永Vĩnh 覺Giác 元Nguyên 賢Hiền 禪Thiền 師Sư 廣Quảng 錄Lục
Quyển 0019
( 嗣Tự 法Pháp ) 道Đạo 霈 重Trọng 編Biên
永Vĩnh 覺Giác 和Hòa 尚Thượng 廣Quảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu
嗣tự 法pháp 弟đệ 子tử 。 道đạo 霈# 。 重trọng/trùng 編biên 。
論luận 贊tán
建kiến 州châu 弘hoằng 釋thích 錄lục 論luận 贊tán (# 十thập 篇thiên )#
達đạt 本bổn 論luận
論luận 曰viết 。 禪thiền 那na 一nhất 法pháp 。 徧biến 在tại 諸chư 乘thừa 。 悉tất 從tùng 修tu 證chứng 。 並tịnh 落lạc 格cách 量lượng 。 唯duy 達đạt 摩ma 直trực 指chỉ 一nhất 心tâm 。 強cường/cưỡng 號hiệu 為vi 禪thiền 。 無vô 修tu 證chứng 格cách 量lượng 之chi 可khả 言ngôn 。 正chánh 如như 輪Luân 王Vương 髻kế 珠châu 。 尊tôn 貴quý 無vô 上thượng 。 非phi 他tha 寶bảo 可khả 並tịnh 。 亦diệc 如như 灌quán 頂đảnh 王vương 子tử 。 雖tuy 在tại 襁# 褓bảo 。 非phi 朝triêu 臣thần 可khả 擬nghĩ 。 亦diệc 如như 金kim 剛cang 王vương 劍kiếm 。 殺sát 活hoạt 縱tung 橫hoành 。 無vô 不bất 自tự 在tại 。 非phi 軌quỹ 則tắc 可khả 局cục 。 故cố 為vi 僧Tăng 者giả 。 必tất 首thủ 重trọng/trùng 之chi 。 倘thảng 舍xá 此thử 而nhi 他tha 務vụ 。 雖tuy 苦khổ 行hạnh 積tích 劫kiếp 。 終chung 墮đọa 半bán 途đồ 。 非phi 善thiện 術thuật 也dã 。 我ngã 建kiến 。 自tự 唐đường 馬mã 祖tổ 首thủ 開khai 甘cam 露lộ 之chi 門môn 。 嗣tự 是thị 分phần/phân 燈đăng 續tục 燄diệm 。 在tại 處xứ 昭chiêu 灼chước 。 入nhập 傳truyền 燈đăng 者giả 。 四tứ 十thập 餘dư 人nhân 。 至chí 於ư 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 田điền 父phụ 村thôn 媼# 。 亦diệc 得đắc 與dữ 沾triêm 法Pháp 味vị 。 同đồng 入nhập 宗tông 鏡kính 。 猗ỷ 歟# 盛thịnh 矣hĩ 。 勝thắng 國quốc 之chi 季quý 。 禪thiền 學học 寢tẩm 衰suy 。 然nhiên 鐵thiết 關quan 晚vãn 出xuất 。 猶do 有hữu 古cổ 尊tôn 宿túc 之chi 風phong 。 至chí 於ư 。 國quốc 朝triêu 。 則tắc 慧tuệ 林lâm 久cửu 凋điêu 。 正chánh 脉mạch 已dĩ 失thất 。 學học 禪thiền 之chi 士sĩ 。 指chỉ 不bất 多đa 屈khuất 。 即tức 有hữu 一nhất 二nhị 稱xưng 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 要yếu 皆giai 認nhận 奴nô 作tác 郎lang 。 守thủ 鼠thử 為vi 璞# 。 反phản 不bất 若nhược 專chuyên 修tu 白bạch 業nghiệp 者giả 之chi 為vi 得đắc 也dã 。 嗚ô 呼hô 碧bích 水thủy 丹đan 山sơn 。 千thiên 載tái 如như 昨tạc 。 俯phủ 仰ngưỡng 憑bằng 弔điếu 。 豈khởi 勝thắng 寂tịch 寥liêu 。 余dư 於ư 是thị 有hữu 重trọng 慨khái 焉yên 。
顯hiển 化hóa 論luận
論luận 曰viết 。 釋Thích 氏thị 之chi 學học 。 道đạo 其kỳ 本bổn 也dã 。 通thông 其kỳ 末mạt 也dã 。 法pháp 當đương 務vụ 道đạo 。 道đạo 成thành 而nhi 通thông 發phát 矣hĩ 。 若nhược 意ý 在tại 求cầu 通thông 。 則tắc 必tất 失thất 道đạo 。 道đạo 失thất 而nhi 通thông 得đắc 。 是thị 為vi 魔ma 事sự 。 況huống 通thông 亦diệc 必tất 失thất 乎hồ 。 故cố 正chánh 見kiến 者giả 。 寧ninh 得đắc 道Đạo 而nhi 無vô 通thông 。 非phi 厭yếm 通thông 也dã 。 法pháp 不bất 可khả 務vụ 也dã 。 且thả 通thông 之chi 法pháp 。 大đại 略lược 有hữu 五ngũ 。 有hữu 修tu 大Đại 乘Thừa 而nhi 得đắc 者giả 。 有hữu 修tu 小Tiểu 乘Thừa 而nhi 得đắc 者giả 。 有hữu 修tu 凡phàm 夫phu 乘thừa 而nhi 得đắc 者giả 。 有hữu 修tu 外ngoại 道đạo 法pháp 而nhi 得đắc 者giả 。 有hữu 因nhân 宿túc 習tập 感cảm 報báo 而nhi 得đắc 者giả 。 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 邪tà 正chánh 亦diệc 異dị 。 未vị 可khả 槩# 而nhi 齊tề 之chi 。 是thị 篇thiên 如như 瑞thụy 巖nham 扣khấu 氷băng 。 則tắc 古cổ 聖thánh 垂thùy 跡tích 。 無vô 可khả 異dị 者giả 。 其kỳ 餘dư 或hoặc 偏thiên 獲hoạch 小tiểu 果quả 。 或hoặc 尚thượng 滯trệ 凡phàm 夫phu 。 或hoặc 落lạc 鬼quỷ 倫luân 。 或hoặc 出xuất 外ngoại 種chủng 。 或hoặc 亦diệc 大đại 權quyền 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 便tiện 攝nhiếp 化hóa 。 既ký 有hữu 數số 種chủng 差sai 別biệt 。 不bất 容dung 槩# 抑ức 。 詎cự 可khả 俱câu 揚dương 。 在tại 俗tục 之chi 士sĩ 。 固cố 莫mạc 能năng 辨biện 。 出xuất 俗tục 之chi 英anh 。 應ưng 知tri 所sở 務vụ 。 若nhược 徙tỉ 見kiến 異dị 跡tích 而nhi 生sanh 欣hân 。 必tất 將tương 流lưu 邪tà 轍triệt 而nhi 莫mạc 返phản 。 可khả 不bất 慎thận 歟# 。
崇sùng 德đức 論luận
祖tổ 庭đình 秋thu 晚vãn 。 狂cuồng 慧tuệ 競cạnh 興hưng 。 明minh 道đạo 者giả 多đa 。 行hành 道Đạo 者giả 少thiểu 。 夫phu 明minh 之chi 將tương 以dĩ 行hành 之chi 也dã 。 明minh 之chi 而nhi 弗phất 行hành 。 與dữ 未vị 明minh 何hà 異dị 。 且thả 假giả 此thử 以dĩ 鈎câu 顯hiển 譽dự 。 營doanh 厚hậu 殖thực 。 則tắc 雖tuy 機cơ 辨biện 自tự 在tại 。 說thuyết 法Pháp 如như 雲vân 。 吾ngô 以dĩ 為vi 直trực 一nhất 禆# 販phán 而nhi 已dĩ 。 茲tư 篇thiên 所sở 錄lục 。 並tịnh 積tích 粹túy 純thuần 誠thành 之chi 士sĩ 。 雖tuy 契khế 悟ngộ 弗phất 逮đãi 馬mã 祖tổ 。 神thần 化hóa 難nạn/nan 齊tề 扣khấu 氷băng 。 而nhi 依y 教giáo 行hành 持trì 。 動động 不bất 踰du 矩củ 。 陶đào 鍊luyện 之chi 極cực 。 終chung 歸quy 聖thánh 果Quả 。 又hựu 安an 取thủ 狂cuồng 慧tuệ 之chi 詡# 詡# 哉tai 。 若nhược 夫phu 闇ám 修tu 之chi 士sĩ 。 或hoặc 道đạo 大đại 而nhi 知tri 希hy 。 或hoặc 德đức 成thành 而nhi 遇ngộ 蹇kiển 。 形hình 晦hối 聲thanh 泯mẫn 。 物vật 色sắc 無vô 從tùng 。 則tắc 非phi 茲tư 錄lục 所sở 能năng 盡tận 矣hĩ 。
輔phụ 教giáo 論luận
論luận 曰viết 。 儒nho 釋thích 分phần/phân 教giáo 。 門môn 戶hộ 逈huýnh 別biệt 。 大đại 儒nho 融dung 之chi 以dĩ 神thần 理lý 。 則tắc 千thiên 差sai 頓đốn 忘vong 。 小tiểu 儒nho 局cục 之chi 以dĩ 格cách 量lượng 。 則tắc 一nhất 塵trần 成thành 礙ngại 。 此thử 大đại 儒nho 所sở 以dĩ 辨biện 不bất 禁cấm 而nhi 自tự 泯mẫn 。 小tiểu 儒nho 所sở 以dĩ 謗báng 欲dục 息tức 而nhi 不bất 能năng 也dã 。 昔tích 自tự 六lục 朝triêu 以dĩ 來lai 。 謗báng 佛Phật 者giả 不bất 少thiểu 。 皆giai 以dĩ 私tư 意ý 揣đoàn 摩ma 。 自tự 成thành 水thủy 火hỏa 。 其kỳ 於ư 我ngã 佛Phật 之chi 藩# 。 尚thượng 隔cách 萬vạn 里lý 。 即tức 如như 昌xương 黎lê 一nhất 人nhân 。 毅nghị 然nhiên 以dĩ 道đạo 統thống 自tự 任nhậm 。 而nhi 原nguyên 道đạo 諸chư 篇thiên 。 特đặc 昏hôn 昏hôn 醉túy 夢mộng 語ngữ 耳nhĩ 。 至chí 於ư 宋tống 室thất 諸chư 儒nho 。 實thật 非phi 昌xương 黎lê 之chi 比tỉ 。 第đệ 於ư 梵Phạm 經kinh 。 皆giai 粗thô 浮phù 一nhất 往vãng 。 不bất 能năng 深thâm 窮cùng 其kỳ 旨chỉ 。 故cố 困khốn 於ư 知tri 解giải 。 而nhi 不bất 信tín 有hữu 絕tuyệt 解giải 之chi 境cảnh 。 束thúc 於ư 人nhân 倫luân 。 而nhi 不bất 知tri 有hữu 。 超siêu 倫luân 之chi 事sự 。 所sở 以dĩ 有hữu 異dị 說thuyết 之chi 紛phân 紛phân 也dã 。 茲tư 錄lục 諸chư 儒nho 。 則tắc 不bất 然nhiên 。 竝tịnh 皆giai 徧biến 參tham 諸chư 老lão 。 深thâm 躭đam 禪thiền 悅duyệt 。 未vị 嘗thường 株chu 守thủ 本bổn 局cục 。 夫phu 諸chư 公công 皆giai 天thiên 挺đĩnh 人nhân 豪hào 。 地địa 縱túng/tung 神thần 智trí 。 而nhi 卒thốt 不bất 能năng 謗báng 佛Phật 。 則tắc 佛Phật 之chi 決quyết 不bất 可khả 謗báng 明minh 矣hĩ 。 彼bỉ 黃hoàng 口khẩu 淺thiển 學học 。 毫hào 無vô 所sở 窺khuy 。 而nhi 藉tạ 口khẩu 前tiền 賢hiền 。 妄vọng 生sanh 橫hoạnh/hoành 議nghị 。 抑ức 何hà 其kỳ 不bất 思tư 之chi 甚thậm 也dã 。 噫# 。
棲tê 賢hiền 澄trừng 湜# 禪thiền 師sư 傳truyền 贊tán
禪thiền 學học 晚vãn 進tiến 。 妄vọng 意ý 高cao 遠viễn 。 輙triếp 謂vị 戒giới 律luật 不bất 足túc 持trì 。 三tam 藏tạng 不bất 足túc 閱duyệt 。 傲ngạo 然nhiên 自tự 恣tứ 。 以dĩ 為vi 身thân 在tại 三tam 界giới 之chi 外ngoại 。 而nhi 不bất 知tri 已dĩ 落lạc 泥nê 犁lê 之chi 中trung 矣hĩ 。 今kim 觀quán 湜# 禪thiền 師sư 。 律luật 身thân 精tinh 嚴nghiêm 。 動động 不bất 踰du 矩củ 。 晚vãn 年niên 三tam 閱duyệt 藏tạng 經kinh 。 以dĩ 坐tọa 閱duyệt 為vi 未vị 敬kính 。 乃nãi 立lập 誦tụng 行hành 披phi 之chi 。 嗚ô 呼hô 真chân 萬vạn 世thế 標tiêu 表biểu 也dã 。 雪tuyết 竇đậu 不bất 合hợp 而nhi 去khứ 。 自tự 是thị 雪tuyết 竇đậu 不bất 奈nại 習tập 氣khí 何hà 。 若nhược 黃hoàng 龍long 南nam 。 依y 之chi 最tối 久cửu 。 可khả 謂vị 。 善thiện 依y 人nhân 者giả 。
天thiên 寶bảo 逆nghịch 川xuyên 智trí 順thuận 禪thiền 師sư 傳truyền 贊tán
逆nghịch 川xuyên 初sơ 住trụ 天thiên 寶bảo 。 未vị 幾kỷ 即tức 棄khí 去khứ 。 繼kế 而nhi 住trụ 歸quy 原nguyên 。 住trụ 東đông 禪thiền 。 住trụ 雪tuyết 峰phong 。 皆giai 如như 之chi 散tán 財tài 退thoái 位vị 於ư 方phương 盛thịnh 之chi 日nhật 。 非phi 大đại 丈trượng 夫phu 。 能năng 然nhiên 乎hồ 。 古cổ 有hữu 稱xưng 大đại 知tri 識thức 者giả 。 一nhất 院viện 之chi 間gian 。 戀luyến 戀luyến 而nhi 不bất 能năng 割cát 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 逆nghịch 川xuyên 真chân 萬vạn 世thế 之chi 師sư 也dã 。 獨độc 其kỳ 語ngữ 錄lục 。 今kim 不bất 傳truyền 。 惜tích 哉tai 。
金kim 道Đạo 人Nhân 燒thiêu 身thân 傳truyền 贊tán
燒thiêu 身thân 之chi 法pháp 。 大Đại 乘Thừa 所sở 開khai 。 小Tiểu 乘Thừa 所sở 禁cấm 。 意ý 以dĩ 大Đại 乘Thừa 則tắc 悲bi 願nguyện 既ký 重trọng/trùng 。 忍nhẫn 力lực 已dĩ 充sung 。 故cố 可khả 開khai 。 開khai 之chi 者giả 。 或hoặc 為vi 供cung 大đại 法pháp 而nhi 燒thiêu 。 或hoặc 為vi 護hộ 大đại 法pháp 而nhi 燒thiêu 。 或hoặc 為vi 說thuyết 大đại 法pháp 而nhi 燒thiêu 。 其kỳ 為vi 益ích 大đại 矣hĩ 。 小Tiểu 乘Thừa 則tắc 自tự 利lợi 心tâm 重trọng/trùng 。 厭yếm 苦khổ 情tình 深thâm 。 急cấp 欲dục 燒thiêu 之chi 。 為vi 益ích 既ký # 。 況huống 忍nhẫn 力lực 未vị 充sung 。 臨lâm 危nguy 而nhi 失thất 其kỳ 正chánh 念niệm 。 則tắc 其kỳ 害hại 可khả 勝thắng 道đạo 哉tai 。 世thế 復phục 有hữu 為vi 魔ma 所sở 著trước 者giả 。 或hoặc 有hữu 貪tham 身thân 後hậu 之chi 名danh 者giả 。 或hoặc 有hữu 激kích 而nhi 為vi 之chi 者giả 。 既ký 非phi 正chánh 念niệm 。 必tất 招chiêu 惡ác 果quả 。 可khả 弗phất 禁cấm 歟# 。 是thị 篇thiên 如như 哀ai 公công 化hóa 後hậu 得đắc 舍xá 利lợi 數số 合hợp 。 金kim 道Đạo 人Nhân 於ư 空không 中trung 擲trịch 下hạ 僧Tăng 舄# 一nhất 隻chỉ 。 其kỳ 為vi 可khả 燒thiêu 無vô 疑nghi 矣hĩ 。 第đệ 恐khủng 。 無vô 知tri 之chi 徒đồ 。 妄vọng 相tương/tướng 倣# 效hiệu 。 則tắc 余dư 未vị 見kiến 其kỳ 可khả 也dã 。
楊dương 文văn 公công 億ức 傳truyền 贊tán
大đại 年niên 見kiến 地địa 超siêu 曠khoáng 。 不bất 亞# 慈từ 明minh 。 且thả 於ư 告cáo 終chung 之chi 際tế 。 灑sái 落lạc 自tự 在tại 。 歸quy 處xứ 分phân 明minh 。 真chân 沒một 量lượng 大đại 人nhân 也dã 。 史sử 氏thị 稱xưng 公công 性tánh 耿# 直trực 尚thượng 節tiết 義nghĩa 。 真chân 宗tông 欲dục 立lập 德đức 妃phi 為vi 后hậu 。 命mạng 公công 草thảo 詔chiếu 。 使sử 丁đinh 謂vị 諭dụ 旨chỉ 。 公công 弗phất 從tùng 。 丁đinh 謂vị 曰viết 。 勉miễn 為vi 之chi 。 不bất 憂ưu 不bất 富phú 貴quý 。 公công 曰viết 。 若nhược 此thử 富phú 貴quý 。 非phi 所sở 願nguyện 也dã 。 公công 之chi 所sở 守thủ 如như 此thử 。 豈khởi 學học 禪thiền 而nhi 弗phất 驗nghiệm 哉tai 。 說thuyết 者giả 乃nãi 謂vị 。 其kỳ 聞văn 命mạng 而nhi 惶hoàng 懼cụ 失thất 措thố 。 以dĩ 此thử 誚tiếu 公công 之chi 禪thiền 。 亦diệc 弗phất 之chi 審thẩm 矣hĩ 。 豈khởi 有hữu 於ư 生sanh 死tử 關quan 頭đầu 。 自tự 在tại 若nhược 此thử 。 乃nãi 于vu 尋tầm 常thường 利lợi 害hại 之chi 間gian 。 反phản 爾nhĩ 動động 心tâm 耶da 。 此thử 必tất 當đương 日nhật 柔nhu 小tiểu 之chi 徒đồ 。 巧xảo 生sanh 誣vu 謗báng 。 而nhi 傳truyền 聞văn 失thất 實thật 。 遂toại 有hữu 吠phệ 聲thanh 之chi 譏cơ 也dã 。
胡hồ 文văn 定định 公công 安an 國quốc 傳truyền 贊tán
文văn 定định 彊cường/cưỡng/cương 學học 力lực 行hành 。 志chí 在tại 春xuân 秋thu 。 憂ưu 國quốc 愛ái 君quân 。 遠viễn 而nhi 彌di 篤đốc 。 其kỳ 於ư 禪thiền 學học 。 深thâm 參tham 獨độc 到đáo 又hựu 如như 此thử 。 則tắc 禪thiền 何hà 害hại 於ư 忠trung 孝hiếu 哉tai 。 世thế 之chi 不bất 達đạt 者giả 。 輙triếp 謂vị 。 學học 禪thiền 有hữu 害hại 於ư 忠trung 孝hiếu 。 夫phu 亦diệc 未vị 之chi 考khảo 也dã 。 昔tích 宋tống 游du 定định 夫phu 先tiên 生sanh 。 與dữ 呂lữ 本bổn 中trung 書thư 曰viết 。 佛Phật 書thư 所sở 說thuyết 。 世thế 儒nho 亦diệc 未vị 深thâm 考khảo 。 前tiền 輩bối 往vãng 往vãng 。 不bất 曾tằng 看khán 佛Phật 書thư 。 故cố 詆# 之chi 如như 此thử 之chi 甚thậm 。 殊thù 不bất 知tri 。 其kỳ 破phá 佛Phật 者giả 。 皆giai 佛Phật 自tự 以dĩ 為vi 不bất 然nhiên 者giả 也dã 。 定định 夫phu 。 可khả 謂vị 知tri 言ngôn 哉tai 。
朱chu 文văn 公công 熹# 傳truyền 贊tán
文văn 公công 於ư 釋Thích 氏thị 之chi 學học 。 或hoặc 贊tán 或hoặc 呵ha 。 抑ức 揚dương 竝tịnh 用dụng 。 其kỳ 揚dương 之chi 者giả 。 所sở 以dĩ 洗tẩy 世thế 俗tục 之chi 陋lậu 。 抑ức 其kỳ 之chi 者giả 。 所sở 以dĩ 植thực 人nhân 倫luân 之chi 紀kỷ 。 葢# 以dĩ 身thân 為vi 道đạo 學học 主chủ 盟minh 。 故cố 其kỳ 誨hối 人nhân 之chi 語ngữ 。 不bất 得đắc 不bất 如như 此thử 耳nhĩ 。 公công 晚vãn 年niên 有hữu 齋trai 居cư 誦tụng 經Kinh 詩thi 云vân 。 端đoan 居cư 獨độc 無vô 事sự 。 聊liêu 披phi 釋Thích 氏thị 書thư 。 暫tạm 息tức 塵trần 累lụy 牽khiên 。 超siêu 然nhiên 與dữ 道đạo 俱câu 。 門môn 掩yểm 竹trúc 林lâm 密mật 。 禽cầm 鳴minh 山sơn 雨vũ 餘dư 。 了liễu 此thử 無vô 為vi 法Pháp 。 身thân 心tâm 同đồng 宴yến 如như 。 觀quán 此thử 。 則tắc 其kỳ 有hữu 得đắc 於ư 經kinh 者giả 不bất 淺thiển 。 非phi 特đặc 私tư 心tâm 向hướng 往vãng 之chi 而nhi 已dĩ 也dã 。
鼓cổ 山sơn 寺tự 志chí 論luận (# 六lục 篇thiên )#
勝thắng 蹟# 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 昔tích 王vương 敬kính 美mỹ 謂vị 。 茲tư 山sơn 以dĩ 峻tuấn 名danh 。 以dĩ 登đăng 眺# 勝thắng 。 靈linh 源nguyên 之chi 外ngoại 。 奇kỳ 麗lệ 無vô 聞văn 。 而nhi 議nghị 者giả 猶do 惜tích 其kỳ 不bất 到đáo 鳳phượng 池trì 。 而nhi 白bạch 雲vân 洞đỗng 尚thượng 未vị 闢tịch 也dã 。 葢# 山sơn 中trung 諸chư 勝thắng 。 奇kỳ 秀tú 則tắc 稱xưng 靈linh 源nguyên 。 超siêu 異dị 則tắc 稱xưng 鳳phượng 池trì 。 怪quái 險hiểm 則tắc 稱xưng 白bạch 雲vân 三tam 天thiên 門môn 。 若nhược 夫phu 登đăng 高cao 眺# 遠viễn 。 兼kiêm 收thu 山sơn 海hải 之chi 奇kỳ 。 為vi 八bát 閩# 之chi 獨độc 勝thắng 者giả 。 則tắc 屴# 崱# 無vô 尚thượng 矣hĩ 。 故cố 今kim 古cổ 名danh 賢hiền 。 杖trượng 履lý 而nhi 遊du 。 嘆thán 賞thưởng 之chi 不bất 足túc 。 繼kế 之chi 以dĩ 歌ca 詠vịnh 者giả 。 趾chỉ 相tương/tướng 錯thác 也dã 。 然nhiên 吾ngô 以dĩ 為vi 善thiện 遊du 者giả 。 葢# 亦diệc 鮮tiên 矣hĩ 。 倐thúc 然nhiên 而nhi 開khai 豁hoát 。 倐thúc 然nhiên 而nhi 幽u 鬱uất 。 倐thúc 然nhiên 而nhi 身thân 世thế 可khả 捐quyên 。 倐thúc 然nhiên 而nhi 塵trần 埃ai 難nan 脫thoát 。 豈khởi 遊du 之chi 義nghĩa 乎hồ 。 豈khởi 遊du 之chi 義nghĩa 乎hồ 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 登đăng 東đông 山sơn 而nhi 小tiểu 魯lỗ 。 登đăng 泰thái 山sơn 而nhi 小tiểu 天thiên 下hạ 。 固cố 當đương 自tự 有hữu 別biệt 論luận 也dã 。
建kiến 置trí 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 湧dũng 泉tuyền 之chi 興hưng 廢phế 。 路lộ 人nhân 能năng 言ngôn 之chi 也dã 。 夫phu 亦diệc 知tri 易dị 之chi 道đạo 乎hồ 。 易dị 曰viết 。 上thượng 棟đống 下hạ 宇vũ 。 以dĩ 待đãi 風phong 雨vũ 。 葢# 取thủ 諸chư 大đại 壯tráng 。 取thủ 其kỳ 四tứ 陽dương 之chi 方phương 盛thịnh 也dã 。 亦diệc 取thủ 其kỳ 盛thịnh 而nhi 未vị 極cực 也dã 。 又hựu 曰viết 。 棟đống 隆long 吉cát 。 以dĩ 其kỳ 剛cang 而nhi 得đắc 中trung 也dã 。 棟đống 橈# 凶hung 。 以dĩ 其kỳ 剛cang 而nhi 失thất 中trung 也dã 。 豈khởi 非phi 以dĩ 宮cung 室thất 不bất 欲dục 其kỳ 過quá 盛thịnh 。 且thả 必tất 有hữu 剛cang 中trung 之chi 德đức 以dĩ 待đãi 之chi 。 不bất 則tắc 有hữu 棟đống 橈# 之chi 凶hung 而nhi 已dĩ 。 昔tích 湧dũng 泉tuyền 之chi 盛thịnh 也dã 。 飛phi 甍# 峻tuấn 宇vũ 。 已dĩ 極cực 人nhân 間gian 之chi 鉅# 麗lệ 。 猶do 賴lại 有hữu 德đức 者giả 居cư 之chi 。 庶thứ 可khả 持trì 盈doanh 而nhi 不bất 墜trụy 。 厥quyết 後hậu 以dĩ 凉# 德đức 。 處xử 盛thịnh 極cực 之chi 勢thế 。 如như 之chi 何hà 。 不bất 至chí 湮nhân 沒một 乎hồ 。 故cố 雖tuy 以dĩ 列liệt 祖tổ 之chi 德đức 。 閩# 王vương 之chi 威uy 。 而nhi 曾tằng 不bất 能năng 與dữ 樵tiều 竪thụ 之chi 火hỏa 格cách 數số 也dã 。 亦diệc 理lý 也dã 。 今kim 茲tư 再tái 造tạo 。 二nhị 十thập 餘dư 秋thu 。 尚thượng 弗phất 逮đãi 古cổ 人nhân 之chi 半bán 。 而nhi 居cư 者giả 。 多đa 以dĩ 缺khuyết 陷hãm 為vi 耻sỉ 。 遊du 者giả 。 且thả 以dĩ 觀quán 覧# 未vị 壯tráng 為vi 嫌hiềm 。 獨độc 不bất 思tư 古cổ 之chi 學học 佛Phật 者giả 。 樹thụ 下hạ 可khả 宿túc 。 塚trủng 間gian 可khả 居cư 。 今kim 之chi 湧dũng 泉tuyền 。 固cố 非phi 樹thụ 下hạ 塚trủng 間gian 之chi 比tỉ 。 況huống 剛cang 中trung 之chi 德đức 未vị 聞văn 。 而nhi 妄vọng 希hy 棟đống 隆long 之chi 吉cát 。 無vô 論luận 其kỳ 求cầu 之chi 弗phất 得đắc 。 營doanh 之chi 弗phất 就tựu 。 即tức 能năng [媲-囟+(色-巴+囚)]# 美mỹ 前tiền 規quy 。 亦diệc 安an 能năng 保bảo 其kỳ 無vô 棟đống 橈# 之chi 凶hung 乎hồ 。 是thị 亦diệc 未vị 講giảng 於ư 易dị 之chi 道đạo 也dã 。
僧Tăng 寶bảo 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 閩# 中trung 諸chư 剎sát 。 首thủ 必tất 推thôi 雪tuyết 峰phong 。 而nhi 鼓cổ 山sơn 實thật 次thứ 之chi 。 豈khởi 以dĩ 巖nham 巒# 之chi 秀tú 麗lệ 。 登đăng 眺# 之chi 奇kỳ 偉# 哉tai 。 良lương 以dĩ 列liệt 祖tổ 之chi 主chủ 斯tư 席tịch 者giả 。 率suất 皆giai 慧tuệ 光quang 渾hồn 圓viên 。 足túc 以dĩ 輝huy 映ánh 人nhân 天thiên 。 而nhi 光quang 大đại 我ngã 覺giác 皇hoàng 之chi 教giáo 也dã 。 故cố 古cổ 之chi 名danh 賢hiền 。 如như 張trương 德đức 遠viễn 李# 伯bá 紀kỷ 趙triệu 子tử 直trực 朱chu 晦hối 菴am 輩bối 。 皆giai 能năng 降hàng 心tâm 折chiết 節tiết 。 相tương/tướng 訪phỏng 於ư 深thâm 林lâm 僻tích 谷cốc 之chi 中trung 。 豈khởi 非phi 以dĩ 其kỳ 人nhân 有hữu 足túc 重trọng/trùng 者giả 乎hồ 。 勝thắng 國quốc 以dĩ 來lai 。 風phong 漸tiệm 不bất 競cạnh 。 至chí 。 國quốc 朝triêu 。 而nhi 斯tư 道đạo 絕tuyệt 響hưởng 矣hĩ 。 此thử 其kỳ 故cố 何hà 哉tai 。 葢# 宋tống 以dĩ 前tiền 。 稱xưng 住trụ 持trì 者giả 。 上thượng 必tất 奉phụng 詔chiếu 旨chỉ 降giáng/hàng 香hương 。 次thứ 必tất 由do 監giám 司ty 舉cử 請thỉnh 。 故cố 茲tư 山sơn 皆giai 極cực 一nhất 時thời 之chi 選tuyển 。 勝thắng 國quốc 但đãn 由do 廣quảng 教giáo 考khảo 中trung 宣tuyên 政chánh 給cấp 劄# 。 此thử 可khả 以dĩ 致trí 抱bão 道đạo 之chi 士sĩ 哉tai 。 洪hồng 武võ 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 間gian 。 則tắc 由do 僧Tăng 綱cương 舉cử 報báo 。 僧Tăng 錄lục 給cấp 劄# 。 宣tuyên 德đức 以dĩ 後hậu 。 竟cánh 置trí 不bất 問vấn 。 由do 是thị 禆# 販phán 如Như 來Lai 者giả 。 率suất 以dĩ 其kỳ 力lực 攘nhương 之chi 。 竊thiết 十thập 方phương 之chi 公công 物vật 。 潤nhuận 一nhất 家gia 之chi 私tư 槖# 。 子tử 孫tôn 相tương 繼kế 。 醉túy 濃nồng 飽bão 鮮tiên 。 又hựu 安an 問vấn 佛Phật 法Pháp 之chi 何hà 若nhược 哉tai 。 重trọng/trùng 興hưng 以dĩ 來lai 。 稍sảo 提đề 唱xướng 斯tư 道đạo 。 庶thứ 幾kỷ 復phục 見kiến 漢hán 官quan 威uy 儀nghi 。 然nhiên 當đương 此thử 魔ma 羅la 競cạnh 起khởi 之chi 日nhật 。 危nguy 如như 一nhất 髮phát 引dẫn 千thiên 鈞quân 。 而nhi 欲dục 希hy 蹤tung 宋tống 唐đường 。 不bất 其kỳ 難nạn 乎hồ 。 不bất 其kỳ 難nạn 乎hồ 。
田điền 賦phú 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 膳thiện 僧Tăng 必tất 以dĩ 田điền 。 居cư 田điền 必tất 以dĩ 德đức 。 德đức 之chi 所sở 在tại 。 田điền 必tất 隨tùy 之chi 。 田điền 之chi 所sở 在tại 。 害hại 必tất 伏phục 之chi 。 昔tích 鼓cổ 山sơn 之chi 盛thịnh 也dã 。 僧Tăng 眾chúng 萬vạn 指chỉ 。 施thí 者giả 唯duy 恐khủng 其kỳ 後hậu 。 故cố 雖tuy 於ư 邪tà 萬vạn 畝mẫu 。 無vô 敢cảm 覬kí 覦# 。 及cập 其kỳ 衰suy 也dã 。 誰thùy 忍nhẫn 其kỳ 以dĩ 檀đàn 信tín 之chi 膏cao 腴# 。 恣tứ 無vô 賴lại 之chi 嗜thị 欲dục 乎hồ 。 由do 是thị 豪hào 強cường 扼ách 而nhi 奪đoạt 之chi 。 海hải 波ba 蕩đãng 而nhi 吞thôn 之chi 。 官quan 府phủ 且thả 用dụng 其kỳ 六lục 。 用dụng 其kỳ 八bát 。 而nhi 莫mạc 之chi 恤tuất 矣hĩ 。 余dư 昔tích 來lai 鼓cổ 山sơn 。 見kiến 廨# 院viện 僧Tăng 。 盡tận 其kỳ 歲tuế 之chi 所sở 斂liểm 。 尚thượng 不bất 足túc 以dĩ 完hoàn 官quan 。 鞭tiên 笞si 既ký 急cấp 。 日nhật 夜dạ 唯duy 豪hào 家gia 之chi 鏹# 是thị 求cầu 。 其kỳ 不bất 至chí 於ư 產sản 盡tận 僧Tăng 亡vong 不bất 止chỉ 也dã 。 此thử 其kỳ 咎cữu 果quả 安an 在tại 哉tai 。 今kim 俗tục 僧Tăng 率suất 營doanh 厚hậu 殖thực 。 以dĩ 遺di 子tử 孫tôn 者giả 。 其kỳ 請thỉnh 問vấn 之chi 鼓cổ 山sơn 。
藝nghệ 文văn 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 鼓cổ 山sơn 之chi 名danh 。 唐đường 以dĩ 前tiền 未vị 著trước 。 故cố 詩thi 文văn 亦diệc 少thiểu 見kiến 聞văn 。 朱chu 梁lương 時thời 。 有hữu 徐từ 寅# 靈linh 源nguyên 洞đỗng 記ký 及cập 十thập 二nhị 咏# 。 皆giai 軼# 弗phất 傳truyền 。 自tự 宋tống 以dĩ 後hậu 。 始thỉ 見kiến 篇thiên 什thập 。 而nhi 傳truyền 者giả 葢# 亦diệc 寡quả 矣hĩ 。 至chí 我ngã 。 明minh 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 間gian 。 僧Tăng 善thiện 緣duyên 始thỉ 輯# 之chi 。 為vi 靈linh 源nguyên 集tập 。 嗣tự 有hữu 僧Tăng 古cổ 鑑giám 。 再tái 輯# 之chi 。 至chí 萬vạn 曆lịch 間gian 。 謝tạ 武võ 林lâm 徐từ 興hưng 公công 始thỉ 為vi 志chí 。 搜sưu 羅la 稱xưng 大đại 備bị 焉yên 。 迨đãi 今kim 幾kỷ 三tam 十thập 載tái 。 興hưng 公công 復phục 收thu 之chi 為vi 續tục 志chí 。 余dư 乃nãi 得đắc 因nhân 二nhị 志chí 。 而nhi 更cánh 益ích 之chi 。 葢# 斯tư 文văn 未vị 墜trụy 。 人nhân 握ác 隋tùy 珠châu 。 將tương 來lai 源nguyên 源nguyên 。 未vị 有hữu 艾ngải 也dã 。 予# 獨độc 悲bi 。 夫phu 江giang 山sơn 如như 故cố 。 佛Phật 國quốc 長trường 存tồn 。 而nhi 搦nạch 管quản 登đăng 壇đàn 者giả 。 卒thốt 如như 浮phù 雲vân 幻huyễn 影ảnh 倐thúc 忽hốt 有hữu 無vô 。 雖tuy 曰viết 名danh 存tồn 。 實thật 將tương 安an 在tại 。 況huống 久cửu 之chi 名danh 亦diệc 不bất 存tồn 。 則tắc 立lập 言ngôn 稱xưng 不bất 朽hủ 者giả 。 不bất 亦diệc 難nạn 乎hồ 。 是thị 必tất 有hữu 貫quán 今kim 古cổ 。 參tham 天thiên 地địa 。 卓trác 然nhiên 而nhi 不bất 可khả 泯mẫn 者giả 。 固cố 不bất 在tại 區khu 區khu 名danh 字tự 之chi 末mạt 也dã 。 或hoặc 者giả 猶do 思tư 希hy 蹤tung 韓# 柳liễu 。 比tỉ 肩kiên 李# 杜đỗ 。 謂vị 名danh 決quyết 可khả 不bất 墜trụy 。 愚ngu 以dĩ 為vi 。 韓# 柳liễu 李# 杜đỗ 。 特đặc 雕điêu 蟲trùng 刻khắc 楮# 之chi 雄hùng 而nhi 已dĩ 。 丈trượng 夫phu 竪thụ 立lập 。 可khả 不bất 圖đồ 其kỳ 大đại 哉tai 。
雜tạp 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 茲tư 志chí 所sở 載tái 。 俱câu 非phi 大đại 節tiết 所sở 係hệ 。 似tự 亦diệc 可khả 略lược 。 然nhiên 嘗thường 徧biến 讀đọc 儒nho 家gia 諸chư 經kinh 及cập 歷lịch 朝triêu 正chánh 史sử 。 豈khởi 非phi 傳truyền 世thế 之chi 大đại 典điển 哉tai 。 其kỳ 中trung 鳥điểu 獸thú 草thảo 木mộc 之chi 繁phồn 。 器khí 用dụng 文văn 物vật 之chi 富phú 。 非phi 博bác 及cập 諸chư 書thư 者giả 。 鮮tiên 能năng 盡tận 通thông 。 故cố 知tri 大đại 舜thuấn 詢tuân 及cập 芻sô 蕘# 。 誠thành 為vi 至chí 訓huấn 。 禮lễ 失thất 必tất 求cầu 之chi 野dã 。 決quyết 非phi 謾man 談đàm 。 昔tích 閩# 人nhân 有hữu 吳ngô 海hải 者giả 。 謂vị 。 諸chư 子tử 百bách 家gia 。 六lục 經kinh 之chi 賊tặc 。 外ngoại 紀kỷ 野dã 錄lục 。 正chánh 史sử 之chi 賊tặc 。 欲dục 盡tận 去khứ 之chi 。 不bất 知tri 楚sở 之chi 萍bình 實thật 。 魯lỗ 之chi 爰viên 居cư 。 漢hán 之chi 刼# 灰hôi 。 又hựu 孰thục 從tùng 而nhi 辨biện 之chi 哉tai 。 予# 謂vị 。 君quân 子tử 之chi 學học 。 當đương 先tiên 其kỳ 大đại 。 而nhi 後hậu 其kỳ 小tiểu 。 務vụ 其kỳ 本bổn 而nhi 游du 其kỳ 末mạt 。 則tắc 片phiến 言ngôn 隻chỉ 字tự 。 異dị 書thư 曲khúc 典điển 。 皆giai 藥dược 籠lung 中trung 物vật 也dã 。 然nhiên 猶do 見kiến 世thế 有hữu 負phụ 盛thịnh 名danh 。 稱xưng 博bác 雅nhã 者giả 。 日nhật 探thám 討thảo 瑣tỏa 僻tích 以dĩ 自tự 張trương 。 至chí 於ư 身thân 心tâm 性tánh 命mạng 之chi 微vi 。 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 刑hình 政chánh 之chi 大đại 。 古cổ 今kim 治trị 亂loạn 之chi 故cố 。 率suất 皆giai 鹵lỗ 莾mãng 涉thiệp 躐# 。 間gian 有hữu 陳trần 論luận 。 如như 魘yểm 寱nghệ 中trung 語ngữ 。 則tắc 何hà 其kỳ 隘ải 而nhi 鄙bỉ 也dã 。 譬thí 之chi 井tỉnh 中trung 之chi 鮒# 。 樂nhạo/nhạc/lạc 升thăng 斗đẩu 之chi 水thủy 以dĩ 自tự 濡nhu 。 而nhi 溟minh 渤bột 之chi 滄thương 茫mang 浩hạo 渺# 。 非phi 所sở 願nguyện 矣hĩ 。 請thỉnh 擴# 而nhi 大đại 之chi 。 不bất 亦diệc 善thiện 乎hồ 。
溫ôn 陵lăng 開khai 元nguyên 寺tự 志chí 論luận (# 四tứ 篇thiên )#
建kiến 置trí 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 紫tử 雲vân 舊cựu 剎sát 故cố 域vực 。 甚thậm 廣quảng 居cư 者giả 。 亦diệc 嘗thường 萬vạn 指chỉ 。 自tự 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 後hậu 。 主chủ 席tịch 又hựu 虗hư 。 禪thiền 風phong 漸tiệm 泯mẫn 。 高cao 明minh 之chi 衲nạp 。 雲vân 散tán 四tứ 方phương 。 而nhi 守thủ 鷄kê 肋lặc 者giả 。 視thị 為vi 故cố 物vật 。 德đức 既ký 下hạ 衰suy 。 外ngoại 檀đàn 弗phất 至chí 。 地địa 廣quảng 人nhân 稀# 。 睥# 睨# 斯tư 起khởi 。 由do 是thị 寺tự 之chi 不bất 能năng 保bảo 故cố 域vực 者giả 。 十thập 之chi 七thất 八bát 矣hĩ 。 然nhiên 猶do 賴lại 為vi 綿miên 蕞# 所sở 設thiết 之chi 塲# 。 故cố 經kinh 聲thanh 佛Phật 火hỏa 。 不bất 至chí 全toàn 銷tiêu 也dã 。 近cận 年niên 戒giới 壇đàn 法pháp 堂đường 已dĩ 復phục 。 大đại 殿điện 亦diệc 幸hạnh 鼎đỉnh 新tân 。 則tắc 似tự 當đương 七thất 日nhật 來lai 復phục 之chi 會hội 。 在tại 人nhân 益ích 善thiện 其kỳ 事sự 以dĩ 應ưng 之chi 。 則tắc 為vi 臨lâm 為vi 泰thái 。 未vị 可khả 知tri 也dã 。 若nhược 徒đồ 芥giới 蔕# 於ư 故cố 物vật 之chi 未vị 歸quy 。 而nhi 厥quyết 德đức 弗phất 修tu 。 則tắc 雖tuy 疆cương 宇vũ 盡tận 復phục 。 又hựu 將tương 何hà 以dĩ 居cư 之chi 乎hồ 。 若nhược 能năng 懋# 修tu 厥quyết 德đức 。 則tắc 雖tuy 敝tệ 寮liêu 老lão 屋ốc 。 儘# 可khả 跏già 趺phu 。 固cố 不bất 止chỉ 蝸# 廬lư 草thảo 舍xá 僅cận 容dung 七thất 尺xích 而nhi 已dĩ 也dã 。 況huống 人nhân 心tâm 有hữu 佛Phật 。 各các 能năng 放phóng 光quang 。 安an 知tri 黃hoàng 長trưởng 者giả 。 不bất 再tái 見kiến 於ư 今kim 日nhật 乎hồ 。 是thị 在tại 諸chư 君quân 之chi 自tự 勗úc 耳nhĩ 。
開Khai 士Sĩ 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 余dư 作tác 開Khai 士Sĩ 志chí 。 而nhi 嘆thán 紫tử 雲vân 之chi 多đa 賢hiền 也dã 。 非phi 吉cát 祥tường 殊thù 勝thắng 之chi 地địa 。 能năng 有hữu 是thị 哉tai 。 然nhiên 自tự 桑tang 蓮liên 現hiện 瑞thụy 以dĩ 來lai 。 幾kỷ 及cập 千thiên 載tái 。 古cổ 如như 斯tư 。 今kim 亦diệc 如như 斯tư 。 何hà 古cổ 則tắc 聖thánh 賢hiền 輩bối 出xuất 。 而nhi 今kim 則tắc 寥liêu 寥liêu 絕tuyệt 響hưởng 也dã 。 語ngữ 云vân 。 嘉gia 羽vũ 生sanh 應ưng 龍long 。 應ưng 龍long 生sanh 鳳phượng 皇hoàng 。 鳳phượng 皇hoàng 生sanh 百bách 鳥điểu 。 其kỳ 勢thế 必tất 漸tiệm 下hạ 耶da 。 抑ức 法pháp 運vận 下hạ 衰suy 。 聖thánh 賢hiền 隱ẩn 伏phục 。 今kim 之chi 不bất 逮đãi 古cổ 。 非phi 獨độc 一nhất 剎sát 耶da 。 嗚ô 呼hô 此thử 豈khởi 可khả 以dĩ 局cục 志chí 道đạo 之chi 士sĩ 哉tai 。 凡phàm 有hữu 待đãi 於ư 外ngoại 者giả 。
時thời 與dữ 勢thế 得đắc 而nhi 局cục 之chi 。 無vô 待đãi 於ư 外ngoại 者giả 。 非phi 時thời 與dữ 勢thế 可khả 得đắc 而nhi 局cục 也dã 。 故cố 春xuân 秋thu 雖tuy 厄ách 。 不bất 能năng 局cục 仲trọng 尼ni 。 陋lậu 巷hạng 雖tuy 貧bần 。 不bất 能năng 局cục 顏nhan 淵uyên 。 首thủ 陽dương 雖tuy 困khốn 。 不bất 能năng 局cục 伯bá 夷di 叔thúc 齊tề 。 是thị 在tại 有hữu 志chí 者giả 之chi 自tự 立lập 耳nhĩ 。 若nhược 夫phu 規quy 厚hậu 殖thực 。 逐trục 榮vinh 名danh 。 旦đán 夕tịch 孳# 孳# 。 不bất 能năng 以dĩ 時thời 勢thế 自tự 安an 。 是thị 惑hoặc 之chi 甚thậm 者giả 也dã 。 悲bi 夫phu 。
藝nghệ 文văn 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 嗚ô 呼hô 吾ngô 於ư 志chí 藝nghệ 文văn 。 而nhi 嘆thán 不bất 朽hủ 之chi 難nạn/nan 也dã 。 世thế 書thư 稱xưng 不bất 朽hủ 者giả 三tam 。 立lập 言ngôn 居cư 其kỳ 一nhất 焉yên 。 夫phu 言ngôn 固cố 可khả 傳truyền 。 言ngôn 而nhi 不bất 文văn 則tắc 不bất 傳truyền 。 有hữu 言ngôn 而nhi 文văn 矣hĩ 。 而nhi 猶do 不bất 傳truyền 何hà 也dã 。 或hoặc 曰viết 。 以dĩ 其kỳ 人nhân 不bất 足túc 傳truyền 也dã 。 夫phu 夏hạ 殷ân 之chi 禮lễ 。 且thả 無vô 徵trưng 矣hĩ 。 尼ni 父phụ 六lục 經kinh 。 且thả 失thất 其kỳ 二nhị 矣hĩ 。 豈khởi 人nhân 之chi 果quả 弗phất 可khả 傳truyền 哉tai 。 嗚ô 呼hô 幻huyễn 化hóa 匪phỉ 堅kiên 。 雖tuy 遠viễn 必tất 亡vong 。 天thiên 地địa 且thả 不bất 能năng 免miễn 。 而nhi 況huống 於ư 人nhân 乎hồ 。 況huống 於ư 文văn 乎hồ 。 吾ngô 釋thích 自tự 有hữu 不bất 可khả 滅diệt 者giả 。 在tại 有hữu 志chí 者giả 。 自tự 勉miễn 之chi 耳nhĩ 。
田điền 賦phú 志chí 論luận
論luận 曰viết 。 紫tử 雲vân 寺tự 產sản 。 乃nãi 唐đường 宋tống 以dĩ 來lai 。 眾chúng 檀đàn 所sở 施thí 。 僧Tăng 賴lại 之chi 以dĩ 存tồn 活hoạt 。 而nhi 輸du 官quan 稅thuế 。 供cung 里lý 役dịch 一nhất 如như 民dân 間gian 。 非phi 有hữu 耗hao 於ư 國quốc 也dã 。 至chí 於ư 近cận 世thế 。 謂vị 僧Tăng 非phi 民dân 且thả 耗hao 國quốc 。 忍nhẫn 為vi 變biến 賣mại 之chi 議nghị 及cập 請thỉnh 給cấp 之chi 謀mưu 。 非phi 獨độc 無vô 以dĩ 施thí 之chi 。 且thả 扼ách 而nhi 奪đoạt 之chi 。 產sản 已dĩ 失thất 十thập 之chi 五ngũ 矣hĩ 。 至chí 嘉gia 靖tĩnh 間gian 。 防phòng 倭# 事sự 起khởi 。 當đương 道đạo 抽trừu 其kỳ 六lục 餉hướng 軍quân 。 巡tuần 撫phủ 金kim 公công 。 且thả 徵trưng 其kỳ 八bát 。 至chí 於ư 今kim 日nhật 。 軍quân 已dĩ 撒tản 而nhi 餉hướng 不bất 減giảm 。 又hựu 有hữu 加gia 焉yên 。 如như 之chi 何hà 僧Tăng 不bất 窮cùng 且thả 竄thoán 也dã 。 昔tích 紫tử 雲vân 高cao 僧Tăng 。 有hữu 弘hoằng 則tắc 者giả 。 王vương 公công 與dữ 之chi 膏cao 腴# 。 謝tạ 不bất 納nạp 。 有hữu 棲tê 霞hà 者giả 。 州châu 牧mục 王vương 繼kế 勳huân 。 為vi 廣quảng 其kỳ 居cư 殖thực 其kỳ 糧lương 。 固cố 辭từ 曰viết 。 毋vô 為vi 子tử 孫tôn 累lũy/lụy/luy 。 有hữu 禹vũ 昌xương 者giả 。 人nhân 施thí 其kỳ 膏cao 腴# 。 則tắc 曰viết 。 有hữu 是thị 吾ngô 子tử 孫tôn 其kỳ 不bất 免miễn 狼lang 虎hổ 矣hĩ 。 今kim 日nhật 觀quán 之chi 。 三tam 師sư 真chân 偉# 人nhân 哉tai 。
永Vĩnh 覺Giác 和Hòa 尚Thượng 廣Quảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu