KINH MA HA BÁT NHÃ BA LA MẬT
    Hán dịch: Pháp Sư Cưu-Ma-La-Thập
    Việt dịch: Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh

     

    QUYỂN THỨ TƯ

    PHẨM PHÚ LÂU NA 
    THỨ MƯỜI LĂM

    Ngài Phú Lâu Na Ða La Ni Tử bạch đức Phật: “Bạch đức Thế Tôn! Con cũng thích nói sở dĩ mà Bồ Tát được gọi là đại Bồ Tát”.

    Ðức Phật bảo Ngài Phú Lâu Na: “Ông cứ nói”.

    Ngài Phú Lâu Na nói: “Bồ Tát nầy đại thệ trang nghiêm, Bồ Tát nầy phát xu Ðại thừa, Bồ Tát nầy ngồi nơi Ðại thừa, nên Bồ Tát nầy được gọi là đại Bồ Tát”.

    Ngài Xá Lợi Phất hỏi: “Thế nào gọi là đại thệ trang nghiêm?”
    Ngài Phú Lâu Na nói: “Ðại Bồ Tát chẳng phân biệt là vì bao nhiêu người mà an trụ Ðàn na ba la mật và thật hành Ðàn na ba la mật. Mà chính là vì tất cả chúng sanh mà đại Bồ Tát an trụ Ðàn na ba la mật và thật hành Ðàn na ba la mật.

    Như Ðàn na ba la mật, về Thi la, Sằn đề, Tỳ lê gia, Thiền na và Bát nhã ba la mật cũng vậy. Chẳng phải vì bao nhiêu người, mà chính là vì tất cả chúng sanh mà đại Bồ Tát an trụ Bát nhã ba la mật và thật hành Bát nhã ba la mật.

    Ðại Bồ Tát đại thệ trang nghiêm, chẳng hạn cuộc trong một số chúng sanh. Chẳng nghĩ rằng tôi sẽ cứu độ những người nầy mà chẳng độ các người kia. Cũng chẳng nói rằng tôi sẽ làm cho những người nầy đến Vô thượng Bồ đề còn những người kia thời không. Ðại Bồ Tát vì tất cả chúng sanh mà đại thệ trang nghiêm.

    Ðại Bồ Tát lại nghĩ rằng tôi sẽ tự đầy đủ Ðàn na ba la mật nhẫn đến tự đầy đủ Bát nhã ba la mật, cũng làm cho tất cả chúng thật hành sáu ba la mật.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Lúc thật hành Ðàn na ba la mật, đại Bồ Tát có bố thí bao nhiêu đều đúng với tâm nhứt thiết trí, cùng chung với tất cả chúng sanh hướng về Vô thượng Bồ đề. Ðây là Ðàn na ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc đại Bồ Tát thật hành Ðàn na ba la mật.

    Lúc thật hành Ðàn na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí, chẳng hướng đến quả Thanh Văn, Bích Chi Phật. Ðây gọi là Thi la ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Ðàn na ba la mật.

    Lúc thật hành Ðàn na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí. Tin chịu ưa thích nơi pháp bố thí nầy. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Ðàn na ba la mật.

    Lúc thật hành Ðàn na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí. Luôn siêng năng bố thí như vậy không thôi nghĩ. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Ðàn na ba la mật.

    Lúc thật hành Ðàn na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí. Thường nhiếp tâm chẳng để móng tâm thanh Văn, Bích Chi Phật. Ðây gọi là Thiền na ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Ðàn na ba la mật.

    Lúc thật hành Ðàn na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí. Quán các pháp như ảo. Chẳng thấy có người thí, chẳng thấy có vật cho, chẳng thấy có người thọ. Ðây gọi là Bát nhã ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc đại Bồ Tát thật hành Ðàn na ba la mật.

    Ðại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, chẳng lấy, chẳng được những tướng của ba la mật, phải biết đó là đại Bồ Tát đại thệ trang nghiêm.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Lúc thật hành Thi la ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí, cùng chung với tất cả chúng sanh hướng về Vô thượng Bồ đề. Ðây gọi là đại Bồ Tát Ðàn na ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Thi la ba la mật.

    Lúc thật hành? Thi la ba la mật, đối với các pháp nầy, đại Bồ Tát tin chịu ưa thích. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành thi la ba la mật.

    Lúc thật hành Thi la ba la mật, đại Bồ Tát siêng tu chẳng nghĩ. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Thi la ba la mật.

    Lúc thật hành Thi la ba la mật đại Bồ Tát chẳng nhiếp thọ tâm Thanh Văn, Bích Chi Phật. Ðây gọi là Thiền na ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành Thi la ba la mật.

    Lúc thật hành Thi la ba la mật, đại Bồ Tát quán tất cả pháp như ảo, cũng chẳng nghĩ nhớ có giới luật nầy, vì pháp dụng vô sở đắc vậy. Ðây gọi là Bát nhã ba la mật đại thệ trang nghiêm lúc thật hành thi la ba la mật.

    Ðại Bồ Tát lúc thật hành Thi la ba la mật, nhiếp cả năm ba la mật kia nên gọi là đại thệ trang nghiêm.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Lúc thật hành Sằn đề ba la mật, đại Bồ Tát cùng chung với tất cả chúng sanh hướng về vô thượng Bồ đề. Ðây gọi là Ðàn na ba la mật lúc thật hành Sằn đề ba la mật.

    Lúc thật hành? Sằn đề ba la mật, đại Bồ Tát chỉ thọ tâm nhứt thiết trí mà chẳng thọ tâm Thanh Văn, Bích Chi Phật. Ðây gọi là Thi la ba la mật lúc thật hành Sằn đề ba la mật.

    Lúc thật hành Sằn đề ba la mật, đại Bồ Tát thân tâm tinh tấn chẳng thôi nghĩ đúng với tâm nhứt thiết trí. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật lúc thật hành Sằn đề ba la mật.

    Lúc thật hành Sằn đề ba la mật, đại Bồ Tát nhiếp tâm một chỗ, dầu có bị đau khổ cũng chẳng tán loạn. Ðây gọi là Thiền na ba la mật lúc thật hành Sằn đề ba la mật.

    Lúc thật hành Sằn đề ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, quán các pháp rỗng không, chẳng có tác giả, chẳng có thọ giả, dầu bị người mắng nhiếc, chém đâm, tâm Bồ Tát như ảo, như mộng. Ðây gọi là Bát nhã ba la mật lúc thật hành Sằn đề ba la mật.

    Ðại Bồ Tát lúc thật hành Sằn đề ba la mật nhiếp cả các môn ba la mật kia nên gọi là đại thệ trang nghiêm.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí, chẳng để thân tâm giải đãi. Ðây gọi là Ðàn na ba la mật lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật.

    Lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật, đại Bồ Tát thỉ chung vẫn trì giới thanh tịnh đầy đủ. Ðây gọi là Thi la ba la mật lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật.

    Lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà tu hành nhẫn nhục. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật.

    Lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà nhiếp tâm ly dục nhập các môn thiền định. Ðây gọi là Thiền na ba la mật lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật.

    Lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, chẳng chấp lấy tướng của các pháp, nơi tướng chẳng chấp lấy nầy cũng chẳng chấp trước. Ðây gọi là Bát nhã ba la mật lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật.

    Ðại Bồ Tát lúc thật hành Tỳ lê gia ba la mật nhiếp cả các môn ba la mật kia nên gọi là đại thệ trang nghiêm.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Lúc thật hành Thiền na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí. Tâm vẫn ở trong định không xao động. Ðây gọi là Ðàn na ba la mật lúc thật hành Thiền na ba la mật.

    Lúc thật hành Thiền na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà trì giới, do sức thiền định nên các pháp phá giới không xen vào được. Ðây gọi là Thi la ba la mật lúc thật hành Thiền na ba la mật.

    Lúc thật hành Thiền na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, vì sức từ bi tam muội nên nhẫn chịu tất cả khổ hại. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật lúc thật hành Thiền na ba la mật.

    Lúc thật hành Thiền na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, nơi thiền định chẳng ham, chẳng chấp, thường cầu tăng tiến từ một thiền đến một thiền. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật lúc thật hành Thiền na ba la mật.

    Lúc thật hành Thiền na ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết, không y chỉ nơi tất cả pháp, cũng chẳng thọ sanh theo thiền. Ðây gọi là Bát nhã ba la mật lúc thật hành Thiền na ba la mật.

    Ðại Bồ Tát lúc thật hành Thiền na ba la mật, nhiếp cả các môn ba la mật kia nên gọi là đại thệ trang nghiêm.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Lúc thật hành Bát nhã ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà bố thí, không lẫn tiếc những sở hữu trong thân, ngoài thân, chẳng thấy người cho, kẻ thọ và tài vật. Ðây gọi là Ðàn na ba la mật lúc thật hành Bát nhã ba la mật.

    Lúc thật hành Bát nhã ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí nên không thấy có hai sự trì giới và phá giới. Ðây gọi là Thi la ba la mật lúc thật hành Bát nhã ba la mật.

    Lúc thật hành Bát nhã ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, chẳng thấy kẻ mắng nhiếc, kẻ đánh đập, kẻ giết hại, cũng chẳng thấy dùng pháp không nầy để nhẫn nhục. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật lúc thật hành Bát nhã ba la mật.

    Lúc thật hành Bát nhã ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí, quán các pháp rốt ráo không cho tâm đại bi mà tinh cần thật hành các pháp hạnh. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật.

    Lúc thật hành Bát nhã ba la mật, đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà nhập thiền định, quán các thiền định ly tướng, tướng không, tướng vô tướng, tướng vô tác. Ðây gọi là Thiền na ba la mật lúc thật hành Bát nhã ba la mật.

    Ðại Bồ Tát lúc thật hành Bát nhã ba la mật, nhiếp cả năm môn ba la mật kia nên gọi là đai thệ trang nghiêm

    Bồ Tát đại thệ trang nghiêm nầy được chư Phật nười phương hoan hỉ xưng danh giữa đại chúng để ca ngợi rằng cõi nước đó có đại Bồ Tát đó đại thệ trang nghiêm, thành tựu chúng? sanh, thành tựu Phật quốc”.

    Ngài Xá Lợi Phất hỏi: “Thế nào là đại Bồ Tát phát xu đại thừa?”

    Ngài Phú Lâu Na Di Ða La Ni Tử nói: “Lúc thật hành sáu ba la mật, đại Bồ Tát xa lìa ái dục cùng những pháp ác bất thiện, ly sanh hỉ lạc hữu giác hữu quán nhập sơ thiền, nhẫn đến xả niệm thanh tịnh nhập tứ thiền, dùng tâm từ bi hỉ xả quảng đại vô nhị vô lượng khắp cùng một phương nhẫn đến mười phương tất cả thế gian. Lúc nhập thiền, xuất thiền, Bồ Tát nầy đem các thiền, các vô lượng tâm cùng chung với tất cả chúng sanh hướng đến nhứt thiết trí. Ðây gọi là đại Bồ Tát Thiền na ba la mật phát xu Ðại thừa.

    Bồ Tát nầy an trụ trong thiền vô lượng tâm nghĩ rằng tôi sẽ được nhứt thiết chủng trí vì dứt sạch phiền não cho tất cả chúng sanh nên sẽ vì họ mà thuyết pháp. Ðây gọi là Ðàn na ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành Thiền na ba la mật.

    Nếu đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà tu tứ thiền? Và trụ trong tứ thiền chẳng nạp thọ tâm Thanh Văn, Bích Chi Phật. Ðây gọi là Thi la ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành Thiền na ba la mật.

    Nếu đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí nhập các thiền mà nghĩ rằng tôi vì dứt phiền não cho tất cả chúng sanh nên sẽ thuyết pháp, nơi đây nhẫn thọ ưa thích. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành Thiền na ba la mật.

    Nếu đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí nhập các thiền, bao nhiêu thiện căn đều hướng về nhứt thiết trí, siêng tu không thôi nghỉ. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành Thiền na ba la mật.

    Nếu đại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí nhập tứ thiền, quán tướng vô thường, tướng khổ, tướng vô ngã, tướng không? , tướng vô tướng, tướng vô tác, cùng chung với tất cả chúng sanh hướng về nhứt thiết trí. Ðây gọi là Bát nhã ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành Thiền na ba la mật.

    Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa vậy.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát phát xu Ðại thừa thật hành từ tâm nghĩ rằng tôi sẽ làm cho tất cả chúng sanh được an lạc. Nhập bi tâm nghĩ rằng tôi sẽ cứu tế tất cả chúng sanh. Nhập hỉ tâm nghĩ rằng tôi sẽ độ tất cả chúnh sanh. Nhập xã tâm nghĩ rằng tôi sẽ làm cho tất cả chúng sanh được lậu tận. Ðây gọi là Ðàn na ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm.

    Ðại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm tam muội nầy chỉ hướng về nhứt thiết trí mà chẳng hướng đến Thanh Văn, Bích Chi Phật. Ðây gọi là Thi la ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm.

    Ðại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm chẳng ham quả Thanh Văn, Bích Chi Phật, chỉ nhẫn thọ ưa thích nhất thiết trí. Ðây gọi là Sằn đề ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm.

    Ðại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà thật hành tứ vô lượng tâm chỉ thật hiện hạnh thanh tịnh. Ðây gọi là Tỳ lê gia ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm.

    Ðại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí nhập vô lượng tâm tam muội, cũng chẳng thọ sanh theo thiền vô lượng tâm. Ðây gọi là phương tiện Bát nhã ba la mật lúc đại Bồ Tát thật hành tứ vô lượng tâm.

    Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa vậy.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát đúng với tâm nhứt thiết trí mà tu tứ niệm xứ đến bát thánh đạo phần, đúng với tâm nhứt thiết trí mà tu ba môn giải thoát đến mười tám pháp bất cộng. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát trí huệ trong nội không, vì pháp dụng vô sở đắc vậy. Nhẫn đến trí huệ trong vô pháp hữu pháp không, vì pháp dụng vô sở đắc vậy. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại Thừa.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! trong tất cả pháp, đại Bồ Tát trí huệ chẳng loạn, chẳng định. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát trí huệ chẳng phải thường, chẳng phải vô thường, trí huệ chẳng phải lạc, chẳng phải khổ, chẳng phải thiệt, chẳng phải không hư, chẳng phải ngã, chẳng phải vô ngã. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa, vì pháp dụng vô sở đắc vậy.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát trí huệ chẳng đi trong ba thời gian quá khứ, hiện tại, vị lai, cũng chẳng phải là chẳng biết rõ ba thời gian. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa, vì pháp dụng vô sở đắc vậy.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát trí huệ chẳng đi trong ba cõi Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, cũng chẳng phải là chẳng biết rõ ba cõi, vì pháp dụng vô sở đắc vậy. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa.

    Lại nầy Ngài Xá Lợi Phất! Ðại Bồ Tát trí huệ chẳng đi trong pháp thế gian, pháp xuất thế gian, pháp hữu vi, pháp vô vi, pháp hữu lậu, pháp vô lậu, cũng chẳng phải là chẳng biết rõ tất cả pháp, vì pháp dụng vô sở đắc vậy. Ðây gọi là đại Bồ Tát phát xu Ðại thừa”.