Bác sĩ Huỳnh Wynn Trần

     

    Ung thư có những dấu hiệu nào?

    Ung thư là một bệnh phức tạp, có tính cá nhân cao, và có nhiều triệu chứng khác nhau. Nhiều quý vị hỏi tôi ung thư có triệu chứng gì hay không?
    Bài viết này chỉ ra ung thư, khi ở giai đoạn sớm (1 hoặc 2), thường không có triệu chứng gì. Những triệu chứng dưới đây, khi phát hiện, phần lớn là ở ung thư giai đoạn muộn (3 và 4).

    # Các triệu chứng có thể liên quan đến ung thư, nhưng không nhất thiết là do ung thư gây ra. Các triệu chứng này cũng có thể do những bệnh khác. Khi quý vị có những triệu này, hãy gặp BS ngay

    + Mệt mỏi
    + Sờ thấy có khối u dưới da
    + Sụt cân hay tăng cân không có chủ ý (các loại ung thư chung chung)
    + Da đổi màu, như màu vàng, đỏ, sậm da, mụn ruồi đổi màu hay tăng kích cỡ
    + Có vết loét ở da lâu không lành (ung thư da)
    + Thay đổi thói quen đại tiện hay tiểu tiện như táo bón, tiêu chảy (ung thư đường ruột/di căn đường ruột)
    + Ho ra máu, ho liên tục, hay khó thở (ung thư phổi)
    + Khó nuốt, đau khi nuốt (ung thư thực quản)
    + Khàn giọng (ung thư họng, thực quản, thanh quản, phổi…)
    + Đầy hơi, sình bụng, hay no bụng sau khi ăn (ung thư đường tiêu hoá)
    + Đau cơ bắp liên tục, nhức mỏi, đau khớp (ung thư xương khớp)
    + Sốt liên tục, nóng lạnh ban đêm
    + Chảy máu liên tục, để chảy máu, dễ bầm da (ung thư máu)

    # Ung thư là gì?

    – Ung thư là một nhóm các loại bệnh do sự phát triển bất bình thường do thay đổi gen DNA của một nhóm tế bào, các tế bào này phát triển không kiểm soát, có khả năng xâm lấn và làm hại các mô tế bào bình thường. Khi tế bào ung thư phát triển nhiều, các tế bào này có khả năng di chuyển (di căn) đến nhiều nơi khác trên cơ thể.

    – Đa số bệnh nhân tử vong vì ung thư là do tế bào ung thư di căn đến các cơ quan quan trọng trong cơ thể như gan, não, phổi, khiến bệnh nhân suy đa cơ quan và tử vong.

    – Ngày nay, tỉ lệ sống sót của bệnh ung thư đã cải thiện hơn rất nhiều so với trước kia. Điểm quan trọng nhất trong chữa trị ung thư là phát hiện sớm để có những giải pháp chữa dứt hoàn toàn như phẫu thuật cắt bỏ khối u hay xạ trị huỷ diệt khối u. Ở giai đoạn muộn hơn, chữa trị ung thư tập trung vào chữa trị giảm nhẹ, kiềm chế, và giảm đau khi ung thư đã di căn khắp nơi.

    # Tuỳ vào giai đoạn và loại ung thư mà bệnh nhân có thể có những triệu chứng ung thư khác nhau.

    – Ung thư có thể phát triển từ nhiều loại tế bào ở những nơi khác nhau trên cơ thể, gây ra những loại ung thư khác nhau. Ví dụ như ung thư vú phát triển từ các tế bào ở vú khiến bệnh nhân có những triệu chứng khi khối u ở vú hay đau ngực, sưng đỏ, chảy dịch từ vú. Ung thư phổi phát triển từ các tế bào ở phổi, dẫn đến khó thở, ho liên tục, hay ho ra máu. Ung thư ruột dẫn đến đi cầu ra máu.

    – Ở giai đoạn đầu, thường các tế bào ung thư phát triển một chỗ, từ từ lớn dần (ung thư khối), sau khi đủ lớn, khối u này bắt đầu xâm lấn qua ngoài, từ từ tiến vào các hạch bạch huyết, vào máu, và cuối cùng đến các cơ quan khác (giai đoạn cuối).

    # Chữa trị ung thư tuỳ vào từng bệnh nhân, tuỳ vào giai đoạn, và tuỳ vào cơ địa, và môi trường sống

    – Do bệnh ung thư phát triển từ tế bào của từng ngày và tế bào ở từng cơ quan khác nhau nên bệnh này mang tính cá nhân. Mỗi bệnh nhân có cách điều trị khác nhau tùy vào giới tính, tuổi tác, sức khoẻ, thể trạng và bệnh lý nền. Ví dụ như một cô gái trẻ 30 tuổi mắc ung thư vú giai đoạn 1 sẽ dễ chữa bằng cách mổ cắt bỏ khối u hoàn toàn so với một nữ bệnh nhân 70 tuổi cũng có ung thư vú giai đoạn 1 do cô gái trẻ có sức khoẻ tốt hơn, co thể chịu đựng ca mổ và phục hồi nhanh hơn sau khi mổ so với bệnh nhân nữ 70 tuổi.

    # Chữa trị ung thư là chữa trị phức tạp và toàn diện, đòi hỏi sự kết hợp nhiều BS chuyên khoa ung thư và BS chuyên khoa khác, và cần có sự cộng tác giữa BS điều trị và gia đình bệnh nhân.

    – Các nhánh trị liệu ung thư hiện nay là

    + BS chữa trị ung thư bằng thuốc (medical oncologist) là BS dùng hoá trị để chữa trị ung thư.

    + BS chữa ung thư bằng cách mổ lấy khối u (surgical oncologist) ở giai đoạn đầu để chữa hoàn toàn hay giảm nhẹ ảnh hưởng khối u ở giai đoạn cuối

    + BS chữa trị ung thư bằng xạ trị (radiation oncologist) dùng tia xạ trị năng lượng cao huỷ diệt khối u

    + BS chữa trị ung thư bằng can thiệp hình ảnh (interventional oncologist) dùng hình ảnh để xem rõ khối u, sau đó đưa trực tiếp thuốc hoá trì vào khối u hay khoá các động mạch cung cấp máu cho khối u, khiến khối u teo đi

    – Các BS chuyên khoa khác chữa cùng BS ung thư là những BS chuyên về các khoa có bệnh ung thư di căn đến

    + BS chuyên khoa giảm nhẹ (palliative care doctor), thường là BS nội khoa, sẽ chữa các triệu chứng ung thư (buồn nôn, đau nhức, trầm cảm, etc..)

    + BS chuyên khoa tâm lý

    + BS chuyên khoa đau nhức và xương khớp (di căn đến xương)

    + BS chuyên khoa thận và tim mạch (ung thư di căn thận hay suy tim do ung thư)

    + BS chuyên khoa tiêu hoá (ung thư gan và tiêu hoá)

    + BS sản phụ khoa (ung thư cổ tử cung hay buồng trứng)

    + BS chuyên khoa hồi sức cấp cứu (ICU doctor) khi bệnh nhân ung thư trở nặng và nhập viện

    # Thời gian là vàng trong chẩn đoán và chữa trị ung thư.

    – Nếu chẩn đoán kịp thời ở giai đoạn sớm, ung thư hoàn toàn có thể chữa khỏi. Vì vậy, quý vị nên tuân thủ theo các hướng dẫn về tầm soát (dò tìm ung thư khi chưa có triệu chứng và giai đoạn sớm) như nội soi ruột, chụp nhũ ảnh, hay chích ngừa ung thư cổ tử cung.

    – Khi nghi ngờ bệnh ung thư hoặc có triệu chứng ung thư, quý vị nên gặp trực tiếp BS để được tư vấn và xét nghiệm. Quý vị không nên tốn thời gian nghe BS Google hay BS Facebook, hoặc nghe theo các chữa trị trên mạng, dẫn đến mất thời gian vàng để chẩn đoán và chữa trị ung thư.