DÊ CỨU THẦY TU
Một trong tôn giáo cổ xưa
Có thầy tu nọ rất ưa tế thần
Tuy ông nổi tiếng xa gần
Nhưng mà mê muội tâm thần nhiều thay.
Một hôm ông chọn dê này
Cho rằng thích hợp, giết ngay tế thần
Nghĩ suy lầm lạc vô ngần:
"Dê làm lễ vật muôn phần linh thiêng!"
Ông ra lệnh kẻ dưới quyền
Dắt dê ra tắm ở bên sông vàng
Dòng sông thánh chảy rộn ràng
Tắm xong trang điểm một tràng hoa tươi
Cổ dê đeo đẹp tuyệt vời,
Gia nhân, thuộc hạ đồng thời tắm luôn
Tẩy cho sạch sẽ tấm thân
Để mà tham dự vào phần lễ nghi.
*
Dưới bờ sông chú dê kia
Biết mình sắp bị giết đi tế thần
Dê suy tư, sáng trong tâm
Bao nhiêu tiền kiếp dần dần hiện ra
Tử, sinh nhiều đợt trôi qua
Luân hồi luẩn quẩn thật là đớn đau,
Dê kia nhận thức ra mau
Lắm điều sai trái trước sau của mình
Kiếp xưa nhân xấu tạo thành
Khó mà gặt được quả lành kiếp nay
Dê từng trả nghiệp bao ngày
Giờ đây nghiệp sắp dứt ngay hết rồi
Thế là thoát kiếp luân hồi
Thoát vòng đau khổ, xa nơi đọa đày
Niềm vui rộn rã về đây
Dê cười lớn tiếng, sông này vang xa.
Đang cười dê chợt nghĩ ra
Một điều cũng rất xót xa vô ngần:
"Thầy tu mê muội tế thần
Sát sinh ác độc gieo nhân bây giờ
Kiếp sau quả ác đón chờ
Chập chùng tiếp nối có ngờ được đâu!"
Thế là dê lại bắt đầu
Khóc lên lớn tiếng, thương đau ngập tràn.
Trên dòng sông thánh thênh thang
Mọi người đang tắm nghe vang tiếng cười
Rồi nghe dê khóc nghẹn lời
Ngạc nhiên kéo đến tận nơi hỏi dò
Dê bèn đáp: "Có lý do
Nhưng ta chỉ muốn nói cho một người
Đó là tu sĩ mà thôi
Đem ta gặp chủ nhân rồi sẽ hay!"
*
Đám gia nhân tò mò thay
Đem dê về gặp chủ ngay tức thời
Kể ra mọi chuyện đầu đuôi
Ngạc nhiên tu sĩ thốt lời hỏi dê:
"Mi cười rồi khóc, lạ ghê
Hãy cho ta biết chuyện gì xảy ra?"
Dê bèn đáp, giọng thiết tha:
"Kiếp xưa ta cũng từng là thầy tu
Lễ nghi tôn giáo cổ xưa
Như ông, ta cũng rất ưa, rất rành
Giết dê làm vật hy sinh
Để mà dâng cúng thần linh của mình
Nghĩ rằng lợi ích tạo thành
Giúp nhiều cho việc tái sinh sau này
Ai ngờ hậu quả thảm thay
Đầu ta bị chém đọa đày xác thân
Bốn trăm chín mươi chín lần
Luân phiên nhiều kiếp muôn phần thương đau,
Hôm nay sắp bị chém đầu
Cộng chung trả nghiệp trước sau luân hồi
Năm trăm lần, đủ số rồi
Đây là lần chót nổi trôi ta bà
Bao nhiêu hậu quả xảy ra
Do hành vi rất xấu xa kiếp nào
Giờ đây chấm dứt! Lành sao
Khiến ta cười lớn tuôn trào niềm vui,
Và rồi ta lại buồn thôi
Khi ta chợt nghĩ ông rồi giống ta
Sát sinh tế lễ xấu xa
Để rồi hậu quả khó mà thấy ngay
Trong năm trăm kiếp tới đây
Đủ năm trăm lượt đong đầy khổ đau
Năm trăm lượt bị chém đầu
Nghĩ thêm kinh hãi, ta đâu cầm lòng
Quả là thương cảm vô cùng
Biến cười thành khóc, đôi dòng lệ tuôn!"
Thầy tu rung động tâm hồn
Nghĩ lời dê đúng nên ông nói liền:
"Thưa ngài dê, chớ muộn phiền
Tôi không giết nữa, thả liền ngài đây!"
Dê bèn nói: "Thật lành thay!
Dù ông không giết tôi ngay bây giờ
Thời bao quả xấu vẫn chờ
Hôm nay tôi chết, khó mà thoát đâu
Rồi tôi vẫn bị chém đầu
Thế là giải thoát! Qua cầu trầm luân!"
Thầy tu hăng hái nói luôn:
"Chúng tôi bảo vệ, an tâm, thưa ngài
Tôi và thuộc hạ trong ngoài
Dốc lòng ngăn chặn nguy tai giúp ngài!"
Nhưng dê giảng giải khoan thai:
"Dù ông che chở cũng hoài công thôi
Vì rằng yếu đuối sức người
So cùng quyền lực cao vời thiêng liêng!"
Thầy tu huỷ bỏ lễ liền
Sát sinh cúng tế chẳng tin nữa rồi
Thả dê về chốn núi đồi
Lệnh cho thuộc hạ tức thời dõi theo
Đề phòng chống mọi hiểm nghèo
Giúp cho dê được muôn điều bình yên.
Lang thang đồi núi thiên nhiên
Chợt dê trông thấy ở trên cây cành
Lá non mơn mởn tươi xanh
Dê vươn cao cổ rướn mình lên ăn
Bỗng đâu trời đất thét gầm
Một cơn giông bão bất thần nổi lên
Sét kêu một tiếng vang rền
Đánh vào tảng đá ngay trên phía đầu
Chẻ ra một miếng thật sâu
Rơi như dao nhọn xuống mau khác gì
Đầu dê bị cắt đứt lìa
Chết ngay tức khắc thảm thê vô cùng
Thế rồi cơn bão chợt ngừng
Biến đi mất dạng vào vùng thẳm xa.
*
Nghe tin kỳ lạ truyền ra
Dân làng bàn tán: "Khó mà hiểu thay!"
Thần trên cây kế chỗ này
Từ đầu chứng kiến giờ đây dạy rằng:
"Hãy nhìn dê để làm gương
Sát sinh hậu quả trăm đường đớn đau
Từ kiếp này, tới kiếp sau
Muôn vàn khổ não tiếp nhau chập chùng
Khó mà thoát khỏi luật chung.
Hãy xa nghiệp dữ, xa vùng vô minh
Ngưng tay tàn sát sinh linh
Để mà vui hưởng quả lành tương lai!"
*
NHẬN DIỆN TIỀN THÂN:
(Vị thần trên cây gần đó là tiền thân Đức Phật.)
*
Tâm Minh NGÔ TẰNG GIAO
(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi
THE GOAT WHO SAVED THE PRIEST
của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)