LUẬN ĐỀ BÀ BỒ TÁT THÍCH LĂNG GIÀ KINH TRUNG NGOẠI ĐẠO TIỂU THỪA NIẾT BÀN
(Luận Bồ-tát Đề-bà giải thích Niết-bàn của ngoại đạoTiểu thừa, trong Kinh Lăng-già)
Bồ-tát Đề-bà tạo luận
Bồ-đề-lưu-chi dịch
Nguyên Hồng dịch tiếng Việt
Hỏi: Ngoại đạo gọi Niết-bàn là gì ?
Đáp: Ngoại đạo nói Niết-bàn có 20 thứ. Đó là các hư vọng phân biệt của ngoại đạo. Do nguyên nhân đó mà sinh vào lục đạo. Để ngăn chận các tà kiến đó, Như Lai nói chính nghĩa nhân quả của Niết-bàn.
Hai mươi thứ là những gì ?
- Tiểu thừa ngoại đạo luận sư
- Phương luận sư
- Phong tiên luận sư
- Vi-đà luận sư
- I-xa-na luận sư
- Lõa hình ngoại đạo luận sư
- Tì-thế luận sư
- Khổ hạnh luận sư
- Nữ nhân quyến thuộc luận sư
- Hành khổ hạnh luận sư
- Tịnh nhãn luận sư
- Ma-đà-la luận sư
- Ni-kiền tử luận sư
- Tăng-khư luận sư
- Ma-hê-thủ-la luận sư
- Vô nhân luận sư
- Thời luận sư
- Phục thủy luận sư
- Khẩu lực luận sư
- Bản sinh an-đồ luận sư.
Hỏi: Ngoại đạo nào nói các ấm hết như đèn tắt, hạt giống hư, gió ngừng gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ nhất: Tiểu thừa ngoại đạo luận sư nói.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói phương vị là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 2: Ngoại đạo phương luận sư nói trước tiên sinh các phương. Từ các phương sinh người thế gian. Từ người sinh trời đất. Trời đất diệt mất trở lại nhập vào xứ kia gọi là Niết-bàn. Cho nên phương luận sư nói phương vị là thường, là nhân của Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói gió là nhân của Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 3: Ngoại đạo phong tiên luận sư nói gió có thể sinh trưởng mạng vật, có thể giết chết mạng vật. Gió tạo vạn vật, có thể phá hoại vạn vật, gọi gió là Niết-bàn. Cho nên phong tiên luận sư nói gió là thường, là nhân của Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói Phạm thiên là nhân Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 4: Ngoại đạo Vi-đà luận sư nói từ nơi rốn trời Nala-diên sinh ra hoa sen lớn. Từ hoa sen sinh ra ông tổ Phạm thiên. Phạm thiên kia tạo ra tất cả vật có mạng sống không mạng sống. Từ miệng Phạm thiên sinh Bà-la-môn. Từ hai cánh tay sinh Sát-lợi. Từ hai bắp đùi sinh Tì-xá. Từ hai gót chân sinh Thủ-đà. Tất cả đại địa là giới trường tu phúc đức, sinh tất cả hoa cỏ để cúng dường, hóa làm núi non đồng nội cầm thú, heo dê lừa ngựa v.v… cho con người. Ở trong giới trường giết hại cúng dường Phạm thiên được sinh nơi đó gọi là Niết-bàn. Cho nên Vi-đà luận sư nói Phạm thiên là thường, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói không thấy phân biệt thấy thường vô thường là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 5: Ngoại đạo I-xa-na luận sư quyến thuộc nói như vậy. Luận sư Tôn giả I-xa-na hình tướng biến khắp tất cả không thể thấy. Vì không hình tướng nên có thể sinh tất cả vạn vật có mạng sống không có mạng sống. Vì vậy gọi là Niết-bàn. Cho nên quyến thuộc của I-xa-na luận sư nói như vậy. I-xa-na là thường, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào phân biệt thấy các thứ tướng khác gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 6: Lõa hình ngoại đạo luận sư nói.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói thấy tự tướng tất cả pháp là đồng tướng, là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 7: Ngoại đạo Tì-thế sư luận sư nói như vậy. Nghĩa là đất, nước, lửa, gió, hư không, vi trần, vật, công đức, nghiệp, thắng, mười thứ pháp thường, cho nên hòa hợp sinh ra tất cả thế gian vật có tri giác và vật không tri giác. Từ hai vi trần lần lượt sinh tất cả pháp.
Không có chúng thì không có hòa hợp. Không hòa hợp tức ly tán. Ly tán tức Niết-bàn. Cho nên Tì-thế luận sư nói vi trần là thường, có thể sinh tất cả vật, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói thân hết, phúc đức hết là Niết-bàn?
Đáp: Thứ 8: Khổ hạnh luận sư nói.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói tự tính mạng người chuyển đổi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 9: Ngoại đạo nữ nhân quyến thuộc luận sư nói trời Ma-hê-thủ-la tạo ra tám người nữ: 1. A-đề-trí 2. Đề-trí 3. Tô-la-bà 4. Tì-na-đa 5. Ka-tì-la 6. Ma-nậu 7. I-la 8. Ca-đầu.
A-đề-trí sinh chư thiên. Đề-trí sinh A-tu-la. Tô-la-bà sinh rồng. Tì-na-đa sinh các loài chim. Ca-tì-la sinh loài bốn chân. Ma-nậu sinh loài người. I-la sinh tất cả loại ngũ cốc. Ca-đầu sinh tất cả rắn rết bò cạp muỗi mòng rận rệp các loại nhiều chân v.v… Biết như vậy là Niết-bàn. Cho nên nữ nhân quyến thuộc luận sư nói nữ nhân là thường, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói tội phúc hết đức cũng hết nên gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 10: Ngoại đạo hành khổ hạnh luận sư nói.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói phiền não hết nên dựa vào trí, gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 11: Ngoại đạo tịnh nhãn luận sư nói như vậy.
Hỏi: những ngoại đạo nào nói thấy trời Tự Tại tạo ra chúng sinh, gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 12: Ngoại đạo Ma-đà-la luận sư nói, Na-la-diên luận sư nói: Ta tạo ra mọi vật. Ta là tối thắng trong tất cả chúng sinh. Ta sinh ra tất cả vật có mạng sống không có mạng sống trên thế gian.
Ta là núi chúa Đại Tu-di trong tất cả núi. Ta là biển lớn trong tất cả các dòng sông. Ta là vị thuốc trong các loại ngũ cốc. Ta là Ca-tì-la Mâu-ni trong tất cả người tiên. Nếu ai chí tâm dùng nước, hoa cỏ trái cây cúng dường ta, ta không bỏ mất người ấy, người ấy không mất ta. Ma-đà-la luận sư nói, na-la-đien luận sư nói tất cả vật từ ta sinh ra, rồi chết mất trở về nơi kia gọi là Niết-bàn, cho nên gọi là thường, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói chúng sinh cùng một nhân sinh gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 13: Ngoại đạo Ni-kiền tử luận sư nói như vậy. Ban đầu sinh một nam và một nữ. Hai nam nữ đó hòa hợp sinh tất cả các vật có mạng sống và không có mạng sống. Sau ly tán trở lại mất nơi kia gọi là Niết-bàn. Cho nên Ni-kiền tử luận sư nói nam nữ hòa hợp sinh mọi vật là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói chứng đế đạo là nhân Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 14: Ngoại đạo Tăng-khư luận sư nói 25 đế tự tính nhân, sinh các chúng sinh là nhân Niết-bàn. Tự tính là thường, nên từ tự tính sinh đại, từ đại sinh ý, từ ý sinh trí, từ trí sinh 5 phần, từ 5 phần sinh 5 tri căn, từ 5 tri căn sinh 5 nghiệp căn, từ 5 nghiệp căn sinh 5 đại. Cho nên trong luận nói tùy theo những tính gì tu hành 25 đế, biết như thật biết từ tự tính sinh, trở lại nhập vào tự tính, có thể lìa tất cả sinh tử được Niết-bàn. Như vậy từ tự tính sinh tất cả chúng sinh. Cho nên ngoại đạo Tăng-khư nói tự tính là thường, có thể sinh các pháp, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói hữu tác và sở tác hòa hợp nhau là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 15: Ngoại đạo Ma-hê-thủ-la luận sư nói như vậy. Quả là Na-la-diên tạo tác. Phạm thiên là nhân. Ma-hê-thủ-la một thể chia làm ba là Phạm thiên, Na-la-diên và Ma-hê-thủ-la. Đất là chỗ dựa.
Chủ ở đất là trời Ma-hê-thủ-la. Trong ba cõi tất cả mọi vật có mạng sống không có mạng sống đều do trời Ma-hê-thủ-la sinh ra. Thân của Ma-hê-thủ-la gồm hư không là đầu, đất là thân, nước là nước tiểu, núi là phân, tất cả chúng sinh là trùng ở trong bụng, gió là mạng sống, lửa là sức nóng, tội phúc là nghiệp. Tám thứ này là thân của Ma-hê-thủ-la. Trời Tự Tại là nhân sinh diệt. Tất cả từ trời Tự Tại sinh ra., từ trời Tự Tại diệt, gọi là Niết-bàn. Cho nên Ma-hê-thủ-la luận sư nói trời Tự Tại là thường, sinh tất cả mọi vật, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói mọi vật do tự nhiên sinh, gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 16: Ngoại đạo vô nhân luận sư nói như vậy. Mọi vật không nhân không duyên sinh, không nhân nhiễm, không nhân tịnh. Trong luận ta nói như gai, kim không có người làm, các màu của chim công v.v… đều không có ai làm. Tự nhiên có, không từ một nhân nào sinh, gọi là Niết-bàn. Cho nên vô nhân luận sư nói tự nhiên là thường, sinh ra tất cả mọi vật, là nhân Niết-bàn,
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói các vật đều do thời tạo ra, gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 17: Ngoại đạo thời luận sư nói như vậy. Thời làm thục tất cả đại. Thời tạo nên mọi vật. Thời làm tan mọi vật. Cho nên trong luận của ta nói: Như bị trăm mũi tên bắn mà thời không đến cũng không chết. Thời đến thì chạm một cọng cỏ nhỏ cũng chết ngay. Mọi vật do thời sinh, do thời chín muồi, do thời diệt. Thời không thể quá, c ho nên thời luận sư nói thời là thường, sinh mọi vật, gọi là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói thấy có vật gọi là Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 18: Ngoại đạo phục thủy luận sư nói như vậy. Nước là nguồn gốc vạn vật. Nước có thể sinh ra trời đất, sinh ra mọi vật có sinh mạng và không có sinh mạng, dưới đến địa ngục A-tì trên đến trời A-ca-ni-tra đều nước làm chủ. Nước có thể sinh ra vật. Nước có thể hoại diệt vật, gọi là Niết-bàn. Cho nên ngoại đạo phục thủy luận sư nói nước là thường, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói thấy không vật là nhân Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 19: Ngoại đạo khẩu lực luận sư nói hư không là nhân của vạn vật. Đầu tiên sinh hư không. Từ hư không sinh gió, từ gió sinh lửa, từ lửa sinh nóng, nóng sinh nước, nước liền đông cứng làm đất. Từ đất sinh các thứ dược thảo, từ các thứ dược thảo sinh ngũ cốc, từ ngũ cốc sinh mạng, cho nên trong luận ta nói mạng là ăn, sau thời lại chết mất, hư không là Niết-bàn. Cho nên ngoại đạo khẩu lực luận sư nói hư không là thường, là nhân Niết-bàn.
Hỏi: Những ngoại đạo nào nói thấy vật có không, là nhân Niết-bàn ?
Đáp: Thứ 20: Ngoại đạo bản sinh an-đồ luận sư nói. Vốn không có mặt trời mặt trăng tinh tú hư không và đất, chỉ có toàn là nước. Bấy giờ Đại an-đồ sinh ra như cái trứng gà màu sắc vàng, khi đã thục rồi vỡ ra làm hai phần, một phần ở trên làm trời, một phần ở dưới làm đất. Ở giữa hai phần đó sinh Phạm thiên, là ông tổ của tất cả chúng sinh, tạo ra tất cả những vật có sing mạng và không có sinh mạng. Những vật có mạng không có mạng tan mất, nơi đó gọi là Niết-bàn. Cho nên ngoại đạo an-đồ luận sư nói Đại an-đồ sinh ra Phạm thiên là thường, là nhân Niết-bàn./.
HẾT
1639-Luận Đề Bà Bồ Tát Phá Lăng Già Kinh Trung Ngoại Đạo Tiểu Thừa Tứ Tông