阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận
Quyển 5
迦Ca 旃Chiên 延Diên 子Tử 造Tạo 五Ngũ 百Bách 羅La 漢Hán 釋Thích 北Bắc 涼Lương 浮Phù 陀Đà 跋Bạt 摩Ma 共Cộng 道Đạo 泰Thái 等Đẳng 譯Dịch

阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ

迦ca 旃chiên 延diên 子tử 造tạo 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 釋thích 。

北bắc 涼lương 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 浮phù 陀đà 跋bạt 摩ma 共cộng 道đạo 泰thái 等đẳng 譯dịch

雜tạp 犍kiền 度độ 智trí 品phẩm 第đệ 二nhị 。

頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 如như 此thử 章chương 及cập 解giải 章chương 義nghĩa 。 是thị 中trung 應ưng 廣quảng 說thuyết 。 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 止chỉ 他tha 義nghĩa 故cố 。 如như 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 部bộ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 自tự 體thể 能năng 知tri 自tự 體thể 。 如như 燈đăng 是thị 照chiếu 性tánh 。 能năng 自tự 照chiếu 亦diệc 能năng 照chiếu 他tha 。 彼bỉ 智trí 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 智trí 性tánh 。 能năng 自tự 知tri 亦diệc 能năng 知tri 他tha 。 曇đàm 摩ma 掘quật 部bộ 。 作tác 是thị 說thuyết 。 智trí 能năng 知tri 相tương 應ứng 法pháp 。 彌di 沙sa 塞tắc 部bộ 。 作tác 是thị 說thuyết 。 智trí 能năng 知tri 共cộng 有hữu 法pháp 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 智trí 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 時thời 共cộng 生sanh 。 一nhất 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 一nhất 不bất 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 心tâm 相tương 應ứng 智trí 。 知tri 心tâm 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 智trí 。 知tri 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 。 犢độc 子tử 部bộ 。 作tác 是thị 說thuyết 。 人nhân 能năng 知tri 非phi 智trí 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 諸chư 異dị 義nghĩa 故cố 。 而nhi 作tác 此thử 論luận 。 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。

答đáp 曰viết 。

無vô 也dã 。 若nhược 復phục 有hữu 此thử 智trí 生sanh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 智trí 何hà 所sở 不bất 知tri 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不bất 知tri 自tự 體thể 。 是thị 為vi 便tiện 止chỉ 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 意ý 。 不bất 知tri 相tương 應ứng 。 便tiện 止chỉ 曇đàm 摩ma 掘quật 部bộ 意ý 。 不bất 知tri 共cộng 有hữu 。 便tiện 止chỉ 彌di 沙sa 塞tắc 部bộ 意ý 。 以dĩ 智trí 知tri 不bất 以dĩ 人nhân 知tri 。 便tiện 止chỉ 犢độc 子tử 部bộ 意ý 。 此thử 中trung 作tác 問vấn 作tác 答đáp 。 作tác 難nạn/nan 作tác 通thông 。 如như 說thuyết 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 此thử 則tắc 是thị 問vấn 。

答đáp 曰viết 。

無vô 也dã 。 此thử 則tắc 是thị 答đáp 。 若nhược 復phục 有hữu 此thử 智trí 生sanh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 智trí 何hà 所sở 不bất 知tri 。 此thử 則tắc 是thị 難nạn/nan 。

答đáp 曰viết 。

不bất 知tri 自tự 體thể 不bất 知tri 相tương 應ứng 不bất 知tri 共cộng 有hữu 。 此thử 則tắc 是thị 通thông 。 問vấn 曰viết 。 誰thùy 作tác 此thử 問vấn 。 誰thùy 作tác 此thử 答đáp 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 毘tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 問vấn 。 育dục 多đa 婆bà 提đề 答đáp 。 如như 毘tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 問vấn 。 育dục 多đa 婆bà 提đề 言ngôn 。 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 育dục 多đa 婆bà 提đề 答đáp 無vô 也dã 。 毘tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 復phục 難nạn/nan 。 若nhược 此thử 智trí 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 智trí 何hà 所sở 不bất 知tri 。 育dục 多đa 婆bà 提đề 。 作tác 如như 是thị 通thông 。 不bất 知tri 自tự 體thể 不bất 知tri 相tương 應ứng 不bất 知tri 共cộng 有hữu 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 弟đệ 子tử 問vấn 師sư 答đáp 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 有hữu 問vấn 者giả 。 無vô 有hữu 答đáp 者giả 。 但đãn 作tác 經kinh 者giả 。 有hữu 如như 是thị 意ý 。 若nhược 有hữu 人nhân 問vấn 。 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 我ngã 當đương 答đáp 無vô 也dã 。 彼bỉ 復phục 作tác 此thử 難nạn/nan 。 若nhược 此thử 智trí 生sanh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 我ngã 此thử 智trí 何hà 所sở 不bất 知tri 我ngã 當đương 答đáp 言ngôn 。 不bất 知tri 自tự 體thể 不bất 知tri 相tương 應ứng 不bất 知tri 共cộng 有hữu 。 此thử 中trung 說thuyết 一nhất 智trí 者giả 。 是thị 一nhất 剎sát 那na 智trí 。 是thị 故cố 說thuyết 不bất 知tri 自tự 體thể 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 十thập 智trí 中trung 。 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 可khả 作tác 是thị 答đáp 有hữu 。 謂vị 等đẳng 智trí 是thị 也dã 。 如như 是thị 九cửu 八bát 七thất 六lục 五ngũ 。 四tứ 三tam 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 二nhị 智trí 中trung 。 頗phả 有hữu 一nhất 智trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 答đáp 曰viết 有hữu 。 謂vị 等đẳng 智trí 也dã 。 頗phả 即tức 彼bỉ 等đẳng 智trí 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 不phủ 。 答đáp 曰viết 知tri 。 若nhược 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 等đẳng 智trí 除trừ 自tự 體thể 相tướng 應ưng 共cộng 有hữu 。 能năng 知tri 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 次thứ 第đệ 二nhị 剎sát 那na 生sanh 。 能năng 知tri 前tiền 剎sát 那na 等đẳng 智trí 及cập 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 。 是thị 故cố 等đẳng 智trí 二nhị 剎sát 那na 頃khoảnh 。 一nhất 智trí 能năng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 上thượng 言ngôn 一nhất 智trí 不bất 知tri 者giả 。 言ngôn 一nhất 剎sát 那na 一nhất 智trí 。 問vấn 曰viết 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 自tự 體thể 不bất 知tri 自tự 體thể 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 諸chư 法pháp 除trừ 自tự 體thể 。 於ư 他tha 有hữu 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 自tự 體thể 於ư 自tự 體thể 。 無vô 長trường/trưởng 無vô 損tổn 。 無vô 害hại 無vô 利lợi 。 無vô 育dục 養dưỡng 無vô 壞hoại 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 無vô 次thứ 第đệ 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 。 則tắc 與dữ 世thế 間gian 現hiện 喻dụ 相tương 違vi 。 猶do 如như 指chỉ 端đoan 。 不bất 能năng 自tự 觸xúc 。 如như 眼nhãn 瞳# 黑hắc 不bất 自tự 見kiến 黑hắc 。 如như 刀đao 不bất 自tự 割cát 。 是thị 故cố 自tự 體thể 不bất 知tri 自tự 體thể 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 。 則tắc 無vô 二nhị 處xứ 法pháp 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 眼nhãn 緣duyên 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 緣duyên 法pháp 生sanh 意ý 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 。 則tắc 無vô 三tam 等đẳng 觸xúc 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 眼nhãn 緣duyên 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 。 是thị 三tam 等đẳng 觸xúc 。 然nhiên 有hữu 此thử 觸xúc 生sanh 。 是thị 以dĩ 無vô 有hữu 。 自tự 體thể 能năng 知tri 自tự 體thể 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 。 則tắc 無vô 邪tà 見kiến 。 若nhược 邪tà 見kiến 能năng 自tự 知tri 我ngã 是thị 邪tà 見kiến 。 此thử 則tắc 正chánh 見kiến 。 不bất 名danh 邪tà 見kiến 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 。 此thử 智trí 畢tất 竟cánh 性tánh 能năng 自tự 知tri 。 不bất 能năng 知tri 他tha 。 然nhiên 能năng 知tri 他tha 。 是thị 故cố 不bất 知tri 自tự 體thể 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 。 則tắc 無vô 取thủ 所sở 取thủ 。 如như 取thủ 所sở 取thủ 。 智trí 所sở 知tri 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 自tự 體thể 知tri 自tự 體thể 者giả 云vân 何hà 知tri 耶da 。 為vi 知tri 自tự 體thể 是thị 自tự 體thể 。 為vi 知tri 他tha 體thể 亦diệc 如như 知tri 自tự 體thể 耶da 。 為vi 知tri 他tha 體thể 是thị 他tha 體thể 。 為vi 知tri 自tự 體thể 亦diệc 如như 知tri 他tha 體thể 耶da 。 若nhược 知tri 自tự 體thể 是thị 自tự 體thể 。 若nhược 知tri 他tha 體thể 是thị 他tha 體thể 。 是thị 則tắc 為vi 正chánh 。 若nhược 知tri 自tự 體thể 如như 知tri 他tha 體thể 。 是thị 則tắc 為vi 邪tà 。 若nhược 此thử 智trí 生sanh 。 能năng 知tri 自tự 體thể 。 亦diệc 知tri 他tha 體thể 者giả 。 一nhất 智trí 則tắc 有hữu 二nhị 作tác 相tương/tướng 。 有hữu 二nhị 作tác 相tương/tướng 則tắc 有hữu 二nhị 智trí 。 有hữu 二nhị 智trí 則tắc 有hữu 眾chúng 多đa 自tự 體thể 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 自tự 體thể 不bất 知tri 自tự 體thể 者giả 。 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 喻dụ 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 曰viết 。

此thử 喻dụ 不bất 必tất 須tu 通thông 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 喻dụ 非phi 修tu 多đa 羅la 毘tỳ 尼ni 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 不bất 可khả 以dĩ 世thế 俗tục 現hiện 喻dụ 難nạn/nan 賢hiền 聖thánh 法pháp 。 賢hiền 聖thánh 所sở 作tác 法pháp 異dị 世thế 俗tục 所sở 作tác 法pháp 異dị 若nhược 必tất 欲dục 通thông 者giả 。 當đương 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 說thuyết 其kỳ 喻dụ 過quá 。 若nhược 喻dụ 有hữu 過quá 。 所sở 喻dụ 法pháp 亦diệc 有hữu 過quá 。 云vân 何hà 喻dụ 有hữu 過quá 。

答đáp 曰viết 。

燈đăng 無vô 根căn 無vô 心tâm 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 彼bỉ 智trí 亦diệc 非phi 根căn 非phi 心tâm 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 耶da 。

復phục 次thứ 燈đăng 眾chúng 微vi 塵trần 所sở 成thành 。 彼bỉ 智trí 亦diệc 眾chúng 微vi 塵trần 所sở 成thành 耶da 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 不bất 相tương 似tự 。

復phục 次thứ 如như 燈đăng 體thể 性tánh 是thị 照chiếu 。 不bất 若nhược 是thị 照chiếu 性tánh 。 復phục 何hà 所sở 照chiếu 。 若nhược 體thể 性tánh 非phi 照chiếu 。 應ưng 當đương 是thị 闇ám 。 則tắc 無vô 明minh 性tánh 。 為vi 破phá 闇ám 故cố 取thủ 燈đăng 。 若nhược 燈đăng 體thể 性tánh 是thị 闇ám 。 則tắc 有hữu 大đại 不bất 相tương 似tự 過quá 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 不bất 知tri 相tương 應ứng 。

答đáp 曰viết 。

同đồng 緣duyên 一nhất 法pháp 生sanh 故cố 。 是thị 諸chư 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 同đồng 緣duyên 一nhất 法pháp 生sanh 。 以dĩ 同đồng 緣duyên 一nhất 法pháp 故cố 。 不bất 能năng 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 如như 眾chúng 多đa 人nhân 。 仰ngưỡng 視thị 虛hư 空không 。 不bất 能năng 展triển 轉chuyển 自tự 相tương 見kiến 面diện 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 慧tuệ 緣duyên 自tự 相tương 應ứng 受thọ 。 彼bỉ 受thọ 為vi 自tự 緣duyên 為vi 緣duyên 他tha 。 若nhược 自tự 緣duyên 者giả 。 有hữu 上thượng 自tự 緣duyên 之chi 過quá 。 若nhược 緣duyên 他tha 者giả 則tắc 不bất 與dữ 慧tuệ 共cộng 同đồng 一nhất 緣duyên 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 不bất 知tri 共cộng 有hữu 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 逼bức 近cận 故cố 。 如như 以dĩ 銅đồng 籌trù 盛thịnh 安an 闍xà 那na 藥dược 著trước 於ư 眼nhãn 中trung 。 以dĩ 逼bức 近cận 故cố 。 眼nhãn 不bất 得đắc 見kiến 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 名danh 共cộng 有hữu 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 迴hồi 轉chuyển 身thân 口khẩu 業nghiệp 生sanh 住trụ 無vô 常thường 是thị 也dã 。 西tây 方phương 沙Sa 門Môn 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 云vân 何hà 共cộng 有hữu 法pháp 。 慧tuệ 生sanh 時thời 所sở 依y 陰ấm 身thân 。 是thị 共cộng 有hữu 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 慧tuệ 生sanh 時thời 所sở 依y 身thân 。 是thị 共cộng 有hữu 法pháp 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 眼nhãn 識thức 生sanh 則tắc 不bất 自tự 見kiến 身thân 。 眾chúng 色sắc 差sai 別biệt 。 如như 眼nhãn 識thức 餘dư 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 五ngũ 識thức 生sanh 時thời 。 能năng 各các 自tự 緣duyên 所sở 依y 。 意ý 識thức 不bất 能năng 。 問vấn 曰viết 。 意ý 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 汝nhữ 先tiên 言ngôn 不bất 能năng 。 是thị 則tắc 不bất 然nhiên 。

復phục 次thứ 若nhược 慧tuệ 生sanh 時thời 所sở 依y 身thân 。 是thị 名danh 共cộng 有hữu 法pháp 者giả 。 則tắc 有hữu 大đại 過quá 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 如như 苦khổ 忍nhẫn 生sanh 時thời 。 便tiện 於ư 自tự 身thân 不bất 得đắc 決quyết 定định 。 是thị 名danh 於ư 苦khổ 得đắc 少thiểu 決quyết 定định 。 彼bỉ 作tác 是thị 言ngôn 。 若nhược 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 不bất 盡tận 決quyết 定định 。 苦khổ 法pháp 智trí 生sanh 。 盡tận 得đắc 決quyết 定định 。 如như 道Đạo 法Pháp 忍nhẫn 不bất 盡tận 決quyết 定định 。 道Đạo 法Pháp 智trí 生sanh 盡tận 得đắc 決quyết 定định 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 道đạo 得đắc 決quyết 定định 時thời 異dị 。 於ư 苦khổ 得đắc 決quyết 定định 時thời 異dị 。 問vấn 曰viết 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

如như 道Đạo 諦Đế 所sở 斷đoạn 邪tà 見kiến 。 總tổng 謗báng 一nhất 切thiết 道đạo 。 欲dục 令linh 於ư 道đạo 少thiểu 分phần 決quyết 定định 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 為vi 分phân 別biệt 故cố 。 設thiết 使sử 於ư 道đạo 少thiểu 分phần 決quyết 定định 。 便tiện 能năng 斷đoạn 謗báng 道đạo 邪tà 見kiến 。 何hà 況huống 盡tận 決quyết 定định 。 唯duy 除trừ 一nhất 剎sát 那na 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 法pháp 。 如như 身thân 見kiến 或hoặc 計kế 色sắc 是thị 我ngã 乃nãi 至chí 計kế 識thức 是thị 我ngã 。 若nhược 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 生sanh 時thời 。 於ư 所sở 依y 身thân 。 不bất 得đắc 正chánh 決quyết 定định 者giả 。 所sở 緣duyên 身thân 我ngã 見kiến 則tắc 不bất 應ưng 斷đoạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 苦khổ 忍nhẫn 不bất 見kiến 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 身thân 故cố 。 如như 身thân 見kiến 於ư 苦Khổ 諦Đế 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 為vi 首thủ 。 若nhược 其kỳ 不bất 斷đoạn 則tắc 餘dư 結kết 不bất 斷đoạn 。 餘dư 結kết 不bất 斷đoạn 則tắc 無vô 於ư 苦khổ 究cứu 竟cánh 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 若nhược 於ư 苦khổ 不bất 得đắc 究cứu 竟cánh 正chánh 決quyết 定định 。 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 亦diệc 不bất 得đắc 究cứu 竟cánh 正chánh 決quyết 定định 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 現hiện 在tại 前tiền 。 於ư 所sở 依y 身thân 。 亦diệc 見kiến 是thị 苦khổ 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 如như 說thuyết 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 所sở 緣duyên 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 亦diệc 緣duyên 。 彼bỉ 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 緣duyên 欲dục 界giới 五ngũ 陰ấm 盡tận 無vô 有hữu 餘dư 。 頗phả 有hữu 一nhất 識thức 識thức 一nhất 切thiết 法pháp 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 智trí 後hậu 次thứ 說thuyết 識thức 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 作tác 經kinh 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 是thị 經Kinh 論luận 舊cựu 法pháp 。 如như 經kinh 說thuyết 。 長trưởng 老lão 摩ma 訶ha 拘câu 郗hi 羅la 。 往vãng 長Trưởng 老lão 舍Xá 利Lợi 弗Phất 所sở 問vấn 言ngôn 。 長Trưởng 老lão 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 所sở 言ngôn 智trí 者giả 。 云vân 何hà 為vi 智trí 。 次thứ 作tác 是thị 問vấn 。 所sở 言ngôn 識thức 者giả 云vân 何hà 為vi 識thức 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 波ba 伽già 羅la 那na 論luận 中trung 說thuyết 。 云vân 何hà 知tri 法pháp 。 次thứ 問vấn 云vân 何hà 識thức 法pháp 。 如như 此thử 義nghĩa 等đẳng 。 先tiên 說thuyết 智trí 次thứ 說thuyết 識thức 。 如như 尊tôn 者giả 曇đàm 摩ma 難Nan 提Đề 說thuyết 。 若nhược 以dĩ 智trí 以dĩ 識thức 。 有hữu 所sở 觀quán 察sát 。 此thử 事sự 必tất 定định 。 彼bỉ 作tác 經kinh 者giả 。 亦diệc 隨tùy 順thuận 舊cựu 法pháp 。 是thị 以dĩ 先tiên 說thuyết 智trí 次thứ 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 識thức 即tức 智trí 。 智trí 即tức 識thức 唯duy 長trường/trưởng 一nhất 字tự 。 何hà 者giả 闍xà 那na 秦tần 言ngôn 智trí 。 毘tỳ 闍xà 那na 秦tần 言ngôn 識thức 。 長trường/trưởng 一nhất 字tự 者giả 所sở 謂vị 毘tỳ 也dã 。 為vì 斷đoạn 如như 是thị 。 意ý 欲dục 說thuyết 差sai 別biệt 義nghĩa 故cố 。 先tiên 說thuyết 智trí 次thứ 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 此thử 俱câu 是thị 根căn 本bổn 法pháp 故cố 。 增tăng 長trưởng 法pháp 中trung 識thức 為vi 根căn 本bổn 。 寂tịch 滅diệt 法pháp 中trung 智trí 為vi 根căn 本bổn 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 俱câu 是thị 元nguyên 首thủ 法pháp 故cố 。 如như 說thuyết 道Đạo 品phẩm 法pháp 中trung 誰thùy 為vi 元nguyên 首thủ 。 所sở 謂vị 智trí 也dã 。 生sanh 死tử 法pháp 中trung 誰thùy 為vi 元nguyên 首thủ 。 所sở 謂vị 識thức 也dã 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 俱câu 是thị 依y 法pháp 故cố 。 如như 說thuyết 依y 智trí 不bất 依y 識thức 。 亦diệc 說thuyết 如như 行hành 五ngũ 根căn 識thức 。 盡tận 依y 意ý 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 說thuyết 智trí 則tắc 說thuyết 數số 法pháp 。 所sở 未vị 說thuyết 者giả 唯duy 是thị 心tâm 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 智trí 次thứ 說thuyết 心tâm 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 十thập 二nhị 入nhập 中trung 。 二nhị 入nhập 能năng 緣duyên 。 所sở 謂vị 意ý 入nhập 法pháp 入nhập 。 若nhược 說thuyết 智trí 即tức 說thuyết 法Pháp 入nhập 。 若nhược 說thuyết 識thức 即tức 說thuyết 意ý 入nhập 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 六lục 識thức 各các 別biệt 行hành 境cảnh 界giới 。 如như 眼nhãn 識thức 識thức 色sắc 。 耳nhĩ 識thức 識thức 聲thanh 。 鼻tị 識thức 識thức 香hương 。 舌thiệt 識thức 識thức 味vị 。 身thân 識thức 識thức 觸xúc 。 意ý 識thức 唯duy 識thức 法pháp 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 意ý 欲dục 說thuyết 意ý 識thức 能năng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 次thứ 智trí 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 智trí 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 次thứ 智trí 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 智trí 能năng 緣duyên 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。 識thức 唯duy 緣duyên 別biệt 相tướng 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 人nhân 意ý 欲dục 說thuyết 識thức 能năng 緣duyên 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 故cố 。 次thứ 智trí 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 智trí 行hành 相tương 似tự 不bất 相tương 似tự 境cảnh 界giới 。 識thức 唯duy 行hành 相tương 似tự 境cảnh 界giới 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 人nhân 意ý 欲dục 說thuyết 識thức 行hành 相tương 似tự 不bất 相tương 似tự 境cảnh 界giới 故cố 。 次thứ 智trí 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 欲dục 止chỉ 犢độc 子tử 部bộ 意ý 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 智trí 是thị 道đạo 支chi 。 識thức 是thị 有hữu 枝chi 。 彼bỉ 依y 佛Phật 經Kinh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 故cố 。 知tri 是thị 有hữu 枝chi 。 云vân 何hà 聖thánh 道Đạo 。 所sở 謂vị 正chánh 見kiến 。 乃nãi 至chí 正chánh 定định 。 是thị 故cố 說thuyết 智trí 是thị 道đạo 支chi 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 意ý 欲dục 說thuyết 智trí 識thức 俱câu 是thị 有hữu 枝chi 俱câu 是thị 道đạo 支chi 故cố 。 次thứ 智trí 說thuyết 識thức 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 止chỉ 譬thí 喻dụ 者giả 意ý 。 譬thí 喻dụ 者giả 說thuyết 。 智trí 之chi 與dữ 識thức 。 是thị 次thứ 第đệ 生sanh 法pháp 。 不bất 一nhất 時thời 生sanh 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 人nhân 意ý 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 此thử 智trí 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 智trí 何hà 所sở 不bất 知tri 。 此thử 智trí 必tất 有hữu 相tương 應ứng 識thức 。 便tiện 止chỉ 彼bỉ 人nhân 識thức 智trí 次thứ 第đệ 生sanh 意ý 故cố 。 如như 智trí 能năng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 餘dư 文văn 如như 上thượng 說thuyết 。 頗phả 有hữu 一nhất 識thức 識thức 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 問vấn 有hữu 答đáp 。 有hữu 難nan 有hữu 通thông 。 應ưng 如như 智trí 文văn 說thuyết 。 如như 說thuyết 有hữu 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 問vấn 曰viết 。 此thử 何hà 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

如như 偈kệ 說thuyết 。

若nhược 能năng 以dĩ 智trí 觀quán 。 一nhất 切thiết 行hành 無vô 我ngã 。

能năng 生sanh 厭yếm 苦khổ 心tâm 。 是thị 道đạo 得đắc 清thanh 淨tịnh 。

此thử 偈kệ 當đương 知tri 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 我ngã 。 問vấn 曰viết 。 如như 說thuyết 能năng 生sanh 厭yếm 苦khổ 心tâm 。 此thử 云vân 何hà 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 說thuyết 者giả 初sơ 半bán 偈kệ 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 後hậu 半bán 偈kệ 說thuyết 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 行hành 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 初sơ 半bán 偈kệ 是thị 觀quán 行hành 時thời 。 後hậu 半bán 偈kệ 說thuyết 是thị 見kiến 苦khổ 時thời 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 偈kệ 舉cử 說thuyết 緣duyên 苦khổ 時thời 無vô 我ngã 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 漏lậu 法pháp 非phi 是thị 可khả 厭yếm 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 云vân 何hà 是thị 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 少thiểu 分phần 一nhất 切thiết 。 有hữu 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 。 此thử 中trung 說thuyết 少thiểu 分phần 一nhất 切thiết 。 非phi 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 。 餘dư 經kinh 亦diệc 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 熾sí 然nhiên 。 無vô 漏lậu 法pháp 不bất 熾sí 然nhiên 。 當đương 知tri 說thuyết 少thiểu 分phần 一nhất 切thiết 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 少thiểu 分phần 一nhất 切thiết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 餘dư 經kinh 亦diệc 說thuyết 。 一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 行hành 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 此thử 經Kinh 即tức 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 評bình 曰viết 。 且thả 置trí 佛Phật 經Kinh 說thuyết 與dữ 不bất 說thuyết 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 好hảo/hiếu 。 應ưng 有hữu 緣duyên 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 法pháp 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 者giả 在tại 初sơ 行hành 地địa 。 必tất 有hữu 如như 是thị 觀quán 現hiện 在tại 前tiền 。 是thị 以dĩ 說thuyết 之chi 。 問vấn 曰viết 。 如như 空không 行hành 亦diệc 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 作tác 經kinh 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 是thị 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 如như 空không 行hành 有hữu 所sở 以dĩ 空không 。 有hữu 所sở 以dĩ 不bất 空không 。 有hữu 所sở 以dĩ 空không 者giả 。 如như 自tự 中trung 無vô 他tha 。 有hữu 所sở 以dĩ 不bất 空không 者giả 。 以dĩ 自tự 故cố 不bất 空không 無vô 我ngã 行hành 無vô 。 如như 此thử 分phân 別biệt 。 是thị 以dĩ 尊tôn 者giả 和hòa 須tu 蜜mật 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 悉tất 空không 。 問vấn 曰viết 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 唯duy 緣duyên 於ư 苦khổ 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 有hữu 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 於ư 觀quán 行hành 中trung 勢thế 用dụng 勝thắng 。 無vô 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 得đắc 正chánh 決quyết 定định 時thời 。 自tự 分phần/phân 中trung 勝thắng 。 如như 初sơ 觀quán 行hành 時thời 。 行hành 者giả 必tất 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 無vô 我ngã 。 是thị 以dĩ 有hữu 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 勢thế 用dụng 勝thắng 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 於ư 自tự 分phần/phân 中trung 明minh 了liễu 故cố 勝thắng 。 是thị 以dĩ 不bất 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 能năng 對đối 治trị 四tứ 倒đảo 。 如như 四tứ 倒đảo 所sở 緣duyên 。 彼bỉ 無vô 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 亦diệc 緣duyên 有hữu 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 。 不bất 能năng 對đối 治trị 四tứ 倒đảo 。 是thị 以dĩ 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 漏lậu 觀quán 諦đế 有hữu 分phân 齊tề 。 有hữu 漏lậu 觀quán 諦đế 無vô 分phân 齊tề 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 漏lậu 者giả 。 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 煩phiền 惱não 性tánh 。 有hữu 漏lậu 者giả 。 不bất 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。 是thị 以dĩ 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 如như 有hữu 漏lậu 無vô 我ngã 行hành 不bất 能năng 盡tận 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 彼bỉ 作tác 是thị 念niệm 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 云vân 何hà 非phi 是thị 邪tà 也dã 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 緣duyên 多đa 分phần 。 不bất 緣duyên 少thiểu 分phần 。 緣duyên 多đa 分phần 者giả 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 少thiểu 分phần 不bất 緣duyên 者giả 。 如như 海hải 水thủy 一nhất 渧đế 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 隨tùy 其kỳ 所sở 行hành 。 隨tùy 其kỳ 境cảnh 界giới 。 盡tận 緣duyên 自tự 體thể 。 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 。 非phi 其kỳ 所sở 行hành 。 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 是thị 以dĩ 不bất 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 體thể 性tánh 是thị 何hà 。

答đáp 曰viết 。

慧tuệ 是thị 體thể 是thị 性tánh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 已dĩ 說thuyết 體thể 性tánh 。 今kim 當đương 說thuyết 所sở 以dĩ 名danh 無vô 我ngã 行hành 。

答đáp 曰viết 。

此thử 行hành 無vô 我ngã 法pháp 故cố 。 名danh 無vô 我ngã 行hành 。

界giới 者giả 。 在tại 欲dục 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 亦diệc 有hữu 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 而nhi 不bất 能năng 普phổ 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 地địa 者giả 。 在tại 七thất 地địa 。 謂vị 欲dục 界giới 未vị 至chí 禪thiền 中trung 間gian 。 根căn 本bổn 四tứ 禪thiền 空không 處xứ 亦diệc 有hữu 。 而nhi 不bất 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 為vi 能năng 緣duyên 幾kỷ 所sở 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

緣duyên 四tứ 無vô 色sắc 陰ấm 。 諸chư 彼bỉ 因nhân 。 諸chư 彼bỉ 滅diệt 。 諸chư 彼bỉ 比tỉ 智trí 分phần/phân 。 諸chư 比tỉ 智trí 分phần/phân 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 。 諸chư 無vô 色sắc 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 及cập 虛hư 空không 。 虛hư 空không 與dữ 眾chúng 生sanh 。 若nhược 言ngôn 是thị 一nhất 。 若nhược 言ngôn 是thị 異dị 。 彼bỉ 空không 處xứ 無vô 我ngã 行hành 盡tận 能năng 緣duyên 。 識thức 處xứ 亦diệc 有hữu 無vô 我ngã 行hành 。 而nhi 不bất 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 能năng 緣duyên 幾kỷ 所sở 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

緣duyên 三tam 無vô 色sắc 陰ấm 。 諸chư 彼bỉ 因nhân 。 諸chư 彼bỉ 滅diệt 。 諸chư 彼bỉ 比tỉ 智trí 分phần/phân 。 諸chư 比tỉ 智trí 分phần/phân 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 。 三tam 無vô 色sắc 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 。 除trừ 一nhất 切thiết 虛hư 空không 。 彼bỉ 識thức 處xứ 無vô 我ngã 行hành 盡tận 能năng 緣duyên 。 不bất 用dụng 處xứ 。 緣duyên 二nhị 地địa 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 緣duyên 一nhất 地địa 。 餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 空không 處xứ 無vô 我ngã 行hành 能năng 緣duyên 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 法pháp 。 復phục 緣duyên 五ngũ 地địa 。 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 四tứ 無vô 色sắc 第đệ 四tứ 禪thiền 如như 是thị 識thức 處xứ 緣duyên 四tứ 地địa 。 不bất 用dụng 處xứ 緣duyên 三tam 地địa 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 緣duyên 二nhị 地địa 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 。 評bình 曰viết 。 不bất 應ưng 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 如như 前tiền 說thuyết 者giả 好hảo/hiếu 。 所sở 依y 身thân 者giả 。 依y 欲dục 色sắc 界giới 身thân 初sơ 生sanh 依y 欲dục 界giới 身thân 後hậu 依y 色sắc 界giới 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 生sanh 依y 欲dục 界giới 身thân 。 命mạng 終chung 生sanh 色sắc 界giới 。 依y 色sắc 界giới 身thân 。 重trọng/trùng 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。 行hành 者giả 唯duy 行hành 無vô 我ngã 行hành 。 緣duyên 者giả 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 念niệm 處xứ 者giả 壞hoại 緣duyên 法pháp 念niệm 處xứ 。 智trí 者giả 等đẳng 智trí 。 三tam 昧muội 相tương 應ứng 。 者giả 不bất 與dữ 三tam 昧muội 相tương 應ứng 。 根căn 相tướng 應ưng 者giả 。 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。 謂vị 喜hỷ 樂lạc 捨xả 。 第đệ 三tam 禪thiền 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 相tướng 應ưng 。 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 。 未vị 至chí 中trung 間gian 禪thiền 。 及cập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 。 欲dục 界giới 二nhị 根căn 相tướng 應ưng 。 謂vị 喜hỷ 捨xả 。 問vấn 曰viết 。 如như 善thiện 憂ưu 根căn 相tướng 應ưng 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 與dữ 相tương 應ứng 。

答đáp 曰viết 。

體thể 性tánh 相tướng 違vi 。 無vô 我ngã 行hành 體thể 性tánh 欣hân 尚thượng 。 憂ưu 根căn 體thể 性tánh 愁sầu 悴tụy 。 是thị 以dĩ 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。 世thế 者giả 。 當đương 言ngôn 在tại 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 緣duyên 世thế 者giả 緣duyên 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 及cập 非phi 世thế 法pháp 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 者giả 當đương 言ngôn 善thiện 。 緣duyên 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 者giả 。 當đương 言ngôn 三tam 種chủng 緣duyên 。 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 。 當đương 言ngôn 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 亦diệc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 緣duyên 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 者giả 。 當đương 言ngôn 緣duyên 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 繫hệ 法pháp 亦diệc 緣duyên 非phi 繫hệ 法pháp 。 是thị 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 當đương 言ngôn 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 緣duyên 學học 無Vô 學Học 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 當đương 言ngôn 三tam 種chủng 緣duyên 。 見kiến 諦Đế 斷đoạn 修tu 道Đạo 斷đoạn 不bất 斷đoạn 者giả 。 當đương 言ngôn 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 緣duyên 見kiến 道đạo 斷đoạn 法pháp 修tu 道Đạo 斷đoạn 法pháp 不bất 斷đoạn 法pháp 者giả 。 當đương 言ngôn 三tam 種chủng 緣duyên 。 緣duyên 名danh 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 當đương 言ngôn 二nhị 俱câu 緣duyên 。 緣duyên 己kỷ 身thân 緣duyên 他tha 身thân 者giả 。 當đương 言ngôn 緣duyên 己kỷ 身thân 他tha 身thân 亦diệc 緣duyên 非phi 己kỷ 非phi 他tha 。 聞văn 慧tuệ 思tư 慧tuệ 修tu 慧tuệ 者giả 。 當đương 言ngôn 是thị 三tam 種chủng 慧tuệ 。 欲dục 界giới 是thị 聞văn 慧tuệ 思tư 慧tuệ 。 色sắc 界giới 是thị 聞văn 修tu 慧tuệ 。 無vô 色sắc 界giới 是thị 修tu 慧tuệ 。 方phương 便tiện 得đắc 生sanh 得đắc 者giả 。 當đương 言ngôn 是thị 方phương 便tiện 得đắc 是thị 生sanh 得đắc 。 如như 色sắc 界giới 聞văn 慧tuệ 。 可khả 言ngôn 是thị 方phương 便tiện 亦diệc 可khả 言ngôn 是thị 生sanh 得đắc 。 云vân 何hà 言ngôn 方phương 便tiện 得đắc 。 答đáp 曰viết 如như 於ư 此thử 間gian 修tu 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 生sanh 彼bỉ 則tắc 得đắc 。 若nhược 不bất 修tu 習tập 。 雖tuy 生sanh 彼bỉ 不bất 得đắc 云vân 何hà 亦diệc 可khả 言ngôn 生sanh 得đắc 。

答đáp 曰viết 。

此thử 雖tuy 修tu 習tập 。 不bất 生sanh 彼bỉ 間gian 。 不bất 名danh 生sanh 得đắc 。 欲dục 界giới 命mạng 終chung 生sanh 二nhị 禪thiền 中trung 。 二nhị 禪thiền 命mạng 終chung 生sanh 初sơ 禪thiền 中trung 。 彼bỉ 為vi 得đắc 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 得đắc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 遠viễn 故cố 。 若nhược 即tức 二nhị 禪thiền 得đắc 修tu 習tập 。 生sanh 初sơ 禪thiền 中trung 。 則tắc 得đắc 。 初sơ 禪thiền 命mạng 終chung 。 生sanh 二nhị 禪thiền 中trung 。 初sơ 禪thiền 地địa 法pháp 盡tận 捨xả 。 二nhị 禪thiền 命mạng 終chung 。 還hoàn 生sanh 二nhị 禪thiền 。 彼bỉ 為vi 得đắc 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

得đắc 欲dục 界giới 命mạng 終chung 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 色sắc 界giới 命mạng 終chung 。 還hoàn 生sanh 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 彼bỉ 為vi 得đắc 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 得đắc 以dĩ 遠viễn 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 即tức 無vô 色sắc 修tu 習tập 。 還hoàn 生sanh 無vô 色sắc 界giới 則tắc 得đắc 。 問vấn 曰viết 。 為vi 是thị 聖thánh 人nhân 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。 為vi 凡phàm 夫phu 人nhân 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

聖thánh 人nhân 亦diệc 能năng 凡phàm 夫phu 亦diệc 能năng 。 凡phàm 夫phu 有hữu 二nhị 種chủng 。 有hữu 內nội 道đạo 凡phàm 夫phu 有hữu 。 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 何hà 道đạo 凡phàm 夫phu 能năng 生sanh 此thử 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

內nội 道đạo 亦diệc 能năng 外ngoại 道đạo 亦diệc 能năng 。 內nội 道đạo 凡phàm 夫phu 。 亦diệc 方phương 便tiện 得đắc 。 亦diệc 生sanh 處xứ 得đắc 。 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 唯duy 生sanh 處xứ 得đắc 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 唯duy 生sanh 處xứ 得đắc 。 不bất 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 計kế 我ngã 故cố 。

問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 起khởi 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 我ngã 行hành 現hiện 在tại 前tiền 。

答đáp 曰viết 。

生sanh 欲dục 界giới 中trung 。 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 欲dục 界giới 中trung 。 起khởi 色sắc 界giới 者giả 現hiện 在tại 前tiền 。 亦diệc 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 生sanh 初sơ 禪thiền 。 不bất 入nhập 定định 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 亦diệc 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 入nhập 定định 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 緣duyên 初sơ 禪thiền 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 生sanh 初sơ 禪thiền 起khởi 二nhị 禪thiền 三tam 禪thiền 四tứ 禪thiền 者giả 現hiện 在tại 前tiền 。 亦diệc 緣duyên 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 若nhược 生sanh 二nhị 禪thiền 不bất 入nhập 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 入nhập 定định 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 緣duyên 二nhị 禪thiền 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 若nhược 生sanh 二nhị 禪thiền 起khởi 三tam 禪thiền 四tứ 禪thiền 者giả 現hiện 在tại 前tiền 亦diệc 緣duyên 二nhị 禪thiền 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 生sanh 三tam 禪thiền 四tứ 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 色sắc 中trung 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 現hiện 在tại 前tiền 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 上thượng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 欲dục 界giới 者giả 緣duyên 法pháp 多đa 。 色sắc 界giới 者giả 緣duyên 法pháp 多đa 。

答đáp 曰viết 。

色sắc 界giới 者giả 若nhược 不bất 入nhập 定định 。 所sở 緣duyên 與dữ 欲dục 界giới 等đẳng 。 若nhược 入nhập 定định 欲dục 界giới 者giả 多đa 非phi 。 色sắc 界giới 者giả 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 自tự 緣duyên 定định 共cộng 色sắc 故cố 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 入nhập 定định 時thời 。 無vô 有hữu 不bất 緣duyên 一nhất 切thiết 色sắc 身thân 念niệm 處xứ 。 無vô 有hữu 緣duyên 一nhất 切thiết 受thọ 受thọ 念niệm 處xứ 。 無vô 有hữu 緣duyên 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 念niệm 處xứ 。 無vô 有hữu 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 法pháp 念niệm 處xứ 。

問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 行hành 。 為vi 是thị 欣hân 尚thượng 行hành 。 為vi 是thị 厭yếm 離ly 行hành 。 若nhược 是thị 欣hân 尚thượng 行hành 者giả 。 云vân 何hà 緣duyên 苦khổ 集tập 。 若nhược 是thị 厭yếm 離ly 行hành 者giả 。 云vân 何hà 緣duyên 可khả 欣hân 尚thượng 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 是thị 欣hân 尚thượng 非phi 厭yếm 離ly 行hành 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 是thị 欣hân 尚thượng 行hành 者giả 。 云vân 何hà 能năng 緣duyên 苦khổ 集tập 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 緣duyên 苦khổ 集tập 。 故cố 是thị 欣hân 尚thượng 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 設thiết 使sử 彼bỉ 多đa 緣duyên 有hữu 漏lậu 法pháp 。 少thiểu 緣duyên 無vô 漏lậu 法pháp 。 而nhi 於ư 無vô 漏lậu 法Pháp 。 故cố 是thị 欣hân 尚thượng 行hành 。 如như 銅đồng 錢tiền tễ 上thượng 置trí 一nhất 金kim 錢tiền 。 銅đồng 錢tiền 雖tuy 多đa 。 得đắc 一nhất 金kim 錢tiền 。 猶do 生sanh 欣hân 尚thượng 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 此thử 行hành 為vi 斷đoạn 結kết 不phủ 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不bất 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 斷đoạn 結kết 。 何hà 用dụng 起khởi 現hiện 在tại 前tiền 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 令linh 心tâm 猛mãnh 利lợi 故cố 。 心tâm 若nhược 猛mãnh 利lợi 。 能năng 入nhập 聖thánh 道Đạo 。

問vấn 曰viết 。 空không 行hành 無vô 我ngã 行hành 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

對đối 治trị 我ngã 是thị 無vô 我ngã 行hành 。 對đối 治trị 我ngã 所sở 是thị 空không 行hành 。

復phục 次thứ 對đối 治trị 五ngũ 我ngã 見kiến 是thị 無vô 我ngã 行hành 。 對đối 治trị 十thập 五ngũ 我ngã 所sở 見kiến 。 是thị 空không 行hành 。

復phục 次thứ 對đối 治trị 己kỷ 見kiến 。 是thị 無vô 我ngã 行hành 。 對đối 治trị 己kỷ 所sở 見kiến 。 是thị 空không 行hành 。 我ngã 愛ái 我ngã 所sở 。 愛ái 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 陰ấm 非phi 是thị 我ngã 。 是thị 無vô 我ngã 行hành 。 我ngã 不bất 入nhập 陰ấm 中trung 。 是thị 空không 行hành 。

復phục 次thứ 見kiến 眼nhãn 無vô 我ngã 生sanh 悅duyệt 適thích 。 是thị 無vô 我ngã 行hành 。 見kiến 我ngã 不bất 入nhập 眼nhãn 中trung 生sanh 悅duyệt 適thích 。 是thị 空không 行hành 。 乃nãi 至chí 意ý 入nhập 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 性tánh 空không 義nghĩa 。 是thị 無vô 我ngã 行hành 。 行hành 空không 義nghĩa 是thị 空không 行hành 。

頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 耶da 。 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

為vi 止chỉ 外ngoại 道Đạo 意ý 故cố 。 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 後hậu 心tâm 是thị 前tiền 心tâm 因nhân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 水thủy 流lưu 時thời 。 後hậu 水thủy 能năng 逼bức 前tiền 水thủy 駛sử 流lưu 。 如như 是thị 法pháp 生sanh 。 未vị 來lai 世thế 法pháp 逼bức 駛sử 現hiện 在tại 。 現hiện 在tại 逼bức 駛sử 過quá 去khứ 。 如như 是thị 未vị 來lai 。 法pháp 是thị 現hiện 在tại 因nhân 。 現hiện 在tại 法pháp 是thị 過quá 去khứ 因nhân 。 為vì 斷đoạn 如như 是thị 意ý 故cố 。 明minh 後hậu 心tâm 非phi 前tiền 心tâm 因nhân 。 若nhược 當đương 後hậu 是thị 前tiền 因nhân 者giả 。 則tắc 違vi 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 乃nãi 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 若nhược 後hậu 是thị 前tiền 因nhân 。 應ưng 當đương 行hành 緣duyên 無vô 明minh 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 緣duyên 生sanh 。 如như 說thuyết 眼nhãn 緣duyên 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 。 若nhược 後hậu 為vi 前tiền 因nhân 。 應ưng 當đương 緣duyên 眼nhãn 識thức 生sanh 色sắc 。 如như 父phụ 母mẫu 是thị 兒nhi 因nhân 。 若nhược 然nhiên 者giả 應ưng 兒nhi 是thị 父phụ 母mẫu 因nhân 。 違vi 如như 是thị 等đẳng 。 內nội 緣duyên 生sanh 法pháp 。 云vân 何hà 與dữ 外ngoại 緣duyên 生sanh 法pháp 相tướng 違vi 。 如như 種chủng 子tử 為vi 牙nha 因nhân 。 乃nãi 至chí 花hoa 為vi 果quả 因nhân 。 若nhược 然nhiên 者giả 應ưng 牙nha 為vi 種chủng 子tử 因nhân 。 乃nãi 至chí 果quả 為vi 花hoa 因nhân 。 若nhược 後hậu 為vi 前tiền 因nhân 。

復phục 有hữu 大đại 過quá 。

何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 作tác 業nghiệp 而nhi 受thọ 果quả 。 已dĩ 作tác 業nghiệp 而nhi 無vô 果quả 故cố 。 云vân 何hà 不bất 作tác 。 業nghiệp 而nhi 受thọ 果quả 。

答đáp 曰viết 。

如như 先tiên 受thọ 善thiện 不bất 善thiện 果quả 。 然nhiên 後hậu 作tác 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 先tiên 受thọ 律luật 儀nghi 不bất 律luật 儀nghi 戒giới 果quả 。 然nhiên 後hậu 受thọ 律luật 儀nghi 戒giới 。 先tiên 受thọ 阿A 毘Tỳ 地Địa 獄Ngục 果quả 。 然nhiên 後hậu 作tác 五ngũ 逆nghịch 業nghiệp 。 先tiên 受thọ 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 果quả 。 然nhiên 後hậu 修tu 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 業nghiệp 。 先tiên 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 然nhiên 後hậu 行hành 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 作tác 業nghiệp 而nhi 受thọ 果quả 。 已dĩ 作tác 業nghiệp 應ưng 無vô 果quả 。 作tác 業nghiệp 而nhi 無vô 果quả 。 則tắc 無vô 解giải 脫thoát 。 出xuất 要yếu 之chi 道Đạo 。 若nhược 後hậu 是thị 前tiền 因nhân 。 則tắc 有hữu 如như 是thị 大đại 過quá 。

復phục 次thứ 所sở 以dĩ 作tác 此thử 論luận 者giả 。 如như 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 部bộ 說thuyết 二nhị 心tâm 俱câu 生sanh 。 為vi 止chỉ 如như 是thị 意ý 故cố 作tác 此thử 論luận 。

復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 言ngôn 因nhân 緣duyên 無vô 體thể 性tánh 。 今kim 欲dục 分phân 明minh 因nhân 緣duyên 體thể 性tánh 故cố 作tác 此thử 論luận 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 耶da 。

答đáp 曰viết 。

無vô 耶da 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 俱câu 生sanh 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 言ngôn 前tiền 者giả 諸chư 過quá 去khứ 心tâm 無vô 二nhị 俱câu 生sanh 者giả 。 言ngôn 後hậu 者giả 諸chư 未vị 來lai 心tâm 無vô 二nhị 俱câu 生sanh 者giả 。 是thị 故cố 答đáp 言ngôn 。 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 生sanh 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 言ngôn 前tiền 者giả 除trừ 過quá 去khứ 世thế 。 言ngôn 後hậu 者giả 除trừ 未vị 來lai 世thế 。 不bất 俱câu 者giả 欲dục 明minh 現hiện 在tại 一nhất 剎sát 那na 無vô 二nhị 心tâm 俱câu 生sanh 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 俱câu 生sanh 。 此thử 則tắc 止chỉ 二nhị 心tâm 俱câu 生sanh 者giả 意ý 。 次thứ 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 未vị 來lai 心tâm 與dữ 前tiền 心tâm 因nhân 。 此thử 則tắc 止chỉ 後hậu 與dữ 前tiền 作tác 因nhân 者giả 意ý 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 俱câu 生sanh 。 此thử 則tắc 止chỉ 相tương 應ứng 共cộng 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 次thứ 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 未vị 來lai 心tâm 與dữ 前tiền 心tâm 因nhân 。 此thử 則tắc 止chỉ 相tương 似tự 因nhân 一nhất 切thiết 遍biến 因nhân 報báo 因nhân 義nghĩa 。 此thử 中trung 依y 五ngũ 因nhân 作tác 論luận 故cố 。

答đáp 曰viết 。

無vô 若nhược 依y 六lục 因nhân 作tác 論luận 者giả 。 應ưng 答đáp 言ngôn 有hữu 。 以dĩ 有hữu 所sở 作tác 因nhân 故cố 。 如như 二nhị 心tâm 二nhị 受thọ 二nhị 想tưởng 二nhị 思tư 二nhị 觸xúc 二nhị 作tác 意ý 二nhị 解giải 脫thoát 二nhị 念niệm 二nhị 定định 二nhị 眼nhãn 乃nãi 至chí 二nhị 身thân 二nhị 命mạng 根căn 二nhị 身thân 種chủng 類loại 。 如như 是thị 等đẳng 則tắc 無vô 展triển 轉chuyển 因nhân 義nghĩa 。

頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 不bất 應ưng 先tiên 作tác 是thị 論luận 。 應ưng 先tiên 作tác 此thử 論luận 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 生sanh 。 然nhiên 後hậu 應ưng 次thứ 作tác 此thử 問vấn 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 。 前tiền 後hậu 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 有hữu 何hà 意ý 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 作tác 經kinh 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 論luận 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 根căn 本bổn 。 二nhị 是thị 傍bàng 生sanh 。 諸chư 作tác 是thị 問vấn 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 此thử 是thị 根căn 本bổn 論luận 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 生sanh 。 是thị 傍bàng 生sanh 論luận 。 是thị 以dĩ 先tiên 論luận 根căn 本bổn 。 次thứ 問vấn 傍bàng 生sanh 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 應ưng 以dĩ 相tương 求cầu 不bất 以dĩ 次thứ 第đệ 。 若nhược 前tiền 若nhược 後hậu 。 俱câu 無vô 有hữu 過quá 。 但đãn 莫mạc 違vi 其kỳ 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 責trách 次thứ 第đệ 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

前tiền 說thuyết 無vô 有hữu 二nhị 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 亦diệc 謂vị 二nhị 心tâm 無vô 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 義nghĩa 。 欲dục 斷đoạn 如như 是thị 疑nghi 故cố 。 而nhi 作tác 是thị 論luận 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 耶da 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 或hoặc 有hữu 言ngôn 境cảnh 界giới 緣duyên 無vô 體thể 性tánh 。 為vi 止chỉ 彼bỉ 人nhân 如như 是thị 。 意ý 欲dục 分phân 明minh 境cảnh 界giới 緣duyên 有hữu 實thật 體thể 性tánh 故cố 作tác 此thử 論luận 。 問vấn 曰viết 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 答đáp 言ngôn 有hữu 。 此thử 言ngôn 便tiện 足túc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 說thuyết 若nhược 法pháp 是thị 彼bỉ 境cảnh 界giới 緣duyên 。 或hoặc 時thời 不bất 作tác 境cảnh 界giới 。 無vô 有hữu 是thị 事sự 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 生sanh 無vô 當đương 來lai 心tâm 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 所sở 以dĩ 說thuyết 者giả 。 欲dục 饒nhiêu 益ích 弟đệ 子tử 令linh 受thọ 義nghĩa 時thời 分phân 明minh 了liễu 了liễu 故cố 。 頗phả 有hữu 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 。 若nhược 發phát 意ý 思tư 惟duy 。 無vô 有hữu 未vị 來lai 。 問vấn 曰viết 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

邪tà 見kiến 生sanh 言ngôn 無vô 未vị 來lai 。 次thứ 後hậu 復phục 生sanh 邪tà 見kiến 。 言ngôn 無vô 過quá 去khứ 邪tà 見kiến 。 亦diệc 言ngôn 無vô 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 是thị 名danh 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 邪tà 見kiến 。 次thứ 生sanh 身thân 見kiến 。 身thân 見kiến 復phục 計kế 過quá 去khứ 邪tà 見kiến 為vi 我ngã 。 如như 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 計kế 斷đoạn 常thường 亦diệc 如như 是thị 。 見kiến 取thủ 計kế 過quá 去khứ 勝thắng 第đệ 一nhất 。 戒giới 取thủ 計kế 淨tịnh 能năng 至chí 解giải 脫thoát 計kế 是thị 乘thừa 疑nghi 猶do 豫dự 計kế 二nhị 里lý 。 想tưởng 受thọ 計kế 好hảo/hiếu 妙diệu 適thích 意ý 。 恚khuể 計kế 不bất 好hảo/hiếu 妙diệu 不bất 適thích 意ý 。 慢mạn 計kế 自tự 高cao 自tự 舉cử 。 無vô 明minh 於ư 彼bỉ 。 愚ngu 冥minh 不bất 知tri 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 。 染nhiễm 污ô 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 善thiện 心tâm 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

如như 正chánh 見kiến 計kế 過quá 去khứ 。 是thị 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 無vô 我ngã 因nhân 集tập 有hữu 緣duyên 。 是thị 有hữu 是thị 性tánh 分phần/phân 。 是thị 有hữu 因nhân 是thị 有hữu 緣duyên 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 。 善thiện 心tâm 邪tà 見kiến 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 心tâm 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

非phi 是thị 巧xảo 便tiện 。 非phi 是thị 不bất 巧xảo 便tiện 。 是thị 名danh 無vô 記ký 心tâm 邪tà 見kiến 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 若nhược 發phát 意ý 思tư 惟duy 有hữu 未vị 來lai 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

如như 正chánh 見kiến 生sanh 言ngôn 有hữu 未vị 來lai 。 次thứ 後hậu 生sanh 正chánh 見kiến 。 言ngôn 有hữu 過quá 去khứ 。 亦diệc 言ngôn 有hữu 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。 是thị 名danh 二nhị 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 身thân 見kiến 計kế 過quá 去khứ 正chánh 見kiến 為vi 我ngã 。 乃nãi 至chí 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 緣duyên 過quá 去khứ 正chánh 見kiến 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 發phát 意ý 思tư 惟duy 。 無vô 未vị 來lai 道đạo 。 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 復phục 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 說thuyết 有hữu 漏lậu 心tâm 相tương/tướng 緣duyên 。 今kim 欲dục 說thuyết 無vô 漏lậu 心tâm 相tương/tướng 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 發phát 意ý 思tư 惟duy 。 無vô 未vị 來lai 道đạo 。 此thử 心tâm 與dữ 邪tà 見kiến 相tương 應ứng 。 緣duyên 無vô 未vị 來lai 道đạo 。 後hậu 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 緣duyên 過quá 去khứ 法pháp 。 作tác 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 因nhân 集tập 有hữu 緣duyên 。 此thử 中trung 言ngôn 後hậu 時thời 者giả 。 遮già 一nhất 念niệm 。 遮già 相tương 續tục 。 不bất 限hạn 時thời 不bất 限hạn 身thân 。 不bất 限hạn 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 不bất 限hạn 時thời 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 初sơ 夜dạ 謗báng 道đạo 中trung 夜dạ 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 中trung 夜dạ 謗báng 道đạo 後hậu 夜dạ 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 或hoặc 有hữu 後hậu 夜dạ 謗báng 道đạo 晝trú 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 有hữu 晝trú 謗báng 道đạo 夜dạ 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 或hoặc 有hữu 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 謗báng 道đạo 。 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 如như 是thị 半bán 月nguyệt 一nhất 月nguyệt 。 一nhất 時thời 一nhất 歲tuế 。 乃nãi 至chí 一nhất 身thân 。 當đương 知tri 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 發phát 意ý 思tư 惟duy 。 有hữu 未vị 來lai 道đạo 。 此thử 心tâm 與dữ 正chánh 見kiến 相tương 應ứng 。 緣duyên 有hữu 未vị 來lai 道đạo 。 次thứ 後hậu 生sanh 無vô 漏lậu 道Đạo 。 緣duyên 過quá 去khứ 正chánh 見kiến 。 是thị 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 因nhân 集tập 有hữu 緣duyên 。 如như 是thị 正chánh 見kiến 。 緣duyên 未vị 來lai 道đạo 。 未vị 來lai 道đạo 生sanh 。 還hoàn 緣duyên 正chánh 見kiến 。 是thị 名danh 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 後hậu 時thời 者giả 如như 說thuyết 。 總tổng 相tương/tướng 觀quán 後hậu 。 能năng 入nhập 聖thánh 道Đạo 者giả 。 遮già 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 不bất 限hạn 相tương 續tục 。 不bất 限hạn 時thời 不bất 限hạn 身thân 。 乃nãi 至chí 不bất 限hạn 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 已dĩ 來lai 。 如như 說thuyết 三tam 種chủng 正chánh 觀quán 。 後hậu 能năng 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 不bất 限hạn 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 乃nãi 至chí 不bất 限hạn 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 已dĩ 來lai 。 如như 二nhị 知tri 他Tha 心Tâm 智Trí 。 亦diệc 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 復phục 作tác 此thử 論luận 。

答đáp 曰viết 。

前tiền 說thuyết 己kỷ 身thân 相tướng 緣duyên 法pháp 。 今kim 欲dục 說thuyết 他tha 身thân 相tướng 緣duyên 法pháp 故cố 。 如như 二nhị 知tri 他tha 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 此thử 中trung 為vi 說thuyết 何hà 等đẳng 。 二nhị 知tri 他tha 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

此thử 中trung 說thuyết 根căn 同đồng 。 同đồng 利lợi 根căn 。 同đồng 中trung 根căn 。 同đồng 下hạ 根căn 。 同đồng 是thị 初sơ 禪thiền 地địa 他tha 心tâm 智trí 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。 地địa 他tha 心tâm 智trí 。 同đồng 有hữu 漏lậu 。 同đồng 無vô 漏lậu 。 同đồng 是thị 法pháp 智trí 分phần/phân 。 同đồng 是thị 比tỉ 智trí 分phần/phân 。 問vấn 曰viết 。 彼bỉ 云vân 何hà 相tương/tướng 緣duyên 。

答đáp 曰viết 。

俱câu 緣duyên 彼bỉ 心tâm 。 不bất 緣duyên 彼bỉ 心tâm 所sở 緣duyên 。 若nhược 緣duyên 心tâm 所sở 緣duyên 。 是thị 則tắc 自tự 緣duyên 心tâm 。 不bất 名danh 緣duyên 他tha 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 此thử 中trung 為vi 說thuyết 何hà 等đẳng 。 知tri 他Tha 心Tâm 智Trí 。

答đáp 曰viết 。

此thử 中trung 說thuyết 得đắc 證chứng 他tha 心tâm 智trí 通thông 者giả 。 問vấn 曰viết 。 亦diệc 更cánh 有hữu 餘dư 能năng 知tri 他tha 心tâm 智trí 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 作tác 經kinh 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 是thị 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 中trung 說thuyết 名danh 義nghĩa 俱câu 好hảo/hiếu 者giả 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 體thể 性tánh 是thị 通thông 。 若nhược 體thể 性tánh 是thị 修tu 。 若nhược 是thị 離ly 欲dục 得đắc 。 若nhược 是thị 四tứ 支chi 五ngũ 支chi 禪thiền 果quả 。 此thử 中trung 說thuyết 之chi 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 若nhược 智trí 知tri 他tha 心tâm 。 如như 實thật 無vô 謬mậu 是thị 中trung 說thuyết 之chi 。 因nhân 此thử 事sự 故cố 。 擾nhiễu 動động 智trí 海hải 。 如như 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 諸chư 數số 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 亦diệc 應ưng 分phân 別biệt 五ngũ 識thức 種chủng 界giới 善thiện 染nhiễm 污ô 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 彼bỉ 五ngũ 識thức 不bất 能năng 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 各các 行hành 境cảnh 界giới 故cố 。 意ý 識thức 能năng 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 苦Khổ 諦Đế 所sở 斷đoạn 心tâm 。 與dữ 集Tập 諦Đế 所sở 斷đoạn 心tâm 。 能năng 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 苦Khổ 諦Đế 所sở 斷đoạn 心tâm 。 與dữ 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 集Tập 諦Đế 所sở 斷đoạn 心tâm 。 與dữ 修tu 道Đạo 斷đoạn 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 滅Diệt 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 有hữu 漏lậu 緣duyên 使sử 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 亦diệc 能năng 緣duyên 無vô 漏lậu 緣duyên 使sử 。 無vô 漏lậu 緣duyên 使sử 不bất 能năng 緣duyên 有hữu 漏lậu 緣duyên 使sử 。 道Đạo 諦Đế 所sở 斷đoạn 有hữu 漏lậu 緣duyên 使sử 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 亦diệc 能năng 緣duyên 無vô 漏lậu 緣duyên 使sử 。 無vô 漏lậu 緣duyên 使sử 不bất 能năng 緣duyên 有hữu 漏lậu 緣duyên 使sử 。 無vô 漏lậu 緣duyên 使sử 於ư 道đạo 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 善thiện 不bất 善thiện 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 能năng 緣duyên 五ngũ 行hành 所sở 斷đoạn 心tâm 。 其kỳ 餘dư 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 不bất 斷đoạn 心tâm 。 如như 苦khổ 忍nhẫn 苦khổ 智trí 。 集tập 忍nhẫn 集tập 智trí 。 能năng 緣duyên 五ngũ 行hành 所sở 斷đoạn 心tâm 道đạo 緣duyên 道đạo 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 欲dục 界giới 不bất 繫hệ 法pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 欲dục 界giới 無vô 色sắc 界giới 無vô 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 及cập 不bất 繫hệ 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 善thiện 者giả 能năng 緣duyên 三tam 種chủng 。 善thiện 染nhiễm 污ô 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 染nhiễm 污ô 能năng 緣duyên 三tam 種chủng 。 善thiện 染nhiễm 污ô 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 善thiện 報báo 無vô 記ký 心tâm 緣duyên 三tam 種chủng 。 善thiện 染nhiễm 污ô 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 不bất 善thiện 報báo 無vô 記ký 無vô 展triển 轉chuyển 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 意ý 地địa 無vô 不bất 善thiện 報báo 無vô 記ký 。 如như 說thuyết 頗phả 業nghiệp 身thân 受thọ 受thọ 報báo 非phi 心tâm 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 諸chư 不bất 善thiện 業nghiệp 。 威uy 儀nghi 無vô 記ký 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

威uy 儀nghi 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 威uy 儀nghi 。 二nhị 是thị 威uy 儀nghi 心tâm 。 威uy 儀nghi 者giả 謂vị 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 威uy 儀nghi 心tâm 者giả 能năng 起khởi 威uy 儀nghi 心tâm 是thị 也dã 。 四tứ 識thức 是thị 威uy 儀nghi 方phương 便tiện 。 非phi 起khởi 威uy 儀nghi 心tâm 。 意ý 識thức 是thị 威uy 儀nghi 方phương 便tiện 。 亦diệc 是thị 起khởi 威uy 儀nghi 心tâm 。 彼bỉ 四tứ 識thức 能năng 緣duyên 威uy 儀nghi 。 不bất 能năng 緣duyên 起khởi 威uy 儀nghi 心tâm 。 意ý 識thức 能năng 緣duyên 威uy 儀nghi 亦diệc 能năng 緣duyên 起khởi 威uy 儀nghi 心tâm 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 因nhân 威uy 儀nghi 心tâm 更cánh 生sanh 意ý 識thức 。 能năng 緣duyên 十thập 二nhị 入nhập 。 是thị 能năng 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 工công 巧xảo 無vô 記ký 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

工công 巧xảo 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 工công 巧xảo 。 二nhị 是thị 工công 巧xảo 心tâm 。 工công 巧xảo 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 工công 巧xảo 心tâm 者giả 能năng 起khởi 工công 巧xảo 心tâm 者giả 是thị 。 五ngũ 識thức 是thị 工công 巧xảo 方phương 便tiện 。 非phi 起khởi 工công 巧xảo 心tâm 。 意ý 識thức 是thị 工công 巧xảo 方phương 便tiện 。 亦diệc 是thị 起khởi 工công 巧xảo 心tâm 。 五ngũ 識thức 能năng 緣duyên 工công 巧xảo 。 不bất 能năng 緣duyên 起khởi 工công 巧xảo 心tâm 。 意ý 識thức 能năng 緣duyên 工công 巧xảo 。 亦diệc 能năng 緣duyên 起khởi 工công 巧xảo 心tâm 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 因nhân 工công 巧xảo 心tâm 更cánh 生sanh 意ý 識thức 。 能năng 緣duyên 十thập 二nhị 入nhập 。 是thị 能năng 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 邪tà 見kiến 。 或hoặc 以dĩ 因nhân 謗báng 果quả 。 或hoặc 以dĩ 果quả 謗báng 因nhân 。 或hoặc 不bất 以dĩ 果quả 謗báng 因nhân 。 或hoặc 不bất 以dĩ 因nhân 謗báng 果quả 。 云vân 何hà 以dĩ 因nhân 謗báng 果quả 。 如như 說thuyết 此thử 善thiện 惡ác 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 。 云vân 何hà 以dĩ 果quả 謗báng 因nhân 。 如như 說thuyết 是thị 人nhân 諸chư 所sở 受thọ 報báo 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 云vân 何hà 不bất 以dĩ 果quả 謗báng 因nhân 。 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 云vân 何hà 不bất 以dĩ 因nhân 謗báng 果quả 。 如như 說thuyết 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 是thị 名danh 不bất 以dĩ 因nhân 謗báng 果quả 。 此thử 邪tà 見kiến 苦Khổ 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 先tiên 說thuyết 二nhị 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 者giả 此thử 中trung 說thuyết 二nhị 緣duyên 義nghĩa 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 境cảnh 界giới 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 。 此thử 中trung 不bất 說thuyết 次thứ 第đệ 緣duyên 威uy 勢thế 緣duyên 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 作tác 經kinh 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 義nghĩa 以dĩ 入nhập 彼bỉ 所sở 說thuyết 中trung 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 若nhược 說thuyết 因nhân 緣duyên 當đương 知tri 。 已dĩ 說thuyết 次thứ 第đệ 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 說thuyết 二nhị 心tâm 無vô 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 當đương 知tri 二nhị 心tâm 亦diệc 無vô 次thứ 第đệ 緣duyên 。 若nhược 說thuyết 境cảnh 界giới 緣duyên 。 當đương 知tri 亦diệc 說thuyết 威uy 勢thế 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 說thuyết 二nhị 心tâm 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 當đương 知tri 二nhị 心tâm 亦diệc 展triển 轉chuyển 威uy 勢thế 緣duyên 。 是thị 名danh 已dĩ 入nhập 彼bỉ 所sở 說thuyết 中trung 。

阿A 毘Tỳ 曇Đàm 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ