KINH PHẬT THUYẾT A-DUY-VIỆT TRÍ GIÀ
    Dịch Phạn ra Hán: Đời Tây Tấn, Tam tạng Pháp sư Trúc Pháp Hộ, người nước Nguyệt Thị
    Dịch Hán ra Việt: Linh Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh

     

    QUYỂN THƯỢNG

    Phẩm 4: TÁM BẬC

    Phật bảo A-nan:

    –Vì sao Như Lai Chí Chân Đẳng Chánh Giác, khen ngợi ý nghĩa tám đẳng của Bồ-tát? Là vì Bồ-tát đã xa lìa hẳn tám con đường tà để đi đến cửa giải thoát, nhưng không vướng mắc, không vin dựa vào tám con đường chân chánh, phap hóa độ phàm phu, đứng vững nơi đạo nghĩa, đạt được Trung đạo, vượt khỏi phàm tục, nguyện đứng vững trong trí tuệ của đạo nhưng chẳng thấy là mình đến được con đường đó. Ra khỏi đường tà, thường trụ trong chánh quán, đạt tới cõi bình đẳng, dứt bỏ mọi tham đắm về thân mạng, nguyện sống trong đạo nghĩa đạt đến quả vị Phật, dứt trừ những ý tưởng về con người, thường nhớ nghĩ đến lời Phật dạy. Tâm bình đẳng đối với tất cả, xa lìa mọi mê đắm đối với chúng sinh, thường sống trong vô trụ, các pháp đều dứt. Vì sao? Vì các pháp không thể đạt được, cho dù thân tâm có dốc sức tôn sùng.

    Bồ-tát lìa bỏ các sách vở thế tục, ham chuộng các kinh điển cứu đời, đạt được chánh định về pháp giới, không theo đạo pháp mà cũng không lìa bỏ cuộc đời, vì lìa bỏ cuộc đời thì mọi sự sẽ là vô nghĩa.

    Bồ-tát tu tập theo lẽ bình đẳng, đoạn lìa mọi vọng tưởng, đắm trước, quá khứ, hiện tại, vị lai, tâm niệm không khác, không được ý đạo. Vì sao? Vì chí nguyện của các bậc Bồ-tát thảy đều là để đạt đến trí tuệ rộng khắp, cho nên lửa dữ hay đao gậy cũng không thể hại thân được các cõi đều lìa bỏ, chỉ mong đạt đến cõi Phật, không rời các con đường, không lập đến đi, chỗ qua lại của con đường được mở rộng ra tạo nên sự an ổn hoàn toàn, cho nên nói con đường Bồ-tát không có chỗ trụ. Vì sao? Vì Phật đạo vốn không, cho nên không có nơi chốn, do không có chỗ trụ nên dao nhọn không thể hại thân, đúng bước đường của bậc Vô học; Vô học cũng không có chỗ tìm cầu, chưa từng hâm mộ, chẳng được chí của bậc Thánh hiền, do vậy mà dao nhọn không hại được, vì thế cho nên dao không hại được thân, không thể dao động, tất cả đạo đều không, nhờ. Không tuệ phân biệt, nên dao nhọn không hại được, dùng lòng Từ bi thương xót rộng lớn đối với chúng sinh, đạt được cõi vắng lang, an nhiên, bố thí rộng khắp, thương xót trừ bỏ tâm giận dữ. Hạnh Từ bi ấy làm tăng thêm trí tuệ sáng suốt, đem lòng Từ bi ấy hóa độ chúng sinh ở thế gian, thành tựu hạnh thương xót rộng lớn, không được giới hạn nơi con người thì hạnh Từ bi đó mới đầy đủ, dao nhọn không hại được.

    Lòng Từ bi của Bồ-tát đối với chúng sinh ở cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc, cho đến cả cõi pháp giới thảy đều bình đẳng vì đạo không chỉ có ngần ấy. Bồ-tát không dấy khởi sự nhớ nghĩ cũng không phát lộ giận dữ, lìa sự đùa bỡn đạt đến sự vắng lặng không còn các âm thanh. Pháp giới như vậy có khả năng độ chúng sinh các cõi. Bồ-tát tạo tác hành động, tất cả đều nên chuyên tâm, tất cả âm thanh, chỗ nào đi tới, các pháp không được kính thờ, cũng không an trụ vào đầu, cuối. Nơi chúng sinh hướng tới chỉ dùng âm thanh để nghe, là chỗ thông suốt của người giảng nói chánh pháp, hóa độ muôn loài, nói về ý tưởng hữu-vô phát khởi thành lời vậy.

    Lìa bỏ ngã tưởng, vượt qua các âm thanh, vượt qua các thứ tà mới đạt được giáo pháp ấy, hiểu tất cả các pháp, ngôn ngữ âm thanh, như vậy cũng không gọi là đã đạt được các pháp, cũng chẳng có ai được độ, đó gọi là tám bậc, không hề chưa từng đắm trước tất cả âm thanh.

    Bấy giờ, Đức Phật nói bài tụng:

    An trụ trong tám bậc
    Đạt tám cửa giải thoát
    Đối việc không vướng chấp
    Đó gọi là tám bậc.
    Vượt tám việc phàm phu
    An trụ nơi chánh nghĩa
    Chẳng thấy tuệ trung gian
    Đó gọi là tám bậc.
    Thoát khỏi việc phàm tục
    An trụ trong Phật đạo
    Bấy giờ không được gì
    Đó gọi là tám bậc.
    Dứt bỏ các tà kiến
    Tu hành theo chánh kiến
    Đạt đến đạo bình đẳng
    Đó gọi là tám bậc.
    Bỏ tham, ái thân mình
    Đứng vững nơi đạo Thánh
    Cho đến được thành Phật
    Đó gọi là tám bậc.
    Dứt dục vọng chúng sinh
    Thường tu hành hạnh Phật
    Ta, người đều bình đẳng
    Đó gọi là tám bậc.
    Vượt vọng tưởng chúng sinh
    Trụ trong vô sở trụ
    Các pháp đều vượt qua
    Đó gọi là tám bậc.
    Dứt bỏ các pháp tục
    Kính tu theo Chánh pháp
    Và dạy nghĩa vắng lặng
    Đó gọi là tám bậc.
    Lìa bỏ các pháp tục
    Phật đạo cũng như vậy
    Đối pháp ấy không đắc
    Đó gọi là tám bậc.
    Nói có một gốc thôi
    Không có hai, bờ mé
    Dứt bỏ ý niệm ấy
    Đó gọi là tám bậc.
    Không ở nơi trung gian
    Chí dứt, bỏ mê đắm
    Trí đạo đều như nhất
    Đó gọi là tám bậc.
    Không được tâm quá khứ
    Đương lai cũng như thế
    Bình đẳng ở hiện tại
    Đó gọi là tám bậc.
    Tâm không chỗ khởi đầu
    Người phát tâm theo đạo
    Tâm ấy chẳng thể được
    Nhờ đâu để đạt đạo?
    Vào được nơi không chấp
    Như Thánh, không chỗ đạt
    Nên dao cùng thuốc độc
    Không thể làm hại thân.
    Thoát ra khỏi năm đường
    Gốc của mọi vọng tưởng
    Gồm đủ sự qua lại
    Đó gọi là không dối.
    Lìa đạo không trở lại
    Lời nói, ra âm thanh
    Dứt bỏ đắm mê tiếng
    Cho nên không tự dối.
    Không rõ được nguyên nhân
    Xưa nay cũng như vậy
    Đi, lại chỉ tiếng thôi
    Chỉ khuyến khích người học.
    Giáo hóa nên dùng lời
    An trụ cũng lại không
    Nên tu học như thế
    Vì thế chẳng tự dối.
    Điều Bồ-tát tu tập
    Học rõ tuệ như thế
    Tất cả không chỗ đoạn
    Đó gọi không tự dối.
    Chẳng tham đắm thân mình
    Dù có dao bén nhọn
    Cũng không hại được thân
    Không hề có dao động.
    Tâm Từ trùm tất cả
    Tâm Bi lớn ưa đạo
    Dứt bỏ tâm sân, hại
    Đao bén chẳng hại được.
    Ví có kẻ muốn hại
    Tự nghĩ thân là không
    Mà đạt đến Phật đạo
    Dao làm sao hại được.
    Đạt đến lời an nhiên
    Dứt hết các đường ác
    Dứt sạch các tai ương
    Dao bén chẳng hại được.
    Thành tựu tuệ sáng suốt
    Bậc Thánh đạt không thiếu
    Sáng rỡ như Phật đạo
    Nên dao chang hại được.
    Cõi Dục và cõi Sắc
    Vô sắc là ba cõi
    Ba cõi này đồng nhau
    Vì thế chẳng tự dối.
    Đều thành tựu Chánh giác
    Chẳng thấy tên khác nhau
    Không bỏ sao sạch được
    Thanh tịnh không đùa bỡn,
    Vào con đường bình đẳng
    Nên gọi là Bồ-tát.
    Nếu mê đắm âm thanh
    Chẳng lìa khỏi năm đường,
    Tuy lời thông pháp giới
    Lời giảng không thể đi
    Đã đạt chẳng trụ nhẫn
    Đó gọi là tám bậc.
    Phân biệt các âm hưởng
    Giảng pháp vắng lặng
    Vô niệm, chẳng có tên
    Nên gọi là tám bậc.
    Dứt bỏ mọi âm thanh
    Mà đạt cõi không tiếng
    Không đắm tất cả tiếng
    Đó gọi là tám bậc.
    Nhờ tiếng hiểu các pháp
    Tất cả pháp tự nhiên
    Các pháp không có tên
    Không thấy có kẻ độ.
    A-nan cho nên ta
    Khen ngợi tám bậc chánh
    Tìm cầu ý nghĩa ấy
    Đó cũng không đạt được.

    Phật bảo A-nan:

    –Như Lai Chí Chân Đẳng Chánh Giác đã hết lời khen ngợi Bồ-tát giảng về âm thanh tám bậc, dùng trí tuệ làm phương tiện khéo léo để nêu ý nghĩa nhằm hướng đến.

     

    KINH PHẬT THUYẾT A-DUY-VIỆT TRÍ GIÀ