舍Xá 利Lợi 弗Phất 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 論Luận
Quyển 23
姚Diêu 秦Tần 曇Đàm 摩Ma 耶Da 舍Xá 共Cộng 曇Đàm 摩Ma 崛Quật 多Đa 等Đẳng 譯Dịch
舍Xá 利Lợi 弗Phất 阿a 毘tỳ 曇đàm 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam
姚Diêu 秦Tần 罽kế 賓tân 三tam 藏tạng 曇đàm 摩ma 耶da 舍xá 共cộng 曇đàm 摩ma 崛quật 多đa 等đẳng 譯dịch
攝Nhiếp 相Tương 應Ứng 分Phần/phân 相Tương 應Ứng 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 上thượng
心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 當đương 知tri 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 不bất 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 無vô 相tướng 應ưng 。 當đương 知tri 非phi 無vô 相tướng 應ưng 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 無vô 相tướng 應ưng 非phi 無vô 相tướng 應ưng 不bất 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 無vô 相tướng 應ưng 非phi 無vô 相tướng 應ưng 。 無vô 相tướng 應ưng 。 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 無vô 相tướng 應ưng 非phi 無vô 相tướng 應ưng 無vô 相tướng 應ưng 。 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 無vô 相tướng 應ưng 非phi 無vô 相tướng 應ưng 。 相tương 應ứng 者giả 。 謂vị 心tâm 與dữ 數số 法pháp 相tướng 應ưng 。 數số 法pháp 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 數số 法pháp 數số 法pháp 與dữ 數số 法pháp 相tướng 應ưng 。 除trừ 自tự 性tánh 自tự 性tánh 自tự 性tánh 不bất 相tương 應ứng 非phi 無vô 相tướng 應ưng 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 相tương 應ứng 正chánh 問vấn 。 今kim 當đương 說thuyết 。
眼nhãn 識thức 界giới 乃nãi 至chí 意ý 界giới 意ý 識thức 界giới 。 身thân 觸xúc 心tâm 觸xúc 名danh 觸xúc 對đối 觸xúc 愛ái 觸xúc 憎tăng 觸xúc 明minh 觸xúc 無vô 明minh 觸xúc 。 明minh 分phần/phân 觸xúc 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 苦khổ 根căn 喜hỷ 根căn 憂ưu 根căn 捨xả 根căn 。 受thọ 想tưởng 思tư 觸xúc 思tư 惟duy 覺giác 觀quán 。 忍nhẫn 見kiến 智trí 解giải 脫thoát 。 無vô 貪tham 無vô 恚khuể 無vô 癡si 。 順thuận 信tín 悔hối 不bất 悔hối 悅duyệt 喜hỷ 心tâm 進tiến 心tâm 除trừ 。 信tín 欲dục 不bất 放phóng 逸dật 念niệm 捨xả 怖bố 。 煩phiền 惱não 使sử 見kiến 使sử 疑nghi 使sử 戒giới 道đạo 使sử 愛ái 使sử 恚khuể 使sử 嫉tật 妬đố 使sử 慳san 惜tích 使sử 無vô 明minh 使sử 慢mạn 使sử 掉trạo 使sử 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 定định 。 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 定định 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 定định 。 空không 定định 無vô 相tướng 定định 無vô 願nguyện 定định 。 信tín 根căn 乃nãi 至chí 慧tuệ 根căn 。 是thị 名danh 相tướng 應ưng 。 問vấn 。
何hà 謂vị 眼nhãn 識thức 界giới 。 若nhược 識thức 眼nhãn 根căn 因nhân 色sắc 境cảnh 界giới 。 已dĩ 生sanh 今kim 生sanh 當đương 生sanh 不bất 定định 。 是thị 名danh 眼nhãn 識thức 界giới 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 識thức 界giới 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 意ý 界giới 。 若nhược 意ý 知tri 法pháp 念niệm 法pháp 。 若nhược 初sơ 心tâm 已dĩ 生sanh 今kim 生sanh 當đương 生sanh 不bất 定định 。 是thị 名danh 意ý 界giới 。 何hà 謂vị 意ý 識thức 界giới 。 不bất 離ly 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 若nhược 餘dư 心tâm 似tự 彼bỉ 。 已dĩ 生sanh 今kim 生sanh 當đương 生sanh 不bất 定định 。 是thị 名danh 意ý 識thức 界giới 。 何hà 謂vị 身thân 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 身thân 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 身thân 觸xúc 。
復phục 次thứ 身thân 觸xúc 若nhược 觸xúc 。 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 。 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 識thức 。 是thị 名danh 身thân 觸xúc 。 何hà 謂vị 心tâm 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 心tâm 觸xúc 。 何hà 謂vị 名danh 觸xúc 。 若nhược 心tâm 觸xúc 。 是thị 名danh 名danh 觸xúc 。 何hà 謂vị 對đối 觸xúc 。 若nhược 身thân 觸xúc 。 是thị 名danh 對đối 觸xúc 。 何hà 謂vị 愛ái 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 欲dục 染nhiễm 相tướng 應ưng 。 是thị 名danh 愛ái 觸xúc 。 何hà 謂vị 恚khuể 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 瞋sân 恚khuể 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 恚khuể 觸xúc 。 何hà 謂vị 明minh 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 聖thánh 智trí 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 明minh 觸xúc 。 何hà 謂vị 無vô 明minh 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 不bất 善thiện 非phi 智trí 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 無vô 明minh 觸xúc 。 何hà 謂vị 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 明minh 分phần/phân 生sanh 明minh 得đắc 明minh 能năng 令linh 明minh 廣quảng 大đại 。 是thị 名danh 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 何hà 謂vị 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 生sanh 無vô 明minh 得đắc 無vô 明minh 能năng 令linh 無vô 明minh 廣quảng 大đại 。 是thị 名danh 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 。
復phục 次thứ 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 聖thánh 忍nhẫn 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 明minh 分phần/phân 觸xúc 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 非phi 聖thánh 非phi 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 。
復phục 次thứ 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 聖thánh 能năng 得đắc 智trí 果quả 是thị 名danh 明minh 分phần/phân 觸xúc 。
復phục 次thứ 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 非phi 聖thánh 。 若nhược 善thiện 無vô 記ký 是thị 名danh 。 無vô 明minh 分phần/phân 觸xúc 。 何hà 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 若nhược 身thân 忍nhẫn 受thọ 樂lạc 。 眼nhãn 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 樂lạc 界giới 。 是thị 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 何hà 謂vị 苦khổ 根căn 。 若nhược 身thân 不bất 忍nhẫn 受thọ 苦khổ 。 眼nhãn 觸xúc 苦khổ 受thọ 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 觸xúc 苦khổ 受thọ 苦khổ 界giới 。 是thị 名danh 苦khổ 根căn 。 何hà 謂vị 喜hỷ 根căn 。 若nhược 心tâm 忍nhẫn 受thọ 樂lạc 。 意ý 觸xúc 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 喜hỷ 界giới 。 是thị 名danh 喜hỷ 根căn 。 何hà 謂vị 憂ưu 根căn 。 若nhược 心tâm 不bất 忍nhẫn 受thọ 苦khổ 。 意ý 觸xúc 苦khổ 受thọ 憂ưu 界giới 。 是thị 名danh 憂ưu 根căn 。 何hà 謂vị 捨xả 根căn 。 若nhược 身thân 心tâm 不bất 忍nhẫn 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 眼nhãn 觸xúc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 觸xúc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 捨xả 界giới 。 是thị 名danh 捨xả 根căn 。 何hà 謂vị 受thọ 。 若nhược 心tâm 受thọ 。 是thị 名danh 受thọ 。
復phục 次thứ 受thọ 六lục 受thọ 。 眼nhãn 觸xúc 受thọ 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 觸xúc 受thọ 。 何hà 謂vị 眼nhãn 觸xúc 受thọ 。 若nhược 受thọ 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 眼nhãn 觸xúc 受thọ 。 乃nãi 至chí 意ý 受thọ 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 眼nhãn 觸xúc 受thọ 。 緣duyên 眼nhãn 緣duyên 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 。 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 是thị 名danh 眼nhãn 觸xúc 受thọ 。 乃nãi 至chí 意ý 受thọ 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 想tưởng 。 若nhược 想tưởng 憶ức 想tưởng 勝thắng 想tưởng 。 是thị 名danh 想tưởng 。
復phục 次thứ 想tưởng 六lục 想tưởng 。 色sắc 想tưởng 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 想tưởng 。 何hà 謂vị 色sắc 想tưởng 。 若nhược 想tưởng 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 色sắc 想tưởng 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 色sắc 想tưởng 。 色sắc 境cảnh 界giới 思tư 惟duy 色sắc 。 若nhược 想tưởng 憶ức 想tưởng 勝thắng 想tưởng 是thị 名danh 色sắc 想tưởng 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 想tưởng 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 思tư 。 若nhược 思tư 正chánh 思tư 緣duyên 思tư 。 若nhược 心tâm 有hữu 作tác 是thị 名danh 思tư 。
復phục 次thứ 思tư 六lục 思tư 。 色sắc 思tư 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 思tư 。 何hà 謂vị 色sắc 思tư 。 若nhược 思tư 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 色sắc 思tư 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 思tư 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 色sắc 思tư 色sắc 境cảnh 界giới 思tư 惟duy 色sắc 。 若nhược 思tư 正chánh 思tư 緣duyên 思tư 。 若nhược 心tâm 有hữu 作tác 。 是thị 名danh 色sắc 思tư 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 思tư 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 正chánh 觸xúc 。 是thị 名danh 觸xúc 。
復phục 次thứ 觸xúc 六lục 觸xúc 。 眼nhãn 觸xúc 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 觸xúc 。 何hà 謂vị 眼nhãn 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 眼nhãn 觸xúc 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 觸xúc 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 眼nhãn 觸xúc 緣duyên 。 眼nhãn 緣duyên 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 。 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 觸xúc 。 是thị 名danh 眼nhãn 觸xúc 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 觸xúc 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 思tư 惟duy 。 若nhược 心tâm 分phân 別biệt 計kế 挍giảo 籌trù 量lượng 憶ức 念niệm 。 是thị 名danh 思tư 惟duy 。
復phục 次thứ 思tư 惟duy 六lục 思tư 惟duy 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 思tư 惟duy 。 何hà 謂vị 色sắc 思tư 惟duy 。 若nhược 思tư 惟duy 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 色sắc 思tư 惟duy 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 思tư 惟duy 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 色sắc 思tư 惟duy 。 色sắc 境cảnh 界giới 思tư 惟duy 。 色sắc 若nhược 心tâm 分phân 別biệt 計kế 挍giảo 籌trù 量lượng 憶ức 念niệm 。 是thị 名danh 色sắc 思tư 惟duy 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 思tư 惟duy 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 覺giác 。 若nhược 覺giác 重trọng/trùng 覺giác 憶ức 想tưởng 緣duyên 境cảnh 界giới 心tâm 語ngữ 。 是thị 名danh 覺giác 。
復phục 次thứ 六lục 覺giác 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 覺giác 。 云vân 何hà 色sắc 覺giác 。 若nhược 以dĩ 色sắc 境cảnh 界giới 思tư 惟duy 色sắc 覺giác 重trọng/trùng 覺giác 憶ức 想tưởng 緣duyên 境cảnh 界giới 心tâm 語ngữ 。 是thị 名danh 色sắc 覺giác 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 覺giác 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 觀quán 。 若nhược 心tâm 行hành 微vi 行hành 微vi 津tân 微vi 分phân 別biệt 心tâm 隨tùy 微vi 轉chuyển 。 是thị 名danh 觀quán 。
復phục 次thứ 六lục 觀quán 。 色sắc 觀quán 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 觀quán 。 何hà 謂vị 色sắc 觀quán 。 若nhược 以dĩ 色sắc 境cảnh 界giới 思tư 惟duy 色sắc 。 若nhược 心tâm 行hành 微vi 行hành 微vi 津tân 微vi 分phân 別biệt 心tâm 隨tùy 微vi 轉chuyển 。 是thị 名danh 色sắc 觀quán 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 觀quán 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 忍nhẫn 。 貪tham 嗜thị 欲dục 得đắc 。 若nhược 於ư 順thuận 不bất 順thuận 法pháp 。 堪kham 任nhậm 忍nhẫn 辱nhục 。 是thị 名danh 忍nhẫn 。 何hà 謂vị 見kiến 。 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 或hoặc 見kiến 忍nhẫn 。 或hoặc 見kiến 智trí 。 何hà 謂vị 見kiến 忍nhẫn 。 若nhược 貪tham 嗜thị 欲dục 得đắc 。 若nhược 於ư 順thuận 不bất 順thuận 法pháp 。 堪kham 任nhậm 忍nhẫn 辱nhục 。 是thị 名danh 見kiến 忍nhẫn 。 何hà 謂vị 見kiến 智trí 。 若nhược 必tất 執chấp 於ư 法pháp 。 是thị 名danh 見kiến 智trí 。 何hà 謂vị 智trí 。 若nhược 必tất 執chấp 於ư 善thiện 法Pháp 。 是thị 名danh 智trí 。
復phục 次thứ 智trí 有hữu 四Tứ 智Trí 。 法pháp 智trí 比tỉ 智trí 世thế 智trí 他tha 心tâm 智trí 。 是thị 名danh 智trí 。 何hà 謂vị 解giải 脫thoát 。 若nhược 解giải 重trọng/trùng 解giải 。 究cứu 竟cánh 解giải 。 心tâm 向hướng 彼bỉ 尊tôn 上thượng 彼bỉ 傾khuynh 向hướng 彼bỉ 以dĩ 彼bỉ 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 解giải 脫thoát 六lục 解giải 脫thoát 。 色sắc 解giải 脫thoát 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 解giải 脫thoát 。 云vân 何hà 色sắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 解giải 脫thoát 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 名danh 色sắc 解giải 脫thoát 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 解giải 脫thoát 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 色sắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 以dĩ 色sắc 境cảnh 界giới 思tư 惟duy 色sắc 。 若nhược 解giải 重trọng/trùng 解giải 究cứu 竟cánh 解giải 心tâm 向hướng 彼bỉ 尊tôn 上thượng 彼bỉ 傾khuynh 向hướng 彼bỉ 以dĩ 彼bỉ 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 色sắc 解giải 脫thoát 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 解giải 脫thoát 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 謂vị 無vô 貪tham 。 若nhược 不bất 悕hy 望vọng 。 是thị 名danh 無vô 貪tham 。
復phục 次thứ 若nhược 堪kham 忍nhẫn 離ly 貪tham 心tâm 。 是thị 名danh 無vô 貪tham 。
復phục 次thứ 若nhược 於ư 五ngũ 欲dục 中trung 。 愛ái 喜hỷ 適thích 意ý 愛ái 色sắc 欲dục 染nhiễm 相tướng 續tục 。 眼nhãn 識thức 色sắc 愛ái 喜hỷ 適thích 意ý 愛ái 色sắc 欲dục 染nhiễm 相tướng 續tục 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 識thức 觸xúc 愛ái 喜hỷ 適thích 意ý 愛ái 色sắc 欲dục 染nhiễm 相tướng 續tục 。 若nhược 於ư 他tha 欲dục 他tha 財tài 他tha 所sở 須tu 他tha 婦phụ 女nữ 。 不bất 欲dục 貪tham 取thủ 。 若nhược 不bất 貪tham 重trọng/trùng 。 不bất 貪tham 究cứu 竟cánh 。 不bất 貪tham 心tâm 。 不bất 著trước 不bất 悕hy 望vọng 。 不bất 愛ái 著trước 。 不bất 欲dục 染nhiễm 。 及cập 餘dư 可khả 貪tham 法pháp 。 若nhược 不bất 貪tham 重trọng/trùng 。 不bất 貪tham 究cứu 竟cánh 。 不bất 貪tham 心tâm 。 不bất 貪tham 著trước 。 不bất 悕hy 望vọng 。 不bất 愛ái 著trước 。 不bất 欲dục 染nhiễm 。 是thị 名danh 無vô 貪tham 。 何hà 謂vị 無vô 恚khuể 。 若nhược 無vô 諍tranh 訟tụng 。 是thị 名danh 無vô 恚khuể 。
復phục 次thứ 若nhược 堪kham 忍nhẫn 離ly 恚khuể 心tâm 。 是thị 名danh 無vô 恚khuể 。
復phục 次thứ 若nhược 於ư 少thiểu 眾chúng 生sanh 。 若nhược 多đa 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 此thử 眾chúng 生sanh 。 不bất 繫hệ 不bất 閉bế 不bất 傷thương 害hại 。 莫mạc 令linh 為vi 若nhược 干can 苦khổ 加gia 。 若nhược 無vô 恚khuể 重trọng/trùng 。 無vô 恚khuể 究cứu 竟cánh 。 無vô 恚khuể 心tâm 離ly 恚khuể 。 無vô 諍tranh 訟tụng 。 不bất 憎tăng 害hại 。 無vô 惱não 緣duyên 心tâm 。 不bất 怨oán 憎tăng 。 慈từ 重trọng/trùng 慈từ 究cứu 竟cánh 。 慈từ 矜căng 愍mẫn 欲dục 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 及cập 餘dư 可khả 恚khuể 法pháp 。 若nhược 不bất 恚khuể 重trọng/trùng 。 不bất 恚khuể 究cứu 竟cánh 。 不bất 恚khuể 心tâm 離ly 恚khuể 。 無vô 諍tranh 訟tụng 。 不bất 憎tăng 害hại 。 無vô 惱não 緣duyên 心tâm 。 不bất 怨oán 憎tăng 。 慈từ 重trọng/trùng 慈từ 究cứu 竟cánh 。 慈từ 矜căng 愍mẫn 欲dục 利lợi 益ích 法pháp 。 是thị 名danh 無vô 恚khuể 。 何hà 謂vị 無vô 癡si 。 若nhược 明minh 。 是thị 名danh 無vô 癡si 。
復phục 次thứ 無vô 癡si 。 若nhược 堪kham 忍nhẫn 離ly 癡si 心tâm 。 是thị 名danh 無vô 癡si 。
復phục 次thứ 若nhược 知tri 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 知tri 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 知tri 前tiền 後hậu 際tế 。 知tri 內nội 知tri 外ngoại 。 知tri 六lục 觸xúc 入nhập 集tập 滅diệt 大đại 過quá 患hoạn 出xuất 要yếu 。 知tri 因nhân 緣duyên 。 知tri 業nghiệp 報báo 。 知tri 緣duyên 生sanh 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 黑hắc 白bạch 有hữu 緣duyên 無vô 緣duyên 有hữu 明minh 無vô 明minh 。 可khả 作tác 不bất 可khả 作tác 可khả 親thân 近cận 。 不bất 可khả 親thân 近cận 。 若nhược 於ư 彼bỉ 法pháp 。 無vô 癡si 無vô 闇ám 。 無vô 忘vong 無vô 失thất 。 正chánh 念niệm 無vô 障chướng 礙ngại 。 無vô 覆phú 蓋cái 。 無vô 闇ám 蔽tế 。 無vô 荒hoang 無vô 纏triền 。 無vô 濁trược 。 明minh 焰diễm 術thuật 光quang 炤chiếu 知tri 見kiến 解giải 射xạ 方phương 便tiện 。 慧tuệ 眼nhãn 慧tuệ 根căn 慧tuệ 力lực 擇trạch 法pháp 覺giác 正chánh 見kiến 。 及cập 餘dư 癡si 法pháp 中trung 。 無vô 癡si 無vô 闇ám 無vô 忘vong 無vô 失thất 。 正chánh 念niệm 無vô 障chướng 礙ngại 無vô 覆phú 蓋cái 無vô 闇ám 蔽tế 。 無vô 荒hoang 無vô 纏triền 無vô 濁trược 明minh 焰diễm 術thuật 光quang 炤chiếu 知tri 見kiến 解giải 射xạ 方phương 便tiện 。 慧tuệ 眼nhãn 慧tuệ 根căn 慧tuệ 力lực 擇trạch 法pháp 覺giác 正chánh 見kiến 。 是thị 名danh 無vô 癡si 。 何hà 謂vị 順thuận 信tín 。 若nhược 信tín 善thiện 順thuận 不bất 逆nghịch 。 是thị 名danh 順thuận 信tín 。 何hà 謂vị 悔hối 。 若nhược 可khả 作tác 不bất 可khả 作tác 處xứ 。 若nhược 作tác 不bất 作tác 已dĩ 。 若nhược 於ư 彼bỉ 心tâm 。 燋tiều 熱nhiệt 重trọng/trùng 燋tiều 熱nhiệt 。 究cứu 竟cánh 燋tiều 熱nhiệt 。 是thị 名danh 悔hối 。 何hà 謂vị 不bất 悔hối 。 若nhược 可khả 作tác 不bất 可khả 作tác 處xứ 。 若nhược 可khả 作tác 不bất 可khả 作tác 已dĩ 。 若nhược 於ư 彼bỉ 不bất 燋tiều 不bất 熱nhiệt 重trọng/trùng 不bất 燋tiều 不bất 熱nhiệt 究cứu 竟cánh 不bất 燋tiều 不bất 熱nhiệt 。 是thị 名danh 不bất 悔hối 。 何hà 謂vị 悅duyệt 。 若nhược 心tâm 悅duyệt 豫dự 歡hoan 樂lạc 愛ái 樂nhạo 未vị 喜hỷ 。 是thị 名danh 悅duyệt 。 何hà 謂vị 喜hỷ 。 若nhược 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 正chánh 踊dũng 躍dược 。 離ly 恚khuể 寂tịch 靜tĩnh 。 是thị 名danh 喜hỷ 。 何hà 謂vị 心tâm 進tiến 。 若nhược 心tâm 發phát 起khởi 顯hiển 出xuất 越việt 度độ 。 是thị 名danh 心tâm 進tiến 。 何hà 謂vị 心tâm 除trừ 。 若nhược 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 調điều 心tâm 輕khinh 心tâm 軟nhuyễn 是thị 名danh 心tâm 除trừ 。 何hà 謂vị 信tín 。 若nhược 信tín 入nhập 信tín 勝thắng 信tín 。 是thị 名danh 信tín 。 何hà 謂vị 欲dục 。 若nhược 欲dục 重trọng/trùng 欲dục 悕hy 望vọng 欲dục 作tác 欲dục 發phát 起khởi 欲dục 顯hiển 出xuất 欲dục 度độ 欲dục 得đắc 欲dục 觸xúc 欲dục 解giải 射xạ 欲dục 證chứng 。 是thị 名danh 欲dục 。 何hà 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 。 若nhược 覆phú 護hộ 心tâm 念niệm 欲dục 令linh 我ngã 心tâm 不bất 染nhiễm 於ư 染nhiễm 法pháp 。 不bất 恚khuể 於ư 恚khuể 法pháp 。 不bất 癡si 於ư 癡si 法pháp 。 不bất 著trước 垢cấu 穢uế 法pháp 。 不bất 順thuận 於ư 色sắc 欲dục 法pháp 。 不bất 貢cống 高cao 於ư 貢cống 高cao 法pháp 。 不bất 放phóng 逸dật 於ư 放phóng 逸dật 法pháp 。 是thị 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 何hà 謂vị 念niệm 。 若nhược 念niệm 憶ức 念niệm 。 是thị 名danh 念niệm 。 何hà 謂vị 心tâm 捨xả 。 若nhược 捨xả 勝thắng 捨xả 心tâm 等đẳng 心tâm 均quân 心tâm 清thanh 淨tịnh 心tâm 無vô 作tác 非phi 受thọ 。 是thị 名danh 捨xả 。 何hà 謂vị 怖bố 。 若nhược 於ư 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 若nhược 眾chúng 生sanh 。 若nhược 怖bố 重trọng/trùng 怖bố 究cứu 竟cánh 怖bố 。 心tâm 驚kinh 毛mao 竪thụ 。 是thị 名danh 怖bố 。 何hà 謂vị 煩phiền 惱não 使sử 。 十thập 使sử 見kiến 使sử 疑nghi 使sử 戒giới 道đạo 使sử 愛ái 使sử 恚khuể 使sử 嫉tật 妬đố 使sử 慳san 惜tích 使sử 無vô 明minh 使sử 憍kiêu 慢mạn 使sử 掉trạo 使sử 。 是thị 名danh 煩phiền 惱não 使sử 。 何hà 謂vị 見kiến 使sử 。 除trừ 戒giới 道đạo 見kiến 。 若nhược 餘dư 見kiến 。 是thị 名danh 見kiến 使sử 。
復phục 次thứ 見kiến 使sử 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 及cập 邪tà 見kiến 。 是thị 名danh 見kiến 使sử 。 何hà 謂vị 疑nghi 使sử 。 若nhược 有hữu 人nhân 緣duyên 過quá 去khứ 疑nghi 惑hoặc 。 我ngã 過quá 去khứ 有hữu 。 我ngã 非phi 過quá 去khứ 有hữu 。 以dĩ 何hà 性tánh 過quá 去khứ 有hữu 因nhân 。 何hà 過quá 去khứ 有hữu 緣duyên 。 未vị 來lai 疑nghi 惑hoặc 。 我ngã 未vị 來lai 有hữu 。 我ngã 非phi 未vị 來lai 有hữu 。 以dĩ 何hà 性tánh 未vị 來lai 有hữu 因nhân 。 何hà 未vị 來lai 有hữu 緣duyên 。 現hiện 在tại 疑nghi 惑hoặc 。 我ngã 現hiện 在tại 有hữu 。 我ngã 現hiện 在tại 非phi 有hữu 。 以dĩ 何hà 性tánh 我ngã 現hiện 在tại 有hữu 因nhân 。 何hà 現hiện 在tại 有hữu 謂vị 我ngã 生sanh 處xứ 。 此thử 眾chúng 生sanh 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 去khứ 至chí 何hà 處xứ 。 若nhược 世Thế 尊Tôn 疑nghi 惑hoặc 。 是thị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 非phi 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 善thiện 說thuyết 法pháp 。 世Thế 尊Tôn 非phi 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 世Thế 尊Tôn 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 善thiện 趣thú 。 世Thế 尊Tôn 聲Thanh 聞Văn 。 眾chúng 非phi 善thiện 趣thú 。 行hành 常thường 行hành 非phi 常thường 。 行hành 苦khổ 行hạnh 非phi 苦khổ 。 無vô 我ngã 法pháp 非phi 無vô 我ngã 法pháp 。 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 與dữ 無vô 與dữ 。 有hữu 施thí 無vô 施thí 。 有hữu 祀tự 無vô 祀tự 。 有hữu 善thiện 惡ác 業nghiệp 果quả 報báo 。 無vô 善thiện 惡ác 業nghiệp 果quả 報báo 。 有hữu 今kim 世thế 無vô 今kim 世thế 。 有hữu 後hậu 世thế 無vô 後hậu 世thế 。 有hữu 父phụ 母mẫu 無vô 父phụ 母mẫu 。 有hữu 天thiên 無vô 天thiên 。 眾chúng 生sanh 有hữu 化hóa 生sanh 。 眾chúng 生sanh 無vô 化hóa 生sanh 。 世thế 有hữu 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 正chánh 趣thú 正chánh 至chí 。 若nhược 今kim 世thế 後hậu 世thế 。 自tự 證chứng 知tri 說thuyết 。 世thế 無vô 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 正chánh 趣thú 正chánh 至chí 。 若nhược 今kim 世thế 後hậu 世thế 。 身thân 證chứng 知tri 說thuyết 。 若nhược 於ư 彼bỉ 法pháp 疑nghi 惑hoặc 重trọng/trùng 疑nghi 惑hoặc 究cứu 竟cánh 疑nghi 惑hoặc 。 心tâm 不bất 決quyết 定định 。 猶do 豫dự 二nhị 心tâm 疑nghi 心tâm 不bất 了liễu 。 無vô 量lượng 疑nghi 不bất 盡tận 不bất 解giải 脫thoát 。 猶do 豫dự 重trọng/trùng 猶do 豫dự 究cứu 竟cánh 猶do 豫dự 。 是thị 名danh 疑nghi 使sử 。 何hà 謂vị 戒giới 道đạo 使sử 。 若nhược 戒giới 道đạo 見kiến 。 是thị 名danh 戒giới 道đạo 使sử 。
復phục 次thứ 以dĩ 戒giới 為vi 淨tịnh 。 以dĩ 戒giới 道đạo 為vi 淨tịnh 。 解giải 脫thoát 無vô 依y 。 盡tận 一nhất 切thiết 苦khổ 際tế 。 若nhược 忍nhẫn 欲dục 覺giác 觸xúc 證chứng 戒giới 謂vị 護hộ 身thân 口khẩu 。 道đạo 謂vị 邪tà 。 吉cát 養dưỡng 髮phát 敬kính 事sự 。 水thủy 火hỏa 日nhật 月nguyệt 。 持trì 牛ngưu 鹿lộc 狗cẩu 默mặc 然nhiên 等đẳng 戒giới 求cầu 。 為vi 力lực 士sĩ 報báo 。 人nhân 天thiên 中trung 尊tôn 。 如như 是thị 勤cần 行hành 。 苦khổ 行hạnh 邪tà 行hành 。 此thử 謂vị 道đạo 。 若nhược 戒giới 若nhược 道đạo 求cầu 覓mịch 。 求cầu 覓mịch 已dĩ 以dĩ 是thị 為vi 淨tịnh 。 為vi 淨tịnh 已dĩ 為vi 解giải 脫thoát 。 為vi 解giải 脫thoát 已dĩ 以dĩ 是thị 為vi 聖thánh 人nhân 為vi 羅La 漢Hán 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 於ư 彼bỉ 忍nhẫn 欲dục 堪kham 任nhậm 樂nhạo 著trước 。 是thị 名danh 戒giới 道đạo 使sử 。 何hà 謂vị 愛ái 使sử 。 若nhược 欲dục 染nhiễm 。 是thị 名danh 愛ái 使sử 。 何hà 謂vị 瞋sân 恚khuể 使sử 。 若nhược 憎tăng 恚khuể 。 是thị 名danh 瞋sân 恚khuể 使sử 。 何hà 謂vị 嫉tật 妬đố 使sử 。 若nhược 他tha 得đắc 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 禮lễ 拜bái 。 憎tăng 嫉tật 瞋sân 恚khuể 忿phẫn 怒nộ 心tâm 嫉tật 。 是thị 名danh 嫉tật 妬đố 使sử 。 何hà 謂vị 慳san 惜tích 使sử 。 若nhược 財tài 物vật 悋lận 惜tích 不bất 捨xả 心tâm 貪tham 。 是thị 名danh 慳san 惜tích 使sử 。 何hà 謂vị 無vô 明minh 使sử 。 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 是thị 名danh 無vô 明minh 使sử 。 何hà 謂vị 憍kiêu 慢mạn 使sử 。 若nhược 以dĩ 慢mạn 自tự 高cao 。 是thị 名danh 憍kiêu 慢mạn 使sử 。 何hà 謂vị 掉trạo 使sử 。 若nhược 掉trạo 動động 不bất 定định 發phát 奔bôn 逸dật 不bất 寂tịch 靜tĩnh 不bất 正chánh 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 不bất 息tức 。 是thị 名danh 掉trạo 使sử 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 定định 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 定định 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 定định 。 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 定định 。 如như 道Đạo 品Phẩm 三tam 支chi 道đạo 中trung 廣quảng 說thuyết 。 何hà 謂vị 信tín 根căn 。 學học 人nhân 離ly 煩phiền 惱não 聖thánh 心tâm 趣thú 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 堅kiên 信tín 堅kiên 法pháp 。 及cập 餘dư 趣thú 人nhân 。 見kiến 行hành 過quá 患hoạn 。 觀quán 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 如như 實thật 觀quán 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 未vị 得đắc 欲dục 得đắc 。 未vị 解giải 欲dục 解giải 。 未vị 證chứng 欲dục 證chứng 。 修tu 道Đạo 離ly 煩phiền 惱não 見kiến 學học 人nhân 。 若nhược 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 。 觀quán 行hành 具cụ 足túc 。 若nhược 智trí 地địa 。 若nhược 觀quán 解giải 脫thoát 心tâm 即tức 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 無Vô 學Học 人nhân 阿A 羅La 漢Hán 未vị 得đắc 聖thánh 法pháp 。 欲dục 得đắc 修tu 道Đạo 。 觀quán 行hành 具cụ 足túc 。 若nhược 智trí 地địa 若nhược 觀quán 解giải 脫thoát 心tâm 。 即tức 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 如như 實thật 人nhân 如như 趣thú 人nhân 。 若nhược 信tín 入nhập 信tín 勝thắng 信tín 真chân 信tín 心tâm 淨tịnh 。 是thị 名danh 信tín 根căn 。 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 根căn 亦diệc 如như 是thị 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 阿a 毘tỳ 曇đàm 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam