Chu Dị Thiền Giải – Quyển 6

周Chu 易Dị 禪Thiền 解Giải
Quyển 6
明Minh 智Trí 旭 著Trước

周Chu 易Dị 禪Thiền 解Giải 卷quyển 第đệ 六lục

北bắc 天thiên 目mục 道Đạo 人Nhân 蕅# 益ích 智trí 旭# 著trước

下Hạ 經Kinh 之Chi 二Nhị

(# 乾can/kiền/càn 下hạ 兌# 上thượng )#

夬# 。 揚dương 于vu 王vương 庭đình 。 孚phu 號hiệu 有hữu 厲lệ 。 告cáo 自tự 邑ấp 。 不bất 利lợi 即tức 戎nhung 。 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 。

約ước 世thế 道đạo 。 則tắc 民dân 說thuyết 無vô 疆cương 。 坐tọa 享hưởng 豐phong 樂lạc 。 而nhi 所sở 行hành 必tất 決quyết 。 約ước 佛Phật 法Pháp 。 則tắc 損tổn 己kỷ 利lợi 他tha 。 化hóa 功công 歸quy 己kỷ 。 決quyết 當đương 進tiến 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 。 證chứng 極cực 果quả 也dã 。 夫phu 世thế 間gian 。 豈khởi 容dung 有hữu 陽dương 而nhi 無vô 陰ấm 。 有hữu 男nam 而nhi 無vô 女nữ 。 有hữu 君quân 子tử 而nhi 無vô 小tiểu 人nhân 。 然nhiên 陰ấm 居cư 陽dương 上thượng 。 女nữ 占chiêm 男nam 先tiên 。 小tiểu 人nhân 據cứ 于vu 君quân 子tử 之chi 上thượng 。 則tắc 必tất 將tương 共cộng 決quyết 去khứ 之chi 。 必tất 將tương 至chí 王vương 庭đình 以dĩ 揚dương 之chi 。 必tất 將tương 相tương/tướng 約ước 相tương/tướng 信tín 而nhi 聲thanh 明minh 其kỳ 罪tội 以dĩ 號hiệu 之chi 。 凡phàm 此thử 皆giai 有hữu 厲lệ 之chi 道đạo 也dã 。 吾ngô 謂vị 宜nghi 反phản 身thân 修tu 德đức 而nhi 告cáo 自tự 邑ấp 。 不bất 宜nghi 以dĩ 力lực 爭tranh 而nhi 即tức 戎nhung 。 但đãn 使sử 以dĩ 德đức 往vãng 化hóa 。 則tắc 無vô 不bất 利lợi 矣hĩ 。 佛Phật 法Pháp 釋thích 者giả 。 體thể 惑hoặc 法Pháp 界Giới 。 即tức 惑hoặc 成thành 智trí 。 名danh 告cáo 自tự 邑ấp 。 敵địch 對đối 相tương/tướng 除trừ 。 名danh 為vi 即tức 戎nhung 。

彖# 曰viết 。 夬# 。 決quyết 也dã 。 剛cang 決quyết 柔nhu 也dã 健kiện 而nhi 說thuyết 。 決quyết 而nhi 和hòa 。 揚dương 于vu 王vương 庭đình 。 柔nhu 乘thừa 五ngũ 剛cang 也dã 。 孚phu 號hiệu 有hữu 厲lệ 。 其kỳ 危nguy 乃nãi 光quang 也dã 。 告cáo 自tự 邑ấp 。 不bất 利lợi 即tức 戎nhung 。 所sở 尚thượng 乃nãi 窮cùng 也dã 。 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 。 剛cang 長trường/trưởng 乃nãi 終chung 也dã 。

健kiện 而nhi 說thuyết 。 決quyết 而nhi 和hòa 。 正chánh 明minh 應ưng 以dĩ 德đức 化hóa 。 不bất 應ưng 以dĩ 力lực 爭tranh 也dã 。 知tri 危nguy 則tắc 光quang 。 尚thượng 力lực 則tắc 窮cùng 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 。 則tắc 以dĩ 德đức 化hóa 小tiểu 人nhân 。 小tiểu 人nhân 皆giai 為vi 君quân 子tử 。 而nhi 剛cang 長trường/trưởng 乃nãi 終chung 也dã 。

象tượng 曰viết 。 澤trạch 上thượng 於ư 天thiên 。 夬# 。 君quân 子tử 以dĩ 施thí 祿lộc 及cập 下hạ 。 居cư 德đức 則tắc 忌kỵ 。

祿lộc 宜nghi 施thí 。 德đức 宜nghi 居cư 。 祿lộc 不bất 施thí 則tắc 恩ân 枯khô 。 德đức 不bất 居cư 則tắc 本bổn 喪táng 。 又hựu 以dĩ 此thử 施thí 祿lộc 。 則tắc 及cập 下hạ 而nhi 可khả 以dĩ 化hóa 人nhân 。 以dĩ 此thử 居cư 德đức 。 則tắc 自tự 滿mãn 而nhi 為vi 人nhân 所sở 忌kỵ 。

初sơ 九cửu 。 壯tráng 于vu 前tiền 趾chỉ 。 往vãng 不bất 勝thắng 為vi 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 不bất 勝thắng 而nhi 往vãng 。 咎cữu 也dã 。

重trọng/trùng 剛cang 不bất 中trung 。 不bất 宜nghi 進tiến 。 而nhi 壯tráng 于vu 進tiến 步bộ 。 徒đồ 自tự 折chiết 耳nhĩ 。 何hà 能năng 勝thắng 哉tai 。

九cửu 二nhị 。 惕dịch 號hiệu 。 莫mạc 夜dạ 有hữu 戎nhung 。 勿vật 恤tuất 。 象tượng 曰viết 。 有hữu 戎nhung 勿vật 恤tuất 。 得đắc 中trung 道đạo 也dã 。

剛cang 而nhi 得đắc 中trung 。 知tri 懼cụ 知tri 警cảnh 。 居cư 德đức 既ký 周chu 。 則tắc 有hữu 戎nhung 可khả 無vô 患hoạn 矣hĩ 。

九cửu 三tam 。 壯tráng 于vu 頄# 。 有hữu 凶hung 。 君quân 子tử 夬# 夬# 。 獨độc 行hành 遇ngộ 雨vũ 。 若nhược 濡nhu 有hữu 慍uấn 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 君quân 子tử 夬# 夬# 。 終chung 無vô 咎cữu 也dã 。

過quá 剛cang 不bất 中trung 。 怒nộ 且thả 悻# 悻# 然nhiên 現hiện 于vu 其kỳ 面diện 。 太thái 剛cang 必tất 折chiết 。 有hữu 凶hung 道đạo 也dã 。 君quân 子tử 于vu 此thử 。 何hà 不bất 自tự 夬# 其kỳ 夬# 。 舍xá 上thượng 下hạ 四tứ 陽dương 。 而nhi 獨độc 行hành 其kỳ 與dữ 上thượng 六lục 應ưng 之chi 正chánh 理lý 。 則tắc 以dĩ 德đức 相tương/tướng 化hóa 。 陰âm 陽dương 相tương 和hòa 。 庶thứ 遇ngộ 雨vũ 而nhi 若nhược 濡nhu 。 雖tuy 彼bỉ 群quần 陽dương 不bất 知tri 我ngã 心tâm 。 不bất 諒# 我ngã 跡tích 。 或hoặc 有hữu 慍uấn 者giả 。 然nhiên 化hóa 小tiểu 人nhân 之chi 道đạo 必tất 應ưng 如như 此thử 。 終chung 無vô 咎cữu 也dã 。 言ngôn 夬# 夬# 者giả 。 群quần 陽dương 以dĩ 決quyết 去khứ 小tiểu 人nhân 為vi 夬# 。 今kim 吾ngô 以dĩ 決quyết 不bất 同đồng 彼bỉ 群quần 陽dương 為vi 夬# 夬# 也dã 。

九cửu 四tứ 。 臀# 無vô 膚phu 。 其kỳ 行hành 次thứ 且thả 。 牽khiên 羊dương 悔hối 亡vong 。 聞văn 言ngôn 不bất 信tín 。 象tượng 曰viết 。 其kỳ 行hành 次thứ 且thả 。 位vị 不bất 當đương 也dã 。 聞văn 言ngôn 不bất 信tín 。 聰thông 不bất 明minh 也dã 。

九cửu 四tứ 以dĩ 下hạ 爻hào 為vi 臀# 下hạ 爻hào 純thuần 剛cang 無vô 柔nhu 。 如như 有hữu 骨cốt 無vô 膚phu 。 臀# 既ký 無vô 膚phu 。 行hành 必tất 次thứ 且thả 不bất 前tiền 。 若nhược 讓nhượng 彼bỉ 羊dương 在tại 前tiền 。 而nhi 隨tùy 其kỳ 後hậu 。 則tắc 羊dương 仍nhưng 屬thuộc 我ngã 所sở 牽khiên 。 便tiện 可khả 悔hối 亡vong 。 但đãn 以dĩ 剛cang 不bất 中trung 正chánh 。 聞văn 此thử 善thiện 言ngôn 。 決quyết 不bất 相tương 信tín 也dã 。 羊dương 。 指chỉ 上thượng 六lục 。 為vi 兌# 之chi 主chủ 。 四tứ 宜nghi 牽khiên 之chi 。 不bất 宜nghi 決quyết 之chi 。 亦diệc 不bất 宜nghi 與dữ 之chi 爭tranh 前tiền 後hậu 也dã 。

九cửu 五ngũ 。 莧# 陸lục 夬# 夬# 。 中trung 行hành 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 中trung 行hành 無vô 咎cữu 。 中trung 未vị 光quang 也dã 。

上thượng 六lục 柔nhu 脆thúy 如như 莧# 。 而nhi 在tại 五ngũ 剛cang 之chi 上thượng 。 如như 莧# 在tại 陸lục 。 人nhân 人nhân 得đắc 踐tiễn 踏đạp 之chi 。 嗟ta 嗟ta 。 彼bỉ 獨độc 非phi 坤# 德đức 乎hồ 。 彼bỉ 獨độc 非phi 太thái 極cực 全toàn 體thể 所sở 成thành 。 還hoàn 具cụ 太thái 極cực 全toàn 體thể 者giả 乎hồ 。 是thị 宜nghi 夬# 彼bỉ 群quần 陽dương 所sở 夬# 而nhi 護hộ 養dưỡng 之chi 。 乃nãi 為vi 中trung 行hành 之chi 道đạo 。 可khả 無vô 咎cữu 耳nhĩ 。 然nhiên 在tại 夬# 時thời 。 終chung 不bất 免miễn 以dĩ 君quân 子tử 小tiểu 人nhân 二nhị 其kỳ 心tâm 。 未vị 肯khẳng 忘vong 于vu 大đại 同đồng 。 故cố 曰viết 中trung 未vị 光quang 也dã 。 聖thánh 人nhân 于vu 復phục 。 則tắc 諄# 諄# 以dĩ 保bảo 護hộ 微vi 陽dương 。 于vu 夬# 則tắc 諄# 諄# 以dĩ 保bảo 護hộ 殘tàn 陰ấm 。 陰âm 陽dương 豈khởi 可khả 偏thiên 廢phế 哉tai 。

上thượng 六lục 。 無vô 號hiệu 。 終chung 有hữu 凶hung 。 象tượng 曰viết 。 無vô 號hiệu 之chi 凶hung 。 終chung 不bất 可khả 長trường/trưởng 也dã 。

下hạ 之chi 五ngũ 爻hào 。 聖thánh 人nhân 所sở 以dĩ 勸khuyến 誡giới 群quần 陽dương 者giả 至chí 矣hĩ 。 以dĩ 六lục 居cư 上thượng 。 雖tuy 得đắc 其kỳ 正chánh 。 而nhi 陰ấm 柔nhu 才tài 弱nhược 。 不bất 能năng 惕dịch 號hiệu 以dĩ 自tự 周chu 備bị 。 故cố 終chung 不bất 可khả 長trường/trưởng 不bất 若nhược 反phản 乎hồ 下hạ 以dĩ 為vi 姤cấu 耳nhĩ 。

(# 巽# 下hạ 乾can/kiền/càn 上thượng )#

姤cấu 女nữ 壯tráng 。 勿vật 用dụng 取thủ 女nữ 。

約ước 世thế 道đạo 。 則tắc 決quyết 之chi 于vu 意ý 中trung 者giả 。 必tất 將tương 遇ngộ 之chi 于vu 意ý 外ngoại 。 約ước 佛Phật 法Pháp 。 則tắc 決quyết 斷đoán 餘dư 惑hoặc 而nhi 上thượng 同đồng 諸chư 佛Phật 者giả 。 必tất 巧xảo 用dụng 性tánh 惡ác 而nhi 下hạ 遇ngộ 眾chúng 生sanh 。 又hựu 約ước 究cứu 竟cánh 。 則tắc 夬# 是thị 無vô 間gian 道đạo 。 姤cấu 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 約ước 初sơ 心tâm 。 則tắc 夬# 是thị 乾can/kiền/càn 慧tuệ 。 姤cấu 是thị 理lý 水thủy 也dã 。 以dĩ 無vô 號hiệu 之chi 一nhất 陰ấm 忽hốt 反phản 于vu 下hạ 而nhi 得đắc 其kỳ 所sở 安an 。 勢thế 必tất 漸tiệm 壯tráng 。 故cố 九cửu 二nhị 宜nghi 包bao 而nhi 有hữu 之chi 。 不bất 宜nghi 使sử 賓tân 取thủ 之chi 。 佛Phật 法Pháp 釋thích 者giả 。 在tại 佛Phật 為vi 性tánh 惡ác 法Pháp 門môn 。 在tại 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 。 則tắc 為vi 修tu 惡ác 。 九cửu 二nhị 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 自tự 可khả 示thị 同đồng 修tu 惡ác 。 不bất 令linh 餘dư 人nhân 作tác 惡ác 。 又hựu 解giải 脫thoát 道đạo 。 一nhất 得đắc 永vĩnh 得đắc 。 名danh 女nữ 壯tráng 。 無vô 所sở 取thủ 著trước 。 名danh 勿vật 用dụng 取thủ 女nữ 。 理lý 水thủy 亦diệc 爾nhĩ 。

彖# 曰viết 。 姤cấu 。 遇ngộ 也dã 。 柔nhu 遇ngộ 剛cang 也dã 。 勿vật 用dụng 取thủ 女nữ 。 不bất 可khả 與dữ 長trường/trưởng 也dã 。 天thiên 地địa 相tương 遇ngộ 。 品phẩm 物vật 咸hàm 章chương 也dã 。 剛cang 遇ngộ 中trung 正chánh 。 天thiên 下hạ 大đại 行hành 也dã 。 姤cấu 之chi 時thời 義nghĩa 大đại 矣hĩ 哉tai 。

不bất 曰viết 剛cang 遇ngộ 柔nhu 而nhi 曰viết 柔nhu 遇ngộ 剛cang 者giả 。 柔nhu 為vi 政chánh 也dã 。 佛Phật 法Pháp 釋thích 者giả 。 剛cang 是thị 性tánh 德đức 。 柔nhu 是thị 修tu 德đức 以dĩ 修tu 顯hiển 性tánh 名danh 柔nhu 遇ngộ 剛cang 。 剛cang 是thị 妙diệu 觀quán 。 柔nhu 是thị 妙diệu 止chỉ 。 從tùng 止chỉ 起khởi 觀quán 。 名danh 柔nhu 遇ngộ 剛cang 。 剛cang 是thị 智trí 慧tuệ 。 柔nhu 是thị 禪thiền 定định 。 因nhân 定định 發phát 慧tuệ 。 名danh 柔nhu 遇ngộ 剛cang 。 修tu 本bổn 無vô 加gia 于vu 性tánh 。 止chỉ 亦diệc 不bất 可khả 偏thiên 勝thắng 。 定định 亦diệc 不bất 可khả 偏thiên 多đa 。 故cố 曰viết 不bất 可khả 與dữ 長trường/trưởng 也dã 。 天thiên 地địa 相tương 遇ngộ 。 天thiên 得đắc 地địa 之chi 初sơ 爻hào 而nhi 為vi 巽# 。 撓nạo 萬vạn 物vật 者giả 莫mạc 疾tật 乎hồ 風phong 。 齊tề 乎hồ 巽# 。 而nhi 萬vạn 物vật 潔khiết 齊tề 。 故cố 曰viết 品phẩm 物vật 咸hàm 章chương 也dã 。 九cửu 二nhị 之chi 剛cang 。 下hạ 遇ngộ 初sơ 六lục 。 上thượng 遇ngộ 九cửu 五ngũ 之chi 中trung 正chánh 。 在tại 世thế 法pháp 中trung 。 則tắc 為vi 大đại 臣thần 得đắc 君quân 以dĩ 撫phủ 民dân 。 在tại 佛Phật 法Pháp 中trung 。 則tắc 為vi 智trí 慧tuệ 稱xưng 性tánh 以dĩ 成thành 福phước 。 故cố 曰viết 天thiên 下hạ 大đại 行hành 也dã 。

象tượng 曰viết 。 天thiên 下hạ 有hữu 風phong 。 姤cấu 。 后hậu 以dĩ 施thí 命mạng 誥# 四tứ 方phương 。

剝bác 乎hồ 上thượng 者giả 反phản 乎hồ 下hạ 。 名danh 之chi 曰viết 復phục 。 性tánh 德đức 也dã 。 觀quán 慧tuệ 也dã 。 不bất 可khả 即tức 致trí 用dụng 也dã 。 故cố 如như 雷lôi 在tại 地địa 中trung 而nhi 后hậu 不bất 省tỉnh 方phương 。 夬# 乎hồ 上thượng 者giả 反phản 乎hồ 下hạ 。 名danh 之chi 曰viết 姤cấu 。 修tu 德đức 也dã 。 止chỉ 定định 也dã 。 即tức 可khả 以dĩ 取thủ 效hiệu 也dã 。 故cố 如như 天thiên 下hạ 有hữu 風phong 。 而nhi 后hậu 施thí 誥# 命mạng 。 復phục 以dĩ 見kiến 天thiên 地địa 之chi 心tâm 。 姤cấu 以dĩ 見kiến 時thời 義nghĩa 之chi 大đại 。 復phục 即tức 乾can/kiền/càn 知tri 大đại 始thỉ 。 姤cấu 即tức 坤# 作tác 成thành 物vật 。 復phục 即tức 金kim 聲thanh 。 姤cấu 即tức 玉ngọc 振chấn 。 復phục 即tức 智trí 巧xảo 。 姤cấu 即tức 聖thánh 力lực 。 而nhi 腐hủ 儒nho 以dĩ 抑ức 陰ấm 戒giới 小tiểu 人nhân 釋thích 之chi 。 不bất 亦diệc 陋lậu 乎hồ 。

初sơ 六lục 。 繫hệ 于vu 金kim 柅nễ 。 貞trinh 吉cát 。 有hữu 攸du 往vãng 見kiến 凶hung 。 羸luy 豕thỉ 孚phu 蹢# 躅trục 。 象tượng 曰viết 。 繫hệ 于vu 金kim 柅nễ 。 柔nhu 道đạo 牽khiên 也dã 。

無vô 君quân 子tử 莫mạc 治trị 野dã 人nhân 。 無vô 野dã 人nhân 莫mạc 養dưỡng 君quân 子tử 。 此thử 世thế 法pháp 之chi 必tất 應ưng 互hỗ 相tương 繫hệ 屬thuộc 者giả 也dã 。 無vô 性tánh 不bất 能năng 起khởi 修tu 。 無vô 修tu 不bất 能năng 顯hiển 性tánh 。 非phi 智trí 不bất 禪thiền 。 非phi 禪thiền 不bất 智trí 。 此thử 佛Phật 法Pháp 之chi 必tất 應ưng 互hỗ 相tương 繫hệ 屬thuộc 者giả 也dã 。 一nhất 陰ấm 始thỉ 生sanh 于vu 下hạ 。 得đắc 九cửu 二nhị 金kim 柅nễ 以dĩ 繫hệ 之chi 。 此thử 貞trinh 吉cát 之chi 道đạo 也dã 。 不bất 繫hệ 則tắc 有hữu 攸du 往vãng 。 往vãng 則tắc 見kiến 凶hung 。 如như 羸luy 豕thỉ 必tất 能năng 蹢# 躅trục 。 由do 不bất 早tảo 為vi 調điều 御ngự 故cố 耳nhĩ 。 柔nhu 道đạo 宜nghi 與dữ 剛cang 德đức 相tương 牽khiên 。 則tắc 互hỗ 相tương 與dữ 有hữu 成thành 矣hĩ 。

九cửu 二nhị 。 包bao 有hữu 魚ngư 。 無vô 咎cữu 。 不bất 利lợi 賓tân 。 象tượng 曰viết 。 包bao 有hữu 魚ngư 。 義nghĩa 不bất 及cập 賓tân 也dã 。

修tu 顯hiển 性tánh 。 則tắc 性tánh 有hữu 修tu 。 定định 發phát 慧tuệ 。 則tắc 慧tuệ 有hữu 定định 。 性tánh 修tu 交giao 成thành 。 定định 慧tuệ 平bình 等đẳng 。 無vô 咎cữu 之chi 道đạo 也dã 。 但đãn 可khả 內nội 自tự 證chứng 知tri 。 豈khởi 可khả 舉cử 似tự 他tha 人nhân 。 世thế 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 吾ngô 民dân 吾ngô 子tử 。 豈khởi 可khả 令linh 他tha 人nhân 分phần/phân 治trị 哉tai 。

九cửu 三tam 。 臀# 無vô 膚phu 。 其kỳ 行hành 次thứ 且thả 。 厲lệ 。 無vô 大đại 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 其kỳ 行hành 次thứ 且thả 。 行hành 未vị 牽khiên 也dã 。

二nhị 近cận 于vu 初sơ 。 故cố 包bao 有hữu 魚ngư 。 三tam 遠viễn 于vu 初sơ 。 故cố 臀# 無vô 膚phu 。 無vô 膚phu 則tắc 行hành 必tất 次thứ 且thả 矣hĩ 。 然nhiên 雖tuy 厲lệ 而nhi 無vô 大đại 咎cữu 者giả 。 以dĩ 與dữ 初sơ 六lục 同đồng 居cư 巽# 體thể 。 但đãn 行hành 未vị 與dữ 柔nhu 道đạo 相tương 牽khiên 合hợp 耳nhĩ 。

九cửu 四tứ 。 包bao 無vô 魚ngư 。 起khởi 凶hung 。 象tượng 曰viết 。 無vô 魚ngư 之chi 凶hung 。 遠viễn 民dân 也dã 。

剛cang 不bất 中trung 正chánh 。 執chấp 性tánh 而nhi 廢phế 修tu 。 恃thị 慧tuệ 而nhi 棄khí 定định 。 猶do 世thế 宰tể 輔phụ 。 居cư 上thượng 而nhi 遠viễn 民dân 也dã 。 方phương 其kỳ 高cao 談đàm 理lý 性tánh 。 正chánh 逞sính 狂cuồng 慧tuệ 。 不bất 知tri 其kỳ 為vi 凶hung 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 地địa 獄ngục 相tương/tướng 現hiện 。 則tắc 悔hối 無vô 所sở 及cập 。 猶do 包bao 中trung 無vô 魚ngư 。 起khởi 水thủy 而nhi 後hậu 知tri 之chi 。

九cửu 五ngũ 。 以dĩ 杞# 包bao 瓜qua 。 含hàm 章chương 。 有hữu 隕vẫn 自tự 天thiên 。 象tượng 曰viết 。 九cửu 五ngũ 含hàm 章chương 。 中trung 正chánh 也dã 。 有hữu 隕vẫn 自tự 天thiên 。 志chí 不bất 舍xá 命mạng 也dã 。

枸câu 杞# 枝chi 軟nhuyễn 而nhi 長trường/trưởng 。 以dĩ 此thử 包bao 瓜qua 。 則tắc 其kỳ 蔓mạn 交giao 繫hệ 而nhi 不bất 可khả 解giải 。 此thử 九cửu 二nhị 與dữ 初sơ 六lục 相tương 遇ngộ 之chi 象tượng 也dã 。 九cửu 五ngũ 為vi 姤cấu 之chi 主chủ 。 乃nãi 高cao 居cư 于vu 上thượng 。 遠viễn 不bất 相tương 及cập 。 但đãn 以dĩ 剛cang 健kiện 中trung 正chánh 。 則tắc 性tánh 德đức 久cửu 熏huân 成thành 種chủng 。 將tương 欲dục 發phát 煥hoán 。 故cố 名danh 含hàm 章chương 。 由do 其kỳ 志chí 不bất 舍xá 命mạng 。 不bất 肯khẳng 自tự 暴bạo 自tự 棄khí 。 故cố 初sơ 六lục 雖tuy 不bất 相tương 遇ngộ 。 必tất 有hữu 自tự 天thiên 隕vẫn 墜trụy 以dĩ 遇ngộ 我ngã 者giả 矣hĩ 。 發phát 得đắc 本bổn 有hữu 。 名danh 為vi 自tự 天thiên 。 無vô 心tâm 契khế 合hợp 。 名danh 為vi 有hữu 隕vẫn 。 又hựu 九cửu 二nhị 如như 大đại 臣thần 。 能năng 有hữu 初sơ 六lục 之chi 民dân 。 與dữ 民dân 固cố 結kết 。 九cửu 五ngũ 如như 聖thánh 君quân 。 能năng 用dụng 九cửu 二nhị 之chi 賢hiền 臣thần 。 故cố 名danh 含hàm 章chương 。 既ký 有hữu 九cửu 二nhị 。 則tắc 并tinh 九cửu 二nhị 所sở 遇ngộ 初sơ 六lục 之chi 民dân 而nhi 有hữu 之chi 矣hĩ 。 民dân 與dữ 之chi 。 即tức 天thiên 與dữ 之chi 。 故cố 云vân 有hữu 隕vẫn 自tự 天thiên 。

上thượng 九cửu 。 姤cấu 其kỳ 角giác 。 吝lận 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 姤cấu 其kỳ 角giác 。 上thượng 窮cùng 吝lận 也dã 。

居cư 姤cấu 之chi 終chung 。 不bất 與dữ 柔nhu 遇ngộ 。 名danh 姤cấu 其kỳ 角giác 。 此thử 如như 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 真chân 空không 慧tuệ 。 但đãn 免miễn 無vô 魚ngư 之chi 凶hung 。 不bất 無vô 焦tiêu 芽nha 敗bại 種chủng 之chi 吝lận 也dã 。

(# 坤# 下hạ 兌# 上thượng )#

萃tụy 。 亨# 。 王vương 假giả 有hữu 廟miếu 。 利lợi 見kiến 大đại 人nhân 。 亨# 。 利lợi 貞trinh 。 用dụng 大đại 牲# 吉cát 。 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 。

相tương 遇ngộ 則tắc 相tương/tướng 聚tụ 。 世thế 出xuất 世thế 之chi 常thường 也dã 。 聚tụ 安an 有hữu 不bất 亨# 者giả 哉tai 。 幽u 明minh 之chi 情tình 萃tụy 。 故cố 有hữu 廟miếu 可khả 假giả 。 上thượng 下hạ 之chi 情tình 萃tụy 。 故cố 大đại 人nhân 可khả 見kiến 。 用dụng 大đại 牲# 以dĩ 假giả 有hữu 廟miếu 。 利lợi 攸du 往vãng 以dĩ 見kiến 大đại 人nhân 。 皆giai 順thuận 乎hồ 時thời 義nghĩa 之chi 所sở 當đương 然nhiên 。 所sở 謂vị 貞trinh 也dã 。

彖# 曰viết 。 萃tụy 。 聚tụ 也dã 。 順thuận 以dĩ 說thuyết 。 剛cang 中trung 而nhi 應ưng 。 故cố 聚tụ 也dã 。 王vương 假giả 有hữu 廟miếu 。 致trí 孝hiếu 享hưởng 也dã 。 利lợi 見kiến 大đại 人nhân 亨# 。 聚tụ 以dĩ 正chánh 也dã 。 用dụng 大đại 牲# 吉cát 。 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 。 順thuận 天thiên 命mạng 也dã 。 觀quán 其kỳ 所sở 聚tụ 。 而nhi 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 情tình 可khả 見kiến 矣hĩ 。

同đồng 一nhất 致trí 孝hiếu 享hưởng 耳nhĩ 。 有hữu 時thời 云vân 二nhị 簋# 可khả 用dụng 。 有hữu 時thời 云vân 樽# 酒tửu 簋# 貳nhị 。 今kim 則tắc 云vân 用dụng 大đại 牲# 吉cát 。 同đồng 一nhất 見kiến 大đại 人nhân 耳nhĩ 。 有hữu 時thời 云vân 不bất 利lợi 涉thiệp 川xuyên 。 有hữu 時thời 云vân 往vãng 蹇kiển 來lai 碩# 。 今kim 則tắc 云vân 利lợi 有hữu 攸du 往vãng 。 夫phu 豈khởi 有hữu 私tư 意ý 于vu 其kỳ 間gian 哉tai 。 宜nghi 儉kiệm 則tắc 儉kiệm 。 宜nghi 豐phong 則tắc 豐phong 。 可khả 往vãng 則tắc 往vãng 。 可khả 來lai 則tắc 來lai 。 皆giai 所sở 以dĩ 順thuận 天thiên 命mạng 而nhi 觀quán 物vật 情tình 耳nhĩ 。

象tượng 曰viết 。 澤trạch 上thượng 于vu 地địa 。 萃tụy 。 君quân 子tử 以dĩ 除trừ 戎nhung 器khí 戒giới 不bất 虞ngu 。

楊dương 慈từ 湖hồ 曰viết 。 澤trạch 所sở 以dĩ 能năng 瀦# 水thủy 而nhi 高cao 上thượng 于vu 地địa 者giả 。 以dĩ 有hữu 坊phường 也dã 。 民dân 所sở 以dĩ 得đắc 安an 居cư 而nhi 聚tụ 者giả 。 不bất 可khả 無vô 武võ 備bị 也dã 。 除trừ 治trị 戎nhung 器khí 。 戒giới 備bị 不bất 虞ngu 。 皆giai 大đại 易dị 之chi 道đạo 也dã 。 蕅# 益ích 子tử 曰viết 。 約ước 佛Phật 法Pháp 。 則tắc 毘tỳ 尼ni 內nội 禁cấm 。 約ước 觀quán 心tâm 。 則tắc 密mật 咒chú 治trị 習tập 。

初sơ 六lục 。 有hữu 孚phu 不bất 終chung 。 乃nãi 亂loạn 乃nãi 萃tụy 。 若nhược 號hiệu 。 一nhất 握ác 為vi 笑tiếu 。 勿vật 恤tuất 。 往vãng 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 乃nãi 亂loạn 乃nãi 萃tụy 。 其kỳ 志chí 亂loạn 也dã 。

當đương 萃tụy 之chi 時thời 。 未vị 有hữu 不bất 志chí 于vu 萃tụy 者giả 也dã 。 二nhị 陽dương 為vi 受thọ 萃tụy 之chi 主chủ 。 而nhi 四tứ 陰ấm 萃tụy 之chi 。 初sơ 與dữ 四tứ 為vi 正chánh 應ưng 。 本bổn 可khả 信tín 也dã 。 不bất 中trung 不bất 正chánh 。 故cố 不bất 能năng 終chung 其kỳ 信tín 。 而nhi 乃nãi 亂loạn 乃nãi 萃tụy 焉yên 。 乃nãi 亂loạn 故cố 若nhược 號hiệu 。 乃nãi 萃tụy 故cố 一nhất 握ác 為vi 笑tiếu 。 言ngôn 其kỳ 號hiệu 笑tiếu 夾giáp 雜tạp 而nhi 為vi 一nhất 握ác 也dã 。 然nhiên 既ký 是thị 正chánh 應ưng 。 何hà 所sở 疑nghi 恤tuất 。 不bất 若nhược 往vãng 從tùng 為vi 無vô 咎cữu 耳nhĩ 。 志chí 亂loạn 故cố 號hiệu 笑tiếu 夾giáp 雜tạp 。 明minh 相tướng 應ưng 之chi 理lý 未vị 嘗thường 亂loạn 也dã 。

六lục 二nhị 。 引dẫn 吉cát 無vô 咎cữu 孚phu 乃nãi 利lợi 用dụng 禴# 。 象tượng 曰viết 。 引dẫn 吉cát 無vô 咎cữu 。 中trung 未vị 變biến 也dã 。

柔nhu 順thuận 中trung 正chánh 。 上thượng 應ưng 九cửu 五ngũ 陽dương 剛cang 中trung 正chánh 之chi 君quân 。 本bổn 無vô 可khả 疑nghi 者giả 也dã 。 乃nãi 初sơ 六lục 與dữ 六lục 三tam 皆giai 往vãng 萃tụy 于vu 九cửu 四tứ 。 我ngã 居cư 二nhị 者giả 之chi 間gian 。 設thiết 不bất 自tự 引dẫn 而nhi 出xuất 。 何hà 以dĩ 取thủ 信tín 于vu 九cửu 五ngũ 乎hồ 。 苟cẩu 引dẫn 出xuất 而nhi 得đắc 其kỳ 信tín 。 則tắc 不bất 必tất 用dụng 大đại 牲# 。 而nhi 用dụng 禴# 亦diệc 利lợi 矣hĩ 。 舍xá 二nhị 陰ấm 而nhi 獨độc 從tùng 所sở 應ưng 。 故cố 如như 用dụng 禴# 。 其kỳ 物vật 甚thậm 薄bạc 。 但đãn 由do 二nhị 有hữu 中trung 德đức 。 故cố 不bất 變biến 所sở 守thủ 以dĩ 隨tùy 兩lưỡng 陰ấm 耳nhĩ 。

六lục 三tam 。 萃tụy 如như 嗟ta 如như 。 無vô 攸du 利lợi 。 往vãng 無vô 咎cữu 。 小tiểu 吝lận 。 象tượng 曰viết 。 往vãng 無vô 咎cữu 。 上thượng 巽# 也dã 。

上thượng 無vô 應ưng 與dữ 。 志chí 欲dục 萃tụy 而nhi 無vô 從tùng 。 故cố 嗟ta 如như 而nhi 無vô 所sở 利lợi 。 然nhiên 當đương 萃tụy 之chi 時thời 。 往vãng 從tùng 九cửu 四tứ 。 亦diệc 可khả 無vô 咎cữu 。 但đãn 非phi 正chánh 應ưng 故cố 得đắc 小tiểu 吝lận 。 而nhi 九cửu 四tứ 則tắc 巽# 以dĩ 受thọ 之chi 矣hĩ 。

九cửu 四tứ 。 大đại 吉cát 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 大đại 吉cát 無vô 咎cữu 。 位vị 不bất 當đương 也dã 。

當đương 萃tụy 之chi 時thời 。 初sơ 六lục 應ưng 之chi 。 六lục 三Tam 歸Quy 之chi 。 不bất 幾kỷ 以dĩ 臣thần 擬nghĩ 君quân 乎hồ 。 故cố 必tất 大đại 吉cát 乃nãi 得đắc 無vô 咎cữu 。 如như 伊y 尹# 周chu 公công 之chi 終chung 盡tận 臣thần 道đạo 可khả 也dã 。

九cửu 五ngũ 。 萃tụy 有hữu 位vị 。 無vô 咎cữu 。 匪phỉ 孚phu 。 元nguyên 永vĩnh 貞trinh 。 悔hối 亡vong 。 象tượng 曰viết 。 萃tụy 有hữu 位vị 。 志chí 未vị 光quang 也dã 。

陽dương 剛cang 中trung 正chánh 。 以dĩ 天thiên 位vị 而nhi 受thọ 萃tụy 者giả 也dã 。 然nhiên 惟duy 二nhị 實thật 應ưng 之chi 。 上thượng 實thật 附phụ 之chi 。 而nhi 初sơ 與dữ 三tam 已dĩ 萃tụy 于vu 九cửu 四tứ 矣hĩ 。 僅cận 可khả 無vô 咎cữu 。 若nhược 能năng 忘vong 吾ngô 位vị 以dĩ 任nhậm 九cửu 四tứ 。 聽thính 彼bỉ 二nhị 陰ấm 之chi 匪phỉ 孚phu 我ngã 。 而nhi 元nguyên 萃tụy 于vu 四tứ 者giả 永vĩnh 貞trinh 弗phất 改cải 。 則tắc 九cửu 四tứ 既ký 為vi 吾ngô 臣thần 。 二nhị 陰ấm 何hà 一nhất 非phi 吾ngô 民dân 也dã 。 故cố 得đắc 悔hối 亡vong 。 設thiết 但đãn 恃thị 其kỳ 位vị 以dĩ 為vi 萃tụy 。 則tắc 志chí 未vị 光quang 矣hĩ 。

上thượng 六lục 。 齎tê 咨tư 涕thế 洟di 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 齎tê 咨tư 涕thế 洟di 。 未vị 安an 上thượng 也dã 。

以dĩ 陰ấm 居cư 陰ấm 。 而nhi 在tại 上thượng 位vị 。 心tâm 不bất 自tự 安an 。 故cố 齎tê 咨tư 涕thế 洟di 。 以dĩ 附phụ 悅duyệt 于vu 九cửu 五ngũ 。 得đắc 無vô 咎cữu 也dã 。

(# 巽# 下hạ 坤# 上thượng )#

升thăng 。 元nguyên 亨# 。 用dụng 見kiến 大đại 人nhân 勿vật 恤tuất 。 南nam 征chinh 吉cát 。

氣khí 聚tụ 而nhi 上thượng 升thăng 。 如như 木mộc 之chi 升thăng 于vu 地địa 。 元nguyên 亨# 可khả 知tri 也dã 。 巽# 順thuận 非phi 果quả 于vu 有hữu 為vi 者giả 。 故cố 勸khuyến 以dĩ 用dụng 見kiến 大đại 人nhân 勿vật 恤tuất 。 萬vạn 物vật 齊tề 乎hồ 巽# 。 而nhi 相tương 見kiến 乎hồ 離ly 。 故cố 南nam 征chinh 則tắc 吉cát 。 欲dục 其kỳ 嚮hướng 明minh 以dĩ 行hành 志chí 也dã 。

彖# 曰viết 。 柔nhu 以dĩ 時thời 升thăng 。 巽# 而nhi 順thuận 。 剛cang 中trung 而nhi 應ưng 。 是thị 以dĩ 大đại 亨# 。 用dụng 見kiến 大đại 人nhân 勿vật 恤tuất 。 有hữu 慶khánh 也dã 。 南nam 征chinh 吉cát 。 志chí 行hành 也dã 。

巽# 木mộc 本bổn 柔nhu 。 故cố 必tất 以dĩ 時thời 而nhi 升thăng 。 木mộc 之chi 升thăng 固cố 必tất 藉tạ 土thổ/độ 。 土thổ/độ 亦diệc 以dĩ 生sanh 木mộc 為vi 功công 。 今kim 九cửu 二nhị 剛cang 中trung 而nhi 應ưng 六lục 五ngũ 。 蓋cái 不bất 惟duy 木mộc 之chi 志chí 。 亦diệc 是thị 土thổ/độ 之chi 志chí 也dã 。

象tượng 曰viết 。 地địa 中trung 生sanh 木mộc 。 升thăng 。 君quân 子tử 以dĩ 順thuận 德đức 。 積tích 小tiểu 以dĩ 高cao 大đại 。

道đạo 體thể 本bổn 無vô 大đại 小tiểu 。 而nhi 君quân 子tử 之chi 積tích 德đức 也dã 。 順thuận 而nhi 致trí 之chi 。 必tất 由do 小tiểu 以dĩ 高cao 大đại 。 譬thí 如như 合hợp 抱bão 之chi 木mộc 始thỉ 于vu 微vi 芒mang 。 但đãn 不bất 可khả 戕# 伐phạt 。 亦diệc 不bất 可khả 助trợ 長trường/trưởng 耳nhĩ 。

初sơ 六lục 。 允duẫn 升thăng 大đại 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 允duẫn 升thăng 大đại 吉cát 。 上thượng 合hợp 志chí 也dã 。

為vi 巽# 之chi 主chủ 。 上thượng 與dữ 二nhị 陽dương 合hợp 志chí 。 故cố 信tín 能năng 升thăng 而nhi 大đại 吉cát 也dã 。

九cửu 二nhị 。 孚phu 乃nãi 利lợi 用dụng 禴# 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 九cửu 二nhị 之chi 孚phu 。 有hữu 喜hỷ 也dã 。

升thăng 九cửu 二nhị 之chi 求cầu 孚phu 于vu 六lục 五ngũ 。 以dĩ 各các 不bất 得đắc 其kỳ 正chánh 。 非phi 如như 萃tụy 六lục 二nhị 之chi 孚phu 于vu 九cửu 五ngũ 也dã 。 但đãn 萃tụy 之chi 六lục 二nhị 。 以dĩ 兩lưỡng 鄰lân 同đồng 質chất 。 而nhi 不bất 同đồng 志chí 。 故cố 中trung 雖tuy 未vị 變biến 。 而nhi 須tu 引dẫn 吉cát 。 今kim 升thăng 之chi 九cửu 二nhị 。 以dĩ 兩lưỡng 鄰lân 異dị 質chất 。 而nhi 志chí 相tương/tướng 合hợp 。 故cố 不bất 惟duy 無vô 咎cữu 。 而nhi 且thả 有hữu 喜hỷ 。

九cửu 三tam 。 升thăng 虛hư 邑ấp 。 象tượng 曰viết 。 升thăng 虛hư 邑ấp 。 無vô 所sở 疑nghi 也dã 。

以dĩ 堅kiên 剛cang 之chi 木mộc 。 上thượng 升thăng 于vu 柔nhu 順thuận 之chi 土thổ/độ 。 何hà 疑nghi 阻trở 哉tai 。

六lục 四tứ 。 王vương 用dụng 亨# 于vu 岐kỳ 山sơn 。 吉cát 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 王vương 用dụng 亨# 于vu 岐kỳ 山sơn 。 順thuận 事sự 也dã 。

巽# 之chi 升thăng 也dã 為vi 木mộc 。 坤# 之chi 升thăng 也dã 為vi 山sơn 。 而nhi 人nhân 之chi 升thăng 也dã 為vi 亨# 于vu 天thiên 地địa 山sơn 川xuyên 鬼quỷ 神thần 。 其kỳ 事sự 不bất 同đồng 。 其kỳ 所sở 以dĩ 為vi 順thuận 一nhất 也dã 。 方phương 木mộc 之chi 升thăng 于vu 地địa 。 人nhân 但đãn 以dĩ 為vi 木mộc 剋khắc 土thổ/độ 耳nhĩ 。 不bất 知tri 木mộc 升thăng 即tức 是thị 地địa 升thăng 。 以dĩ 離ly 地địa 四tứ 微vi 。 別biệt 無vô 木mộc 四tứ 微vi 故cố 。 如như 太thái 王vương 之chi 去khứ 豳# 而nhi 邑ấp 于vu 岐kỳ 。 人nhân 但đãn 以dĩ 為vi 王vương 棄khí 豳# 耳nhĩ 。 不bất 知tri 邑ấp 岐kỳ 即tức 是thị 邑ấp 豳# 。 以dĩ 非phi 捨xả 豳# 人nhân 而nhi 別biệt 撫phủ 岐kỳ 人nhân 故cố 。

六lục 五ngũ 。 貞trinh 吉cát 升thăng 階giai 。 象tượng 曰viết 。 貞trinh 吉cát 升thăng 階giai 。 大đại 得đắc 志chí 也dã 。

朝triêu 有hữu 君quân 子tử 。 則tắc 聖thánh 王vương 之chi 志chí 得đắc 。 猶do 地địa 有hữu 喬kiều 木mộc 。 則tắc 成thành 園viên 苑uyển 。 故cố 地địa 未vị 有hữu 不bất 以dĩ 升thăng 木mộc 為vi 志chí 者giả 也dã 。 九cửu 二nhị 剛cang 中trung 。 而nhi 五ngũ 應ưng 之chi 。 此thử 明minh 與dữ 以dĩ 可khả 升thăng 之chi 道đạo 。 猶do 聖thánh 王vương 之chi 設thiết 階giai 以dĩ 升thăng 君quân 子tử 。 但đãn 恐khủng 其kỳ 以dĩ 陰ấm 居cư 陽dương 。 不bất 能năng 鑒giám 九cửu 二nhị 之chi 孚phu 。 故cố 特đặc 以dĩ 貞trinh 誡giới 之chi 。 欲dục 其kỳ 貞trinh 于vu 九cửu 二nhị 也dã 。

上thượng 六lục 。 冥minh 升thăng 。 利lợi 于vu 不bất 息tức 之chi 貞trinh 。 象tượng 曰viết 。 冥minh 升thăng 在tại 上thượng 。 消tiêu 不bất 富phú 也dã 。

升thăng 至chí 于vu 冥minh 。 可khả 以dĩ 息tức 矣hĩ 。 而nhi 有hữu 不bất 息tức 之chi 貞trinh 。 則tắc 宜nghi 冥minh 而nhi 益ích 升thăng 。 此thử 所sở 謂vị 天thiên 爵tước 也dã 。 修tu 其kỳ 天thiên 爵tước 。 則tắc 匹thất 夫phu 不bất 為vi 貧bần 賤tiện 。 而nhi 不bất 富phú 可khả 消tiêu 矣hĩ 。

(# 坎khảm 下hạ 兌# 上thượng )#

困khốn 。 亨# 。 貞trinh 大đại 人nhân 吉cát 無vô 咎cữu 。 有hữu 言ngôn 不bất 信tín 。

升thăng 而nhi 不bất 已dĩ 必tất 困khốn 。 此thử 盈doanh 虛hư 消tiêu 息tức 之chi 常thường 也dã 。 困khốn 心tâm 衡hành 慮lự 。 實thật 所sở 以dĩ 致trí 亨# 。 然nhiên 不bất 以dĩ 正Chánh 道Đạo 持trì 之chi 。 不bất 以dĩ 大đại 人nhân 處xứ 之chi 。 何hà 能năng 吉cát 無vô 咎cữu 哉tai 。 設thiết 無vô 躬cung 行hành 實thật 德đức 。 而nhi 但đãn 有hữu 空không 言ngôn 。 決quyết 不bất 足túc 以dĩ 取thủ 信tín 矣hĩ 。

彖# 曰viết 。 困khốn 。 剛cang 揜# 也dã 。 險hiểm 以dĩ 說thuyết 。 困khốn 而nhi 不bất 失thất 其kỳ 所sở 亨# 。 其kỳ 惟duy 君quân 子tử 乎hồ 。 貞trinh 大đại 人nhân 吉cát 。 以dĩ 剛cang 中trung 也dã 。 有hữu 言ngôn 不bất 信tín 。 尚thượng 口khẩu 乃nãi 窮cùng 也dã 。

坎khảm 剛cang 在tại 下hạ 。 而nhi 為vi 兌# 柔nhu 所sở 揜# 。 剛cang 既ký 被bị 揜# 。 水thủy 漏lậu 澤trạch 枯khô 。 困khốn 之chi 象tượng 也dã 。 處xử 險hiểm 而nhi 說thuyết 。 素tố 患hoạn 難nạn 行hành 乎hồ 患hoạn 難nạn 。 遯độn 世thế 無vô 悶muộn 。 不bất 改cải 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 君quân 子tử 其kỳ 孰thục 能năng 之chi 。 九cửu 二nhị 九cửu 五ngũ 。 皆giai 以dĩ 剛cang 而nhi 得đắc 中trung 。 此thử 大đại 人nhân 之chi 貞trinh 。 吉cát 之chi 道đạo 也dã 。 苟cẩu 不bất 守thủ 此thử 貞trinh 。 而nhi 徒đồ 尚thượng 口khẩu 。 適thích 足túc 以dĩ 取thủ 窮cùng 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

象tượng 曰viết 。 澤trạch 無vô 水thủy 。 困khốn 。 君quân 子tử 以dĩ 致trí 命mạng 遂toại 志chí 。

水thủy 在tại 澤trạch 下hạ 。 澤trạch 中trung 無vô 水thủy 。 枯khô 槁cảo 窮cùng 困khốn 。 此thử 已dĩ 定định 之chi 命mạng 也dã 。 君quân 子tử 致trí 之chi 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 容dung 作tác 意ý 而nhi 不bất 順thuận 受thọ 。 剛cang 中trung 故cố 處xứ 險hiểm 能năng 說thuyết 。 此thử 在tại 我ngã 之chi 志chí 也dã 。 君quân 子tử 則tắc 必tất 遂toại 之chi 。 豈khởi 因nhân 顛điên 沛# 而nhi 或hoặc 稍sảo 違vi 。

初sơ 六lục 。 臀# 困khốn 于vu 株chu 木mộc 。 入nhập 于vu 幽u 谷cốc 。 三tam 歲tuế 不bất 覿# 。 象tượng 曰viết 。 入nhập 于vu 幽u 谷cốc 。 幽u 不bất 明minh 也dã 。

六lục 爻hào 皆giai 處xứ 困khốn 者giả 也dã 。 惟duy 剛cang 中trung 大đại 人nhân 能năng 不bất 失thất 其kỳ 所sở 亨# 。 初sơ 六lục 居cư 下hạ 。 臀# 之chi 象tượng 也dã 。 上thượng 應ưng 九cửu 四tứ 之chi 株chu 木mộc 。 正chánh 當đương 困khốn 時thời 。 不bất 能năng 相tương/tướng 庇tí 。 而nhi 陰ấm 居cư 險hiểm 初sơ 。 則tắc 如như 入nhập 于vu 幽u 谷cốc 。 三tam 歲tuế 不bất 能năng 相tương 見kiến 矣hĩ 。

九cửu 二nhị 。 困khốn 于vu 酒tửu 食thực 。 朱chu 紱# 方phương 來lai 。 利lợi 用dụng 亨# 祀tự 。 征chinh 凶hung 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 困khốn 于vu 酒tửu 食thực 。 中trung 有hữu 慶khánh 也dã 。

當đương 困khốn 之chi 時thời 。 能năng 以dĩ 剛cang 中trung 自tự 養dưỡng 。 故cố 名danh 困khốn 于vu 酒tửu 食thực 。 九cửu 五ngũ 陽dương 剛cang 中trung 正chánh 之chi 君quân 。 必tất 將tương 以dĩ 朱chu 紱# 錫tích 我ngã 。 使sử 我ngã 同đồng 濟tế 時thời 困khốn 。 我ngã 但đãn 當đương 默mặc 然nhiên 以dĩ 誠thành 應ưng 之chi 。 如như 亨# 祀tự 然nhiên 。 若nhược 遽cự 往vãng 則tắc 必tất 有hữu 凶hung 。 而nhi 志chí 在tại 救cứu 時thời 。 仍nhưng 無vô 咎cữu 也dã 。 中trung 有hữu 慶khánh 即tức 是thị 貞trinh 大đại 人nhân 吉cát 。 此thử 如như 伊y 尹# 就tựu 湯thang 。 紱# 。 蔽tế 膝tất 也dã 。

六lục 三tam 。 困khốn 于vu 石thạch 。 據cứ 于vu 蒺tất 藜# 。 入nhập 于vu 其kỳ 宮cung 。 不bất 見kiến 其kỳ 妻thê 。 凶hung 。 象tượng 曰viết 。 據cứ 于vu 蒺tất 藜# 。 乘thừa 剛cang 也dã 。 入nhập 于vu 其kỳ 宮cung 。 不bất 見kiến 其kỳ 妻thê 。 不bất 祥tường 也dã 。

陰ấm 柔nhu 不bất 中trung 不bất 正chánh 。 居cư 于vu 二nhị 陽dương 之chi 間gian 。 四tứ 如như 石thạch 。 二nhị 如như 蒺tất 藜# 。 上thượng 六lục 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。 故cố 入nhập 其kỳ 宮cung 而nhi 不bất 見kiến 其kỳ 妻thê 。 由do 無vô 禎# 祥tường 之chi 德đức 。 所sở 以dĩ 自tự 取thủ 其kỳ 凶hung 。

九cửu 四tứ 。 來lai 徐từ 徐từ 。 困khốn 于vu 金kim 車xa 。 吝lận 。 有hữu 終chung 。 象tượng 曰viết 。 來lai 徐từ 徐từ 。 志chí 在tại 下hạ 也dã 。 雖tuy 不bất 當đương 位vị 。 有hữu 與dữ 也dã 。

夫phu 處xứ 困khốn 而nhi 亨# 。 非phi 剛cang 中trung 者giả 不bất 能năng 也dã 。 九cửu 四tứ 正chánh 在tại 困khốn 時thời 。 猶do 不bất 能năng 忘vong 情tình 于vu 初sơ 六lục 。 而nhi 來lai 徐từ 徐từ 。 既ký 志chí 在tại 初sơ 六lục 。 豈khởi 惟duy 不bất 與dữ 九cửu 二nhị 合hợp 德đức 。 反phản 困khốn 于vu 九cửu 二nhị 之chi 金kim 車xa 而nhi 吝lận 矣hĩ 。 然nhiên 九cửu 二nhị 剛cang 中trung 。 必tất 能năng 與dữ 我ngã 同đồng 濟tế 時thời 困khốn 。 不bất 因nhân 我ngã 不bất 當đương 位vị 而nhi 遂toại 棄khí 我ngã 。 故cố 可khả 有hữu 終chung 。

九cửu 五ngũ 。 劓tị 刖# 。 困khốn 于vu 赤xích 紱# 。 乃nãi 徐từ 有hữu 說thuyết 。 利lợi 用dụng 祭tế 祀tự 。 象tượng 曰viết 。 劓tị 刖# 。 志chí 未vị 得đắc 也dã 。 乃nãi 徐từ 有hữu 說thuyết 。 以dĩ 中trung 直trực 也dã 。 利lợi 用dụng 祭tế 祀tự 。 受thọ 福phước 也dã 。

九cửu 五ngũ 陽dương 剛cang 中trung 正chánh 。 居cư 于vu 尊tôn 位vị 。 視thị 天thiên 下hạ 如như 一nhất 身thân 者giả 也dã 。 上thượng 六lục 困khốn 于vu 葛cát 藟# 。 如như 劓tị 我ngã 之chi 鼻tị 。 初sơ 六lục 困khốn 于vu 株chu 木mộc 。 如như 刖# 我ngã 之chi 足túc 。 我ngã 方phương 賴lại 九cửu 二nhị 同đồng 行hành 濟tế 困khốn 。 猶do 如như 赤xích 紱# 。 而nhi 彼bỉ 方phương 困khốn 于vu 酒tửu 食thực 。 則tắc 是thị 我ngã 困khốn 于vu 赤xích 紱# 也dã 。 然nhiên 九cửu 二nhị 中trung 直trực 。 必tất 徐từ 應ưng 我ngã 而nhi 有hữu 悅duyệt 。 我ngã 當đương 竭kiệt 誠thành 以dĩ 感cảm 之chi 。 如như 祭tế 祀tự 然nhiên 。 庶thứ 可khả 以dĩ 受thọ 福phước 矣hĩ 。

上thượng 六lục 。 困khốn 于vu 葛cát 藟# 。 于vu 臲# 卼# 。 曰viết 動động 悔hối 有hữu 悔hối 。 征chinh 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 困khốn 于vu 葛cát 藟# 。 未vị 當đương 也dã 。 動động 悔hối 有hữu 悔hối 。 吉cát 行hành 也dã 。

處xứ 困khốn 之chi 極cực 。 可khả 以dĩ 動động 而nhi 行hành 矣hĩ 。 陰ấm 柔nhu 才tài 弱nhược 。 疑nghi 慮lự 未vị 當đương 。 猶do 牽khiên 纏triền 而nhi 不bất 自tự 安an 。 懼cụ 其kỳ 動động 而nhi 有hữu 悔hối 。 而nhi 每mỗi 自tự 退thoái 悔hối 也dã 。 故cố 聖thánh 人nhân 直trực 以dĩ 征chinh 吉cát 決quyết 之chi 。

(# 巽# 下hạ 坎khảm 上thượng )#

井tỉnh 。 改cải 邑ấp 不bất 改cải 井tỉnh 。 無vô 喪táng 無vô 得đắc 。 往vãng 來lai 井tỉnh 井tỉnh 。 汔# 至chí 。 亦diệc 未vị 繘# 井tỉnh 。 羸luy 其kỳ 瓶bình 。 凶hung 。

夫phu 井tỉnh 者giả 。 居cư 其kỳ 所sở 而nhi 遷thiên 者giả 也dã 。 知tri 井tỉnh 之chi 居cư 所sở 而nhi 遷thiên 。 則tắc 知tri 困khốn 之chi 窮cùng 而nhi 通thông 矣hĩ 。 故cố 次thứ 困khốn 而nhi 明minh 井tỉnh 。 邑ấp 可khả 改cải 。 井tỉnh 不bất 可khả 改cải 。 可khả 改cải 則tắc 有hữu 喪táng 有hữu 得đắc 。 既ký 不bất 可khả 改cải 。 何hà 喪táng 何hà 得đắc 。 食thực 水thủy 者giả 往vãng 。 未vị 食thực 者giả 來lai 。 人nhân 有hữu 往vãng 來lai 。 井tỉnh 何hà 往vãng 來lai 。 下hạ 瓶bình 將tương 及cập 于vu 水thủy 曰viết 汔# 至chí 。 得đắc 水thủy 收thu 繩thằng 未vị 盡tận 曰viết 未vị 繘# 井tỉnh 。 繘# 井tỉnh 則tắc 有hữu 功công 。 未vị 繘# 羸luy 其kỳ 瓶bình 則tắc 凶hung 。 此thử 皆giai 人nhân 之chi 得đắc 喪táng 。 非phi 井tỉnh 之chi 得đắc 喪táng 也dã 。 知tri 井tỉnh 無vô 得đắc 喪táng 。 則tắc 知tri 性tánh 德đức 六lục 而nhi 常thường 即tức 。 知tri 人nhân 有hữu 得đắc 喪táng 。 則tắc 知tri 修tu 德đức 即tức 而nhi 常thường 六lục 。 故cố 曰viết 井tỉnh 德đức 之chi 地địa 也dã 。 又hựu 曰viết 井tỉnh 以dĩ 辯biện 義nghĩa 。

彖# 曰viết 。 巽# 乎hồ 水thủy 而nhi 上thượng 水thủy 。 井tỉnh 。 井tỉnh 養dưỡng 而nhi 不bất 窮cùng 也dã 。 改cải 邑ấp 不bất 改cải 井tỉnh 。 乃nãi 以dĩ 剛cang 中trung 也dã 。 汔# 至chí 亦diệc 未vị 繘# 井tỉnh 。 未vị 有hữu 功công 也dã 。 羸luy 其kỳ 瓶bình 。 是thị 以dĩ 凶hung 也dã 。

水thủy 輪luân 含hàm 地địa 。 故cố 鑿tạc 地địa 者giả 無vô 不bất 得đắc 水thủy 。 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 具cụ 一nhất 切thiết 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 。 故cố 觀quán 陰ấm 界giới 入nhập 者giả 無vô 不bất 得đắc 悟ngộ 藏tạng 性tánh 。 但đãn 貴quý 以dĩ 妙diệu 止Chỉ 觀Quán 力lực 深thâm 入nhập 而nhi 顯hiển 發phát 之chi 。 藏tạng 性tánh 一nhất 顯hiển 。 自tự 養dưỡng 養dưỡng 他tha 更cánh 無vô 窮cùng 盡tận 也dã 。 困khốn 之chi 貞trinh 大đại 人nhân 吉cát 。 曰viết 以dĩ 剛cang 中trung 。 今kim 改cải 邑ấp 不bất 改cải 井tỉnh 。 亦diệc 曰viết 乃nãi 以dĩ 剛cang 中trung 。 困khốn 似tự 專chuyên 指chỉ 修tu 德đức 。 其kỳ 實thật 發phát 明minh 全toàn 修tu 在tại 性tánh 。 今kim 似tự 專chuyên 指chỉ 性tánh 德đức 。 其kỳ 實thật 要yếu 人nhân 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 。 故cố 隨tùy 明minh 未vị 有hữu 功công 而nhi 羸luy 瓶bình 則tắc 凶hung 。 其kỳ 重trọng/trùng 修tu 德đức 甚thậm 矣hĩ 。

象tượng 曰viết 。 木mộc 上thượng 有hữu 水thủy 。 井tỉnh 。 君quân 子tử 以dĩ 勞lao 民dân 勸khuyến 相tương/tướng 。

夫phu 擔đảm 水thủy 惠huệ 人nhân 。 則tắc 所sở 及cập 者giả 寡quả 。 鑿tạc 井tỉnh 任nhậm 汲cấp 。 則tắc 所sở 潤nhuận 者giả 多đa 。 擔đảm 水thủy 者giả 有hữu 作tác 善thiện 。 鑿tạc 井tỉnh 者giả 無vô 作tác 善thiện 也dã 。 君quân 子tử 之chi 慰úy 勞lao 于vu 民dân 也dã 則tắc 勸khuyến 其kỳ 交giao 相tương/tướng 為vi 養dưỡng 焉yên 。 故cố 養dưỡng 而nhi 不bất 窮cùng 矣hĩ 。

初sơ 六lục 。 井tỉnh 泥nê 不bất 食thực 。 舊cựu 井tỉnh 無vô 禽cầm 。 象tượng 曰viết 。 井tỉnh 泥nê 不bất 食thực 。 下hạ 也dã 。 舊cựu 井tỉnh 無vô 禽cầm 。

時thời 舍xá 也dã 。

井tỉnh 之chi 六lục 爻hào 。 三tam 陰ấm 為vi 井tỉnh 。 三tam 陽dương 為vi 泉tuyền 。 初sơ 居cư 最tối 下hạ 。 故cố 象tượng 如như 泥nê 。 不bất 惟duy 人nhân 不bất 食thực 之chi 。 禽cầm 亦diệc 不bất 顧cố 之chi 矣hĩ 。 理lý 即tức 佛Phật 也dã 。

九cửu 二nhị 。 井tỉnh 谷cốc 射xạ 鮒# 。 甕úng 敝tệ 漏lậu 。 象tượng 曰viết 。 井tỉnh 谷cốc 射xạ 鮒# 。 無vô 與dữ 也dã 。

在tại 下hạ 之chi 中trung 。 故cố 為vi 井tỉnh 谷cốc 。 有hữu 泉tuyền 可khả 以dĩ 射xạ 鮒# 。 而nhi 上thượng 無vô 應ưng 與dữ 。 如như 甕úng 既ký 敝tệ 漏lậu 。 不bất 能năng 相tương/tướng 汲cấp 也dã 。 魚ngư 之chi 至chí 小tiểu 者giả 名danh 鮒# 。 蓋cái 指chỉ 初sơ 六lục 。 此thử 是thị 名danh 字tự 即tức 佛Phật 。 薄bạc 有hữu 聞văn 熏huân 。 未vị 成thành 法Pháp 器khí 。

九cửu 三tam 。 井tỉnh 渫# 不bất 食thực 。 為vi 我ngã 心tâm 惻trắc 。 可khả 用dụng 汲cấp 。 王vương 明minh 。 並tịnh 受thọ 其kỳ 福phước 。 象tượng 曰viết 。 井tỉnh 渫# 不bất 食thực 。 行hành 惻trắc 也dã 。 求cầu 王vương 明minh 。 受thọ 福phước 也dã 。

以dĩ 陽dương 居cư 陽dương 。 其kỳ 泉tuyền 潔khiết 矣hĩ 。 猶do 居cư 下hạ 卦# 。 不bất 為vi 人nhân 食thực 。 是thị 可khả 惻trắc 也dã 。 上thượng 六lục 應ưng 之chi 。 故cố 可khả 用dụng 汲cấp 。 蓋cái 王vương 既ký 明minh 而nhi 用dụng 賢hiền 。 則tắc 賢hiền 者giả 之chi 福phước 非phi 止chỉ 獨độc 受thọ 而nhi 已dĩ 。 此thử 是thị 觀quán 行hành 即tức 佛Phật 。 圓viên 伏phục 五ngũ 住trụ 故cố 井tỉnh 渫# 。 未vị 證chứng 理lý 水thủy 故cố 不bất 食thực 。 宜nghi 求cầu 諸chư 佛Phật 加gia 被bị 。 則tắc 可khả 自tự 利lợi 利lợi 他tha 也dã 。

六lục 四tứ 。 井tỉnh 甃# 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 井tỉnh 甃# 無vô 咎cữu 。 修tu 井tỉnh 也dã 。

甃# 者giả 。 以dĩ 磚# 石thạch 包bao 砌# 其kỳ 傍bàng 。 所sở 以dĩ 禦ngữ 汙ô 而nhi 潔khiết 泉tuyền 者giả 也dã 。 故cố 曰viết 修tu 井tỉnh 。 此thử 是thị 相tương 似tự 即tức 佛Phật 。 從tùng 思tư 慧tuệ 入nhập 修tu 慧tuệ 。 禦ngữ 二nhị 邊biên 之chi 汙ô 。 而nhi 潔khiết 中trung 道đạo 之chi 泉tuyền 。

九cửu 五ngũ 。 井tỉnh 冽liệt 寒hàn 泉tuyền 食thực 。 象tượng 曰viết 。 寒hàn 泉tuyền 之chi 食thực 。 中trung 正chánh 也dã 。

陽dương 剛cang 中trung 正chánh 。 泉tuyền 之chi 至chí 潔khiết 而nhi 泠# 然nhiên 者giả 也dã 。 功công 及cập 于vu 物vật 。 故cố 得đắc 食thực 之chi 。 此thử 是thị 分phần/phân 證chứng 即tức 佛Phật 。 中trung 道Đạo 理lý 水thủy 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。

上thượng 六lục 。 井tỉnh 收thu 勿vật 幕mạc 。 有hữu 孚phu 元nguyên 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 元nguyên 吉cát 在tại 上thượng 。 大đại 成thành 也dã 。

以dĩ 陰ấm 居cư 上thượng 。 如như 井tỉnh 之chi 收thu 。 收thu 。 即tức 井tỉnh 欄lan 。 常thường 露lộ 之chi 而nhi 勿vật 幕mạc 。 眾chúng 皆giai 汲cấp 之chi 。 而nhi 所sở 養dưỡng 無vô 窮cùng 矣hĩ 。 此thử 是thị 究cứu 竟cánh 即tức 佛Phật 。 功công 德đức 滿mãn 足túc 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 恆hằng 潤nhuận 眾chúng 生sanh 。

(# 離ly 下hạ 兌# 上thượng )#

革cách 。 已dĩ 日nhật 乃nãi 孚phu 。 元nguyên 亨# 利lợi 貞trinh 。 悔hối 亡vong 。

夫phu 邑ấp 改cải 而nhi 井tỉnh 不bất 改cải 者giả 。 言ngôn 其kỳ 處xứ 也dã 。 井tỉnh 舊cựu 。 則tắc 無vô 禽cầm 而nhi 泥nê 。 可khả 弗phất 革cách 乎hồ 。 學học 者giả 以dĩ 變biến 化hóa 氣khí 質chất 為vi 先tiên 。 猶do 火hỏa 之chi 煆# 金kim 也dã 。 方phương 其kỳ 煆# 也dã 。 金kim 必tất 苦khổ 之chi 。 既ký 煆# 成thành 器khí 。 而nhi 後hậu 信tín 火hỏa 之chi 功công 也dã 。 此thử 革cách 之chi 道đạo 。 即tức 乾can/kiền/càn 坤# 之chi 道đạo 。 大đại 亨# 以dĩ 正chánh 者giả 也dã 。 未vị 信tín 故cố 有hữu 悔hối 。 已dĩ 孚phu 則tắc 悔hối 亡vong 矣hĩ 。

彖# 曰viết 。 革cách 。 水thủy 火hỏa 相tương/tướng 息tức 。 二nhị 女nữ 同đồng 居cư 。 其kỳ 志chí 不bất 相tương 得đắc 。 曰viết 革cách 。 已dĩ 日nhật 乃nãi 孚phu 。 革cách 而nhi 信tín 之chi 。 文văn 明minh 以dĩ 說thuyết 。 大đại 亨# 以dĩ 正chánh 。 革cách 而nhi 當đương 。 其kỳ 悔hối 乃nãi 亡vong 。 天thiên 地địa 革cách 而nhi 四tứ 時thời 成thành 。 湯thang 武võ 革cách 命mạng 。 順thuận 乎hồ 天thiên 而nhi 應ưng 乎hồ 人nhân 。 革cách 之chi 時thời 大đại 矣hĩ 哉tai 。

革cách 而nhi 信tín 之chi 。 明minh 未vị 革cách 則tắc 人nhân 不bất 信tín 也dã 。 革cách 而nhi 當đương 。 乃nãi 使sử 人nhân 信tín 。 其kỳ 悔hối 乃nãi 亡vong 。 明minh 不bất 當đương 則tắc 悔hối 不bất 亡vong 也dã 。 須tu 如như 天thiên 地địa 之chi 革cách 時thời 。 湯thang 武võ 之chi 革cách 命mạng 。 方phương 可khả 取thủ 信tín 于vu 人nhân 耳nhĩ 。 革cách 何hà 容dung 易dị 。

象tượng 曰viết 。 澤trạch 中trung 有hữu 火hỏa 。 革cách 。 君quân 子tử 以dĩ 治trị 曆lịch 明minh 時thời 。

時thời 無vô 實thật 法pháp 。 依y 于vu 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 心tâm 無vô 形hình 像tượng 。 依y 色sắc 表biểu 見kiến 。 色sắc 有hữu 共cộng 相tương 及cập 不bất 共cộng 相tương 。 共cộng 相tương 之chi 在tại 上thượng 者giả 為vi 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 因nhân 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 周chu 行hành 于vu 天thiên 。 據cứ 其kỳ 所sở 歷lịch 之chi 度độ 。 以dĩ 明minh 春xuân 夏hạ 秋thu 冬đông 之chi 時thời 。 春xuân 則tắc 萬vạn 物vật 皆giai 春xuân 。 乃nãi 至chí 冬đông 則tắc 萬vạn 物vật 皆giai 冬đông 。 故cố 知tri 時thời 惟duy 心tâm 現hiện 。 無vô 在tại 而nhi 無vô 所sở 不bất 在tại 。 猶do 如như 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 亦diệc 無vô 在tại 而nhi 。 無vô 所sở 不bất 在tại 。 雖tuy 澤trạch 中trung 亦diệc 自tự 有hữu 之chi 。 彼bỉ 大đại 海hải 中trung 。 火hỏa 光quang 常thường 起khởi 。 即tức 其kỳ 驗nghiệm 也dã 。

初sơ 九cửu 。 鞏# 用dụng 黃hoàng 牛ngưu 之chi 革cách 。 象tượng 曰viết 。 革cách 用dụng 黃hoàng 牛ngưu 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 為vi 也dã 。

離ly 為vi 能năng 革cách 。 兌# 為vi 所sở 革cách 。 而nhi 初sơ 九cửu 居cư 下hạ 。 上thượng 無vô 應ưng 與dữ 。 此thử 不bất 可khả 以dĩ 。 有hữu 為vi 者giả 也dã 。 但đãn 用dụng 黃hoàng 牛ngưu 之chi 革cách 以dĩ 自tự 鞏# 固cố 可khả 耳nhĩ 。

六lục 二nhị 。 己kỷ 日nhật 乃nãi 革cách 之chi 。 征chinh 吉cát 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 己kỷ 日nhật 革cách 之chi 。 行hành 有hữu 嘉gia 也dã 。

陰ấm 柔nhu 中trung 正chánh 。 為vi 離ly 之chi 主chủ 。 得đắc 革cách 物vật 之chi 全toàn 能năng 者giả 也dã 。 革cách 必tất 己kỷ 日nhật 乃nãi 孚phu 。 而nhi 上thượng 應ưng 九cửu 五ngũ 。 是thị 其kỳ 嘉gia 配phối 。 故cố 征chinh 吉cát 而nhi 無vô 咎cữu 。

九cửu 三tam 。 征chinh 凶hung 貞trinh 厲lệ 。 革cách 言ngôn 三tam 就tựu 。 有hữu 孚phu 。 象tượng 曰viết 。 革cách 言ngôn 三tam 就tựu 。 又hựu 何hà 之chi 矣hĩ 。

過quá 剛cang 不bất 中trung 。 而nhi 應ưng 上thượng 六lục 。 上thượng 六lục 陰ấm 柔nhu 得đắc 正chánh 。 乃nãi 君quân 子tử 而nhi 如như 文văn 豹báo 者giả 也dã 。 何hà 容dung 更cánh 以dĩ 剛cang 燥táo 革cách 之chi 。 征chinh 則tắc 必tất 凶hung 。 雖tuy 得đắc 其kỳ 貞trinh 。 亦diệc 仍nhưng 危nguy 厲lệ 。 但đãn 可khả 自tự 革cách 以dĩ 相tương 順thuận 從tùng 。 其kỳ 言ngôn 至chí 于vu 三tam 就tựu 。 庶thứ 亦diệc 可khả 以dĩ 取thủ 信tín 也dã 。

九cửu 四tứ 。 悔hối 亡vong 。 有hữu 孚phu 改cải 命mạng 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 改cải 命mạng 之chi 吉cát 。 信tín 志chí 也dã 。

兌# 金kim 之chi 質chất 。 本bổn 待đãi 煆# 以dĩ 成thành 器khí 。 而nhi 九cửu 四tứ 無vô 應ưng 于vu 下hạ 。 則tắc 無vô 肯khẳng 成thành 我ngã 者giả 。 悔hối 可khả 知tri 也dã 。 但đãn 剛cang 而nhi 不bất 過quá 。 又hựu 附phụ 近cận 于vu 離ly 體thể 之chi 上thượng 。 其kỳ 志chí 可khả 信tín 。 故cố 悔hối 亡vong 而nhi 有hữu 孚phu 。 可khả 以dĩ 改cải 其kỳ 所sở 秉bỉnh 之chi 定định 命mạng 。 而nhi 日nhật 進tiến 于vu 自tự 利lợi 利lợi 他tha 之chi 域vực 矣hĩ 。

九cửu 五ngũ 。 大đại 人nhân 虎hổ 變biến 。 未vị 占chiêm 有hữu 孚phu 。 象tượng 曰viết 。 大đại 人nhân 虎hổ 變biến 。 其kỳ 文văn 炳bỉnh 也dã 。

以dĩ 陽dương 剛cang 中trung 正chánh 之chi 大đại 人nhân 。 又hựu 得đắc 六lục 二nhị 陰ấm 柔nhu 中trung 正chánh 之chi 應ưng 以dĩ 輔phụ 助trợ 之chi 。 故cố 如như 虎hổ 之chi 神thần 變biến 。 炳bỉnh 乎hồ 有hữu 文văn 。 不bất 待đãi 占chiêm 而nhi 足túc 以dĩ 取thủ 信tín 于vu 天thiên 下hạ 也dã 。

上thượng 六lục 。 君quân 子tử 豹báo 變biến 。 小tiểu 人nhân 革cách 面diện 。 征chinh 凶hung 。 居cư 貞trinh 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 君quân 子tử 豹báo 變biến 。 其kỳ 文văn 蔚úy 也dã 。 小tiểu 人nhân 革cách 面diện 。 順thuận 以dĩ 從tùng 君quân 也dã 。

豹báo 亦diệc 生sanh 而nhi 有hữu 文văn 者giả 也dã 。 但đãn 待đãi 時thời 而nhi 變biến 現hiện 耳nhĩ 。 九cửu 三tam 剛cang 燥táo 小tiểu 人nhân 。 既ký 見kiến 其kỳ 變biến 。 亦diệc 革cách 言ngôn 三tam 就tựu 以dĩ 相tương 順thuận 從tùng 。 然nhiên 僅cận 革cách 面diện 。 未vị 始thỉ 革cách 心tâm 。 君quân 子tử 正chánh 不bất 必tất 深thâm 求cầu 也dã 。 若nhược 欲dục 令linh 心tâm 革cách 而nhi 往vãng 征chinh 之chi 。 未vị 免miễn 得đắc 凶hung 。 惟duy 居cư 貞trinh 以dĩ 默mặc 化hóa 之chi 則tắc 吉cát 。

(# 巽# 下hạ 離ly 上thượng )#

鼎đỉnh 。 元nguyên 吉cát 亨# 。

革cách 物vật 者giả 莫mạc 若nhược 鼎đỉnh 。 此thử 陶đào 賢hiền 鑄chú 聖thánh 烹phanh 佛Phật 煉luyện 祖tổ 之chi 器khí 也dã 。 安an 得đắc 不bất 元nguyên 吉cát 而nhi 亨# 哉tai 。

彖# 曰viết 。 鼎đỉnh 。 象tượng 也dã 。 以dĩ 木mộc 巽# 火hỏa 。 亨# 飪# 也dã 。 聖thánh 人nhân 亨# 以dĩ 享hưởng 上thượng 帝đế 。 而nhi 大đại 亨# 以dĩ 養dưỡng 聖thánh 賢hiền 。 巽# 而nhi 耳nhĩ 目mục 聰thông 明minh 。 柔nhu 進tiến 而nhi 上thượng 行hành 。 得đắc 中trung 而nhi 應ưng 乎hồ 剛cang 。 是thị 以dĩ 元nguyên 亨# 。

初sơ 陰ấm 為vi 足túc 。 二nhị 三tam 四tứ 陽dương 為vi 腹phúc 。 五ngũ 陰ấm 為vi 耳nhĩ 。 上thượng 陽dương 為vi 鉉# 。 非phi 鼎đỉnh 象tượng 乎hồ 。 以dĩ 木mộc 巽# 火hỏa 而nhi 亨# 飪# 。 非phi 鼎đỉnh 用dụng 乎hồ 。 勿vật 謂vị 鼎đỉnh 之chi 道đạo 小tiểu 。 聖thánh 人nhân 亨# 以dĩ 享hưởng 上thượng 帝đế 。 亦diệc 此thử 鼎đỉnh 耳nhĩ 。 即tức 大đại 亨# 以dĩ 養dưỡng 天thiên 下hạ 聖thánh 賢hiền 。 亦diệc 此thử 鼎đỉnh 耳nhĩ 。 何hà 必tất 離ly 事sự 別biệt 求cầu 理lý 哉tai 。 且thả 以dĩ 卦# 德đức 言ngôn 之chi 。 內nội 則tắc 巽# 順thuận 。 外ngoại 則tắc 離ly 而nhi 。 耳nhĩ 目mục 聰thông 明minh 。 六lục 五ngũ 以dĩ 柔nhu 為vi 離ly 之chi 主chủ 。 進tiến 而nhi 上thượng 行hành 。 得đắc 中trung 位vị 而nhi 應ưng 九cửu 二nhị 之chi 剛cang 。 此thử 豈khởi 非phi 聖thánh 賢hiền 佛Phật 祖tổ 自tự 陶đào 自tự 鑄chú 自tự 烹phanh 自tự 煉luyện 之chi 道đạo 。 其kỳ 元nguyên 亨# 也dã 宜nghi 矣hĩ 。

象tượng 曰viết 。 木mộc 上thượng 有hữu 火hỏa 。 鼎đỉnh 。 君quân 子tử 以dĩ 正chánh 位vị 凝ngưng 命mạng 。

鼎đỉnh 者giả 。 國quốc 之chi 重trọng/trùng 寶bảo 。 君quân 位vị 之chi 所sở 寄ký 也dã 。 得đắc 其kỳ 道đạo 以dĩ 正chánh 其kỳ 位vị 。 則tắc 命mạng 可khả 凝ngưng 。 德đức 不bất 稱xưng 位vị 。 則tắc 命mạng 去khứ 而nhi 鼎đỉnh 隨tùy 去khứ 矣hĩ 。 約ước 象tượng 明minh 之chi 。 德đức 如như 木mộc 。 命mạng 如như 火hỏa 。 有hữu 木mộc 則tắc 有hữu 火hỏa 。 木mộc 盡tận 則tắc 火hỏa 亡vong 。 有hữu 德đức 以dĩ 正chánh 其kỳ 位vị 則tắc 命mạng 凝ngưng 。 德đức 亡vong 則tắc 命mạng 亡vong 。 故cố 曰viết 惟duy 命mạng 不bất 于vu 常thường 也dã 。

初sơ 六lục 。 鼎đỉnh 顛điên 趾chỉ 。 利lợi 出xuất 否phủ/bĩ 。 得đắc 妾thiếp 以dĩ 其kỳ 子tử 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 鼎đỉnh 顛điên 趾chỉ 。 未vị 悖bội 也dã 。 利lợi 出xuất 否phủ/bĩ 。 以dĩ 從tùng 貴quý 也dã 。

初sơ 為vi 鼎đỉnh 趾chỉ 。 應ưng 四tứ 故cố 顛điên 。 然nhiên 及cập 其kỳ 未vị 烹phanh 物vật 而nhi 顛điên 之chi 。 舊cựu 積tích 否phủ/bĩ 惡ác 從tùng 此thử 可khả 出xuất 矣hĩ 。 顛điên 趾chỉ 如như 得đắc 妾thiếp 。 出xuất 否phủ/bĩ 如như 得đắc 子tử 。 母mẫu 以dĩ 子tử 貴quý 。 因nhân 其kỳ 子tử 而nhi 知tri 得đắc 妾thiếp 之chi 未vị 悖bội 。 因nhân 出xuất 否phủ/bĩ 而nhi 知tri 顛điên 趾chỉ 之chi 有hữu 功công 也dã 。

九cửu 二nhị 。 鼎đỉnh 有hữu 實thật 。 我ngã 仇cừu 有hữu 疾tật 。 不bất 我ngã 能năng 即tức 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 鼎đỉnh 有hữu 實thật 。 慎thận 所sở 之chi 也dã 。 我ngã 仇cừu 有hữu 疾tật 。 終chung 無vô 尤vưu 也dã 。

二nhị 當đương 鼎đỉnh 腹phúc 之chi 下hạ 分phần/phân 。 陽dương 剛cang 故cố 為vi 有hữu 實thật 。 上thượng 應ưng 黃hoàng 耳nhĩ 金kim 鉉# 之chi 六lục 五ngũ 。 能năng 護hộ 守thủ 之chi 。 初sơ 雖tuy 顛điên 趾chỉ 而nhi 有hữu 疾tật 。 終chung 不bất 害hại 及cập 我ngã 也dã 。 然nhiên 在tại 二nhị 。 則tắc 宜nghi 慎thận 所sở 之chi 矣hĩ 。

九cửu 三tam 。 鼎đỉnh 耳nhĩ 革cách 。 其kỳ 行hành 塞tắc 。 雉trĩ 膏cao 不bất 食thực 。 方phương 雨vũ 虧khuy 悔hối 。 終chung 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 鼎đỉnh 耳nhĩ 革cách 。 失thất 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

三tam 當đương 鼎đỉnh 腹phúc 之chi 中trung 分phần/phân 。 其kỳ 實thật 腴# 美mỹ 。 有hữu 雉trĩ 膏cao 可khả 食thực 矣hĩ 。 上thượng 無vô 應ưng 與dữ 。 如như 鼎đỉnh 方phương 革cách 耳nhĩ 而nhi 不bất 可khả 行hành 者giả 焉yên 。 賴lại 六lục 五ngũ 柔nhu 中trung 之chi 黃hoàng 耳nhĩ 。 貫quán 上thượng 九cửu 剛cang 而nhi 不bất 過quá 之chi 玉ngọc 鉉# 。 方phương 將tương 舉cử 二nhị 以dĩ 及cập 三tam 。 如như 陰âm 陽dương 之chi 和hòa 而nhi 得đắc 雨vũ 。 則tắc 可khả 以dĩ 虧khuy 悔hối 而nhi 終chung 吉cát 矣hĩ 。 懷hoài 道đạo 而nhi 不bất 思tư 致trí 用dụng 。 故cố 失thất 其kỳ 義nghĩa 。 猶do 所sở 云vân 不bất 仕sĩ 無vô 義nghĩa 。 激kích 之chi 使sử 及cập 時thời 行hành 道Đạo 也dã 。

九cửu 四tứ 。 鼎đỉnh 折chiết 足túc 。 覆phú 公công 餗# 。 其kỳ 形hình 渥ác 。 凶hung 。 象tượng 曰viết 。 覆phú 公công 餗# 。 信tín 如như 何hà 也dã 。

四tứ 當đương 鼎đỉnh 腹phúc 之chi 上thượng 分phần/phân 。 其kỳ 實thật 既ký 滿mãn 。 而nhi 下hạ 應ưng 初sơ 六lục 。 則tắc 不bất 勝thắng 其kỳ 重trọng/trùng 。 足túc 云vân 折chiết 矣hĩ 。 形hình 貌mạo 能năng 無vô 赧nỏa 汗hãn 乎hồ 。 始thỉ 也dã 不bất 自tự 知tri 其kỳ 德đức 薄bạc 。 知tri 小tiểu 力lực 小tiểu 。 妄vọng 據cứ 尊tôn 位vị 。 而nhi 謀mưu 大đại 任nhậm 重trọng/trùng 。 今kim 一nhất 旦đán 不bất 勝thắng 其kỳ 任nhậm 。 此thử 其kỳ 所sở 自tự 信tín 者giả 為vi 如như 何hà 也dã 。

六lục 五ngũ 。 鼎đỉnh 黃hoàng 耳nhĩ 金kim 鉉# 。 利lợi 貞trinh 。 象tượng 曰viết 。 鼎đỉnh 黃hoàng 耳nhĩ 。 中trung 以dĩ 為vi 實thật 也dã 。

五ngũ 為vi 鼎đỉnh 耳nhĩ 。 而nhi 有hữu 中trung 德đức 。 故cố 其kỳ 色sắc 黃hoàng 。 以dĩ 虛hư 受thọ 實thật 。 故cố 為vi 金kim 鉉# 。 鉉# 即tức 指chỉ 上thượng 九cửu 也dã 。 以dĩ 鉉# 貫quán 耳nhĩ 。 以dĩ 耳nhĩ 舉cử 鼎đỉnh 。 盡tận 天thiên 下hạ 聖thánh 賢hiền 而nhi 養dưỡng 之chi 。 豈khởi 非phi 聖thánh 人nhân 大đại 亨# 之chi 正Chánh 道Đạo 乎hồ 。 然nhiên 六lục 五ngũ 自tự 本bổn 無vô 實thật 。 特đặc 下hạ 應ưng 九cửu 二nhị 之chi 剛cang 中trung 以dĩ 之chi 為vi 實thật 。 即tức 以dĩ 此thử 而nhi 養dưỡng 天thiên 下hạ 。 所sở 謂vị 為vi 天thiên 下hạ 得đắc 人nhân 者giả 耳nhĩ 。

上thượng 九cửu 。 鼎đỉnh 玉ngọc 鉉# 。 大đại 吉cát 無vô 不bất 利lợi 。 象tượng 曰viết 。 玉ngọc 鉉# 在tại 上thượng 。 剛cang 柔nhu 接tiếp 也dã 。

上thượng 為vi 鼎đỉnh 鉉# 。 自tự 六lục 五ngũ 觀quán 之chi 。 則tắc 如như 金kim 之chi 剛cang 。 自tự 其kỳ 剛cang 而nhi 不bất 過quá 之chi 德đức 言ngôn 之chi 。 則tắc 如như 玉ngọc 之chi 潤nhuận 矣hĩ 。 金kim 遇ngộ 猛mãnh 火hỏa 則tắc 鎔dong 。 玉ngọc 非phi 火hỏa 所sở 能năng 壞hoại 。 以dĩ 此thử 舉cử 鼎đỉnh 。 故cố 大đại 吉cát 無vô 不bất 利lợi 也dã 。

(# 震chấn 下hạ 震chấn 上thượng )#

震chấn 。 亨# 。 震chấn 來lai 虩# 虩# 。 笑tiếu 言ngôn 啞á 啞á 。 震chấn 驚kinh 百bách 里lý 。 不bất 喪táng 匕chủy 鬯sưởng 。

主chủ 重trọng/trùng 器khí 者giả 莫mạc 若nhược 長trưởng 子tử 。 長trưởng 子tử 未vị 有hữu 不bất 奮phấn 動động 以dĩ 出xuất 者giả 也dã 。 故cố 震chấn 則tắc 必tất 亨# 。 然nhiên 其kỳ 亨# 也dã 。 必tất 有hữu 道đạo 以dĩ 致trí 之chi 。 方phương 其kỳ 初sơ 動động 而nhi 來lai 。 虩# 虩# 乎hồ 。 如như 蠅dăng 虎hổ 之chi 周chu 環hoàn 顧cố 慮lự 。 仍nhưng 不bất 失thất 其kỳ 和hòa 。 而nhi 笑tiếu 言ngôn 啞á 啞á 。 夫phu 惟duy 存tồn 于vu 己kỷ 者giả 既ký 嚴nghiêm 且thả 和hòa 。 以dĩ 此thử 守thủ 重trọng/trùng 器khí 而nhi 為vi 祭tế 主chủ 。 縱túng/tung 遇ngộ 震chấn 驚kinh 百bách 里lý 之chi 大đại 變biến 。 能năng 不bất 喪táng 其kỳ 匕chủy 鬯sưởng 矣hĩ 。 佛Phật 法Pháp 釋thích 者giả 。 一nhất 念niệm 初sơ 動động 。 即tức 以dĩ 四tứ 性tánh 四tứ 運vận 而nhi 推thôi 簡giản 之chi 。 名danh 為vi 虩# 虩# 。 知tri 其kỳ 無vô 性tánh 無vô 生sanh 。 名danh 為vi 笑tiếu 言ngôn 啞á 啞á 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 境cảnh 種chủng 種chủng 魔ma 事sự 橫hoạnh/hoành 發phát 。 名danh 為vi 震chấn 驚kinh 百bách 里lý 。 不bất 失thất 定định 慧tuệ 方phương 便tiện 。 名danh 為vi 不bất 喪táng 匕chủy 鬯sưởng 也dã 。

彖# 曰viết 。 震chấn 。 亨# 。 震chấn 來lai 虩# 虩# 。 恐khủng 致trí 福phước 也dã 。 笑tiếu 言ngôn 啞á 啞á 。 後hậu 有hữu 則tắc 也dã 。 震chấn 驚kinh 百bách 里lý 。 驚kinh 遠viễn 而nhi 懼cụ 邇nhĩ 也dã 。 出xuất 可khả 以dĩ 守thủ 宗tông 廟miếu 社xã 稷tắc 。 以dĩ 為vi 祭tế 主chủ 也dã 。

恐khủng 懼cụ 乃nãi 能năng 致trí 福phước 。 福phước 不bất 可khả 以dĩ 倖hãnh 邀yêu 。 所sở 謂vị 生sanh 于vu 憂ưu 患hoạn 也dã 。 啞á 啞á 亦diệc 非phi 放phóng 逸dật 。 仍nhưng 不bất 失thất 其kỳ 法pháp 則tắc 也dã 。 惟duy 其kỳ 養dưỡng 之chi 有hữu 素tố 如như 此thử 。 故cố 雖tuy 當đương 驚kinh 遠viễn 懼cụ 邇nhĩ 之chi 變biến 。 人nhân 皆giai 退thoái 避tị 。 而nhi 偏thiên 能năng 出xuất 此thử 凝ngưng 定định 之chi 神thần 以dĩ 當đương 之chi 。 可khả 以dĩ 守thủ 宗tông 廟miếu 社xã 稷tắc 而nhi 為vi 祭tế 主chủ 也dã 。 為vi 祭tế 主chủ 。 即tức 是thị 不bất 喪táng 匕chủy 鬯sưởng 註chú 腳cước 。

象tượng 曰viết 。 洊# 雷lôi 震chấn 。 君quân 子tử 以dĩ 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 。

君quân 子tử 不bất 憂ưu 不bất 懼cụ 。 豈khởi 俟sĩ 雷lôi 洊# 震chấn 而nhi 後hậu 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 哉tai 。 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 。 正chánh 指chỉ 平bình 日nhật 不bất 睹đổ 不bất 聞văn 慎thận 獨độc 功công 夫phu 。 平bình 日nhật 功công 夫phu 能năng 使sử 善thiện 長trường/trưởng 惡ác 消tiêu 。 猶do 如như 洊# 雷lôi 能năng 使sử 陽dương 舒thư 陰ấm 散tán 也dã 。 惟duy 其kỳ 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 慣quán 于vu 平bình 日nhật 。 故cố 雖tuy 遇ngộ 洊# 雷lôi 。 亦diệc 復phục 不bất 憂ưu 不bất 懼cụ 矣hĩ 。 問vấn 曰viết 。 孔khổng 子tử 迅tấn 雷lôi 風phong 烈liệt 必tất 變biến 。 復phục 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 與dữ 天thiên 地địa 合hợp 德đức 。 變biến 則tắc 同đồng 變biến 。 亦diệc 非phi 憂ưu 懼cụ 。

初sơ 九cửu 。 震chấn 來lai 虩# 虩# 。 後hậu 笑tiếu 言ngôn 啞á 啞á 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 震chấn 來lai 虩# 虩# 。 恐khủng 致trí 福phước 也dã 。 笑tiếu 言ngôn 啞á 啞á 。 後hậu 有hữu 則tắc 也dã 。

六lục 爻hào 皆giai 明minh 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 之chi 道đạo 。 而nhi 德đức 有hữu 優ưu 劣liệt 。 位vị 有hữu 當đương 否phủ/bĩ 。 故cố 吉cát 凶hung 分phần/phân 焉yên 。 初sơ 九cửu 剛cang 正chánh 。 為vi 震chấn 之chi 主chủ 。 主chủ 器khí 莫mạc 若nhược 長trưởng 子tử 。 吉cát 可khả 知tri 矣hĩ 。

六lục 二nhị 。 震chấn 來lai 厲lệ 。 億ức 喪táng 貝bối 。 躋tễ 于vu 九cửu 陵lăng 。 勿vật 逐trục 。 七thất 日nhật 得đắc 。 象tượng 曰viết 。 震chấn 來lai 厲lệ 。 乘thừa 剛cang 也dã 。

六lục 二Nhị 乘Thừa 初sơ 九cửu 之chi 剛cang 。 蓋cái 嚴nghiêm 憚đạn 切thiết 磋# 之chi 畏úy 友hữu 也dã 。 藉tạ 此thử 深thâm 自tự 惕dịch 厲lệ 。 以dĩ 振chấn 刷# 我ngã 陰ấm 柔nhu 懦# 弱nhược 之chi 習tập 。 舉cử 吾ngô 平bình 日nhật 所sở 謂vị 中trung 正chánh 純thuần 善thiện 多đa 種chủng 寶bảo 貝bối 盡tận 喪táng 不bất 顧cố 。 直trực 躋tễ 于vu 乾can/kiền/càn 健kiện 高cao 明minh 之chi 九cửu 陵lăng 。 勿vật 更cánh 留lưu 意ý 求cầu 逐trục 。 然nhiên 至chí 于vu 七thất 日nhật 。 復phục 其kỳ 故cố 位vị 。 則tắc 中trung 正chánh 純thuần 善thiện 之chi 德đức 仍nhưng 在tại 矣hĩ 。

六lục 三tam 。 震chấn 蘇tô 蘇tô 。 震chấn 行hành 無vô 眚sảnh 。 象tượng 曰viết 。 震chấn 蘇tô 蘇tô 。 位vị 不bất 當đương 也dã 。

三tam 遠viễn 于vu 初sơ 。 初sơ 之chi 所sở 以dĩ 警cảnh 發phát 我ngã 者giả 。 蘇tô 蘇tô 而nhi 不bất 切thiết 矣hĩ 。 三tam 當đương 自tự 以dĩ 震chấn 行hành 。 勿vật 因nhân 遠viễn 于vu 畏úy 友hữu 。 而nhi 緩hoãn 其kỳ 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 之chi 功công 。 則tắc 無vô 眚sảnh 也dã 。

九cửu 四tứ 。 震chấn 遂toại 泥nê 。 象tượng 曰viết 。 震chấn 遂toại 泥nê 。 未vị 光quang 也dã 。

九cửu 四tứ 亦diệc 震chấn 主chủ 也dã 。 以dĩ 陽dương 居cư 陰ấm 。 復phục 陷hãm 四tứ 陰ấm 之chi 間gian 。 雖tuy 似tự 洊# 至chí 。 遂toại 失thất 其kỳ 威uy 而nhi 入nhập 泥nê 。 豈khởi 能năng 如như 虩# 虩# 啞á 啞á 之chi 有hữu 光quang 哉tai 。

六lục 五ngũ 。 震chấn 往vãng 來lai 厲lệ 。 億ức 無vô 喪táng 有hữu 事sự 。 象tượng 曰viết 。 震chấn 往vãng 來lai 厲lệ 。 危nguy 行hành 也dã 。 其kỳ 事sự 在tại 中trung 。 大đại 無vô 喪táng 也dã 。

震chấn 六lục 二nhị 者giả 惟duy 初sơ 九cửu 。 故cố 但đãn 云vân 來lai 厲lệ 。 震chấn 六lục 五ngũ 者giả 。 則tắc 初sơ 九cửu 與dữ 九cửu 四tứ 也dã 。 初sơ 震chấn 既ký 往vãng 。 四tứ 震chấn 復phục 來lai 。 五ngũ 得đắc 藉tạ 此thử 以dĩ 自tự 惕dịch 厲lệ 。 令linh 所sở 行hành 日nhật 進tiến 于vu 高cao 明minh 。 故cố 曰viết 危nguy 行hành 。 猶do 所sở 云vân 邦bang 有hữu 道đạo 危nguy 言ngôn 危nguy 行hành 也dã 。 以dĩ 六lục 居cư 五ngũ 。 不bất 過quá 于vu 柔nhu 。 又hựu 得đắc 中trung 道đạo 。 故cố 其kỳ 德đức 甚thậm 多đa 。 而nhi 毫hào 無vô 所sở 喪táng 。 但đãn 有hữu 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 之chi 事sự 耳nhĩ 。

上thượng 六lục 。 震chấn 索sách 索sách 。 視thị 矍quắc 矍quắc 。 征chinh 凶hung 。 震chấn 不bất 于vu 其kỳ 躬cung 。 于vu 其kỳ 鄰lân 。 無vô 咎cữu 。 婚hôn 媾cấu 有hữu 言ngôn 。 象tượng 曰viết 。 震chấn 索sách 索sách 。 中trung 未vị 得đắc 也dã 。 雖tuy 凶hung 無vô 咎cữu 。 畏úy 鄰lân 戒giới 也dã 。

初sơ 九cửu 之chi 剛cang 。 固cố 不bất 足túc 以dĩ 及cập 我ngã 。 九cửu 四tứ 震chấn 亦diệc 遂toại 泥nê 。 聲thanh 已dĩ 索sách 索sách 無vô 餘dư 威uy 矣hĩ 。 而nhi 陰ấm 柔nhu 弱nhược 極cực 。 方phương 且thả 視thị 矍quắc 矍quắc 而nhi 惶hoàng 惑hoặc 無vô 措thố 。 以dĩ 此thử 征chinh 往vãng 。 則tắc 中trung 心tâm 無vô 主chủ 。 神thần 已dĩ 先tiên 亂loạn 。 凶hung 可khả 知tri 也dã 。 然nhiên 震chấn 既ký 不bất 及cập 其kỳ 身thân 。 止chỉ 及cập 其kỳ 鄰lân 。 即tức 因nhân 震chấn 鄰lân 而nhi 恐khủng 懼cụ 修tu 省tỉnh 。 亦diệc 可khả 無vô 咎cữu 。 但đãn 禍họa 未vị 至chí 而nhi 先tiên 防phòng 。 乃nãi 明minh 哲triết 保bảo 身thân 之chi 道đạo 。 倘thảng 與dữ 婚hôn 媾cấu 商thương 之chi 。 必tất 反phản 以dĩ 為vi 迂# 而nhi 有hữu 言ngôn 矣hĩ 。 君quân 子tử 可khả 弗phất 自tự 勉miễn 乎hồ 。

(# 艮# 下hạ 艮# 上thượng )#

艮# 其kỳ 背bối/bội 。 不bất 獲hoạch 其kỳ 身thân 。 行hành 其kỳ 庭đình 。 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 。 無vô 咎cữu 。

夫phu 動động 與dữ 止chỉ 。 雖tuy 是thị 相tương 對đối 待đãi 法pháp 。 亦diệc 是thị 相tương 連liên 屬thuộc 法pháp 。 又hựu 是thị 無vô 實thật 性tánh 法pháp 。 究cứu 竟cánh 是thị 無vô 二nhị 體thể 法pháp 也dã 。 不bất 動động 曰viết 止chỉ 。 不bất 止chỉ 曰viết 動động 。 此thử 約ước 相tương 對đối 待đãi 言ngôn 也dã 。 因nhân 動động 有hữu 止chỉ 。 因nhân 止chỉ 有hữu 動động 。 此thử 約ước 相tương 連liên 屬thuộc 言ngôn 也dã 。 止chỉ 其kỳ 動động 則tắc 為vi 靜tĩnh 。 止chỉ 其kỳ 靜tĩnh 則tắc 為vi 動động 。 動động 其kỳ 止chỉ 則tắc 為vi 動động 。 動động 其kỳ 動động 則tắc 為vi 止chỉ 。 此thử 約ước 無vô 實thật 性tánh 言ngôn 也dã 。 止chỉ 即tức 是thị 動động 。 故cố 即tức 寂tịch 恆hằng 感cảm 。 動động 即tức 是thị 止chỉ 。 故cố 即tức 感cảm 恆hằng 寂tịch 。 此thử 約ước 無vô 二nhị 體thể 言ngôn 也dã 。 知tri 動động 止chỉ 無vô 二nhị 體thể 者giả 。 始thỉ 可khả 與dữ 言ngôn 止chỉ 矣hĩ 。 夫phu 人nhân 之chi 一nhất 身thân 。 五ngũ 官quan 備bị 于vu 面diện 。 而nhi 五ngũ 臟tạng 司ty 之chi 。 五ngũ 臟tạng 居cư 于vu 腹phúc 。 而nhi 一nhất 背bối/bội 繫hệ 之chi 。 然nhiên 玄huyền 黃hoàng 朱chu 紫tử 陳trần 于vu 前tiền 。 則tắc 紛phân 然nhiên 情tình 起khởi 。 若nhược 陳trần 于vu 背bối/bội 。 則tắc 渾hồn 然nhiên 罔võng 知tri 。 故cố 世thế 人nhân 皆giai 以dĩ 背bối/bội 為vi 止chỉ 也dã 。 然nhiên 背bối/bội 之chi 止chỉ 也dã 。 縱túng/tung 令linh 五ngũ 官quan 競cạnh 騖# 于vu 情tình 欲dục 。 而nhi 仍nhưng 自tự 寂tịch 然nhiên 。 逮đãi 情tình 之chi 動động 也dã 。 縱túng/tung 復phục 一nhất 背bối/bội 原nguyên 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 而nhi 畢tất 竟cánh 隨tùy 往vãng 。 故cố 以dĩ 面diện 從tùng 背bối/bội 。 則tắc 背bối/bội 止chỉ 而nhi 面diện 亦diệc 隨tùy 止chỉ 。 以dĩ 背bối/bội 從tùng 面diện 。 則tắc 面diện 行hành 而nhi 背bối/bội 亦diệc 隨tùy 行hành 。 究cứu 竟cánh 面diện 之chi 與dữ 背bối/bội 。 元nguyên 非phi 二nhị 體thể 。 不bất 可khả 兩lưỡng 判phán 。 今kim 此thử 卦# 上thượng 下hạ 皆giai 艮# 。 止chỉ 而nhi 又hựu 止chỉ 。 是thị 艮# 其kỳ 背bối/bội 者giả 也dã 。 艮# 背bối/bội 何hà 以dĩ 能năng 無vô 咎cữu 哉tai 。 是thị 必tất 不bất 獲hoạch 其kỳ 身thân 。 行hành 其kỳ 庭đình 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 。 斯tư 無vô 咎cữu 耳nhĩ 。 身thân 本bổn 非phi 實thật 。 特đặc 以dĩ 情tình 欲dục 錮# 之chi 。 妄vọng 見kiến 有hữu 身thân 。 今kim 向hướng 靜tĩnh 時thời 觀quán 察sát 。 其kỳ 中trung 堅kiên 者giả 屬thuộc 地địa 。 潤nhuận 者giả 屬thuộc 水thủy 。 煖noãn 者giả 屬thuộc 火hỏa 。 動động 者giả 屬thuộc 風phong 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 異dị 其kỳ 用dụng 。 四tứ 支chi 頭đầu 足túc 異dị 其kỳ 名danh 。 三tam 百bách 六lục 十thập 骨cốt 節tiết 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 毫hào 竅khiếu 。 畢tất 竟cánh 以dĩ 何hà 為vi 身thân 。 身thân 既ký 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 使sử 歷lịch 涉thiệp 萬vạn 變biến 。 又hựu 豈khởi 有hữu 人nhân 相tương/tướng 可khả 得đắc 哉tai 。 故cố 行hành 其kỳ 庭đình 而nhi 亦diệc 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 。 此thử 則tắc 止chỉ 不bất 礙ngại 行hành 。 即tức 行hành 恆hằng 止chỉ 。 故cố 無vô 咎cữu 也dã 。

彖# 曰viết 。 艮# 。 止chỉ 也dã 。

時thời 止chỉ 則tắc 止chỉ 。

時thời 行hành 則tắc 行hành 。 動động 靜tĩnh 不bất 失thất 其kỳ 時thời 。 其kỳ 道đạo 光quang 明minh 。 艮# 其kỳ 止chỉ 。 止chỉ 其kỳ 所sở 也dã 。 上thượng 下hạ 敵địch 應ưng 。 不bất 相tương 與dữ 也dã 。 是thị 以dĩ 不bất 獲hoạch 其kỳ 身thân 。 行hành 其kỳ 庭đình 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 。 無vô 咎cữu 也dã 。

止chỉ 其kỳ 行hành 而nhi 為vi 靜tĩnh 。 止chỉ 其kỳ 止chỉ 而nhi 為vi 動động 。 動động 靜tĩnh 以dĩ 時thời 。 無vô 非phi 妙diệu 止chỉ 。 故cố 其kỳ 道đạo 光quang 明minh 也dã 。 止chỉ 非phi 面diện 牆tường 之chi 止chỉ 。 所sở 非phi 處xứ 所sở 之chi 所sở 。 特đặc 以dĩ 法pháp 法pháp 本bổn 不bất 相tương 知tri 。 法pháp 法pháp 本bổn 不bất 相tương 到đáo 。 猶do 此thử 卦# 之chi 上thượng 下hạ 敵địch 應ưng 而nhi 不bất 相tương 與dữ 。 是thị 以dĩ 覓mịch 身thân 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 雖tuy 行hành 其kỳ 庭đình 。 而nhi 亦diệc 了liễu 無vô 人nhân 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 合hợp 于vu 光quang 明minh 之chi 道đạo 而nhi 無vô 過quá 也dã 。

象tượng 曰viết 。 兼kiêm 山sơn 艮# 。 君quân 子tử 以dĩ 思tư 不bất 出xuất 其kỳ 位vị 。

兩lưỡng 山sơn 並tịnh 峙trĩ 。 各các 安an 其kỳ 位vị 者giả 也dã 。 是thị 故cố 草thảo 木mộc 生sanh 之chi 。 禽cầm 獸thú 居cư 之chi 。 寶bảo 藏tạng 興hưng 焉yên 。 位vị 位vị 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 故cố 也dã 。 君quân 子tử 于vu 此thử 非phi 不bất 思tư 也dã 。 知tri 離ly 此thử 現hiện 前tiền 之chi 位vị 。 別biệt 無vô 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 故cố 思tư 不bất 出xuất 其kỳ 位vị 。 不bất 出xuất 位vị 而nhi 恆hằng 思tư 。 則tắc 非phi 枯khô 槁cảo 寂tịch 滅diệt 。 思tư 而nhi 不bất 出xuất 其kỳ 位vị 。 則tắc 非phi 馳trì 逐trục 紛phân 紜vân 。 恆hằng 思tư 則tắc 能năng 盡tận 其kỳ 位vị 之chi 用dụng 。 故cố 一nhất 切thiết 旋toàn 乾can/kiền/càn 轉chuyển 坤# 事sự 業nghiệp 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 法Pháp 界Giới 流lưu 。 不bất 出xuất 則tắc 能năng 稱xưng 其kỳ 位vị 之chi 量lượng 。 故cố 一nhất 切thiết 位vị 天thiên 育dục 物vật 功công 能năng 。 無vô 不bất 還hoàn 歸quy 此thử 法Pháp 界Giới 。

初sơ 六lục 。 艮# 其kỳ 趾chỉ 。 無vô 咎cữu 。 利lợi 永vĩnh 貞trinh 。 象tượng 曰viết 。 艮# 其kỳ 趾chỉ 。 未vị 失thất 正chánh 也dã 。

居cư 艮# 之chi 下hạ 。 其kỳ 位vị 為vi 趾chỉ 。 止chỉ 之chi 于vu 初sơ 。 不bất 令linh 汩# 于vu 所sở 欲dục 往vãng 。 斯tư 固cố 未vị 失thất 正chánh 而nhi 無vô 咎cữu 矣hĩ 。 然nhiên 必tất 利lợi 于vu 永vĩnh 貞trinh 。

時thời 止chỉ 則tắc 止chỉ 。

時thời 行hành 則tắc 行hành 。 乃nãi 獲hoạch 敦đôn 艮# 之chi 吉cát 耳nhĩ 。

六lục 二nhị 。 艮# 其kỳ 腓# 。 不bất 拯chửng 其kỳ 隨tùy 。 其kỳ 心tâm 不bất 快khoái 。 象tượng 曰viết 。 不bất 拯chửng 其kỳ 隨tùy 。 未vị 退thoái 聽thính 也dã 。

趾chỉ 也dã 。 腓# 也dã 。 股cổ 也dã 。 皆giai 隨tùy 心tâm 而nhi 為vi 行hành 止chỉ 者giả 也dã 。 然nhiên 趾chỉ 無vô 力lực 。 不bất 能năng 自tự 專chuyên 。 又hựu 正chánh 行hạnh 時thời 趾chỉ 元nguyên 自tự 止chỉ 。 今kim 六lục 二nhị 其kỳ 位vị 為vi 腓# 。 而nhi 以dĩ 陰ấm 居cư 陰ấm 。 當đương 艮# 之chi 時thời 。 力lực 能năng 專chuyên 止chỉ 而nhi 不bất 隨tùy 心tâm 動động 。 故cố 曰viết 不bất 拯chửng 其kỳ 隨tùy 。 此thử 非phi 動động 靜tĩnh 不bất 失thất 其kỳ 時thời 之chi 道đạo 。 蓋cái 由do 未vị 肯khẳng 謙khiêm 退thoái 。 而nhi 聽thính 命mạng 于vu 天thiên 君quân 。 故cố 令linh 其kỳ 心tâm 不bất 快khoái 。

九cửu 三tam 。 艮# 其kỳ 限hạn 。 列liệt 其kỳ 夤# 。 厲lệ 薰huân 心tâm 。 象tượng 曰viết 。 艮# 其kỳ 限hạn 。 危nguy 薰huân 心tâm 也dã 。

三tam 位vị 在tại 限hạn 。 而nhi 以dĩ 剛cang 居cư 剛cang 。 為vi 艮# 之chi 主chủ 。 則tắc 腰yêu 臗khoan 硬ngạnh 直trực 。 不bất 可khả 屈khuất 申thân 者giả 也dã 。 夫phu 上thượng 下hạ 本bổn 自tự 相tương/tướng 聯liên 。 猶do 如như 夤# 然nhiên 。 今kim 分phần/phân 列liệt 而nhi 。 不bất 相tương 繫hệ 屬thuộc 。 其kỳ 危nguy 厲lệ 不bất 亦diệc 薰huân 心tâm 矣hĩ 乎hồ 。

六lục 四tứ 。 艮# 其kỳ 身thân 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 艮# 其kỳ 身thân 。 止chỉ 諸chư 躬cung 也dã 。

四tứ 位vị 在tại 于vu 胸hung 腹phúc 。 彖# 云vân 艮# 其kỳ 背bối/bội 。 而nhi 此thử 直trực 云vân 艮# 其kỳ 身thân 。 身thân 止chỉ 則tắc 背bối/bội 不bất 待đãi 言ngôn 矣hĩ 。 夫phu 千thiên 愆khiên 萬vạn 繆mâu 皆giai 由do 身thân 起khởi 。 今kim 陰ấm 柔nhu 得đắc 正chánh 。 能năng 止chỉ 諸chư 躬cung 。 何hà 咎cữu 之chi 有hữu 。 楊dương 龜quy 山sơn 曰viết 。 爻hào 言ngôn 身thân 象tượng 言ngôn 躬cung 者giả 。 伸thân 為vi 身thân 。 屈khuất 為vi 躬cung 。 屈khuất 伸thân 在tại 我ngã 不bất 在tại 物vật 。 兼kiêm 爻hào 與dữ 象tượng 。 是thị 屈khuất 伸thân 兼kiêm 用dụng 矣hĩ 。

六lục 五ngũ 。 艮# 其kỳ 輔phụ 。 言ngôn 有hữu 序tự 。 悔hối 亡vong 。 象tượng 曰viết 。 艮# 其kỳ 輔phụ 。 以dĩ 中trung 正chánh 也dã 。

五ngũ 位vị 在tại 心tâm 。 心tâm 之chi 聲thanh 由do 輔phụ 以dĩ 宣tuyên 。 而nhi 以dĩ 陰ấm 居cư 陽dương 。 又hựu 復phục 得đắc 中trung 。 能năng 于vu 言ngôn 未vị 出xuất 口khẩu 前tiền 豫dự 定định 其kỳ 衡hành 。 故cố 言ngôn 無vô 妄vọng 發phát 。 發phát 必tất 有hữu 序tự 。 而nhi 口khẩu 過quá 終chung 可khả 免miễn 矣hĩ 。

上thượng 九cửu 。 敦đôn 艮# 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 敦đôn 艮# 之chi 吉cát 。 以dĩ 厚hậu 終chung 也dã 。

為vi 艮# 之chi 主chủ 。 居cư 卦# 之chi 終chung 。 可khả 謂vị 止chỉ 于vu 至chí 善thiện 。 無vô 所sở 不bất 用dụng 其kỳ 極cực 者giả 矣hĩ 。 性tánh 德đức 本bổn 厚hậu 。 而nhi 修tu 德đức 能năng 稱xưng 性tánh 復phục 之chi 。 故cố 曰viết 以dĩ 厚hậu 終chung 也dã 。 震chấn 為vi 長trường/trưởng 男nam 。 故cố 舉cử 乾can/kiền/càn 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 而nhi 虩# 于vu 其kỳ 初sơ 。 艮# 為vi 少thiểu 男nam 。 故cố 舉cử 乾can/kiền/càn 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 而nhi 敦đôn 于vu 其kỳ 上thượng 。 一nhất 始thỉ 一nhất 終chung 。 知tri 及cập 仁nhân 守thủ 之chi 功công 備bị 。 非phi 動động 非phi 靜tĩnh 。 之chi 體thể 復phục 矣hĩ 。

(# 艮# 下hạ 巽# 上thượng )#

漸tiệm 。 女nữ 歸quy 吉cát 。 利lợi 貞trinh 。

夫phu 敦đôn 艮# 既ký 非phi 面diện 牆tường 。 則tắc 止chỉ 而nhi 不bất 失thất 其kỳ 行hành 之chi 時thời 矣hĩ 。 行hành 之chi 以dĩ 巽# 。 故cố 名danh 曰viết 漸tiệm 。 君quân 子tử 將tương 致trí 身thân 以dĩ 有hữu 為vi 。 必tất 如như 女nữ 之chi 歸quy 夫phu 。 始thỉ 終chung 以dĩ 禮lễ 而nhi 非phi 苟cẩu 合hợp 。 乃nãi 得đắc 吉cát 耳nhĩ 。 苟cẩu 不bất 利lợi 貞trinh 。 則tắc 躁táo 進tiến 固cố 足túc 取thủ 辱nhục 。 雖tuy 漸tiệm 進tiến 亦diệc 豈khởi 能năng 正chánh 人nhân 哉tai 。 佛Phật 法Pháp 釋thích 者giả 。 理lý 則tắc 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 併tinh 銷tiêu 。 如như 震chấn 虩# 而nhi 艮# 敦đôn 。 事sự 非phi 頓đốn 除trừ 。 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 。 如như 女nữ 歸quy 而nhi 漸tiệm 進tiến 。 又hựu 次thứ 第đệ 禪thiền 門môn 名danh 之chi 為vi 女nữ 。 即tức 事sự 禪thiền 而nhi 達đạt 實thật 相tướng 名danh 之chi 為vi 歸quy 。 以dĩ 圓viên 解giải 遍biến 修tu 事sự 禪thiền 名danh 之chi 為vi 貞trinh 。

彖# 曰viết 。 漸tiệm 之chi 進tiến 也dã 。 女nữ 歸quy 吉cát 也dã 。 進tiến 得đắc 位vị 。 往vãng 有hữu 功công 也dã 。 進tiến 以dĩ 正chánh 。 可khả 以dĩ 正chánh 邦bang 也dã 。 其kỳ 位vị 。 剛cang 得đắc 中trung 也dã 。 止chỉ 而nhi 巽# 。 動động 不bất 窮cùng 也dã 。

進tiến 有hữu 頓đốn 漸tiệm 。 今kim 明minh 以dĩ 漸tiệm 而nhi 進tiến 。 故cố 如như 女nữ 歸quy 則tắc 吉cát 也dã 。 得đắc 位vị 則tắc 往vãng 有hữu 功công 。 倘thảng 進tiến 不bất 得đắc 位vị 。 則tắc 不bất 可khả 往vãng 明minh 矣hĩ 。 以dĩ 正chánh 則tắc 可khả 正chánh 邦bang 。 倘thảng 進tiến 不bất 以dĩ 正chánh 。 則tắc 不bất 能năng 正chánh 邦bang 明minh 矣hĩ 。 然nhiên 此thử 卦# 何hà 以dĩ 為vi 進tiến 得đắc 位vị 。 則tắc 由do 九cửu 五ngũ 剛cang 得đắc 中trung 耳nhĩ 。 何hà 以dĩ 為vi 往vãng 有hữu 功công 。 則tắc 由do 止chỉ 而nhi 巽# 故cố 動động 不bất 窮cùng 耳nhĩ 。 止chỉ 者giả 動động 之chi 源nguyên 。 設thiết 無vô 止chỉ 體thể 。 則tắc 一nhất 動động 即tức 窮cùng 。 如như 溝câu 澮# 因nhân 雨vũ 暫tạm 盈doanh 。 可khả 立lập 待đãi 其kỳ 涸hạc 也dã 。

象tượng 曰viết 。 山sơn 上thượng 有hữu 木mộc 。 漸tiệm 。 君quân 子tử 以dĩ 居cư 賢hiền 德đức 善thiện 俗tục 。

木mộc 在tại 山sơn 上thượng 。 以dĩ 漸tiệm 而nhi 長trường/trưởng 。 觀quán 者giả 不bất 覺giác 。 君quân 子tử 居cư 德đức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 山sơn 有hữu 喬kiều 木mộc 。 則tắc 山sơn 益ích 高cao 。 俗tục 有hữu 居cư 賢hiền 德đức 之chi 君quân 子tử 。 則tắc 俗tục 益ích 善thiện 。

初sơ 六lục 。 鴻hồng 漸tiệm 于vu 干can 。 小tiểu 子tử 厲lệ 。 有hữu 言ngôn 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 小tiểu 子tử 之chi 厲lệ 。 義nghĩa 無vô 咎cữu 也dã 。

洪hồng 覺giác 山sơn 曰viết 。 漸tiệm 何hà 以dĩ 象tượng 鴻hồng 也dã 。 鴻hồng 。 水thủy 鳥điểu 。 木mộc 落lạc 南nam 翔tường 。 冰băng 泮phấn 北bắc 徂# 。 出xuất 則tắc 有hữu 時thời 。 居cư 則tắc 有hữu 序tự 。 蘇tô 眉mi 山sơn 曰viết 。 鴻hồng 。 陽dương 鳥điểu 而nhi 水thủy 居cư 。 在tại 水thủy 則tắc 以dĩ 得đắc 陸lục 為vi 安an 。 在tại 陸lục 則tắc 以dĩ 得đắc 水thủy 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 也dã 。 初sơ 六lục 陰ấm 爻hào 。 如như 鴻hồng 在tại 水thủy 。 上thượng 無vô 應ưng 與dữ 。 故cố 為vi 漸tiệm 于vu 水thủy 涯nhai 。 于vu 人nhân 則tắc 為vi 小tiểu 子tử 。 正chánh 宜nghi 乾can/kiền/càn 乾can/kiền/càn 惕dịch 厲lệ 。 且thả 宜nghi 有hữu 言ngôn 以dĩ 求cầu 人nhân 之chi 切thiết 磋# 琢trác 磨ma 。 如như 鴻hồng 在tại 干can 。 而nhi 哀ai 鳴minh 覓mịch 伴bạn 。 乃nãi 無vô 咎cữu 也dã 。 無vô 應ưng 本bổn 宜nghi 有hữu 咎cữu 。 以dĩ 當đương 漸tiệm 初sơ 。 而nhi 能năng 自tự 厲lệ 。 則tắc 其kỳ 義nghĩa 可khả 無vô 咎cữu 矣hĩ 。

六lục 二nhị 。 鴻hồng 漸tiệm 于vu 磐bàn 。 飲ẩm 食thực 衎# 衎# 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 飲ẩm 食thực 衎# 衎# 。 不bất 素tố 飽bão 也dã 。

二nhị 亦diệc 在tại 水thủy 。 而nhi 應ưng 九cửu 五ngũ 。 則tắc 如như 漸tiệm 于vu 磐bàn 石thạch 。 飲ẩm 啄trác 皆giai 和hòa 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ 。 養dưỡng 道đạo 以dĩ 待đãi 時thời 。 豈khởi 無vô 事sự 而nhi 食thực 哉tai 。

九cửu 三tam 。 鴻hồng 漸tiệm 于vu 陸lục 。 夫phu 征chinh 不bất 復phục 。 婦phụ 孕dựng 不bất 育dục 。 凶hung 。 利lợi 禦ngữ 寇khấu 。 象tượng 曰viết 。 夫phu 征chinh 不bất 復phục 。 離ly 群quần 醜xú 也dã 。 婦phụ 孕dựng 不bất 育dục 。 失thất 其kỳ 道đạo 也dã 。 利lợi 用dụng 禦ngữ 寇khấu 。 順thuận 相tương/tướng 保bảo 也dã 。

九cửu 三tam 陽dương 爻hào 。 如như 鴻hồng 在tại 陸lục 。 上thượng 無vô 應ưng 與dữ 。 則tắc 無vô 水thủy 矣hĩ 。 鴻hồng 不bất 亂loạn 配phối 。 而nhi 六lục 四tứ 亦diệc 無vô 應ưng 與dữ 。 與dữ 三tam 相tương/tướng 鄰lân 。 設thiết 三tam 征chinh 而nhi 從tùng 四tứ 。 則tắc 為vi 離ly 鴻hồng 群quần 而nhi 可khả 醜xú 。 設thiết 四tứ 俯phủ 而nhi 就tựu 三tam 。 則tắc 為vi 失thất 其kỳ 道đạo 而nhi 雖tuy 孕dựng 亦diệc 不bất 敢cảm 育dục 。 凶hung 可khả 知tri 已dĩ 。 夫phu 非phi 配phối 而nhi 私tư 相tương/tướng 為vi 配phối 。 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 則tắc 寇khấu 也dã 。 三tam 若nhược 守thủ 正chánh 而nhi 禦ngữ 之chi 。 則tắc 在tại 我ngã 既ký 無vô 離ly 群quần 之chi 醜xú 。 在tại 四tứ 亦diệc 無vô 失thất 道đạo 之chi 凶hung 。 乃nãi 可khả 順thuận 相tương/tướng 保bảo 耳nhĩ 。

六lục 四tứ 。 鴻hồng 漸tiệm 于vu 木mộc 。 或hoặc 得đắc 其kỳ 桷# 。 無vô 咎cữu 。 象tượng 曰viết 。 或hoặc 得đắc 其kỳ 桷# 。 順thuận 以dĩ 巽# 也dã 。

四tứ 亦diệc 在tại 水thủy 。 而nhi 乘thừa 九cửu 三tam 之chi 剛cang 。 不bất 足túc 安an 身thân 。 如như 漸tiệm 于vu 木mộc 。 非phi 鴻hồng 之chi 所sở 能năng 棲tê 。 以dĩ 鴻hồng 之chi 趾chỉ 連liên 。 不bất 能năng 握ác 木mộc 故cố 也dã 。 或hoặc 得đắc 其kỳ 橫hoạnh/hoành 而nhi 且thả 大đại 有hữu 如như 桷# 者giả 。 庶thứ 幾kỷ 可khả 以dĩ 無vô 咎cữu 。 意ý 指chỉ 上thượng 附phụ 九cửu 五ngũ 言ngôn 之chi 。 蓋cái 以dĩ 陰ấm 居cư 陰ấm 則tắc 順thuận 。 為vi 巽# 之chi 主chủ 則tắc 巽# 。 故cố 可khả 冀ký 其kỳ 無vô 咎cữu 耳nhĩ 。

九cửu 五ngũ 。 鴻hồng 漸tiệm 于vu 陵lăng 。 婦phụ 三tam 歲tuế 不bất 孕dựng 。 終chung 莫mạc 之chi 勝thắng 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 終chung 莫mạc 之chi 勝thắng 吉cát 。 得đắc 所sở 願nguyện 也dã 。

五ngũ 本bổn 在tại 陸lục 。 而nhi 居cư 尊tôn 位vị 。 則tắc 如như 高cao 陵lăng 矣hĩ 。 下hạ 應ưng 六lục 二nhị 之chi 婦phụ 。 方phương 飲ẩm 食thực 衎# 衎# 以dĩ 自tự 養dưỡng 。 非phi 九cửu 三tam 之chi 所sở 能năng 汙ô 。 故cố 三tam 歲tuế 不bất 孕dựng 終chung 莫mạc 之chi 勝thắng 而nhi 吉cát 也dã 。 聖thánh 王vương 得đắc 明minh 世thế 之chi 臣thần 。 滿mãn 其kỳ 夢mộng 卜bốc 求cầu 賢hiền 本bổn 願nguyện 。 不bất 亦diệc 快khoái 乎hồ 。

上thượng 九cửu 。 鴻hồng 漸tiệm 于vu 陸lục 。 其kỳ 羽vũ 可khả 用dụng 為vi 儀nghi 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 其kỳ 羽vũ 可khả 用dụng 為vi 儀nghi 吉cát 。 不bất 可khả 亂loạn 也dã 。

上thượng 亦diệc 在tại 陸lục 者giả 也dã 。 但đãn 九cửu 三tam 為vi 木mộc 落lạc 南nam 翔tường 之chi 陸lục 。 入nhập 于vu 人nhân 中trung 。 故cố 凶hung 。 上thượng 九cửu 為vi 冰băng 泮phấn 北bắc 歸quy 之chi 陸lục 。 超siêu 于vu 天thiên 外ngoại 。 故cố 吉cát 。 所sở 謂vị 鴻hồng 飛phi 冥minh 冥minh 。 弋# 者giả 何hà 慕mộ 。 但đãn 可khả 遠viễn 望vọng 其kỳ 羽vũ 。 用dụng 為vi 高cao 人nhân 達đạt 士sĩ 之chi 儀nghi 則tắc 耳nhĩ 。 又hựu 凡phàm 鴻hồng 飛phi 之chi 時thời 。 成thành 配phối 者giả 以dĩ 次thứ 在tại 後hậu 。 孤cô 而nhi 無vô 侶lữ 者giả 獨độc 在tại 于vu 前tiền 。 今kim 上thượng 九cửu 超siêu 然nhiên 物vật 外ngoại 。 下hạ 無vô 應ưng 與dữ 。 如như 世thế 間gian 義nghĩa 夫phu 。 志chí 不bất 可khả 亂loạn 。 故cố 吉cát 也dã 。 以dĩ 羽vũ 為vi 儀nghi 。 則tắc 其kỳ 為vi 用dụng 也dã 大đại 矣hĩ 。 故cố 曰viết 聖thánh 人nhân 。 百bách 世thế 之chi 師sư 。

(# 兌# 下hạ 震chấn 上thượng )#

歸quy 妹muội 。 征chinh 凶hung 。 無vô 攸du 利lợi 。

夫phu 漸tiệm 而nhi 進tiến 者giả 。 未vị 有hữu 不bất 歸quy 其kỳ 所sở 者giả 也dã 。 以dĩ 少thiểu 女nữ 而nhi 歸quy 長trường/trưởng 男nam 。 過quá 以dĩ 相tương/tướng 與dữ 。 亦diệc 既ký 得đắc 其kỳ 所sở 歸quy 。 然nhiên 一nhất 歸quy 則tắc 當đương 終chung 身thân 守thủ 之chi 。 若nhược 更cánh 他tha 往vãng 則tắc 凶hung 。 又hựu 設thiết 以dĩ 少thiểu 女nữ 用dụng 事sự 擅thiện 權quyền 。 則tắc 無vô 所sở 利lợi 。 佛Phật 法Pháp 釋thích 者giả 。 修tu 次thứ 第đệ 禪thiền 。 蓋cái 攝nhiếp 世thế 間gian 事sự 定định 而nhi 歸quy 佛Phật 法Pháp 正chánh 慧tuệ 者giả 也dã 。 倘thảng 直trực 用dụng 此thử 事sự 定định 而nhi 設thiết 化hóa 儀nghi 。 則tắc 必tất 墮đọa 于vu 愛ái 見kiến 之chi 網võng 而nhi 凶hung 。 若nhược 耽đam 著trước 此thử 定định 。 則tắc 紆hu 偏thiên 權quyền 曲khúc 徑kính 而nhi 無vô 所sở 利lợi 也dã 。

彖# 曰viết 。 歸quy 妹muội 。 天thiên 地địa 之chi 大đại 義nghĩa 也dã 。 天thiên 地địa 不bất 交giao 。 而nhi 萬vạn 物vật 不bất 興hưng 。 歸quy 妹muội 。 人nhân 之chi 終chung 始thỉ 也dã 。 說thuyết 以dĩ 動động 。 所sở 歸quy 妹muội 也dã 。 征chinh 凶hung 。 位vị 不bất 當đương 也dã 。 無vô 攸du 利lợi 。 柔nhu 乘thừa 剛cang 也dã 。

如như 人nhân 有hữu 正chánh 配phối 而nhi 不bất 育dục 。 則tắc 必tất 取thủ 少thiểu 女nữ 以dĩ 育dục 子tử 。 此thử 亦diệc 天thiên 地địa 之chi 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 例lệ 國quốc 君quân 用dụng 名danh 世thế 為vi 宰tể 輔phụ 。 不bất 妨phương 用dụng 小tiểu 才tài 小tiểu 德đức 為vi 百bá 官quan 。 觀quán 心tâm 用dụng 妙diệu 定định 合hợp 妙diệu 慧tuệ 。 不bất 妨phương 用dụng 次thứ 第đệ 諸chư 禪thiền 助trợ 神thần 通thông 。 設thiết 使sử 天thiên 地địa 不bất 交giao 。 則tắc 萬vạn 物vật 不bất 興hưng 。 故cố 歸quy 妹muội 者giả 。 乃nãi 人nhân 道đạo 之chi 以dĩ 終chung 而nhi 成thành 始thỉ 者giả 也dã 。 夫phu 如như 是thị 。 則tắc 歸quy 妹muội 何hà 過quá 。 獨độc 恨hận 其kỳ 以dĩ 說thuyết 而nhi 動động 。 則tắc 名danh 為vi 繼kế 嗣tự 。 實thật 在tại 情tình 欲dục 。 如như 國quốc 君quân 名danh 為vi 群quần 寮liêu 。 實thật 在tại 便tiện 嬖# 。 觀quán 心tâm 名danh 為vi 助trợ 道đạo 。 實thật 在tại 味vị 禪thiền 。 故cố 所sở 歸quy 者giả 名danh 為vi 妹muội 也dã 。 女nữ 捨xả 夫phu 而nhi 他tha 適thích 。 臣thần 捨xả 君quân 而nhi 他tha 往vãng 。 定định 捨xả 慧tuệ 而nhi 獨độc 行hành 。 則tắc 必tất 得đắc 凶hung 。 以dĩ 卦# 中trung 陰ấm 爻hào 之chi 位vị 皆giai 不bất 當đương 故cố 。 女nữ 恃thị 愛ái 而nhi 司ty 晨thần 。 臣thần 恃thị 寵sủng 而nhi 竊thiết 柄bính 。 定định 久cửu 習tập 而nhi 耽đam 著trước 。 則tắc 無vô 攸du 利lợi 。 以dĩ 卦# 中trung 六lục 三tam 之chi 柔nhu 。 乘thừa 九cửu 二nhị 初sơ 九cửu 之chi 剛cang 。 六lục 五ngũ 上thượng 六lục 之chi 柔nhu 。 乘thừa 九cửu 四tứ 之chi 剛cang 故cố 。

象tượng 曰viết 。 澤trạch 上thượng 有hữu 雷lôi 。 歸quy 妹muội 。 君quân 子tử 以dĩ 永vĩnh 終chung 知tri 敝tệ 。

方phương 雷lôi 之chi 動động 。 必tất 感cảm 于vu 澤trạch 。 而nhi 雷lôi 則tắc 易dị 息tức 。 澤trạch 恆hằng 如như 故cố 。 此thử 豈khởi 可khả 為vi 夫phu 婦phụ 恆hằng 久cửu 之chi 道đạo 。 亦diệc 豈khởi 君quân 臣thần 相tương 遇ngộ 之chi 道đạo 。 亦diệc 豈khởi 定định 慧tuệ 均quân 平bình 之chi 道đạo 乎hồ 。 君quân 子tử 之chi 于vu 事sự 也dã 。 未vị 暇hạ 問vấn 其kỳ 所sở 始thỉ 。 先tiên 慮lự 永vĩnh 其kỳ 所sở 終chung 。 苟cẩu 以dĩ 永vĩnh 終chung 為vi 慮lự 。 則tắc 知tri 歸quy 妹muội 之chi 敝tệ 矣hĩ 。 昔tích 有hữu 賢hiền 達đạt 。 年niên 高cao 無vô 子tử 。 誓thệ 不bất 取thủ 妾thiếp 。 其kỳ 妻thê 以dĩ 為vi 防phòng 己kỷ 之chi 妒đố 也dã 。 宛uyển 轉chuyển 勸khuyến 曰viết 。 君quân 勿vật 忌kỵ 我ngã 。 以dĩ 致trí 無vô 後hậu 。 賢hiền 達đạt 曰viết 。 吾ngô 豈khởi 不bất 知tri 卿khanh 有hữu 賢hiền 德đức 哉tai 吾ngô 年niên 老lão 矣hĩ 。 設thiết 取thủ 幼ấu 妾thiếp 。 未vị 必tất 得đắc 子tử 。 吾ngô 沒một 之chi 後hậu 。 彼bỉ 當đương 如như 何hà 。 是thị 以dĩ 誓thệ 弗phất 為vi 耳nhĩ 。 其kỳ 妻thê 猶do 未vị 深thâm 信tín 。 乃nãi 密mật 訪phỏng 一nhất 少thiểu 艾ngải 。 厚hậu 價giá 買mãi 之chi 。 置trí 酒tửu 于vu 房phòng 。 誘dụ 其kỳ 夫phu 與dữ 之chi 同đồng 飲ẩm 。 抽trừu 身thân 出xuất 房phòng 。 反phản 鎖tỏa 其kỳ 門môn 。 賢hiền 達đạt 毅nghị 然nhiên 從tùng 窗song 越việt 出xuất 。 喻dụ 其kỳ 妻thê 曰viết 。 吾ngô 豈khởi 以dĩ 衰suy 頹đồi 之chi 身thân 汙ô 彼bỉ 童đồng 女nữ 。 令linh 彼bỉ 後hậu 半bán 世thế 進tiến 退thoái 失thất 措thố 也dã 。 幸hạnh 速tốc 還hoàn 彼bỉ 父phụ 母mẫu 。 勿vật 追truy 其kỳ 價giá 。 于vu 是thị 妻thê 及cập 親thân 友hữu 無vô 不bất 歎thán 服phục 。 未vị 幾kỷ 。 妻thê 忽hốt 受thọ 胎thai 。 連liên 育dục 三tam 子tử 。 後hậu 皆giai 顯hiển 達đạt 。 噫# 。 此thử 所sở 謂vị 永vĩnh 終chung 知tri 敝tệ 。 以dĩ 德đức 動động 天thiên 者giả 乎hồ 。 聖thánh 人nhân 于vu 彖# 傳truyền 中trung 。 隨tùy 順thuận 恆hằng 情tình 。 則tắc 以dĩ 天thiên 地địa 大đại 義nghĩa 許hứa 之chi 。 于vu 大đại 象tượng 中trung 。 勸khuyến 修tu 陰ấm 德đức 。 則tắc 以dĩ 永vĩnh 終chung 知tri 敝tệ 醒tỉnh 之chi 。 知tri 此thử 義nghĩa 者giả 。 亦diệc 可khả 治trị 國quốc 。 亦diệc 可khả 觀quán 心tâm 矣hĩ 。

初sơ 九cửu 。 歸quy 妹muội 以dĩ 娣# 。 跛bả 能năng 履lý 。 征chinh 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 歸quy 妹muội 以dĩ 娣# 。 以dĩ 恆hằng 也dã 。 跛bả 能năng 履lý 吉cát 。 相tương/tướng 承thừa 也dã 。

此thử 卦# 以dĩ 下hạ 兌# 為vi 妹muội 。 以dĩ 震chấn 為vi 所sở 歸quy 者giả 也dã 。 兌# 三tam 爻hào 中trung 。 六lục 三tam 為vi 妹muội 。 而nhi 初sơ 九cửu 九cửu 二nhị 從tùng 嫁giá 者giả 為vi 娣# 。 震chấn 三tam 爻hào 中trung 。 九cửu 四tứ 為vi 所sở 歸quy 主chủ 。 而nhi 六lục 五ngũ 如như 帝đế 乙ất 之chi 主chủ 婚hôn 。 上thượng 六lục 如như 宗tông 廟miếu 之chi 受thọ 祭tế 。 今kim 初sơ 九cửu 以dĩ 剛cang 正chánh 之chi 德đức 。 上thượng 從tùng 六lục 三tam 之chi 妹muội 。 歸quy 于vu 九cửu 四tứ 。 而nhi 為vi 其kỳ 娣# 。 六lục 三tam 如như 跛bả 。 待đãi 初sơ 能năng 履lý 。 故cố 得đắc 征chinh 吉cát 。 娣# 之chi 為vi 德đức 。 貴quý 在tại 能năng 恆hằng 。 相tương/tướng 承thừa 于vu 三tam 。 則tắc 三tam 吉cát 而nhi 初sơ 亦diệc 吉cát 矣hĩ 。

九cửu 二nhị 。 眇miễu 能năng 視thị 。 利lợi 幽u 人nhân 之chi 貞trinh 。 象tượng 曰viết 。 利lợi 幽u 人nhân 之chi 貞trinh 。 未vị 變biến 常thường 也dã 。

以dĩ 剛cang 中trung 之chi 德đức 。 亦diệc 從tùng 六lục 三tam 而nhi 為vi 娣# 。 六lục 三tam 如như 眇miễu 。 待đãi 二nhị 能năng 視thị 。 夫phu 不bất 自tự 有hữu 其kỳ 明minh 。 而nhi 使sử 人nhân 獲hoạch 其kỳ 視thị 。 非phi 幽u 人nhân 之chi 貞trinh 其kỳ 孰thục 能năng 之chi 。 然nhiên 亦diệc 止chỉ 是thị 娣# 德đức 之chi 常thường 耳nhĩ 。

六lục 三tam 。 歸quy 妹muội 以dĩ 須tu 。 反phản 歸quy 以dĩ 娣# 。 象tượng 曰viết 。 歸quy 妹muội 以dĩ 須tu 。 未vị 當đương 也dã 。

為vi 兌# 之chi 主chủ 。 恐khủng 其kỳ 說thuyết 之chi 易dị 動động 也dã 。 故cố 誡giới 之chi 曰viết 。 須tu 待đãi 六lục 五ngũ 之chi 命mạng 。 勿vật 令linh 人nhân 輕khinh 我ngã 。 而nhi 反phản 重trọng/trùng 我ngã 之chi 娣# 以dĩ 歸quy 也dã 。 由do 位vị 未vị 當đương 。 故cố 誡giới 之chi 。

九cửu 四tứ 。 歸quy 妹muội 愆khiên 期kỳ 。 遲trì 歸quy 有hữu 時thời 。 象tượng 曰viết 。 愆khiên 期kỳ 之chi 志chí 。 有hữu 待đãi 而nhi 行hành 也dã 。

三tam 既ký 須tu 五ngũ 命mạng 而nhi 後hậu 歸quy 我ngã 。 則tắc 我ngã 之chi 歸quy 妹muội 不bất 愆khiên 期kỳ 乎hồ 。 然nhiên 雖tuy 遲trì 歸quy 。 會hội 須tu 有hữu 時thời 。 如như 大đại 舜thuấn 不bất 得đắc 父phụ 命mạng 。 則tắc 待đãi 帝đế 堯# 之chi 命mạng 而nhi 行hành 也dã 。

六lục 五ngũ 。 帝đế 乙ất 歸quy 妹muội 。 其kỳ 君quân 之chi 袂# 。 不bất 如như 其kỳ 娣# 之chi 袂# 良lương 。 月nguyệt 幾kỷ 望vọng 。 吉cát 。 象tượng 曰viết 。 帝đế 乙ất 歸quy 妹muội 。 不bất 如như 其kỳ 娣# 之chi 袂# 良lương 也dã 。 其kỳ 位vị 在tại 中trung 。 以dĩ 貴quý 行hành 也dã 。

五ngũ 為vi 帝đế 乙ất 。 六lục 三tam 為vi 妹muội 。 亦diệc 稱xưng 女nữ 君quân 。 初sơ 九cửu 九cửu 二nhị 為vi 娣# 。 以dĩ 袂# 而nhi 論luận 。 則tắc 三tam 不bất 如như 初sơ 之chi 與dữ 二nhị 。 以dĩ 女nữ 而nhi 論luận 。 則tắc 如như 月nguyệt 幾kỷ 望vọng 而nhi 圓viên 滿mãn 矣hĩ 。 夫phu 以dĩ 帝đế 女nữ 之chi 貴quý 。 而nhi 能năng 行hành 嫁giá 于vu 下hạ 。 不bất 驕kiêu 不bất 亢kháng 。 豈khởi 非phi 吉cát 之chi 道đạo 乎hồ 。

上thượng 六lục 。 女nữ 承thừa 筐khuông 無vô 實thật 。 士sĩ 刲# 羊dương 無vô 血huyết 。 無vô 攸du 利lợi 。 象tượng 曰viết 。 上thượng 六lục 無vô 實thật 。 承thừa 虛hư 筐khuông 也dã 。

震chấn 為vi 兌# 所sở 承thừa 之chi 筐khuông 。 兌# 為vi 震chấn 所sở 刲# 之chi 羊dương 。 三tam 承thừa 于vu 六lục 。 筐khuông 則tắc 無vô 實thật 。 六lục 刲# 于vu 三tam 。 羊dương 則tắc 無vô 血huyết 。 故cố 無vô 攸du 利lợi 。 蓋cái 生sanh 不bất 積tích 德đức 。 死tử 後hậu 無vô 靈linh 。 不bất 能năng 使sử 子tử 孫tôn 繁phồn 衍diễn 。 至chí 于vu 不bất 獲hoạch 已dĩ 而nhi 歸quy 妹muội 。 此thử 非phi 女nữ 士sĩ 之chi 過quá 。 皆giai 上thượng 六lục 無vô 實thật 之chi 過quá 也dã 。 君quân 子tử 永vĩnh 終chung 知tri 敝tệ 。 早tảo 見kiến 及cập 于vu 此thử 矣hĩ 。

周Chu 易Dị 禪Thiền 解Giải 卷quyển 第đệ 六lục

弟đệ 子tử 道đạo 合hợp 募mộ 刻khắc