Chú Đại Thừa Nhập Lăng Già Kinh – Quyển 4

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh
Quyển 4
宋Tống 寶Bảo 臣Thần 述Thuật

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 卷quyển 第đệ 四tứ

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 成thành 大đại 修tu 行hành 。因nhân 上thượng 入nhập 三tam 解giải 脫thoát 。門môn 疾tật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。故cố 大đại 慧tuệ 請thỉnh 如Như 來Lai 說thuyết 如như 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。所sở 修tu 行hành 法Pháp 。無vô 漏lậu 方phương 便tiện 。

佛Phật 言ngôn 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 則tắc 得đắc 名danh 為vi 。大đại 修tu 行hành 者giả 。如Như 來Lai 言ngôn 具cụ 四tứ 方phương 便tiện 能năng 成thành 就tựu 大đại 修tu 行hành 。此thử 舉cử 四tứ 名danh 。下hạ 自tự 徵trưng 釋thích 。

大đại 慧tuệ 云vân 何hà 觀quán 察sát 。自tự 心tâm 所sở 現hiện (# 至chí 如như 是thị 觀quán 察sát 。自tự 心tâm 所sở 現hiện 。此thử 謂vị 三tam 界giới 依y 正chánh 等đẳng 法pháp 。唯duy 是thị 自tự 心tâm 過quá 習tập 所sở 熏huân 。分phân 別biệt 隨tùy 入nhập 之chi 所sở 現hiện 者giả 如như 起khởi 信tín 論luận 云vân 。以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 從tùng 心tâm 起khởi 。妄vọng 念niệm 而nhi 生sanh 也dã 。如như 是thị 觀quán 察sát 。名danh 為vi 正chánh 觀quán 。

大đại 慧tuệ 云vân 何hà 得đắc 離ly 。生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến (# 至chí )# 轉chuyển 所sở 依y 止chỉ 獲hoạch 意ý 生sanh 身thân 。遠viễn 離ly 生sanh 見kiến 者giả 。謂vị 七thất 地địa 滿mãn 功công 用dụng 位vị 畢tất 。於ư 二nhị 種chủng 生sanh 中trung 。而nhi 能năng 離ly 彼bỉ 相tương 生sanh 見kiến 也dã 。證chứng 如như 幻huyễn 性tánh 。住trụ 第đệ 八Bát 地Địa 。了liễu 心tâm 識thức 等đẳng 。得đắc 意ý 生sanh 身thân 者giả 。即tức 無vô 功công 用dụng 道đạo 。覺giác 法pháp 自tự 性tánh 意ý 生sanh 身thân 也dã 。

大đại 慧tuệ 言ngôn 世Thế 尊Tôn 以dĩ 何hà 因nhân 。緣duyên 名danh 意ý 生sanh 身thân 。因nhân 上thượng 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。既ký 云vân 轉chuyển 所sở 依y 識thức 。云vân 何hà 復phục 名danh 意ý 生sanh 身thân 。故cố 問vấn 意ý 生sanh 身thân 者giả 何hà 因nhân 緣duyên 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 意ý 生sanh 身thân 者giả (# 至chí )# 得đắc 遠viễn 離ly 於ư 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 。意ý 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 取thủ 意ý 為ví 喻dụ 。一nhất 迅tấn 疾tật 。二nhị 無vô 礙ngại 。三tam 遍biến 到đáo 。以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 得đắc 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。現hiện 形hình 十thập 方phương 以dĩ 化hóa 眾chúng 生sanh 。亦diệc 有hữu 此thử 三tam 義nghĩa 也dã 。從tùng 意ý 生sanh 身thân 者giả 亦diệc 復phục 如như 是thị 已dĩ 下hạ 。以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 可khả 知tri 。

大đại 慧tuệ 云vân 何hà 觀quán 外ngoại 法pháp 無vô 性tánh (# 至chí )# 汝nhữ 應ưng 如như 是thị 勤cần 加gia 修tu 學học 。此thử 明minh 修tu 四tứ 如như 實thật 行hạnh 。成thành 上thượng 四tứ 種chủng 法Pháp 門môn 。謂vị 觀quán 自tự 心tâm 所sở 現hiện 行hành 。成thành 上thượng 一nhất 切thiết 法pháp 空không 門môn 也dã 。遠viễn 離ly 生sanh 住trụ 滅diệt 見kiến 行hành 。成thành 上thượng 無vô 生sanh 法Pháp 門môn 也dã 。善thiện 知tri 外ngoại 法pháp 無vô 性tánh 行hành 。成thành 上thượng 無vô 自tự 性tánh 法pháp 門môn 也dã 。專chuyên 求cầu 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 行hành 。成thành 上thượng 無vô 二nhị 門môn 也dã 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。成thành 就tựu 四tứ 法Pháp 。得đắc 修tu 行hành 者giả 如như 實thật 大đại 方phương 便tiện 。故cố 勸khuyến 汝nhữ 。當đương 勤cần 行hành 修tu 學học 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 不bất 妄vọng 執chấp 諸chư 法pháp 漸tiệm 生sanh 頓đốn 生sanh 。因nhân 上thượng 見kiến 妄vọng 想tưởng 緣duyên 生sanh 於ư 三tam 界giới 。故cố 大đại 慧tuệ 舉cử 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 以dĩ 請thỉnh 問vấn 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 一nhất 切thiết 法pháp 因nhân 緣duyên 生sanh (# 至chí )# 是thị 名danh 外ngoại 緣duyên 前tiền 後hậu 轉chuyển 生sanh 。言ngôn 泥nê 團đoàn 為vi 因nhân 。水thủy 杖trượng 等đẳng 為vi 緣duyên 。而nhi 成thành 於ư 瓶bình 為vi 果quả 。如như 泥nê 瓶bình 因nhân 果quả 既ký 爾nhĩ 。例lệ 餘dư 縷lũ 疊điệp 等đẳng 四tứ 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。皆giai 以dĩ 縷lũ 草thảo 種chủng 酪lạc 為vi 其kỳ 因nhân 。疊điệp 席tịch 牙nha 酥tô 為vi 果quả 。緣duyên 義nghĩa 可khả 知tri 。是thị 名danh 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。必tất 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 展triển 轉chuyển 而nhi 生sanh 。謂vị 親thân 起khởi 者giả 為vi 因nhân 。疎sơ 助trợ 者giả 為vi 緣duyên 也dã 。

內nội 者giả 謂vị 無vô 明minh 愛ái 業nghiệp 等đẳng (# 至chí )# 此thử 但đãn 愚ngu 夫phu 之chi 所sở 分phân 別biệt 。內nội 緣duyên 者giả 。謂vị 以dĩ 無vô 明minh 愛ái 業nghiệp 等đẳng 。為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。生sanh 陰ấm 界giới 入nhập 身thân 名danh 之chi 為vi 果quả 。但đãn 是thị 愚ngu 夫phu 。虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。各các 見kiến 差sai 別biệt 。廣quảng 如như 中trung 論luận 破phá 因nhân 緣duyên 品phẩm 。所sở 明minh 然nhiên 外ngoại 由do 內nội 變biến 。本bổn 末mạt 相tương/tướng 收thu 。為vi 一nhất 緣duyên 起khởi 。

大đại 慧tuệ 因nhân 有hữu 六lục 種chủng 謂vị 當đương 有hữu 因nhân (# 至chí )# 觀quán 待đãi 因nhân 。上thượng 通thông 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 竟cánh 。自tự 下hạ 。別biệt 說thuyết 六lục 種chủng 因nhân 。及cập 四tứ 種chủng 緣duyên 。皆giai 是thị 愚ngu 夫phu 自tự 所sở 分phân 別biệt 。

大đại 慧tuệ 當đương 有hữu 因nhân 者giả 謂vị 內nội 外ngoại 法pháp 作tác 因nhân 生sanh 果quả 。言ngôn 後hậu 果quả 起khởi 時thời 名danh 為vi 當đương 有hữu 。即tức 是thị 現hiện 在tại 作tác 因nhân 。當đương 來lai 得đắc 果quả 。名danh 當đương 有hữu 因nhân 也dã 。

相tương/tướng 屬thuộc 因nhân 者giả 謂vị 內nội 外ngoại 法pháp 作tác 所sở 緣duyên 生sanh 果quả 蘊uẩn 種chủng 子tử 等đẳng 。謂vị 作tác 攀phàn 緣duyên 已dĩ 。內nội 外ngoại 法pháp 生sanh 。能năng 所sở 因nhân 果quả 更cánh 相tương 屬thuộc 故cố 。蘊uẩn 果quả 也dã 種chủng 子tử 因nhân 也dã 。

相tương/tướng 因nhân 者giả 作tác 無vô 間gian 相tương 生sanh 相tương 續tục 果quả 。言ngôn 互hỗ 為vi 果quả 相tương/tướng 。相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。名danh 為vi 相tương/tướng 因nhân 。對đối 法pháp 論luận 云vân 。俱câu 有hữu 互hỗ 為vi 果quả 。如như 大đại 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 。心tâm 於ư 心tâm 隨tùy 轉chuyển 。謂vị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。於ư 有hữu 為vi 法pháp 。有hữu 為vi 法pháp 於ư 有hữu 為vi 相tướng 。心tâm 於ư 隨tùy 心tâm 法pháp 。隨tùy 心tâm 法pháp 於ư 心tâm 。互hỗ 為vi 果quả 故cố 。亦diệc 名danh 俱câu 有hữu 因nhân 也dã 。

能năng 作tác 因nhân 者giả 謂vị 作tác 增tăng 上thượng 而nhi 生sanh 於ư 果quả 。如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。唯duy 除trừ 自tự 體thể 。以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。為vi 能năng 作tác 因nhân 。由do 彼bỉ 生sanh 時thời 無vô 障chướng 住trụ 故cố 。譬thí 如như 國quốc 人nhân 。以dĩ 其kỳ 輪Luân 王Vương 不bất 為vi 損tổn 害hại 。咸hàm 作tác 是thị 言ngôn 。我ngã 因nhân 輪Luân 王Vương 而nhi 得đắc 安an 樂lạc 。

顯hiển 了liễu 因nhân 者giả 謂vị 分phân 別biệt 生sanh 能năng 顯hiển 境cảnh 相tướng 如như 燈đăng 照chiếu 物vật 。言ngôn 妄vọng 想tưởng 事sự 生sanh 已dĩ 能năng 顯hiển 境cảnh 相tướng 。能năng 所sở 因nhân 果quả 互hỗ 相tương 發phát 明minh 。如như 燈đăng 照chiếu 物vật 。

觀quán 待đãi 因nhân 者giả 謂vị 滅diệt 時thời 相tương/tướng 屬thuộc 斷đoạn 無vô 妄vọng 想tưởng 生sanh 。如như 長trường 短đoản 高cao 下hạ 互hỗ 相tương 因nhân 。待đãi 因nhân 果quả 亦diệc 然nhiên 。因nhân 滅diệt 果quả 起khởi 故cố 名danh 滅diệt 時thời 相tương/tướng 屬thuộc 斷đoạn 。不bất 見kiến 妄vọng 想tưởng 法pháp 生sanh 。

大đại 慧tuệ 此thử 是thị 愚ngu 夫phu 自tự 所sở 分phân 別biệt 至chí )# 求cầu 其kỳ 因nhân 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。自tự 下hạ 破phá 計kế 六lục 種chủng 因nhân 緣duyên 生sanh 。是thị 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。若nhược 言ngôn 頓đốn 生sanh 者giả 。則tắc 能năng 所sở 因nhân 果quả 無vô 別biệt 。何hà 有hữu 因nhân 相tương/tướng 。若nhược 漸tiệm 生sanh 者giả 求cầu 其kỳ 體thể 相tướng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。如như 未vị 生sanh 子tử 云vân 何hà 名danh 父phụ 。言ngôn 未vị 生sanh 子tử 不bất 得đắc 名danh 父phụ 。此thử 之chi 一nhất 喻dụ 俱câu 破phá 二nhị 見kiến 。若nhược 因nhân 果quả 同đồng 時thời 頓đốn 生sanh 者giả 。則tắc 如như 父phụ 子tử 齊tề 體thể 。尊tôn 卑ty 莫mạc 辨biện 。若nhược 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。則tắc 父phụ 先tiên 子tử 後hậu 。子tử 若nhược 定định 後hậu 父phụ 稱xưng 何hà 從tùng 。以dĩ 此thử 責trách 之chi 。二nhị 見kiến 都đô 喪táng 。父phụ 喻dụ 因nhân 。子tử 喻dụ 果quả 。又hựu 云vân 如như 無vô 父phụ 故cố 不bất 得đắc 名danh 子tử 。前tiền 分phần/phân 已dĩ 滅diệt 故cố 。後hậu 分phần/phân 不bất 得đắc 次thứ 第đệ 名danh 。

諸chư 計kế 度độ 人nhân 言ngôn 以dĩ 因nhân 緣duyên (# 至chí )# 皆giai 是thị 妄vọng 情tình 執chấp 著trước 相tương/tướng 故cố 。此thử 說thuyết 妄vọng 計kế 四tứ 緣duyên 生sanh 者giả 。謂vị 親thân 能năng 辨biện 果quả 名danh 曰viết 因nhân 緣duyên 。更cánh 相tương 依y 故cố 謂vị 所sở 緣duyên 緣duyên 。前tiền 後hậu 開khai 導đạo 稱xưng 為vi 次thứ 第đệ 。不bất 礙ngại 生sanh 義nghĩa 故cố 云vân 增tăng 上thượng 。諸chư 計kế 度độ 人nhân 。以dĩ 是thị 四tứ 緣duyên 能năng 所sở 生sanh 法pháp 相tướng 繫hệ 屬thuộc 次thứ 第đệ 生sanh 者giả 。皆giai 不bất 可khả 得đắc 。唯duy 是thị 心tâm 量lượng 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 相tương/tướng 故cố 。四tứ 緣duyên 廣quảng 義nghĩa 。如như 唯duy 識thức 論luận 所sở 明minh 。

大đại 慧tuệ 漸tiệm 次thứ 與dữ 頓đốn 皆giai 悉tất 不bất 生sanh 。至chí )# 漸tiệm 頓đốn 生sanh 見kiến 。佛Phật 昔tích 方phương 便tiện 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。以dĩ 破phá 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 無vô 因nhân 邪tà 因nhân 。又hựu 說thuyết 緣duyên 生sanh 無vô 我ngã 。破phá 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 我ngã 。如như 下hạ 偈kệ 云vân 。為vi 遮già 於ư 能năng 作tác 。說thuyết 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。為vi 遮già 於ư 常thường 過quá 說thuyết 緣duyên 是thị 無vô 常thường 。今kim 此thử 會hội 令linh 捨xả 權quyền 乘thừa 。達đạt 唯duy 心tâm 現hiện 。故cố 結kết 破phá 云vân 。應ưng 離ly 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 相tương/tướng 中trung 。頓đốn 漸tiệm 生sanh 見kiến 。然nhiên 遮già 異dị 見kiến 。權quyền 實thật 教giáo 中trung 通thông 有hữu 三tam 說thuyết 。一nhất 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。異dị 外ngoại 道đạo 見kiến 。二nhị 知tri 從tùng 心tâm 現hiện 。捨xả 二nhị 乘thừa 見kiến 。三tam 唯duy 心tâm 性tánh 起khởi 。不bất 同đồng 權quyền 教giáo 。學học 者giả 應ưng 知tri 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 生sanh 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 。滅diệt 於ư 彼bỉ 諸chư 緣duyên 中trung 分phân 別biệt 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 生sanh 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 滅diệt 。但đãn 於ư 彼bỉ 不bất 實thật 諸chư 緣duyên 中trung 。妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。

非phi 遮già 諸chư 緣duyên 會hội 如như 是thị 滅diệt 復phục 生sanh 但đãn 止chỉ 於ư 凡phàm 愚ngu 妄vọng 情tình 之chi 所sở 著trước 。明minh 佛Phật 不bất 遮già 緣duyên 起khởi 滅diệt 復phục 生sanh 法pháp 。以dĩ 法pháp 自tự 性tánh 不bất 生sanh 故cố 。唯duy 為vi 斷đoạn 凡phàm 愚ngu 癡si 惑hoặc 妄vọng 想tưởng 所sở 計kế 著trước 故cố 。

緣duyên 中trung 法pháp 有hữu 無vô 是thị 悉tất 無vô 有hữu thọ 生sanh 習tập 氣khí 迷mê 轉chuyển 心tâm 從tùng 是thị 三tam 有hữu 現hiện 。言ngôn 緣duyên 起khởi 有hữu 無vô 一nhất 切thiết 。諸chư 法pháp 皆giai 無vô 生sanh 。唯duy 從tùng 自tự 心tâm 習tập 氣khí 迷mê 轉chuyển 。故cố 三tam 有hữu 現hiện 三tam 有hữu 者giả 。謂vị 欲dục 有hữu 。色sắc 有hữu 。無vô 色sắc 有hữu 也dã 。

本bổn 來lai 無vô 有hữu 。生sanh 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 。滅diệt (# 至chí )# 而nhi 說thuyết 有hữu 生sanh 滅diệt 。若nhược 離ly 二nhị 取thủ 一nhất 切thiết 妄vọng 見kiến 。則tắc 知tri 所sở 生sanh 法pháp 。能năng 生sanh 因nhân 緣duyên 。悉tất 皆giai 本bổn 無vô 。非phi 復phục 推thôi 之chi 使sử 無vô 也dã 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 於ư 二nhị 義nghĩa 中trung 。而nhi 得đắc 清thanh 淨tịnh 。因nhân 上thượng 言ngôn 但đãn 。隨tùy 世thế 俗tục 故cố 。而nhi 說thuyết 有hữu 生sanh 滅diệt 。故cố 大đại 慧tuệ 舉cử 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 相tương/tướng 。及cập 心tâm 法Pháp 門môn 以dĩ 請thỉnh 問vấn 也dã 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 有hữu 四tứ 種chủng 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 相tương/tướng (# 至chí )# 是thị 為vi 四tứ 。四tứ 種chủng 言ngôn 說thuyết 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。又hựu 夢mộng 言ngôn 說thuyết 者giả 。亦diệc 云vân 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 覺giác 已dĩ 。緣duyên 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。乃nãi 至chí 七Thất 地Địa 。先tiên 所sở 經kinh 境cảnh 界giới 不bất 實thật 。說thuyết 諸chư 法pháp 如như 夢mộng 故cố 。名danh 夢mộng 言ngôn 說thuyết 。

大đại 慧tuệ 復phục 言ngôn 世Thế 尊Tôn 至chí )# 何hà 處xứ 何hà 因nhân 云vân 何hà 而nhi 起khởi 。問vấn 言ngôn 說thuyết 所sở 出xuất 處xứ 。問vấn 言ngôn 說thuyết 因nhân 何hà 而nhi 生sanh 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 依y 頭đầu 胸hung 喉hầu 脣thần 齶ngạc 齒xỉ 舌thiệt 和hòa 合hợp 而nhi 起khởi 。此thử 等đẳng 諸chư 緣duyên 出xuất 言ngôn 說thuyết 處xứ 。

大đại 慧tuệ 復phục 言ngôn 世Thế 尊Tôn 言ngôn 語ngữ 分phân 別biệt 至chí 分phân 別biệt 為vi 因nhân 起khởi 言ngôn 語ngữ 故cố 。謂vị 彼bỉ 言ngôn 說thuyết 因nhân 分phân 別biệt 生sanh 。

若nhược 異dị 者giả 分phân 別biệt 不bất 應ưng 為vi 因nhân (# 至chí )# 是thị 故cố 非phi 異dị 亦diệc 非phi 不bất 異dị 。若nhược 言ngôn 說thuyết 與dữ 分phân 別biệt 異dị 者giả 。不bất 應ưng 因nhân 分phân 別biệt 起khởi 言ngôn 說thuyết 。若nhược 言ngôn 說thuyết 與dữ 分phân 別biệt 不bất 異dị 者giả 。以dĩ 分phân 別biệt 不bất 顯hiển 義nghĩa 言ngôn 說thuyết 亦diệc 應ưng 不bất 顯hiển 義nghĩa 。而nhi 言ngôn 說thuyết 能năng 顯hiển 義nghĩa 是thị 故cố 俱câu 非phi 。

大đại 慧tuệ 復phục 言ngôn 世Thế 尊Tôn 至chí )# 因nhân 言ngôn 而nhi 入nhập 非phi 即tức 是thị 言ngôn 。因nhân 上thượng 言ngôn 說thuyết 能năng 顯hiển 義nghĩa 。故cố 大đại 慧tuệ 問vấn 為vi 言ngôn 說thuyết 。是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。為vi 所sở 說thuyết 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。并tinh 重trọng/trùng 舉cử 上thượng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 法pháp 以dĩ 請thỉnh 問vấn 。而nhi 佛Phật 答đáp 言ngôn 。非phi 言ngôn 語ngữ 是thị 。亦diệc 非phi 所sở 說thuyết 。

何hà 以dĩ 故cố 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。是thị 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。因nhân 言ngôn 而nhi 入nhập 非phi 即tức 是thị 言ngôn 。是thị 故cố 言ngôn 殺sát 。如như 標tiêu 月nguyệt 指chỉ 。若nhược 復phục 見kiến 月nguyệt 。了liễu 知tri 所sở 標tiêu 。畢tất 竟cánh 非phi 月nguyệt 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。是thị 聖thánh 智trí 內nội 自tự 證chứng 境cảnh (# 至chí 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。不bất 能năng 顯hiển 示thị 。言ngôn 語ngữ 生sanh 滅diệt 動động 搖dao 。是thị 無vô 常thường 故cố 。從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。即tức 無vô 自tự 體thể 。云vân 何hà 能năng 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。無vô 自tự 他tha 相tương/tướng (# 至chí 應ưng 當đương 遠viễn 離ly 。言ngôn 語ngữ 分phân 別biệt 。言ngôn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。絕tuyệt 自tự 他tha 相tương/tướng 。言ngôn 說thuyết 涉thiệp 有hữu 相tương/tướng 故cố 不bất 能năng 顯hiển 示thị 。又hựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。但đãn 唯duy 證chứng 入nhập 自tự 性tánh 真chân 心tâm 。心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。外ngoại 種chủng 種chủng 法pháp 悉tất 皆giai 無vô 性tánh 。言ngôn 說thuyết 妄vọng 想tưởng 豈khởi 能năng 顯hiển 示thị 。故cố 勸khuyến 離ly 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 依y 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 諸chư 法pháp 無vô 自tự 性tánh 。亦diệc 復phục 無vô 言ngôn 說thuyết 不bất 見kiến 空không 空không 義nghĩa 愚ngu 夫phu 故cố 流lưu 轉chuyển 。以dĩ 諸chư 法pháp 無vô 體thể 故cố 。亦diệc 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。凡phàm 愚ngu 不bất 見kiến 言ngôn 說thuyết 空không 所sở 說thuyết 空không 故cố 。流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 。離ly 語ngữ 言ngôn 分phân 別biệt 諸chư 有hữu 如như 夢mộng 化hóa 非phi 。生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。及cập 言ngôn 說thuyết 不bất 實thật 。如như 夢mộng 如như 化hóa 。如như 夢mộng 化hóa 者giả 。豈khởi 有hữu 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 定định 相tương/tướng 。

如như 王vương 及cập 長trưởng 者giả 為vi 令linh 諸chư 子tử 喜hỷ (# 至chí )# 自tự 證chứng 實thật 際tế 法pháp 。上thượng 一nhất 頌tụng 舉cử 喻dụ 。下hạ 頌tụng 法pháp 合hợp 。謂vị 我ngã 今kim 所sở 演diễn 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 。實thật 際tế 境cảnh 界giới 。不bất 說thuyết 言ngôn 說thuyết 所sở 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。大đại 慧tuệ 因nhân 上thượng 言ngôn 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。是thị 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 所sở 得đắc 。非phi 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 。即tức 舉cử 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 。所sở 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 以dĩ 請thỉnh 問vấn 。然nhiên 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。體thể 離ly 一nhất 異dị 有hữu 無vô 斷đoạn 常thường 俱câu 不bất 俱câu 等đẳng 四tứ 句cú 見kiến 故cố 。大đại 慧tuệ 請thỉnh 離ly 四tứ 句cú 法pháp 也dã 。此thử 中trung 說thuyết 三tam 法pháp 以dĩ 明minh 四tứ 句cú 。有hữu 十thập 二nhị 句cú 。依y 文văn 有hữu 九cửu 。隱ẩn 顯hiển 互hỗ 出xuất 。一nhất 異dị 上thượng 有hữu 四tứ 句cú 。有hữu 無vô 上thượng 有hữu 三tam 句cú 。常thường 無vô 常thường 上thượng 有hữu 二nhị 句cú 。經kinh 家gia 略lược 故cố 。具cụ 如như 四tứ 宗tông 論luận 所sở 明minh 。

遠viễn 離ly 妄vọng 計kế 自tự 相tương/tướng (# 至chí 具cụ 足túc 圓viên 滿mãn 。一nhất 切thiết 功công 德đức 。言ngôn 非phi 獨độc 離ly 外ngoại 道đạo 見kiến 。亦diệc 離ly 二Nhị 乘Thừa 執chấp 陰ấm 界giới 入nhập 自tự 共cộng 相tương 見kiến 。令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。速tốc 證chứng 如Như 來Lai 無vô 上thượng 種chủng 智trí 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。至chí )# 常thường 無vô 常thường 等đẳng 一nhất 切thiết 自tự 性tánh 。上thượng 雖tuy 言ngôn 離ly 有hữu 無vô 等đẳng 。未vị 知tri 何hà 者giả 是thị 有hữu 無vô 。今kim 正chánh 出xuất 有hữu 無vô 法pháp 體thể 。言ngôn 凡phàm 夫phu 愚ngu 癡si 。不bất 知tri 是thị 自tự 心tâm 量lượng 妄vọng 習tập 為vi 因nhân 。之chi 所sở 變biến 現hiện 。執chấp 著trước 外ngoại 法pháp 。為vi 有hữu 為vi 無vô 。起khởi 四tứ 句cú 等đẳng 見kiến 。此thử 是thị 妄vọng 計kế 有hữu 無vô 體thể 也dã 。下hạ 十thập 二nhị 喻dụ 。況huống 此thử 有hữu 無vô 一nhất 異dị 等đẳng 法pháp 。皆giai 不bất 真chân 實thật 。是thị 應ưng 遠viễn 離ly 。答đáp 上thượng 願nguyện 為vì 我ngã 說thuyết 。離ly 一nhất 異dị 有hữu 無vô 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。所sở 行hành 境cảnh 界giới 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 群quần 獸thú 為vị 渴khát 所sở 逼bức 。至chí )# 墮đọa 一nhất 異dị 等đẳng 執chấp 著trước 之chi 中trung 。鹿lộc 逐trục 時thời 焰diễm 。況huống 愚ngu 樂nhạo 欲dục 境cảnh 言ngôn 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。合hợp 上thượng 群quần 獸thú 。無vô 始thỉ 戲hí 論luận 分phân 別biệt 。所sở 熏huân 三tam 毒độc 燒thiêu 心tâm 。合hợp 上thượng 為vị 渴khát 所sở 逼bức 。樂nhạo/nhạc/lạc 色sắc 境cảnh 界giới 見kiến 生sanh 住trụ 滅diệt 。合hợp 上thượng 於ư 熱nhiệt 時thời 焰diễm 。而nhi 作tác 水thủy 想tưởng 。取thủ 內nội 外ngoại 法pháp 。墮đọa 一nhất 異dị 等đẳng 執chấp 著trước 之chi 中trung 。合hợp 上thượng 迷mê 惑hoặc 馳trì 趣thú 不bất 知tri 非phi 水thủy 。

大đại 慧tuệ 如như 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。至chí )# 離ly 二nhị 自tự 性tánh 法pháp 起khởi 有hữu 性tánh 分phân 別biệt 。言ngôn 三tam 種chủng 量lượng 者giả 。一nhất 曰viết 現hiện 量lượng 。二nhị 曰viết 比tỉ 量lượng 。三tam 曰viết 聖thánh 言ngôn 量lượng 。量lượng 者giả 是thị 楷# 定định 義nghĩa 。譬thí 夫phu 升thăng 斗đẩu 量lương 物vật 也dã 。現hiện 量lượng 者giả 。現hiện 即tức 顯hiển 現hiện 。謂vị 分phân 明minh 證chứng 境cảnh 。不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。無vô 籌trù 度độ 心tâm 。親thân 得đắc 法Pháp 體thể 。離ly 妄vọng 分phân 別biệt 。而nhi 非phi 錯thác 謬mậu 。比tỉ 量lượng 者giả 。比tỉ 即tức 比tỉ 類loại 。謂vị 以dĩ 因nhân 由do 譬thí 喻dụ 。比tỉ 類loại 量lượng 度độ 而nhi 得đắc 知tri 故cố 。如như 遠viễn 見kiến 煙yên 。必tất 知tri 有hữu 火hỏa 。隔cách 牆tường 見kiến 角giác 必tất 知tri 是thị 牛ngưu 。雖tuy 不bất 親thân 見kiến 。亦diệc 非phi 虛hư 妄vọng 。聖thánh 言ngôn 量lượng 者giả 。謂vị 以dĩ 如Như 來Lai 聖Thánh 教giáo 。為vi 準chuẩn 繩thằng 故cố 。故cố 古cổ 德đức 曰viết 吾ngô 佛Phật 滅diệt 後hậu 。以dĩ 經kinh 論luận 為vi 繩thằng 墨mặc 。知tri 識thức 為vi 指chỉ 南nam 。以dĩ 防phòng 閑nhàn 魔ma 外ngoại 是thị 也dã 。五ngũ 分phần/phân 論luận 者giả 。一nhất 宗tông 二nhị 因nhân 三tam 喻dụ 四tứ 合hợp 五ngũ 結kết 。宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 。亦diệc 云vân 三tam 支chi 比tỉ 量lượng 。喻dụ 合hợp 但đãn 成thành 之chi 。且thả 如như 外ngoại 道đạo 妄vọng 計kế 。執chấp 聲thanh 為vi 常thường 。於ư 聲thanh 明minh 中trung 立lập 量lượng 云vân 。聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。定định 常thường 為vi 宗tông 。因nhân 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố 。同đồng 喻dụ 如như 虛hư 空không 。然nhiên 而nhi 虛hư 空không 非phi 所sở 作tác 性tánh 。則tắc 因nhân 上thượng 不bất 轉chuyển 。引dẫn 喻dụ 不bất 齊tề 。立lập 聲thanh 為vi 常thường 不bất 成thành 。若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 聲thanh 是thị 無vô 常thường 。故cố 立lập 量lượng 云vân 。聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。定định 無vô 常thường 為vi 宗tông 。因nhân 云vân 所sở 作tác 性tánh 故cố 。同đồng 喻dụ 如như 瓶bình 盆bồn 。如như 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。音âm 聲thanh 雜tạp 語ngữ 言ngôn 。但đãn 依y 名danh 句cú 味vị 。豈khởi 常thường 也dã 哉tai 。外ngoại 道đạo 種chủng 種chủng 計kế 執chấp 。自tự 謂vị 過quá 人nhân 。若nhược 不bất 類loại 彼bỉ 立lập 量lượng 比tỉ 破phá 之chi 。何hà 由do 破phá 執chấp 。故cố 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。五ngũ 分phần/phân 論luận 者giả 。如như 以dĩ 楔tiết 出xuất 楔tiết 。將tương 聲thanh 止chỉ 聲thanh 也dã 。所sở 謂vị 摧tồi 魔ma 外ngoại 之chi 異dị 執chấp 。定định 佛Phật 法Pháp 之chi 綱cương 宗tông 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。於ư 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 所sở 證chứng 境cảnh 界giới 。離ly 有hữu 無vô 等đẳng 諸chư 異dị 見kiến 故cố 。愚ngu 夫phu 迷mê 教giáo 者giả 。猶do 計kế 有hữu 性tánh 。一nhất 異dị 斷đoạn 常thường 。妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。

大đại 慧tuệ 諸chư 修tu 行hành 者giả 。轉chuyển 心tâm 意ý 識thức (# 至chí )# 則tắc 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。諸chư 修tu 行hành 者giả 。應ưng 滅diệt 心tâm 意ý 識thức 離ly 二nhị 自tự 性tánh 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。入nhập 如Như 來Lai 地địa 。於ư 有hữu 及cập 無vô 不bất 生sanh 妄vọng 想tưởng 。若nhược 於ư 自tự 覺giác 所sở 證chứng 境cảnh 作tác 有hữu 無vô 計kế 。還hoàn 著trước 我ngã 我ngã 所sở 。

大đại 慧tuệ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。至chí )# 自tự 證chứng 聖thánh 智trí 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。言ngôn 化hóa 佛Phật 但đãn 隨tùy 順thuận 愚ngu 夫phu 妄vọng 起khởi 之chi 見kiến 作tác 種chủng 種chủng 言ngôn 說thuyết 。說thuyết 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。令linh 知tri 不bất 實thật 法pháp 故cố 。非phi 非phi 佛Phật 者giả 。宋tống 魏ngụy 二nhị 譯dịch 皆giai 云vân 法pháp 佛Phật 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 水thủy 中trung 有hữu 樹thụ 影ảnh 現hiện (# 至chí )# 俱câu 不bất 俱câu 等đẳng 。一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。如Như 來Lai 結kết 勸khuyến 於ư 所sở 證chứng 中trung 。應ưng 離ly 如như 上thượng 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 生sanh 滅diệt 一nhất 異dị 。有hữu 無vô 斷đoạn 常thường 。俱câu 不bất 俱câu 等đẳng 惡ác 見kiến 分phân 別biệt 也dã 。然nhiên 天Thiên 竺Trúc 邪tà 見kiến 。大đại 約ước 有hữu 三tam 。一nhất 佛Phật 法Pháp 外ngoại 外ngoại 道đạo 。如như 上thượng 計kế 執chấp 四tứ 句cú 。及cập 六lục 師sư 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。外ngoại 道đạo 是thị 也dã 。二nhị 附phụ 佛Phật 法Pháp 外ngoại 道đạo 。起khởi 自tự 犢độc 子tử 方Phương 廣Quảng 。自tự 以dĩ 聰thông 明minh 讀đọc 佛Phật 經Kinh 書thư 。不bất 明minh 正chánh 見kiến 。別biệt 生sanh 妄vọng 解giải 。譬thí 夫phu 牛ngưu 飲ẩm 水thủy 成thành 乳nhũ 。蛇xà 飲ẩm 水thủy 則tắc 成thành 毒độc 。諸chư 師sư 皆giai 推thôi 不bất 受thọ 。是thị 附phụ 佛Phật 法Pháp 邪tà 見kiến 人nhân 也dã 。三tam 學học 佛Phật 法Pháp 成thành 外ngoại 道đạo 。執chấp 佛Phật 教giáo 門môn 而nhi 生sanh 惱não 煩phiền 。不bất 得đắc 悟ngộ 入nhập 。大đại 論luận 云vân 。若nhược 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 方phương 便tiện 。入nhập 阿a 毘tỳ 曇đàm 即tức 墮đọa 有hữu 中trung 。入nhập 空không 即tức 墮đọa 無vô 中trung 。入nhập 昆côn 勒lặc 墮đọa 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 中trung 。中trung 論luận 云vân 。執chấp 非phi 有hữu 非phi 無vô 。名danh 愚ngu 癡si 論luận 。倒đảo 執chấp 正Chánh 法Pháp 還hoàn 成thành 邪tà 見kiến 人nhân 。又hựu 大Đại 乘Thừa 四tứ 門môn 皆giai 成thành 見kiến 者giả 。實thật 語ngữ 是thị 虛hư 妄vọng 。生sanh 語ngữ 見kiến 故cố 。涅Niết 槃Bàn 是thị 生sanh 死tử 。起khởi 貪tham 著trước 故cố 。多đa 服phục 甘cam 露lộ 。傷thương 命mạng 早tảo 夭yểu 。失thất 方phương 便tiện 門môn 。墮đọa 於ư 邪tà 執chấp 故cố 稱xưng 內nội 邪tà 見kiến 也dã 。是thị 知tri 法pháp 無vô 定định 相tương/tướng 。迴hồi 轉chuyển 隨tùy 心tâm 。執chấp 則tắc 成thành 非phi 。達đạt 之chi 無vô 咎cữu 。如như 四tứ 句cú 法pháp 。通thông 塞tắc 由do 人nhân 。在tại 法pháp 名danh 四tứ 句cú 。悟ngộ 入nhập 名danh 四tứ 門môn 。妄vọng 計kế 名danh 四tứ 執chấp 。毀hủy 之chi 名danh 四tứ 謗báng 。四tứ 句cú 不bất 動động 得đắc 失thất 空không 生sanh 。一nhất 法pháp 無vô 差sai 。升thăng 沈trầm 自tự 異dị 。但đãn 有hữu 所sở 重trọng/trùng 所sở 依y 。立lập 知tri 立lập 解giải 。絲ti 毫hào 見kiến 處xứ 不bất 忘vong 。皆giai 成thành 外ngoại 道đạo 。故cố 知tri 見kiến 在tại 即tức 凡phàm 情tình 亡vong 即tức 佛Phật 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 諸chư 識thức 蘊uẩn 有hữu 五ngũ 猶do 如như 水thủy 樹thụ 影ảnh 所sở 見kiến 如như 夢mộng 幻huyễn 不bất 應ưng 妄vọng 分phân 別biệt 。此thử 頌tụng 上thượng 三tam 喻dụ 類loại 於ư 五ngũ 蘊uẩn 。不bất 應ưng 妄vọng 起khởi 分phân 別biệt 。

三tam 有hữu 如như 陽dương 焰diễm 幻huyễn 夢mộng 及cập 毛mao 輪luân 若nhược 能năng 如như 是thị 。觀quán 究cứu 竟cánh 得đắc 解giải 脫thoát 。頌tụng 牒điệp 四tứ 喻dụ 明minh 三tam 有hữu 不bất 實thật 。以dĩ 是thị 觀quán 者giả 必tất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。

譬thí 如như 熱nhiệt 時thời 。焰diễm 動động 轉chuyển 迷mê 亂loạn 心tâm (# 至chí )# 愚ngu 夫phù 生sanh 執chấp 著trước 。上thượng 一nhất 頌tụng 頌tụng 前tiền 初sơ 喻dụ 。次thứ 一nhất 頌tụng 頌tụng 前tiền 法pháp 合hợp 。

無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。中trung 執chấp 著trước 所sở 纏triền 覆phú 。通thông 頌tụng 十thập 二nhị 喻dụ 意ý 。由do 於ư 無vô 始thỉ 執chấp 著trước 我ngã 法pháp 所sở 纏triền 覆phú 故cố 。

退thoái 捨xả 令linh 出xuất 離ly 如như 因nhân 榍# 出xuất 榍# 。上thượng 十thập 二nhị 喻dụ 。如như 逆nghịch 榍# 欲dục 去khứ 生sanh 死tử 榍# 。

幻huyễn 咒chú 機cơ 所sở 作tác 浮phù 雲vân 夢mộng 電điện 光quang 觀quán 世thế 恆hằng 如như 是thị 永vĩnh 斷đoạn 三tam 相tương 續tục 。又hựu 頌tụng 五ngũ 喻dụ 。觀quán 世thế 如như 是thị 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 永vĩnh 無vô 相tướng 續tục 。浮phù 雲vân 。電điện 光quang 。上thượng 無vô 文văn 。

此thử 中trung 無vô 所sở 有hữu 如như 空không 中trung 陽dương 焰diễm 如như 是thị 知tri 諸chư 法pháp 則tắc 。為vi 無vô 所sở 知tri 。言ngôn 知tri 諸chư 法pháp 無vô 體thể 則tắc 無vô 可khả 知tri 。

諸chư 蘊uẩn 如như 毛mao 輪luân 於ư 中trung 妄vọng 分phân 別biệt 唯duy 假giả 施thi 設thiết 名danh 求cầu 。相tướng 不bất 可khả 得đắc 。言ngôn 諸chư 陰ấm 非phi 有hữu 。假giả 名danh 亦diệc 空không 。無vô 自tự 性tánh 相tướng 。

如như 畫họa 垂thùy 髮phát 幻huyễn 夢mộng 乾càn 闥thát 婆bà 城thành (# 至chí )# 愚ngu 夫phu 妄vọng 分phân 別biệt 。又hựu 通thông 頌tụng 七thất 喻dụ 。顯hiển 有hữu 無vô 一nhất 異dị 常thường 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 見kiến 不bất 實thật 。畫họa 喻dụ 上thượng 文văn 無vô 。

明minh 鏡kính 水thủy 淨tịnh 眼nhãn 摩ma 尼ni 妙diệu 寶bảo 珠châu (# 至chí )# 亦diệc 。如như 石thạch 女nữ 兒nhi 。此thử 明minh 諸chư 法pháp 雖tuy 現hiện 。皆giai 無vô 實thật 事sự 。淨tịnh 眼nhãn 。石thạch 女nữ 兒nhi 。上thượng 文văn 無vô 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。至chí )# 時thời 微vi 塵trần 等đẳng 。而nhi 共cộng 相tương 應ứng 。言ngôn 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。凡phàm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。離ly 四tứ 句cú 。絕tuyệt 百bách 非phi 。建kiến 立lập 誹phỉ 謗báng 。凡phàm 情tình 聖thánh 量lượng 。所sở 不bất 能năng 及cập 。大đại 機cơ 未vị 遇ngộ 。皆giai 以dĩ 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。而nhi 為vi 濫lạm 觴thương 之chi 首thủ 。不bất 與dữ 諸chư 外ngoại 道đạo 。勝thắng 性tánh 自tự 然nhiên 而nhi 共cộng 其kỳ 相tương/tướng 。雖tuy 初sơ 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 之chi 因nhân 緣duyên 。已dĩ 勝thắng 外ngoại 道đạo 之chi 玄huyền 妙diệu 。

大đại 慧tuệ 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。至chí 猶do 如như 商thương 主chủ 。善thiện 導đạo 眾chúng 人nhân 。為vi 淨tịnh 惑hoặc 。智trí 二nhị 種chủng 障chướng 故cố 。猶do 如như 商thương 主chủ 。引dẫn 導đạo 商thương 人nhân 。知tri 道đạo 中trung 通thông 塞tắc 過quá 咎cữu 止chỉ 宿túc 之chi 處xứ 。而nhi 又hựu 善thiện 。別biệt 種chủng 種chủng 諸chư 寶bảo 。以dĩ 譬thí 如Như 來Lai 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。斷đoạn 除trừ 二nhị 障chướng 。令linh 住trụ 無vô 相tướng 法pháp 中trung 。安an 隱ẩn 之chi 處xứ 。而nhi 又hựu 善thiện 別biệt 諸chư 乘thừa 差sai 別biệt 。地địa 位vị 之chi 寶bảo 也dã 。言ngôn 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 者giả 。如như 起khởi 信tín 論luận 云vân 。六lục 染nhiễm 心tâm 者giả 名danh 煩phiền 惱não 礙ngại 。能năng 障chướng 真Chân 如Như 根căn 本bổn 智trí 故cố 。無vô 明minh 義nghĩa 者giả 名danh 為vi 智trí 礙ngại 。能năng 障chướng 世thế 間gian 自tự 然nhiên 業nghiệp 智trí 故cố 。此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。以dĩ 依y 染nhiễm 心tâm 能năng 見kiến 能năng 現hiện 。妄vọng 取thủ 境cảnh 界giới 。違vi 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 靜tĩnh 。無vô 有hữu 起khởi 相tương/tướng 。無vô 明minh 不bất 覺giác 妄vọng 與dữ 法pháp 違vi 。故cố 不bất 能năng 得đắc 。隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。種chủng 種chủng 知tri 故cố 。此thử 約ước 本bổn 末mạt 相tương 依y 以dĩ 明minh 二nhị 障chướng 義nghĩa 若nhược 約ước 二nhị 執chấp 以dĩ 明minh 二nhị 障chướng 者giả 。如như 後hậu 當đương 引dẫn 。成thành 唯duy 識thức 論luận 以dĩ 釋thích 其kỳ 義nghĩa 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 有hữu 四tứ 種chủng 禪thiền (# 至chí )# 攀phàn 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền 諸chư 如Như 來Lai 禪thiền 。因nhân 上thượng 二nhị 障chướng 。能năng 障chướng 聖thánh 道Đạo 。不bất 證chứng 如Như 來Lai 菩Bồ 提Đề 。涅Niết 槃Bàn 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。凡phàm 學học 道Đạo 者giả 應ưng 修tu 禪thiền 定định 。發phát 生sanh 無vô 漏lậu 妙diệu 慧tuệ 。方phương 能năng 淨tịnh 彼bỉ 二nhị 障chướng 。故cố 次thứ 說thuyết 四tứ 種chủng 禪thiền 也dã 亦diệc 云vân 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。禪thiền 定định 一nhất 行hành 最tối 為vi 神thần 妙diệu 。能năng 發phát 起khởi 性tánh 上thượng 。無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。萬vạn 行hạnh 萬vạn 德đức 。乃nãi 至chí 神thần 通thông 光quang 明minh 。皆giai 從tùng 定định 發phát 。故cố 三tam 乘thừa 學học 人nhân 欲dục 。求cầu 聖thánh 道Đạo 。必tất 須tu 修tu 禪thiền 。故cố 通thông 明minh 四tứ 種chủng 禪thiền 也dã 。

大đại 慧tuệ 云vân 何hà 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền (# 至chí )# 是thị 名danh 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 。言ngôn 修tu 二Nhị 乘Thừa 觀quán 行hành 者giả 。達đạt 人nhân 無vô 我ngã 。見kiến 自tự 他tha 蘊uẩn 界giới 處xứ 皆giai 是thị 無vô 常thường 。苦khổ 空không 不bất 淨tịnh 之chi 相tướng 。觀quán 察sát 不bất 捨xả 得đắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。漸tiệm 次thứ 轉chuyển 勝thắng 至chí 無vô 想tưởng 。受thọ 滅diệt 盡tận 三tam 昧muội 。然nhiên 不bất 離ly 相tương/tướng 故cố 。名danh 為vi 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 。

云vân 何hà 觀quán 察sát 。義nghĩa 禪thiền (# 至chí )# 是thị 名danh 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 。義nghĩa 者giả 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 也dã 。從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 七Thất 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。觀quán 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 等đẳng 法pháp 俱câu 知tri 不bất 實thật 已dĩ 。於ư 法pháp 無vô 我ngã 諸chư 地địa 相tương/tướng 義nghĩa 。隨tùy 順thuận 正chánh 觀quán 。故cố 名danh 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 也dã 。

云vân 何hà 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền (# 至chí )# 是thị 名danh 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền 。何hà 者giả 是thị 妄vọng 念niệm 。謂vị 此thử 二nhị 無vô 我ngã 是thị 妄vọng 念niệm 。何hà 以dĩ 故cố 為vi 對đối 治trị 二nhị 種chủng 我ngã 見kiến 故cố 。說thuyết 二nhị 種chủng 無vô 我ngã 。以dĩ 所sở 治trị 既ký 不bất 實thật 。能năng 治trị 亦diệc 是thị 妄vọng 。故cố 言ngôn 二nhị 無vô 我ngã 虛hư 妄vọng 念niệm 。若nhược 如như 實thật 知tri 。如như 理lý 平bình 等đẳng 。不bất 起khởi 二nhị 無vô 我ngã 妄vọng 念niệm 。是thị 名danh 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền 。一nhất 作tác 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 禪thiền 。

云vân 何hà 諸chư 如Như 來Lai 禪thiền (# 至chí )# 是thị 名danh 諸chư 如Như 來Lai 禪thiền 。言ngôn 得đắc 如Như 來Lai 地Địa 。自tự 證chứng 聖thánh 智trí 。真chân 實thật 法Pháp 身thân 。常thường 住trụ 寂tịch 滅diệt 。令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 。及cập 得đắc 如Như 來Lai 。智trí 慧tuệ 法Pháp 身thân 不bất 思tư 議nghị 事sự 也dã 。三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。菩Bồ 提Đề 樂nhạo/nhạc/lạc 。涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。是thị 名danh 如Như 來Lai 禪thiền 。又hựu 先tiên 德đức 約ước 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 。所sở 依y 不bất 同đồng 。通thông 有hữu 五ngũ 種chủng 禪thiền 。謂vị 滯trệ 異dị 計kế 欣hân 上thượng 。厭yếm 下hạ 而nhi 修tu 者giả 是thị 外ngoại 道đạo 禪thiền 。正chánh 信tín 因nhân 果quả 亦diệc 以dĩ 欣hân 。厭yếm 而nhi 修tu 者giả 。是thị 凡phàm 夫phu 禪thiền 。悟ngộ 我ngã 空không 偏thiên 真chân 之chi 理lý 而nhi 修tu 者giả 。是thị 小Tiểu 乘Thừa 禪thiền 。悟ngộ 我ngã 法pháp 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。真chân 理lý 而nhi 修tu 者giả 。是thị 大Đại 乘Thừa 禪thiền 。若nhược 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 。本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。元nguyên 無vô 煩phiền 惱não 。無vô 漏lậu 智trí 性tánh 。本bổn 自tự 具cụ 足túc 。此thử 心tâm 即tức 佛Phật 畢tất 竟cánh 無vô 異dị 。依y 此thử 而nhi 修tu 者giả 是thị 最Tối 上Thượng 乘Thừa 禪thiền 。亦diệc 名danh 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 禪thiền 。亦diệc 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。亦diệc 名danh 真Chân 如Như 三tam 昧muội 。此thử 是thị 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 根căn 本bổn 。若nhược 能năng 念niệm 念niệm 修tu 習tập 。自tự 然nhiên 漸tiệm 得đắc 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。諸chư 三tam 昧muội 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 愚ngu 夫phu 所sở 行hành 禪thiền 觀quán 察sát 義nghĩa 相tương/tướng 禪thiền 攀phàn 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 禪thiền 。頌tụng 上thượng 四tứ 禪thiền 名danh 也dã 。

修tu 行hành 者giả 在tại 定định 觀quán 見kiến 日nhật 月nguyệt 形hình 波ba 頭đầu 摩ma 深thâm 險hiểm 虛hư 空không 火hỏa 及cập 畫họa 。此thử 明minh 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 修tu 禪thiền 之chi 相tướng 也dã 。言ngôn 外ngoại 道đạo 計kế 著trước 神thần 我ngã 。於ư 禪thiền 觀quán 時thời 見kiến 如như 日nhật 月nguyệt 形hình 狀trạng 明minh 淨tịnh 朗lãng 曜diệu 。或hoặc 見kiến 紅hồng 蓮liên 在tại 深thâm 險hiểm 之chi 下hạ 。二Nhị 乘Thừa 以dĩ 自tự 共cộng 相tương 為vi 實thật 有hữu 。灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 。同đồng 於ư 虛hư 空không 。如như 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 。以dĩ 為vi 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。畫họa 字tự 恐khủng 誤ngộ 。餘dư 二nhị 本bổn 皆giai 作tác 盡tận 字tự 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 。相tương/tướng 墮đọa 於ư 外ngoại 道đạo 法pháp 。亦diệc 墮đọa 於ư 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 境cảnh 界giới 。如như 上thượng 諸chư 相tướng 。是thị 外ngoại 道đạo 及cập 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。禪thiền 境cảnh 界giới 也dã 。

捨xả 離ly 此thử 一nhất 切thiết 住trụ 於ư 無vô 所sở 緣duyên 。上thượng 句cú 觀quán 察sát 義nghĩa 禪thiền 。下hạ 自tự 是thị 攀phàn 緣duyên 真Chân 如Như 禪thiền 。

是thị 則tắc 能năng 隨tùy 入nhập 如như 如như 真chân 實thật 。相tương/tướng (# 至chí )# 而nhi 摩ma 是thị 人nhân 頂đảnh 。言ngôn 入nhập 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 禪thiền 也dã 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 說thuyết 何hà 等đẳng 法Pháp 。名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。因nhân 上thượng 外ngoại 道đạo 以dĩ 見kiến 神thần 我ngã 為vi 涅Niết 槃Bàn 。二Nhị 乘Thừa 以dĩ 身thân 智trí 滅diệt 如như 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 。為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。問vấn 如Như 來Lai 說thuyết 何hà 等đẳng 法Pháp 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 一nhất 切thiết 識thức 自tự 性tánh 習tập 氣khí (# 至chí )# 即tức 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 空không 境cảnh 界giới 。

言ngôn 諸chư 識thức 等đẳng 見kiến 習tập 轉chuyển 已dĩ 名danh 涅Niết 槃Bàn 者giả 。謂vị 無vô 明minh 轉chuyển 即tức 變biến 為vi 明minh 。如như 融dung 氷băng 成thành 水thủy 更cánh 非phi 他tha 物vật 。不bất 餘dư 處xứ 來lai 。故cố 云vân 即tức 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 空không 所sở 顯hiển 。真chân 實thật 境cảnh 界giới 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 涅Niết 槃Bàn 者giả (# 至chí )# 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 自tự 證chứng 智trí 所sở 行hành 故cố 。明minh 如Như 來Lai 所sở 證chứng 。涅Niết 槃Bàn 境cảnh 界giới 。離ly 斷đoạn 常thường 有hữu 無vô 性tánh 故cố 。云vân 何hà 非phi 常thường 。謂vị 除trừ 自tự 共cộng 相tương 妄vọng 想tưởng 故cố 非phi 常thường 。云vân 何hà 非phi 斷đoạn 。謂vị 三tam 世thế 如Như 來Lai 。所sở 證chứng 得đắc 故cố 非phi 斷đoạn 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。至chí 諸chư 修tu 行hành 者giả 。之chi 所sở 歸quy 趣thú 。以dĩ 更cánh 不bất 受thọ 生sanh 。相tương 續tục 故cố 涅Niết 槃Bàn 不bất 死tử 。以dĩ 非phi 有hữu 為vi 生sanh 住trụ 滅diệt 法pháp 故cố 涅Niết 槃Bàn 不bất 壞hoại 。以dĩ 無vô 壞hoại 無vô 死tử 故cố 。為vi 修tu 行hành 者giả 。之chi 所sở 歸quy 趣thú 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 無vô 捨xả 無vô 得đắc 故cố (# 至chí 不bất 一nhất 不bất 異dị 故cố 。說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 無vô 煩phiền 惱não 可khả 捨xả 。無vô 菩Bồ 提Đề 可khả 得đắc 。故cố 非phi 斷đoạn 常thường 一nhất 異dị 。唯duy 證chứng 相tương 應ứng 。是thị 名danh 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。至chí )# 彼bỉ 於ư 其kỳ 中trung 生sanh 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。二Nhị 乘Thừa 覺giác 知tri 陰ấm 界giới 入nhập 中trung 無vô 冥minh 諦đế 神thần 我ngã 。捨xả 離ly 憒hội 閙náo 。煩phiền 惱não 障chướng 滅diệt 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。不bất 起khởi 未vị 來lai 生sanh 死tử 分phân 別biệt 。彼bỉ 於ư 其kỳ 中trung 生sanh 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。但đãn 盡tận 生sanh 死tử 。名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。其kỳ 實thật 未vị 得đắc 。一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 有hữu 二nhị 種chủng 。自tự 性tánh 相tướng 至chí )# 以dĩ 不bất 覺giác 自tự 心tâm 所sở 現hiện 故cố 起khởi 。因nhân 上thượng 一nhất 切thiết 識thức 自tự 性tánh 習tập 氣khí 等đẳng 轉chuyển 。說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。然nhiên 一nhất 切thiết 識thức 自tự 性tánh 。是thị 凡phàm 夫phu 法pháp 。故cố 明minh 凡phàm 夫phu 計kế 著trước 一nhất 切thiết 識thức 自tự 性tánh 起khởi 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 相tướng 也dã 。謂vị 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。妄vọng 想tưởng 言ngôn 說thuyết 習tập 氣khí 不bất 斷đoạn 故cố 。計kế 著trước 有hữu 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 相tướng 。不bất 知tri 自tự 心tâm 所sở 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。見kiến 有hữu 自tự 共cộng 相tương 陰ấm 界giới 。入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。故cố 執chấp 著trước 著trước 法pháp 自tự 性tánh 相tướng 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 諸chư 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 加gia 持trì (# 至chí )# 手thủ 灌quán 其kỳ 頂đảnh 。因nhân 上thượng 凡phàm 夫phu 計kế 著trước 起khởi 二nhị 種chủng 。自tự 性tánh 相tướng 故cố 。如Như 來Lai 對đối 上thượng 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 相tướng 。故cố 以dĩ 二nhị 種chủng 加gia 持trì 加gia 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

大đại 慧tuệ 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 (# 至chí 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 者giả 是thị 。言ngôn 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。蒙mông 如Như 來Lai 神thần 力lực 加gia 持trì 故cố 。入nhập 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。照chiếu 明minh 三tam 昧muội 。入nhập 已dĩ 。一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。皆giai 現hiện 其kỳ 前tiền 。三tam 業nghiệp 加gia 持trì 。如như 金kim 剛cang 藏tạng 。華hoa 嚴nghiêm 會hội 中trung 。住trụ 初Sơ 地Địa 時thời 。及cập 餘dư 成thành 就tựu 初Sơ 地Địa 功công 德Đức 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 。亦diệc 如như 是thị 加gia 。

大đại 慧tuệ 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí 受thọ 灌quán 頂đảnh 已dĩ 。而nhi 得đắc 自tự 在tại 。菩Bồ 薩Tát 蒙mông 加gia 入nhập 定định 已dĩ 。於ư 百bách 千thiên 劫kiếp 。積tích 集tập 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 根căn 故cố 。漸tiệm 入nhập 諸chư 地địa 。能năng 達đạt 治trị 所sở 治trị 相tương/tướng 。至chí 法Pháp 雲Vân 地Địa 者giả 。總tổng 收thu 地địa 義nghĩa 。略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 果quả 分phần/phân 。此thử 不bất 可khả 說thuyết 。唯duy 證chứng 相tương 應ứng 。二nhị 者giả 因nhân 分phần/phân 。可khả 以dĩ 寄ký 言ngôn 辯biện 於ư 行hành 解giải 斷đoạn 證chứng 等đẳng 故cố 。故cố 此thử 十Thập 地Địa 。修tu 十thập 勝thắng 行hành 。斷đoạn 十thập 種chủng 障chướng 。證chứng 十thập 真Chân 如Như 。建kiến 立lập 十Thập 地Địa 。行hành 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 通thông 相tương/tướng 。於ư 地địa 地địa 中trung 。具cụ 修tu 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 行hành 故cố 。二nhị 者giả 別biệt 相tướng 。此thử 復phục 有hữu 二nhị 。一nhất 者giả 十thập 度độ 。雖tuy 諸chư 地địa 中trung 皆giai 具cụ 修tu 習tập 。然nhiên 別biệt 地địa 相tương/tướng 各các 說thuyết 一nhất 增tăng 。初Sơ 地Địa 檀đàn 增tăng 。二nhị 地địa 戒giới 增tăng 。乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 智Trí 度Độ 增tăng 。復phục 修tu 十thập 行hành 。今kim 略lược 對đối 明minh 。謂vị 初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。修tu 願nguyện 樂nhạo 行hành 。說thuyết 十thập 大đại 願nguyện 。樂nhạo/nhạc/lạc 利lợi 樂lạc 故cố 。便tiện 能năng 斷đoạn 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 。證chứng 遍biến 滿mãn 真Chân 如Như 。而nhi 此thử 真Chân 如Như 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。而nhi 不bất 在tại 故cố 。證chứng 此thử 便tiện 得đắc 。名danh 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。謂vị 初sơ 獲hoạch 聖thánh 性tánh 。具cụ 證chứng 二nhị 空không 。能năng 益ích 自tự 他tha 。生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ 。乃nãi 至chí 第đệ 十Thập 地Địa 。修tu 受thọ 位vị 行hành 。斷đoạn 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。未vị 自tự 在tại 障chướng 。便tiện 證chứng 業nghiệp 自tự 在tại 等đẳng 所sở 依y 真Chân 如Như 。而nhi 此thử 真Chân 如Như 普phổ 於ư 一nhất 切thiết 。神thần 通thông 作tác 業nghiệp 總tổng 持trì 定định 門môn 皆giai 自tự 在tại 故cố 。證chứng 此thử 便tiện 得đắc 。名danh 法Pháp 雲Vân 地Địa 。謂vị 大đại 智trí 雲vân 含hàm 眾chúng 德đức 水thủy 。蔽tế 如như 空không 麁thô 重trọng 。充sung 所sở 依y 法Pháp 身thân 故cố 。然nhiên 此thử 十Thập 地Địa 通thông 於ư 三tam 乘thừa 。一Nhất 乘Thừa 雖tuy 同đồng 意ý 明minh 寄ký 位vị 。若nhược 約ước 三tam 學học 。初Sơ 地Địa 願nguyện 。二nhị 地địa 戒giới 。三tam 地địa 定định 。四tứ 地địa 已dĩ 上thượng 皆giai 慧tuệ 攝nhiếp 。若nhược 約ước 圓viên 修tu 行hàng 行hàng 齊tề 修tu 通thông 有hữu 三tam 德đức 。一nhất 證chứng 道Đạo 德đức 。證chứng 智trí 契khế 如như 故cố 。二nhị 教giáo 道Đạo 德đức 。隨tùy 德đức 差sai 別biệt 故cố 。三tam 不bất 住trụ 道Đạo 德đức 。不bất 住trụ 生sanh 死tử 。及cập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。一nhất 地địa 之chi 中trung 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。諸chư 地địa 功công 德đức 。初sơ 後hậu 圓viên 融dung 故cố 。若nhược 一nhất 向hướng 別biệt 逐trục 行hành 位vị 而nhi 階giai 差sai 。若nhược 一nhất 向hướng 同đồng 失thất 進tiến 修tu 而nhi 墮đọa 寂tịch 。所sở 以dĩ 位vị 位vị 具cụ 德đức 。陛bệ 降giáng/hàng 宛uyển 然nhiên 。重trùng 重trùng 練luyện 磨ma 。本bổn 位vị 不bất 動động 。將tương 受thọ 佛Phật 職chức 。坐tọa 蓮liên 華hoa 王vương 座tòa 。眷quyến 屬thuộc 圍vi 遶nhiễu 。眾chúng 寶bảo 瓔anh 珞lạc 。莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。皆giai 舒thư 右hữu 手thủ 摩ma 菩Bồ 薩Tát 頂đảnh 。譬thí 如như 自tự 在tại 。轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。及cập 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。太thái 子tử 灌quán 頂đảnh 以dĩ 授thọ 職chức 位vị 。而nhi 得đắc 自tự 在tại 故cố 。

此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。至chí )# 異dị 則tắc 不bất 能năng 。法pháp 合hợp 結kết 示thị 。如như 文văn 可khả 知tri 。若nhược 不bất 如như 是thị 。則tắc 不bất 能năng 見kiến 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 皆giai 由do 諸chư 佛Phật 二nhị 種chủng 持trì 力lực 。凡phàm 住trụ 獲hoạch 通thông 。善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。皆giai 由do 二nhị 種chủng 神thần 力lực 加gia 持trì 所sở 致trí 故cố 。

大đại 慧tuệ 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。至chí 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。廣quảng 大đại 作tác 用dụng 。言ngôn 離ly 加gia 持trì 神thần 力lực 。能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。諸chư 凡phàm 夫phu 應ưng 能năng 說thuyết 。言ngôn 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 也dã 。況huống 佛Phật 以dĩ 大đại 悲bi 加gia 持trì 。一nhất 切thiết 無vô 情tình 之chi 物vật 。尚thượng 演diễn 法Pháp 音âm 。矧# 有hữu 心tâm 者giả 乎hồ 。事sự 見kiến 月nguyệt 光quang 童đồng 經kinh 所sở 明minh 。但đãn 有hữu 見kiến 聞văn 無vô 非phi 獲hoạch 益ích 故cố 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。至chí )# 及cập 殊thù 勝thắng 地địa 中trung 手thủ 灌quán 其kỳ 頂đảnh 。佛Phật 上thượng 說thuyết 如như 初sơ 十thập 二nhị 地địa 。未vị 明minh 加gia 之chi 所sở 以dĩ 。故cố 大đại 慧tuệ 請thỉnh 問vấn 何hà 緣duyên 神thần 力lực 偏thiên 加gia 二nhị 地địa 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 為vì 欲dục 令linh 其kỳ 。遠viễn 離ly (# 至chí )# 以dĩ 加gia 持trì 力lực 持trì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。為vi 離ly 二nhị 種chủng 過quá 故cố 初Sơ 地Địa 須tu 加gia 。為vi 得đắc 二nhị 種chủng 利lợi 故cố 十Thập 地Địa 須tu 加gia 。忘vong 失thất 菩Bồ 提Đề 心tâm 。修tu 諸chư 善thiện 根căn 。是thị 為vi 魔ma 業nghiệp 。等đẳng 如như 華hoa 嚴nghiêm 大đại 集tập 中trung 所sở 明minh 。

大đại 慧tuệ 若nhược 不bất 如như 是thị 。至chí )# 以dĩ 加gia 持trì 力lực 攝nhiếp 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。言ngôn 初Sơ 地Địa 不bất 加gia 。必tất 墮đọa 外ngoại 道đạo 惡ác 見kiến 。及cập 聲Thanh 聞Văn 境cảnh 十thập 界giới 。地địa 不bất 加gia 。不bất 能năng 速tốc 得đắc 菩Bồ 提Đề 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 世Thế 尊Tôn 清thanh 淨tịnh 願nguyện 有hữu 大đại 加gia 持trì 力lực 初Sơ 地Địa 十Thập 地Địa 中trung 三tam 昧muội 及cập 灌quán 頂đảnh 。菩Bồ 薩Tát 積tích 集tập 善thiện 根căn 。如Như 來Lai 本bổn 願nguyện 故cố 加gia 。猶do 如như 摩ma 尼ni 無vô 思tư 而nhi 應ưng 。故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 說thuyết 作tác 緣duyên 起khởi 非phi 義nghĩa 有hữu 別biệt 。因nhân 上thượng 言ngôn 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。以dĩ 諦đế 緣duyên 起khởi 滅diệt 道đạo 解giải 脫thoát 而nhi 為vi 其kỳ 首thủ 。非phi 與dữ 外ngoại 道đạo 性tánh 勝thắng 自tự 在tại 宿túc 作tác 自tự 然nhiên 時thời 微vi 塵trần 等đẳng 而nhi 共cộng 相tương 。故cố 大đại 慧tuệ 舉cử 上thượng 佛Phật 自tự 說thuyết 緣duyên 起khởi 。請thỉnh 問vấn 世Thế 尊Tôn 。如như 佛Phật 說thuyết 緣duyên 起khởi 是thị 由do 作tác 起khởi 。非phi 心tâm 自tự 體thể 起khởi 。外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 勝thắng 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 而nhi 生sanh 諸chư 法pháp 。今kim 佛Phật 但đãn 以dĩ 異dị 名danh 說thuyết 作tác 緣duyên 起khởi 。非phi 別biệt 有hữu 義nghĩa 耳nhĩ 。

世Thế 尊Tôn 外ngoại 道đạo 亦diệc 說thuyết 以dĩ 作tác 者giả 故cố (# 至chí )# 本bổn 無vô 而nhi 生sanh 生sanh 已dĩ 歸quy 滅diệt 。此thử 難nạn/nan 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。正chánh 類loại 外ngoại 道đạo 也dã 。

如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。無vô 明minh 緣duyên 行hành 。至chí )# 是thị 故cố 外ngoại 道đạo 說thuyết 勝thắng 。非phi 如Như 來Lai 也dã 。言ngôn 如Như 來Lai 說thuyết 十Thập 二Nhị 緣Duyên 。中trung 無vô 明minh 無vô 因nhân 。非phi 是thị 有hữu 因nhân 。又hựu 說thuyết 無vô 明minh 有hữu 故cố 行hành 有hữu 。行hành 有hữu 故cố 識thức 有hữu 。非phi 漸tiệm 次thứ 相tương 待đãi 。其kỳ 義nghĩa 不bất 成thành 。復phục 難nạn/nan 如Như 來Lai 說thuyết 緣duyên 起khởi 不bất 如như 外ngoại 道đạo 。故cố 言ngôn 外ngoại 道đạo 說thuyết 勝thắng 。非phi 同đồng 如Như 來Lai 。

何hà 以dĩ 故cố 外ngoại 道đạo 說thuyết 因nhân (# 至chí )# 又hựu 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。者giả 則tắc 無vô 有hữu 因nhân 。何hà 所sở 以dĩ 外ngoại 道đạo 勝thắng 如Như 來Lai 。謂vị 彼bỉ 說thuyết 微vi 塵trần 世thế 性tánh 等đẳng 因nhân 。不bất 從tùng 他tha 緣duyên 生sanh 。而nhi 能năng 生sanh 他tha 。因nhân 常thường 為vi 因nhân 不bất 為vi 果quả 。是thị 故cố 外ngoại 道đạo 說thuyết 勝thắng 也dã 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。觀quán 行hành 是thị 無vô 明minh 果quả 。觀quán 識thức 即tức 是thị 因nhân 。如như 是thị 一nhất 法pháp 。即tức 是thị 因nhân 。即tức 是thị 果quả 。因nhân 緣duyên 雜tạp 亂loạn 。無vô 明minh 生sanh 諸chư 行hành 。諸chư 行hành 生sanh 老lão 死tử 。老lão 死tử 生sanh 無vô 明minh 。如như 是thị 展triển 轉chuyển 。成thành 無vô 窮cùng 過quá 。又hựu 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。則tắc 無vô 有hữu 定định 因nhân 。以dĩ 是thị 二nhị 義nghĩa 。釋thích 成thành 如Như 來Lai 說thuyết 不bất 如như 外ngoại 道đạo 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 我ngã 了liễu 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。至chí 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。謂vị 了liễu 諸chư 法pháp 非phi 有hữu 無vô 生sanh 。但đãn 唯duy 心tâm 現hiện 。故cố 無vô 說thuyết 法Pháp 因nhân 緣duyên 過quá 失thất 。若nhược 不bất 如như 是thị 。了liễu 知tri 諸chư 法pháp 。心tâm 外ngoại 見kiến 境cảnh 計kế 著trước 有hữu 無vô 。有hữu 所sở 言ngôn 說thuyết 。皆giai 成thành 戲hí 論luận 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。世Thế 尊Tôn 至chí )# 若nhược 無vô 諸chư 法pháp 言ngôn 依y 何hà 起khởi 。有hữu 言ngôn 說thuyết 因nhân 緣duyên 之chi 名danh 。必tất 有hữu 所sở 說thuyết 因nhân 緣duyên 諸chư 法pháp 。若nhược 無vô 所sở 說thuyết 因nhân 緣duyên 性tánh 。言ngôn 說thuyết 依y 何hà 而nhi 生sanh 。

大đại 慧tuệ 雖tuy 無vô 諸chư 法pháp (# 至chí )# 有hữu 諸chư 法pháp 者giả 此thử 論luận 則tắc 壞hoại 。言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。故cố 引dẫn 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 喻dụ 之chi 。以dĩ 明minh 縱túng/tung 有hữu 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 。亦diệc 無vô 所sở 說thuyết 。諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。

大đại 慧tuệ 非phi 一nhất 切thiết 佛Phật 土độ 。皆giai 有hữu 言ngôn 說thuyết 言ngôn 說thuyết 者giả 假giả 安an 立lập 耳nhĩ 。此thử 又hựu 明minh 言ngôn 說thuyết 性tánh 亦diệc 無vô 也dã 。故cố 起khởi 信tín 云vân 。以dĩ 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。假giả 名danh 無vô 實thật 但đãn 隨tùy 妄vọng 念niệm 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。若nhược 言ngôn 說thuyết 有hữu 性tánh 。則tắc 一nhất 切thiết 剎sát 土độ 。皆giai 應ưng 有hữu 言ngôn 也dã 。

大đại 慧tuệ 或hoặc 有hữu 佛Phật 土độ 。瞪trừng 視thị 顯hiển 法pháp (# 至chí )# 非phi 由do 言ngôn 說thuyết 而nhi 有hữu 諸chư 法pháp 。釋thích 上thượng 非phi 一nhất 切thiết 剎sát 土độ 。皆giai 有hữu 言ngôn 說thuyết 以dĩ 顯hiển 法pháp 。是thị 故cố 無vô 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 。

此thử 世thế 界giới 蠅dăng 蟻nghĩ 等đẳng 虫trùng 雖tuy 無vô 言ngôn 說thuyết 成thành 自tự 事sự 故cố 。釋thích 上thượng 言ngôn 說thuyết 是thị 假giả 安an 立lập 耳nhĩ 。言ngôn 見kiến 此thử 愚ngu 夫phu 無vô 知tri 如như 虫trùng 蟻nghĩ 等đẳng 。故cố 作tác 言ngôn 說thuyết 以dĩ 辨biện 法pháp 相tướng 。故cố 上thượng 經Kinh 云vân 。有hữu 諸chư 言ngôn 說thuyết 。悉tất 由do 愚ngu 夫phu 希hy 望vọng 見kiến 生sanh 。亦diệc 云vân 微vi 細tế 諸chư 虫trùng 。尚thượng 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。而nhi 各các 辦biện 其kỳ 事sự 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 始thỉ 虛hư 空không 兔thố 角giác 及cập 與dữ 石thạch 女nữ 兒nhi 無vô 而nhi 有hữu 言ngôn 說thuyết 。妄vọng 計kế 法pháp 如như 是thị 。言ngôn 上thượng 三tam 物vật 並tịnh 無vô 體thể 性tánh 。但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。妄vọng 計kế 諸chư 法pháp 名danh 實thật 自tự 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。

因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。中trung 愚ngu 夫phu 妄vọng 謂vị 生sanh 不bất 能năng 如như 實thật 。解giải 流lưu 轉chuyển 於ư 三tam 有hữu 爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 所sở 說thuyết 常thường 聲thanh 依y 何hà 處xứ 說thuyết 。因nhân 上thượng 佛Phật 謂vị 言ngôn 說thuyết 所sở 說thuyết 。皆giai 無vô 自tự 性tánh 。則tắc 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 法pháp 。故cố 大đại 慧tuệ 舉cử 餘dư 修tu 多đa 羅la 佛Phật 自tự 。說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。故cố 問vấn 所sở 說thuyết 常thường 聲thanh 。依y 何hà 處xứ 說thuyết 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 依y 妄vọng 法pháp 說thuyết 以dĩ 諸chư 妄vọng 法pháp 聖thánh 人nhân 亦diệc 現hiện 然nhiên 不bất 顛điên 倒đảo 。言ngôn 即tức 說thuyết 虛hư 妄vọng 法pháp 為vi 常thường 也dã 。為vi 愚ngu 夫phu 見kiến 因nhân 緣duyên 妄vọng 法pháp 。執chấp 以dĩ 為vi 實thật 起khởi 生sanh 滅diệt 見kiến 。如Như 來Lai 說thuyết 言ngôn 。此thử 即tức 是thị 常thường 。以dĩ 彼bỉ 妄vọng 法pháp 諸chư 聖thánh 亦diệc 現hiện 。然nhiên 不bất 起khởi 於ư 有hữu 無vô 顛điên 倒đảo 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 陽dương 焰diễm 火hỏa 輪luân 垂thùy 髮phát (# 至chí )# 有hữu 智trí 不bất 然nhiên 然nhiên 非phi 不bất 現hiện 。此thử 七thất 喻dụ 者giả 明minh 境cảnh 是thị 一nhất 。而nhi 見kiến 有hữu 異dị 也dã 。

大đại 慧tuệ 妄vọng 法pháp 現hiện 時thời 無vô 量lượng 差sai 別biệt 至chí )# 一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 種chủng 種chủng 解giải 故cố 。彼bỉ 虛hư 妄vọng 法pháp 現hiện 時thời 。雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。無vô 量lượng 差sai 別biệt 。如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。然nhiên 非phi 無vô 常thường 。何hà 故cố 不bất 是thị 無vô 常thường 。言ngôn 虛hư 妄vọng 法pháp 離ly 有hữu 無vô 故cố 。非phi 無vô 常thường 云vân 何hà 離ly 有hữu 無vô 處xứ 起khởi 。虛hư 妄vọng 見kiến 謂vị 諸chư 愚ngu 夫phu 。種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。是thị 離ly 有hữu 無vô 處xứ 。而nhi 起khởi 種chủng 種chủng 虛hư 妄vọng 見kiến 解giải 。

如như 恆Hằng 河Hà 水thủy 有hữu 見kiến 不bất 見kiến (# 至chí )# 聖thánh 於ư 妄vọng 法pháp 離ly 顛điên 倒đảo 見kiến 。如như 恆Hằng 河Hà 水thủy 。餓ngạ 鬼quỷ 見kiến 為vi 火hỏa 。無vô 火hỏa 處xứ 見kiến 火hỏa 。即tức 是thị 見kiến 他tha 好hảo/hiếu 人nhân 不bất 見kiến 者giả 。以dĩ 譬thí 愚ngu 夫phu 無vô 虛hư 妄vọng 處xứ 見kiến 有hữu 虛hư 妄vọng 。即tức 是thị 見kiến 他tha 聖thánh 人nhân 不bất 見kiến 者giả 。是thị 故cố 。諸chư 聖thánh 於ư 虛hư 妄vọng 法pháp 。悉tất 離ly 顛điên 倒đảo 有hữu 無vô 見kiến 故cố 。

大đại 慧tuệ 妄vọng 法pháp 是thị 常thường (# 至chí )# 是thị 故cố 妄vọng 法pháp 其kỳ 體thể 是thị 常thường 。言ngôn 諸chư 妄vọng 法pháp 是thị 真chân 常thường 故cố 。無vô 種chủng 種chủng 相tướng 。異dị 可khả 得đắc 故cố 。以dĩ 愚ngu 夫phu 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。言ngôn 有hữu 異dị 故cố 。

大đại 慧tuệ 云vân 何hà 而nhi 得đắc 。妄vọng 法pháp 真chân 實thật (# 至chí )# 非phi 聖thánh 言ngôn 說thuyết 。有hữu 少thiểu 分phần 想tưởng 者giả 。謂vị 生sanh 心tâm 動động 念niệm 。念niệm 即tức 乖quai 法pháp 體thể 。失thất 正chánh 念niệm 故cố 。既ký 失thất 正chánh 念niệm 。非phi 愚ngu 夫phu 戲hí 論luận 乎hồ 。

大đại 慧tuệ 若nhược 分phân 別biệt 妄vọng 法pháp 是thị 倒đảo 非phi 倒đảo (# 至chí )# 凡phàm 夫phu 種chủng 性tánh 。若nhược 愚ngu 夫phu 分phân 別biệt 緣duyên 起khởi 妄vọng 法pháp 為vi 倒đảo 非phi 倒đảo 。遂toại 有hữu 二nhị 種chủng 種chủng 性tánh 差sai 別biệt 。

大đại 慧tuệ 聖thánh 種chủng 性tánh 者giả 彼bỉ 復phục 三tam 種chủng 至chí )# 所sở 謂vị 計kế 著trước 自tự 相tướng 共cộng 相tương 。謂vị 彼bỉ 愚ngu 夫phu 觀quán 察sát 妄vọng 法pháp 。取thủ 自tự 共cộng 相tương 。起khởi 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 種chủng 性tánh 。

大đại 慧tuệ 何hà 謂vị 復phục 有hữu 愚ngu 夫phu (# 至chí )# 離ly 於ư 憒hội 鬧náo 。即tức 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 所sở 觀quán 虛hư 妄vọng 。自tự 共cộng 相tương 法pháp 。遠viễn 離ly 計kế 著trước 起khởi 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 種chủng 性tánh 。

大đại 慧tuệ 何hà 謂vị 智trí 人nhân 分phân 別biệt 妄vọng 法pháp (# 至chí )# 無vô 有hữu 外ngoại 法pháp 。智trí 者giả 觀quán 此thử 妄vọng 法pháp 實thật 相tướng 。了liễu 彼bỉ 能năng 見kiến 所sở 見kiến 。從tùng 自tự 心tâm 起khởi 故cố 。無vô 有hữu 外ngoại 法pháp 有hữu 無vô 妄vọng 想tưởng 。起khởi 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。

大đại 慧tuệ 有hữu 諸chư 愚ngu 夫phu 分phân 別biệt 妄vọng 法pháp (# 至chí )# 此thử 則tắc 成thành 就tựu 生sanh 死tử 乘thừa 性tánh 。此thử 釋thích 第đệ 二nhị 愚ngu 夫phu 種chủng 性tánh 。言ngôn 諸chư 愚ngu 夫phu 。於ư 此thử 妄vọng 法pháp 取thủ 種chủng 種chủng 事sự 性tánh 相tướng 。決quyết 定định 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。起khởi 生sanh 死tử 乘thừa 種chủng 性tánh 。

大đại 慧tuệ 彼bỉ 妄vọng 法pháp 中trung 種chủng 種chủng 事sự 物vật 非phi 即tức 是thị 物vật 亦diệc 非phi 非phi 物vật 。言ngôn 此thử 虛hư 妄vọng 法pháp 。離ly 有hữu 離ly 無vô 。是thị 名danh 三tam 乘thừa 及cập 凡phàm 夫phu 種chủng 性tánh 。

大đại 慧tuệ 即tức 彼bỉ 妄vọng 法pháp 諸chư 聖thánh 智trí 者giả (# 至chí )# 悉tất 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 分phân 別biệt 故cố 。此thử 重trọng/trùng 釋thích 成thành 佛Phật 乘thừa 種chủng 性tánh 。如như 文văn 可khả 知tri 。問vấn 曰viết 上thượng 云vân 妄vọng 法pháp 是thị 常thường 。以dĩ 分phân 別biệt 故cố 。而nhi 有hữu 別biệt 異dị 。謂vị 即tức 真Chân 如Như 愚ngu 夫phu 分phân 別biệt 名danh 為vi 妄vọng 法pháp 。此thử 云vân 即tức 彼bỉ 妄vọng 法pháp 習tập 氣khí 轉chuyển 依y 。即tức 說thuyết 此thử 妄vọng 名danh 為vi 真Chân 如Như 。既ký 妄vọng 法pháp 即tức 真Chân 如Như 。無vô 復phục 妄vọng 法pháp 。與dữ 誰thùy 論luận 即tức 耶da 。答đáp 曰viết 如như 為vi 不bất 識thức 水thủy 人nhân 。指chỉ 氷băng 是thị 水thủy 。指chỉ 水thủy 是thị 氷băng 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。寧ninh 有hữu 二nhị 物vật 論luận 相tương/tướng 即tức 耶da 。亦diệc 如như 一nhất 珠châu 向hướng 月nguyệt 生sanh 水thủy 。向hướng 日nhật 生sanh 火hỏa 。不bất 向hướng 則tắc 無vô 水thủy 火hỏa 。一nhất 物vật 未vị 嘗thường 二nhị 。而nhi 有hữu 水thủy 火hỏa 之chi 殊thù 耳nhĩ 。一nhất 心tâm 法Pháp 門môn 亦diệc 復phục 如như 是thị 。在tại 凡phàm 夫phu 即tức 真Chân 如Như 名danh 妄vọng 法pháp 。在tại 聖thánh 人nhân 即tức 妄vọng 法pháp 名danh 真Chân 如Như 。聖thánh 凡phàm 情tình 盡tận 。真chân 妄vọng 見kiến 亡vong 者giả 。孰thục 得đắc 而nhi 名danh 乎hồ 。

大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。所sở 說thuyết 妄vọng 法pháp 。為vi 有hữu 為vi 無vô 。舉cử 上thượng 三tam 乘thừa 凡phàm 夫phu 同đồng 觀quán 妄vọng 法pháp 。以dĩ 問vấn 如Như 來Lai 為vi 有hữu 為vi 無vô 也dã 。

佛Phật 言ngôn 如như 幻huyễn 無vô 執chấp 著trước 相tương/tướng 故cố (# 至chí )# 應ưng 如như 外ngoại 道đạo 說thuyết 作tác 者giả 生sanh 。言ngôn 妄vọng 法pháp 如như 幻huyễn 。不bất 可khả 以dĩ 有hữu 無vô 而nhi 計kế 著trước 故cố 。若nhược 計kế 著trước 有hữu 性tánh 相tướng 者giả 即tức 是thị 真chân 實thật 。不bất 可khả 轉chuyển 故cố 。則tắc 諸chư 緣duyên 起khởi 妄vọng 法pháp 。應ưng 同đồng 外ngoại 道đạo 計kế 從tùng 有hữu 無vô 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。

大đại 慧tuệ 又hựu 言ngôn 若nhược 諸chư 妄vọng 法pháp 同đồng 於ư 幻huyễn 者giả 此thử 則tắc 當đương 與dữ 餘dư 妄vọng 作tác 因nhân 。若nhược 諸chư 妄vọng 法pháp 同đồng 於ư 幻huyễn 者giả 。此thử 幻huyễn 應ưng 與dữ 愚ngu 夫phu 妄vọng 法pháp 作tác 因nhân 當đương 來lai 必tất 招chiêu 餘dư 報báo 果quả 故cố 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 非phi 諸chư 幻huyễn 事sự (# 至chí )# 以dĩ 諸chư 幻huyễn 事sự 。無vô 分phân 別biệt 故cố 。非phi 幻huyễn 與dữ 妄vọng 惑hoặc 為vi 因nhân 。以dĩ 幻huyễn 不bất 實thật 。不bất 起khởi 過quá 惡ác 及cập 分phân 別biệt 故cố 。若nhược 起khởi 諸chư 過quá 生sanh 分phân 別biệt 者giả 。是thị 則tắc 為vi 因nhân 。故cố 非phi 與dữ 餘dư 妄vọng 作tác 因nhân 。

大đại 慧tuệ 夫phu 幻huyễn 事sự 者giả 從tùng 他tha 明minh 咒chú (# 至chí )# 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 。此thử 明minh 妄vọng 法pháp 如như 幻huyễn 。若nhược 心tâm 想tưởng 計kế 著trước 者giả 。但đãn 是thị 愚ngu 夫phu 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 聖thánh 不bất 見kiến 妄vọng 法pháp 中trung 間gian 亦diệc 非phi 實thật 以dĩ 妄vọng 即tức 真chân 故cố 中trung 間gian 亦diệc 真chân 實thật 。上thượng 二nhị 句cú 。言ngôn 聖thánh 人nhân 知tri 妄vọng 惑hoặc 體thể 無vô 實thật 故cố 不phủ 。見kiến 於ư 妄vọng 法pháp 。下hạ 二nhị 句cú 謂vị 觀quán 妄vọng 法pháp 實thật 性tánh 故cố 。妄vọng 惑hoặc 即tức 是thị 真chân 實thật 。

若nhược 離ly 於ư 妄vọng 法pháp 而nhi 有hữu 生sanh 相tương/tướng 者giả 此thử 還hoàn 即tức 是thị 妄vọng 如như 翳ế 未vị 清thanh 淨tịnh 復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 見kiến 諸chư 法pháp 非phi 幻huyễn (# 至chí )# 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。言ngôn 諸chư 妄vọng 法pháp 離ly 幻huyễn 更cánh 無vô 相tướng 似tự 。故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 也dã 。

大đại 慧tuệ 言ngôn 世Thế 尊Tôn 為vi 依y 執chấp 著trước (# 至chí )# 此thử 執chấp 著trước 顛điên 倒đảo 相tương/tướng 耶da 。既ký 言ngôn 離ly 幻huyễn 更cánh 無vô 相tướng 似tự 。為vi 計kế 著trước 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng 言ngôn 如như 幻huyễn 耶da 。為vi 異dị 依y 此thử 計kế 。著trước 顛điên 倒đảo 相tương/tướng 言ngôn 如như 幻huyễn 耶da 。

若nhược 依y 執chấp 著trước 種chủng 種chủng 幻huyễn 相tương/tướng (# 至chí 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。相tương/tướng 不bất 無vô 因nhân 故cố 。若nhược 計kế 幻huyễn 相tương/tướng 。謂vị 諸chư 法pháp 皆giai 如như 幻huyễn 者giả 。餘dư 有hữu 性tánh 法pháp 。即tức 非phi 如như 幻huyễn 。故cố 言ngôn 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 如như 幻huyễn 。何hà 故cố 不bất 如như 幻huyễn 見kiến 人nhân 天thiên 男nam 女nữ 色sắc 相tướng 。非phi 無vô 因nhân 故cố 。亦diệc 非phi 因nhân 咒chú 術thuật 而nhi 起khởi 故cố 。不bất 如như 幻huyễn 者giả 故cố 。

世Thế 尊Tôn 都đô 無vô 有hữu 因nhân (# 至chí 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。與dữ 幻huyễn 相tương 似tự 。言ngôn 都đô 無vô 別biệt 因nhân 。令linh 諸chư 色sắc 相tướng 差sai 別biệt 顯hiển 現hiện 。可khả 言ngôn 如như 幻huyễn 。是thị 故cố 不bất 可khả 。以dĩ 見kiến 幻huyễn 相tương/tướng 相tương 似tự 。說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 也dã 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 不bất 依y 執chấp 著trước (# 至chí )# 不bất 實thật 速tốc 滅diệt 如như 電điện 故cố 說thuyết 如như 幻huyễn 。不bất 以dĩ 幻huyễn 相tương/tướng 有hữu 種chủng 種chủng 。人nhân 天thiên 有hữu 種chủng 種chủng 。二nhị 法pháp 相tướng 似tự 。言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。當đương 體thể 不bất 實thật 。速tốc 起khởi 速tốc 滅diệt 。如như 彼bỉ 電điện 光quang 。故cố 說thuyết 如như 幻huyễn 。

大đại 慧tuệ 譬thí 如như 電điện 光quang 見kiến 已dĩ 即tức 滅diệt (# 至chí )# 而nhi 妄vọng 計kế 著trước 。種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。譬thí 如như 電điện 光quang 剎sát 那na 頃khoảnh 現hiện 。現hiện 已dĩ 即tức 滅diệt 。迅tấn 速tốc 無vô 常thường 。世thế 間gian 現hiện 見kiến 。類loại 合hợp 諸chư 法pháp 。依y 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 現hiện 亦diệc 爾nhĩ 。不bất 能năng 觀quán 察sát 。不bất 實thật 非phi 有hữu 。而nhi 起khởi 執chấp 著trước 自tự 共cộng 色sắc 相tướng 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。非phi 幻huyễn 無vô 相tướng 似tự 亦diệc 非phi 有hữu 諸chư 法pháp 不bất 實thật 。速tốc 如như 電điện 如như 幻huyễn 應ưng 當đương 知tri 。上thượng 二nhị 句cú 頌tụng 非phi 幻huyễn 。無vô 有hữu 相tương 似tự 。故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。下hạ 二nhị 句cú 頌tụng 上thượng 答đáp 文văn 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。至chí )# 將tương 非phi 所sở 說thuyết 前tiền 後hậu 相tương 違vi 。大đại 慧tuệ 因nhân 佛Phật 先tiên 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。今kim 又hựu 謂vị 不bất 實thật 速tốc 如như 電điện 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。故cố 言ngôn 世Thế 尊Tôn 前tiền 後hậu 所sở 說thuyết 自tự 相tương 違vi 。

佛Phật 言ngôn 大đại 慧tuệ 無vô 有hữu 相tương 違vi 。至chí )# 見kiến 其kỳ 無vô 性tánh 。本bổn 不bất 生sanh 故cố 。由do 了liễu 諸chư 法pháp 唯duy 自tự 心tâm 現hiện 。即tức 知tri 生sanh 本bổn 無vô 生sanh 故cố 。龍long 勝thắng 云vân 。諸chư 法pháp 不bất 自tự 生sanh 。亦diệc 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。不bất 共cộng 不bất 無vô 因nhân 。是thị 故cố 知tri 無vô 生sanh 。由do 是thị 觀quán 之chi 。有hữu 無vô 外ngoại 法pháp 。悉tất 無vô 自tự 性tánh 。故cố 本bổn 不bất 生sanh 。

大đại 慧tuệ 為vi 離ly 外ngoại 道đạo 因nhân 生sanh 義nghĩa 故cố (# 至chí )# 非phi 有hữu 無vô 生sanh 故cố 名danh 無vô 生sanh 。外ngoại 道đạo 以dĩ 作tác 者giả 為vi 生sanh 因nhân 義nghĩa 。謂vị 從tùng 有hữu 無vô 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。有hữu 謂vị 有hữu 種chủng 。即tức 自tự 在tại 微vi 塵trần 等đẳng 為vi 能năng 生sanh 因nhân 也dã 。無vô 謂vị 無vô 種chủng 。即tức 虛hư 空không 自tự 然nhiên 等đẳng 生sanh 也dã 。不bất 說thuyết 從tùng 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 生sanh 。故cố 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 無vô 因nhân 邪tà 因nhân 生sanh 。故cố 名danh 無vô 生sanh 耳nhĩ 。

大đại 慧tuệ 說thuyết 諸chư 法pháp 者giả (# 至chí )# 遮già 其kỳ 無vô 有hữu 斷đoạn 滅diệt 見kiến 故cố 。佛Phật 語ngữ 大đại 慧tuệ 。我ngã 說thuyết 諸chư 法pháp 。非phi 有hữu 無vô 生sanh 。唯duy 是thị 自tự 心tâm 分phân 別biệt 為vi 緣duyên 。令linh 受thọ 化hóa 者giả 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。雖tuy 無vô 作tác 者giả 。而nhi 業nghiệp 不bất 亡vong 。是thị 故cố 攝nhiếp 受thọ 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。遮già 彼bỉ 邪tà 見kiến 斷đoạn 滅diệt 戲hí 論luận 。故cố 識thức 論luận 云vân 。生sanh 死tử 相tương 續tục 。由do 內nội 因nhân 緣duyên 不bất 待đãi 外ngoại 緣duyên 。故cố 唯duy 有hữu 識thức 因nhân 謂vị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 二nhị 業nghiệp 。正chánh 感cảm 生sanh 死tử 。緣duyên 謂vị 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 。助trợ 感cảm 生sanh 死tử 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。生sanh 死tử 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。謂vị 諸chư 有hữu 漏lậu 。善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。由do 煩phiền 惱não 障chướng 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 。所sở 感cảm 三tam 界giới 麁thô 異dị 熟thục 果quả 。身thân 命mạng 短đoản 長trường/trưởng 。隨tùy 因nhân 緣duyên 力lực 有hữu 定định 齊tề 限hạn 。故cố 名danh 分phân 段đoạn 。二nhị 不bất 思tư 議nghị 變biến 易dị 生sanh 死tử 謂vị 諸chư 無vô 漏lậu 有hữu 分phân 別biệt 業nghiệp 。由do 所sở 知tri 障chướng 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 。所sở 感cảm 殊thù 勝thắng 細tế 異dị 熟thục 果quả 。由do 悲bi 願nguyện 力lực 改cải 轉chuyển 身thân 命mạng 無vô 定định 齊tề 限hạn 。故cố 名danh 變biến 易dị 。妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。經Kinh 云vân 無vô 我ngã 無vô 造tạo 無vô 受thọ 者giả 。善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。亦diệc 不bất 云vân 豈khởi 類loại 惡ác 見kiến 斷đoạn 滅diệt 論luận 耶da 。已dĩ 上thượng 如Như 來Lai 敘tự 無vô 生sanh 意ý 竟cánh 。下hạ 文văn 說thuyết 如như 幻huyễn 。正chánh 答đáp 二nhị 義nghĩa 。無vô 有hữu 相tương 違vi 。

大đại 慧tuệ 說thuyết 諸chư 法pháp 相tướng 。猶do 如như 幻huyễn 者giả 至chí 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。如như 實thật 住trú 處xứ 。如như 實thật 住trú 處xứ 者giả 。謂vị 無vô 所sở 住trụ 故cố 。名danh 如như 實thật 住trụ 。此thử 是thị 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 無vô 師sư 智trí 自tự 然nhiên 智trí 之chi 所sở 證chứng 處xứ 。不bất 由do 他tha 悟ngộ 。若nhược 有hữu 所sở 住trụ 。則tắc 為vi 非phi 住trụ 。

大đại 慧tuệ 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 如như 。實thật 處xứ 者giả 謂vị 能năng 了liễu 達đạt 。唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。非phi 了liễu 唯duy 自tự 心tâm 者giả 豈khởi 能năng 明minh 見kiến 乎hồ 。是thị 故cố 如Như 來Lai 。所sở 說thuyết 諸chư 法Pháp 。無vô 生sanh 如như 幻huyễn 。無vô 有hữu 相tương 違vi 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。重trùng 說thuyết 頌tụng 言ngôn 無vô 作tác 故cố 無vô 生sanh 有hữu 法pháp 攝nhiếp 生sanh 死tử 了liễu 達đạt 如như 幻huyễn 等đẳng 於ư 相tương/tướng 不bất 分phân 別biệt 。以dĩ 無vô 作tác 性tánh 故cố 說thuyết 無vô 生sanh 。為vi 遮già 斷đoạn 見kiến 故cố 說thuyết 業nghiệp 性tánh 攝nhiếp 生sanh 死tử 。觀quán 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 。性tánh 相tướng 故cố 即tức 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。是thị 故cố 遠viễn 離ly 緣duyên 起khởi 分phân 別biệt 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 我ngã 當đương 說thuyết (# 至chí )# 復phục 能năng 開khai 悟ngộ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。因nhân 上thượng 如Như 來Lai 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。慈từ 悲bi 方phương 便tiện 作tác 。種chủng 種chủng 異dị 說thuyết 。欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。了liễu 名danh 句cú 中trung 實thật 義nghĩa 。莫mạc 著trước 言ngôn 說thuyết 。故cố 說thuyết 名danh 句cú 文văn 身thân 。告cáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。能năng 觀quán 此thử 相tương/tướng 達đạt 其kỳ 義nghĩa 趣thú 。疾tật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。復phục 能năng 以dĩ 是thị 開khai 覺giác 眾chúng 生sanh 。是thị 知tri 法pháp 無vô 言ngôn 象tượng 。非phi 離ly 言ngôn 象tượng 。若nhược 無vô 言ngôn 象tượng 而nhi 惑hoặc 倒đảo 。執chấp 言ngôn 象tượng 而nhi 迷mê 真chân 。故cố 聖thánh 人nhân 利lợi 見kiến 垂thùy 象tượng 設thiết 教giáo 。豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。

大đại 慧tuệ 名danh 身thân 者giả 謂vị 依y 事sự 立lập 名danh (# 至chí )# 是thị 名danh 文văn 身thân 。如như 依y 瓶bình 盆bồn 事sự 。立lập 瓶bình 盆bồn 名danh 。謂vị 一nhất 名danh 二nhị 名danh 多đa 名danh 能năng 詮thuyên 自tự 性tánh 。名danh 曰viết 名danh 身thân 。言ngôn 句cú 身thân 等đẳng 者giả 。即tức 因nhân 名danh 成thành 句cú 。因nhân 句cú 顯hiển 義nghĩa 。如như 銅đồng 鐵thiết 等đẳng 瓶bình 。句cú 義nghĩa 各các 異dị 。謂vị 一nhất 句cú 二nhị 句cú 多đa 句cú 能năng 詮thuyên 差sai 別biệt 。名danh 曰viết 句cú 身thân 。由do 於ư 此thử 文văn 能năng 成thành 名danh 句cú 。謂vị 一nhất 字tự 二nhị 字tự 多đa 字tự 為vi 二nhị 所sở 依y 。名danh 曰viết 文văn 身thân 。若nhược 依y 古cổ 譯dịch 翻phiên 文văn 為vi 味vị 。但đãn 是thị 所sở 顯hiển 非phi 能năng 顯hiển 也dã 。身thân 者giả 多đa 法pháp 積tích 聚tụ 義nghĩa 。

復phục 次thứ 大đại 慧tuệ 句cú 身thân 者giả 謂vị 句cú 事sự 究cứu 竟cánh (# 至chí )# 謂vị 長trường 短đoản 高cao 下hạ 。自tự 下hạ 重trọng/trùng 明minh 異dị 義nghĩa 也dã 。句cú 身thân 謂vị 句cú 。事sự 究cứu 竟cánh 者giả 。言ngôn 有hữu 文văn 時thời 必tất 有hữu 名danh 。未vị 必tất 有hữu 句cú 。若nhược 有hữu 句cú 時thời 必tất 有hữu 名danh 及cập 文văn 。故cố 云vân 句cú 事sự 究cứu 竟cánh 也dã 。名danh 身thân 者giả 謂vị 諸chư 字tự 名danh 。各các 各các 差sai 別biệt 。如như 從tùng 阿a 字tự 乃nãi 至chí 呵ha 字tự 者giả 。如như 十thập 四tứ 音âm 阿a 呵ha 等đẳng 字tự 。皆giai 初sơ 短đoản 次thứ 長trường/trưởng 。高cao 下hạ 亦diệc 爾nhĩ 故cố 繼kế 言ngôn 文văn 身thân 者giả 謂vị 長trường 短đoản 高cao 下hạ 。即tức 音âm 韻vận 屈khuất 曲khúc 長trường 短đoản 高cao 下hạ 也dã 。名danh 句cú 必tất 依y 文văn 字tự 立lập 故cố 。

注Chú 大Đại 乘Thừa 入Nhập 楞Lăng 伽Già 經Kinh 卷quyển 第đệ 四tứ