大Đại 休Hưu 珠Châu 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục
    Quyển 11
    清Thanh 珠Châu 說Thuyết 廣Quảng 熙Hi 等Đẳng 錄Lục

    曹Tào 溪Khê 大Đại 休Hưu 珠Châu 禪Thiền 師Sư 普Phổ 說Thuyết 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất

    侍thị 者giả 廣quảng 熙hi 錄lục

    瑞thụy 鹿lộc 法pháp 孫tôn 行hành 信tín 編biên 次thứ

    晟# 溪khê 眾chúng 居cư 士sĩ 請thỉnh 利lợi 濟tế 寺tự 普phổ 說thuyết 師sư 云vân 昨tạc 日nhật 為vi 賓tân 客khách 今kim 朝triêu 作tác 主chủ 人nhân 離ly 卻khước 賓tân 主chủ 句cú 個cá 裏lý 始thỉ 相tương 親thân 良lương 久cửu 云vân 大đại 眾chúng 還hoàn 相tương 親thân 也dã 未vị 其kỳ 或hoặc 未vị 然nhiên 山sơn 僧Tăng 為vì 汝nhữ 葛cát 藤đằng 一nhất 上thượng 所sở 以dĩ 三Tam 寶Bảo 是thị 人nhân 間gian 福phước 田điền 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 若nhược 聖thánh 若nhược 賢hiền 若nhược 富phú 若nhược 貴quý 皆giai 從tùng 斯tư 門môn 流lưu 出xuất 如như 水thủy 以dĩ 江giang 海hải 為vi 源nguyên 源nguyên 不bất 流lưu 水thủy 萬vạn 物vật 何hà 以dĩ 發phát 生sanh 水thủy 性tánh 本bổn 無vô 高cao 下hạ 在tại 乎hồ 受thọ 者giả 各các 適thích 其kỳ 宜nghi 在tại 聖thánh 四tứ 相tương/tướng 皆giai 空không 五ngũ 蘊uẩn 匪phỉ 有hữu 翛# 然nhiên 物vật 外ngoại 作tác 世thế 間gian 人nhân 。 然nhiên 後hậu 興hưng 慈từ 運vận 悲bi 向hướng 五ngũ 濁trược 境cảnh 中trung 垂thùy 手thủ 拔bạt 濟tế 三tam 有hữu 眾chúng 生sanh 。 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 于vu 三Tam 寶Bảo 門môn 中trung 在tại 凡phàm 仗trượng 叢tùng 林lâm 種chủng 福phước 田điền 依y 知tri 識thức 為vi 恃thị 怙hộ 皈quy 心tâm 投đầu 誠thành 時thời 聞văn 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 近cận 道đạo 也dã 晟# 溪khê 雖tuy 是thị 一nhất 方phương 善thiện 地địa 乏phạp 一nhất 接tiếp 眾chúng 之chi 所sở 幸hạnh 本bổn 村thôn 居cư 士sĩ 各các 房phòng 眾chúng 等đẳng 募mộ 造tạo 藏tạng 堂đường 殿điện 宇vũ 為vi 十thập 方phương 賢hiền 聖thánh 相tương/tướng 聚tụ 參tham 究cứu 之chi 地địa 成thành 辦biện 道Đạo 業nghiệp 。 一nhất 人nhân 出xuất 世thế 多đa 人nhân 無vô 異dị 矣hĩ 此thử 事sự 不bất 論luận 僧Tăng 俗tục 但đãn 信tín 得đắc 極cực 刻khắc 苦khổ 參tham 究cứu 視thị 眷quyến 屬thuộc 如như 路lộ 邊biên 人nhân 只chỉ 借tá 路lộ 徑kính 過quá 無vô 絲ti 毫hào 情tình 念niệm 污ô 染nhiễm 心tâm 田điền 無vô 事sự 于vu 心tâm 無vô 心tâm 于vu 事sự 即tức 名danh 出xuất 塵trần 上thượng 士sĩ 世thế 人nhân 心tâm 相tương/tướng 不bất 定định 近cận 善thiện 則tắc 善thiện 生sanh 近cận 惡ác 則tắc 惡ác 起khởi 此thử 剎sát 興hưng 則tắc 四tứ 方phương 善thiện 者giả 相tương 從tùng 善thiện 根căn 堅kiên 固cố 。 惡ác 境cảnh 遠viễn 離ly 則tắc 惡ác 念niệm 不bất 生sanh 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 管quản 保bảo 不bất 墮đọa 善thiện 根căn 堅kiên 固cố 。 世thế 世thế 生sanh 生sanh 。 佛Phật 階giai 可khả 期kỳ 秪# 如như 善thiện 惡ác 兩lưỡng 忘vong 復phục 是thị 何hà 物vật 。 卓trác 拄trụ 杖trượng 云vân 不bất 起khởi 纖tiêm 毫hào 善thiện 惡ác 心tâm 來lai 去khứ 須tu 教giáo 常thường 自tự 在tại 沈trầm 仰ngưỡng 疇trù 居cư 士sĩ 問vấn 弟đệ 子tử 誦tụng 金kim 剛cang 經kinh 且thả 道đạo 從tùng 何hà 門môn 而nhi 入nhập 師sư 拈niêm 拄trụ 杖trượng 云vân 從tùng 這giá 裏lý 入nhập 沈trầm 云vân 不bất 會hội 師sư 云vân 不bất 會hội 正chánh 相tương 應ứng 蔡thái 仰ngưỡng 橋kiều 居cư 士sĩ 胡hồ 跪quỵ 云vân 請thỉnh 和hòa 尚thượng 細tế 說thuyết 四tứ 句cú 偈kệ 師sư 良lương 久cửu 云vân 說thuyết 過quá 了liễu 也dã 蔡thái 不bất 起khởi 更cánh 要yếu 和hòa 尚thượng 慈từ 悲bi 師sư 云vân 纔tài 說thuyết 四tứ 句cú 皆giai 是thị 接tiếp 引dẫn 寔thật 指chỉ 不bất 得đắc 一nhất 法pháp 。 為vi 定định 山sơn 僧Tăng 即tức 與dữ 汝nhữ 事sự 相tướng 上thượng 發phát 明minh 真chân 實thật 達đạt 道Đạo 人Nhân 目mục 前tiền 無vô 是thị 非phi 爾nhĩ 我ngã 之chi 相tướng 一nhất 味vị 如như 初sơ 生sanh 孩hài 子tử 相tương 似tự 雖tuy 然nhiên 啼đề 叫khiếu 自tự 若nhược 不bất 見kiến 有hữu 。 彼bỉ 此thử 是thị 非phi 之chi 相tướng 。 此thử 名danh 無vô 我ngã 。 相tương/tướng 既ký 然nhiên 無vô 彼bỉ 無vô 此thử 。 也dã 不bất 見kiến 有hữu 身thân 。 心tâm 世thế 界giới 雖tuy 住trụ 世thế 界giới 猶do 若nhược 空không 華hoa 則tắc 無vô 人nhân 相tương/tướng 也dã 眾chúng 生sanh 者giả 眾chúng 念niệm 俱câu 生sanh 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 既ký 彼bỉ 此thử 是thị 非phi 不bất 可khả 得đắc 身thân 心tâm 世thế 界giới 不bất 可khả 得đắc 然nhiên 後hậu 將tương 不bất 可khả 得đắc 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 無vô 眾chúng 生sanh 。 相tương/tướng 也dã 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 既ký 無vô 朝triêu 生sanh 暮mộ 死tử 。 也dã 得đắc 山sơn 崩băng 地địa 裂liệt 。 也dã 得đắc 并tinh 無vô 一nhất 念niệm 貪tham 生sanh 怕phạ 死tử 此thử 則tắc 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 。 也dã 蔡thái 禮lễ 拜bái 起khởi 吳ngô 三tam 錫tích 居cư 士sĩ 問vấn 既ký 不bất 得đắc 者giả 分phân 付phó 阿a 誰thùy 師sư 云vân 阿a 誰thùy 要yếu 分phân 付phó 吳ngô 禮lễ 拜bái 起khởi 云vân 正chánh 要yếu 請thỉnh 問vấn 和hòa 尚thượng 師sư 云vân 自tự 起khởi 自tự 倒đảo 下hạ 座tòa 。

    立lập 兩lưỡng 序tự 普phổ 說thuyết 僧Tăng 問vấn 參tham 禪thiền 學học 道Đạo 秪# 為vi 了liễu 脫thoát 生sanh 死tử 且thả 道đạo 生sanh 死tử 作tác 麼ma 生sanh 了liễu 師sư 云vân 從tùng 來lai 不bất 掛quải 一nhất 絲ti 毫hào 撒tản 手thủ 逍tiêu 遙diêu 無vô 奇kỳ 特đặc 進tiến 云vân 如như 何hà 是thị 無vô 奇kỳ 特đặc 的đích 事sự 師sư 云vân 背bối/bội 後hậu 薦tiến 取thủ 僧Tăng 頓đốn 足túc 云vân 莫mạc 非phi 是thị 這giá 個cá 麼ma 師sư 笑tiếu 云vân 似tự 乎hồ 猜# 乃nãi 云vân 參tham 禪thiền 貴quý 了liễu 生sanh 死tử 僧Tăng 問vấn 作tác 麼ma 生sanh 了liễu 山sơn 僧Tăng 為vì 汝nhữ 點điểm 出xuất 識thức 得đắc 生sanh 死tử 根căn 源nguyên 方phương 可khả 了liễu 得đắc 我ngã 慢mạn 貢cống 高cao 。 是thị 生sanh 死tử 人nhân 我ngã 是thị 非phi 是thị 生sanh 死tử 貪tham 嗔sân 癡si 愛ái 是thị 生sanh 死tử 慳san 貪tham 疾tật 妒đố 是thị 生sanh 死tử 目mục 前tiền 業nghiệp 力lực 覆phú 卻khước 自tự 己kỷ 本bổn 有hữu 光quang 明minh 胸hung 中trung 妄vọng 想tưởng 紛phân 紛phân 無vô 刻khắc 凝ngưng 靜tĩnh 是thị 生sanh 死tử 但đãn 將tương 上thượng 來lai 這giá 些# 病bệnh 根căn 一nhất 一nhất 脫thoát 落lạc 二nhị 六lục 時thời 中trung 虛hư 虛hư 然nhiên 不bất 與dữ 萬vạn 物vật 為vi 伴bạn 侶lữ 恍hoảng 恍hoảng 然nhiên 不bất 涉thiệp 境cảnh 風phong 蕩đãng 蕩đãng 然nhiên 如như 鳥điểu 飛phi 空không 自tự 然nhiên 塵trần 勞lao 迥huýnh 脫thoát 本bổn 有hữu 光quang 明minh 率suất 爾nhĩ 通thông 達đạt 若nhược 有hữu 一nhất 毫hào 不bất 盡tận 他tha 日nhật 在tại 閻diêm 老lão 手thủ 中trung 喫khiết 銕# 棒bổng 莫mạc 言ngôn 山sơn 僧Tăng 不bất 道đạo 上thượng 來lai 恁nhẫm 麼ma 話thoại 說thuyết 須tu 是thị 無vô 諸chư 己kỷ 而nhi 後hậu 非phi 諸chư 人nhân 若nhược 自tự 不bất 能năng 。 正chánh 而nhi 欲dục 正chánh 人nhân 者giả 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 山sơn 僧Tăng 是thị 龍long 門môn 石thạch 雨vũ 師sư 翁ông 付phó 囑chúc 的đích 命mạng 嗣tự 象tượng 田điền 然nhiên 象tượng 田điền 論luận 老lão 人nhân 門môn 下hạ 是thị 弟đệ 兄huynh 而nhi 復phục 嗣tự 接tiếp 者giả 豈khởi 非phi 山sơn 僧Tăng 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 既ký 然nhiên 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。 豈khởi 非phi 自tự 正chánh 而nhi 正chánh 人nhân 者giả 乎hồ 若nhược 也dã 攀phàn 高cao 頭đầu 圖đồ 虛hư 名danh 苟cẩu 非phi 其kỳ 寔thật 則tắc 吾ngô 不bất 為vi 也dã 。 從tùng 上thượng 諸chư 祖tổ 。 只chỉ 為vì 汝nhữ 等đẳng 空không 腹phúc 高cao 心tâm 自tự 高cao 自tự 大đại 。 渾hồn 身thân 輥# 在tại 生sanh 死tử 窟quật 裡# 故cố 建kiến 法Pháp 幢tràng 立lập 規quy 矩củ 淘đào 汰# 諸chư 人nhân 業nghiệp 根căn 奈nại 汝nhữ 等đẳng 見kiến 善Thiện 知Tri 識Thức 。 多đa 了liễu 便tiện 生sanh 輕khinh 忽hốt 正chánh 眼nhãn 不bất 開khai 那na 識thức 主chủ 者giả 鼻tị 孔khổng 端đoan 正chánh 東đông 邊biên 不bất 住trụ 又hựu 向hướng 西tây 奔bôn 不bất 肯khẳng 虛hư 心tâm 請thỉnh 益ích 亂loạn 走tẩu 一nhất 生sanh 白bạch 首thủ 無vô 成thành 真chân 可khả 惜tích 許hứa 而nhi 今kim 人nhân 心tâm 澆kiêu 漓# 古cổ 風phong 將tương 墜trụy 山sơn 僧Tăng 行hành 腳cước 時thời 一nhất 進tiến 方phương 丈trượng 不bất 弄lộng 虛hư 頭đầu 一nhất 味vị 傾khuynh 心tâm 陳trần 白bạch 某mỗ 如như 是thị 參tham 如như 是thị 見kiến 如như 是thị 受thọ 用dụng 以dĩ 求cầu 決quyết 擇trạch 是thị 非phi 可khả 否phủ/bĩ 若nhược 是thị 某mỗ 便tiện 與dữ 麼ma 去khứ 若nhược 不bất 是thị 更cánh 如như 何hà 用dụng 心tâm 得đắc 徹triệt 透thấu 去khứ 爾nhĩ 密mật 和hòa 尚thượng 向hướng 某mỗ 搖dao 手thủ 大đại 笑tiếu 一nhất 聲thanh 又hựu 參tham 三tam 年niên 方phương 得đắc 目mục 前tiền 無vô 礙ngại 談đàm 說thuyết 無vô 礙ngại 三tam 年niên 無vô 綿miên 襖# 五ngũ 年niên 沒một 小tiểu 衣y 不bất 似tự 今kim 人nhân 穿xuyên 長trường/trưởng 直trực 身thân 戴đái 大đại 帽mạo 子tử 撇# 臂tý 做tố 大đại 老lão 山sơn 僧Tăng 見kiến 汝nhữ 等đẳng 昂ngang 昂ngang 然nhiên 只chỉ 恐khủng 生sanh 死tử 岸ngạn 頭đầu 總tổng 用dụng 不bất 著trước 父phụ 母mẫu 生sanh 汝nhữ 身thân 朋bằng 友hữu 長trường/trưởng 汝nhữ 志chí 為vi 甚thậm 耳nhĩ 伏phục 下hạ 流lưu 汝nhữ 之chi 不bất 悟ngộ 也dã 有hữu 緣duyên 故cố 汝nhữ 之chi 夭yểu 壽thọ 也dã 有hữu 緣duyên 故cố 汝nhữ 之chi 愚ngu 癡si 。 也dã 有hữu 緣duyên 故cố 乃nãi 至chí 薄bạc 福phước 少thiểu 德đức 各các 各các 有hữu 緣duyên 。 故cố 在tại 山sơn 僧Tăng 白bạch 蓮liên 初sơ 住trụ 執chấp 事sự 不bất 周chu 今kim 定định 者giả 欲dục 舉cử 賢hiền 才tài 重trọng/trùng 道Đạo 德đức 如như 國quốc 家gia 之chi 興hưng 必tất 有hữu 良lương 佐tá 叢tùng 林lâm 之chi 興hưng 全toàn 在tại 執chấp 事sự 執chấp 事sự 竭kiệt 力lực 則tắc 大đại 眾chúng 安an 和hòa 大đại 眾chúng 安an 則tắc 山sơn 僧Tăng 亦diệc 安an 山sơn 僧Tăng 安an 則tắc 眾chúng 亦diệc 安an 心tâm 造tạo 道đạo 祖tổ 道đạo 之chi 興hưng 從tùng 此thử 而nhi 致trí 即tức 禪thiền 和hòa 立lập 品phẩm 當đương 知tri 乎hồ 時thời 識thức 乎hồ 節tiết 初sơ 出xuất 家gia 時thời 。 行hành 盡tận 苦khổ 行hạnh 細tế 窮cùng 道Đạo 理lý 熟thục 覽lãm 遺di 言ngôn 理lý 路lộ 通thông 戒giới 律luật 精tinh 然nhiên 後hậu 參tham 禪thiền 若nhược 有hữu 悟ngộ 處xứ 求cầu 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 決quyết 斷đoán 再tái 諒# 己kỷ 之chi 能năng 而nhi 加gia 操thao 履lý 學học 問vấn 氣khí 象tượng 天thiên 資tư 福phước 報báo 四tứ 者giả 缺khuyết 一nhất 不bất 可khả 若nhược 有hữu 氣khí 象tượng 學học 問vấn 不bất 通thông 還hoàn 可khả 操thao 履lý 若nhược 四tứ 種chủng 俱câu 無vô 不bất 若nhược 把bả 茅mao 蓋cái 頭đầu 把bả 本bổn 修tu 行hành 庶thứ 不bất 取thủ 笑tiếu 識thức 者giả 若nhược 假giả 裝trang 禪thiền 相tương/tướng 詐trá 現hiện 威uy 儀nghi 求cầu 彼bỉ 恭cung 敬kính 只chỉ 恐khủng 跎# 子tử 喫khiết 仰ngưỡng 跌trật 兩lưỡng 頭đầu 不bất 著trước 實thật 汝nhữ 若nhược 悟ngộ 處xứ 固cố 深thâm 自tự 然nhiên 波ba 浪lãng 也dã 闊khoát 發phát 用dụng 如như 海hải 水thủy 奔bôn 潮triều 遮già 攔lan 不bất 住trụ 良lương 久cửu 喝hát 一nhất 喝hát 云vân 百bách 千thiên 涇kính 流lưu 皆giai 歸quy 這giá 裏lý 下hạ 座tòa 。

    護hộ 法Pháp 請thỉnh 普phổ 說thuyết 師sư 云vân 時thời 當đương 末Mạt 法Pháp 人nhân 多đa 乾can/kiền/càn 慧tuệ 有hữu 說thuyết 到đáo 行hành 不bất 到đáo 者giả 有hữu 行hành 到đáo 說thuyết 不bất 到đáo 者giả 有hữu 行hành 說thuyết 俱câu 到đáo 者giả 有hữu 行hành 說thuyết 俱câu 不bất 到đáo 者giả 若nhược 是thị 說thuyết 到đáo 行hành 不bất 到đáo 者giả 口khẩu 中trung 說thuyết 得đắc 千thiên 般ban 妙diệu 腳cước 下hạ 難nan 忘vong 半bán 點điểm 塵trần 若nhược 是thị 行hành 到đáo 說thuyết 不bất 到đáo 者giả 腳cước 下hạ 雖tuy 無vô 半bán 點điểm 塵trần 口khẩu 中trung 難nạn/nan 說thuyết 千thiên 般ban 妙diệu 若nhược 是thị 行hành 說thuyết 俱câu 不bất 到đáo 者giả 無vô 目mục 之chi 人nhân 沿duyên 壁bích 走tẩu 忽hốt 然nhiên 不bất 覺giác 墮đọa 深thâm 坑khanh 若nhược 是thị 行hành 說thuyết 俱câu 到đáo 者giả 口khẩu 中trung 能năng 說thuyết 千thiên 般ban 妙diệu 腳cước 下hạ 全toàn 無vô 半bán 點điểm 塵trần 所sở 以dĩ 達đạt 磨ma 大đại 師sư 道đạo 向hướng 後hậu 說thuyết 道Đạo 者giả 多đa 行hành 道Đạo 者giả 少thiểu 當đương 今kim 要yếu 一nhất 法Pháp 眼nhãn 清thanh 明minh 指chỉ 示thị 後hậu 人nhân 者giả 即tức 為vi 難nan 得đắc 若nhược 看khán 語ngữ 錄lục 學học 轉chuyển 語ngữ 拈niêm 弄lộng 偈kệ 頌tụng 以dĩ 相tương 似tự 語ngữ 言ngôn 為vi 人nhân 師sư 者giả 。 只chỉ 恐khủng 你nễ 腳cước 跟cân 下hạ 猶do 有hữu 絆bán 索sách 在tại 倘thảng 遇ngộ 萬vạn 緣duyên 交giao 加gia 之chi 際tế 逆nghịch 順thuận 境cảnh 界giới 。 之chi 時thời 便tiện 耳nhĩ 紅hồng 面diện 赤xích 此thử 是thị 從tùng 文văn 字tự 而nhi 入nhập 者giả 其kỳ 力lực 未vị 充sung 。 豈khởi 非phi 說thuyết 到đáo 行hành 不bất 到đáo 之chi 過quá 咎cữu 歟# 從tùng 此thử 一nhất 念niệm 知tri 非phi 捫môn 心tâm 自tự 悔hối 遇ngộ 有hữu 礙ngại 處xứ 放phóng 不bất 過quá 即tức 名danh 懷hoài 下hạ 聖thánh 胎thai 久cửu 久cửu 恁nhẫm 麼ma 去khứ 定định 有hữu 脫thoát 落lạc 時thời 節tiết 在tại 若nhược 自tự 欺khi 不bất 悔hối 只chỉ 掠lược 虛hư 頭đầu 則tắc 自tự 瞞man 瞞man 人nhân 終chung 日nhật 渾hồn 帳trướng 過quá 日nhật 若nhược 遇ngộ 明minh 眼nhãn 宗tông 師sư 但đãn 將tương 手thủ 搖dao 向hướng 汝nhữ 兩lưỡng 搖dao 早tảo 已dĩ 七thất 上thượng 八bát 落lạc 了liễu 也dã 明minh 眼nhãn 人nhân 覷thứ 破phá 不bất 肯khẳng 你nễ 則tắc 諸chư 天thiên 鬼quỷ 神thần 。 亦diệc 不bất 肯khẳng 你nễ 既ký 不bất 達đạt 道đạo 而nhi 弘hoằng 道đạo 豈khởi 非phi 自tự 欺khi 乎hồ 若nhược 是thị 行hành 到đáo 說thuyết 到đáo 者giả 日nhật 用dụng 轉chuyển 轆# 轆# 地địa 在tại 天thiên 而nhi 天thiên 在tại 人nhân 而nhi 人nhân 在tại 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 隨tùy 類loại 現hiện 形hình 不bất 曾tằng 動động 著trước 一nhất 絲ti 毫hào 許hứa 若nhược 是thị 行hành 說thuyết 俱câu 不bất 到đáo 者giả 當đương 住trụ 叢tùng 林lâm 入nhập 海hải 眾chúng 親thân 近cận 知tri 識thức 如như 慈từ 母mẫu 相tương 似tự 寸thốn 步bộ 莫mạc 離ly 發phát 堅kiên 固cố 心tâm 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 自tự 然nhiên 福phước 至chí 心tâm 靈linh 昏hôn 眼nhãn 一nhất 開khai 善thiện 聞văn 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 甕úng 中trung 不bất 怕phạ 走tẩu 卻khước 鱉miết 山sơn 僧Tăng 不bất 是thị 好hảo/hiếu 為vi 人nhân 師sư 觀quán 法Pháp 門môn 寥liêu 落lạc 祖tổ 道đạo 衰suy 微vi 大đại 丈trượng 夫phu 在tại 天thiên 地địa 間gian 當đương 立lập 身thân 行hành 道Đạo 如như 天thiên 普phổ 蓋cái 似tự 地địa 普phổ 擎kình 法Pháp 雨vũ 均quân 霑triêm 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 悉tất 得đắc 受thọ 潤nhuận 若nhược 也dã 苟cẩu 圖đồ 安an 逸dật 耽đam 聲Thanh 聞Văn 行hành 則tắc 被bị 佛Phật 祖tổ 所sở 呵ha 今kim 有hữu 一nhất 種chủng 法pháp 。 眼nhãn 不bất 明minh 不bất 能năng 觀quán 機cơ 逗đậu 教giáo 一nhất 味vị 昏hôn 懂đổng 懂đổng 東đông 西tây 不bất 辨biện 南nam 北bắc 不bất 分phân 只chỉ 要yếu 出xuất 世thế 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 無vô 慚tàm 愧quý 相tương/tướng 豎thụ 我ngã 慢mạn 幢tràng 三tam 家gia 村thôn 裏lý 瞞man 神thần 嚇# 鬼quỷ 豈khởi 不bất 是thị 見kiến 小tiểu 利lợi 則tắc 大đại 事sự 不bất 成thành 欲dục 速tốc 則tắc 不bất 達đạt 當đương 割cát 速tốc 成thành 之chi 病bệnh 根căn 庶thứ 脫thoát 招chiêu 愆khiên 之chi 過quá 患hoạn 不bất 然nhiên 非phi 但đãn 自tự 誤ngộ 亦diệc 且thả 誤ngộ 人nhân 可khả 不bất 戒giới 歟# 昔tích 亮lượng 座tòa 主chủ 遯độn 跡tích 西tây 山sơn 守thủ 山sơn 終chung 身thân 不bất 出xuất 世thế 楄# 擔đảm 拾thập 橡# 栗lật 為vi 食thực 大đại 梅mai 以dĩ 荷hà 葉diệp 為vi 衣y 還hoàn 說thuyết 他tha 不bất 繼kế 祖tổ 位vị 得đắc 麼ma 汝nhữ 等đẳng 一nhất 無vô 所sở 長trường/trưởng 免miễn 強cường/cưỡng 作tác 麼ma 果quả 然nhiên 悟ngộ 徹triệt 底để 人nhân 天thiên 機cơ 一nhất 發phát 不bất 看khán 一nhất 字tự 不bất 記ký 一nhất 語ngữ 打đả 開khai 胸hung 中trung 寶bảo 藏tạng 運vận 出xuất 自tự 己kỷ 家gia 珍trân 名danh 理lý 無vô 礙ngại 事sự 無vô 礙ngại 事sự 理lý 無vô 礙ngại 事sự 事sự 無vô 礙ngại 名danh 無Vô 盡Tận 藏Tạng 。 亦diệc 名danh 三tam 昧muội 總tổng 持trì 。 辨biện 才tài 陀đà 羅la 尼ni 說thuyết 之chi 不bất 竭kiệt 用dụng 之chi 無vô 窮cùng 塵trần 說thuyết 剎sát 說thuyết 熾sí 然nhiên 說thuyết 無vô 間gian 歇hiết 說thuyết 說thuyết 之chi 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 轉chuyển 。 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 說thuyết 亦diệc 無vô 間gian 歇hiết 方phương 融dung 世thế 法pháp 即tức 佛Phật 法Pháp 佛Phật 法Pháp 即tức 世thế 法pháp 若nhược 佛Phật 法Pháp 世thế 法pháp 不bất 相tương 融dung 名danh 解giải 語ngữ 之chi 流lưu 且thả 居cư 門môn 外ngoại 直trực 須tu 佛Phật 法Pháp 不bất 住trụ 世thế 法pháp 不bất 居cư 不bất 居cư 之chi 念niệm 亦diệc 不bất 居cư 到đáo 這giá 裡# 始thỉ 有hữu 語ngữ 話thoại 分phần/phân 山sơn 僧Tăng 常thường 悲bi 人nhân 心tâm 狹hiệp 劣liệt 捨xả 智trí 隨tùy 愚ngu 若nhược 也dã 把bả 住trụ 不bất 肯khẳng 放phóng 行hành 不bất 但đãn 難nạn/nan 領lãnh 汪uông 洋dương 之chi 佛Phật 法Pháp 往vãng 往vãng 望vọng 風phong 而nhi 退thoái 若nhược 也dã 放phóng 開khai 便tiện 見kiến 雍ung 雍ung 肅túc 肅túc 。 仰ngưỡng 止chỉ 方phương 展triển 旋toàn 轉chuyển 乾can/kiền/càn 坤# 之chi 手thủ 段đoạn 下hạ 斷đoạn 送tống 衲nạp 子tử 命mạng 根căn 之chi 鉗kiềm 錘chùy 汝nhữ 諸chư 人nhân 既ký 來lai 白bạch 蓮liên 門môn 下hạ 一nhất 番phiên 當đương 各các 各các 具cụ 如như 是thị 作tác 略lược 如như 是thị 氣khí 宇vũ 始thỉ 不bất 負phụ 山sơn 僧Tăng 苦khổ 口khẩu 切thiết 囑chúc 山sơn 僧Tăng 因nhân 初sơ 住trụ 恐khủng 人nhân 心tâm 不bất 安an 故cố 下hạ 身thân 行hành 道Đạo 將tương 佛Phật 法Pháp 漫mạn 天thiên 放phóng 去khứ 把bả 世thế 法pháp 匝táp 地địa 收thu 來lai 今kim 日nhật 因nhân 眾chúng 請thỉnh 普phổ 說thuyết 不bất 覺giác 葛cát 藤đằng 滿mãn 地địa 葛cát 藤đằng 且thả 置trí 因nhân 齋trai 慶khánh 讚tán 一nhất 句cú 又hựu 作tác 麼ma 生sanh 這giá 些# 說thuyết 話thoại 五ngũ 味vị 調điều 湯thang 今kim 朝triêu 施thí 主chủ 在tại 東đông 方phương 馮bằng 陳trần 褚# 衛vệ 蔣tưởng 沈trầm 韓# 楊dương 拽duệ 拄trụ 杖trượng 歸quy 方phương 丈trượng 。

    南nam 潯# 眾chúng 居cư 士sĩ 請thỉnh 普phổ 說thuyết 欲dục 識thức 佛Phật 性tánh 義nghĩa 當đương 觀quán 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 時thời 節tiết 若nhược 至chí 其kỳ 理lý 自tự 彰chương 豎thụ 拂phất 子tử 云vân 大đại 眾chúng 是thị 自tự 彰chương 的đích 理lý 耶da 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 耶da 適thích 纔tài 雨vũ 落lạc 地địa 下hạ 濕thấp 而nhi 今kim 天thiên 晴tình 日nhật 頭đầu 出xuất 雨vũ 落lạc 濕thấp 日nhật 頭đầu 出xuất 為vi 甚thậm 諸chư 人nhân 會hội 不bất 得đắc 會hội 不bất 得đắc 山sơn 僧Tăng 為vì 汝nhữ 細tế 剖phẫu 柝# 波ba 羅la 提đề 尊tôn 者giả 曰viết 在tại 胎thai 曰viết 身thân 在tại 世thế 曰viết 人nhân 在tại 眼nhãn 曰viết 見kiến 在tại 耳nhĩ 曰viết 聞văn 在tại 鼻tị 辨biện 香hương 在tại 舌thiệt 談đàm 論luận 在tại 手thủ 捉tróc 拏noa 在tại 足túc 奔bôn 運vận 應ứng 用dụng 現hiện 在tại 一nhất 切thiết 。 不bất 用dụng 體thể 亦diệc 無vô 形hình 識thức 者giả 名danh 之chi 佛Phật 性tánh 不bất 識thức 喚hoán 作tác 精tinh 魂hồn 山sơn 僧Tăng 不bất 然nhiên 識thức 者giả 曰viết 之chi 精tinh 魂hồn 不bất 識thức 曰viết 之chi 佛Phật 性tánh 所sở 以dĩ 達đạt 磨ma 西tây 來lai 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 故cố 對đối 梁lương 武võ 道đạo 不bất 識thức 何hà 曾tằng 有hữu 長trường/trưởng 篇thiên 大đại 章chương 汙ô 染nhiễm 當đương 人nhân 耶da 邇nhĩ 來lai 法Pháp 門môn 混hỗn 濫lạm 或hoặc 貪tham 名danh 圖đồ 利lợi 者giả 或hoặc 是thị 非phi 攻công 兢căng 者giả 人nhân 我ngã 不bất 除trừ 妄vọng 爭tranh 優ưu 劣liệt 總tổng 是thị 生sanh 滅diệt 心tâm 行hành 耳nhĩ 克khắc 紹thiệu 真chân 乘thừa 得đắc 不bất 愧quý 乎hồ 嗟ta 哉tai 癡si 人nhân 大đại 丈trượng 夫phù 生sanh 於ư 天thiên 地địa 之chi 間gian 。 棄khí 俗tục 為vi 僧Tăng 欲dục 超siêu 凡phàm 入nhập 聖thánh 。 利lợi 己kỷ 利lợi 人nhân 詎cự 可khả 貪tham 小tiểu 小tiểu 聲thanh 名danh 將tương 光quang 陰ấm 唐đường 喪táng 山sơn 僧Tăng 深thâm 為vi 嘆thán 息tức 正chánh 恐khủng 袈ca 裟sa 下hạ 失thất 卻khước 人nhân 身thân 寔thật 為vi 苦khổ 爾nhĩ 若nhược 根căn 劣liệt 志chí 微vi 不bất 能năng 直trực 下hạ 領lãnh 略lược 從tùng 上thượng 列liệt 祖tổ 皆giai 有hữu 方phương 便tiện 但đãn 將tương 個cá 話thoại 頭đầu 朝triêu 參tham 暮mộ 參tham 如như 敲# 門môn 瓦ngõa 礫lịch 相tương 似tự 忽hốt 然nhiên 擊kích 開khai 漆tất 桶# 方phương 得đắc 歸quy 家gia 穩ổn 坐tọa 諸chư 人nhân 不bất 可khả 自tự 棄khí 人nhân 人nhân 可khả 以dĩ 為vi 堯# 舜thuấn 人nhân 人nhân 可khả 以dĩ 為vi 聖thánh 賢hiền 幸hạnh 生sanh 中trung 國quốc 六lục 根căn 具cụ 足túc 。 況huống 善Thiện 知Tri 識Thức 滿mãn 目mục 紛phân 然nhiên 汝nhữ 自tự 生sanh 退thoái 屈khuất 不bất 肯khẳng 依y 棲tê 甘cam 服phục 下hạ 流lưu 以dĩ 圖đồ 安an 樂lạc 得đắc 不bất 哀ai 哉tai 所sở 以dĩ 建kiến 法Pháp 幢tràng 立lập 宗tông 旨chỉ 。 六lục 種chủng 成thành 就tựu 以dĩ 接tiếp 待đãi 之chi 不bất 過quá 要yếu 汝nhữ 諸chư 人nhân 歇hiết 下hạ 狂cuồng 心tâm 各các 知tri 本bổn 有hữu 不bất 然nhiên 他tha 日nhật 改cải 頭đầu 換hoán 面diện 莫mạc 言ngôn 山sơn 僧Tăng 不bất 道đạo 此thử 說thuyết 是thị 棒bổng 打đả 石thạch 人nhân 頭đầu # # 論luận 寔thật 事sự 使sử 汝nhữ 知tri 非phi 今kim 日nhật 眾chúng 居cư 士sĩ 揮huy 金kim 辦biện 供cung 請thỉnh 山sơn 僧Tăng 舉cử 揚dương 此thử 事sự 大đại 眾chúng 須tu 當đương 真chân 寔thật 參tham 究cứu 參tham 得đắc 真chân 悟ngộ 也dã 真chân 出xuất 言ngôn 吐thổ 語ngữ 直trực 心tâm 直trực 行hành 若nhược 假giả 說thuyết 悟ngộ 由do 粧# 點điểm 知tri 識thức 求cầu 彼bỉ 恭cung 敬kính 則tắc 放phóng 僻tích 邪tà 侈xỉ 無vô 所sở 不bất 至chí 。 山sơn 僧Tăng 常thường 嘆thán 云vân 深thâm 嗟ta 末Mạt 法Pháp 寔thật 堪kham 悲bi 凡phàm 夫phu 求cầu 情tình 付phó 拂phất 衣y 老lão 儂# 秪# 貴quý 門môn 庭đình 鬧náo 不bất 肯khẳng 痛thống 苦khổ 下hạ 鉗kiềm 錘chùy 你nễ 若nhược 真chân 得đắc 悟ngộ 明minh 日nhật 用dụng 之chi 際tế 能năng 一nhất 念niệm 不bất 動động 乎hồ 遇ngộ 逆nghịch 遇ngộ 順thuận 能năng 坦thản 蕩đãng 蕩đãng 乎hồ 睡thụy 夢mộng 之chi 中trung 不bất 顛điên 倒đảo 乎hồ 惡ác 病bệnh 纏triền 身thân 得đắc 自tự 在tại 。 乎hồ 若nhược 悟ngộ 處xứ 不bất 真chân 受thọ 用dụng 不bất 著trước 順thuận 則tắc 生sanh 喜hỷ 逆nghịch 則tắc 生sanh 嗔sân 喜hỷ 怒nộ 之chi 念niệm 萌manh 於ư 心tâm 鬱uất 勃bột 於ư 色sắc 見kiến 於ư 面diện 便tiện 見kiến 生sanh 死tử 宛uyển 然nhiên 山sơn 僧Tăng 苦khổ 口khẩu 相tương/tướng 勸khuyến 各các 各các 深thâm 知tri 利lợi 害hại 昔tích 洞đỗng 山sơn 价# 禪thiền 師sư 預dự 知tri 時thời 至chí 辭từ 眾chúng 端đoan 坐tọa 而nhi 逝thệ 眾chúng 號hiệu 痛thống 不bất 止chỉ 師sư 忽hốt 開khai 目mục 呵ha 誡giới 復phục 辦biện 愚ngu 癡si 齋trai 畢tất 入nhập 棺quan 長trường/trưởng 往vãng 九cửu 峰phong 三tam 遍biến 出xuất 定định 太thái 首thủ 座tòa 香hương 煙yên 起khởi 處xứ 便tiện 去khứ 鼓cổ 山sơn 看khán 壽thọ 塔tháp 而nhi 坐tọa 逝thệ 灌quán 溪khê 走tẩu 七thất 步bộ 立lập 地địa 而nhi 亡vong 鄧đặng 隱ẩn 倒đảo 終chung 于vu 五ngũ 臺đài 山sơn 你nễ 看khán 上thượng 古cổ 真chân 操thao 寔thật 履lý 從tùng 唐đường 宋tống 以dĩ 來lai 往vãng 往vãng 如như 是thị 皆giai 因nhân 行hành 解giải 相tương 應ứng 而nhi 今kim 求cầu 一nhất 真chân 實thật 為vi 道đạo 者giả 鮮tiên 矣hĩ 故cố 生sanh 在tại 正Chánh 法Pháp 時thời 唯duy 恐khủng 揀giản 擇trạch 時thời 當đương 末Mạt 法Pháp 唯duy 恐khủng 不bất 揀giản 擇trạch 當đương 具cụ 法Pháp 眼nhãn 別biệt 是thị 非phi 庶thứ 幾kỷ 得đắc 歸quy 於ư 正chánh 路lộ 上thượng 來lai 如như 許hứa 叨# 呾đát 還hoàn 有hữu 一nhất 句cú 子tử 分phân 付phó 諸chư 人nhân 擲trịch 拂phất 子tử 云vân 這giá 裏lý 若nhược 能năng 親thân 薦tiến 得đắc 何hà 必tất 當đương 來lai 問vấn 彌Di 勒Lặc 下hạ 座tòa 。

    師sư 誕đản 日nhật 執chấp 事sự 請thỉnh 普phổ 說thuyết 師sư 拈niêm 如như 意ý 云vân 這giá 個cá 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 個cá 個cá 不bất 無vô 秪# 為vi 無vô 明minh 蓋cái 卻khước 行hành 人nhân 到đáo 此thử 盡tận 模mô 糊# 諸chư 人nhân 有hữu 不bất 遠viễn 千thiên 里lý 而nhi 來lai 者giả 有hữu 百bách 里lý 而nhi 來lai 者giả 所sở 為vi 何hà 事sự 蓋cái 欲dục 決quyết 了liễu 生sanh 死tử 成thành 辦biện 道Đạo 業nghiệp 。 出xuất 永vĩnh 劫kiếp 之chi 輪luân 迴hồi 耳nhĩ 然nhiên 欲dục 出xuất 輪luân 迴hồi 甚thậm 難nan 實thật 甚thậm 易dị 爾nhĩ 若nhược 是thị 有hữu 一nhất 點điểm 情tình 念niệm 愛ái 念niệm 胸hung 中trung 不bất 能năng 消tiêu 殞vẫn 即tức 便tiện 為vi 情tình 愛ái 所sở 移di 不bất 免miễn 輪luân 迴hồi 是thị 為vi 生sanh 死tử 所sở 以dĩ 甚thậm 難nan 若nhược 識thức 得đắc 破phá 跳khiêu 得đắc 過quá 即tức 出xuất 輪luân 迴hồi 是thị 為vi 甚thậm 易dị 如như 是thị 易dị 得đắc 去khứ 毀hủy 也dã 如như 是thị 譽dự 也dã 如như 是thị 若nhược 能năng 一nhất 切thiết 俱câu 如như 是thị 則tắc 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 也dã 關quan 汝nhữ 不bất 著trước 貪tham 嗔sân 癡si 愛ái 也dã 關quan 汝nhữ 不bất 著trước 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 也dã 關quan 汝nhữ 不bất 著trước 則tắc 倏thúc 然nhiên 物vật 外ngoại 成thành 佛Phật 作tác 祖tổ 之chi 基cơ 本bổn 唾thóa 手thủ 而nhi 得đắc 也dã 一nhất 得đắc 之chi 後hậu 穿xuyên 衣y 喫khiết 飯phạn 也dã 尋tầm 常thường 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 也dã 尋tầm 常thường 名danh 為vi 達đạt 道Đạo 人Nhân 生sanh 生sanh 世thế 世thế 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 以dĩ 悲bi 願nguyện 心tâm 廣quảng 度độ 群quần 迷mê 則tắc 知tri 山sơn 僧Tăng 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 虛hư 也dã 不bất 然nhiên 被bị 上thượng 來lai 如như 許hứa 貪tham 嗔sân 癡si 愛ái 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 染nhiễm 著trước 墮đọa 輪luân 迴hồi 入nhập 六lục 道đạo 生sanh 生sanh 苦khổ 趣thú 世thế 世thế 波ba 吒tra 再tái 為vì 汝nhữ 說thuyết 個cá 行hành 的đích 道Đạo 理lý 世thế 人nhân 在tại 此thử 五ngũ 濁trược 境cảnh 中trung 爬# 起khởi 跌trật 倒đảo 若nhược 胸hung 中trung 妄vọng 想tưởng 紛phân 紛phân 不bất 達đạt 真chân 理lý 此thử 名danh 跌trật 倒đảo 內nội 有hữu 細tế 惑hoặc 不bất 除trừ 外ngoại 見kiến 六lục 塵trần 麤thô 相tương/tướng 些# 些# 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 有hữu 礙ngại 有hữu 絆bán 此thử 名danh 跌trật 倒đảo 欲dục 要yếu 不bất 跌trật 倒đảo 直trực 須tu 內nội 不bất 見kiến 有hữu 根căn 身thân 器khí 界giới 外ngoại 不bất 見kiến 有hữu 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 但đãn 與dữ 麼ma 驀# 直trực 去khứ 再tái 為vì 汝nhữ 說thuyết 個cá 譬thí 喻dụ 若nhược 謂vị 世thế 間gian 山sơn 川xuyên 草thảo 木mộc 澗giản 水thủy 溪khê 聲thanh 松tùng 直trực 柏# 曲khúc 人nhân 馬mã 駢biền 闐điền 千thiên 紅hồng 萬vạn 紫tử 以dĩ 為vi 礙ngại 汝nhữ 卻khước 得đắc 掃tảo 盡tận 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 諸chư 有hữu 物vật 像tượng 讓nhượng 汝nhữ 成thành 道Đạo 不bất 則tắc 山sơn 也dã 憑bằng 他tha 水thủy 也dã 憑bằng 他tha 松tùng 直trực 柏# 曲khúc 也dã 憑bằng 他tha 人nhân 馬mã 駢biền 闐điền 也dã 憑bằng 他tha 千thiên 紅hồng 萬vạn 紫tử 也dã 憑bằng 他tha 但đãn 目mục 前tiền 無vô 法pháp 義nghĩa 在tại 目mục 前tiền 若nhược 於ư 事sự 上thượng 通thông 無vô 事sự 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 不bất 用dụng 聾lung 此thử 一nhất 說thuyết 是thị 對đối 機cơ 而nhi 發phát 你nễ 若nhược 諸chư 色sắc 相tướng 無vô 礙ngại 即tức 目mục 前tiền 義nghĩa 也dã 莫mạc 存tồn 佛Phật 也dã 不bất 為vì 眾chúng 生sanh 。 也dã 不bất 做tố 虛hư 虛hư 然nhiên 迥huýnh 出xuất 二nhị 邊biên 之chi 表biểu 放phóng 下hạ 如như 意ý 便tiện 是thị 這giá 樣# 個cá 人nhân 下hạ 座tòa 。

    卷quyển 第đệ 十thập 一nhất

      ,