất 覺giác 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 所sở 起khởi 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 皆giai 名danh 不bất 覺giác 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 皆giai 是thị 不bất 覺giác 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 依y 識thức 相tương/tướng 差sai 別biệt 簡giản 本bổn 異dị 末mạt 義nghĩa 門môn 。 則tắc 梨lê 耶da 識thức 中trung 。 唯duy 有hữu 本bổn 覺giác 及cập 本bổn 不bất 覺giác 。 若nhược 就tựu 識thức 體thể 無vô 二nhị 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 義nghĩa 門môn 。 則tắc 彼bỉ 始thỉ 覺giác 及cập 末mạt 不bất 覺giác 。 亦diệc 是thị 梨lê 耶da 識thức 內nội 之chi 義nghĩa 。 故cố 上thượng 云vân 此thử 識thức 有hữu 二nhị 義nghĩa 者giả 。 通thông 含hàm 如như 是thị 二nhị 種chủng 之chi 意ý 。 故cố 下hạ 釋thích 中trung 。 通thông 舉cử 本bổn 始thỉ 二nhị 覺giác 及cập 二nhị 不bất 覺giác 義nghĩa 也dã 。 問vấn 。 為vi 當đương 。 心tâm 體thể 只chỉ 無vô 不bất 覺giác 故cố 名danh 本bổn 覺giác 。 為vi 當đương 。 心tâm 體thể 有hữu 覺giác 照chiếu 用dụng 名danh 為vi 本bổn 覺giác 。 若nhược 言ngôn 只chỉ 無vô 不bất 覺giác 名danh 本bổn 覺giác 者giả 。 可khả 亦diệc 無vô 覺giác 照chiếu 故cố 是thị 不bất 覺giác 。 若nhược 言ngôn 有hữu 覺giác 照chiếu 故cố 名danh 本bổn 覺giác 者giả 。 未vị 知tri 此thử 覺giác 為vi 斷đoạn 惑hoặc 不phủ 。 若nhược 不bất 斷đoạn 惑hoặc 則tắc 無vô 照chiếu 用dụng 。 如như 其kỳ 有hữu 斷đoạn 則tắc 無vô 凡phàm 夫phu 。 答đáp 非phi 但đãn 無vô 闇ám 。 亦diệc 有hữu 明minh 照chiếu 。 以dĩ 有hữu 照chiếu 故cố 。 亦diệc 有hữu 斷đoạn 惑hoặc 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 若nhược 就tựu 先tiên 眠miên 後hậu 覺giác 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 始thỉ 覺giác 有hữu 覺giác 。 本bổn 覺giác 中trung 無vô 。 若nhược 論luận 本bổn 來lai 不bất 眠miên 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 本bổn 覺giác 是thị 覺giác 。 始thỉ 覺giác 則tắc 非phi 覺giác 。 斷đoạn 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 先tiên 有hữu 後hậu 無vô 名danh 為vi 斷đoạn 者giả 。 始thỉ 覺giác 有hữu 斷đoạn 。 本bổn 覺giác 無vô 斷đoạn 。 本bổn 來lai 離ly 惑hoặc 名danh 為vi 斷đoạn 者giả 。 本bổn 覺giác 是thị 斷đoạn 。 始thỉ 覺giác 非phi 斷đoạn 。 若nhược 依y 是thị 義nghĩa 。 本bổn 來lai 斷đoạn 故cố 。 本bổn 來lai 無vô 凡phàm 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 提Đề 之chi 法Pháp 。 然nhiên 雖tuy 曰viết 有hữu 本bổn 覺giác 故cố 本bổn 來lai 無vô 凡phàm 。 而nhi 未vị 有hữu 始thỉ 覺giác 故cố 。 本bổn 來lai 有hữu 凡phàm 。 是thị 故cố 無vô 過quá 。 若nhược 汝nhữ 。 言ngôn 由do 有hữu 本bổn 覺giác 本bổn 來lai 無vô 凡phàm 。 則tắc 終chung 無vô 始thỉ 覺giác 。 望vọng 何hà 有hữu 凡phàm 者giả 他tha 。 亦diệc 終chung 無vô 始thỉ 覺giác 則tắc 無vô 本bổn 覺giác 。 依y 何hà 本bổn 覺giác 以dĩ 說thuyết 無vô 凡phàm 。 當đương 知tri 由do 有hữu 本bổn 覺giác 故cố 。 本bổn 無vô 不bất 覺giác 。 無vô 不bất 覺giác 故cố 。 終chung 無vô 始thỉ 覺giác 。 無vô 始thỉ 覺giác 故cố 。 本bổn 無vô 本bổn 覺giác 。 至chí 於ư 無vô 本bổn 覺giác 者giả 。 源nguyên 由do 有hữu 本bổn 覺giác 。 有hữu 本bổn 覺giác 者giả 。 由do 有hữu 始thỉ 覺giác 。 有hữu 始thỉ 覺giác 者giả 。 由do 有hữu 不bất 覺giác 。 有hữu 不bất 覺giác 者giả 。 由do 依y 本bổn 覺giác 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 本bổn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 對đối 始thỉ 覺giác 義nghĩa 。 說thuyết 以dĩ 始thỉ 覺giác 者giả 。 即tức 同đồng 本bổn 覺giác 。 始thỉ 覺giác 者giả 依y 本bổn 覺giác 故cố 。 而nhi 有hữu 不bất 覺giác 。 依y 不bất 覺giác 故cố 。 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 即tức 顯hiển 諸chư 法pháp 。 非phi 無vô 而nhi 非phi 有hữu 。 非phi 有hữu 而nhi 非phi 無vô 也dã 。 問vấn 此thử 本bổn 覺giác 性tánh 。 為vi 當đương 。 通thông 為vi 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 性tánh 。 為vi 當đương 。 但đãn 是thị 諸chư 淨tịnh 法pháp 性tánh 。 若nhược 言ngôn 但đãn 是thị 淨tịnh 法pháp 因nhân 者giả 。 何hà 故cố 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 是thị 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 通thông 作tác 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 具cụ 足túc 性tánh 功công 德đức 。 不bất 說thuyết 具cụ 足túc 。 性tánh 染nhiễm 患hoạn 耶da 。 答đáp 此thử 理lý 通thông 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 作tác 性tánh 。 是thị 故cố 唯duy 說thuyết 。 具cụ 性tánh 功công 德đức 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 以dĩ 理lý 離ly 淨tịnh 性tánh 故cố 。 能năng 隨tùy 緣duyên 作tác 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 又hựu 離ly 染nhiễm 性tánh 故cố 。 能năng 隨tùy 緣duyên 作tác 諸chư 淨tịnh 法pháp 。 以dĩ 能năng 作tác 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 故cố 。 通thông 為vi 染nhiễm 淨tịnh 性tánh 。 由do 離ly 染nhiễm 淨tịnh 性tánh 故cố 。 唯duy 是thị 性tánh 功công 德đức 。 何hà 以dĩ 得đắc 離ly 染nhiễm 淨tịnh 性tánh 。 乃nãi 成thành 諸chư 功công 德đức 。 取thủ 著trước 染nhiễm 淨tịnh 性tánh 。 皆giai 是thị 妄vọng 想tưởng 故cố 。 文văn 中trung 先tiên 明minh 覺giác 義nghĩa 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 略lược 明minh 二nhị 種chủng 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 又hựu 以dĩ 覺giác 心tâm 原nguyên 故cố 以dĩ 下hạ 。 廣quảng 二nhị 種chủng 覺giác 相tương/tướng 。 略lược 中trung 先tiên 明minh 本bổn 覺giác 。 後hậu 明minh 始thỉ 覺giác 。 初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 顯hiển 覺giác 體thể 。 二nhị 釋thích 覺giác 義nghĩa 。
言ngôn 心tâm 體thể 離ly 念niệm 者giả 。 謂vị 離ly 妄vọng 念niệm 顯hiển 無vô 不bất 覺giác 也dã 。
離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 等đẳng 虛hư 空không 界giới 者giả 。 非phi 唯duy 無vô 闇ám 。 無vô 闇ám 即tức 是thị 智trí 惠huệ 。 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 法Pháp 界Giới 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 故cố 。 言ngôn 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 如như 下hạ 言ngôn 智trí 惠huệ 光quang 明minh 義nghĩa 故cố 遍biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 義nghĩa 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 已dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 本bổn 覺giác 義nghĩa 。 是thị 對đối 始thỉ 始thỉ 覺giác 。 釋thích 本bổn 覺giác 義nghĩa 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。
始thỉ 覺giác 義nghĩa 者giả 。 以dĩ 下hạ 明minh 始thỉ 覺giác 義nghĩa 。 是thị 對đối 不bất 覺giác 。 釋thích 始thỉ 覺giác 義nghĩa 。 文văn 相tương/tướng 可khả 解giải 。
又hựu 以dĩ 覺giác 心tâm 原nguyên 故cố 。 以dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 明minh 二nhị 覺giác 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 即tức 依y 近cận 廣quảng 始thỉ 覺giác 義nghĩa 。
復phục 次thứ 本bổn 覺giác 。 以dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 本bổn 覺giác 。 初sơ 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 摽phiếu/phiêu 滿mãn 不bất 滿mãn 。
此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 以dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 解giải 。 別biệt 解giải 之chi 中trung 。 約ước 四tứ 相tương/tướng 以dĩ 明minh 究cứu 竟cánh 不bất 究cứu 竟cánh 義nghĩa 。 此thử 中trung 先tiên 略lược 。 決quyết 擇trạch 四tứ 相tướng 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 後hậu 消tiêu 文văn 。 問vấn 此thử 中trung 四tứ 相tương/tướng 。 為vi 當đương 同đồng 時thời 。 為vi 是thị 前tiền 後hậu 。 此thử 何hà 所sở 疑nghi 。 若nhược 同đồng 時thời 耶da 。 論luận 說thuyết 四tứ 位vị 覺giác 時thời 差sai 別biệt 。 答đáp 前tiền 後hậu 耶da 。 下hạ 言ngôn 四tứ 相tương/tướng 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 依y 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 四tứ 相tương/tướng 。 以dĩ 四tứ 體thể 同đồng 時thời 四tứ 用dụng 前tiền 後hậu 。 用dụng 前tiền 後hậu 故cố 覺giác 時thời 差sai 別biệt 。 體thể 同đồng 時thời 故cố 名danh 俱câu 時thời 有hữu 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 依y 成thành 實thật 。 前tiền 後hậu 四tứ 相tương/tướng 。 而nhi 言ngôn 俱câu 時thời 者giả 。 以dĩ 本bổn 覺giác 望vọng 四tứ 相tương/tướng 。 則tắc 無vô 四tứ 相tương/tướng 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 故cố 。 言ngôn 四tứ 相tương/tướng 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 而nhi 無vô 自tự 立lập 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 。 祕bí 密mật 四tứ 相tương/tướng 。 覺giác 四tứ 相tương/tướng 時thời 。 前tiền 後hậu 淺thiển 深thâm 。 所sở 覺giác 四tứ 相tương/tướng 。 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 夫phu 心tâm 性tánh 本bổn 來lai 離ly 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 而nhi 有hữu 無vô 明minh 。 迷mê 自tự 心tâm 性tánh 。 由do 違vi 心tâm 性tánh 離ly 。 相tướng 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 能năng 生sanh 起khởi 動động 念niệm 四tứ 相tương/tướng 。 無vô 明minh 四tứ 相tương/tướng 相tương 應ứng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 心tâm 體thể 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 如như 似tự 小Tiểu 乘Thừa 論luận 議nghị 之chi 中trung 。 心tâm 在tại 未vị 來lai 。 逕kính 生sanh 滅diệt 而nhi 由do 業nghiệp 力lực 。 引dẫn 能năng 令linh 心tâm 體thể 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 大Đại 乘Thừa 四tứ 相tương/tướng 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 如như 經Kinh 云vân 。 即tức 此thử 法Pháp 界Giới 。 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 漂phiêu 動động 。 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 此thử 論luận 云vân 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 正chánh 謂vị 此thử 乎hồ 。 總tổng 相tương/tướng 雖tuy 然nhiên 。 於ư 中trung 分phân 別biệt 者giả 。 四tứ 相tương/tướng 之chi 內nội 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 生sanh 三tam 。 住trụ 四tứ 。 異dị 六lục 。 滅diệt 七thất 。 生sanh 相tương/tướng 三tam 者giả 。 一nhất 名danh 業nghiệp 相tương/tướng 。 謂vị 由do 無vô 明minh 。 不bất 覺giác 念niệm 動động 。 雖tuy 有hữu 起khởi 滅diệt 。 見kiến 相tương/tướng 未vị 分phần/phân 。 猶do 如như 未vị 來lai 生sanh 相tương 將tương 至chí 正chánh 用dụng 之chi 時thời 。 二nhị 者giả 轉chuyển 相tương/tướng 。 謂vị 依y 動động 念niệm 。 轉chuyển 成thành 能năng 見kiến 。 知tri 彼bỉ 生sanh 相tương/tướng 至chí 正chánh 用dụng 時thời 。 三tam 者giả 現hiện 相tướng 。 謂vị 依y 能năng 見kiến 。 境cảnh 相tướng 已dĩ 現hiện 。 如như 未vị 來lai 生sanh 至chí 現hiện 在tại 時thời 。 無vô 明minh 與dữ 此thử 三tam 相tương/tướng 相tương 應ứng 。 熏huân 動động 心tâm 體thể 。 與dữ 相tương 和hòa 合hợp 。 心tâm 隨tùy 動động 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 現hiện 相tướng 。 譬thí 如như 小Tiểu 乘Thừa 未vị 來lai 藏tạng 心tâm 。 隨tùy 其kỳ 生sanh 相tương/tướng 。 漸tiệm 至chí 現hiện 在tại 。 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 三tam 皆giai 是thị 梨lê 耶da 識thức 位vị 。 所sở 有hữu 差sai 別biệt 。 於ư 中trung 委ủy 曲khúc 至chí 下hạ 文văn 說thuyết 。 是thị 名danh 甚thậm 深thâm 。 三tam 種chủng 生sanh 相tương/tướng 。 住trụ 相tương/tướng 四tứ 者giả 。 由do 此thử 無vô 明minh 。 與dữ 生sanh 和hòa 合hợp 。 迷mê 所sở 生sanh 心tâm 無vô 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 能năng 生sanh 起khởi 四tứ 種chủng 住trụ 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 。 我ngã 癡si 。 我ngã 見kiến 。 我ngã 愛ái 。 我ngã 慢mạn 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 依y 生sanh 相tương/tướng 起khởi 能năng 生sanh 相tương/tướng 心tâm 。 令linh 至chí 住trụ 位vị 。 內nội 緣duyên 而nhi 住trụ 。 故cố 名danh 住trụ 相tương/tướng 。 此thử 四tứ 皆giai 在tại 第đệ 七thất 識thức 位vị 。 果quả 相tương/tướng 六lục 者giả 。 無vô 明minh 與dữ 彼bỉ 住trụ 相tương 和hòa 合hợp 。 不bất 覺giác 所sở 計kế 我ngã 我ngã 所sở 空không 。 由do 此thử 能năng 起khởi 六lục 種chủng 異dị 相tướng 。 所sở 謂vị 。 貪tham 。 嗔sân 。 癡si 。 慢mạn 。 疑nghi 。 見kiến 。 如như 新tân 論luận 云vân 。 煩phiền 惱não 自tự 性tánh 。 唯duy 有hữu 六lục 種chủng 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 無vô 明minh 與dữ 此thử 六lục 種chủng 和hòa 合hợp 。 能năng 相tương/tướng 住trụ 心tâm 令linh 至chí 異dị 位vị 。 外ngoại 向hướng 攀phàn 緣duyên 。 故cố 名danh 異dị 相tướng 。 此thử 六lục 在tại 於ư 生sanh 起khởi 識thức 位vị 。 滅diệt 相tương/tướng 七thất 者giả 。 無vô 明minh 與dữ 此thử 異dị 相tướng 和hòa 合hợp 。 不bất 覺giác 外ngoại 塵trần 違vi 順thuận 性tánh 離ly 。 由do 此thử 發phát 起khởi 七thất 種chủng 滅diệt 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 身thân 口khẩu 七thất 支chi 惡ác 業nghiệp 。 如như 是thị 七thất 支chi 。 能năng 滅diệt 異dị 心tâm 令linh 入nhập 惡ác 趣thú 。 故cố 名danh 滅diệt 相tương/tướng 。 猶do 如như 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 中trung 滅diệt 相tương/tướng 滅diệt 現hiện 在tại 心tâm 令linh 入nhập 過quá 去khứ 。 大Đại 乘Thừa 滅diệt 相tương/tướng 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 四tứ 相tương 生sanh 起khởi 一nhất 心tâm 流lưu 轉chuyển 。 一nhất 切thiết 皆giai 由do 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 如như 經Kinh 云vân 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 其kỳ 力lực 最tối 大đại 。 此thử 論luận 云vân 。 當đương 知tri 。 無vô 明minh 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 也dã 。 又hựu 所sở 相tương/tướng 之chi 一nhất 心tâm 所sở 來lai 。 能năng 相tương/tướng 之chi 相tướng 。 無vô 相tướng 所sở 起khởi 。 無vô 相tướng 所sở 起khởi 故cố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 生sanh 。 用dụng 有hữu 差sai 別biệt 。 取thủ 塵trần 別biệt 相tướng 。 名danh 為vi 數số 法pháp 。 由do 其kỳ 本bổn 無vô 明minh 違vi 。 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 一nhất 心tâm 所sở 來lai 故cố 。 隨tùy 所sở 至chí 處xứ 。 皆giai 作tác 總tổng 主chủ 。 了liễu 塵trần 總tổng 相tương/tướng 。 說thuyết 名danh 心tâm 王vương 。 由do 其kỳ 本bổn 一nhất 心tâm 諸chư 法pháp 總tổng 原nguyên 故cố 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 多đa 於ư 心tâm 王vương 。 計kế 為vi 宰tể 主chủ 。 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 以dĩ 不bất 能năng 知tri 由do 無vô 自tự 性tánh 隨tùy 緣duyên 流lưu 轉chuyển 故cố 。 如như 中trung 邊biên 論luận 云vân 。 唯duy 塵trần 智trí 名danh 心tâm 。 差sai 別biệt 名danh 心tâm 法pháp 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 之chi 。 若nhược 了liễu 別biệt 塵trần 通thông 相tương/tướng 名danh 心tâm 。 取thủ 塵trần 別biệt 相tướng 名danh 為vi 心tâm 法pháp 。 瑜du 伽già 論luận 中trung 。 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 大Đại 乘Thừa 四tứ 相tương/tướng 。 相tương/tướng 心tâm 道đạo 現hiện 。 略lược 說thuyết 如như 是thị 。 次thứ 正chánh 消tiêu 文văn 。 總tổng 別biệt 四tứ 相tương/tướng 名danh 為vi 一nhất 念niệm 。 紛phân 此thử 一nhất 念niệm 四tứ 相tương/tướng 。 以dĩ 明minh 四tứ 位vị 漸tiệm 次thứ 。 欲dục 明minh 本bổn 依y 無vô 明minh 不bất 覺giác 之chi 力lực 。 起khởi 生sanh 相tương/tướng 等đẳng 種chủng 種chủng 夢mộng 念niệm 。 動động 其kỳ 心tâm 原nguyên 。 轉chuyển 至chí 滅diệt 相tương/tướng 。 長trường 眠miên 三tam 界giới 。 無vô 始thỉ 流lưu 轉chuyển 。 今kim 因nhân 本bổn 覺giác 。 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 。 起khởi 厭yếm 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 。 漸tiệm 次thứ 趣thú 向hướng 。 始thỉ 息tức 滅diệt 相tương/tướng 。 終chung 歸quy 心tâm 源nguyên 。 朗lãng 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 覺giác 了liễu 自tự 心tâm 。 本bổn 無vô 所sở 動động 。 今kim 無vô 所sở 靜tĩnh 。 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 同đồng 一nhất 覺giác 也dã 。 如như 經kinh 夢mộng 度độ 河hà 喻dụ 。 此thử 中trung 應ưng 廣quảng 說thuyết 。 大đại 意ý 如như 是thị 。 文văn 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 紛phân 四tứ 相tương/tướng 。 以dĩ 明minh 究cứu 竟cánh 義nghĩa 。 二nhị 又hựu 心tâm 起khởi 者giả 以dĩ 下hạ 。 明minh 究cứu 竟cánh 覺giác 同đồng 覺giác 義nghĩa 。 此thử 四tứ 位vị 中trung 。 各các 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 能năng 覺giác 人nhân 。 二nhị 所sở 覺giác 相tương/tướng 。 三tam 覺giác 利lợi 益ích 。 四tứ 覺giác 分phân 齊tề 。 初sơ 中trung 。
言ngôn 如như 凡phàm 夫phu 人nhân 者giả 。 是thị 能năng 覺giác 人nhân 。 位vị 在tại 十thập 信tín 。
覺giác 知tri 前tiền 念niệm 起khởi 惡ác 者giả 。 是thị 所sở 覺giác 相tương/tướng 。 未vị 入nhập 此thử 位vị 。 以dĩ 前tiền 具cụ 起khởi 七thất 支chi 惡ác 業nghiệp 。 今kim 入nhập 十thập 信tín 。 即tức 知tri 前tiền 惡ác 實thật 是thị 不bất 善thiện 。 故cố 言ngôn 覺giác 知tri 前tiền 念niệm 起khởi 惡ác 。 此thử 明minh 覺giác 於ư 滅diệt 相tương/tướng 義nghĩa 也dã 。
能năng 止chỉ 後hậu 念niệm 令linh 不bất 起khởi 者giả 。 是thị 覺giác 利lợi 益ích 。 前tiền 由do 不bất 覺giác 起khởi 惡ác 念niệm 。 今kim 即tức 覺giác 故cố 能năng 止chỉ 滅diệt 相tương/tướng 也dã 。
言ngôn 雖tuy 復phục 名danh 覺giác 即tức 是thị 不bất 覺giác 者giả 。 明minh 覺giác 分phân 齊tề 。 雖tuy 知tri 滅diệt 相tương/tướng 實thật 是thị 不bất 善thiện 。 而nhi 猶do 未vị 覺giác 滅diệt 相tương/tướng 是thị 夢mộng 也dã 。 第đệ 二nhị 位vị 中trung 。
言ngôn 初sơ 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 。 十thập 解giải 已dĩ 上thượng 三tam 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 十thập 解giải 初sơ 心tâm 。 名danh 發Phát 心Tâm 住Trụ 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 名danh 初sơ 發phát 意ý 。
覺giác 於ư 念niệm 異dị 者giả 。 異dị 相tướng 之chi 中trung 。 分phân 別biệt 內nội 外ngoại 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 此thử 三tam 乘thừa 人nhân 。 皆giai 能năng 了liễu 知tri 。 內nội 無vô 神thần 我ngã 外ngoại 無vô 我ngã 所sở 。 欲dục 明minh 所sở 相tương/tướng 心tâm 體thể 。 為vi 無vô 明minh 眠miên 夢mộng 於ư 異dị 相tướng 。 而nhi 今kim 漸tiệm 與dữ 智trí 惠huệ 相tương 應ứng 。 從tùng 異dị 相tướng 夢mộng 。 少thiểu 得đắc 覺giác 悟ngộ 。 故cố 言ngôn 覺giác 於ư 念niệm 異dị 。 由do 得đắc 此thử 覺giác 。 六lục 種chủng 異dị 相tướng 。 永vĩnh 滅diệt 不bất 起khởi 。 故cố 言ngôn 念niệm 無vô 異dị 相tướng 。 是thị 覺giác 利lợi 益ích 。
捨xả 麁thô 執chấp 著trước 故cố 名danh 相tướng 似tự 覺giác 者giả 。 分phân 別biệt 內nội 外ngoại 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 名danh 麁thô 執chấp 着trước 。 雖tuy 捨xả 如như 是thị 麁thô 分phân 別biệt 想tưởng 。 而nhi 未vị 證chứng 知tri 唯duy 識thức 實thật 性tánh 。 名danh 相tướng 似tự 覺giác 。 是thị 覺giác 分phân 齊tề 。 第đệ 三tam 位vị 中trung 。
法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 。 初Sơ 地Địa 以dĩ 上thượng 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 也dã 。
覺giác 於ư 念niệm 住trụ 者giả 。 住trụ 相tương/tướng 之chi 中trung 。 雖tuy 不bất 能năng 計kế 心tâm 外ngoại 有hữu 塵trần 。 而nhi 執chấp 人nhân 法pháp 因nhân 緣duyên 而nhi 住trụ 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 覺giác 人nhân 法pháp 相tướng 唯duy 是thị 識thức 性tánh 。 欲dục 明minh 所sở 相tương/tướng 心tâm 體thể 。 前tiền 覺giác 異dị 相tướng 。 而nhi 眠miên 於ư 住trụ 相tương/tướng 之chi 夢mộng 。 今kim 與dữ 唯duy 識thức 。 真chân 智trí 相tương 應ứng 。 從tùng 住trụ 相tương/tướng 夢mộng 。 而nhi 得đắc 覺giác 悟ngộ 。 故cố 言ngôn 覺giác 於ư 念niệm 住trụ 。 由do 得đắc 此thử 覺giác 。 四tứ 種chủng 住trụ 相tương/tướng 滅diệt 。 而nhi 不bất 起khởi 故cố 。 言ngôn 念niệm 無vô 住trụ 相tương/tướng 。
以dĩ 離ly 分phân 別biệt 。 麁thô 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 人nhân 我ngã 見kiến 名danh 分phân 別biệt 。 簡giản 異dị 異dị 相tướng 麁thô 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 加gia 麁thô 言ngôn 。 我ngã 執chấp 名danh 麁thô 念niệm 。 簡giản 異dị 生sanh 相tương/tướng 微vi 細tế 念niệm 故cố 。 名danh 為vi 麁thô 念niệm 。 雖tuy 復phục 覺giác 知tri 唯duy 識thức 實thật 性tánh 。 而nhi 猶do 睡thụy 於ư 生sanh 相tương/tướng 之chi 夢mộng 故cố 。 名danh 隨tùy 分phần/phân 覺giác 也dã 。 第đệ 四tứ 位vị 中trung 。
菩Bồ 薩Tát 盡tận 地địa 者giả 。 謂vị 無vô 垢cấu 地địa 。 是thị 總tổng 舉cử 一nhất 位vị 。 如như 本bổn 業nghiệp 經kinh 說thuyết 。 無vô 垢cấu 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 逕kính 百bách 千thiên 劫kiếp 住trụ 。 下hạ 之chi 二nhị 句cú 。 別biệt 明minh 二nhị 道đạo 。
滿mãn 足túc 方phương 便tiện 者giả 。 是thị 方phương 便tiện 道đạo 。
一nhất 念niệm 相tương 應ứng 者giả 。 是thị 無vô 間gian 道đạo 。 如như 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 究cứu 竟cánh 道đạo 者giả 。 謂vị 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 方phương 便tiện 道Đạo 攝nhiếp 。 無vô 間gian 道đạo 攝nhiếp 。 此thử 之chi 三tam 句cú 。 明minh 能năng 覺giác 也dã 。 言ngôn 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 者giả 。 是thị 明minh 所sở 覺giác 也dã 。
覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 者giả 。 依y 無vô 明minh 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 迷mê 心tâm 體thể 令linh 動động 念niệm 。 今kim 乃nãi 證chứng 知tri 。 離ly 本bổn 覺giác 無vô 不bất 覺giác 。 即tức 動động 念niệm 是thị 寂tịch 心tâm 故cố 。 言ngôn 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 。 如như 迷mê 方phương 時thời 。 謂vị 東đông 為vi 西tây 。 悟ngộ 時thời 乃nãi 知tri 。 即tức 邪tà 西tây 是thị 正chánh 東đông 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 本bổn 由do 不bất 覺giác 。 動động 心tâm 無vô 起khởi 。 今kim 既ký 覺giác 故cố 。 心tâm 無vô 所sở 起khởi 故cố 。 言ngôn 心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 。 前tiền 三tam 位vị 中trung 。 雖tuy 各các 除trừ 相tương/tướng 。 動động 念niệm 未vị 盡tận 故cố 。 言ngôn 念niệm 無vô 住trụ 相tương/tướng 等đẳng 。 今kim 究cứu 竟cánh 位vị 。 動động 念niệm 頓đốn 盡tận 。 唯duy 一nhất 心tâm 在tại 。 故cố 言ngôn 心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 。 是thị 覺giác 利lợi 益ích 。
遠viễn 離ly 。 已dĩ 下hạ 明minh 覺giác 分phân 齊tề 。 業nghiệp 相tương/tướng 動động 念niệm 。 念niệm 中trung 最tối 細tế 。 名danh 微vi 細tế 念niệm 。 此thử 相tương/tướng 都đô 盡tận 。 永vĩnh 無vô 所sở 餘dư 故cố 。 言ngôn 遠viễn 離ly 。 遠viễn 離ly 之chi 時thời 。 正chánh 是thị 佛Phật 地địa 。 前tiền 來lai 諸chư 位vị 。 未vị 覺giác 心tâm 源nguyên 。 生sanh 相tương/tướng 未vị 盡tận 。 心tâm 猶do 無vô 常thường 。 今kim 至chí 此thử 位vị 。 無vô 明minh 永vĩnh 滅diệt 。 還hoàn 歸quy 心tâm 源nguyên 。 無vô 更cánh 起khởi 動động 。 故cố 言ngôn 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 心tâm 即tức 常thường 住trụ 。 更cánh 無vô 所sở 進tiến 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 又hựu 說thuyết 未vị 歸quy 心tâm 源nguyên 。 夢mộng 念niệm 未vị 盡tận 。 欲dục 滅diệt 此thử 動động 。 望vọng 到đáo 彼bỉ 靜tĩnh 。 今kim 既ký 見kiến 心tâm 性tánh 。 夢mộng 想tưởng 都đô 盡tận 。 覺giác 知tri 自tự 心tâm 本bổn 無vô 流lưu 轉chuyển 。 今kim 無vô 息tức 滅diệt 。 常thường 自tự 一nhất 心tâm 。 如như 住trụ 一nhất 床sàng 。 故cố 言ngôn 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 心tâm 即tức 常thường 住trụ 。 如như 是thị 始thỉ 覺giác 即tức 與dữ 本bổn 覺giác 。 等đẳng 同đồng 無vô 別biệt 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 是thị 明minh 覺giác 分phân 齊tề 也dã 。 問vấn 若nhược 言ngôn 始thỉ 覺giác 同đồng 於ư 本bổn 覺giác 離ly 生sanh 滅diệt 者giả 。 此thử 說thuyết 云vân 何hà 通thông 。 如như 攝nhiếp 論luận 云vân 。 本bổn 既ký 常thường 住trụ 。 未vị 依y 於ư 本bổn 。 相tương 續tục 恆hằng 在tại 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 答đáp 二nhị 意ý 異dị 故cố 。 理lý 不bất 相tương 違vi 。 何hà 者giả 此thử 論luận 主chủ 意ý 。 欲dục 顯hiển 本bổn 由do 不bất 覺giác 。 動động 於ư 靜tĩnh 心tâm 。 今kim 息tức 不bất 覺giác 。 還hoàn 歸quy 本bổn 靜tĩnh 故cố 成thành 常thường 住trụ 。 彼bỉ 攝nhiếp 論luận 意ý 。 欲dục 明minh 法Pháp 身thân 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 不bất 動động 。 依y 彼bỉ 法Pháp 身thân 。 起khởi 福phước 惠huệ 二nhị 行hành 。 能năng 感cảm 萬vạn 德đức 報báo 果quả 。 既ký 為vi 因nhân 緣duyên 所sở 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 離ly 生sanh 滅diệt 故cố 。 說thuyết 相tương 續tục 具cụ 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 始thỉ 成thành 萬vạn 德đức 。 要yếu 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 依y 前tiền 義nghĩa 故cố 常thường 住trụ 。 依y 後hậu 義nghĩa 故cố 生sanh 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 常thường 住trụ 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。 以dĩ 一nhất 一nhất 念niệm 迷mê 遍biến 。 三tam 世thế 不bất 過quá 一nhất 念niệm 故cố 。 如như 似tự 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 遍biến 十thập 方phương 。 雖tuy 遍biến 十thập 方phương 。 不bất 增tăng 毛mao 孔khổng 。 佛Phật 佛Phật 如như 是thị 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 豈khởi 容dung 偏thiên 執chấp 於ư 其kỳ 門môn 哉tai 。 如như 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 偈kệ 云vân 。 牟Mâu 尼Ni 離ly 三tam 世thế 。 相tướng 好hảo 悉tất 具cụ 足túc 。 住trụ 於ư 無vô 所sở 住trụ 。 法Pháp 界Giới 悉tất 清thanh 淨tịnh 。 因nhân 緣duyên 故cố 法pháp 生sanh 。 因nhân 緣duyên 故cố 法pháp 滅diệt 。 如như 是thị 觀quán 如Như 來Lai 。 究cứu 竟cánh 離ly 癡si 惑hoặc 。 今kim 二nhị 論luận 主chủ 。 各các 述thuật 一nhất 義nghĩa 。 有hữu 何hà 相tương/tướng 妨phương 耶da 。 又hựu 如như 經kinh 。 依y 諸chư 伏phục 道đạo 。 起khởi 事sự 心tâm 滅diệt 。 依y 法pháp 斷đoạn 道đạo 。 依y 根căn 本bổn 心tâm 滅diệt 。 依y 勝thắng 拔bạt 道đạo 。 根căn 本bổn 心tâm 盡tận 。 此thử 言ngôn 諸chư 伏phục 道đạo 者giả 。 謂vị 三tam 十thập 心tâm 。 起khởi 事sự 心tâm 滅diệt 者giả 。 猶do 此thử 論luận 中trung 捨xả 麁thô 分phân 別biệt 執chấp 著trước 相tương/tướng 。 即tức 異dị 相tướng 也dã 。 依y 法pháp 斷đoạn 道đạo 。 在tại 法Pháp 身thân 位vị 。 依y 根căn 本bổn 心tâm 滅diệt 者giả 。 猶do 捨xả 分phân 別biệt 麁thô 念niệm 相tương/tướng 。 是thị 住trụ 相tương/tướng 也dã 。 勝thắng 拔bạt 道đạo 者giả 。 金kim 剛cang 無vô 礙ngại 。 根căn 本bổn 心tâm 盡tận 者giả 。 猶do 此thử 遠viễn 離ly 微vi 細tế 念niệm 也dã 。 此thử 謂vị 生sanh 相tương/tướng 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 。 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 也dã 。
言ngôn 又hựu 心tâm 起khởi 者giả 。 已dĩ 下hạ 二nhị 明minh 始thỉ 覺giác 不bất 異dị 本bổn 覺giác 。 此thử 中trung 亦diệc 二nhị 。 初sơ 即tức 因nhân 言ngôn 重trọng/trùng 覈# 始thỉ 覺giác 分phân 齊tề 。
而nhi 實thật 無vô 有hữu 。 已dĩ 下hạ 正chánh 明minh 不bất 異dị 。 言ngôn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 金kim 剛cang 已dĩ 還hoàn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 長trường 眠miên 無vô 明minh 。 未vị 曾tằng 相tương 離ly 。 依y 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 得đắc 名danh 覺giác 。 由do 永vĩnh 離ly 眠miên 。 方phương 名danh 覺giác 故cố 。 然nhiên 若nhược 對đối 四tứ 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 有hữu 漸tiệm 覺giác 義nghĩa 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 今kim 紛phân 無vô 明minh 之chi 眼nhãn 無vô 差sai 別biệt 相tướng 故cố 。 皆giai 是thị 不bất 覺giác 。 如như 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 始thỉ 從tùng 伏phục 忍nhẫn 至chí 等đẳng 覺giác 位vị 。 照chiếu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 名danh 為vi 見kiến 。 所sở 謂vị 見kiến 者giả 。 唯duy 佛Phật 如Như 來Lai 。
言ngôn 若nhược 得đắc 無vô 念niệm 則tắc 知tri 心tâm 相tương 生sanh 。 住trụ 異dị 滅diệt 者giả 。 由do 未vị 得đắc 無vô 念niệm 時thời 。 不bất 能năng 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 心tâm 相tương/tướng 。 皆giai 悉tất 是thị 夢mộng 。 故cố 不bất 得đắc 名danh 覺giác 。 佛Phật 得đắc 無vô 念niệm 故cố 。 能năng 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 眠miên 於ư 無vô 明minh 夢mộng 於ư 四tứ 相tương/tướng 。 方phương 得đắc 名danh 覺giác 。
言ngôn 以dĩ 無vô 念niệm 等đẳng 者giả 。 是thị 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。 此thử 中trung 有hữu 伏phục 疑nghi 。 云vân 佛Phật 得đắc 無vô 念niệm 。 眾chúng 生sanh 有hữu 念niệm 。 如như 是thị 隔cách 別biệt 。 所sở 以dĩ 自tự 得đắc 無vô 念niệm 知tri 他tha 有hữu 念niệm 者giả 何hà 。 由do 彼bỉ 一nhất 切thiết 有hữu 念niệm 。 其kỳ 性tánh 本bổn 來lai 無vô 念niệm 。 今kim 佛Phật 所sở 得đắc 無vô 念niệm 。 與dữ 彼bỉ 無vô 念niệm 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 言ngôn 以dĩ 無vô 念niệm 平bình 等đẳng 故cố 。 既ký 得đắc 平bình 等đẳng 無vô 念niệm 。 故cố 能năng 遍biến 知tri 諸chư 念niệm 也dã 。 此thử 中trung 正chánh 明minh 無vô 異dị 之chi 義nghĩa 。 雖tuy 曰viết 始thỉ 得đắc 無vô 念niệm 方phương 成thành 始thỉ 覺giác 。 而nhi 覺giác 於ư 四tứ 相tương/tướng 本bổn 來lai 無vô 起khởi 。 得đắc 何hà 不bất 覺giác 。 而nhi 有hữu 始thỉ 覺giác 。 故cố 言ngôn 而nhi 實thật 無vô 有hữu 。 始thỉ 覺giác 之chi 異dị 。 云vân 何hà 無vô 異dị 者giả 。 以dĩ 四tứ 相tương 生sanh 起khởi 。 義nghĩa 有hữu 前tiền 後hậu 。 而nhi 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 同đồng 時thời 相tương 依y 。 又hựu 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 為vi 心tâm 所sở 成thành 。 除trừ 心tâm 以dĩ 外ngoại 。 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 故cố 言ngôn 四tứ 相tương/tướng 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 皆giai 無vô 自tự 立lập 。 猶do 如như 海hải 水thủy 之chi 動động 。 說thuyết 名danh 為vi 波ba 。 波ba 無vô 自tự 體thể 故cố 。 無vô 波ba 之chi 動động 。 水thủy 有hữu 體thể 故cố 。 有hữu 水thủy 之chi 動động 。 心tâm 與dữ 四tứ 相tương/tướng 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 顯hiển 是thị 義nghĩa 故cố 。 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 大đại 惠huệ 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 。 不bất 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 與dữ 因nhân 俱câu 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 又hựu 夫phu 人nhân 經Kinh 云vân 。 於ư 此thử 六lục 識thức 及cập 心tâm 法pháp 。 智trí 此thử 七thất 法pháp 。 剎sát 那na 不bất 種chúng 眾chúng 苦khổ 。 不bất 得đắc 厭yếm 苦khổ 。 樂nhạo 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 世Thế 尊Tôn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 無vô 前tiền 際tế 。 不bất 起khởi 不bất 滅diệt 。 法pháp 種chúng 諸chư 苦khổ 。 得đắc 厭yếm 苦khổ 樂lạc 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 云vân 生sanh 死tử 者giả 。 是thị 二nhị 法pháp 。 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 世thế 間gian 言ngôn 說thuyết 故cố 。 有hữu 生sanh 有hữu 死tử 。 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 。 有hữu 生sanh 死tử 法pháp 。 此thử 二nhị 經kinh 意ý 。 同đồng 明minh 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 無vô 自tự 體thể 。 無vô 自tự 體thể 故cố 。 無vô 別biệt 流lưu 轉chuyển 。 相tương/tướng 既ký 無vô 轉chuyển 。 體thể 何hà 由do 動động 。 故cố 言ngôn 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 。 有hữu 生sanh 有hữu 死tử 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 四tứ 相tương/tướng 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 不bất 覺giác 即tức 。 同đồng 本bổn 覺giác 故cố 。 言ngôn 本bổn 來lai 平bình 等đẳng 同đồng 一nhất 覺giác 也dã 。
復phục 次thứ 。 已dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 明minh 本bổn 覺giác 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 本bổn 覺giác 功công 能năng 能năng 生sanh 二nhị 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 覺giác 體thể 相tướng 。 以dĩ 下hạ 二nhị 明minh 本bổn 覺giác 體thể 相tướng 。 相tương/tướng 有hữu 四tứ 種chủng 。 初sơ 中trung 。
智trí 淨tịnh 相tương/tướng 者giả 。 明minh 本bổn 覺giác 隨tùy 染nhiễm 還hoàn 淨tịnh 。
不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 者giả 。 是thị 還hoàn 淨tịnh 之chi 用dụng 。
言ngôn 滿mãn 足túc 方phương 便tiện 者giả 。 在tại 無vô 垢cấu 地địa 。 破phá 和hòa 合hợp 識thức 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 不bất 生sanh 滅diệt 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 名danh 和hòa 合hợp 識thức 。 今kim 破phá 其kỳ 所sở 合hợp 之chi 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 故cố 不bất 生sanh 滅diệt 體thể 離ly 相tương/tướng 。 而nhi 影ảnh 故cố 下hạ 言ngôn 影ảnh 。 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 是thị 本bổn 覺giác 也dã 。
言ngôn 相tương 續tục 心tâm 相tương/tướng 者giả 。 猶do 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 但đãn 通thông 攝nhiếp 生sanh 滅diệt 。 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 。 名danh 和hòa 合hợp 識thức 。 為vi 顯hiển 法Pháp 身thân 本bổn 覺giác 義nghĩa 故cố 。 偏thiên 取thủ 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 內nội 自tự 相tương/tướng 。 名danh 相tướng 續tục 心tâm 。 為vi 顯hiển 應ưng 身thân 始thỉ 覺giác 義nghĩa 故cố 。 相tương/tướng 是thị 業nghiệp 相tương/tướng 。 此thử 不bất 滅diệt 相tương 續tục 心tâm 。 但đãn 滅diệt 相tương 續tục 心tâm 相tương/tướng 。 相tương/tướng 滅diệt 之chi 時thời 。 其kỳ 相tương 續tục 心tâm 永vĩnh 離ly 識thức 相tương/tướng 。 轉chuyển 成thành 圓viên 智trí 。 故cố 言ngôn 智trí 淳thuần 淨tịnh 故cố 。 即tức 是thị 應ưng 身thân 始thỉ 覺giác 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 此thử 始thỉ 覺giác 無vô 別biệt 始thỉ 起khởi 。 即tức 本bổn 覺giác 體thể 隨tùy 染nhiễm 作tác 染nhiễm 。 今kim 自tự 染nhiễm 緣duyên 還hoàn 得đắc 淳thuần 淨tịnh 。 名danh 始thỉ 覺giác 耳nhĩ 。 是thị 故cố 始thỉ 覺giác 。 即tức 是thị 本bổn 覺giác 之chi 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 故cố 大đại 惠huệ 。 諸chư 自tự 相tương/tướng 滅diệt 。 自tự 相tương/tướng 滅diệt 者giả 。 業nghiệp 相tương/tướng 滅diệt 。 若nhược 自tự 相tương/tướng 者giả 。 不bất 異dị 外ngoại 道đạo 斷đoạn 見kiến 戲hí 論luận 。 外ngoại 道đạo 說thuyết 離ly 諸chư 境cảnh 界giới 。 相tương 續tục 識thức 滅diệt 。 相tương 續tục 識thức 滅diệt 。 已dĩ 即tức 滅diệt 諸chư 識thức 。 大đại 惠huệ 。 若nhược 相tương 續tục 識thức 滅diệt 者giả 。 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 諸chư 識thức 應ưng 滅diệt 。 正chánh 謂vị 此thử 也dã 喻dụ 中trung 。
言ngôn 水thủy 非phi 動động 性tánh 者giả 。 今kim 雖tuy 非phi 靜tĩnh 。 而nhi 此thử 動động 若nhược 。 不bất 由do 自tự 性tánh 故cố 。 動động 但đãn 是thị 隨tùy 他tha 而nhi 動động 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 動động 。 不bất 由do 自tự 性tánh 故cố 動động 。 故cố 言ngôn 非phi 動động 性tánh 也dã 。
若nhược 無vô 明minh 滅diệt 相tương 續tục 則tắc 滅diệt 者giả 。 相tương 續tục 相tương/tướng 滅diệt 也dã 。
智trí 性tánh 不bất 壞hoại 者giả 。 相tương 續tục 心tâm 體thể 。 相tương 續tục 不bất 滅diệt 。 即tức 是thị 自tự 相tương/tướng 。 神thần 解giải 之chi 性tánh 名danh 為vi 智trí 性tánh 。
復phục 次thứ 。 以dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 本bổn 覺giác 體thể 相tướng 。 四tứ 種chủng 鏡kính 中trung 第đệ 二nhị 。
因nhân 熏huân 習tập 者giả 。 此thử 性tánh 功công 德đức 。 能năng 作tác 正chánh 因nhân 。 熏huân 眾chúng 生sanh 心tâm 。 能năng 起khởi 厭yếm 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 諸chư 加gia 行hành 。 乃nãi 至chí 佛Phật 果Quả 言ngôn 因nhân 熏huân 習tập 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 悉tất 於ư 中trung 現hiện 。 故cố 名danh 為vi 鏡kính 。 如như 花hoa 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 如như 深thâm 大đại 海hải 彌di 寶bảo 不bất 可khả 盡tận 。 於ư 中trung 悉tất 顯hiển 現hiện 。 眾chúng 生sanh 形hình 類loại 像tượng 。 甚thậm 深thâm 因nhân 緣duyên 。 海hải 功công 德đức 寶bảo 。 無vô 盡tận 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 中trung 。 無vô 像tượng 而nhi 不bất 顯hiển 。 正chánh 謂vị 此thử 也dã 。
第đệ 四tứ 緣duyên 熏huân 習tập 者giả 。 始thỉ 起khởi 圓viên 智trí 。 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。 熏huân 眾chúng 生sanh 心tâm 。 令linh 起khởi 厭yếm 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 諸chư 加gia 行hành 。 乃nãi 至chí 佛Phật 果Quả 。 故cố 名danh 緣duyên 熏huân 。 此thử 諸chư 行hành 德đức 。 不bất 離ly 圓viên 智trí 。 是thị 波ba 智trí 影ảnh 。 故cố 名danh 為vi 鏡kính 。 如như 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 能năng 起khởi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 諸chư 善thiện 法Pháp 影ảnh 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 余dư 二nhị 種chủng 鏡kính 義nghĩa 。 顯hiển 可khả 知tri 。
起khởi 信tín 論luận 別biệt 記ký (# 本bổn 終chung )#
大Đại 乘Thừa 起khởi 信tín 論luận 別biệt 記ký (# 末mạt )#
海hải 東đông 沙Sa 門Môn 元nguyên 曉hiểu 撰soạn
此thử 下hạ 明minh 不bất 覺giác 。 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 根căn 本bổn 不bất 覺giác 。 二nhị 復phục 次thứ 以dĩ 下hạ 。 明minh 枝chi 末mạt 不bất 覺giác 。 初sơ 中trung 立lập 二nhị 。 一nhất 正chánh 明minh 不bất 覺giác 依y 本bổn 覺giác 立lập 。 二nhị 明minh 本bổn 覺giác 待đãi 不bất 覺giác 有hữu 。
言ngôn 不bất 如như 實thật 知tri 。 真Chân 如Như 法pháp 一nhất 故cố 不bất 覺giác 心tâm 起khởi 者giả 。 即tức 是thị 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 此thử 如như 迷mê 方phương 。
而nhi 有hữu 其kỳ 念niệm 者giả 。 是thị 業nghiệp 相tương/tướng 等đẳng 之chi 動động 念niệm 。 是thị 如như 邪tà 方phương 。 如như 離ly 正chánh 方phương 。 外ngoại 無vô 別biệt 邪tà 方phương 。 邪tà 方phương 即tức 是thị 正chánh 方phương 。 故cố 言ngôn 念niệm 無vô 自tự 相tương/tướng 不bất 離ly 本bổn 覺giác 。 次thứ 明minh 本bổn 覺giác 待đãi 不bất 覺giác 義nghĩa 。
言ngôn 不bất 覺giác 者giả 。 猶do 是thị 無vô 明minh 。
妄vọng 想tưởng 心tâm 者giả 。 不bất 覺giác 所sở 起khởi 諸chư 取thủ 相tương/tướng 心tâm 。 是thị 舉cử 本bổn 而nhi 取thủ 末mạt 。
能năng 知tri 名danh 義nghĩa 為vi 說thuyết 真chân 覺giác 者giả 。 由do 妄vọng 想tưởng 心tâm 知tri 名danh 義nghĩa 故cố 。 方phương 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 說thuyết 於ư 真chân 覺giác 。 是thị 名danh 能năng 說thuyết 真chân 覺giác 之chi 言ngôn 。 要yếu 依y 不bất 覺giác 所sở 起khởi 妄vọng 想tưởng 。
言ngôn 若nhược 離ly 不bất 覺giác 則tắc 無vô 真chân 覺giác 自tự 相tương/tướng 可khả 說thuyết 者giả 。 是thị 明minh 所sở 說thuyết 真chân 覺giác 必tất 待đãi 不bất 覺giác 。 若nhược 不bất 相tương 待đãi 。 則tắc 無vô 自tự 相tương/tướng 。 待đãi 他tha 而nhi 有hữu 亦diệc 無vô 自tự 相tương/tướng 。 自tự 相tương/tướng 既ký 無vô 。 何hà 有hữu 他tha 相tương/tướng 。 是thị 顯hiển 諸chư 法pháp 無vô 所sở 得đắc 也dã 。 如như 下hạ 文văn 言ngôn 。 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 淨tịnh 法pháp 。 皆giai 悉tất 相tương 待đãi 。 無vô 有hữu 自tự 相tướng 可khả 說thuyết 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 若nhược 世thế 諦đế 如như 毫hào 釐li 許hứa 有hữu 實thật 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 亦diệc 應ưng 可khả 實thật 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。
復phục 次thứ 。 已dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 支chi 末mạt 不bất 覺giác 。 此thử 中trung 先tiên 三tam 相tương/tướng 。 是thị 微vi 細tế 猶do 在tại 阿a 梨lê 耶da 識thức 位vị 。 後hậu 六lục 麁thô 相tương/tướng 。 是thị 餘dư 七thất 識thức 。 但đãn 望vọng 彼bỉ 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 皆giai 是thị 所sở 起khởi 之chi 未vị 。 通thông 名danh 枝chi 末mạt 不bất 覺giác 也dã 。
言ngôn 無vô 明minh 業nghiệp 相tương/tướng 者giả 。 無vô 明minh 所sở 起khởi 業nghiệp 相tương/tướng 也dã 。 起khởi 動động 義nghĩa 。 是thị 業nghiệp 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 心tâm 動động 名danh 為vi 業nghiệp 相tương/tướng 。
覺giác 則tắc 不bất 動động 者giả 。 是thị 反phản 釋thích 。 如như 得đắc 始thỉ 覺giác 時thời 。 永vĩnh 無vô 動động 。 當đương 知tri 。 今kim 動động 只chỉ 由do 不bất 覺giác 。
動động 則tắc 有hữu 苦khổ 者giả 。 如như 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。 寂tịch 靜tĩnh 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 今kim 云vân 動động 即tức 是thị 苦khổ 也dã 。
果quả 不bất 離ly 因nhân 者giả 。 無vô 明minh 是thị 無vô 集tập 。 業nghiệp 相tương/tướng 是thị 無vô 苦khổ 。 無vô 苦khổ 無vô 集tập 。 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 。 不bất 相tương 離ly 也dã 。 然nhiên 業nghiệp 相tương/tướng 雖tuy 有hữu 生sanh 滅diệt 。 最tối 是thị 微vi 細tế 。 能năng 所sở 未vị 分phần/phân 。 無vô 明minh 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 無vô 想tưởng 論luận 云vân 。 問vấn 此thử 識thức 何hà 相tương/tướng 何hà 境cảnh 。 答đáp 相tương 及cập 境cảnh 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 一nhất 體thể 無vô 異dị 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 知tri 有hữu 。 答đáp 由do 事sự 故cố 。 知tri 有hữu 此thử 識thức 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 果quả 報báo 事sự 。 譬thí 如như 無vô 明minh 常thường 起khởi 。 此thử 無vô 明minh 可khả 欲dục 分phân 別biệt 不phủ 。 若nhược 可khả 分phân 別biệt 。 非phi 謂vị 無vô 明minh 。 若nhược 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 相tương 應ứng 非phi 有hữu 。 而nhi 是thị 有hữu 無vô 。 亦diệc 由do 欲dục 嗔sân 等đẳng 事sự 。 知tri 有hữu 無vô 明minh 。 本bổn 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 藏tạng 經kinh 中trung 。 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 。 正chánh 約ước 業nghiệp 相tương/tướng 。 而nhi 說thuyết 也dã 。 第đệ 二nhị 能năng 見kiến 相tương/tướng 即tức 梨lê 耶da 見kiến 分phần/phân 。 第đệ 三tam 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 是thị 梨lê 耶da 相tương/tướng 分phần/phân 。 如như 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 藏tạng 識thức 。 頓đốn 分phân 別biệt 自tự 心tâm 。 現hiện 身thân 及cập 身thân 安an 立lập 具cụ 等đẳng 。 頓đốn 分phân 別biệt 者giả 。 是thị 能năng 見kiến 相tương/tướng 。 自tự 心tâm 及cập 現hiện 等đẳng 。 是thị 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 瑜du 伽già 論luận 中trung 。 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 。 是thị 約ước 後hậu 二nhị 相tương/tướng 。 說thuyết 此thử 二nhị 。 雖tuy 有hữu 二nhị 分phần 。 不bất 離ly 業nghiệp 相tương/tướng 。 是thị 唯duy 量lượng 門môn 。 業nghiệp 相tương/tướng 雖tuy 無vô 能năng 所sở 。 含hàm 有hữu 二nhị 分phần 。 是thị 唯duy 二nhị 。 此thử 三tam 皆giai 是thị 異dị 熟thục 識thức 攝nhiếp 。 但đãn 為vi 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 所sở 惑hoặc 義nghĩa 邊biên 。 不bất 別biệt 業nghiệp 相tương/tướng 動động 轉chuyển 差sai 轉chuyển 相tương/tướng 等đẳng 異dị 。 是thị 故cố 總tổng 說thuyết 。 為vi 異dị 熟thục 識thức 。 為vi 無vô 明minh 風phong 。 所sở 動động 義nghĩa 邊biên 。 從tùng 細tế 至chí 麁thô 。 動động 轉chuyển 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 細tế 分phần/phân 。 立lập 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 又hựu 此thử 三tam 。 但đãn 為vì 無vô 明minh 。 所sở 動động 故cố 在tại 第đệ 八bát 。 後hậu 六lục 乃nãi 為vi 境cảnh 界giới 所sở 動động 故cố 在tại 七thất 識thức 。 即tức 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 七thất 識thức 一nhất 向hướng 生sanh 滅diệt 。 不bất 同đồng 梨lê 耶da 俱câu 含hàm 二nhị 義nghĩa 也dã 。
以dĩ 有hữu 境cảnh 界giới 緣duyên 故cố 生sanh 六lục 相tương/tướng 者giả 。 前tiền 細tế 相tương/tướng 中trung 。 依y 能năng 見kiến 現hiện 境cảnh 界giới 。 非phi 境cảnh 界giới 動động 能năng 見kiến 。 此thử 後hậu 六lục 相tương/tướng 。 為vi 彼bỉ 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 所sở 動động 。 非phi 此thử 六lục 種chủng 能năng 現hiện 彼bỉ 境cảnh 。 別biệt 義nghĩa 如như 是thị 。 通thông 而nhi 而nhi 言ngôn 。 云vân 彼bỉ 亦diệc 還hoàn 依y 自tự 所sở 現hiện 境cảnh 。 此thử 還hoàn 能năng 作tác 自tự 所sở 依y 境cảnh 。 今kim 此thử 論luận 中trung 。 宜nghi 就tựu 別biệt 門môn 。 故cố 言ngôn 有hữu 境cảnh 界giới 故cố 生sanh 六lục 種chủng 相tương/tướng 。 如như 經kinh 本bổn 說thuyết 。 境cảnh 界giới 風phong 吹xuy 動động 。 七thất 識thức 波ba 浪lãng 轉chuyển 。 正chánh 謂vị 此thử 也dã 。 六lục 相tương/tướng 中trung 。 初sơ 一nhất 相tương/tướng 。 是thị 第đệ 七thất 識thức 。 次thứ 四tứ 相tương/tướng 。 是thị 生sanh 起khởi 識thức 四tứ 陰ấm 。 後hậu 一nhất 相tương/tướng 。 是thị 行hành 陰ấm 為vi 因nhân 。 所sở 生sanh 果quả 報báo 。 言ngôn 智trí 相tương/tướng 者giả 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 麁thô 中trung 之chi 始thỉ 。 始thỉ 與dữ 惠huệ 相tương 應ứng 分phân 別biệt 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 名danh 智trí 相tương/tướng 。 如như 夫phu 人nhân 經Kinh 云vân 。 於ư 此thử 六lục 識thức 心tâm 法pháp 智trí 。 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 言ngôn 心tâm 法pháp 智trí 者giả 。 惠huệ 數số 也dã 。 故cố 知tri 。 此thử 中trung 智trí 相tương/tướng 。 正chánh 在tại 第đệ 七thất 識thức 。
言ngôn 依y 於ư 境cảnh 界giới 心tâm 起khởi 者giả 。 依y 前tiền 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 第đệ 七thất 識thức 心tâm 起khởi 也dã 。 若nhược 在tại 善thiện 道đạo 。 分phân 別biệt 可khả 愛ái 法pháp 。 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 在tại 惡ác 道đạo 時thời 。 分phân 別biệt 不bất 愛ái 法pháp 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 故cố 言ngôn 分phân 別biệt 愛ái 與dữ 不bất 愛ái 。 具cụ 而nhi 言ngôn 之chi 。 計kế 能năng 見kiến 相tương/tướng 為vi 我ngã 。 計kế 所sở 現hiện 境cảnh 為vi 我ngã 所sở 。 而nhi 今kim 直trực 就tựu 相tương/tướng 顯hiển 而nhi 說thuyết 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 依y 於ư 境cảnh 界giới 。 又hựu 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 雖tuy 復phục 通thông 緣duyên 梨lê 耶da 能năng 見kiến 及cập 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 然nhiên 此thử 境cảnh 界giới 。 不bất 離ly 能năng 見kiến 。 如như 鏡kính 中trung 影ảnh 不bất 離ly 鏡kính 面diện 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 直trực 爾nhĩ 內nội 向hướng 。 自tự 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 非phi 計kế 為vi 外ngoại 故cố 。 余dư 處xứ 說thuyết 緣duyên 梨lê 耶da 識thức 。 不bất 言ngôn 緣duyên 境cảnh 界giới 。 又hựu 略lược 說thuyết 故cố 。 但đãn 就tựu 我ngã 執chấp 之chi 境cảnh 。 故cố 說thuyết 緣duyên 識thức 。 除trừ 我ngã 所sở 執chấp 境cảnh 故cố 。 不bất 說thuyết 亦diệc 緣duyên 境cảnh 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 不bất 但đãn 緣duyên 心tâm 。 亦diệc 緣duyên 境cảnh 界giới 。 答đáp 此thử 有hữu 二nhị 證chứng 。 一nhất 依y 比tỉ 量lượng 道Đạo 理lý 。 二nhị 依y 聖thánh 言ngôn 量lượng 。 比tỉ 量lượng 道Đạo 理lý 者giả 。 此thử 意ý 根căn 。 必tất 與dữ 意ý 識thức 。 同đồng 緣duyên 境cảnh 界giới 。 是thị 立lập 宗tông 也dã 。 為vi 彼bỉ 意ý 識thức 不bất 共cộng 所sở 依y 故cố 。 是thị 辨biện 因nhân 也dã 。 諸chư 是thị 不bất 共cộng 所sở 依y 。 必tất 與dữ 能năng 依y 同đồng 境cảnh 。 如như 眼nhãn 根căn 等đẳng 。 是thị 隨tùy 同đồng 品phẩm 言ngôn 也dã 。 或hoặc 不bất 同đồng 緣duyên 者giả 。 必tất 非phi 不bất 共cộng 所sở 依y 。 如như 次thứ 第đệ 滅diệt 意ý 根căn 等đẳng 。 是thị 遠viễn 離ly 言ngôn 也dã 。 如như 是thị 宗tông 因nhân 譬thí 喻dụ 無vô 邊biên 。 故cố 知tri 。 意ý 根căn 亦diệc 緣duyên 六lục 塵trần 。 若nhược 言ngôn 此thử 意ý 與dữ 意ý 識thức 不bất 心tâm 同đồng 緣duyên 者giả 。 亦diệc 可khả 眼nhãn 與dữ 眼nhãn 識thức 不bất 必tất 同đồng 境cảnh 。 俱câu 是thị 不bất 共cộng 所sở 依y 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 識thức 根căn 。 既ký 不bất 得đắc 爾nhĩ 。 無vô 同đồng 類loại 故cố 。 義nghĩa 不bất 得đắc 成thành 。 若nhược 言ngôn 此thử 意ý 非phi 不bất 共cộng 依y 者giả 。 則tắc 無vô 不bất 共cộng 依y 。 識thức 不bất 應ưng 起khởi 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 只chỉ 是thị 自tự 教giáo 相tương 違vi 過quá 失thất 。 如như 佛Phật 經Kinh 說thuyết 故cố 。 眼nhãn 不bất 壞hoại 故cố 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 意ý 不bất 壞hoại 故cố 。 意ý 識thức 得đắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 論luận 說thuyết 此thử 不bất 共cộng 依y 。 故cố 知tri 。 此thử 意ý 但đãn 緣duyên 於ư 識thức 不bất 緣duyên 餘dư 境cảnh 。 是thị 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 依y 此thử 。 能năng 依y 意ý 識thức 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 當đương 知tri 。 所sở 依y 意ý 根căn 。 亦diệc 對đối 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 故cố 此thử 意ý 亦diệc 緣duyên 自tự 體thể 。 以dĩ 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 故cố 。 亦diệc 緣duyên 自tự 所sở 相tương 應ứng 心tâm 法pháp 。 以dĩ 無vô 能năng 障chướng 法pháp 故cố 。 彼bỉ 諸chư 心tâm 法pháp 。 背bối/bội 證chứng 自tự 體thể 。 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 。 是thị 故cố 不bất 度độ 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 當đương 知tri 。 此thử 義nghĩa 通thông 於ư 八bát 識thức 。 所sở 以dĩ 得đắc 知tri 。 故cố 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 已dĩ 說thuyết 求cầu 染nhiễm 淨tịnh 說thuyết 。 成thành 唯duy 識thức 偈kệ 曰viết 。 能năng 取thủ 及cập 所sở 取thủ 。 此thử 二nhị 唯duy 心tâm 光quang 。 貪tham 光quang 及cập 信tín 光quang 。 二nhị 光quang 無vô 二nhị 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 半bán 者giả 。 成thành 唯duy 識thức 人nhân 。 應ưng 知tri 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 唯duy 是thị 心tâm 光quang 。 下hạ 半bán 者giả 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 光quang 。 信tín 等đẳng 善thiện 法Pháp 光quang 。 如như 是thị 二nhị 光quang 。 亦diệc 無vô 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 法pháp 。 以dĩ 不bất 離ly 心tâm 光quang 別biệt 有hữu 貪tham 等đẳng 信tín 等đẳng 法pháp 故cố 。 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 。 故cố 知tri 。 諸chư 心tâm 數số 法pháp 。 亦diệc 為vi 心tâm 光quang 所sở 照chiếu 故cố 。 不bất 離ly 心tâm 光quang 。 以dĩ 不bất 離ly 心tâm 光quang 故cố 。 即tức 是thị 心tâm 光quang 也dã 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 鏡kính 光quang 所sở 照chiếu 。 是thị 故cố 此thử 像tượng 不bất 離ly 鏡kính 光quang 。 以dĩ 不bất 離ly 故cố 。 即tức 是thị 鏡kính 光quang 。 當đương 知tri 。 此thử 中Trung 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 然nhiên 雖tuy 似tự 影ảnh 像tượng 。 無vô 別biệt 本bổn 法pháp 所sở 不bất 緣duyên 者giả 。 設thiết 有hữu 本bổn 法pháp 心tâm 數số 異dị 影ảnh 像tượng 心tâm 數số 者giả 。 則tắc 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 故cố 。 聖thánh 言ngôn 量lượng 者giả 。 如như 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 彼bỉ 七thất 種chủng 識thức 。 依y 諸chư 境cảnh 界giới 念niệm 觀quán 而nhi 生sanh 。 又hựu 云vân 。 境cảnh 界giới 風phong 吹xuy 動động 。 七thất 識thức 波ba 浪lãng 轉chuyển 。 今kim 此thử 論luận 中trung 。 釋thích 彼bỉ 經kinh 意ý 云vân 。 以dĩ 有hữu 境cảnh 界giới 緣duyên 故cố 。 復phục 生sanh 六lục 種chủng 相tương/tướng 。 由do 此thử 等đẳng 文văn 故cố 得đắc 知tri 乎hồ 。 次thứ 。
第đệ 二nhị 相tương 續tục 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 。 是thị 麁thô 分phân 別biệt 。 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 。 得đắc 長trường/trưởng 相tương 續tục 。 名danh 相tướng 續tục 相tương/tướng 。 又hựu 此thử 識thức 起khởi 愛ái 。 引dẫn 持trì 過quá 去khứ 諸chư 業nghiệp 。 亦diệc 得đắc 潤nhuận 生sanh 。 能năng 令linh 未vị 來lai 果quả 報báo 相tương 續tục 故cố 。 名danh 相tướng 續tục 識thức 。
言ngôn 依y 於ư 智trí 者giả 。 依y 前tiền 智trí 相tương/tướng 。 相tương 續tục 始thỉ 生sanh 也dã 。 所sở 依y 是thị 細tế 。 唯duy 一nhất 捨xả 受thọ 。 能năng 依y 是thị 麁thô 具cụ 起khởi 苦khổ 樂lạc 。 故cố 言ngôn 生sanh 起khởi 苦khổ 樂lạc 。 又hựu 所sở 依y 智trí 相tương/tướng 。 內nội 緣duyên 而nhi 住trụ 。 似tự 眼nhãn 。 此thử 相tương 續tục 識thức 。 遍biến 馳trì 外ngoại 境cảnh 。 如như 覺giác 故cố 。 言ngôn 覺giác 心tâm 起khởi 念niệm 。 起khởi 念niệm 即tức 是thị 法pháp 執chấp 分phân 別biệt 。 識thức 蘊uẩn 與dữ 此thử 麁thô 執chấp 相tướng 應ưng 。 遍biến 馳trì 諸chư 境cảnh 故cố 。 言ngôn 相tương 應ứng 不bất 斷đoạn 故cố 。
次thứ 執chấp 取thủ 相tương/tướng 。 即tức 受thọ 蘊uẩn 。
次thứ 計kế 名danh 字tự 相tương/tướng 。 是thị 想tưởng 蘊uẩn 。
次thứ 起khởi 業nghiệp 相tương/tướng 。 是thị 行hành 蘊uẩn 文văn 。 自tự 顯hiển 不bất 須tu 煩phiền 釋thích 。
復phục 次thứ 。 以dĩ 下hạ 。 第đệ 三Tam 明Minh 同đồng 異dị 。
言ngôn 無vô 漏lậu 無vô 明minh 隨tùy 染nhiễm 幻huyễn 差sai 別biệt 性tánh 染nhiễm 幻huyễn 差sai 別biệt 者giả 。 無vô 漏lậu 是thị 隨tùy 染nhiễm 幻huyễn 差sai 別biệt 。 無vô 明minh 是thị 性tánh 染nhiễm 幻huyễn 差sai 別biệt 。 何hà 者giả 。 其kỳ 無vô 明minh 。 是thị 違vi 平bình 等đẳng 性tánh 。 故cố 其kỳ 所sở 起khởi 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 性tánh 。 自tự 差sai 別biệt 。 無vô 漏lậu 法pháp 。 是thị 順thuận 平bình 等đẳng 性tánh 。 直trực 置trí 其kỳ 性tánh 。 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 但đãn 隨tùy 染nhiễm 法pháp 差sai 別biệt 。 故cố 說thuyết 無vô 漏lậu 有hữu 差sai 別biệt 耳nhĩ 。 何hà 者giả 。 對đối 彼bỉ 業nghiệp 識thức 染nhiễm 幻huyễn 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 本bổn 覺giác 無vô 漏lậu 性tánh 德đức 差sai 別biệt 。 又hựu 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 染nhiễm 差sai 別biệt 故cố 。 成thành 始thỉ 覺giác 萬vạn 德đức 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 無vô 漏lậu 。 但đãn 隨tùy 彼bỉ 染nhiễm 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 不bất 由do 自tự 性tánh 。 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 然nhiên 此thử 染nhiễm 淨tịnh 。 皆giai 悉tất 相tương 待đãi 。 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 言ngôn 幻huyễn 也dã 。 上thượng 來lai 總tổng 為vi 廣quảng 上thượng 立lập 義nghĩa 分phần/phân 中trung 是thị 心tâm 生sanh 滅diệt 。 已dĩ 竟cánh 。
復phục 次thứ 。 已dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 上thượng 生sanh 滅diệt 因nhân 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 生sanh 滅diệt 依y 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 二nhị 依y 無vô 明minh 熏huân 習tập 所sở 起khởi 識thức 者giả 以dĩ 下hạ 。 重trọng/trùng 顯hiển 所sở 依y 因nhân 緣duyên 體thể 相tướng 。 初sơ 先tiên 總tổng 表biểu 。 後hậu 別biệt 釋thích 。
言ngôn 因nhân 緣duyên 者giả 。 梨lê 耶da 心tâm 體thể 。 反phản 作tác 諸chư 法pháp 生sanh 滅diệt 。 是thị 生sanh 滅diệt 因nhân 。 生sanh 滅diệt 諸chư 法pháp 。 細tế 麁thô 相tương/tướng 資tư 。 而nhi 起khởi 。 是thị 生sanh 滅diệt 緣duyên 。 如như 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 是thị 。 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 故cố 。 又hựu 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 能năng 熏huân 心tâm 體thể 轉chuyển 作tác 諸chư 識thức 。 名danh 生sanh 滅diệt 因nhân 。 所sở 起khởi 諸chư 識thức 。 轉chuyển 相tương/tướng 資tư 因nhân 緣duyên 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 因nhân 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 故cố 今kim 此thử 文văn 中trung 。 二nhị 義nghĩa 俱câu 有hữu 。
言ngôn 眾chúng 生sanh 依y 心tâm 者giả 。 諸chư 生sanh 滅diệt 法pháp 。 聚tụ 集tập 而nhi 生sanh 。 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 。 而nhi 無vô 自tự 體thể 。 唯duy 依y 心tâm 體thể 故cố 。 言ngôn 依y 心tâm 能năng 依y 眾chúng 生sanh 只chỉ 是thị 意ý 。 意ý 識thức 故cố 言ngôn 意ý 意ý 識thức 轉chuyển 。 此thử 即tức 表biểu 二nhị 章chương 門môn 。
此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 以dĩ 下hạ 。 釋thích 二nhị 章chương 門môn 。 先tiên 釋thích 意ý 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 略lược 明minh 意ý 。 次thứ 廣quảng 辨biện 意ý 。 是thị 故cố 以dĩ 下hạ 。 結kết 成thành 唯duy 心tâm 。 初sơ 言ngôn 依y 阿a 梨lê 耶da 識thức 者giả 。 釋thích 上thượng 依y 心tâm 義nghĩa 。 相tương/tướng 本bổn 無vô 明minh 。 親thân 依y 識thức 體thể 。 而nhi 有hữu 。 故cố 言ngôn 依y 識thức 說thuyết 有hữu 無vô 明minh 。 如như 上thượng 文văn 云vân 。 此thử 識thức 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 者giả 不bất 覺giác 義nghĩa 。 正chánh 謂vị 此thử 也dã 。 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 為vi 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 惡ác 習tập 所sở 熏huân 。 名danh 為vi 識thức 藏tạng 生sanh 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 與dữ 七thất 識thức 俱câu 。 當đương 知tri 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 非phi 七thất 識thức 攝nhiếp 。 亦diệc 非phi 為vi 彼bỉ 所sở 熏huân 種chủng 子tử 。
言ngôn 不bất 覺giác 而nhi 起khởi 者giả 。 心tâm 體thể 為vi 此thử 無vô 明minh 所sở 熏huân 。 動động 作tác 生sanh 滅diệt 故cố 。 名danh 起khởi 。 又hựu 即tức 此thử 心tâm 體thể 。 由do 無vô 明minh 熏huân 。 轉chuyển 成thành 能năng 見kiến 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 成thành 。 起khởi 念niệm 相tương 續tục 。 如như 是thị 心tâm 體thể 。 有hữu 此thử 五ngũ 用dụng 。 對đối 境cảnh 界giới 能năng 生sanh 意ý 識thức 。 故cố 名danh 為vi 意ý 。 此thử 中trung 第đệ 五ngũ 。 猶do 是thị 意ý 識thức 。 而nhi 約ước 生sanh 後hậu 義nghĩa 。 通thông 入nhập 意ý 中trung 攝nhiếp 。
此thử 意ý 。 以dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 解giải 。 開khai 上thượng 五ngũ 用dụng 。 立lập 五ngũ 識thức 名danh 。 初sơ 業nghiệp 識thức 義nghĩa 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。
言ngôn 轉chuyển 識thức 者giả 。 是thị 能năng 見kiến 相tương/tướng 。 緣duyên 境cảnh 而nhi 轉chuyển 。 名danh 為vi 轉chuyển 識thức 。 然nhiên 轉chuyển 識thức 有hữu 二nhị 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 。 所sở 動động 能năng 見kiến 。 名danh 為vi 轉chuyển 識thức 者giả 。 是thị 在tại 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 如như 其kỳ 境cảnh 界giới 。 所sở 動động 能năng 見kiến 。 名danh 轉chuyển 識thức 者giả 。 是thị 謂vị 七thất 識thức 。 二nhị 義nghĩa 不bất 同đồng 。 不bất 可khả 相tương/tướng 濫lạm 。 又hựu 有hữu 處xứ 說thuyết 。 諸chư 是thị 能năng 見kiến 。 通thông 名danh 轉chuyển 識thức 。 則tắc 通thông 八bát 識thức 。 今kim 此thử 中trung 轉chuyển 相tương/tướng 。 是thị 緣duyên 初sơ 義nghĩa 也dã 。
三tam 現hiện 相tướng 者giả 。 猶do 是thị 上thượng 三tam 相tương/tướng 中trung 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 但đãn 此thử 中trung 。 為vi 明minh 離ly 轉chuyển 識thức 無vô 別biệt 境cảnh 相tướng 故cố 。 舉cử 能năng 現hiện 明minh 所sở 現hiện 境cảnh 。
言ngôn 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 現hiện 色sắc 相tướng 者giả 。 如như 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 大đại 惠huệ 。 廣quảng 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 識thức 。 廣quảng 說thuyết 八bát 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。
謂vị 真chân 識thức 。 現hiện 識thức 。 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 持trì 諸chư 色sắc 像tượng 。 現hiện 識thức 處xứ 現hiện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 此thử 文văn 中trung 。 說thuyết 現hiện 義nghĩa 云vân 。 以dĩ 一nhất 切thiết 時thời 。 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 。 常thường 在tại 前tiền 故cố 。 當đương 知tri 。 現hiện 識thức 定định 在tại 第đệ 八bát 。 其kỳ 業nghiệp 識thức 等đẳng 。 與dữ 此thử 作tác 本bổn 。 其kỳ 相tương/tướng 彌di 細tế 。 如như 何hà 強cường/cưỡng 將tương 置trí 七thất 識thức 中trung 。 甚thậm 可khả 乎hồ 。
言ngôn 隨tùy 其kỳ 五ngũ 塵trần 對đối 至chí 即tức 現hiện 者giả 。 隨tùy 所sở 起khởi 相tương/tướng 皆giai 不bất 離ly 見kiến 。 唯duy 於ư 能năng 見kiến 鏡kính 中trung 而nhi 現hiện 故cố 。 言ngôn 對đối 至chí 即tức 現hiện 。 就tựu 實thật 而nhi 言ngôn 。 亦diệc 現hiện 法pháp 塵trần 。 且thả 約ước 塵trần 顯hiển 。 略lược 舉cử 之chi 耳nhĩ 。 問vấn 此thử 識thức 境cảnh 界giới 寬khoan 狹hiệp 云vân 何hà 。 此thử 論luận 中trung 。 但đãn 說thuyết 五ngũ 塵trần 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 分phân 別biệt 現hiện 境cảnh 自tự 身thân 資tư 生sanh 器khí 世thế 間gian 等đẳng 。 一nhất 時thời 而nhi 知tri 。 非phi 是thị 前tiền 後hậu 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 此thử 由do 了liễu 別biệt 二nhị 種chủng 境cảnh 故cố 轉chuyển 。 一nhất 由do 了liễu 別biệt 內nội 執chấp 受thọ 者giả 。 謂vị 了liễu 別biệt 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。 妄vọng 執chấp 習tập 氣khí 。 及cập 諸chư 色sắc 根căn 。 根căn 所sở 依y 處xứ 。 謂vị 有hữu 色sắc 界giới 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 唯duy 有hữu 妄vọng 執chấp 習tập 氣khí 了liễu 別biệt 。 二nhị 了liễu 別biệt 外ngoại 無vô 分phần/phân 相tương/tướng 器khí 者giả 。 謂vị 了liễu 別biệt 依y 止chỉ 。 緣duyên 內nội 執chấp 受thọ 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 故cố 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 器khí 世thế 界giới 相tương/tướng 。 譬thí 如như 燈đăng 炎diễm 。 生sanh 時thời 。 內nội 執chấp 受thọ 識thức 。 外ngoại 發phát 光quang 明minh 。 如như 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 內nội 緣duyên 執chấp 受thọ 境cảnh 。 外ngoại 緣duyên 器khí 世thế 界giới 境cảnh 。 生sanh 起khởi 道Đạo 理lý 。 應ưng 知tri 。 亦diệc 爾nhĩ 。 中trung 邊biên 論luận 云vân 。 此thử 識thức 所sở 取thủ 。 四tứ 種chủng 境cảnh 界giới 。 謂vị 。 塵trần 。 根căn 。 我ngã 。 及cập 識thức 所sở 攝nhiếp 。 所sở 取thủ 既ký 無vô 。 能năng 緣duyên 本bổn 識thức 。 亦diệc 爾nhĩ 得đắc 生sanh 。 若nhược 依y 中trung 邊biên 論luận 及cập 楞lăng 伽già 經kinh 則tắc 習tập 氣khí 等đẳng 。 非phi 此thử 識thức 境cảnh 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 論luận 。 聲thanh 塵trần 及cập 七thất 種chủng 識thức 等đẳng 。 非phi 其kỳ 所sở 緣duyên 。 依y 此thử 論luận 說thuyết 。 現hiện 根căn 及cập 識thức 等đẳng 。 亦diệc 非phi 此thử 識thức 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 。 如như 是thị 相tương 違vi 云vân 何hà 和hòa 會hội 。 答đáp 此thử 非phi 相tướng 違vi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 以dĩ 言ngôn 唯duy 緣duyên 如như 此thử 法pháp 故cố 。 不bất 言ngôn 餘dư 法pháp 非phi 境cảnh 界giới 故cố 。 問vấn 雖tuy 無vô 相tướng 違vi 。 而nhi 有hữu 不bất 同đồng 。 不bất 同đồng 之chi 意ý 。 可khả 得đắc 而nhi 聞văn 乎hồ 。 答đáp 不bất 同đồng 之chi 意ý 。 各các 有hữu 道Đạo 理lý 。 如như 中trung 邊biên 論luận 。 欲dục 明minh 現hiện 起khởi 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 本bổn 識thức 所sở 現hiện 。 離ly 識thức 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 是thị 故cố 唯duy 說thuyết 。 現hiện 行hành 諸chư 法pháp 。 習tập 氣khí 種chủng 子tử 。 其kỳ 相tương/tướng 不bất 顯hiển 。 與dữ 識thức 無vô 異dị 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 瑜du 伽già 論luận 等đẳng 。 為vi 顯hiển 諸chư 相tướng 無vô 有hữu 離ly 見kiến 自tự 相tương 續tục 者giả 故cố 。 除trừ 心tâm 心tâm 法pháp 。 以dĩ 外ngoại 諸chư 餘dư 相tương 續tục 之chi 法pháp 。 說thuyết 為vi 此thử 識thức 所sở 了liễu 別biệt 。 諸chư 心tâm 之chi 法pháp 。 離ly 塵trần 不bất 立lập 。 其kỳ 義nghĩa 自tự 顯hiển 故cố 。 不bất 別biệt 說thuyết 。 諸chư 餘dư 論luận 顯hiển 沒một 之chi 意ý 。 准chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 不bất 可khả 偏thiên 執chấp 一nhất 隅ngung 。 以dĩ 謗báng 通thông 方phương 之chi 說thuyết 也dã 。 且thả 止chỉ 傍bàng 論luận 今kim 釋thích 大đại 文văn 。
第đệ 四Tứ 智Trí 識thức 者giả 。 是thị 第đệ 七thất 識thức 上thượng 六lục 相tương/tướng 中trung 初sơ 智trí 相tương/tướng 也dã 。 愛ái 果quả 名danh 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 分phân 別biệt 彼bỉ 法pháp 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 言ngôn 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 也dã 。
相tương 續tục 識thức 者giả 。 即tức 是thị 意ý 識thức 。 上thượng 六lục 相tương/tướng 中trung 相tương 續tục 相tương/tướng 也dã 。
以dĩ 念niệm 相tương 應ứng 不bất 斷đoạn 故cố 者giả 。 是thị 約ước 自tự 體thể 不bất 斷đoạn 。 釋thích 相tương 續tục 名danh 。
住trụ 持trì 。 以dĩ 下hạ 。 約ước 其kỳ 功công 能năng 。 釋thích 相tương 續tục 名danh 。 此thử 識thức 能năng 起khởi 愛ái 取thủ 故cố 。 能năng 引dẫn 持trì 過quá 去khứ 無vô 明minh 所sở 發phát 諸chư 行hành 。 令linh 成thành 堪kham 任nhậm 來lai 果quả 之chi 有hữu 。 故cố 言ngôn 住trụ 持trì 過quá 去khứ 之chi 果quả 令linh 不bất 失thất 故cố 。 此thử 義nghĩa 具cụ 如như 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 又hựu 識thức 能năng 起khởi 潤nhuận 生sanh 煩phiền 惱não 。 能năng 使sử 業nghiệp 果quả 續tục 生sanh 不bất 絕tuyệt 。 故cố 言ngôn 成thành 就tựu 現hiện 未vị 等đẳng 報báo 。 無vô 差sai 違vi 故cố 。 如như 是thị 三tam 世thế 。 因nhân 果quả 流lưu 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 。 功công 在tại 意ý 識thức 故cố 名danh 相tướng 續tục 。
言ngôn 念niệm 已dĩ # 事sự 慮lự 未vị 來lai 事sự 者giả 。 顯hiển 此thử 識thức 用dụng 不bất 同đồng 智trí 識thức 。 以dĩ 彼bỉ 但đãn 緣duyên 現hiện 在tại 境cảnh 故cố 。 由do 此thử 文văn 證chứng 。 故cố 知tri 。 此thử 相tương 續tục 識thức 。 正chánh 是thị 意ý 識thức 。 不bất 同đồng 上thượng 說thuyết 相tương 續tục 心tâm 也dã 。
是thị 故cố 。 以dĩ 下hạ 。 結kết 成thành 唯duy 識thức 。 是thị 上thượng 所sở 明minh 五ngũ 種chủng 識thức 等đẳng 。 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 皆giai 依y 一nhất 心tâm 義nghĩa 故cố 。 三tam 界giới 虛hư 偽ngụy 。 唯duy 心tâm 所sở 作tác 也dã 。
言ngôn 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 從tùng 妄vọng 念niệm 而nhi 生sanh 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 即tức 分phân 別biệt 自tự 心tâm 心tâm 不bất 見kiến 心tâm 無vô 相tướng 可khả 得đắc 者giả 。 如như 十thập 卷quyển 經kinh 偈kệ 云vân 。 身thân 資tư 生sanh 住trụ 持trì 。 若nhược 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 中trung 應ưng 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 而nhi 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 如như 刀đao 不bất 自tự 割cát 。 指chỉ 亦diệc 不bất 自tự 指chỉ 。 如như 目mục 不bất 自tự 見kiến 。 其kỳ 事sự 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 若nhược 其kỳ 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 諸chư 事sự 。 如như 其kỳ 所sở 見kiến 。 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 則tắc 有hữu 二nhị 故cố 。 而nhi 其kỳ 夢mộng 中trung 實thật 無vô 能năng 取thủ 所sở 所sở 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 界giới 諸chư 心tâm 。 皆giai 如như 此thử 夢mộng 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 分phân 別biệt 即tức 分phân 別biệt 自tự 心tâm 。 而nhi 論luận 自tự 心tâm 不bất 能năng 自tự 見kiến 。 如như 刀đao 指chỉ 等đẳng 。 故cố 言ngôn 心tâm 不bất 見kiến 心tâm 。 現hiện 無vô 他tha 可khả 見kiến 。 亦diệc 不bất 自tự 見kiến 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 所sở 見kiến 無vô 故cố 。 能năng 見kiến 不bất 成thành 。 能năng 見kiến 所sở 見kiến 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 除trừ 此thử 之chi 外ngoại 。 更cánh 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。 如như 彼bỉ 偈kệ 云vân 。 非phi 他tha 非phi 因nhân 。 非phi 分phân 別biệt 分phân 別biệt 事sự 。 五ngũ 法pháp 及cập 二nhị 心tâm 。 寂tịch 靜tĩnh 無vô 如như 是thị 。 問vấn 如như 集tập 量lượng 論luận 諸chư 說thuyết 。 心tâm 心tâm 法pháp 皆giai 證chứng 自tự 體thể 。 是thị 名danh 現hiện 量lượng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如như 不bất 曾tằng 見kiến 。 不bất 應ưng 憶ức 念niệm 。 此thử 中trung 經kinh 說thuyết 云vân 。 不bất 自tự 見kiến 如như 是thị 。 相tương 違vi 云vân 何hà 會hội 通thông 。 答đáp 此thử 有hữu 異dị 意ý 。 欲dục 不bất 相tương 違vi 。 何hà 者giả 。 此thử 經Kinh 論luận 意ý 。 欲dục 明minh 離ly 見kiến 分phần/phân 外ngoại 無vô 別biệt 相tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 現hiện 無vô 所sở 見kiến 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 即tức 此thử 見kiến 分phần/phân 反phản 見kiến 見kiến 分phần/phân 。 非phi 二nhị 用dụng 故cố 外ngoại 向hướng 起khởi 故cố 。 故cố 以dĩ 刀đao 指chỉ 為vi 同đồng 法pháp 喻dụ 。 集tập 量lượng 論luận 意ý 。 雖tuy 其kỳ 見kiến 分phần/phân 不bất 能năng 自tự 見kiến 。 而nhi 有hữu 自tự 證chứng 分phần/phân 用dụng 。 能năng 證chứng 見kiến 分phân 之chi 體thể 。 以dĩ 用dụng 有hữu 異dị 故cố 。 向hướng 內nội 起khởi 故cố 。 故cố 以dĩ 燈đăng 炎diễm 為vi 同đồng 法pháp 喻dụ 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。 又hựu 復phục 此thử 經Kinh 論luận 中trung 。 為vi 顯hiển 實thật 相tướng 故cố 。 就tựu 非phi 有hữu 義nghĩa 。 說thuyết 無vô 自tự 見kiến 。 集tập 量lượng 論luận 主chủ 。 為vi 立lập 假giả 名danh 故cố 。 依y 非phi 無vô 義nghĩa 。 說thuyết 有hữu 自tự 證chứng 。 然nhiên 假giả 名danh 不bất 動động 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 不bất 懷hoài 假giả 名danh 。 不bất 懷hoài 不bất 動động 。 有hữu 何hà 相tương 違vi 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 。 離ly 見kiến 無vô 相tướng 故cố 。 見kiến 不bất 見kiến 相tương/tướng 。 而nhi 餘dư 處xứ 。 說thuyết 相tương/tướng 分phần/phân 非phi 見kiến 分phần/phân 故cố 見kiến 能năng 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 如như 是thị 相tương 違vi 何hà 不bất 致trí 怪quái 。 當đương 知tri 。 如như 前tiền 亦diệc 不bất 相tương 懷hoài 。 又hựu 說thuyết 。 為vi 顯hiển 假giả 有hữu 故cố 。 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 有hữu 見kiến 。 為vi 顯hiển 假giả 無vô 故cố 。 說thuyết 無vô 相tướng 無vô 見kiến 。 假giả 有hữu 不bất 當đương 於ư 有hữu 故cố 。 不bất 動động 於ư 無vô 。 假giả 無vô 不bất 當đương 於ư 無vô 故cố 。 不bất 懷hoài 於ư 有hữu 。 不bất 懷hoài 於ư 有hữu 故cố 。 宛uyển 然nhiên 而nhi 有hữu 。 不bất 動động 無vô 故cố 。 宛uyển 然nhiên 而nhi 無vô 。 故cố 如như 是thị 甚thậm 深thâm 。 因nhân 緣duyên 道Đạo 理lý 。 蕭tiêu 焉yên 靡mĩ 據cứ 。 蕩đãng 然nhiên 無vô 礙ngại 。 豈khởi 容dung 違vi 諍tranh 於ư 其kỳ 問vấn 哉tai 。
復phục 次thứ 。 以dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 意ý 識thức 章chương 門môn 。 意ý 識thức 猶do 是thị 先tiên 相tương 續tục 識thức 。 但đãn 就tựu 其kỳ 能năng 與dữ 法pháp 執chấp 麁thô 念niệm 相tương 應ứng 生sanh 後hậu 義nghĩa 邊biên 。 名danh 相tướng 續tục 識thức 。 約ước 其kỳ 從tùng 前tiền 念niệm 生sanh 。 能năng 起khởi 見kiến 愛ái 煩phiền 惱não 義nghĩa 邊biên 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 故cố 言ngôn 意ý 識thức 者giả 。 即tức 此thử 相tương 續tục 識thức 。 上thượng 六lục 相tương/tướng 內nội 受thọ 相tương/tướng 行hành 蘊uẩn 。 相tương 從tùng 入nhập 此thử 意ý 識thức 中trung 攝nhiếp 。 又hựu 此thử 論luận 且thả 依y 一nhất 意ý 識thức 門môn 故cố 。 不bất 別biệt 出xuất 五ngũ 識thức 相tương/tướng 也dã 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。
言ngôn 依y 無vô 明minh 熏huân 習tập 。 以dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 顯hiển 因nhân 緣duyên 體thể 相tướng 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 心tâm 體thể 。 顯hiển 因nhân 體thể 相tướng 染nhiễm 淨tịnh 難nan 測trắc 。 二nhị 不bất 達đạt 以dĩ 下hạ 。 約ước 諸chư 染nhiễm 淨tịnh 。 明minh 緣duyên 體thể 相tướng 差sai 別biệt 之chi 義nghĩa 初sơ 言ngôn 依y 無vô 明minh 熏huân 習tập 所sở 起khởi 識thức 者giả 。 牒điệp 上thượng 依y 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 說thuyết 有hữu 無vô 明minh 不bất 覺giác 而nhi 起khởi 。 此thử 文văn 正chánh 明minh 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 故cố 言ngôn 無vô 明minh 所sở 起khởi 識thức 也dã 。 若nhược 此thử 心tâm 體thể 。 一nhất 向hướng 生sanh 滅diệt 。 直trực 是thị 染nhiễm 心tâm 。 則tắc 非phi 難nan 了liễu 。 又hựu 若nhược 一nhất 向hướng 常thường 住trụ 。 唯duy 是thị 淨tịnh 心tâm 。 亦diệc 非phi 難nan 知tri 。 設thiết 使sử 體thể 實thật 淨tịnh 。 而nhi 相tương 似tự 染nhiễm 者giả 。 亦diệc 可khả 易dị 解giải 。 如như 其kỳ 識thức 體thể 動động 。 而nhi 空không 性tánh 靜tĩnh 者giả 。 有hữu 何hà 難nan 了liễu 。 而nhi 今kim 此thử 心tâm 。 體thể 淨tịnh 而nhi 體thể 染nhiễm 。 心tâm 動động 而nhi 心tâm 靜tĩnh 。 染nhiễm 淨tịnh 無vô 二nhị 動động 靜tĩnh 莫mạc 別biệt 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 而nhi 亦diệc 非phi 一nhất 。 如như 是thị 之chi 絕tuyệt 故cố 難nan 可khả 知tri 。
言ngôn 心tâm 自tự 性tánh 淨tịnh 而nhi 有hữu 其kỳ 染nhiễm 心tâm 者giả 。 是thị 明minh 淨tịnh 而nhi 恆hằng 染nhiễm 。
雖tuy 有hữu 染nhiễm 心tâm 而nhi 常thường 恆hằng 不bất 反phản 者giả 。 是thị 顯hiển 動động 而nhi 常thường 靜tĩnh 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 唯duy 佛Phật 窮cùng 了liễu 。 如như 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 是thị 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 垢cấu 染nhiễm 不bất 淨tịnh 。 我ngã 依y 此thử 義nghĩa 。 為vi 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 。 及cập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 共cộng 七thất 識thức 生sanh 名danh 轉chuyển 滅diệt 相tương/tướng 。 大đại 惠huệ 。 如Như 來Lai 藏tạng 阿a 梨lê 耶da 識thức 境cảnh 界giới 。 我ngã 今kim 與dữ 汝nhữ 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 甚thậm 深thâm 智trí 者giả 。 能năng 了liễu 分phân 別biệt 此thử 二nhị 種chủng 法pháp 。 諸chư 餘dư 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 及cập 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 執chấp 著trước 名danh 字tự 者giả 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 如như 是thị 二nhị 法Pháp 。 正chánh 謂vị 此thử 乎hồ 。
不bất 達đạt 。 以dĩ 下hạ 。 明minh 緣duyên 體thể 相tướng 及cập 差sai 別biệt 義nghĩa 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 諸chư 染nhiễm 相tướng 差sai 別biệt 麁thô 顯hiển 治trị 斷đoạn 位vị 地địa 。 二nhị 相tương 應ứng 義nghĩa 者giả 以dĩ 下hạ 。 明minh 諸chư 染nhiễm 法pháp 相tướng 應ưng 。 不bất 相tương 應ứng 義nghĩa 。 三tam 又hựu 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 以dĩ 下hạ 。 舉cử 諸chư 染nhiễm 法pháp 明minh 二nhị 障chướng 義nghĩa 。 初sơ 中trung 亦diệc 三tam 。 先tiên 明minh 無vô 明minh 相tướng 。 次thứ 明minh 染nhiễm 心tâm 差sai 別biệt 。 兼kiêm 顯hiển 治trị 斷đoạn 。 後hậu 方phương 明minh 。 前tiền 無vô 明minh 治trị 斷đoạn 。 所sở 以dĩ 不bất 次thứ 第đệ 者giả 。 欲dục 明minh 直trực 就tựu 無vô 明minh 漸tiệm 治trị 之chi 相tướng 。 不bất 顯hiển 但đãn 除trừ 甚thậm 染nhiễm 心tâm 。 從tùng 麁thô 至chí 細tế 。 能năng 令linh 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 隨tùy 有hữu 漸tiệm 捨xả 漸tiệm 輒triếp 之chi 義nghĩa 。 為vi 是thị 義nghĩa 故cố 。 無vô 明minh 治trị 斷đoạn 。 在tại 後hậu 方phương 說thuyết 。 此thử 中trung 云vân 染nhiễm 。 即tức 上thượng 意ý 識thức 。 并tinh 開khai 五ngũ 種chủng 意ý 。 但đãn 令linh 除trừ 時thời 從tùng 麁thô 至chí 細tế 。 故cố 逆nghịch 次thứ 說thuyết 耳nhĩ 。
初sơ 執chấp 相tướng 應ưng 染nhiễm 者giả 。 是thị 上thượng 意ý 識thức 所sở 起khởi 見kiến 修tu 煩phiền 惱não 。 如như 上thượng 云vân 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 種chủng 種chủng 妄vọng 執chấp 。 乃nãi 至chí 此thử 識thức 依y 。 見kiến 愛ái 煩phiền 惱não 增tăng 長trưởng 義nghĩa 故cố 。
言ngôn 信tín 相tương 應ứng 地địa 能năng 離ly 者giả 。 三tam 賢hiền 之chi 中trung 十thập 解giải 位vị 也dã 。 如như 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 伏phục 忍nhẫn 聖thánh 胎thai 。 三tam 十thập 人nhân 十thập 信tín 十thập 心tâm 賢hiền 心tâm 。 入nhập 此thử 位vị 中trung 。 見kiến 修tu 麁thô 惑hoặc 。 不bất 得đắc 現hiện 行hành 。 故cố 名danh 為vi 離ly 。 當đương 知tri 。 此thử 論luận 上thượng 下hạ 所sở 明minh 。 皆giai 約ước 現hiện 行hành 。 以dĩ 說thuyết 治trị 斷đoạn 。 不bất 論luận 種chủng 子tử 。 是thị 故cố 與dữ 餘dư 經kinh 所sở 說thuyết 治trị 斷đoạn 位vị 地địa 。 亦diệc 有hữu 懸huyền 珠châu 。 不bất 可khả 致trí 怪quái 。
第đệ 二nhị 不bất 斷đoạn 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 。 五ngũ 種chủng 意ý 中trung 第đệ 五ngũ 相tương 續tục 識thức 。 與dữ 法pháp 我ngã 執chấp 相tướng 應ưng 不bất 斷đoạn 故cố 。 得đắc 入nhập 初Sơ 地Địa 。 法pháp 空không 觀quán 時thời 。 究cứu 竟cánh 離ly 也dã 。 第đệ 三tam 分phân 別biệt 智trí 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 五ngũ 意ý 之chi 中trung 。 第đệ 四Tứ 智Trí 識thức 。 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 。 二nhị 空không 起khởi 時thời 。 則tắc 不bất 現hiện 行hành 。 出xuất 觀quán 緣duyên 俗tục 。 任nhậm 運vận 心tâm 時thời 。 亦diệc 得đắc 現hiện 行hành 。 故cố 言ngôn 漸tiệm 離ly 。 七thất 地địa 以dĩ 去khứ 。 永vĩnh 滅diệt 不bất 起khởi 。 名danh 究cứu 竟cánh 離ly 。 此thử 義nghĩa 如như 解giải 深thâm 密mật 經kinh 說thuyết 。 論luận 其kỳ 種chủng 子tử 。 至chí 金kim 剛cang 心tâm 。 方phương 乃nãi 頓đốn 斷đoạn 。 如như 離ly 論luận 中trung 之chi 所sở 廣quảng 說thuyết 。 上thượng 來lai 三tam 染nhiễm 。 行hành 相tương/tướng 是thị 麁thô 。 具cụ 三tam 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。
第đệ 四tứ 現hiện 色sắc 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 。 即tức 五ngũ 意ý 中trung 第đệ 三tam 現hiện 識thức 。 如như 明minh 鏡kính 中trung 。 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 故cố 。
色sắc 自tự 在tại 地địa 者giả 。 是thị 第đệ 八bát 地địa 。
第đệ 五ngũ 能năng 見kiến 心tâm 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 。 五ngũ 中trung 第đệ 二nhị 轉chuyển 識thức 。 依y 於ư 動động 心tâm 能năng 見kiến 相tương/tướng 故cố 。
心tâm 自tự 在tại 地địa 。 是thị 第đệ 九cửu 地địa 。
六lục 根căn 本bổn 業nghiệp 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 者giả 。 五ngũ 中trung 第đệ 一nhất 業nghiệp 識thức 。 依y 無vô 明minh 力lực 不bất 覺giác 念niệm 動động 故cố 。
菩Bồ 薩Tát 盡tận 地địa 者giả 。 是thị 第đệ 十Thập 地Địa 及cập 無vô 垢cấu 地địa 。 總tổng 為vi 一nhất 位vị 也dã 。 就tựu 實thật 。 論luận 云vân 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 。 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 現hiện 相tướng 起khởi 。 但đãn 此thử 地địa 中trung 。 已dĩ 得đắc 淨tịnh 土độ 自tự 在tại 。 麁thô 色sắc 永vĩnh 不bất 現hiện 起khởi 。 故cố 說thuyết 離ly 耳nhĩ 。 又hựu 九cửu 地địa 以dĩ 上thượng 。 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 能năng 見kiến 。 但đãn 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 見kiến 相tương/tướng 轉chuyển 細tế 。 故cố 說thuyết 離ly 也dã 。 所sở 以dĩ 得đắc 知tri 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 依y 於ư 業nghiệp 識thức 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 究cứu 竟cánh 地địa 所sở 見kiến 者giả 。 名danh 為vi 報báo 身thân 。 若nhược 離ly 業nghiệp 識thức 。 則tắc 無vô 見kiến 相tương/tướng 。 知tri 業nghiệp 識thức 未vị 盡tận 之chi 時thời 。 能năng 見kiến 之chi 相tướng 亦diệc 不bất 相tương 離ly 也dã 。 次thứ 下hạ 。 第đệ 二nhị 明minh 相tướng 應ưng 。 不bất 相tương 應ứng 義nghĩa 。 初sơ 三tam 染nhiễm 名danh 相tướng 應ưng 。 後hậu 三tam 染nhiễm 及cập 無vô 明minh 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 。 如như 上thượng 言ngôn 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 忽hốt 然nhiên 起khởi 念niệm 名danh 為vi 無vô 明minh 故cố 。
心tâm 念niệm 法pháp 異dị 者giả 。 謂vị 煩phiền 惱não 數số 法pháp 。 其kỳ 相tương/tướng 各các 異dị 。 如như 分phân 別biệt 智trí 相tương 應ứng 染nhiễm 中trung 我ngã 見kiến 愛ái 我ngã 我ngã 慢mạn 業nghiệp 異dị 也dã 。 迦ca 延diên 經kinh 中trung 說thuyết 云vân 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 念niệm 法Pháp 。 當đương 知tri 。 此thử 中trung 心tâm 念niệm 法pháp 者giả 。 是thị 心tâm 所sở 念niệm 法Pháp 。 皆giai 是thị 心tâm 數số 之chi 別biệt 名danh 也dã 。
依y 染nhiễm 淨tịnh 差sai 別biệt 者giả 。 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 差sai 別biệt 等đẳng 也dã 。
知tri 相tương/tướng 同đồng 者giả 。 能năng 知tri 相tương/tướng 同đồng 。
緣duyên 相tương/tướng 同đồng 者giả 。 所sở 緣duyên 相tương/tướng 同đồng 。 此thử 中trung 依y 三tam 等đẳng 。 說thuyết 相tương 應ứng 名danh 。
言ngôn 心tâm 念niệm 法pháp 異dị 者giả 。 是thị 體thể 等đẳng 義nghĩa 。 諸chư 煩phiền 惱não 數số 。 各các 有hữu 一nhất 體thể 。 皆giai 無vô 第đệ 二nhị 故cố 。
知tri 相tương/tướng 同đồng 者giả 。 是thị 智trí 等đẳng 義nghĩa 。
緣duyên 相tương/tướng 同đồng 者giả 。 是thị 緣duyên 等đẳng 義nghĩa 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 問vấn 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 不bất 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 一nhất 時thời 俱câu 有hữu 一nhất 一nhất 而nhi 轉chuyển 。 而nhi 此thử 中trung 說thuyết 知tri 相tương/tướng 亦diệc 同đồng 。 如như 是thị 相tương 違vi 云vân 何hà 和hòa 會hội 。 答đáp 二nhị 義nghĩa 俱câu 有hữu 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 何hà 者giả 。 如như 我ngã 見kiến 是thị 見kiến 性tánh 行hành 。 我ngã 愛ái 是thị 愛ái 性tánh 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 別biệt 。 各các 不bất 同đồng 行hành 。 而nhi 見kiến 愛ái 等đẳng 。 皆giai 作tác 我ngã 緣duyên 。 約ước 此thử 義nghĩa 邊biên 。 名danh 知tri 相tương/tướng 同đồng 。 故cố 知tri 此thử 二nhị 爾nhĩ 不bất 相tương 妨phương 也dã 。
言ngôn 即tức 心tâm 不bất 覺giác 常thường 無vô 別biệt 異dị 者giả 。 此thử 明minh 無vô 體thể 等đẳng 義nghĩa 。 以dĩ 離ly 心tâm 外ngoại 無vô 別biệt 煩phiền 惱não 數số 法pháp 差sai 別biệt 。 故cố 言ngôn 即tức 心tâm 不bất 覺giác 常thường 無vô 別biệt 異dị 。 既ký 無vô 體thể 等đẳng 餘dư 二nhị 何hà 寄ký 。 由do 是thị 不bất 有hữu 同đồng 知tri 同đồng 緣duyên 。 故cố 言ngôn 不bất 同đồng 知tri 相tương/tướng 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。 問vấn 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 五ngũ 數số 相tương 應ứng 。 即tức 是thị 此thử 中trung 能năng 見kiến 心tâm 染nhiễm 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 。 答đáp 此thử 論luận 之chi 意ý 。 約ước 煩phiền 惱não 數số 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 說thuyết 名danh 相tướng 應ưng 。 能năng 見kiến 心tâm 染nhiễm 。 無vô 煩phiền 惱não 數số 。 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 雖tuy 有hữu 微vi 細tế 遍biến 行hành 五ngũ 數số 。 心tâm 與dữ 法pháp 通thông 達đạt 無vô 相tướng 。 而nhi 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 是thị 通thông 法pháp 執chấp 。 而nhi 無vô 別biệt 討thảo 惠huệ 數số 之chi 見kiến 。 故cố 無vô 別biệt 相tướng 法pháp 我ngã 執chấp 也dã 。 所sở 以dĩ 得đắc 知tri 。 阿a 賴lại 耶da 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 者giả 。 如như 解giải 深thâm 密mật 經kinh 說thuyết 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 唯duy 有hữu 所sở 知tri 障chướng 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 而nhi 此thử 位vị 中trung 。 餘dư 七thất 識thức 惑hoặc 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 唯duy 有hữu 阿a 賴lại 耶da 識thức 現hiện 行hành 。 故cố 知tri 。 此thử 識thức 是thị 所sở 知tri 障chướng 。 若nhược 論luận 有hữu 種chủng 子tử 者giả 。 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 亦diệc 猶do 未vị 盡tận 。 故cố 知tri 。 彼bỉ 說thuyết 正chánh 約ước 現hiện 行hành 所sở 知tri 障chướng 也dã 。
又hựu 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 者giả 。 已dĩ 下hạ 。 第đệ 三tam 束thúc 作tác 二nhị 障chướng 。 然nhiên 二nhị 障chướng 之chi 義nghĩa 。 略lược 有hữu 二nhị 門môn 。 二nhị 二nhị 棄khí 通thông 障chướng 。 十thập 使sử 煩phiền 惱não 。 能năng 使sử 流lưu 轉chuyển 。 障chướng 涅Niết 槃Bàn 果quả 。 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 。 菩Bồ 薩Tát 別biệt 障chướng 法pháp 執chấp 等đẳng 惑hoặc 。 迷mê 所sở 知tri 境cảnh 。 障chướng 菩Bồ 提Đề 果quả 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 此thử 門môn 如như 餘dư 經kinh 論luận 所sở 說thuyết 。 二nhị 一nhất 切thiết 動động 念niệm 取thủ 相tương/tướng 等đẳng 心tâm 。 違vi 如như 理lý 智trí 寂tịch 靜tĩnh 之chi 性tánh 。 名danh 煩phiền 惱não 礙ngại 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 昏hôn 迷mê 不bất 覺giác 。 違vi 如như 量lượng 智trí 覺giác 察sát 之chi 用dụng 。 名danh 為vi 智trí 礙ngại 。 念niệm 此thử 論luận 中trung 。 約ước 後hậu 門môn 義nghĩa 。 故cố 說thuyết 六lục 種chủng 染nhiễm 心tâm 。 名danh 煩phiền 惱não 礙ngại 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 名danh 為vi 智trí 礙ngại 。 然nhiên 以dĩ 相tương 當đương 。 無vô 明minh 應ưng 障chướng 理lý 智trí 。 染nhiễm 心tâm 障chướng 於ư 量lượng 智trí 。 何hà 不bất 爾nhĩ 者giả 。 未vị 必tất 爾nhĩ 故cố 。 未vị 必tất 之chi 意ý 如như 論luận 自tự 說thuyết 。 論luận 五ngũ 。
復phục 次thứ 。 以dĩ 下hạ 。 廣quảng 上thượng 立lập 義nghĩa 分phần/phân 中trung 。 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 生sanh 滅diệt 麁thô 細tế 之chi 相tướng 。 此thử 二nhị 以dĩ 下hạ 。 次thứ 明minh 麁thô 細tế 滅diệt 盡tận 之chi 義nghĩa 。 初sơ 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 正chánh 明minh 麁thô 細tế 後hậu 對đối 人nhân 分phân 別biệt 。
言ngôn 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 有hữu 二nhị 種chủng 者giả 。 此thử 明minh 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 相tương/tướng 有hữu 麁thô 細tế 。 非phi 謂vị 生sanh 滅diệt 剎sát 那na 有hữu 著trước 有hữu 微vi 。
一nhất 者giả 麁thô 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 者giả 。 六lục 種chủng 染nhiễm 中trung 初sơ 三tam 。 是thị 心tâm 相tương 應ứng 。 其kỳ 相tương/tướng 麁thô 顯hiển 故cố 名danh 相tướng 生sanh 滅diệt 也dã 。
二nhị 者giả 細tế 與dữ 心tâm 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 後hậu 之chi 三tam 染nhiễm 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 麁thô 心tâm 數số 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 其kỳ 體thể 微vi 細tế 。 恆hằng 流lưu 不bất 絕tuyệt 。 故cố 名danh 相tướng 續tục 生sanh 滅diệt 也dã 。 如như 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 滅diệt 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。
一nhất 者giả 相tương/tướng 滅diệt 。 二nhị 者giả 相tương 續tục 滅diệt 。 生sanh 住trụ 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 諸chư 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 。 生sanh 住trụ 滅diệt 所sở 說thuyết 流lưu 注chú 生sanh 及cập 相tương 生sanh 住trụ 滅diệt 。 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 經Kinh 中trung 直trực 出xuất 二nhị 名danh 。 不bất 別biệt 顯hiển 相tương/tướng 。 故cố 今kim 論luận 主chủ 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 也dã 對đối 人nhân 分phân 別biệt 中trung 。
麁thô 中trung 麁thô 者giả 。 前tiền 三tam 中trung 初sơ 二nhị 是thị 也dã 。
細tế 中trung 麁thô 者giả 。 後hậu 三tam 中trung 初sơ 二nhị 是thị 也dã 。
麁thô 中trung 之chi 細tế 。 前tiền 中trung 後hậu 一nhất 。
細tế 中trung 之chi 細tế 。 後hậu 中trung 後hậu 一nhất 。 以dĩ 前tiền 中trung 初sơ 二nhị 。 俱câu 在tại 意ý 識thức 。 行hành 相tương/tướng 是thị 麁thô 。 凡phàm 夫phu 所sở 知tri 。 前tiền 中trung 後hậu 一nhất 。 是thị 第đệ 七thất 識thức 。 行hành 相tương/tướng 不bất 麁thô 。 非phi 凡phàm 所sở 了liễu 後hậu 中trung 初sơ 二nhị 。 能năng 所sở 差sai 別biệt 菩Bồ 薩Tát 所sở 知tri 。 最tối 後hậu 一nhất 者giả 。 見kiến 相tương/tướng 未vị 分phần/phân 。 唯duy 佛Phật 窮cùng 了liễu 。 此thử 下hạ 明minh 滅diệt 盡tận 義nghĩa 。 將tương 說thuyết 滅diệt 義nghĩa 。 先tiên 明minh 智trí 緣duyên 。
言ngôn 二nhị 種chủng 生sanh 滅diệt 依y 無vô 明minh 熏huân 習tập 而nhi 有hữu 者giả 。 是thị 總tổng 說thuyết 也dã 。
所sở 謂vị 。 以dĩ 下hạ 別biệt 明minh 因nhân 緣duyên 。
言ngôn 不bất 覺giác 義nghĩa 者giả 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 。
妄vọng 作tác 境cảnh 者giả 。 現hiện 識thức 所sở 現hiện 境cảnh 也dã 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 二nhị 種chủng 生sanh 滅diệt 。 皆giai 依y 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 境cảnh 界giới 為vi 緣duyên 別biệt 而nhi 論luận 之chi 。 依y 無vô 明minh 因nhân 故cố 。 不bất 相tương 應ứng 心tâm 起khởi 。 依y 境cảnh 界giới 緣duyên 故cố 。 相tương 應ứng 心tâm 而nhi 起khởi 。 今kim 明minh 滅diệt 時thời 。 且thả 依y 別biệt 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 因nhân 滅diệt 故cố 不bất 相tương 應ứng 心tâm 滅diệt 緣duyên 故cố 相tương 應ứng 心tâm 滅diệt 也dã 。 具cụ 義nghĩa 而nhi 說thuyết 。 此thử 二nhị 種chủng 各các 有hữu 二nhị 。 因nhân 如như 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 大đại 惠huệ 。 不bất 思tư 議nghị 熏huân 及cập 不bất 思tư 議nghị 反phản 。 是thị 現hiện 識thức 因nhân 。 取thủ 種chủng 種chủng 塵trần 。 及cập 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 。 熏huân 是thị 分phân 別biệt 事sự 識thức 因nhân 。 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 熏huân 者giả 。 所sở 謂vị 。 無vô 明minh 以dĩ 能năng 熏huân 真Chân 如Như 不bất 可khả 量lượng 故cố 。 不bất 思tư 議nghị 反phản 者giả 。 所sở 謂vị 。 真Chân 如Như 愛ái 無vô 明minh 熏huân 不bất 可khả 。 遍biến 而nhi 反phản 。 故cố 此thử 熏huân 及cập 反phản 。 甚thậm 微vi 且thả 隱ẩn 。 故cố 所sở 起khởi 現hiện 識thức 行hành 相tương/tướng 。 微vi 細tế 不bất 是thị 相tương 應ứng 也dã 。 言ngôn 無vô 始thỉ 妄vọng 相tương/tướng 者giả 。 即tức 此thử 現hiện 識thức 。 以dĩ 從tùng 本bổn 來lai 未vị 曾tằng 離ly 想tưởng 故cố 。 如như 上thượng 文văn 云vân 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 未vị 曾tằng 離ly 念niệm 。 故cố 說thuyết 無vô 始thỉ 無vô 明minh 。 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 義nghĩa 。 亦diệc 如như 是thị 。 言ngôn 種chủng 種chủng 塵trần 者giả 。 猶do 是thị 現hiện 識thức 所sở 現hiện 諸chư 境cảnh 。 以dĩ 此thử 二nhị 法Pháp 。 熏huân 動động 梨lê 耶da 自tự 相tương/tướng 令linh 起khởi 七thất 識thức 波ba 浪lãng 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 及cập 境cảnh 麁thô 而nhi 且thả 顯hiển 故cố 。 所sở 起khởi 七thất 識thức 。 成thành 相tương 應ứng 心tâm 也dã 。 今kim 此thử 論luận 中trung 。 互hỗ 舉cử 一nhất 邊biên 故cố 細tế 中trung 。 唯duy 說thuyết 無vô 明minh 熏huân 。 麁thô 中trung 。 單đơn 舉cử 境cảnh 界giới 緣duyên 也dã 。 此thử 就tựu 從tùng 細tế 至chí 麁thô 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 因nhân 緣duyên 差sai 別biệt 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 四tứ 卷quyển 經kinh 。 大đại 惠huệ 。 若nhược 覆phú 彼bỉ 真chân 識thức 。 種chủng 種chủng 不bất 實thật 諸chư 虛hư 妄vọng 滅diệt 。 則tắc 一nhất 切thiết 相tương/tướng 識thức 滅diệt 。 是thị 名danh 相tướng 滅diệt 。 相tương 續tục 滅diệt 者giả 。 相tương 續tục 所sở 因nhân 滅diệt 。 則tắc 相tương 續tục 滅diệt 。 所sở 依y 滅diệt 及cập 所sở 緣duyên 滅diệt 。 則tắc 相tương 續tục 滅diệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 其kỳ 因nhân 故cố 。 依y 者giả 。 謂vị 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 熏huân 。 緣duyên 者giả 。 謂vị 自tự 心tâm 現hiện 等đẳng 識thức 境cảnh 妄vọng 想tưởng 。 此thử 經Kinh 就tựu 通thông 相tương/tướng 門môn 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 論luận 約ước 別biệt 義nghĩa 故cố 。 如như 前tiền 說thuyết 也dã 。 若nhược 汎# 論luận 生sanh 因nhân 緣duyên 。 諸chư 識thức 各các 有hữu 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 如như 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 有hữu 四tứ 種chủng 因nhân 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 何hà 等đẳng 數số 四tứ 。 一nhất 者giả 不bất 覺giác 。 自tự 內nội 身thân 取thủ 境cảnh 界giới 故cố 。 二nhị 者giả 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 色sắc 境cảnh 界giới 熏huân 習tập 故cố 。 三tam 者giả 識thức 自tự 性tánh 體thể 如như 是thị 故cố 。 四tứ 者giả 業nghiệp 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 相tương/tướng 故cố 。 四tứ 卷quyển 經Kinh 云vân 。 四tứ 因nhân 緣duyên 故cố 。 眼nhãn 識thức 轉chuyển 。 謂vị 自tự 心tâm 現hiện 攝nhiếp 受thọ 不bất 覺giác 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 。 過quá 色sắc 習tập 氣khí 計kế 著trước 。 識thức 性tánh 自tự 性tánh 。 欲dục 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 相tương/tướng 。 是thị 名danh 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 流lưu 處xứ 藏tạng 識thức 轉chuyển 識thức 浪lãng 生sanh 。 言ngôn 自tự 心tâm 現hiện 攝nhiếp 受thọ 不bất 覺giác 者giả 。 是thị 明minh 根căn 本bổn 無vô 明minh 因nhân 。 其kỳ 色sắc 麁thô 相tương/tướng 。 現hiện 識thức 所sở 現hiện 。 不bất 在tại 識thức 外ngoại 。 自tự 心tâm 所sở 攝nhiếp 故cố 。 言ngôn 自tự 心tâm 現hiện 攝nhiếp 受thọ 。 言ngôn 不bất 覺giác 者giả 。 無vô 明minh 不bất 覺giác 色sắc 塵trần 非phi 外ngoại 故cố 。 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。 令linh 取thủ 為vi 外ngoại 。 是thị 為vi 初sơ 因nhân 。 言ngôn 無vô 始thỉ 虛hư 偽ngụy 乃nãi 至chí 計kế 著trước 者giả 。 是thị 顯hiển 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 。 熏huân 習tập 因nhân 謂vị 現hiện 識thức 本bổn 來lai 。 取thủ 著trước 色sắc 塵trần 。 由do 此thử 習tập 氣khí 。 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。 令linh 取thủ 色sắc 塵trần 也dã 。 言ngôn 識thức 性tánh 者giả 。 是thị 顯hiển 自tự 類loại 因nhân 。 由do 前tiền 眼nhãn 識thức 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 由do 此thử 熏huân 習tập 後hậu 生sanh 眼nhãn 識thức 。 如như 前tiền 自tự 性tánh 也dã 。 言ngôn 欲dục 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 相tương/tướng 者giả 。 是thị 顯hiển 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 因nhân 。 謂vị 前tiền 眼nhãn 識thức 。 能năng 見kiến 色sắc 相tướng 。 意ý 識thức 緣duyên 此thử 能năng 見kiến 眼nhãn 識thức 。 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 取thủ 著trước 欲dục 見kiến 也dã 。 如như 說thuyết 眼nhãn 。 其kỳ 餘dư 諸chư 識thức 。 准chuẩn 之chi 。 可khả 知tri 。 問vấn 曰viết 以dĩ 下hạ 。 往vãng 復phục 重trùng 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 義nghĩa 。 言ngôn 若nhược 心tâm 體thể 滅diệt 則tắc 眾chúng 生sanh 斷đoạn 滅diệt 無vô 所sở 依y 止chỉ 者giả 。 自tự 相tương/tướng 梨lê 耶da 名danh 為vi 心tâm 體thể 。 其kỳ 餘dư 諸chư 識thức 。 說thuyết 名danh 眾chúng 生sanh 。 如như 十thập 卷quyển 經Kinh 云vân 。 若nhược 相tương 續tục 識thức 滅diệt 者giả 。 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 諸chư 識thức 應ưng 滅diệt 言ngôn 唯duy 癡si 滅diệt 故cố 心tâm 相tương 隨tùy 滅diệt 非phi 心tâm 智trí 滅diệt 者giả 。 但đãn 心tâm 動động 相tương/tướng 滅diệt 。 非phi 動động 相tương/tướng 滅diệt 。 非phi 動động 相tương/tướng 滅diệt 。 非phi 動động 之chi 心tâm 神thần 滅diệt 。 即tức 是thị 業nghiệp 相tương/tướng 滅diệt 。 自tự 相tương/tướng 不bất 滅diệt 義nghĩa 也dã 。 問vấn 此thử 識thức 自tự 相tương/tướng 。 為vi 當đương 一nhất 向hướng 染nhiễm 緣duyên 所sở 起khởi 。 為vi 當đương 亦diệc 有hữu 不bất 從tùng 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 是thị 一nhất 向hướng 為vi 緣duyên 所sở 起khởi 。 則tắc 染nhiễm 緣duyên 盡tận 時thời 。 自tự 相tương/tướng 亦diệc 滅diệt 若nhược 便tiện 自tự 相tương/tướng 義nghĩa 門môn 。 不bất 從tùng 染nhiễm 緣duyên 而nhi 成thành 。 則tắc 此thử 自tự 相tương/tướng 。 自tự 然nhiên 而nhi 有hữu 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 心tâm 體thể 但đãn 是thị 業nghiệp 惑hoặc 所sở 辨biện 。 是thị 異dị 熟thục 法pháp 故cố 。 或hoặc 業nghiệp 盡tận 時thời 。 本bổn 識thức 頓đốn 盡tận 。 然nhiên 於ư 佛Phật 果Quả 。 亦diệc 有hữu 福phước 惠huệ 二nhị 行hành 。 所sở 辨biện 鏡kính 智trí 。 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 雖tuy 復phục 業nghiệp 惑hoặc 。 福phước 惠huệ 所sở 減giảm 之chi 義nghĩa 不bất 同đồng 。 而nhi 其kỳ 心tâm 義nghĩa 。 二nhị 處xứ 無vô 異dị 。 由do 是thị 義nghĩa 說thuyết 。 心tâm 至chí 佛Phật 果Quả 耳nhĩ 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 自tự 相tương/tướng 心tâm 體thể 。 舉cử 體thể 為vi 彼bỉ 。 無vô 明minh 所sở 起khởi 。 而nhi 有hữu 是thị 動động 靜tĩnh 。 令linh 起khởi 。 非phi 是thị 辨biện 無vô 合hợp 有hữu 。 所sở 以dĩ 此thử 心tâm 之chi 動động 。 因nhân 無vô 明minh 動động 名danh 為vi 業nghiệp 相tương/tướng 。 此thử 動động 之chi 心tâm 。 本bổn 自tự 為vi 心tâm 名danh 為vi 自tự 相tương/tướng 。 自tự 相tương/tướng 義nghĩa 門môn 。 不bất 由do 無vô 明minh 。 然nhiên 即tức 此thử 無vô 明minh 。 所sở 動động 之chi 心tâm 。 亦diệc 有hữu 自tự 類loại 相tương 生sanh 之chi 義nghĩa 。 是thị 故cố 雖tuy 無vô 自tự 然nhiên 之chi 過quá 。 而nhi 有hữu 不bất 滅diệt 之chi 理lý 無vô 明minh 盡tận 時thời 。 業nghiệp 相tương/tướng 即tức 滅diệt 。 心tâm 隨tùy 始thỉ 覺giác 還hoàn 歸quy 本bổn 源nguyên 評bình 曰viết 。 二nhị 師sư 所sở 說thuyết 皆giai 有hữu 道Đạo 理lý 。 皆giai 依y 聖thánh 教giáo 之chi 所sở 說thuyết 故cố 。 何hà 者giả 。 若nhược 依y 顯hiển 了liễu 門môn 如như 前tiền 說thuyết 者giả 。 好hảo/hiếu 是thị 得đắc 瑜du 伽già 論luận 等đẳng 意ý 故cố 。 若nhược 依y 隱ẩn 密mật 門môn 如như 後hậu 說thuyết 者giả 。 好hảo/hiếu 得đắc 此thử 起khởi 信tín 論luận 等đẳng 意ý 故cố 。 是thị 不bất 可khả 偏thiên 執chấp 一nhất 隅ngung 。 又hựu 亦diệc 不bất 可khả 如như 言ngôn 取thủ 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 如như 初sơ 說thuyết 現hiện 而nhi 取thủ 義nghĩa 者giả 。 即tức 是thị 法pháp 我ngã 見kiến 。 若nhược 後hậu 說thuyết 而nhi 取thủ 義nghĩa 者giả 。 即tức 謂vị 人nhân 我ngã 執chấp 。 故cố 彼bỉ 二nhị 義nghĩa 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 。 而nhi 亦diệc 可khả 說thuyết 。 以dĩ 雖tuy 無vô 所sở 然nhiên 。 而nhi 非phi 不bất 然nhiên 故cố 。
復phục 次thứ 有hữu 四tứ 種chủng 熏huân 習tập 以dĩ 下hạ 。 廣quảng 釋thích 生sanh 滅diệt 門môn 。 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 正chánh 廣quảng 釋thích 意ý 在tại 於ư 前tiền 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 因nhân 言ngôn 熏huân 明minh 。 何hà 者giả 上thượng 言ngôn 。 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 其kỳ 能năng 攝nhiếp 義nghĩa 。 上thượng 已dĩ 廣quảng 說thuyết 能năng 生sanh 之chi 義nghĩa 。 猶do 未vị 分phân 明minh 。 是thị 故cố 此thử 下hạ 。 廣quảng 明minh 此thử 識thức 二nhị 義nghĩa 。 相tương/tướng 熏huân 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 義nghĩa 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 即tức 總tổng 明minh 染nhiễm 淨tịnh 熏huân 義nghĩa 。 二nhị 云vân 何hà 以dĩ 下hạ 。 別biệt 顯hiển 二nhị 種chủng 熏huân 習tập 之chi 相tướng 。 三tam 復phục 次thứ 以dĩ 下hạ 。 總tổng 約ước 二nhị 法pháp 明minh 盡tận 不bất 盡tận 義nghĩa 。 初sơ 中trung 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 。 是thị 本bổn 覺giác 義nghĩa 。 無vô 明minh 者giả 是thị 不bất 覺giác 義nghĩa 。 良lương 由do 一nhất 識thức 含hàm 此thử 二nhị 義nghĩa 。 更cánh 互hỗ 相tương 熏huân 遍biến 生sanh 一nhất 切thiết 。 此thử 是thị 正chánh 釋thích 經kinh 本bổn 之chi 中trung 不bất 思tư 議nghị 熏huân 變biến 義nghĩa 也dã 。 餘dư 文văn 可khả 解giải 。 問vấn 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 要yếu 具cụ 四tứ 義nghĩa 。 方phương 能năng 受thọ 熏huân 故cố 。 說thuyết 常thường 法pháp 。 不bất 能năng 受thọ 熏huân 。 何hà 故cố 。 此thử 中trung 說thuyết 以dĩ 無vô 明minh 熏huân 於ư 真Chân 如Như 。 答đáp 彼bỉ 論luận 且thả 約ước 可khả 思tư 議nghị 熏huân 故cố 。 說thuyết 常thường 法pháp 不bất 能năng 受thọ 熏huân 。 此thử 論luận 就tựu 於ư 不bất 思tư 議nghị 熏huân 故cố 。 說thuyết 無vô 明minh 熏huân 真Chân 如Như 真Chân 如Như 熏huân 無vô 明minh 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 熏huân 義nghĩa 異dị 故cố 。 二nhị 論luận 不bất 相tương 違vi 也dã 。 第đệ 二nhị 別biệt 明minh 。 中trung 先tiên 明minh 起khởi 染nhiễm 。 初sơ 略lược 後hậu 廣quảng 。 言ngôn 以dĩ 熏huân 習tập 故cố 即tức 有hữu 妄vọng 心tâm 者giả 。 是thị 業nghiệp 識thức 也dã 。 以dĩ 此thử 妄vọng 心tâm 。 熏huân 於ư 無vô 明minh 。 令linh 彼bỉ 無vô 明minh 不bất 了liễu 無vô 相tướng 。 故cố 使sử 妄vọng 心tâm 有hữu 能năng 見kiến 現hiện 諸chư 境cảnh 相tướng 故cố 。 言ngôn 不bất 覺giác 念niệm 起khởi 。 現hiện 妄vọng 境cảnh 界giới 。 不bất 覺giác 念niệm 起khởi 是thị 轉chuyển 相tương/tướng 也dã 。 妄vọng 境cảnh 界giới 是thị 現hiện 相tướng 也dã 。 以dĩ 此thử 境cảnh 界giới 熏huân 前tiền 妄vọng 心tâm 。 起khởi 七thất 識thức 浪lãng 執chấp 著trước 前tiền 境cảnh 。 故cố 言ngôn 即tức 熏huân 妄vọng 心tâm 合hợp 其kỳ 念niệm 著trước 等đẳng 。 略lược 說thuyết 竟cánh 。 此thử 下hạ 廣quảng 釋thích 。 言ngôn 增tăng 長trưởng 念niệm 者giả 。 法pháp 執chấp 分phân 別biệt 也dã 。 增tăng 長trưởng 取thủ 者giả 。 四tứ 取thủ 煩phiền 惱não 也dã 。 言ngôn 業nghiệp 識thức 根căn 本bổn 熏huân 習tập 者giả 。 以dĩ 此thử 業nghiệp 識thức 熏huân 習tập 無vô 明minh 迷mê 於ư 無vô 相tướng 故cố 。 起khởi 能năng 見kiến 及cập 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 見kiến 相tương/tướng 相tương 續tục 生sanh 死tử 不bất 絕tuyệt 。 此thử 見kiến 及cập 相tương/tướng 。 在tại 梨lê 耶da 識thức 。 彼bỉ 三tam 乘thừa 人nhân 雖tuy 離ly 分phân 別biệt 事sự 識thức 分phân 段đoạn 繫hệ 業nghiệp 麁thô 苦khổ 。 猶do 受thọ 梨lê 耶da 微vi 細tế 行hành 苦khổ 。 故cố 言ngôn 三tam 乘thừa 生sanh 滅diệt 苦khổ 也dã 。 言ngôn 增tăng 長trưởng 分phân 別biệt 事sự 識thức 熏huân 習tập 者giả 。 所sở 謂vị 意ý 識thức 見kiến 愛ái 煩phiền 惱não 之chi 所sở 增tăng 長trưởng 故cố 。 能năng 受thọ 三tam 界giới 。 繫hệ 業nghiệp 之chi 果quả 。 故cố 言ngôn 凡phàm 夫phu 業nghiệp 繫hệ 苦khổ 也dã 。 無vô 明minh 熏huân 中trung 。 言ngôn 根căn 本bổn 熏huân 習tập 者giả 。 謂vị 根căn 本bổn 無vô 明minh 熏huân 習tập 真Chân 如Như 。 令linh 其kỳ 動động 念niệm 。 是thị 名danh 業nghiệp 識thức 。 故cố 言ngôn 成thành 就tựu 業nghiệp 識thức 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 所sở 起khởi 見kiến 愛ái 熏huân 習tập 者giả 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 所sở 起khởi 見kiến 愛ái 。 熏huân 其kỳ 意ý 識thức 。 起khởi 麁thô 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 如như 上thượng 文văn 云vân 。 意ý 識thức 現hiện 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 依y 見kiến 愛ái 煩phiền 惱não 增tăng 長trưởng 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 成thành 就tựu 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 起khởi 淨tịnh 法pháp 中trung 。 亦diệc 先tiên 略lược 後hậu 廣quảng 。 略lược 文văn 可khả 知tri 。 廣quảng 明minh 中trung 。 言ngôn 分phân 別biệt 事sự 識thức 熏huân 習tập 者giả 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 七thất 種chủng 識thức 皆giai 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 就tựu 強cường/cưỡng 而nhi 言ngôn 。 但đãn 取thủ 意ý 識thức 。 以dĩ 分phân 別biệt 用dụng 強cường/cưỡng 遍biến 緣duyên 諸chư 事sự 故cố 。 今kim 此thử 文văn 中trung 。 就tựu 強cường/cưỡng 而nhi 說thuyết 。 此thử 識thức 不bất 知tri 諸chư 塵trần 是thị 轉chuyển 識thức 現hiện 故cố 。 執chấp 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 境cảnh 界giới 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 雖tuy 有hữu 趣thú 向hướng 。 而nhi 計kế 為vi 生sanh 死tử 可khả 厭yếm 。 涅Niết 槃Bàn 可khả 欣hân 。 不bất 異dị 本bổn 執chấp 。 故cố 名danh 分phân 別biệt 事sự 識thức 熏huân 習tập 。 言ngôn 意ý 熏huân 習tập 者giả 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 上thượng 五ngũ 種chủng 識thức 。 皆giai 為vi 名danh 意ý 。 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 就tựu 本bổn 而nhi 說thuyết 。 但đãn 取thủ 業nghiệp 識thức 。 名danh 之chi 為vi 意ý 。 以dĩ 此thử 識thức 最tối 細tế 而nhi 作tác 本bổn 。 故cố 業nghiệp 識thức 義nghĩa 者giả 。 雖tuy 有hữu 動động 念niệm 。 見kiến 相tương/tướng 無vô 別biệt 。 唯duy 是thị 識thức 量lượng 是thị 為vi 業nghiệp 識thức 。 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 心tâm 妄vọng 動động 。 無vô 別biệt 境cảnh 界giới 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 。 唯duy 是thị 識thức 量lượng 。 皆giai 前tiền 麁thô 執chấp 。 似tự 業nghiệp 識thức 相tương/tướng 。 故cố 名danh 業nghiệp 識thức 熏huân 習tập 。 亦diệc 名danh 意ý 熏huân 習tập 。 非phi 謂vị 無vô 明minh 所sở 起khởi 。 業nghiệp 識thức 即tức 能năng 覺giác 知tri 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 也dã 。 用dụng 熏huân 習tập 中trung 。 差sai 別biệt 緣duyên 者giả 。 為vi 彼bỉ 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 分phân 別biệt 事sự 識thức 熏huân 習tập 。 而nhi 作tác 緣duyên 也dã 。 能năng 作tác 緣duyên 者giả 。 從tùng 初sơ 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 皆giai 得đắc 作tác 緣duyên 。 如như 文văn 廣quảng 說thuyết 。 平bình 等đẳng 緣duyên 者giả 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 業nghiệp 識thức 熏huân 習tập 。 而nhi 作tác 緣duyên 也dã 。 能năng 緣duyên 者giả 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 上thượng 。 方phương 得đắc 作tác 緣duyên 。 要yếu 依y 同đồng 體thể 智trí 力lực 。 故cố 依y 於ư 三tam 昧muội 乃nãi 得đắc 。 平bình 等đẳng 見kiến 諸chư 佛Phật 者giả 。 十thập 解giải 已dĩ 上thượng 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 皆giai 業nghiệp 識thức 見kiến 佛Phật 報báo 身thân 。 無vô 量lượng 相tướng 好hảo 。 皆giai 無vô 有hữu 邊biên 離ly 分phân 齊tề 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 平bình 等đẳng 見kiến 也dã 。 若nhược 在tại 散tán 麁thô 心tâm 中trung 。 得đắc 見kiến 如như 是thị 。 不bất 思tư 議nghị 相tướng 。 則tắc 無vô 是thị 處xứ 。 故cố 言ngôn 依y 於ư 三tam 昧muội 乃nãi 得đắc 見kiến 也dã 。 未vị 相tương 應ứng 中trung 。 言ngôn 意ý 意ý 識thức 熏huân 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 依y 於ư 業nghiệp 識thức 熏huân 習tập 。 名danh 之chi 為vi 意ý 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 分phân 別biệt 事sự 識thức 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 此thử 中trung 對đối 彼bỉ 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 證chứng 法Pháp 身thân 時thời 離ly 能năng 見kiến 相tương/tướng 故cố 。 說thuyết 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 名danh 意ý 熏huân 習tập 。 以dĩ 依y 業nghiệp 識thức 有hữu 能năng 見kiến 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 依y 俗tục 智trí 見kiến 報báo 佛Phật 義nghĩa 。 則tắc 金kim 剛cang 已dĩ 還hoàn 皆giai 有hữu 見kiến 相tương/tướng 。 通thông 名danh 業nghiệp 識thức 熏huân 習tập 。 如như 下hạ 說thuyết 也dã 。
復phục 次thứ 染nhiễm 法pháp 以dĩ 下hạ 。 第đệ 三tam 總tổng 明minh 淨tịnh 盡tận 不bất 盡tận 義nghĩa 。 文văn 相tương/tướng 可khả 解giải 。
復phục 次thứ 真Chân 如Như 自tự 體thể 以dĩ 下hạ 。 顯hiển 示thị 正chánh 義nghĩa 分phần/phân 內nội 正chánh 釋thích 之chi 中trung 。 本bổn 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 釋thích 法pháp 章chương 門môn 竟cánh 在tại 於ư 前tiền 。 此thử 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 義nghĩa 章chương 門môn 上thượng 立lập 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 今kim 依y 復phục 次thứ 。 先tiên 釋thích 大đại 義nghĩa 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 則tắc 總tổng 釋thích 體thể 大đại 相tương/tướng 大đại 。
復phục 次thứ 以dĩ 下hạ 。 次thứ 明minh 用dụng 大đại 。 言ngôn 自tự 體thể 相tướng 者giả 。 總tổng 舉cử 二nhị 種chủng 。 本bổn 言ngôn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 無vô 有hữu 增tăng 減giảm 。 畢tất 竟cánh 常thường 住trụ 。 是thị 釋thích 體thể 大đại 。 上thượng 立lập 中trung 云vân 。 一nhất 者giả 體thể 大đại 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 不bất 增tăng 減giảm 故cố 。 言ngôn 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 性tánh 自tự 滿mãn 足túc 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 以dĩ 下hạ 廣quảng 釋thích 相tương/tướng 大đại 。 上thượng 云vân 。 二nhị 者giả 相tương/tướng 大đại 。 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 具cụ 足túc 無vô 漏lậu 性tánh 功công 德đức 故cố 。
復phục 次thứ 真Chân 如Như 用dụng 者giả 以dĩ 下hạ 。 廣quảng 釋thích 用dụng 大đại 。 上thượng 言ngôn 。 用dụng 大đại 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 善thiện 因nhân 果quả 故cố 。 言ngôn 不bất 知tri 轉chuyển 識thức 現hiện 故cố 見kiến 從tùng 外ngoại 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 五ngũ 種chủng 識thức 內nội 第đệ 二nhị 轉chuyển 識thức 。 所sở 現hiện 色sắc 相tướng 。 不bất 離ly 轉chuyển 識thức 。 而nhi 意ý 識thức 不bất 知tri 如như 是thị 道Đạo 理lý 。 謂vị 自tự 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 佛Phật 。 身thân 來lai 為vì 我ngã 說thuyết 法Pháp 也dã 。 言ngôn 業nghiệp 識thức 者giả 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 然nhiên 餘dư 處xứ 說thuyết 。 地địa 前tiền 所sở 見kiến 。 名danh 反phản 化hóa 身thân 。 地địa 上thượng 所sở 見kiến 。 名danh 受thọ 用dụng 身thân 。 為vi 異dị 已dĩ 證chứng 未vị 證chứng 故cố 。 今kim 此thử 中trung 。 說thuyết 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 。 名danh 為vi 應ưng 身thân 。 十thập 解giải 初sơ 心tâm 以dĩ 下hạ 所sở 見kiến 。 名danh 為vi 報báo 身thân 。 為vi 明minh 菩Bồ 薩Tát 深thâm 信tín 唯duy 識thức 順thuận 業nghiệp 識thức 義nghĩa 不bất 計kế 外ngoại 來lai 不bất 同đồng 凡phàm 小tiểu 故cố 。 又hựu 復phục 此thử 中trung 。 就tựu 此thử 三tam 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 依y 三tam 昧muội 心tâm 所sở 見kiến 妙diệu 相tướng 故cố 。 屬thuộc 報báo 佛Phật 攝nhiếp 。 餘dư 經kinh 論luận 中trung 。 約ước 此thử 菩Bồ 薩Tát 散tán 心tâm 所sở 見kiến 麁thô 相tương/tướng 故cố 。 屬thuộc 化hóa 身thân 也dã 。 餘dư 文văn 分phân 明minh 故cố 則tắc 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 廣quảng 釋thích 。 立lập 義nghĩa 分phần/phân 中trung 二nhị 種chủng 乘thừa 義nghĩa 。 而nhi 此thử 二nhị 義nghĩa 。 是thị 釋thích 用dụng 大đại 。 文văn 中trung 已dĩ 兼kiêm 顯hiển 故cố 。 不bất 須tu 別biệt 釋thích 。 如như 言ngôn 諸chư 佛Phật 本bổn 在tại 因Nhân 地Địa 發phát 大đại 慈từ 修tu 諸chư 度Độ 行hành 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 初sơ 乘thừa 義nghĩa 也dã 。 如như 上thượng 立lập 中trung 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 本bổn 所sở 乘thừa 故cố 。 又hựu 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 已dĩ 玄huyền 見kiến 佛Phật 差sai 別biệt 修tu 證chứng 之chi 相tướng 。 是thị 後hậu 乘thừa 義nghĩa 。 上thượng 云vân 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 乘thừa 此thử 法pháp 到đáo 佛Phật 地địa 故cố 。
復phục 次thứ 已dĩ 下hạ 。 顯hiển 示thị 正chánh 義nghĩa 。 中trung 大đại 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 一nhất 正chánh 顯hiển 亦diệc 分phần/phân 所sở 立lập 法pháp 義nghĩa 竟cánh 。 在tại 於ư 前tiền 。 此thử 第đệ 二nhị 開khai 示thị 從tùng 答đáp 八bát 旨chỉ 。 云vân 方phương 文văn 相tương/tướng 可khả 解giải 。 對đối 治trị 邪tà 執chấp 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 別biệt 明minh 治trị 諸chư 執chấp 。
復phục 次thứ 以dĩ 下hạ 。 總tổng 說thuyết 究cứu 竟cánh 離ly 邪tà 執chấp 義nghĩa 。 此thử 中trung 邪tà 執chấp 。 是thị 佛Phật 法Pháp 內nội 。 學học 大Đại 乘Thừa 凡phàm 夫phu 及cập 二Nhị 乘Thừa 人nhân 所sở 起khởi 執chấp 也dã 。 言ngôn 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 者giả 。 計kế 有hữu 總tổng 相tương/tướng 宰tể 主chủ 之chi 者giả 。 名danh 人nhân 我ngã 執chấp 。 計kế 一nhất 切thiết 法pháp 各các 有hữu 體thể 性tánh 。 名danh 法pháp 我ngã 執chấp 。 此thử 中trung 前tiền 五ngũ 執chấp 者giả 。 皆giai 依y 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 藏tạng 等đẳng 總tổng 相tương/tướng 之chi 主chủ 。 以dĩ 起khởi 執chấp 著trước 故cố 。 名danh 人nhân 執chấp 。 後hậu 一nhất 執chấp 者giả 計kế 五ngũ 陰ấm 法pháp 各các 有hữu 體thể 性tánh 故cố 。 名danh 法pháp 執chấp 。 文văn 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 發phát 趣thú 分phần/phân 中trung 。 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 。 位vị 在tại 十thập 解giải 前tiền 在tại 不bất 定định 聚tụ 時thời 。 修tu 習tập 信tín 心tâm 。 逕kính 一nhất 萬vạn 劫kiếp 。 信tín 心tâm 成thành 就tựu 。 入nhập 正chánh 定định 位vị 。 即tức 是thị 十thập 解giải 。 亦diệc 名danh 十thập 住trụ 。 亦diệc 名danh 十thập 信tín 。 亦diệc 名danh 習tập 種chủng 性tánh 。 如như 本bổn 業nghiệp 經Kinh 云vân 。 是thị 信tín 相tương/tướng 善thiện 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 十thập 千thiên 劫kiếp 。 行hành 十thập 戒giới 法pháp 。 當đương 入nhập 十thập 信tín 心tâm 。 入nhập 初sơ 住trụ 位vị 。 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 習tập 種chủng 性tánh 有hữu 十thập 心tâm 。 已dĩ 超siêu 二Nhị 乘Thừa 一nhất 切thiết 善thiện 地địa 。 此thử 習tập 忍nhẫn 已dĩ 前tiền 。 行hành 十Thập 善Thiện 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 退thoái 有hữu 進tiến 。 猶do 如như 輕khinh 毛mao 。 隨tùy 風phong 東đông 西tây 。 雖tuy 以dĩ 十thập 千thiên 劫kiếp 行hành 十thập 正Chánh 道Đạo 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 乃nãi 當đương 入nhập 習tập 種chủng 性tánh 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 十thập 千thiên 。 此thử 論luận 一nhất 萬vạn 同đồng 一nhất 數số 也dã 。 言ngôn 以dĩ 少thiểu 分phần 見kiến 法Pháp 身thân 故cố 隨tùy 其kỳ 願nguyện 力lực 。 能năng 現hiện 八bát 相tương/tướng 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 歎thán 十thập 住trụ 中trung 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 此thử 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 如Như 來Lai 一nhất 身thân 無vô 量lượng 身thân 。 悉tất 於ư 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 示thị 現hiện 成thành 佛Phật 故cố 。 又hựu 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 彼bỉ 及cập 所sở 餘dư 。 於ư 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 中trung 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 於ư 十thập 方phương 界giới 。 當đương 知tri 。 究cứu 竟cánh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 數sác 數sác 現hiện 作tác 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 諸chư 利lợi 益ích 事sự 。 是thị 名danh 最tối 極cực 。 如Như 來Lai 祕bí 密mật 。 此thử 祕bí 密mật 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 忍nhẫn 轉chuyển 時thời 。 隨tùy 其kỳ 勝thắng 解giải 。 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 從tùng 此thử 轉chuyển 勝thắng 。 乃nãi 至chí 九Cửu 地Địa 。 展triển 轉chuyển 增tăng 進tiến 。 第đệ 十Thập 地Địa 中trung 。 最tối 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 當đương 知tri 。 如Như 來Lai 如như 是thị 。 祕bí 密mật 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 度độ 量lương 境cảnh 界giới 。 如như 是thị 等đẳng 文văn 。 皆giai 十thập 解giải 以dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 起khởi 八bát 相tương/tướng 之chi 化hóa 物vật 也dã 。 言ngôn 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 或hoặc 有hữu 退thoái 墮đọa 惡ác 趣thú 者giả 。 非phi 其kỳ 生sanh 實thật 退thoái 乃nãi 廣quảng 說thuyết 者giả 。 如như 本bổn 業nghiệp 經Kinh 云vân 。 七thất 住trụ 以dĩ 前tiền 名danh 為vi 退thoái 分phần/phân 。 若nhược 不bất 值trị 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 若nhược 一nhất 劫kiếp 乃nãi 至chí 十thập 劫kiếp 。 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 如như 淨tịnh 目mục 天thiên 子tử 法Pháp 財tài 王vương 子tử 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 欲dục 入nhập 第đệ 七thất 住trụ 。 其kỳ 中trung 值trị 惡ác 知tri 識thức 因nhân 緣duyên 故cố 。 退thoái 入nhập 凡phàm 夫phu 。 不bất 善thiện 惡ác 中trung 。 今kim 釋thích 此thử 意ý 。 但đãn 是thị 權quyền 語ngữ 。 非phi 實thật 退thoái 也dã 。 言ngôn 解giải 行hành 發phát 心tâm 。 位vị 在tại 十thập 行hành 十thập 迴hồi 向hướng 也dã 。 證chứng 發phát 心tâm 中trung 。 言ngôn 三tam 者giả 業nghiệp 識thức 心tâm 微vi 細tế 起khởi 滅diệt 故cố 者giả 。 欲dục 明minh 菩Bồ 薩Tát 二nhị 智trí 起khởi 時thời 非phi 專chuyên 無vô 累lũy/lụy/luy 。 不bất 同đồng 佛Phật 地địa 。 是thị 故cố 猶do 有hữu 微vi 細tế 動động 念niệm 。 謂vị 根căn 本bổn 業nghiệp 。 不bất 相tương 應ứng 染nhiễm 。 恆hằng 行hành 不bất 絕tuyệt 。 與dữ 二nhị 智trí 俱câu 故cố 。 言ngôn 發phát 心tâm 有hữu 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 非phi 謂vị 業nghiệp 識thức 亦diệc 為vi 發phát 心tâm 之chi 行hành 德đức 也dã 。 以dĩ 起khởi 滅diệt 為vi 其kỳ 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 於ư 色sắc 究cứu 竟cánh 處xứ 示thị 高cao 大đại 身thân 者giả 。 如như 十thập 卷quyển 經kinh 偈kệ 云vân 。 欲dục 界giới 及cập 無vô 色sắc 佛Phật 。 不bất 彼bỉ 成thành 佛Phật 。 色sắc 界giới 中trung 。 上thượng 天thiên 離ly 欲dục 成thành 菩Bồ 提Đề 。 今kim 釋thích 此thử 經Kinh 意ý 云vân 。 若nhược 論luận 實thật 受thọ 用dụng 身thân 之chi 義nghĩa 。 遍biến 於ư 法Pháp 界Giới 。 無vô 處xứ 不bất 在tại 。 而nhi 言ngôn 唯duy 在tại 彼bỉ 天thiên 之chi 身thân 。 而nhi 成thành 佛Phật 者giả 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 所sở 現hiện 色sắc 相tướng 。 化hóa 受thọ 用dụng 身thân 。 非phi 實thật 報báo 身thân 。 唯duy 在tại 彼bỉ 天thiên 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 界giới 也dã 。 此thử 後hậu 二nhị 分phần 者giả 。 但đãn 可khả 依y 文văn 。 深thâm 起khởi 信tín 心tâm 。 懃cần 息tức 妄vọng 想tưởng 。 不bất 可khả 執chấp 言ngôn 。 分phân 別biệt 是thị 非phi 。 以dĩ 諍tranh 論luận 故cố 。 今kim 釋thích 煩phiền 不bất 更cánh 消tiêu 息tức 也dã 。
大Đại 乘Thừa 起khởi 信tín 論luận 別biệt 記ký (# 末mạt 終chung )#
塞tắc 部bộ 撰soạn 。
萬vạn 治trị 二nhị 歲tuế 九cửu 月nguyệt 吉cát 日nhật