Vân Tê Pháp Vị Tuyển Lục Đệ Quyển Đệ Quyển – Quyển 0002

雲Vân 棲Tê 法Pháp 彙Vị （ 選Tuyển 錄Lục ） ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0002
明Minh 袾 宏Hoành 著Trước （ 原Nguyên 本Bổn 多Đa 缺Khuyết 依Y 金Kim 陵Lăng 本Bổn 補Bổ 印Ấn 並Tịnh 補Bổ 後Hậu 增Tăng 讚Tán 序Tự 等Đẳng 文Văn 凡Phàm 補Bổ 印Ấn 者Giả 於Ư 該Cai 條Điều 目Mục 上Thượng 作Tác △ 以Dĩ 志Chí 之Chi ）

竹trúc 窗song 二nhị 筆bút 目mục 錄lục

般Bát 若Nhã 咒chú

儒nho 童đồng 菩Bồ 薩Tát

-# 臨lâm 濟tế

-# 雁nhạn 蕩đãng 山sơn

-# 悔hối 不bất 為vi 僧Tăng

佛Phật 法Pháp 作tác 人nhân 情tình

-# 黃hoàng 梅mai 衣y 缽bát

-# 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông

極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới

-# 一nhất 轉chuyển 語ngữ

-# 法pháp 華hoa 要yếu 解giải (# 一nhất 二nhị )#

-# 朱chu 學học 諭dụ

-# 本bổn 身thân 盧lô 舍xá 那na

-# 衣y 帛bạch 食thực 肉nhục

-# 執chấp 著trước

-# 好hảo/hiếu 古cổ (# 一nhất 二nhị )#

-# 立lập 義nghĩa 難nạn/nan

-# 不bất 作tác 佛Phật 事sự

-# 鮑# 勔#

-# 門môn 庭đình 高cao 峻tuấn

-# 魔ma 著trước

-# 參tham 方phương 須tu 具cụ 眼nhãn

人nhân 身thân 難nan 得đắc

-# 事sự 怕phạ 有hữu 心tâm 人nhân

-# 老lão 成thành 然nhiên 後hậu 出xuất 世thế

-# 繼kế 祖tổ 傳truyền 燈đăng

-# 殺sát 罪tội

-# 宗tông 門môn 語ngữ 不bất 可khả 亂loạn 擬nghĩ

-# 看khán 語ngữ 錄lục 須tu 求cầu 古cổ 人nhân 用dụng 心tâm 處xứ

-# 夜dạ 氣khí

-# 佛Phật 印ấn

-# 學học 貴quý 精tinh 專chuyên

菩Bồ 薩Tát 慈từ 勝thắng 聲Thanh 聞Văn

-# 宗tông 乘thừa 不bất 與dữ 教giáo 合hợp

-# 放phóng 參tham 飯phạn

-# 僧Tăng 堂đường

-# 結kết 社xã 會hội

-# 蓮liên 社xã

-# 心tâm 膽đảm

-# 太thái 牢lao 祀tự 孔khổng 子tử

-# 儒nho 佛Phật 交giao 非phi

-# 好hảo/hiếu 名danh

-# 梁lương 武võ 帝đế

-# 王vương 所sở 花hoa

-# 此thử 道đạo

-# 金kim 色sắc 身thân

-# 出xuất 家gia 休hưu 心tâm 難nạn/nan

-# 蠶tằm 絲ti (# 一nhất 二nhị )#

-# 呂lữ 文văn 正chánh 公công

學học 道Đạo 無vô 倖hãnh 屈khuất

-# 著trước 述thuật 宜nghi 在tại 晚vãn 年niên

-# 機cơ 緣duyên

般Bát 若Nhã (# 一nhất 二nhị 三tam )#

-# 天thiên 台thai 止Chỉ 觀Quán

-# 看khán 忙mang

-# 辨biện 融dung

-# 禪thiền 講giảng 律luật

-# 古cổ 玩ngoạn 入nhập 吾ngô 手thủ

-# 悟ngộ 道đạo 難nạn/nan 為vi 善thiện 易dị

-# 重trọng/trùng 許hứa 可khả

-# 放phóng 生sanh 池trì

-# 崔thôi 慎thận 求cầu 子tử

-# 無vô 子tử 不bất 足túc 憂ưu

-# 後hậu 身thân (# 一nhất 二nhị 三tam )#

-# 王vương 介giới 甫phủ

-# 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát (# 一nhất 二nhị )#

-# 中trung 峰phong 示thị 眾chúng

-# 醮# 事sự 謝tạ 將tương 殺sát 生sanh

-# 齋trai 月nguyệt 戒giới 殺sát

-# 戒giới 殺sát 延diên 壽thọ

-# 宋tống 元nguyên 悟ngộ 道đạo 居cư 士sĩ

-# 無vô 義nghĩa 味vị 語ngữ

信tín 施thí 難nan 消tiêu

-# 知tri 道đạo 不bất 能năng 造tạo

-# 遠viễn 官quan 字tự

念niệm 佛Phật 鏡kính

-# 參tham 究cứu 念niệm 佛Phật

-# 急cấp 參tham 急cấp 悟ngộ

-# 解giải 禪thiền 偈kệ

-# 范phạm 景cảnh 仁nhân

-# 習tập 俗tục

-# 厭yếm 喧huyên 求cầu 靜tĩnh

-# 除trừ 日nhật

淨tịnh 土độ 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 (# 一nhất 二nhị 三tam )#

念niệm 佛Phật 不bất 礙ngại 參tham 禪thiền

-# 醫y 戒giới 殺sát 生sanh

-# 勘khám 驗nghiệm

-# 百bách 法pháp 寺tự 道đạo 者giả

-# 出xuất 世thế 間gian 大đại 孝hiếu

即tức 心tâm 即tức 佛Phật

世thế 智trí 辯biện 聰thông 有hữu 失thất

-# 好hảo/hiếu 奇kỳ

-# 無vô 常thường 信tín

-# 參tham 禪thiền 非phi 人nhân 世thế 中trung 事sự

-# 出xuất 家gia (# 一nhất 二nhị )#

-# 得đắc 悟ngộ 人nhân 正chánh 宜nghi 。 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ

-# 參tham 禪thiền

-# 印ấn 宗tông 法Pháp 師sư

-# 親thân 師sư

-# 華Hoa 嚴Nghiêm 大Đại 藏Tạng 一Nhất 經Kinh

-# 袁viên 母mẫu

-# 儒nho 佛Phật 配phối 合hợp

-# 立lập 禪thiền

-# 論luận 疏sớ/sơ

淨tịnh 土độ 不bất 可khả 言ngôn 無vô

-# 隨tùy 處xứ 淨tịnh 土độ

陰âm 陽dương

-# 出xuất 胎thai 隔cách 陰ấm 之chi 迷mê

-# 劉lưu 道đạo 原nguyên 。 不bất 信tín 佛Phật 法Pháp

傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn

-# 傳truyền 燈đăng

-# 金kim 丹đan

-# 四Tứ 十Thập 二Nhị 章Chương 經Kinh 遺Di 教Giáo 經Kinh

-# 大đại 悟ngộ 小tiểu 悟ngộ

-# 憫mẫn 下hạ

菩Bồ 薩Tát

-# 願nguyện 力lực

-# 不bất 起khởi 念niệm (# 一nhất 二nhị )#

-# 九cửu 品phẩm 往vãng 生sanh

-# 千thiên 僧Tăng 無vô 一nhất 衲nạp 子tử

-# 惜tích 寸thốn 陰ấm

-# 萬vạn 年niên 寺tự

-# 富phú 貴quý 留lưu 戀luyến 人nhân

-# 鵝nga 道Đạo 人Nhân

-# 生sanh 日nhật

-# 因nhân 病bệnh 食thực 肉nhục

-# 人nhân 患hoạn 各các 執chấp 所sở 見kiến

-# 姚diêu 少thiểu 師sư (# 一nhất 二nhị )#

竹trúc 窗song 二nhị 筆bút

明minh 雲vân 棲tê 寺tự 沙Sa 門Môn 袾# 宏hoành 著trước

般Bát 若Nhã 咒chú

般Bát 若Nhã 心tâm 經kinh 曰viết 。 般Bát 若Nhã 波ba 羅la 密mật 多đa 。 是thị 大đại 神thần 咒chú 。 是thị 大đại 明minh 咒chú 。 是thị 無vô 上thượng 咒chú 。 是thị 無vô 等đẳng 等đẳng 咒chú 。 蓋cái 指chỉ 般Bát 若Nhã 為vi 咒chú 。 非phi 指chỉ 揭yết 諦đế 揭yết 諦đế 四tứ 句cú 也dã 。 今kim 人nhân 但đãn 知tri 咒chú 屬thuộc 密mật 部bộ 。 而nhi 般Bát 若Nhã 心tâm 經kinh 顯hiển 部bộ 也dã 。 是thị 顯hiển 部bộ 亦diệc 咒chú 也dã 。 此thử 持trì 咒chú 家gia 所sở 忽hốt 焉yên 而nhi 不bất 察sát 者giả 也dã 。 又hựu 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 四tứ 字tự 。 悉tất 皆giai 梵Phạn 語ngữ 。 使sử 前tiền 人nhân 不bất 加gia 註chú 釋thích 。 與dữ 大đại 明minh 準chuẩn 提đề 密mật 部bộ 何hà 別biệt 。 今kim 人nhân 但đãn 知tri 大đại 明minh 準chuẩn 提đề 為vi 咒chú 。 而nhi 彌di 陀đà 佛Phật 名danh 也dã 。 是thị 佛Phật 名danh 亦diệc 咒chú 也dã 。 此thử 持trì 咒chú 家gia 所sở 忽hốt 焉yên 而nhi 不bất 察sát 者giả 也dã 。

儒nho 童đồng 菩Bồ 薩Tát

相tương/tướng 傳truyền 孔khổng 子tử 號hiệu 。 儒nho 童đồng 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 曰viết 。 吾ngô 夫phu 子tử 萬vạn 代đại 斯tư 文văn 之chi 祖tổ 。 而nhi 童đồng 之chi 。 童đồng 之chi 者giả 。 幼ấu 之chi 也dã 。 幼ấu 之chi 者giả 。 小tiểu 之chi 也dã 。 彼bỉ 且thả 幼ấu 小tiểu 吾ngô 師sư 。 何hà 怪quái 乎hồ 儒nho 之chi 闢tịch 佛Phật 也dã 。 又hựu 僧Tăng 號hiệu 比Bỉ 丘Khâu 。 丘khâu 。 夫phu 子tử 諱húy 也dã 。 比tỉ 者giả 。 並tịnh 也dã 。 僧Tăng 。 佛Phật 弟đệ 子tử 。 而nhi 與dữ 夫phu 子tử 並tịnh 。 彼bỉ 且thả 弟đệ 子tử 吾ngô 師sư 。 何hà 怪quái 乎hồ 儒nho 之chi 闢tịch 佛Phật 也dã 。 是thị 不bất 然nhiên 。 童đồng 者giả 。 純thuần 一nhất 無vô 偽ngụy 之chi 稱xưng 也dã 。 文Văn 殊Thù 為vi 七thất 佛Phật 師sư 。 而nhi 曰viết 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 童Đồng 子Tử 。 善thiện 財tài 一nhất 生sanh 。 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 曰viết 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 乃nãi 至chí 四tứ 十thập 二nhị 位vị 賢hiền 聖thánh 有hữu 童đồng 真chân 住trụ 。 皆giai 歎thán 德đức 之chi 極cực 。 非phi 幼ấu 小tiểu 之chi 謂vị 也dã 。 故cố 曰viết 大đại 人nhân 者giả 不bất 失thất 其kỳ 赤xích 子tử 之chi 心tâm 者giả 也dã 。 若nhược 夫phu 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 云vân 乞khất 士sĩ 。 亦diệc 云vân 破phá 惡ác 。 亦diệc 云vân 怖bố 魔ma 。 比tỉ 。 非phi 比tỉ 並tịnh 之chi 謂vị 。 丘khâu 非phi 丘khâu 陵lăng 之chi 謂vị 。 蓋cái 僅cận 取thủ 音âm 。 不bất 取thủ 字tự 也dã 。 例lệ 如như 梵Phạn 語ngữ 南Nam 無mô 。 此thử 云vân 歸quy 命mạng 。 南nam 不bất 取thủ 南nam 北bắc 之chi 南nam 。 無vô 不bất 取thủ 有hữu 無vô 之chi 無vô 也dã 。 噫# 。 使sử 夫phu 子tử 而nhi 生sanh 竺trúc 國quốc 。 必tất 演diễn 揚dương 佛Phật 法Pháp 。 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 。 使sử 釋Thích 迦Ca 而nhi 現hiện 魯lỗ 邦bang 。 必tất 闡xiển 明minh 儒nho 道đạo 以dĩ 教giáo 萬vạn 世thế 。 蓋cái 易dị 地địa 則tắc 皆giai 然nhiên 。 大Đại 聖Thánh 人Nhân 所sở 作tác 為vi 。 凡phàm 情tình 固cố 不bất 識thức 也dã 。 為vi 儒nho 者giả 不bất 可khả 毀hủy 佛Phật 。 為vi 佛Phật 者giả 獨độc 可khả 毀hủy 儒nho 乎hồ 哉tai 。

臨lâm 濟tế

先tiên 德đức 有hữu 言ngôn 。 臨lâm 濟tế 若nhược 不bất 出xuất 家gia 。 必tất 作tác 渠cừ 魁khôi 。 如như 孫tôn 權quyền 曹tào 操thao 之chi 屬thuộc 。 曷hạt 為vi 乎hồ 以dĩ 臨lâm 濟tế 擬nghĩ 孫tôn 曹tào 也dã 。 蓋cái 擬nghĩ 智trí 。 非phi 擬nghĩ 德đức 也dã 。 袁viên 紹thiệu 謂vị 生sanh 子tử 當đương 如như 孫tôn 仲trọng 謀mưu 。 而nhi 孔khổng 明minh 亦diệc 言ngôn 曹tào 操thao 用dụng 兵binh 彷phảng 彿phất 孫tôn 吳ngô 。 智trí 可khả 知tri 矣hĩ 。 使sử 其kỳ 不bất 以dĩ 此thử 智trí 外ngoại 役dịch 。 而nhi 以dĩ 此thử 智trí 內nội 旋toàn 。 舉cử 平bình 生sanh 神thần 機cơ 妙diệu 算toán 盡tận 抵để 在tại 般Bát 若Nhã 上thượng 。 則tắc 於ư 道đạo 何hà 有hữu 。 又hựu 古cổ 云vân 。 悉tất 達đạt 若nhược 不bất 出xuất 家gia 。 必tất 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 此thử 兼kiêm 智trí 兼kiêm 德đức 之chi 論luận 也dã 。 大đại 小tiểu 殊thù 而nhi 其kỳ 意ý 一nhất 也dã 。

雁nhạn 蕩đãng 山sơn

台thai 雁nhạn 號hiệu 兩lưỡng 浙chiết 名danh 山sơn 。 而nhi 雁nhạn 蕩đãng 尤vưu 奇kỳ 。 有hữu 輕khinh 千thiên 里lý 裹khỏa 糧lương 而nhi 往vãng 遊du 者giả 。 予# 昔tích 應ưng 太thái 平bình 之chi 請thỉnh 。 去khứ 雁nhạn 蕩đãng 僅cận 一nhất 由do 旬tuần 。 期kỳ 滿mãn 。 院viện 主chủ 白bạch 予# 為vi 雁nhạn 蕩đãng 遊du 。 予# 欲dục 往vãng 。 而nhi 忻hãn 然nhiên 從tùng 遊du 者giả 百bách 餘dư 眾chúng 。 因nhân 計kế 彼bỉ 山sơn 久cửu 無vô 接tiếp 待đãi 。 徘bồi 徊hồi 歷lịch 覽lãm 。 往vãng 返phản 不bất 下hạ 半bán 月nguyệt 。 費phí 粟túc 數số 石thạch 。 院viện 貧bần 不bất 能năng 支chi 。 遂toại 堅kiên 執chấp 已dĩ 之chi 。 眾chúng 怏ưởng 怏ưởng 。 乃nãi 慰úy 之chi 曰viết 。 雁nhạn 蕩đãng 之chi 勝thắng 。 在tại 震chấn 旦đán 中trung 。 尚thượng 有hữu 過quá 之chi 者giả 。 即tức 震chấn 旦đán 最tối 勝thắng 處xứ 。 不bất 及cập 天thiên 宮cung 。 天thiên 宮cung 展triển 轉chuyển 最tối 勝thắng 處xứ 。 不bất 及cập 西tây 方phương 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 公công 等đẳng 不bất 慕mộ 極cực 樂lạc 。 而nhi 沾triêm 沾triêm 雁nhạn 蕩đãng 是thị 慕mộ 何hà 也dã 。 竟cánh 不bất 去khứ 。

悔hối 不bất 為vi 僧Tăng

唐đường 宰tể 相tướng 杜đỗ 黃hoàng 裳thường 。 臨lâm 終chung 自tự 悔hối 不bất 得đắc 為vi 僧Tăng 。 命mạng 剃thế 染nhiễm 以dĩ 殮liễm 。 又hựu 宋tống 名danh 執chấp 政chánh 某mỗ 。 遺di 命mạng 亦diệc 然nhiên 。 此thử 非phi 宿túc 世thế 堅kiên 持trì 正chánh 因nhân 。 焉yên 能năng 居cư 大đại 位vị 而nhi 醒tỉnh 然nhiên 不bất 昧muội 。 風phong 火hỏa 散tán 時thời 。 具cụ 如như 是thị 耿# 耿# 操thao 略lược 。 然nhiên 有hữu 二nhị 說thuyết 。 或hoặc 一nhất 念niệm 之chi 迷mê 。 至chí 死tử 反phản 本bổn 。 或hoặc 故cố 為vi 示thị 現hiện 。 警cảnh 悟ngộ 同đồng 流lưu 。 是thị 未vị 可khả 知tri 也dã 。

佛Phật 法Pháp 作tác 人nhân 情tình

妙diệu 喜hỷ 自tự 言ngôn 昔tích 時thời 為vi 無vô 眼nhãn 長trưởng 老lão 胡hồ 亂loạn 印ấn 證chứng 。 後hậu 見kiến 圓viên 悟ngộ 老lão 人nhân 。 始thỉ 得đắc 大đại 徹triệt 。 乃nãi 立lập 誓thệ 自tự 要yếu 。 定định 不bất 以dĩ 佛Phật 法Pháp 作tác 人nhân 情tình 。 妙diệu 喜hỷ 可khả 謂vị 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 真chân 萬vạn 世thế 人nhân 天thiên 眼nhãn 目mục 也dã 。 惜tích 予# 生sanh 晚vãn 。 不bất 獲hoạch 親thân 承thừa 爐lô 韝# 。 為vi 可khả 恨hận 耳nhĩ 。 然nhiên 妙diệu 喜hỷ 謂vị 無vô 眼nhãn 長trưởng 老lão 以dĩ 東đông 瓜qua 印ấn 子tử 印ấn 學học 人nhân 。 今kim 學học 人nhân 多đa 以dĩ 東đông 瓜qua 印ấn 子tử 印ấn 自tự 己kỷ 。 妙diệu 喜hỷ 見kiến 之chi 。 又hựu 當đương 何hà 如như 。

黃hoàng 梅mai 衣y 缽bát

古cổ 德đức 示thị 眾chúng 云vân 。 黃hoàng 梅mai 衣y 缽bát 。 非phi 但đãn 時thời 時thời 勤cần 拂phất 拭thức 。 者giả 不bất 合hợp 得đắc 。 直trực 饒nhiêu 何hà 處xứ 惹nhạ 塵trần 埃ai 。 亦diệc 不bất 合hợp 得đắc 。 且thả 道đạo 畢tất 竟cánh 作tác 麼ma 生sanh 。 合hợp 得đắc 衣y 缽bát 。 一nhất 僧Tăng 下hạ 九cửu 十thập 九cửu 轉chuyển 語ngữ 。 不bất 契khế 最tối 後hậu 云vân 。 定định 要yếu 他tha 衣y 缽bát 作tác 甚thậm 。 古cổ 德đức 乃nãi 忻hãn 然nhiên 肯khẳng 之chi 。 噫# 。 師sư 可khả 謂vị 殺sát 人nhân 須tu 見kiến 血huyết 。 弟đệ 子tử 可khả 謂vị 直trực 窮cùng 到đáo 底để 者giả 矣hĩ 。

耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông

楞lăng 嚴nghiêm 擇trạch 選tuyển 圓viên 通thông 。 獨độc 取thủ 耳nhĩ 根căn 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 為vi 一nhất 期kỳ 化hóa 導đạo 之chi 主chủ 。 而nhi 以dĩ 見kiến 明minh 星tinh 悟ngộ 。 飲ẩm 光quang 為vi 萬vạn 代đại 傳truyền 燈đăng 之chi 祖tổ 。 而nhi 以dĩ 見kiến 撚nhiên 花hoa 悟ngộ 。 皆giai 屬thuộc 眼nhãn 根căn 者giả 何hà 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 隨tùy 眾chúng 生sanh 義nghĩa 。 此thử 方phương 真chân 教giáo 體thể 。 清thanh 淨tịnh 在tại 音âm 聞văn 故cố 。 二nhị 者giả 遣khiển 著trước 義nghĩa 。 眾chúng 生sanh 處xứ 處xứ 著trước 。 聞văn 圓viên 通thông 獨độc 尚thượng 耳nhĩ 根căn 。 便tiện 謂vị 餘dư 根căn 不bất 能năng 入nhập 道đạo 故cố 。 是thị 故cố 豪hào 傑kiệt 之chi 士sĩ 。 根căn 根căn 圓viên 通thông 。 如như 大đại 福phước 德đức 人nhân 。 執chấp 石thạch 成thành 寶bảo 。 善thiện 讀đọc 楞lăng 嚴nghiêm 者giả 詳tường 之chi 。

極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới

或hoặc 疑nghi 華hoa 嚴nghiêm 謂vị 極cực 樂lạc 僅cận 勝thắng 娑sa 婆bà 。 而nhi 大đại 本bổn 彌di 陀đà 經kinh 言ngôn 勝thắng 十thập 方phương 何hà 也dã 。 一nhất 說thuyết 勝thắng 十thập 方phương 者giả 。 止chỉ 是thị 相tương 近cận 娑sa 婆bà 之chi 十thập 方phương 。 非phi 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 之chi 十thập 方phương 也dã 。 其kỳ 說thuyết 亦diệc 是thị 而nhi 猶do 未vị 盡tận 。 良lương 繇# 僅cận 勝thắng 之chi 說thuyết 蓋cái 以dĩ 晝trú 夜dạ 相tương/tướng 較giảo 。 故cố 云vân 娑sa 婆bà 一nhất 劫kiếp 。 為vi 極cực 樂lạc 一nhất 晝trú 夜dạ 。 極cực 樂lạc 一nhất 劫kiếp 。 為vi 袈ca 裟sa 幢tràng 一nhất 晝trú 夜dạ 。 展triển 轉chuyển 歷lịch 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。 以dĩ 至chí 勝thắng 蓮liên 華hoa 。 乃nãi 專chuyên 取thủ 時thời 分phần/phân 短đoản 長trường/trưởng 之chi 一nhất 節tiết 。 非phi 全toàn 體thể 較giảo 勝thắng 劣liệt 也dã 。 不bất 然nhiên 。 人nhân 間gian 千thiên 萬vạn 年niên 為vi 地địa 獄ngục 一nhất 晝trú 夜dạ 。 將tương 地địa 獄ngục 勝thắng 人nhân 間gian 耶da 。 又hựu 例lệ 之chi 。 若nhược 定định 執chấp 身thân 量lượng 之chi 長trường 短đoản 較giảo 優ưu 劣liệt 。 則tắc 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 僅cận 高cao 千thiên 丈trượng 。 而nhi 脩tu 羅la 高cao 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 將tương 脩tu 羅la 勝thắng 舍xá 那na 耶da 。 是thị 故cố 謂vị 極cực 樂lạc 勝thắng 十thập 方phương 。 即tức 廣quảng 遠viễn 言ngôn 之chi 。 亦diệc 自tự 不bất 礙ngại 。

一nhất 轉chuyển 語ngữ

先tiên 德đức 開khai 示thị 學học 人nhân 。 謂vị 我ngã 今kim 亦diệc 不bất 論luận 你nễ 。 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 神thần 通thông 辯biện 才tài 。 只chỉ 要yếu 你nễ 下hạ 一nhất 轉chuyển 語ngữ 諦đế 當đương 。 學học 人nhân 聞văn 此thử 。 便tiện 晝trú 夜dạ 學học 轉chuyển 語ngữ 。 錯thác 了liễu 也dã 。 既ký 一nhất 轉chuyển 語ngữ 如như 是thị 尊tôn 貴quý 。 如như 是thị 奇kỳ 特đặc 。 則tắc 知tri 定định 不bất 是thị 情tình 識thức 卜bốc 度độ 見kiến 解giải 。 依y 通thông 所sở 可khả 襲tập 取thủ 。 蓋cái 從tùng 真chân 實thật 大đại 徹triệt 大đại 悟ngộ 中trung 自tự 然nhiên 流lưu 出xuất 者giả 也dã 。 如như 其kỳ 向hướng 經kinh 教giáo 中trung 。 向hướng 古cổ 人nhân 問vấn 答đáp 機cơ 緣duyên 中trung 。 以dĩ 聰thông 明minh 小tiểu 智trí 模mô 倣# 穿xuyên 鑿tạc 。 取thủ 辦biện 於ư 口khẩu 。 非phi 不bất 語ngữ 句cú 尖tiêm 新tân 其kỳ 實thật 隔cách 靴ngoa 抓trảo 癢dạng 。 直trực 饒nhiêu 一nhất 剎sát 那na 下hạ 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 轉chuyển 語ngữ 。 與dữ 自tự 己kỷ 有hữu 何hà 交giao 涉thiệp 。 今kim 莫mạc 管quản 轉chuyển 語ngữ 諦đế 當đương 不bất 諦đế 當đương 。 且thả 拋phao 向hướng 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 之chi 外ngoại 。 只chỉ 牢lao 守thủ 本bổn 參tham 。 密mật 密mật 用dụng 心tâm 。

時thời 時thời 不bất 捨xả 。 但đãn 得đắc 悟ngộ 徹triệt 時thời 。 豈khởi 愁sầu 無vô 語ngữ 。 吾ngô 雖tuy 鈍độn 根căn 。 不bất 敢cảm 不bất 勉miễn 。

法pháp 華hoa 要yếu 解giải (# 一nhất )#

法pháp 華hoa 一nhất 經kinh 。 天thiên 台thai 之chi 為vi 玄huyền 義nghĩa 文văn 句cú 也dã 大đại 而nhi 詳tường 。 溫ôn 陵lăng 之chi 為vi 要yếu 解giải 也dã 精tinh 而nhi 約ước 。 天thiên 台thai 尚thượng 矣hĩ 。 溫ôn 陵lăng 亦diệc 不bất 可khả 輕khinh 也dã 。 或hoặc 曰viết 。 先tiên 閱duyệt 要yếu 解giải 。 後hậu 參tham 之chi 玄huyền 義nghĩa 文văn 句cú 。 其kỳ 勝thắng 劣liệt 相tương/tướng 去khứ 遠viễn 甚thậm 。 而nhi 云vân 溫ôn 陵lăng 不bất 可khả 輕khinh 者giả 何hà 謂vị 也dã 。 夫phu 溫ôn 陵lăng 生sanh 天thiên 台thai 後hậu 。 玄huyền 義nghĩa 文văn 句cú 等đẳng 書thư 皆giai 所sở 歷lịch 覽lãm 。 其kỳ 銖thù 銖thù 而nhi 分phần/phân 。 縷lũ 縷lũ 而nhi 辯biện 。 非phi 不bất 知tri 之chi 。 第đệ 其kỳ 解giải 以dĩ 要yếu 名danh 。 正chánh 取thủ 直trực 捷tiệp 簡giản 徑kính 。 而nhi 復phục 繁phồn 詮thuyên 曲khúc 釋thích 。 窮cùng 遠viễn 極cực 深thâm 。 則tắc 博bác 而nhi 非phi 要yếu 矣hĩ 。 況huống 列liệt 科khoa 多đa 用dụng 天thiên 台thai 舊cựu 文văn 。 其kỳ 不bất 用dụng 者giả 亦diệc 自tự 有hữu 意ý 。 中trung 間gian 解giải 文văn 豎thụ 義nghĩa 。 或hoặc 得đắc 或hoặc 失thất 。 學học 者giả 宜nghi 虛hư 心tâm 平bình 氣khí 而nhi 玩ngoạn 之chi 可khả 也dã 。

法pháp 華hoa 要yếu 解giải (# 二nhị )#

前tiền 云vân 中trung 有hữu 得đắc 失thất 。 試thí 舉cử 其kỳ 失thất 。 經Kinh 云vân 五ngũ 眾chúng 之chi 生sanh 滅diệt 。 要yếu 解giải 謂vị 是thị 五ngũ 趣thú 。 然nhiên 五ngũ 眾chúng 者giả 。 五ngũ 蘊uẩn 之chi 別biệt 名danh 。 智trí 論luận 反phản 覆phúc 明minh 之chi 。 而nhi 曰viết 五ngũ 趣thú 者giả 。 失thất 於ư 考khảo 也dã 。 試thí 舉cử 其kỳ 得đắc 。 如như 藥dược 王vương 焚phần 身thân 。 要yếu 解giải 謂vị 妙diệu 覺giác 圓viên 照chiếu 。 離ly 於ư 身thân 見kiến 。 得đắc 蘊uẩn 空không 故cố 。 乃nãi 能năng 如như 是thị 。 若nhược 不bất 達đạt 法pháp 行hành 。 空không 慕mộ 其kỳ 跡tích 。 徒đồ 增tăng 業nghiệp 苦khổ 。 蓋cái 發phát 天thiên 台thai 之chi 所sở 未vị 發phát 。 而nhi 深thâm 有hữu 益ích 於ư 後hậu 學học 者giả 也dã 。

朱chu 學học 諭dụ

嘉gia 禾hòa 朱chu 懋# 正chánh 。 言ngôn 其kỳ 曾tằng 大đại 父phụ 學học 諭dụ 公công 。 既ký 歸quy 田điền 。 以dĩ 所sở 得đắc 俸bổng 金kim 。 搆câu 小tiểu 屋ốc 於ư 郊giao 外ngoại 。 讀đọc 書thư 其kỳ 中trung 。 扃# 戶hộ 謝tạ 客khách 。 雖tuy 子tử 姪điệt 姻nhân 戚thích 。 以dĩ 至chí 邑ấp 令linh 長trường/trưởng 。 罕# 得đắc 睹đổ 其kỳ 面diện 。 獨độc 一nhất 老lão 友hữu 。 每mỗi 晡bô 時thời 來lai 。 共cộng 弈dịch 數số 局cục 。 飲ẩm 數số 行hành 。 浩hạo 歌ca 數số 章chương 。 則tắc 入nhập 暮mộ 矣hĩ 。 乃nãi 就tựu 寢tẩm 。 率suất 以dĩ 為vi 常thường 。 與dữ 世thế 隔cách 絕tuyệt 。 如như 在tại 窮cùng 谷cốc 深thâm 山sơn 中trung 。 年niên 八bát 十thập 九cửu 。 月nguyệt 夜dạ 登đăng 橋kiều 失thất 足túc 。 微vi 疾tật 。 二nhị 子tử 迎nghênh 歸quy 。 將tương 終chung 。 援viện 筆bút 諄# 諄# 誨hối 以dĩ 道đạo 義nghĩa 。 不bất 及cập 瑣tỏa 細tế 家gia 務vụ 。 書thư 畢tất 。 瞑minh 目mục 逝thệ 。 俄nga 開khai 目mục 云vân 。 尚thượng 欲dục 囑chúc 嘉gia 定định 。 嘉gia 定định 者giả 。 公công 之chi 孫tôn 。 初sơ 成thành 進tiến 士sĩ 。 宰tể 嘉gia 定định 。 於ư 是thị 復phục 為vi 書thư 。 教giáo 以dĩ 始thỉ 終chung 清thanh 介giới 。 毋vô 宦# 成thành 渝du 其kỳ 晚vãn 節tiết 。 因nhân 擲trịch 筆bút 長trường/trưởng 往vãng 。 噫# 。 公công 未vị 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 而nhi 臨lâm 行hành 磊lỗi 落lạc 瀟tiêu 灑sái 。 有hữu 久cửu 修tu 所sở 不bất 及cập 者giả 何hà 故cố 。 良lương 繇# 心tâm 無vô 係hệ 累lũy/lụy/luy 。 佛Phật 法Pháp 已dĩ 思tư 過quá 半bán 。 彼bỉ 終chung 日nhật 喃nẩm 喃nẩm 誦tụng 經Kinh 說thuyết 法Pháp 而nhi 心tâm 不bất 淨tịnh 。 末mạt 後hậu 慞chương 惶hoàng 揮huy 霍hoắc 。 反phản 俗tục 士sĩ 之chi 不bất 若nhược 。 亦diệc 何hà 怪quái 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 吾ngô 於ư 是thị 有hữu 感cảm 。 向hướng 使sử 公công 得đắc 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 以dĩ 彼bỉ 幽u 潛tiềm 孤cô 絕tuyệt 之chi 力lực 。 盡tận 心tâm 於ư 般Bát 若Nhã 。 奚hề 患hoạn 大đại 事sự 之chi 不bất 明minh 乎hồ 。 吾ngô 於ư 是thị 重trọng/trùng 有hữu 感cảm 。

本bổn 身thân 盧lô 舍xá 那na

僧Tăng 問vấn 古cổ 德đức 。 如như 何hà 是thị 本bổn 身thân 盧lô 舍xá 那na 。 答đáp 云vân 。 與dữ 我ngã 過quá 拂phất 子tử 來lai 。 俄nga 而nhi 曰viết 置trí 舊cựu 處xứ 。 僧Tăng 理lý 前tiền 問vấn 。 曰viết 。 古cổ 佛Phật 過quá 去khứ 久cửu 矣hĩ 。 又hựu 云vân 。 未vị 了liễu 之chi 人nhân 聽thính 一nhất 言ngôn 。 只chỉ 這giá 如như 今kim 誰thùy 動động 口khẩu 。 後hậu 人nhân 繇# 此thử 以dĩ 舉cử 手thủ 動động 足túc 。 開khai 口khẩu 作tác 聲thanh 便tiện 為vi 真chân 佛Phật 。 是thị 則tắc 誠thành 是thị 。 而nhi 實thật 不bất 是thị 。 所sở 謂vị 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 者giả 也dã 。 遂toại 將tương 柏# 樹thụ 子tử 。 麻ma 三tam 斤cân 。 翠thúy 竹trúc 黃hoàng 花hoa 。 鳥điểu 銜hàm 猿viên 抱bão 等đẳng 一nhất 概khái 認nhận 去khứ 。 豈khởi 不bất 誤ngộ 哉tai 。 俱câu 胝chi 遇ngộ 問vấn 。 即tức 豎thụ 一nhất 指chỉ 。 魯lỗ 祖tổ 見kiến 僧Tăng 。 回hồi 身thân 面diện 壁bích 。 昔tích 人nhân 道đạo 。 我ngã 若nhược 看khán 見kiến 。 拗# 折chiết 指chỉ 頭đầu 。 予# 亦diệc 云vân 。 待đãi 渠cừ 回hồi 身thân 。 攔lan 胸hung 踏đạp 倒đảo 。

衣y 帛bạch 食thực 肉nhục

晦hối 菴am 先tiên 生sanh 闢tịch 佛Phật 。 空không 谷cốc 力lực 為vi 辯biện 駮# 矣hĩ 。 雖tuy 然nhiên 。 晦hối 菴am 亦diệc 有hữu 助trợ 佛Phật 揚dương 化hóa 處xứ 。 不bất 可khả 不bất 知tri 也dã 。 其kỳ 解giải 孟# 子tử 曰viết 。 五ngũ 十thập 非phi 帛bạch 不bất 暖noãn 。 未vị 五ngũ 十thập 者giả 不bất 得đắc 衣y 也dã 。 七thất 十thập 非phi 肉nhục 不bất 飽bão 。 未vị 七thất 十thập 者giả 不bất 得đắc 食thực 也dã 。 夫phu 獸thú 毛mao 蠶tằm 口khẩu 。 害hại 物vật 傷thương 慈từ 佛Phật 制chế 也dã 。 必tất 五ngũ 十thập 乃nãi 衣y 帛bạch 。 則tắc 衣y 帛bạch 者giả 鮮tiên 矣hĩ 。 食thực 肉nhục 者giả 斷đoạn 大đại 慈từ 悲bi 種chủng 子tử 。 佛Phật 制chế 也dã 。 必tất 七thất 十thập 乃nãi 食thực 肉nhục 。 則tắc 食thực 肉nhục 者giả 鮮tiên 矣hĩ 。 今kim 孩hài 提đề 之chi 童đồng 。 固cố 已dĩ 重trọng/trùng 裘cừu 純thuần 纊khoáng 衛vệ 其kỳ 形hình 。 烹phanh 肥phì 割cát 鮮tiên 飫# 其kỳ 口khẩu 。 曾tằng 不bất 待đãi 壯tráng 。 而nhi 況huống 老lão 乎hồ 。 使sử 晦hối 菴am 之chi 說thuyết 行hành 。 寧ninh 不bất 為vi 佛Phật 法Pháp 少thiểu 助trợ 。 咎cữu 晦hối 菴am 者giả 不bất 之chi 察sát 。 吾ngô 故cố 為vi 闡xiển 之chi 。

執chấp 著trước

人nhân 恆hằng 病bệnh 執chấp 著trước 。 然nhiên 亦diệc 不bất 可khả 概khái 論luận 。 良lương 繇# 學học 以dĩ 好hảo/hiếu 成thành 。 好hảo/hiếu 之chi 極cực 名danh 著trước 。 羿# 著trước 射xạ 。 遼liêu 著trước 丸hoàn 。 連liên 著trước 琴cầm 。 與dữ 夫phu 著trước 弈dịch 者giả 。 至chí 屏bính 帳trướng 垣viên 牖dũ 皆giai 森sâm 然nhiên 黑hắc 白bạch 成thành 勢thế 。 著trước 書thư 者giả 。 至chí 山sơn 中trung 木mộc 石thạch 盡tận 黑hắc 。 學học 畫họa 馬mã 者giả 。 至chí 馬mã 現hiện 於ư 床sàng 榻tháp 間gian 。 夫phu 然nhiên 後hậu 以dĩ 其kỳ 藝nghệ 鳴minh 天thiên 下hạ 而nhi 聲thanh 後hậu 世thế 。 何hà 獨độc 於ư 學học 道Đạo 而nhi 疑nghi 之chi 。 是thị 故cố 參tham 禪thiền 人nhân 。 至chí 於ư 茶trà 不bất 知tri 茶trà 。 飯phạn 不bất 知tri 飯phạn 。 行hành 不bất 知tri 行hành 。 坐tọa 不bất 知tri 坐tọa 。 發phát 篋khiếp 而nhi 忘vong 扃# 。 出xuất 廁trắc 而nhi 忘vong 衣y 。 念niệm 佛Phật 人nhân 。 至chí 於ư 開khai 目mục 閉bế 目mục 。 而nhi 觀quán 在tại 前tiền 。 攝nhiếp 心tâm 散tán 心tâm 而nhi 念niệm 恆hằng 一nhất 。 不bất 舉cử 自tự 舉cử 。 不bất 疑nghi 自tự 疑nghi 。 皆giai 著trước 也dã 。 良lương 繇# 情tình 極cực 志chí 專chuyên 。 功công 深thâm 力lực 到đáo 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 忽hốt 入nhập 三tam 昧muội 。 亦diệc 猶do 鑽toàn 鐩# 者giả 鑽toàn 之chi 不bất 已dĩ 而nhi 發phát 燄diệm 。 煉luyện 鐵thiết 者giả 。 煉luyện 之chi 不bất 已dĩ 而nhi 成thành 鋼cương 也dã 。 所sở 惡ác 於ư 著trước 者giả 。 謂vị 其kỳ 不bất 知tri 萬vạn 法pháp 皆giai 幻huyễn 。 而nhi 希hy 果quả 之chi 心tâm 急cấp 。 不bất 知tri 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。 而nhi 取thủ 相tương/tướng 之chi 意ý 深thâm 。 是thị 則tắc 為vi 所sở 障chướng 耳nhĩ 。 概khái 慮lự 其kỳ 著trước 。 而nhi 悠du 悠du 蕩đãng 蕩đãng 。 如như 水thủy 浸tẩm 石thạch 。 窮cùng 歷lịch 年niên 劫kiếp 。 何hà 益ích 之chi 有hữu 。 是thị 故cố 執chấp 滯trệ 之chi 著trước 不bất 可khả 有hữu 。 執chấp 持trì 之chi 著trước 不bất 可khả 無vô 。

好hảo/hiếu 古cổ (# 一nhất )#

數số 輩bối 好hảo/hiếu 古cổ 者giả 。 群quần 居cư 一nhất 堂đường 。 各các 出xuất 其kỳ 古cổ 以dĩ 相tương/tướng 角giác 。 有hữu 出xuất 元nguyên 宋tống 五ngũ 季quý 時thời 物vật 者giả 。 眾chúng 相tướng 與dữ 目mục 笑tiếu 之chi 。 已dĩ 而nhi 唐đường 。 而nhi 晉tấn 。 而nhi 漢hán 。 而nhi 秦tần 。 而nhi 三tam 代đại 。 恨hận 不bất 得đắc 高cao 辛tân 之chi 鐺# 。 燧toại 人nhân 之chi 鑽toàn 。 神thần 農nông 之chi 琴cầm 。 太thái 昊hạo 之chi 瑟sắt 。 女nữ 媧# 氏thị 所sở 煉luyện 五ngũ 色sắc 石thạch 之chi 餘dư 也dã 。 一nhất 人nhân 曰viết 。 諸chư 君quân 所sở 畜súc 誠thành 古cổ 矣hĩ 。 非phi 太thái 古cổ 也dã 。 非phi 太thái 古cổ 之chi 太thái 古cổ 也dã 。 眾chúng 曰viết 。 然nhiên 則tắc 日nhật 月nguyệt 乎hồ 。 曰viết 。 未vị 古cổ 也dã 。 有hữu 天thiên 地địa 然nhiên 後hậu 有hữu 日nhật 月nguyệt 。 然nhiên 則tắc 天thiên 地địa 乎hồ 。 曰viết 。 未vị 古cổ 也dã 。 有hữu 虛hư 空không 然nhiên 後hậu 有hữu 天thiên 地địa 。 然nhiên 則tắc 虛hư 空không 乎hồ 。 曰viết 。 未vị 古cổ 也dã 。 吾ngô 所sở 畜súc 。 日nhật 月nguyệt 未vị 生sanh 。 天thiên 地địa 未vị 立lập 。 空không 劫kiếp 以dĩ 前tiền 之chi 物vật 也dã 。 諸chư 君quân 不bất 吝lận 千thiên 金kim 以dĩ 博bác 一nhất 爐lô 一nhất 瓶bình 一nhất 書thư 一nhất 畫họa 。 而nhi 不bất 知tri 寶bảo 其kỳ 最tối 古cổ 。 亦diệc 惑hoặc 矣hĩ 。 眾chúng 相tướng 視thị 無vô 語ngữ 。

好hảo/hiếu 古cổ (# 二nhị )#

俄nga 而nhi 曰viết 。 子tử 之chi 古cổ 。 人nhân 所sở 同đồng 也dã 。 非phi 子tử 所sở 獨độc 也dã 。 奚hề 貴quý 焉yên 。 曰viết 。 同đồng 有hữu 之chi 。 同đồng 迷mê 之chi 。 迷mê 則tắc 不bất 異dị 於ư 無vô 。 雖tuy 謂vị 吾ngô 所sở 獨độc 。 非phi 過quá 也dã 。 曰viết 。 吾ngô 輩bối 之chi 古cổ 。 歷lịch 歷lịch 可khả 觀quán 。 子tử 之chi 古cổ 安an 在tại 。 其kỳ 人nhân 展triển 兩lưỡng 手thủ 示thị 之chi 。 眾chúng 復phục 相tương 視thị 無vô 語ngữ 。

立lập 義nghĩa 難nạn/nan

昔tích 劉lưu 歆# 初sơ 定định 古cổ 文văn 春xuân 秋thu 左tả 氏thị 。 及cập 毛mao 詩thi 尚thượng 書thư 等đẳng 。

時thời 儒nho 嫉tật 之chi 。 議nghị 論luận 蜂phong 起khởi 。 晦hối 菴am 作tác 濂# 溪khê 太thái 極cực 圖đồ 解giải 。 書thư 一nhất 出xuất 而nhi 眾chúng 喙uế 交giao 集tập 。 乃nãi 至chí 南nam 嶽nhạc 創sáng/sang 般Bát 若Nhã 之chi 旨chỉ 。 初sơ 祖tổ 開khai 直trực 指chỉ 之chi 禪thiền 。 義nghĩa 學học 不bất 然nhiên 其kỳ 言ngôn 。 加gia 以dĩ 毒độc 害hại 。 況huống 今kim 人nhân 乎hồ 。 議nghị 禮lễ 之chi 家gia 。 名danh 為vi 聚tụ 訟tụng 。 甚thậm 哉tai 。 立lập 義nghĩa 之chi 難nạn/nan 。 不bất 可khả 不bất 慎thận 也dã 。

不bất 作tác 佛Phật 事sự

或hoặc 言ngôn 父phụ 母mẫu 之chi 喪táng 。 不bất 作tác 佛Phật 事sự 。 此thử 晦hối 菴am 家gia 禮lễ 也dã 。 嗟ta 乎hồ 。 世thế 遂toại 有hữu 生sanh 子tử 登đăng 樞xu 要yếu 。 饒nhiêu 財tài 寶bảo 。 而nhi 不bất 得đắc 其kỳ 為vì 己kỷ 禮lễ 一nhất 佛Phật 。 誦tụng 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 飯phạn 一nhất 沙Sa 門Môn 。 復phục 於ư 七thất 七thất 日nhật 中trung 。 宰tể 牲# 牢lao 致trí 胙# 於ư 宗tông 族tộc 交giao 遊du 。 以dĩ 為vi 崇sùng 正Chánh 道Đạo 。 闢tịch 邪tà 說thuyết 。 不bất 知tri 祗chi 以dĩ 增tăng 親thân 之chi 業nghiệp 。 助trợ 其kỳ 沈trầm 淪luân 。 死tử 者giả 有hữu 知tri 。 當đương 撫phủ 膺ưng 痛thống 哭khốc 於ư 泉tuyền 下hạ 矣hĩ 。 反phản 不bất 及cập 貧bần 人nhân 之chi 子tử 。 得đắc 報báo 其kỳ 親thân 也dã 。 豈khởi 不bất 重trọng/trùng 可khả 哀ai 哉tai 。 顏nhan 氏thị 家gia 訓huấn 。 古cổ 今kim 人nhân 所sở 讚tán 歎thán 。 而nhi 其kỳ 間gian 獨độc 曰viết 必tất 作tác 佛Phật 事sự 。 顏nhan 朱chu 皆giai 賢hiền 者giả 也dã 。 試thí 合hợp 而nhi 觀quán 之chi 。

鮑# 勔#

真chân 誥# 云vân 。 鮑# 勔# 未vị 知tri 道đạo 。 但đãn 朝triêu 暮mộ 扣khấu 齒xỉ 不bất 息tức 。 鬼quỷ 使sứ 不bất 能năng 取thủ 。 蓋cái 扣khấu 齒xỉ 集tập 身thân 中trung 之chi 神thần 。 神thần 不bất 離ly 。 故cố 鬼quỷ 不bất 得đắc 近cận 。 向hướng 使sử 以dĩ 扣khấu 齒xỉ 之chi 力lực 修tu 真chân 。 何hà 真chân 之chi 不bất 成thành 。 予# 謂vị 豈khởi 獨độc 修tu 真chân 。 以dĩ 扣khấu 齒xỉ 之chi 力lực 。 念niệm 念niệm 扣khấu 己kỷ 而nhi 參tham 。 何hà 佛Phật 之chi 不bất 成thành 乎hồ 。 夫phu 身thân 中trung 之chi 神thần 。 祗chi 是thị 一nhất 精tinh 魂hồn 耳nhĩ 。 力lực 尚thượng 伏phục 鬼quỷ 。 況huống 經Kinh 云vân 受thọ 持trì 一nhất 佛Phật 名danh 者giả 。 有hữu 百bách 千thiên 大đại 力lực 天thiên 神thần 為vi 之chi 擁ủng 護hộ 。 又hựu 云vân 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 佛Phật 住trụ 其kỳ 頂đảnh 。 今kim 也dã 勤cần 為vi 扣khấu 齒xỉ 之chi 細tế 故cố 。 而nhi 甘cam 捨xả 念niệm 佛Phật 之chi 大Đại 道Đạo 。 惜tích 哉tai 。

門môn 庭đình 高cao 峻tuấn

古cổ 所sở 稱xưng 門môn 庭đình 高cao 峻tuấn 者giả 。 如như 淨tịnh 名danh 示thị 疾tật 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 俱câu 云vân 我ngã 不bất 堪kham 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 文Văn 殊Thù 亦diệc 云vân 彼bỉ 上thượng 人nhân 者giả 。 難nạn/nan 為vi 酬thù 對đối 。 是thị 也dã 。 嗣tự 後hậu 宗tông 門môn 諸chư 大đại 老lão 。 或hoặc 棒bổng 或hoặc 喝hát 。 或hoặc 豎thụ 指chỉ 。 或hoặc 張trương 弓cung 。 或hoặc 垂thùy 一nhất 則tắc 語ngữ 。 如như 木mộc 札# 羹# 不bất 可khả 味vị 。 如như 太thái 阿a 劍kiếm 不bất 可khả 觸xúc 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 不bất 可khả 執chấp 捉tróc 。 非phi 久cửu 參tham 上thượng 士sĩ 。 莫mạc 敢cảm 登đăng 其kỳ 門môn 者giả 。 是thị 之chi 謂vị 門môn 庭đình 高cao 峻tuấn 也dã 。 豈khởi 駕giá 尊tôn 示thị 威uy 。 厲lệ 聲thanh 作tác 色sắc 之chi 謂vị 哉tai 。

魔ma 著trước

魔ma 大đại 約ước 有hữu 二nhị 。 一nhất 曰viết 天thiên 魔ma 。 二nhị 曰viết 心tâm 魔ma 。 天thiên 魔ma 易dị 知tri 。 且thả 置trí 勿vật 論luận 。 心tâm 魔ma 者giả 。 不bất 必tất 發phát 風phong 發phát 癲điên 。 至chí 於ư 褻tiết 尊tôn 慢mạn 上thượng 。 無vô 復phục 顧cố 忌kỵ 。 囚tù 首thủ 褫sỉ 衣y 。 不bất 避tị 譏cơ 嫌hiềm 。 而nhi 後hậu 為vi 魔ma 也dã 。 一nhất 有hữu 所sở 著trước 。 如như 耽đam 財tài 耽đam 色sắc 。 耽đam 詩thi 耽đam 酒tửu 。 耽đam 書thư 耽đam 畫họa 等đẳng 。 亦diệc 魔ma 也dã 。 豈khởi 唯duy 此thử 哉tai 。 妄vọng 意ý 欲dục 功công 蓋cái 一nhất 時thời 。 名danh 垂thùy 百bách 世thế 。 亦diệc 魔ma 也dã 。 豈khởi 唯duy 此thử 哉tai 。 即tức 修tu 種chủng 種chủng 諸chư 善thiện 法Pháp 門môn 。 妄vọng 意ý 希hy 望vọng 成thành 佛Phật 。 亦diệc 魔ma 也dã 。 豈khởi 惟duy 是thị 哉tai 。 即tức 如như 上thượng 所sở 說thuyết 諸chư 魔ma 。 皆giai 悉tất 無vô 之chi 。 而nhi 曰viết 我ngã 今kim 獨độc 免miễn 於ư 魔ma 。 亦diệc 魔ma 也dã 。 微vi 矣hĩ 哉tai 。 魔ma 事sự 之chi 難nạn/nan 察sát 也dã 。

參tham 方phương 須tu 具cụ 眼nhãn

為vi 僧Tăng 於ư 正Chánh 法Pháp 之chi 世thế 。 惟duy 恐khủng 其kỳ 分phân 別biệt 人nhân 。 為vi 僧Tăng 於ư 末Mạt 法Pháp 之chi 世thế 。 惟duy 恐khủng 其kỳ 不bất 分phân 別biệt 人nhân 也dã 。 何hà 也dã 。 末mạt 世thế 澆kiêu 漓# 。 薰huân 蕕# 雜tạp 處xứ 。 苟cẩu 藻tảo 鑑giám 不bất 審thẩm 。 決quyết 擇trạch 失thất 真chân 。 以dĩ 是thị 為vi 非phi 。 認nhận 邪tà 作tác 正chánh 。 宜nghi 親thân 而nhi 反phản 疏sớ/sơ 之chi 。 宜nghi 遠viễn 而nhi 反phản 近cận 之chi 。 陶đào 染nhiễm 匪phỉ 人nhân 。 久cửu 而nhi 與dữ 之chi 俱câu 化hóa 。 劫kiếp 劫kiếp 生sanh 生sanh 。 常thường 為vi 魔ma 侶lữ 。 參tham 方phương 可khả 弗phất 具cụ 眼nhãn 乎hồ 哉tai 。

人nhân 身thân 難nan 得đắc

一nhất 失thất 人nhân 身thân 。 萬vạn 劫kiếp 不bất 復phục 。 此thử 語ngữ 誰thùy 不bất 知tri 之chi 。 知tri 之chi 而nhi 漫mạn 不bất 加gia 意ý 與dữ 不bất 知tri 同đồng 。 昔tích 須tu 達đạt 為vi 佛Phật 營doanh 室thất 。 佛Phật 視thị 地địa 上thượng 螻lâu 蟻nghĩ 。 而nhi 謂vị 達đạt 言ngôn 。 此thử 蟻nghĩ 毗Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 以dĩ 來lai 。 經kinh 今kim 七thất 佛Phật 。 尚thượng 在tại 蟻nghĩ 身thân 。 夫phu 一nhất 佛Phật 出xuất 世thế 。 歷lịch 年niên 甚thậm 久cửu 。 矧# 曰viết 七thất 乎hồ 。 釋Thích 迦Ca 而nhi 後hậu 。 過quá 五ngũ 百bách 餘dư 萬vạn 歲tuế 而nhi 。 慈Từ 氏Thị 下hạ 生sanh 。 名danh 第đệ 八bát 佛Phật 。 未vị 知tri 此thử 蟻nghĩ 脫thoát 故cố 身thân 否phủ/bĩ 。 縱túng/tung 脫thoát 蟻nghĩ 身thân 。 未vị 知tri 何hà 日nhật 當đương 得đắc 人nhân 身thân 也dã 。 今kim 徒đồ 見kiến 舉cử 目mục 世thế 人nhân 。 比tỉ 肩kiên 相tương 摩ma 。 而nhi 不bất 知tri 得đắc 之chi 之chi 難nạn/nan 如như 是thị 。 既ký 得đắc 人nhân 身thân 。 漠mạc 然nhiên 空không 過quá 。 真chân 可khả 痛thống 惜tích 。 予# 之chi 懈giải 怠đãi 空không 過quá 。 不bất 能năng 不bất 深thâm 自tự 痛thống 惜tích 。 而nhi 併tinh 以dĩ 告cáo 夫phu 同đồng 志chí 者giả 。

事sự 怕phạ 有hữu 心tâm 人nhân

高cao 峰phong 自tự 敘tự 悟ngộ 繇# 。 而nhi 曰viết 不bất 信tín 有hữu 這giá 般bát 奇kỳ 特đặc 事sự 。 事sự 怕phạ 有hữu 心tâm 人nhân 故cố 也dã 。 此thử 語ngữ 彼bỉ 所sở 自tự 證chứng 。 真chân 實thật 不bất 虛hư 。 學học 道Đạo 人nhân 所sở 宜nghi 諦đế 信tín 。 且thả 何hà 名danh 有hữu 心tâm 。 世thế 間gian 一nhất 技kỹ 一nhất 藝nghệ 。 其kỳ 始thỉ 學học 不bất 勝thắng 其kỳ 難nạn 。 似tự 萬vạn 不bất 可khả 成thành 者giả 。 因nhân 置trí 不bất 學học 。 則tắc 終chung 無vô 成thành 矣hĩ 。 故cố 最tối 初sơ 貴quý 有hữu 決quyết 定định 不bất 疑nghi 之chi 心tâm 。 雖tuy 復phục 決quyết 定định 。 而nhi 優ưu 游du 遲trì 緩hoãn 。 則tắc 亦diệc 不bất 成thành 。 故cố 其kỳ 次thứ 貴quý 有hữu 精tinh 進tấn 勇dũng 猛mãnh 之chi 心tâm 。 雖tuy 復phục 精tinh 進tấn 。 或hoặc 得đắc 少thiểu 而nhi 足túc 。 或hoặc 時thời 久cửu 而nhi 疲bì 。 或hoặc 遇ngộ 順thuận 境cảnh 而nhi 迷mê 。 或hoặc 逢phùng 逆nghịch 境cảnh 而nhi 墮đọa 。 則tắc 亦diệc 不bất 成thành 。 故cố 其kỳ 次thứ 貴quý 有hữu 常thường 永vĩnh 貞trinh 固cố 誓thệ 不phủ 。 退thoái 轉chuyển 之chi 心tâm 。 高cao 峰phong 拌# 一nhất 生sanh 做tố 箇cá 癡si 獃# 漢hán 。 定định 要yếu 見kiến 這giá 一nhất 著trước 子tử 明minh 白bạch 。 是thị 之chi 謂vị 真chân 有hữu 心tâm 丈trượng 夫phu 也dã 。 又hựu 古cổ 云vân 。 三tam 昧muội 不bất 成thành 。 假giả 令linh 筋cân 斷đoạn 骨cốt 枯khô 。 終chung 不bất 休hưu 歇hiết 。 又hựu 云vân 。 道đạo 不bất 過quá 雪tuyết 竇đậu 。 不bất 復phục 登đăng 此thử 山sơn 。 又hựu 云vân 。 不bất 破phá 疑nghi 團đoàn 誓thệ 不bất 休hưu 。 如như 是thị 有hữu 心tâm 。 何hà 事sự 不bất 辦biện 。 予# 甚thậm 愧quý 焉yên 。 不bất 敢cảm 不bất 勉miễn 。

老lão 成thành 然nhiên 後hậu 出xuất 世thế

古cổ 人nhân 得đắc 意ý 之chi 後hậu 。 於ư 深thâm 山sơn 窮cùng 谷cốc 中trung 。 煨ổi 折chiết 腳cước 鐺# 。 潛tiềm 伏phục 保bảo 養dưỡng 。 龍long 天thiên 推thôi 出xuất 。 然nhiên 後hậu 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 應ưng 世thế 。 後hậu 人nhân 漸tiệm 不bất 如như 古cổ 。 然nhiên 予# 猶do 及cập 見kiến 作tác 經kinh 論luận 法Pháp 師sư 者giả 。 作tác 瑜du 伽già 施thí 食thực 法Pháp 師sư 者giả 。 學học 成thành 而nhi 年niên 未vị 盛thịnh 。 尚thượng 徐từ 徐từ 待đãi 之chi 。 比tỉ 來lai 少thiếu 年niên 登đăng 座tòa 者giả 紛phân 如như 矣hĩ 。 佛Phật 法Pháp 下hạ 衰suy 。 不bất 亦diệc 宜nghi 乎hồ 。

繼kế 祖tổ 傳truyền 燈đăng

世thế 有hữu 恆hằng 言ngôn 。 凡phàm 大đại 徹triệt 大đại 悟ngộ 。 繼kế 祖tổ 燈đăng 。 續tục 佛Phật 慧tuệ 命mạng 者giả 。 須tu 是thị 三tam 朝triêu 天thiên 子tử 福phước 。 七thất 代đại 狀trạng 元nguyên 才tài 。 始thỉ 得đắc 。 斯tư 言ngôn 似tự 過quá 。 而nhi 理lý 實thật 然nhiên 。 昔tích 中trung 峰phong 老lão 人nhân 。 謂vị 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 生sanh 死tử 。 今kim 日nhật 要yếu 與dữ 和hòa 盤bàn 翻phiên 轉chuyển 。 豈khởi 易dị 事sự 哉tai 。 是thị 故cố 十Thập 善Thiện 始thỉ 得đắc 生sanh 天thiên 。 人nhân 空không 方phương 證chứng 小tiểu 果quả 。 久cửu 積tích 萬vạn 行hạnh 之chi 菩Bồ 薩Tát 。 尚thượng 不bất 免miễn 曝bộc 腮tai 龍long 門môn 。 則tắc 三tam 朝triêu 七thất 代đại 。 猶do 近cận 言ngôn 之chi 也dã 。 主chủ 六lục 合hợp 。 魁khôi 多đa 士sĩ 。 猶do 小tiểu 喻dụ 之chi 也dã 。 極cực 之chi 。 蓋cái 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 之chi 所sở 成thành 就tựu 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 亦diệc 烏ô 可khả 以dĩ 難nạn/nan 自tự 諉# 。 而nhi 付phó 之chi 絕tuyệt 望vọng 乎hồ 。 但đãn 決quyết 心tâm 精tinh 進tấn 。 逢phùng 魔ma 不bất 退thoái 。 遇ngộ 難nạn/nan 轉chuyển 堅kiên 。 研nghiên 窮cùng 至chí 理lý 。 以dĩ 悟ngộ 為vi 則tắc 。 不bất 患hoạn 無vô 相tướng 應ứng 時thời 節tiết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 宿túc 世thế 善thiện 根căn 難nan 測trắc 故cố 。

殺sát 罪tội

孔khổng 明minh 藤đằng 甲giáp 之chi 捷tiệp 。 燒thiêu 諸chư 洞đỗng 蠻# 悉tất 成thành 煨ổi 燼tẫn 。 其kỳ 言ngôn 曰viết 。 吾ngô 雖tuy 有hữu 功công 於ư 國quốc 。 損tổn 吾ngô 壽thọ 矣hĩ 。 世thế 人nhân 咸hàm 知tri 殺sát 人nhân 為vi 罪tội 矣hĩ 。 而nhi 於ư 牛ngưu 羊dương 犬khuyển 豕thỉ 。 等đẳng 日nhật 就tựu 庖bào 廚# 。 則tắc 恬điềm 然nhiên 不bất 知tri 怪quái 。 寧ninh 思tư 薄bạc 乎hồ 云vân 爾nhĩ 。 烏ô 得đắc 無vô 罪tội 。 禮lễ 云vân 。 君quân 無vô 故cố 不bất 殺sát 牛ngưu 。 大đại 夫phu 無vô 故cố 不bất 殺sát 羊dương 。 士sĩ 無vô 故cố 不bất 殺sát 犬khuyển 豕thỉ 。 世thế 人nhân 咸hàm 知tri 殺sát 畜súc 之chi 大đại 者giả 為vi 罪tội 矣hĩ 。 而nhi 於ư 蝦hà 蜆hiện 螺loa 蛤# 等đẳng 一nhất 下hạ 箸trứ 以dĩ 千thiên 百bách 計kế 。 則tắc 恬điềm 然nhiên 不bất 之chi 怪quái 。 寧ninh 思tư 薄bạc 乎hồ 云vân 爾nhĩ 。 烏ô 得đắc 無vô 罪tội 。 噫# 。 據cứ 含hàm 靈linh 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 則tắc 蟻nghĩ 與dữ 人nhân 一nhất 也dã 。 何hà 厚hậu 薄bạc 之chi 足túc 云vân 。 如như 其kỳ 貴quý 欺khi 賤tiện 。 強cường/cưỡng 陵lăng 弱nhược 。 則tắc 人nhân 可khả 殺sát 而nhi 食thực 也dã 。 亦diệc 何hà 厚hậu 薄bạc 之chi 足túc 云vân 。 梵Phạm 網võng 稱xưng 凡phàm 。 有hữu 命mạng 者giả 不bất 得đắc 故cố 殺sát 。 其kỳ 旨chỉ 深thâm 哉tai 。

宗tông 門môn 語ngữ 不bất 可khả 亂loạn 擬nghĩ

古cổ 人nhân 大đại 悟ngộ 之chi 後hậu 。 橫hoạnh/hoành 說thuyết 豎thụ 說thuyết 。 正chánh 說thuyết 反phản 說thuyết 。 顯hiển 說thuyết 密mật 說thuyết 。 一nhất 一nhất 契khế 佛Phật 心tâm 印ấn 。 皆giai 真chân 語ngữ 實thật 語ngữ 。 非phi 莊trang 生sanh 寓# 言ngôn 比tỉ 也dã 。 今kim 人nhân 心tâm 未vị 妙diệu 悟ngộ 。 而nhi 資tư 性tánh 聰thông 利lợi 。 辭từ 辯biện 捷tiệp 給cấp 者giả 。 窺khuy 看khán 諸chư 語ngữ 錄lục 中trung 問vấn 答đáp 機cơ 緣duyên 。 便tiện 能năng 模mô 彷phảng 。 只chỉ 貴quý 顛điên 倒đảo 異dị 常thường 。 可khả 喜hỷ 可khả 愕ngạc 。 以dĩ 眩huyễn 俗tục 目mục 。 如như 當đương 午ngọ 三tam 更cánh 。 夜dạ 半bán 日nhật 出xuất 。 山sơn 頭đầu 起khởi 浪lãng 。 海hải 底để 生sanh 塵trần 。 種chủng 種chủng 無vô 義nghĩa 味vị 語ngữ 。 信tín 口khẩu 亂loạn 發phát 。 諸chư 無vô 識thức 者giả 。 莫mạc 能năng 較giảo 勘khám 。 同đồng 聲thanh 讚tán 揚dương 。 彼bỉ 人nhân 久cửu 假giả 不bất 歸quy 。 亦diệc 謂vị 真chân 得đắc 。 甚thậm 至chí 一nhất 棒bổng 打đả 殺sát 與dữ 狗cẩu 子tử 喫khiết 。 這giá 裏lý 有hữu 祖tổ 師sư 麼ma 。 喚hoán 來lai 與dữ 我ngã 洗tẩy 腳cước 。 此thử 等đẳng 處xứ 亦diệc 復phục 無vô 忌kỵ 憚đạn 。 往vãng 往vãng 效hiệu 嚬tần 。 吁hu 。 妄vọng 談đàm 般Bát 若Nhã 。 罪tội 在tại 不bất 原nguyên 。 可khả 畏úy 哉tai 。

看khán 語ngữ 錄lục 須tu 求cầu 古cổ 人nhân 用dụng 心tâm 處xứ

凡phàm 看khán 古cổ 人nhân 語ngữ 錄lục 文văn 字tự 。 不bất 可khả 專chuyên 就tựu 一nhất 問vấn 一nhất 答đáp 。 一nhất 拈niêm 一nhất 頌tụng 。 機cơ 鋒phong 峻tuấn 利lợi 。 語ngữ 妙diệu 言ngôn 奇kỳ 處xứ 。 以dĩ 爽sảng 我ngã 心tâm 目mục 。 資tư 我ngã 談đàm 柄bính 。 須tu 窮cùng 究cứu 他tha 因nhân 何hà 到đáo 此thử 。 大đại 徹triệt 大đại 悟ngộ 田điền 地địa 。 其kỳ 中trung 自tự 敘tự 下hạ 手thủ 工công 夫phu 。 刻khắc 苦khổ 用dụng 心tâm 處xứ 。 遵tuân 而nhi 行hành 之chi 。 所sở 謂vị 何hà 不bất 依y 他tha 樣# 子tử 修tu 也dã 。 若nhược 但đãn 剽# 竊thiết 模mô 擬nghĩ 。 直trực 饒nhiêu 日nhật 久cửu 歲tuế 深thâm 。 口khẩu 滑hoạt 舌thiệt 便tiện 。 儼nghiễm 然nhiên 與dữ 古cổ 人nhân 亂loạn 真chân 。 亦diệc 只chỉ 是thị 翦# 綵thải 之chi 花hoa 。 畫họa 紙chỉ 之chi 餅bính 。 成thành 得đắc 甚thậm 麼ma 邊biên 事sự 。

夜dạ 氣khí

蘇tô 子tử 瞻chiêm 謂vị 某mỗ 公công 不bất 學học 禪thiền 。 臨lâm 終chung 自tự 知tri 時thời 至chí 。 諸chư 子tử 求cầu 教giáo 。 教giáo 以dĩ 第đệ 一nhất 五ngũ 更cánh 早tảo 起khởi 。 諸chư 子tử 不bất 悟ngộ 。 謂vị 為vi 勤cần 家gia 。 公công 曰viết 不bất 然nhiên 。 謂vị 五ngũ 更cánh 勾# 當đương 臨lâm 死tử 時thời 將tương 得đắc 去khứ 者giả 是thị 也dã 。 昔tích 人nhân 云vân 。 萬vạn 般ban 將tương 不bất 去khứ 。 惟duy 有hữu 業nghiệp 隨tùy 身thân 。 隨tùy 身thân 之chi 業nghiệp 。 將tương 得đắc 去khứ 者giả 也dã 。 而nhi 業nghiệp 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 事sự 業nghiệp 。 二nhị 者giả 道đạo 業nghiệp 。 事sự 業nghiệp 有hữu 善thiện 有hữu 惡ác 。 惡ác 業nghiệp 且thả 置trí 。 善thiện 業nghiệp 則tắc 所sở 修tu 之chi 福phước 。 道đạo 業nghiệp 則tắc 所sở 修tu 之chi 慧tuệ 也dã 。 而nhi 必tất 以dĩ 五ngũ 更cánh 者giả 。 孟# 子tử 所sở 謂vị 夜dạ 氣khí 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 更cánh 有hữu 無vô 所sở 將tương 來lai 。 無vô 所sở 將tương 去khứ 者giả 。 此thử 則tắc 不bất 但đãn 五ngũ 更cánh 。 應ưng 念niệm 念niệm 勾# 當đương 而nhi 不bất 可khả 須tu 臾du 離ly 也dã 。

佛Phật 印ấn

東đông 坡# 詩thi 。 有hữu 遠viễn 公công 沽cô 酒tửu 延diên 陶đào 令linh 佛Phật 印ấn 燒thiêu 豬trư 待đãi 子tử 瞻chiêm 之chi 句cú 。 予# 謂vị 大đại 解giải 脫thoát 人nhân 。 不bất 妨phương 破phá 格cách 相tương/tướng 與dữ 。 然nhiên 沽cô 酒tửu 猶do 可khả 。 燒thiêu 豬trư 不bất 已dĩ 甚thậm 乎hồ 。 假giả 令linh 俠hiệp 客khách 藉tạ 口khẩu 子tử 瞻chiêm 。 狂cuồng 僧Tăng 效hiệu 嚬tần 佛Phật 印ấn 。 初sơ 始thỉ 作tác 俑# 。 誰thùy 當đương 其kỳ 辜cô 。 故cố 此thử 事sự 未vị 可khả 信tín 。 古cổ 謂vị 詩thi 人nhân 託thác 物vật 比tỉ 興hưng 。 不bất 必tất 實thật 然nhiên 。 是thị 也dã 。 脫thoát 有hữu 之chi 。 子tử 瞻chiêm 且thả 置trí 。 佛Phật 印ấn 依y 律luật 趁sấn 出xuất 院viện 。

學học 貴quý 精tinh 專chuyên

米mễ 元nguyên 章chương 謂vị 學học 書thư 須tu 是thị 專chuyên 一nhất 於ư 是thị 。 更cánh 無vô 餘dư 好hảo/hiếu 。 方phương 能năng 有hữu 成thành 。 而nhi 予# 聞văn 古cổ 之chi 善thiện 琴cầm 者giả 。 亦diệc 謂vị 專chuyên 攻công 三tam 二nhị 曲khúc 。 始thỉ 得đắc 入nhập 妙diệu 。 斯tư 言ngôn 雖tuy 小tiểu 可khả 以dĩ 喻dụ 大đại 。 佛Phật 言ngôn 制chế 心tâm 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。 是thị 故cố 心tâm 分phần/phân 兩lưỡng 路lộ 。 事sự 不bất 歸quy 一nhất 。 情tình 專chuyên 志chí 篤đốc 。 三tam 昧muội 速tốc 成thành 。 參tham 禪thiền 念niệm 佛Phật 人nhân 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。

菩Bồ 薩Tát 慈từ 勝thắng 聲Thanh 聞Văn

經Kinh 云vân 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 於ư 罵mạ 者giả 。 害hại 者giả 。 或hoặc 嘿mặc 然nhiên 。 或hoặc 遠viễn 離ly 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 不bất 然nhiên 。 更cánh 加gia 慈từ 心tâm 。 愛ái 之chi 如như 子tử 。 方phương 便tiện 濟tế 度độ 。 故cố 遠viễn 勝thắng 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 可khả 為vi 比tỉ 。 予# 唯duy 世thế 人nhân 恆hằng 苦khổ 辱nhục 之chi 難nan 忍nhẫn 。 況huống 不bất 唯duy 忍nhẫn 辱nhục 而nhi 更cánh 慈từ 愛ái 之chi 乎hồ 。 經kinh 又hựu 云vân 。 眾chúng 生sanh 無vô 恩ân 于vu 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 常thường 欲dục 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 予# 唯duy 世thế 人nhân 尚thượng 有hữu 。 受thọ 恩ân 不bất 報báo 。 況huống 無vô 恩ân 於ư 己kỷ 而nhi 乃nãi 利lợi 益ích 之chi 乎hồ 。 得đắc 斯tư 旨chỉ 者giả 。 天thiên 下hạ 無vô 一nhất 人nhân 不bất 可khả 與dữ 。 天thiên 下hạ 無vô 一nhất 人nhân 不bất 可khả 化hóa 。

宗tông 乘thừa 不bất 與dữ 教giáo 合hợp

曾tằng 宗tông 元nguyên 學học 士sĩ 。 以dĩ 中trung 庸dong 大đại 學học 參tham 楞lăng 嚴nghiêm 。 而nhi 和hòa 合hợp 宗tông 門môn 語ngữ 句cú 。 質chất 之chi 雪tuyết 竇đậu 顯hiển 禪thiền 師sư 。 顯hiển 云vân 。 這giá 箇cá 尚thượng 不bất 與dữ 教giáo 乘thừa 合hợp 。 況huống 中trung 庸dong 耶da 。 學học 士sĩ 。 須tu 直trực 捷tiệp 理lý 會hội 。 乃nãi 彈đàn 指chỉ 一nhất 下hạ 云vân 。 但đãn 恁nhẫm 麼ma 薦tiến 取thủ 。 宗tông 元nguyên 言ngôn 下hạ 有hữu 省tỉnh 。 夫phu 一nhất 代đại 時thời 教giáo 。 修tu 行hành 人nhân 所sở 據cứ 以dĩ 為vi 準chuẩn 的đích 者giả 。 不bất 與dữ 教giáo 合hợp 。 則tắc 魔ma 說thuyết 也dã 。 而nhi 云vân 然nhiên 者giả 。 是thị 即tức 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 之chi 旨chỉ 也dã 。 傳truyền 在tại 教giáo 外ngoại 。 則tắc 教giáo 之chi 所sở 談đàm 者giả 何hà 事sự 。 夫phu 亦diệc 離ly 指chỉ 見kiến 月nguyệt 。 而nhi 得đắc 意ý 於ư 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。 之chi 表biểu 云vân 爾nhĩ 。 且thả 世Thế 尊Tôn 拈niêm 花hoa 。 迦Ca 葉Diếp 微vi 笑tiếu 。 萬vạn 代đại 宗tông 門môn 傳truyền 法pháp 之chi 始thỉ 也dã 。 今kim 翻phiên 案án 云vân 。 這giá 箇cá 尚thượng 不bất 與dữ 拈niêm 花hoa 合hợp 。 花hoa 外ngoại 有hữu 別biệt 傳truyền 也dã 。 則tắc 何hà 如như 。 古cổ 人nhân 謂vị 俱câu 胝chi 悟ngộ 處xứ 。 不bất 在tại 指chỉ 頭đầu 上thượng 。 今kim 雪tuyết 竇đậu 彈đàn 指chỉ 。 宗tông 元nguyên 有hữu 省tỉnh 。 又hựu 翻phiên 案án 云vân 。 這giá 箇cá 尚thượng 不bất 與dữ 彈đàn 指chỉ 合hợp 。 指chỉ 外ngoại 有hữu 別biệt 傳truyền 也dã 。 則tắc 何hà 如như 。

放phóng 參tham 飯phạn

越việt 地địa 安an 禪thiền 。 夜dạ 作tác 齋trai 。 其kỳ 名danh 曰viết 放phóng 參tham 飯phạn 。 競cạnh 為vi 侈xỉ 靡mĩ 。 勝thắng 於ư 午ngọ 齋trai 。 相tương/tướng 沿duyên 成thành 習tập 久cửu 矣hĩ 。 昔tích 有hữu 尊tôn 宿túc 。 聞văn 鄰lân 房phòng 僧Tăng 午ngọ 後hậu 作tác 食thực 。 不bất 覺giác 泣khấp 下hạ 。 悲bi 佛Phật 法Pháp 之chi 陵lăng 夷di 也dã 。 故cố 僧Tăng 禁cấm 過quá 午ngọ 食thực 。 況huống 夜dạ 食thực 耶da 。 律luật 言ngôn 人nhân 間gian 碗oản 缽bát 作tác 聲thanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 咽yến/ế/yết 中trung 起khởi 火hỏa 。 乃nãi 於ư 漏lậu 深thâm 人nhân 靜tĩnh 。 而nhi 砧# 几kỉ 盤bàn 盂vu 。 音âm 響hưởng 徹triệt 其kỳ 耳nhĩ 根căn 。 又hựu 煎tiễn 煮chử 烹phanh 炮bào 。 馨hinh 香hương 發phát 其kỳ 鼻tị 識thức 。 忘vong 慈từ 悲bi 之chi 訓huấn 。 恣tứ 口khẩu 腹phúc 之chi 欲dục 。 於ư 心tâm 安an 乎hồ 。 或hoặc 曰viết 中trung 夜dạ 飢cơ 如như 之chi 何hà 。 則tắc 代đại 以dĩ 果quả 核hạch 餅bính 餌nhị 之chi 類loại 。 不bất 煩phiền 鍋oa 銚# 者giả 可khả 也dã 。 況huống 持trì 過quá 午ngọ 者giả 。 午ngọ 後hậu 至chí 明minh 。 不bất 食thực 纖tiêm 物vật 。 我ngã 等đẳng 晚vãn 有hữu 藥dược 石thạch 。 何hà 不bất 知tri 足túc 之chi 甚thậm 。

僧Tăng 堂đường

古cổ 尊tôn 宿túc 開khai 堂đường 安an 眾chúng 。 或hoặc 三tam 百bách 五ngũ 百bách 。 乃nãi 至chí 黃hoàng 梅mai 七thất 百bách 。 雪tuyết 峰phong 盈doanh 千thiên 。 徑kính 山sơn 千thiên 七thất 百bách 。 予# 初sơ 慕mộ 之chi 。 自tự 悲bi 生sanh 晚vãn 。 不bất 得đắc 入nhập 彼bỉ 龍long 象tượng 之chi 聚tụ 。 今kim 老lão 矣hĩ 。 始thỉ 知tri 正chánh 像tượng 末Mạt 法Pháp 。 信tín 非phi 虛hư 語ngữ 。 廣quảng 群quần 稠trù 會hội 之chi 中trung 。 覓mịch 一nhất 二nhị 真chân 實thật 辦biện 道Đạo 人Nhân 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 金kim 企xí 羅la 尊tôn 者giả 。 三tam 人nhân 為vi 朋bằng 乞khất 食thực 。 慈từ 明minh 圓viên 禪thiền 師sư 。 六lục 人nhân 結kết 伴bạn 以dĩ 參tham 汾# 陽dương 。 而nhi 三tam 人nhân 證chứng 羅La 漢Hán 。 六lục 人nhân 成thành 大đại 器khí 。 如như 其kỳ 取thủ 數số 多đa 。 而nhi 證chứng 者giả 希hy 成thành 者giả 寡quả 。 雖tuy 多đa 奚hề 為vi 。 予# 作tác 僧Tăng 堂đường 。 僅cận 容dung 四tứ 十thập 八bát 單đơn 。 較giảo 古cổ 人nhân 什thập 不bất 及cập 一nhất 。 茲tư 猶do 覺giác 其kỳ 多đa 。 仍nhưng 狹hiệp 而nhi 小tiểu 之chi 。 非phi 無vô 普phổ 心tâm 。 在tại 末Mạt 法Pháp 中trung 理lý 應ưng 如như 是thị 。

結kết 社xã 會hội

結kết 社xã 念niệm 佛Phật 。 始thỉ 自tự 廬lư 山sơn 遠viễn 師sư 。 今kim 之chi 人nhân 。 主chủ 社xã 者giả 得đắc 如như 遠viễn 師sư 否phủ/bĩ 。 與dữ 社xã 者giả 得đắc 如như 十thập 八bát 賢hiền 否phủ/bĩ 。 則tắc 宜nghi 少thiểu 不bất 宜nghi 多đa 耳nhĩ 。 以dĩ 真chân 實thật 修tu 淨tịnh 土độ 者giả 。 亦diệc 如như 僧Tăng 堂đường 中trung 人nhân 故cố 也dã 。 至chí 於ư 男nam 女nữ 雜tạp 而nhi 同đồng 社xã 。 此thử 則tắc 廬lư 山sơn 所sở 未vị 有hữu 。 女nữ 人nhân 自tự 宜nghi 在tại 家gia 念niệm 佛Phật 。 勿vật 入nhập 男nam 群quần 。 遠viễn 世thế 譏cơ 嫌hiềm 。 護hộ 佛Phật 正Chánh 法Pháp 。 莫mạc 斯tư 為vi 要yếu 。 願nguyện 與dữ 同đồng 衣y 共cộng 守thủ 之chi 。 又hựu 放phóng 生sanh 社xã 亦diệc 宜nghi 少thiểu 不bất 宜nghi 多đa 。 以dĩ 真chân 實thật 慈từ 救cứu 生sanh 靈linh 者giả 。 亦diệc 如như 佛Phật 會hội 中trung 人nhân 故cố 也dã 。 愚ngu 意ý 各các 各các 隨tùy 目mục 所sở 見kiến 。 隨tùy 力lực 所sở 能năng 。 買mãi 而nhi 放phóng 之chi 。 或hoặc 至chí 季quý 終chung 。 或hoặc 至chí 歲tuế 終chung 。 同đồng 詣nghệ 一nhất 處xứ 。 會hội 計kế 所sở 放phóng 。 考khảo 德đức 論luận 業nghiệp 。 片phiến 時thời 而nhi 散tán 。 毋vô 侈xỉ 。 費phí 齋trai 供cung 。 毋vô 耽đam 玩ngoạn 光quang 陰ấm 。 可khả 也dã 。 願nguyện 與dữ 同đồng 衣y 共cộng 守thủ 之chi 。

蓮liên 社xã

世thế 有hữu 無vô 賴lại 惡ác 輩bối 。 假giả 仗trượng 佛Phật 名danh 。 甚thậm 而nhi 聚tụ 眾chúng 。 至chí 謀mưu 為vi 不bất 軌quỹ 。 然nhiên 彼bỉ 所sở 假giả 。 皆giai 云vân 釋Thích 迦Ca 佛Phật 衰suy 。 彌Di 勒Lặc 佛Phật 當đương 治trị 世thế 。 非phi 廬lư 山sơn 遠viễn 師sư 蓮liên 社xã 也dã 。 遠viễn 師sư 勸khuyến 人nhân 舍xá 娑sa 婆bà 而nhi 求cầu 淨tịnh 土độ 。 其kỳ 教giáo 以dĩ 金kim 銀ngân 為vi 染nhiễm 心tâm 之chi 穢uế 物vật 。 以dĩ 爵tước 祿lộc 為vi 羈ki 身thân 之chi 苦khổ 具cụ 。 以dĩ 女nữ 色sắc 為vi 伐phạt 命mạng 之chi 斧phủ 斤cân 。 以dĩ 華hoa 衣y 美mỹ 食thực 田điền 園viên 屋ốc 宅trạch 。 為vi 墮đọa 落lạc 三tam 界giới 之chi 坑khanh 阱# 。 惟duy 願nguyện 脫thoát 人nhân 世thế 而nhi 胎thai 九cửu 蓮liên 。 則tắc 何hà 歆# 何hà 羨tiện 。 而nhi 彼bỉ 假giả 名danh 彌Di 勒Lặc 者giả 。 正chánh 以dĩ 金kim 銀ngân 爵tước 祿lộc 女nữ 色sắc 衣y 食thực 田điền 宅trạch 誘dụ 諸chư 愚ngu 民dân 。 俾tỉ 悅duyệt 而nhi 從tùng 己kỷ 。 則tắc 二nhị 者giả 冰băng 炭thán 相tương 反phản 。 不bất 可khả 不bất 辯biện 也dã 。 然nhiên 蓮liên 社xã 中trung 人nhân 。 亦diệc 自tự 宜nghi 避tị 嫌hiềm 遠viễn 禍họa 。 向hướng 所sở 謂vị 宜nghi 少thiểu 不bất 宜nghi 多đa 者giả 。 切thiết 語ngữ 也dã 。 予# 曾tằng 有hữu 在tại 家gia 真chân 實thật 修tu 行hành 文văn 勸khuyến 世thế 。 其kỳ 大đại 意ý 。 謂vị 凡phàm 實thật 修tu 者giả 不bất 必tất 成thành 群quần 作tác 會hội 。 家gia 有hữu 靜tĩnh 室thất 。 閉bế 門môn 念niệm 佛Phật 可khả 也dã 。 不bất 必tất 供cung 奉phụng 邪tà 師sư 。 家gia 有hữu 父phụ 母mẫu 。 孝hiếu 順thuận 念niệm 佛Phật 可khả 也dã 。 不bất 必tất 外ngoại 馳trì 聽thính 講giảng 。 家gia 有hữu 經kinh 書thư 依y 教giáo 念niệm 佛Phật 可khả 也dã 。 不bất 必tất 惟duy 施thí 空không 門môn 。 家gia 有hữu 貧bần 難nạn/nan 。 宗tông 戚thích 鄰lân 里lý 知tri 識thức 。 周chu 急cấp 念niệm 佛Phật 可khả 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 務vụ 實thật 者giả 不bất 務vụ 外ngoại 也dã 。 願nguyện 為vi 僧Tăng 者giả 幸hạnh 以dĩ 此thử 普phổ 告cáo 諸chư 居cư 士sĩ 。

心tâm 膽đảm

古cổ 人nhân 有hữu 言ngôn 。 膽đảm 欲dục 大đại 而nhi 心tâm 欲dục 小tiểu 。 膽đảm 大đại 者giả 。 謂vị 其kỳ 有hữu 擔đảm 當đương 也dã 。 心tâm 小tiểu 者giả 。 謂vị 其kỳ 有hữu 裁tài 酌chước 也dã 。 擔đảm 當đương 。 故cố 千thiên 萬vạn 人nhân 吾ngô 往vãng 。 裁tài 酌chước 。 故cố 臨lâm 事sự 而nhi 懼cụ 。 好hảo/hiếu 謀mưu 而nhi 成thành 。 此thử 正chánh 論luận 也dã 。 至chí 於ư 僧Tăng 。 則tắc 反phản 是thị 。 吾ngô 謂vị 心tâm 欲dục 大đại 而nhi 膽đảm 欲dục 小tiểu 。 心tâm 大đại 。 故cố 帡# 包bao 十thập 界giới 。 荷hà 負phụ 萬vạn 靈linh 。 而nhi 弘hoằng 度độ 無vô 盡tận 。 膽đảm 小tiểu 。 故cố 三tam 千thiên 威uy 儀nghi 。 八bát 萬vạn 細tế 行hạnh 。 持trì 之chi 無vô 敢cảm 慢mạn 。 今kim 初sơ 學học 稍sảo 明minh 敏mẫn 者giả 。 近cận 蔑miệt 時thời 輩bối 。 遠viễn 輕khinh 昔tích 人nhân 。 藐miệu 視thị 清thanh 規quy 。 鄙bỉ 薄bạc 淨tịnh 土độ 。 膽đảm 則tắc 大đại 矣hĩ 。 鞠cúc 其kỳ 真chân 實thật 處xứ 。 則tắc 唯duy 知tri 有hữu 己kỷ 。 不bất 知tri 有hữu 人nhân 。 唯duy 知tri 保bảo 養dưỡng 顧cố 愛ái 其kỳ 撮toát 爾nhĩ 之chi 血huyết 肉nhục 身thân 。 不bất 知tri 恢khôi 復phục 充sung 滿mãn 其kỳ 廣quảng 大đại 之chi 法Pháp 界Giới 量lượng 。 心tâm 則tắc 小tiểu 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 。 黃hoàng 蘗bách 號hiệu 麤thô 行hành 沙Sa 門Môn 。 非phi 膽đảm 大đại 之chi 謂vị 乎hồ 。 噫# 。 拙chuyết 於ư 畫họa 虎hổ 者giả 。 不bất 成thành 虎hổ 而nhi 類loại 狗cẩu 。 爾nhĩ 所sở 謂vị 膽đảm 大đại 者giả 。 吾ngô 恐khủng 不bất 成thành 麤thô 行hành 沙Sa 門Môn 而nhi 成thành 無vô 賴lại 僧Tăng 也dã 。 可khả 弗phất 慎thận 歟# 。

太thái 牢lao 祀tự 孔khổng 子tử

漢hán 高cao 帝đế 過quá 魯lỗ 。 以dĩ 太thái 牢lao 祀tự 孔khổng 子tử 。 史sử 官quan 書thư 而nhi 美mỹ 之chi 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 則tắc 暴bạo 秦tần 焚phần 書thư 坑khanh 儒nho 之chi 後hậu 而nhi 有hữu 此thử 舉cử 。 二nhị 則tắc 帝đế 固cố 安an 事sự 詩thi 書thư 毀hủy 冠quan 辱nhục 儒nho 之chi 主chủ 也dã 。 而nhi 有hữu 此thử 舉cử 。 故cố 特đặc 美mỹ 其kỳ 事sự 耳nhĩ 。 據cứ 孔khổng 子tử 之chi 道Đạo 德đức 。 則tắc 賢hiền 堯# 舜thuấn 。 配phối 天thiên 地địa 。 逾du 父phụ 母mẫu 。 雖tuy 烹phanh 龍long 炮bào 鳳phượng 。 煮chử 象tượng 炙chích 鯨# 。 亦diệc 何hà 足túc 酬thù 恩ân 于vu 萬vạn 一nhất 。 而nhi 況huống 騂# 且thả 角giác 之chi 一nhất 物vật 乎hồ 。 東đông 鄰lân 殺sát 牛ngưu 。 不bất 如như 西tây 鄰lân 之chi 禴# 祭tế 。 易dị 之chi 明minh 訓huấn 也dã 。 儀nghi 不bất 及cập 物vật 。 神thần 將tướng 吐thổ 之chi 。 況huống 於ư 聖thánh 人nhân 乎hồ 。 用dụng 是thị 例lệ 之chi 。 其kỳ 餘dư 可khả 知tri 矣hĩ 。 惜tích 乎hồ 自tự 古cổ 及cập 今kim 。 相tương/tướng 沿duyên 已dĩ 久cửu 。 而nhi 莫mạc 可khả 挽vãn 也dã 。

儒nho 佛Phật 交giao 非phi

自tự 昔tích 儒nho 者giả 非phi 佛Phật 。 佛Phật 者giả 復phục 非phi 儒nho 。 予# 以dĩ 為vi 佛Phật 法Pháp 初sơ 入nhập 中trung 國quốc 。 崇sùng 佛Phật 者giả 眾chúng 。 儒nho 者giả 為vi 世thế 道đạo 計kế 。 非phi 之chi 未vị 為vi 過quá 。 儒nho 既ký 非phi 佛Phật 。 疑nghi 佛Phật 者giả 眾chúng 。 佛Phật 者giả 為vi 出xuất 世thế 道đạo 計kế 。 反phản 非phi 之chi 亦diệc 未vị 為vi 過quá 。 迨đãi 夫phu 傅phó/phụ 韓# 非phi 佛Phật 之chi 後hậu 。 後hậu 人nhân 又hựu 彷phảng 效hiệu 而nhi 非phi 。 則tắc 過quá 矣hĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 雲vân 既ký 掩yểm 日nhật 。 不bất 須tu 更cánh 作tác 煙yên 霾mai 故cố 。 迨đãi 夫phu 明minh 教giáo 空không 谷cốc 非phi 儒nho 之chi 後hậu 。 後hậu 人nhân 又hựu 彷phảng 效hiệu 而nhi 非phi 。 則tắc 過quá 矣hĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 日nhật 既ký 破phá 暗ám 。 不bất 須tu 更cánh 作tác 燈đăng 火hỏa 故cố 。 覈# 實thật 而nhi 論luận 。 則tắc 儒nho 與dữ 佛Phật 不bất 相tương 病bệnh 而nhi 相tương/tướng 資tư 。 試thí 舉cử 其kỳ 略lược 。 凡phàm 人nhân 為vi 惡ác 。 有hữu 逃đào 憲hiến 典điển 於ư 生sanh 前tiền 。 而nhi 恐khủng 墮đọa 地địa 獄ngục 於ư 身thân 後hậu 。 乃nãi 改cải 惡ác 修tu 善thiện 。 是thị 陰ấm 助trợ 王vương 化hóa 之chi 所sở 不bất 及cập 者giả 佛Phật 也dã 。 僧Tăng 之chi 不bất 可khả 以dĩ 清thanh 規quy 約ước 束thú 者giả 。 畏úy 刑hình 罰phạt 而nhi 弗phất 敢cảm 肆tứ 。 是thị 顯hiển 助trợ 佛Phật 法Pháp 之chi 所sở 不bất 及cập 者giả 儒nho 也dã 。 今kim 僧Tăng 唯duy 慮lự 佛Phật 法Pháp 不bất 盛thịnh 。 不bất 知tri 佛Phật 法Pháp 太thái 盛thịnh 。 非phi 僧Tăng 之chi 福phước 。 稍sảo 制chế 之chi 抑ức 之chi 。 佛Phật 法Pháp 之chi 得đắc 久cửu 存tồn 於ư 世thế 者giả 。 正chánh 在tại 此thử 也dã 。 知tri 此thử 。 則tắc 不bất 當đương 兩lưỡng 相tương/tướng 非phi 。 而nhi 當đương 交giao 相tương/tướng 贊tán 也dã 。

好hảo/hiếu 名danh

人nhân 知tri 好hảo/hiếu 利lợi 之chi 害hại 。 而nhi 不bất 知tri 好hảo/hiếu 名danh 之chi 為vi 害hại 尤vưu 甚thậm 。 所sở 以dĩ 不bất 知tri 者giả 。 利lợi 之chi 害hại 麤thô 而nhi 易dị 見kiến 。 名danh 之chi 害hại 細tế 而nhi 難nan 知tri 也dã 。 故cố 稍sảo 知tri 自tự 好hảo/hiếu 者giả 。 便tiện 能năng 輕khinh 利lợi 。 至chí 於ư 名danh 。 非phi 大đại 賢hiền 大đại 智trí 不bất 能năng 免miễn 也dã 。 思tư 立lập 名danh 。 則tắc 故cố 為vi 詭quỷ 異dị 之chi 行hành 。 思tư 保bảo 名danh 。 則tắc 曲khúc 為vi 遮già 掩yểm 之chi 計kế 。 終chung 身thân 役dịch 役dịch 於ư 名danh 之chi 不bất 暇hạ 。 而nhi 暇hạ 治trị 身thân 心tâm 乎hồ 。 昔tích 一nhất 老lão 宿túc 言ngôn 舉cử 世thế 無vô 有hữu 不bất 好hảo/hiếu 名danh 者giả 。 因nhân 發phát 長trường 歎thán 。 坐tọa 中trung 一nhất 人nhân 作tác 而nhi 曰viết 。 誠thành 如như 尊tôn 諭dụ 。 不bất 好hảo/hiếu 名danh 者giả 惟duy 公công 一nhất 人nhân 而nhi 已dĩ 。 老lão 宿túc 欣hân 然nhiên 大đại 悅duyệt 解giải 頤di 。 不bất 知tri 已dĩ 為vi 所sở 賣mại 矣hĩ 。 名danh 關quan 之chi 難nạn/nan 破phá 如như 是thị 哉tai 。

梁lương 武võ 帝đế

予# 正chánh 訛ngoa 集tập 中trung 。 既ký 辨biện 明minh 武võ 帝đế 餓ngạ 死tử 之chi 誣vu 。 而nhi 猶do 未vị 及cập 其kỳ 餘dư 也dã 。 如như 斷đoạn 肉nhục 蔬# 食thực 。 人nhân 笑tiếu 之chi 。 然nhiên 田điền 舍xá 翁ông 力lực 耕canh 致trí 富phú 。 尚thượng 能năng 窮cùng 口khẩu 腹phúc 以dĩ 為vi 受thọ 用dụng 。 帝đế 寧ninh 不bất 知tri 己kỷ 之chi 玉ngọc 食thực 萬vạn 方phương 乎hồ 。 麵miến 為vi 犧# 牲# 。 人nhân 笑tiếu 之chi 。 然nhiên 士sĩ 人nhân 得đắc 一nhất 第đệ 。 尚thượng 欲dục 乞khất 恩ân 於ư 祖tổ 考khảo 以dĩ 為vi 榮vinh 寵sủng 。 帝đế 寧ninh 不bất 知tri 己kỷ 之chi 貴quý 為vi 天thiên 子tử 乎hồ 。 斷đoạn 死tử 刑hình 必tất 為vi 流lưu 涕thế 。 人nhân 笑tiếu 之chi 。 然nhiên 是thị 即tức 下hạ 車xa 泣khấp 罪tội 。 一nhất 民dân 有hữu 罪tội 我ngã 陷hãm 之chi 之chi 心tâm 也dã 。 帝đế 寧ninh 不bất 知tri 己kỷ 之chi 生sanh 殺sát 唯duy 其kỳ 所sở 欲dục 為vi 乎hồ 。 獨độc 其kỳ 捨xả 身thân 僧Tăng 寺tự 。 失thất 君quân 人nhân 之chi 體thể 。 蓋cái 有hữu 信tín 無vô 慧tuệ 。 見kiến 之chi 不bất 明minh 。 是thị 以dĩ 輕khinh 身thân 重trọng/trùng 法pháp 。 而nhi 執chấp 泥nê 太thái 過quá 也dã 。 又hựu 晉tấn 宋tống 以dĩ 來lai 。 競cạnh 以dĩ 禪thiền 觀quán 相tương/tướng 高cao 。 不bất 知tri 有hữu 向hướng 上thượng 事sự 。 是thị 以dĩ 遇ngộ 達đạt 磨ma 之chi 大đại 法pháp 而nhi 不bất 契khế 。 為vi 可khả 恨hận 耳nhĩ 。 若nhược 因nhân 其kỳ 失thất 國quốc 而nhi 遂toại 為vi 詆# 訾tí 。 則tắc 不bất 可khả 。 夫phu 武võ 帝đế 之chi 過quá 。 過quá 於ư 慈từ 者giả 也dã 。 武võ 帝đế 之chi 慈từ 。 慈từ 而nhi 過quá 者giả 也dã 。 豈khởi 得đắc 與dữ 陳trần 後hậu 主chủ 周chu 天thiên 元nguyên 之chi 失thất 國quốc 者giả 同đồng 日nhật 而nhi 論luận 乎hồ 。 若nhược 因nhân 其kỳ 奉phụng 佛Phật 而nhi 詆# 之chi 。 則tắc 吾ngô 不bất 得đắc 而nhi 知tri 之chi 矣hĩ 。

王vương 所sở 花hoa

山sơn 中trung 有hữu 花hoa 。 共cộng 本bổn 同đồng 枝chi 。 而nhi 花hoa 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 大đại 者giả 如như 梅mai 如như 李# 。 環hoàn 遶nhiễu 乎hồ 其kỳ 外ngoại 。 小tiểu 者giả 如như 橘quất 如như 桂quế 。 攢toàn 簇# 乎hồ 其kỳ 中trung 。 外ngoại 之chi 數số 大đại 約ước 八bát 。 內nội 之chi 數số 百bách 有hữu 餘dư 。 山sơn 氓# 莫mạc 之chi 奇kỳ 。 亦diệc 莫mạc 知tri 其kỳ 名danh 也dã 。 予# 見kiến 而nhi 奇kỳ 之chi 夫phu 同đồng 花hoa 而nhi 大đại 小tiểu 異dị 。 奇kỳ 矣hĩ 。 大đại 外ngoại 圍vi 而nhi 小tiểu 內nội 聚tụ 。 抑ức 又hựu 奇kỳ 矣hĩ 。 因nhân 名danh 之chi 王vương 所sở 。 大đại 者giả 心tâm 王vương 。 小tiểu 者giả 心tâm 所sở 。 王vương 數số 八bát 。 外ngoại 花hoa 以dĩ 之chi 。 所sở 數số 五ngũ 十thập 有hữu 一nhất 。 內nội 花hoa 以dĩ 之chi 。 外ngoại 於ư 八bát 或hoặc 有hữu 增tăng 減giảm 。 而nhi 八bát 者giả 其kỳ 常thường 也dã 。 內nội 恆hằng 倍bội 於ư 本bổn 數số 者giả 。 所sở 雖tuy 五ngũ 十thập 有hữu 一nhất 。 細tế 分phân 之chi 則tắc 無vô 盡tận 也dã 。 王vương 外ngoại 而nhi 所sở 內nội 者giả 。 王vương 能năng 攝nhiếp 所sở 。 所sở 不bất 能năng 攝nhiếp 王vương 也dã 。 王vương 五ngũ 出xuất 。 所sở 亦diệc 五ngũ 出xuất 。 而nhi 有hữu 五ngũ 鬚tu 者giả 。 王vương 單đơn 而nhi 所sở 複phức 也dã 。 外ngoại 開khai 先tiên 。 內nội 開khai 晚vãn 者giả 。 王vương 本bổn 而nhi 所sở 末mạt 也dã 。 久cửu 沈trầm 而nhi 今kim 顯hiển 。 蓋cái 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 之chi 謂vị 也dã 。 或hoặc 曰viết 。 是thị 花hoa 無vô 豔diễm 色sắc 。 燒thiêu 之chi 則tắc 煙yên 氣khí 惱não 人nhân 。 樵tiều 者giả 棄khí 而nhi 不bất 薪tân 。 奚hề 奇kỳ 焉yên 。 嗟ta 乎hồ 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 奇kỳ 也dã 。 莊trang 生sanh 貴quý 樗xư 木mộc 。 以dĩ 其kỳ 不bất 可khả 材tài 。 然nhiên 不bất 材tài 。 人nhân 取thủ 而nhi 薪tân 之chi 。 今kim 不bất 可khả 薪tân 。 則tắc 天thiên 下hạ 之chi 至chí 無vô 用dụng 者giả 極cực 於ư 是thị 。 易dị 曰viết 肥phì 遯độn 。 其kỳ 此thử 之chi 謂vị 乎hồ 。

此thử 道đạo

昔tích 人nhân 有hữu 言ngôn 。 雖tuy 有hữu 駟tứ 馬mã 以dĩ 先tiên 拱củng 璧bích 。 不bất 如như 坐tọa 進tiến 此thử 道đạo 。 予# 因nhân 是thị 推thôi 之chi 。 豈khởi 惟duy 駟tứ 馬mã 拱củng 璧bích 。 雖tuy 王vương 天thiên 下hạ 。 亦diệc 不bất 如như 坐tọa 進tiến 此thử 道đạo 。 豈khởi 惟duy 王vương 一nhất 天thiên 下hạ 。 雖tuy 金Kim 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 王vương 四tứ 天thiên 下hạ 。 亦diệc 不bất 如như 坐tọa 進tiến 此thử 道đạo 。 豈khởi 惟duy 王vương 四tứ 天thiên 下hạ 。 雖tuy 王vương 忉Đao 利Lợi 夜dạ 摩ma 。 乃nãi 至chí 王vương 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 亦diệc 不bất 如như 坐tọa 進tiến 此thử 道đạo 。 然nhiên 昔tích 云vân 此thử 道đạo 。 指chỉ 長trường 生sanh 久cửu 視thị 之chi 道đạo 也dã 。 茲tư 員# 頂đảnh 方phương 袍bào 。 號hiệu 稱xưng 衲nạp 子tử 。 將tương 坐tọa 進tiến 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 大Đại 道Đạo 。 而nhi 反phản 羨tiện 人nhân 間gian 之chi 富phú 貴quý 者giả 。 吾ngô 不bất 知tri 其kỳ 何hà 心tâm 也dã 。

金kim 色sắc 身thân

贊tán 佛Phật 身thân 曰viết 金kim 色sắc 。 蓋cái 取thủ 其kỳ 彷phảng 彿phất 近cận 似tự 。 非phi 真chân 若nhược 人nhân 世thế 之chi 所sở 謂vị 金kim 也dã 。 天thiên 金kim 天thiên 銀ngân 。 與dữ 世thế 金kim 世thế 銀ngân 。 例lệ 美mỹ 玉ngọc 之chi 於ư 碔# 砆# 。 勝thắng 劣liệt 自tự 判phán 。 蓋cái 天thiên 金kim 尚thượng 未vị 足túc 以dĩ 擬nghĩ 佛Phật 。 況huống 世thế 金kim 耶da 。 其kỳ 精tinh 粹túy 微vi 妙diệu 。 光quang 瑩oánh 明minh 徹triệt 。 自tự 非phi 凡phàm 眼nhãn 所sở 睹đổ 。 然nhiên 不bất 可khả 不bất 知tri 。 如như 今kim 之chi 土thổ/độ 木mộc 成thành 像tượng 。 而nhi 飾sức 之chi 以dĩ 金kim 箔# 。 果quả 以dĩ 為vi 佛Phật 之chi 色sắc 相tướng 。 亦diệc 只chỉ 如như 是thị 。 則tắc 失thất 之chi 矣hĩ 。

出xuất 家gia 休hưu 心tâm 難nạn/nan

人nhân 生sanh 寒hàn 思tư 衣y 。 饑cơ 思tư 食thực 。 居cư 處xứ 思tư 安an 。 器khí 用dụng 思tư 足túc 。 有hữu 男nam 思tư 婚hôn 。 有hữu 女nữ 思tư 嫁giá 。 讀đọc 書thư 思tư 取thủ 爵tước 祿lộc 。 營doanh 家gia 思tư 致trí 富phú 饒nhiêu 。

時thời 時thời 不bất 得đắc 放phóng 下hạ 。 其kỳ 奮phấn 然nhiên 出xuất 家gia 。 為vi 無vô 此thử 等đẳng 累lũy/lụy/luy 也dã 。 而nhi 依y 然nhiên 種chủng 種chủng 不bất 忘vong 念niệm 。 則tắc 何hà 貴quý 於ư 出xuất 家gia 。 佛Phật 言ngôn 常thường 自tự 摩ma 頭đầu 。 以dĩ 捨xả 飾sức 好hảo/hiếu 。 然nhiên 豈khởi 惟duy 飾sức 好hảo/hiếu 。 常thường 自tự 摩ma 頭đầu 曰viết 。 吾ngô 僧Tăng 也dã 。 頓đốn 捨xả 萬vạn 緣duyên 。 一nhất 心tâm 念niệm 道Đạo 。

蠶tằm 絲ti (# 一nhất )#

蠶tằm 之chi 殺sát 命mạng 也dã 多đa 而nhi 酷khốc 。 世thế 莫mạc 之chi 禁cấm 者giả 。 謂vị 上thượng 焉yên 天thiên 子tử 百bá 官quan 。 藉tạ 以dĩ 為vi 章chương 服phục 。 下hạ 焉yên 田điền 夫phu 野dã 婦phụ 。 賴lại 以dĩ 為vi 生sanh 計kế 。 然nhiên 使sử 自tự 古cổ 無vô 蠶tằm 。 則tắc 必tất 安an 於ư 用dụng 布bố 而nhi 已dĩ 。 若nhược 生sanh 計kế 。 則tắc 民dân 之chi 不bất 蠶tằm 者giả 什thập 九cửu 。 蠶tằm 者giả 什thập 一nhất 。 未vị 見kiến 不bất 蠶tằm 者giả 皆giai 餓ngạ 而nhi 死tử 也dã 。 或hoặc 曰viết 。 夫phu 子tử 何hà 為vi 舍xá 麻ma 而nhi 用dụng 純thuần 。 蓋cái 當đương 夫phu 子tử 時thời 。 純thuần 之chi 用dụng 已dĩ 久cửu 。 工công 簡giản 於ư 用dụng 麻ma 。 夫phu 子tử 姑cô 隨tùy 之chi 。 知tri 習tập 俗tục 之chi 難nạn/nan 變biến 也dã 。 又hựu 禹vũ 惡ác 衣y 服phục 而nhi 美mỹ 黻# 冕# 。 冕# 用dụng 純thuần 。 餘dư 未vị 必tất 用dụng 也dã 。 意ý 可khả 知tri 矣hĩ 。

蠶tằm 絲ti (# 二nhị )#

易dị 云vân 。 伏phục 羲# 作tác 結kết 繩thằng 而nhi 為vi 網võng 罟# 。 以dĩ 佃# 以dĩ 漁ngư 。 何hà 聖thánh 人nhân 為vi 殺sát 生sanh 者giả 作tác 俑# 也dã 。 自tự 古cổ 無vô 辯biện 之chi 者giả 。 近cận 槐# 亭đình 王vương 公công 奮phấn 筆bút 曰viết 。 洪hồng 荒hoang 之chi 世thế 。 鳥điểu 獸thú 魚ngư 鱉miết 傷thương 民dân 之chi 禾hòa 稼giá 。 網võng 罟# 者giả 。 除trừ 物vật 之chi 為vi 民dân 害hại 也dã 。 非phi 取thủ 物vật 而nhi 食thực 之chi 也dã 。 此thử 解giải 不bất 惟duy 全toàn 物vật 命mạng 。 覺giác 世thế 迷mê 。 而nhi 亦diệc 有hữu 功công 於ư 往vãng 聖thánh 矣hĩ 。 但đãn 史sử 稱xưng 黃hoàng 帝đế 命mạng 元nguyên 妃phi 西tây 陵lăng 氏thị 教giáo 民dân 蠶tằm 。 則tắc 何hà 說thuyết 以dĩ 通thông 之chi 。 予# 聞văn 有hữu 野dã 蠶tằm 者giả 。 能năng 吐thổ 絲ti 樹thụ 之chi 枝chi 柯kha 。 而nhi 取thủ 之chi 者giả 不bất 煩phiền 於ư 煮chử 繭kiển 。 意ý 者giả 西tây 陵lăng 之chi 教giáo 。 其kỳ 野dã 蠶tằm 之chi 謂vị 乎hồ 。 彼bỉ 家gia 蠶tằm 或hoặc 後hậu 人nhân 所sở 自tự 作tác 。 而nhi 非phi 出xuất 於ư 西tây 陵lăng 乎hồ 。 不bất 然nhiên 。 成thành 湯thang 解giải 三tam 面diện 之chi 網võng 。 以dĩ 開khai 物vật 之chi 生sanh 路lộ 。 而nhi 黃hoàng 帝đế 盡tận 置trí 之chi 鑊hoạch 湯thang 無vô 孑kiết 遺di 。 是thị 成thành 湯thang 解giải 網võng 。 而nhi 黃hoàng 帝đế 一nhất 網võng 打đả 盡tận 也dã 。 或hoặc 曰viết 。 東đông 坡# 云vân 待đãi 繭kiển 出xuất 蛾nga 。 而nhi 後hậu 取thủ 以dĩ 為vi 絲ti 。 則tắc 無vô 殺sát 蛹# 之chi 業nghiệp 。 不bất 知tri 出xuất 蛾nga 之chi 繭kiển 。 縷lũ 縷lũ 斷đoạn 續tục 。 而nhi 不bất 可khả 以dĩ 為vi 絲ti 也dã 。 未vị 必tất 坡# 之chi 有hữu 是thị 言ngôn 也dã 。

呂lữ 文văn 正chánh 公công

呂lữ 文văn 正chánh 公công 既ký 貴quý 顯hiển 入nhập 相tương/tướng 。 上thượng 所sở 賜tứ 予# 。 皆giai 封phong 識thức 不bất 用dụng 。 上thượng 知tri 之chi 。 問vấn 故cố 。 公công 對đối 曰viết 。 臣thần 有hữu 私tư 恩ân 未vị 報báo 。 蓋cái 公công 微vi 時thời 。 受thọ 恩ân 於ư 僧Tăng 寺tự 也dã 。 今kim 相tương/tướng 傳truyền 公công 少thiểu 貧bần 。 讀đọc 書thư 寺tự 中trung 。 候hậu 僧Tăng 食thực 時thời 鐘chung 鳴minh 即tức 往vãng 赴phó 。 僧Tăng 厭yếm 之chi 。 飯phạn 訖ngật 乃nãi 聲thanh 鐘chung 。 公công 至chí 大đại 窘# 。 題đề 壁bích 云vân 。 十thập 度độ 投đầu 齋trai 九cửu 度độ 空không 。 可khả 耐nại 闍xà 黎lê 飯phạn 後hậu 鐘chung 。 公công 及cập 第đệ 。 僧Tăng 以dĩ 紗# 籠lung 其kỳ 詩thi 。 公công 至chí 寺tự 續tục 云vân 。 二nhị 十thập 年niên 前tiền 塵trần 土thổ/độ 面diện 。 而nhi 今kim 始thỉ 見kiến 碧bích 紗# 籠lung 。 據cứ 前tiền 說thuyết 。 則tắc 僧Tăng 何hà 賢hiền 。 據cứ 後hậu 說thuyết 。 則tắc 僧Tăng 何hà 不bất 肖tiếu 也dã 。 儻thảng 誣vu 枉uổng 賢hiền 者giả 。 則tắc 成thành 口khẩu 業nghiệp 。 而nhi 世thế 所sở 傳truyền 。 出xuất 野dã 史sử 戲hí 場tràng 中trung 。 恐khủng 不bất 足túc 信tín 。

學học 道Đạo 無vô 倖hãnh 屈khuất

世thế 間gian 求cầu 名danh 者giả 。 有hữu 學học 未vị 成thành 而nhi 名danh 成thành 。 是thị 之chi 謂vị 倖hãnh 。 以dĩ 不bất 當đương 得đắc 而nhi 得đắc 也dã 。 有hữu 學học 成thành 而nhi 名danh 不bất 成thành 。 是thị 之chi 謂vị 屈khuất 。 以dĩ 當đương 得đắc 而nhi 不bất 得đắc 也dã 。 故cố 云vân 我ngã 輩bối 登đăng 科khoa 。 劉lưu 蕡# 下hạ 第đệ 。 蓋cái 倖hãnh 與dữ 屈khuất 之chi 謂vị 也dã 。 學học 道Đạo 則tắc 不bất 然nhiên 。 未vị 有hữu 名danh 掛quải 山sơn 林lâm 。 身thân 馳trì 朝triêu 市thị 。 悠du 悠du 颺dương 颺dương 。 一nhất 暴bạo 十thập 寒hàn 。 而nhi 成thành 道Đạo 業nghiệp 者giả 。 亦diệc 未vị 有hữu 苦khổ 志chí 力lực 行hành 。 殫đàn 精tinh 竭kiệt 神thần 。 不bất 退thoái 不bất 休hưu 。 以dĩ 悟ngộ 為vi 則tắc 。 而nhi 道đạo 業nghiệp 無vô 成thành 者giả 。 蓋cái 求cầu 名danh 在tại 人nhân 。 求cầu 道Đạo 在tại 己kỷ 。 學học 道Đạo 人nhân 惟duy 宜nghi 決quyết 心tâm 精tinh 進tấn 而nhi 已dĩ 。 毋vô 懷hoài 僥kiểu 倖hãnh 之chi 圖đồ 。 勿vật 以dĩ 枉uổng 屈khuất 為vi 慮lự 。

著trước 述thuật 宜nghi 在tại 晚vãn 年niên

道Đạo 人Nhân 著trước 述thuật 。 非phi 世thế 間gian 詞từ 章chương 傳truyền 記ký 之chi 比tỉ 也dã 。 上thượng 闡xiển 先tiên 佛Phật 之chi 心tâm 法pháp 。 下hạ 開khai 後hậu 學học 之chi 悟ngộ 門môn 。 其kỳ 關quan 係hệ 非phi 小tiểu 。 而nhi 使sử 學học 未vị 精tinh 。 見kiến 未vị 定định 。 脫thoát 有hữu 謬mậu 解giải 。 不bất 幾kỷ 於ư 負phụ 先tiên 佛Phật 而nhi 誤ngộ 後hậu 學học 乎hồ 。 仲trọng 尼ni 三tam 絕tuyệt 韋vi 編biên 。 而nhi 十thập 翼dực 始thỉ 成thành 。 晦hối 菴am 臨lâm 終chung 。 尚thượng 改cải 定định 大đại 學học 誠thành 意ý 之chi 旨chỉ 。 古cổ 人nhân 慎thận 重trọng/trùng 。 往vãng 往vãng 若nhược 此thử 。 況huống 出xuất 世thế 語ngữ 論luận 。 談đàm 何hà 容dung 易dị 。 青thanh 龍long 鈔sao 未vị 遇ngộ 龍long 潭đàm 。 將tương 謂vị 不bất 刊# 之chi 典điển 。 而nhi 終chung 歸quy 一nhất 炬cự 。 妙diệu 喜hỷ 初sơ 承thừa 印ấn 證chứng 。 若nhược 遽cự 自tự 滿mãn 足túc 。 焉yên 得đắc 有hữu 後hậu 日nhật 事sự 。 少thiếu 年niên 著trước 述thuật 。 固cố 宜nghi 徐từ 徐từ 云vân 爾nhĩ 。

機cơ 緣duyên

石thạch 頭đầu 之chi 於ư 六lục 祖tổ 。 祖tổ 知tri 彼bỉ 機cơ 緣duyên 不bất 在tại 此thử 。 指chỉ 見kiến 青thanh 原nguyên 而nhi 大đại 悟ngộ 。 丹đan 霞hà 之chi 於ư 馬mã 祖tổ 。 亦diệc 復phục 以dĩ 機cơ 緣duyên 不bất 在tại 此thử 。 指chỉ 見kiến 石thạch 頭đầu 而nhi 大đại 悟ngộ 。 乃nãi 至chí 臨lâm 濟tế 之chi 自tự 黃hoàng 檗# 而nhi 大đại 愚ngu 。 惠huệ 明minh 之chi 自tự 黃hoàng 梅mai 而nhi 曹tào 溪khê 。 皆giai 然nhiên 也dã 。 又hựu 不bất 獨độc 此thử 。 佛Phật 不bất 能năng 度độ 者giả 。 度độ 於ư 目Mục 連Liên 。 亦diệc 機cơ 緣duyên 使sử 之chi 也dã 。 故cố 學học 人nhân 得đắc 遇ngộ 。 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 直trực 須tu 起khởi 大đại 信tín 敬kính 。 今kim 世thế 後hậu 世thế 。 繇# 之chi 津tân 梁lương 。 不bất 可khả 漫mạn 焉yên 空không 過quá 而nhi 已dĩ 。

般Bát 若Nhã (# 一nhất )#

土thổ/độ 之chi 能năng 朽hủ 物vật 也dã 。 水thủy 之chi 能năng 爛lạn 物vật 也dã 。 必tất 有hữu 殘tàn 質chất 存tồn 焉yên 。 俟sĩ 沈trầm 埋mai 浸tẩm 漬tí 之chi 久cửu 而nhi 後hậu 消tiêu 滅diệt 。 若nhược 火hỏa 之chi 燒thiêu 物vật 。 頃khoảnh 刻khắc 灰hôi 燼tẫn 。 吾ngô 以dĩ 是thị 知tri 般Bát 若Nhã 智trí 。 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 諸chư 貪tham 愛ái 水thủy 逼bức 之chi 則tắc 涸hạc 。 諸chư 煩phiền 惱não 薪tân 。 觸xúc 之chi 則tắc 焚phần 。 諸chư 愚ngu 癡si 石thạch 臨lâm 之chi 則tắc 焦tiêu 。 諸chư 邪tà 見kiến 稠trù 林lâm 。 諸chư 障chướng 礙ngại 蔀# 屋ốc 。 諸chư 妄vọng 想tưởng 情tình 識thức 。 種chủng 種chủng 雜tạp 物vật 。 烈liệt 燄diệm 所sở 灼chước 。 無vô 復phục 遺di 餘dư 。 古cổ 謂vị 太thái 末mạt 蟲trùng 處xứ 處xứ 能năng 泊bạc 。 惟duy 不bất 能năng 泊bạc 於ư 火hỏa 燄diệm 之chi 上thượng 。 以dĩ 喻dụ 眾chúng 生sanh 心tâm 處xứ 處xứ 能năng 緣duyên 。 惟duy 不bất 能năng 緣duyên 於ư 般Bát 若Nhã 之chi 上thượng 。 故cố 學học 道Đạo 人nhân 不bất 可khả 剎sát 那na 而nhi 失thất 般Bát 若Nhã 智trí 。

般Bát 若Nhã (# 二nhị )#

予# 病bệnh 足túc 。 行hành 必tất 肩kiên 輿dư 。 一nhất 夕tịch 天thiên 始thỉ 暝# 。 輿dư 人nhân 醉túy 而nhi 躓chí 。 傾khuynh 蓋cái 。 即tức 有hữu 數số 男nam 子tử 攘nhương 臂tý 攫quặc 予# 帽mạo 者giả 。 意ý 謂vị 內nội 人nhân 。 或hoặc 有hữu 金kim 寶bảo 嚴nghiêm 其kỳ 首thủ 故cố 也dã 。 已dĩ 而nhi 大đại 慚tàm 。 疾tật 走tẩu 去khứ 。 予# 以dĩ 是thị 知tri 般Bát 若Nhã 智trí 如như 大đại 日nhật 輪luân 。 日nhật 輪luân 纔tài 滅diệt 。 而nhi 盜đạo 賊tặc 奸gian 宄quỹ 出xuất 矣hĩ 。 真chân 照chiếu 纔tài 疏sớ/sơ 。 而nhi 無vô 明minh 煩phiền 惱não 作tác 矣hĩ 。 先tiên 德đức 謂vị 暫tạm 時thời 不bất 在tại 。 猶do 如như 死tử 人nhân 。 故cố 學học 道Đạo 人nhân 不bất 可khả 剎sát 那na 而nhi 失thất 般Bát 若Nhã 智trí 。

般Bát 若Nhã (# 三tam )#

經kinh 言ngôn 暑thử 月nguyệt 貯trữ 水thủy 在tại 器khí 。 一nhất 宿túc 即tức 有hữu 蟲trùng 生sanh 。 但đãn 極cực 微vi 細tế 。 非phi 凡phàm 目mục 所sở 能năng 睹đổ 。 故cố 濾lự 水thủy 而nhi 後hậu 用dụng 。 若nhược 水thủy 在tại 火hỏa 上thượng 。 火hỏa 不bất 熄# 。 水thủy 不bất 冷lãnh 。 則tắc 蟲trùng 不bất 生sanh 。 予# 以dĩ 是thị 知tri 般Bát 若Nhã 智trí 如như 火hỏa 煮chử 水thủy 。 觀quán 照chiếu 熾sí 而nhi 不bất 休hưu 。 溫ôn 養dưỡng 密mật 而nhi 無vô 間gian 。 彼bỉ 偷thâu 心tâm 雜tạp 惑hoặc 將tương 何hà 從tùng 生sanh 。 故cố 學học 道Đạo 人nhân 不bất 可khả 剎sát 那na 而nhi 失thất 般Bát 若Nhã 智trí 。

天thiên 台thai 止Chỉ 觀Quán

止Chỉ 觀Quán 治trị 病bệnh 門môn 中trung 。 有hữu 六lục 字tự 氣khí 。 注chú 心tâm 下hạ 視thị 等đẳng 語ngữ 。 蓋cái 止Chỉ 觀Quán 之chi 道Đạo 。 廣quảng 無vô 不bất 該cai 。 即tức 治trị 病bệnh 之chi 法pháp 亦diệc 於ư 中trung 攝nhiếp 。 大đại 都đô 與dữ 服phục 藥dược 同đồng 意ý 。 是thị 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 代đại 藥dược 也dã 。 止Chỉ 觀Quán 之chi 餘dư 緒tự 。 非phi 止Chỉ 觀Quán 之chi 正chánh 旨chỉ 也dã 。 後hậu 人nhân 不bất 知tri 此thử 意ý 。 而nhi 養dưỡng 生sanh 家gia 引dẫn 以dĩ 為vi 據cứ 。 遂toại 有hữu 外ngoại 飾sức 禪thiền 名danh 。 而nhi 內nội 修tu 道Đạo 術thuật 者giả 。 詰cật 之chi 。 則tắc 藉tạ 口khẩu 於ư 天thiên 台thai 。 故cố 辨biện 之chi 。

看khán 忙mang

世thế 有hữu 家gia 業nghiệp 已dĩ 辦biện 者giả 。 於ư 歲tuế 盡tận 之chi 日nhật 。 安an 坐tọa 而nhi 觀quán 貧bần 人nhân 之chi 役dịch 役dịch 於ư 衣y 食thực 也dã 。 名danh 曰viết 看khán 忙mang 。 世thế 有hữu 科khoa 名danh 已dĩ 辦biện 者giả 。 於ư 大đại 比tỉ 之chi 日nhật 。 安an 坐tọa 而nhi 觀quán 士sĩ 人nhân 之chi 役dịch 役dịch 於ư 進tiến 取thủ 也dã 。 亦diệc 名danh 曰viết 看khán 忙mang 。 獨độc 不bất 曰viết 。 世thế 有hữu 惑hoặc 破phá 智trí 成thành 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 者giả 。 安an 坐tọa 而nhi 觀quán 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 之chi 役dịch 役dịch 於ư 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 也dã 。 非phi 所sở 謂vị 看khán 忙mang 乎hồ 。 吁hu 。 舉cử 世thế 在tại 忙mang 中trung 。 誰thùy 為vi 看khán 忙mang 者giả 。 古cổ 人nhân 云vân 。 老lão 僧Tăng 自tự 有hữu 安an 閒nhàn 法pháp 。 此thử 安an 閒nhàn 法pháp 可khả 易dị 言ngôn 哉tai 。 雖tuy 然nhiên 。 世thế 人nhân 以dĩ 閒gian/nhàn 看khán 忙mang 。 有hữu 矜căng 己kỷ 心tâm 。 無vô 憐lân 彼bỉ 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 看khán 忙mang 。 起khởi 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 普phổ 覺giác 群quần 迷mê 。 冀ký 彼bỉ 同đồng 得đắc 解giải 脫thoát 。 則tắc 二nhị 心tâm 迥huýnh 異dị 。 所sở 以dĩ 為vi 凡phàm 聖thánh 小tiểu 大đại 之chi 別biệt 。

辯biện 融dung

予# 入nhập 京kinh 師sư 。 與dữ 同đồng 行hành 二nhị 十thập 餘dư 輩bối 。 詣nghệ 辯biện 融dung 師sư 參tham 禮lễ 。 請thỉnh 益ích 。 融dung 教giáo 以dĩ 無vô 貪tham 利lợi 。 無vô 求cầu 名danh 。 無vô 攀phàn 援viện 貴quý 要yếu 之chi 門môn 。 唯duy 一nhất 心tâm 辦biện 道đạo 。 既ký 出xuất 。 數số 年niên 少thiếu 笑tiếu 曰viết 。 吾ngô 以dĩ 為vi 有hữu 異dị 聞văn 。 惡ác 用dụng 是thị 寬khoan 泛phiếm 語ngữ 為vi 。 予# 謂vị 不bất 然nhiên 。 此thử 老lão 可khả 敬kính 處xứ 正chánh 在tại 此thử 耳nhĩ 。 渠cừ 縱túng/tung 吶# 言ngôn 。 豈khởi 不bất 能năng 掇xuyết 拾thập 先tiên 德đức 問vấn 答đáp 機cơ 緣duyên 一nhất 二nhị 以dĩ 遮già 門môn 蓋cái 戶hộ 。 而nhi 不bất 爾nhĩ 者giả 。 其kỳ 所sở 言ngôn 是thị 其kỳ 所sở 實thật 踐tiễn 。 舉cử 自tự 行hành 以dĩ 教giáo 人nhân 。 正chánh 真chân 實thật 禪thiền 和hòa 。 不bất 可khả 輕khinh 也dã 。

禪thiền 講giảng 律luật

禪thiền 。 講giảng 。 律luật 。 古cổ 號hiệu 三tam 宗tông 。 學học 者giả 所sở 居cư 之chi 寺tự 。 所sở 服phục 之chi 衣y 。 亦diệc 各các 區khu 別biệt 。 如như 吾ngô 郡quận 。 則tắc 淨tịnh 慈từ 。 虎hổ 跑# 。 鐵thiết 佛Phật 等đẳng 。 禪thiền 寺tự 也dã 。 三tam 天Thiên 竺Trúc 。 靈linh 隱ẩn 。 普phổ 福phước 等đẳng 。 講giảng 寺tự 也dã 。 昭chiêu 慶khánh 。 靈linh 芝chi 。 菩Bồ 提Đề 。 六Lục 通Thông 等đẳng 。 律luật 寺tự 也dã 。 衣y 則tắc 禪thiền 者giả 褐hạt 色sắc 。 講giảng 者giả 藍lam 色sắc 。 律luật 者giả 黑hắc 色sắc 。 予# 初sơ 出xuất 家gia 。 猶do 見kiến 三tam 色sắc 衣y 。 今kim 則tắc 均quân 成thành 黑hắc 色sắc 矣hĩ 。 諸chư 禪thiền 律luật 寺tự 均quân 作tác 講giảng 所sở 矣hĩ 。 嗟ta 乎hồ 。 吾ngô 不bất 知tri 其kỳ 所sở 終chung 矣hĩ 。

古cổ 玩ngoạn 入nhập 吾ngô 手thủ

今kim 人nhân 於ư 一nhất 彝# 一nhất 罌# 。 一nhất 書thư 一nhất 畫họa 。 其kỳ 遠viễn 在tại 上thượng 古cổ 者giả 。 出xuất 自tự 名danh 家gia 者giả 。 平bình 生sanh 歆# 慕mộ 而nhi 不bất 能năng 致trí 者giả 。 一nhất 旦đán 得đắc 之chi 。 則tắc 大đại 喜hỷ 過quá 望vọng 。 忻hãn 然nhiên 慰úy 曰viết 。 此thử 某mỗ 某mỗ 所sở 遞đệ 互hỗ 珍trân 藏tạng 者giả 。 今kim 幸hạnh 入nhập 吾ngô 手thủ 矣hĩ 。 曾tằng 不bất 思tư 曠khoáng 劫kiếp 以dĩ 來lai 無vô 酬thù 價giá 之chi 至chí 寶bảo 。 何hà 時thời 入nhập 吾ngô 手thủ 也dã 。 況huống 世thế 玩ngoạn 在tại 外ngoại 。 求cầu 未vị 必tất 獲hoạch 。 至chí 寶bảo 在tại 我ngã 。 求cầu 則tắc 得đắc 之chi 。 亦diệc 弗phất 思tư 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

悟ngộ 道đạo 難nạn/nan 為vi 善thiện 易dị

當đương 此thử 五ngũ 濁trược 末mạt 世thế 。 兼kiêm 以dĩ 多đa 生sanh 積tích 習tập 。 而nhi 欲dục 斷đoạn 無vô 明minh 惑hoặc 。 悟ngộ 自tự 本bổn 心tâm 。 則tắc 千thiên 萬vạn 人nhân 中trung 希hy 得đắc 一nhất 二nhị 。 亦diệc 無vô 足túc 怪quái 。 至chí 於ư 不bất 為vi 惡ác 而nhi 為vi 善thiện 。 此thử 亦diệc 易dị 事sự 。 而nhi 甘cam 為vi 不bất 善thiện 。 吾ngô 不bất 知tri 其kỳ 何hà 心tâm 。 又hựu 復phục 身thân 口khẩu 意ý 三tam 。 欲dục 令linh 攝nhiếp 意ý 不bất 動động 。 而nhi 出xuất 入nhập 無vô 時thời 。 起khởi 滅diệt 無vô 形hình 。 定định 力lực 之chi 難nạn/nan 成thành 。 亦diệc 無vô 足túc 怪quái 。 至chí 於ư 制chế 身thân 不bất 為vi 惡ác 事sự 。 制chế 口khẩu 不bất 發phát 惡ác 言ngôn 。 此thử 亦diệc 易dị 事sự 。 而nhi 甘cam 為vi 身thân 口khẩu 之chi 惡ác 。 吾ngô 不bất 知tri 其kỳ 何hà 心tâm 。

重trọng/trùng 許hứa 可khả

古cổ 人nhân 不bất 輕khinh 許hứa 可khả 。 必tất 研nghiên 真chân 覈# 實thật 而nhi 後hậu 措thố 之chi 乎hồ 辭từ 。 如như 贊tán 圓viên 覺giác 疏sớ/sơ 者giả 曰viết 。 其kỳ 四tứ 依y 之chi 一nhất 乎hồ 。 或hoặc 淨tịnh 土độ 之chi 親thân 聞văn 乎hồ 。 何hà 盡tận 其kỳ 義nghĩa 味vị 如như 此thử 也dã 。 乃nãi 至chí 贊tán 遠viễn 公công 者giả 曰viết 東đông 方phương 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 。 贊tán 南nam 泉tuyền 趙triệu 州châu 者giả 曰viết 古cổ 佛Phật 。 贊tán 仰ngưỡng 山sơn 者giả 曰viết 小tiểu 釋Thích 迦Ca 。 贊tán 清thanh 涼lương 。 者giả 曰viết 文Văn 殊Thù 後hậu 身thân 。 千thiên 載tái 而nhi 下hạ 。 無vô 議nghị 之chi 者giả 何hà 也dã 。 真chân 實thật 語ngữ 也dã 。 非phi 今kim 人nhân 諂siểm 壽thọ 諛du 墓mộ 賀hạ 遷thiên 秩# 壯tráng 行hành 色sắc 之chi 套sáo 子tử 話thoại 也dã 。 夫phu 著trước 之chi 簡giản 編biên 勒lặc 之chi 金kim 石thạch 。 將tương 俾tỉ 信tín 當đương 時thời 而nhi 傳truyền 後hậu 世thế 。 而nhi 虛hư 譽dự 浪lãng 褒bao 。 齊tề 佛Phật 齊tề 祖tổ 。 噫# 。 慧tuệ 日nhật 雖tuy 自tự 難nạn/nan 瞞man 。 蒙mông 學học 未vị 必tất 無vô 誤ngộ 矣hĩ 。

放phóng 生sanh 池trì

予# 作tác 放phóng 生sanh 池trì 。 疑nghi 者giả 謂vị 魚ngư 局cục 於ư 池trì 。 攢toàn 聚tụ 紆hu 鬱uất 。 而nhi 無vô 活hoạt 潑bát 之chi 趣thú 。 不bất 若nhược 放phóng 之chi 湖hồ 中trung 。 或hoặc 護hộ 持trì 官quan 河hà 一nhất 段đoạn 禁cấm 弗phất 使sử 漁ngư 。 亦diệc 不bất 放phóng 之chi 放phóng 也dã 。 予# 謂vị 此thử 說thuyết 亦diệc 佳giai 。 但đãn 池trì 之chi 與dữ 湖hồ 與dữ 河hà 。 較giảo 其kỳ 利lợi 害hại 。 亦diệc 略lược 相tương 當đương 。 池trì 雖tuy 隘ải 。 網võng 罟# 不bất 入nhập 。 湖hồ 雖tuy 寬khoan 。 晝trú 夜dạ 採thải 捕bộ 。 陋lậu 巷hạng 貧bần 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 金kim 谷cốc 富phú 而nhi 憂ưu 。 故cố 利lợi 害hại 均quân 也dã 。 又hựu 官quan 河hà 之chi 禁cấm 約ước 有hữu 限hạn 。 而nhi 諸chư 魚ngư 之chi 出xuất 入nhập 無vô 恆hằng 。 有hữu 從tùng 外ngoại 入nhập 限hạn 中trung 。 有hữu 從tùng 中trung 出xuất 限hạn 外ngoại 者giả 。 出xuất 限hạn 則tắc 危nguy 矣hĩ 。 不bất 若nhược 池trì 居cư 之chi 永vĩnh 不bất 出xuất 限hạn 也dã 。 故cố 利lợi 害hại 均quân 也dã 。 又hựu 疑nghi 無vô 活hoạt 潑bát 之chi 趣thú 。 則tắc 有hữu 一nhất 喻dụ 。 坐tọa 關quan 僧Tăng 住trụ 一nhất 室thất 中trung 。 循tuần 環hoàn 經kinh 行hành 。 隨tùy 意ý 百bách 千thiên 里lý 而nhi 不bất 窮cùng 。 徜# 徉dương 自tự 得đắc 。 安an 在tại 其kỳ 不bất 活hoạt 潑bát 也dã 。

復phục 有hữu 一nhất 喻dụ 。 今kim 幸hạnh 處xứ 平bình 世thế 。 城thành 中trung 之chi 民dân 。 以dĩ 城thành 門môn 之chi 啟khải 閉bế 為vi 礙ngại 。 一nhất 旦đán 寇khấu 兵binh 壓áp 境cảnh 。 有hữu 城thành 者giả 安an 乎hồ 。 無vô 城thành 者giả 安an 乎hồ 。 漁ngư 喻dụ 寇khấu 。 池trì 喻dụ 城thành 。 人nhân 以dĩ 城thành 為vi 衛vệ 。 何hà 局cục 也dã 。 魚ngư 可khả 知tri 矣hĩ 。

崔thôi 慎thận 求cầu 子tử

昔tích 崔thôi 慎thận 無vô 子tử 。 有hữu 僧Tăng 教giáo 以dĩ 盛thịnh 飾sức 內nội 人nhân 。 入nhập 寺tự 設thiết 齋trai 。 伺tứ 歡hoan 喜hỷ 迎nghênh 納nạp 者giả 虔kiền 奉phụng 而nhi 厚hậu 供cung 之chi 。 冀ký 託thác 胎thai 其kỳ 家gia 。 夫phu 出xuất 家gia 者giả 。 將tương 超siêu 三tam 界giới 。 成thành 道Đạo 度độ 生sanh 。 而nhi 乃nãi 為vi 此thử 籠lung 檻hạm 以dĩ 鉤câu 致trí 之chi 。 致trí 彼bỉ 無vô 心tâm 出xuất 世thế 者giả 猶do 可khả 。 儻thảng 墮đọa 落lạc 一nhất 真chân 實thật 道Đạo 人Nhân 。 其kỳ 害hại 可khả 勝thắng 言ngôn 哉tai 。 慎thận 與dữ 僧Tăng 俱câu 得đắc 罪tội 。 而nhi 僧Tăng 為vi 甚thậm 。 苦khổ 哉tai 僧Tăng 乎hồ 。 胡hồ 不bất 以dĩ 求cầu 子tử 之chi 正Chánh 道Đạo 語ngữ 人nhân 乎hồ 。

無vô 子tử 不bất 足túc 憂ưu

世thế 人nhân 以dĩ 無vô 子tử 為vi 憂ưu 。 而nhi 富phú 貴quý 者giả 憂ưu 彌di 甚thậm 。 或hoặc 曰viết 。 不bất 孝hiếu 莫mạc 大đại 於ư 無vô 後hậu 。 得đắc 無vô 憂ưu 乎hồ 。 予# 曰viết 。 然nhiên 。 古cổ 人nhân 語ngữ 意ý 自tự 明minh 。 蓋cái 謂vị 不bất 娶thú 而nhi 無vô 子tử 者giả 。 非phi 謂vị 娶thú 而nhi 無vô 子tử 者giả 也dã 。 娶thú 而nhi 無vô 子tử 。 奚hề 罪tội 焉yên 。 且thả 帝đế 王vương 統thống 馭ngự 億ức 兆triệu 。 非phi 無vô 力lực 置trí 姬# 妾thiếp 也dã 。 非phi 無vô 方phương 士sĩ 奇kỳ 人nhân 進tiến 藥dược 石thạch 也dã 。 而nhi 有hữu 終chung 絕tuyệt 儲trữ 嗣tự 者giả 。 命mạng 也dã 。 故cố 不bất 足túc 憂ưu 也dã 。 乃nãi 若nhược 所sở 憂ưu 則tắc 有hữu 之chi 。 多đa 行hành 不bất 義nghĩa 奪đoạt 人nhân 之chi 有hữu 。 絕tuyệt 人nhân 之chi 後hậu 。 離ly 人nhân 之chi 骨cốt 肉nhục 。 陵lăng 虐ngược 他tha 人nhân 子tử 女nữ 為vì 己kỷ 之chi 婢tỳ 僕bộc 者giả 。 種chủng 種chủng 陰ấm 險hiểm 慘thảm 毒độc 。 皆giai 無vô 子tử 因nhân 也dã 。 是thị 則tắc 可khả 憂ưu 也dã 。 不bất 作tác 是thị 因nhân 而nhi 無vô 子tử 者giả 。 命mạng 也dã 。 非phi 我ngã 之chi 咎cữu 。 故cố 不bất 足túc 憂ưu 也dã 。

後hậu 身thân (# 一nhất )#

讚tán 西tây 方phương 者giả 。 記ký 戒giới 禪thiền 師sư 後hậu 身thân 為vi 蘇tô 子tử 瞻chiêm 。 青thanh 草thảo 堂đường 後hậu 身thân 為vi 曾tằng 魯lỗ 公công 。 遜tốn 長trưởng 老lão 後hậu 身thân 為vi 李# 侍thị 郎lang 。 南nam 庵am 主chủ 後hậu 身thân 為vi 陳trần 忠trung 肅túc 。 知tri 藏tạng 某mỗ 後hậu 身thân 為vi 張trương 文văn 定định 。 嚴nghiêm 首thủ 座tòa 後hậu 身thân 為vi 王vương 龜quy 齡linh 。 其kỳ 次thứ 。 則tắc 乘thừa 禪thiền 師sư 為vi 韓# 氏thị 子tử 。 敬kính 寺tự 僧Tăng 為vi 岐kỳ 王vương 子tử 。 又hựu 其kỳ 次thứ 。 善thiện 旻# 為vi 董# 司ty 戶hộ 女nữ 。 海hải 印ấn 為vi 朱chu 防phòng 禦ngữ 女nữ 。 又hựu 甚thậm 而nhi 鴈nhạn 蕩đãng 僧Tăng 為vi 秦tần 氏thị 子tử 檜# 。 居cư 權quyền 要yếu 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 此thử 數số 公công 者giả 。 向hướng 使sử 精tinh 求cầu 淨tịnh 土độ 。 則tắc 焉yên 有hữu 此thử 。 愚ngu 謂vị 大đại 願nguyện 大đại 力lực 。 如như 靈linh 樹thụ 生sanh 生sanh 為vi 僧Tăng 。 而nhi 雲vân 門môn 三tam 作tác 國quốc 王vương 。 遂toại 失thất 神thần 通thông 。 百bách 世thế 而nhi 下hạ 。 如như 雲vân 門môn 者giả 能năng 幾kỷ 。 況huống 靈linh 樹thụ 乎hồ 。 為vi 常thường 人nhân 。 為vi 女nữ 人nhân 。 為vi 惡ác 人nhân 。 則tắc 展triển 轉chuyển 下hạ 劣liệt 矣hĩ 。 即tức 為vi 諸chư 名danh 臣thần 。 亦diệc 非phi 計kế 之chi 得đắc 也dã 。 甚thậm 哉tai 。 西tây 方phương 之chi 不bất 可khả 不bất 生sanh 也dã 。

後hậu 身thân (# 二nhị )#

或hoặc 謂vị 諸chư 師sư 後hậu 身thân 之chi 為vi 名danh 臣thần 。 猶do 醍đề 醐hồ 反phản 而nhi 為vi 酥tô 也dã 。 猶do 可khả 也dã 。 為vi 常thường 人nhân 則tắc 酪lạc 矣hĩ 。 為vi 女nữ 人nhân 則tắc 乳nhũ 矣hĩ 。 乃nãi 至chí 為vi 惡ác 人nhân 。 則tắc 毒độc 藥dược 矣hĩ 。 平bình 生sanh 所sở 修tu 。 果quả 不bất 足túc 憑bằng 仗trượng 乎hồ 。 則tắc 何hà 貴quý 於ư 修tu 乎hồ 。 是thị 大đại 有hữu 說thuyết 。 凡phàm 修tu 行hành 人nhân 二nhị 力lực 。 一nhất 曰viết 福phước 力lực 。 堅kiên 持trì 戒giới 行hạnh 。 而nhi 作tác 種chủng 種chủng 有hữu 為vi 功công 德đức 者giả 是thị 也dã 。 二nhị 曰viết 道Đạo 力lực 。 堅kiên 持trì 正chánh 觀quán 。 而nhi 念niệm 念niệm 在tại 般Bát 若Nhã 中trung 者giả 是thị 也dã 。 純thuần 乎hồ 道Đạo 力lực 如như 靈linh 樹thụ 者giả 置trí 弗phất 論luận 。 道Đạo 力lực 勝thắng 福phước 力lực 。 則tắc 處xứ 富phú 貴quý 而nhi 不bất 迷mê 。 福phước 力lực 勝thắng 道Đạo 力lực 。 則tắc 迷mê 於ư 富phú 貴quý 。 固cố 未vị 可khả 保bảo 也dã 。 於ư 中trung 貪tham 欲dục 重trọng/trùng 而nhi 為vi 女nữ 人nhân 。 貪tham 瞋sân 俱câu 重trọng/trùng 而nhi 為vi 惡ác 人nhân 。 則tắc 但đãn 修tu 福phước 力lực 。 而nhi 道Đạo 力lực 轉chuyển 輕khinh 之chi 故cố 也dã 。 為vi 僧Tăng 者giả 。 究cứu 心tâm 於ư 道Đạo 力lực 宜nghi 何hà 如như 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 儻thảng 勤cần 修tu 道Đạo 力lực 。 而nhi 更cánh 助trợ 之chi 以dĩ 願nguyện 力lực 。 得đắc 從tùng 於ư 諸chư 上thượng 善thiện 人nhân 之chi 後hậu 。 豈khởi 惟duy 惡ác 人nhân 。 將tương 名danh 臣thần 亦diệc 所sở 不bất 為vi 矣hĩ 。 甚thậm 哉tai 。 西tây 方phương 之chi 不bất 可khả 不bất 生sanh 也dã 。

後hậu 身thân (# 三tam )#

韓# 擒cầm 虎hổ 云vân 。 生sanh 為vi 上thượng 柱trụ 國quốc 。 死tử 作tác 閻diêm 羅la 王vương 。 榮vinh 之chi 也dã 。 不bất 知tri 閻diêm 王vương 雖tuy 受thọ 王vương 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 亦diệc 二nhị 時thời 受thọ 苦khổ 。 蓋cái 罪tội 福phước 相tương/tướng 兼kiêm 者giả 居cư 之chi 。 非phi 美mỹ 事sự 也dã 。 古cổ 有hữu 一nhất 僧Tăng 。 見kiến 鬼quỷ 使sứ 至chí 。 問vấn 之chi 。 則tắc 曰viết 迎nghênh 取thủ 作tác 閻diêm 王vương 。 僧Tăng 懼cụ 。 乃nãi 勵lệ 精tinh 正chánh 念niệm 。 使sử 遂toại 不bất 至chí 。 昔tích 人nhân 謂vị 行hành 僧Tăng 不bất 明minh 心tâm 地địa 。 多đa 作tác 水thủy 陸lục 靈linh 祇kỳ 。 雖tuy 未vị 必tất 盡tận 然nhiên 。 容dung 有hữu 是thị 理lý 。 下hạ 生sanh 猶do 勝thắng 天thiên 宮cung 。 天thiên 且thả 弗phất 為vi 。 況huống 鬼quỷ 神thần 乎hồ 。 甚thậm 哉tai 。 西tây 方phương 之chi 不bất 可khả 不bất 生sanh 也dã 。

王vương 介giới 甫phủ

介giới 甫phủ 擬nghĩ 寒hàn 山sơn 詩thi 有hữu 云vân 。 我ngã 曾tằng 為vi 牛ngưu 馬mã 。 見kiến 草thảo 荳# 歡hoan 喜hỷ 。 又hựu 曾tằng 為vi 女nữ 人nhân 。 歡hoan 喜hỷ 見kiến 男nam 子tử 。 我ngã 若nhược 真chân 是thị 我ngã 。 祗chi 合hợp 常thường 如như 此thử 。 區khu 區khu 轉chuyển 易dị 間gian 。 莫mạc 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 介giới 甫phủ 此thử 言ngôn 。 信tín 是thị 有hữu 見kiến 。 然nhiên 胡hồ 不bất 云vân 我ngã 曾tằng 聞văn 諛du 言ngôn 。 入nhập 耳nhĩ 則tắc 歡hoan 喜hỷ 。 又hựu 曾tằng 聞văn 讜# 言ngôn 。 喜hỷ 滅diệt 而nhi 瞋sân 起khởi 。 我ngã 若nhược 真chân 是thị 我ngã 。 祗chi 合hợp 常thường 如như 此thử 。 區khu 區khu 轉chuyển 易dị 間gian 。 莫mạc 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 而nhi 乃nãi 悅duyệt 諛du 惡ác 讜# 。 依y 然nhiên 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 耶da 。 故cố 知tri 大đại 聰thông 明minh 人nhân 。 說thuyết 禪thiền 非phi 難nạn/nan 。 而nhi 得đắc 禪thiền 難nạn/nan 也dã 。

喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát (# 一nhất )#

予# 初sơ 入nhập 道đạo 。 憶ức 子tử 思tư 以dĩ 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát 為vi 中trung 。 意ý 此thử 中trung 即tức 空không 劫kiếp 以dĩ 前tiền 自tự 己kỷ 也dã 。 既ký 而nhi 參tham 諸chư 楞lăng 嚴nghiêm 。 則tắc 云vân 縱túng 滅diệt 一nhất 切thiết 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 內nội 守thủ 幽u 閒gian 。 猶do 為vi 法pháp 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 夫phu 見kiến 聞văn 泯mẫn 。 覺giác 知tri 絕tuyệt 。 似tự 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát 。 而nhi 曰viết 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 者giả 何hà 也dã 。 意ý 。 根căn 也dã 。 法pháp 。 塵trần 也dã 。 根căn 與dữ 塵trần 對đối 。 順thuận 境cảnh 感cảm 而nhi 喜hỷ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 發phát 。 逆nghịch 境cảnh 感cảm 而nhi 怒nộ 與dữ 哀ai 發phát 。 是thị 意ý 根căn 分phân 別biệt 法pháp 塵trần 也dã 。 未vị 發phát 。 則tắc 塵trần 未vị 交giao 於ư 外ngoại 。 根căn 未vị 起khởi 於ư 內nội 。 寂tịch 然nhiên 悄# 然nhiên 。 應ưng 是thị 本bổn 體thể 。 不bất 知tri 向hướng 緣duyên 動động 境cảnh 。 今kim 緣duyên 靜tĩnh 境cảnh 。 向hướng 固cố 法pháp 塵trần 之chi 麤thô 分phân 別biệt 也dã 。 今kim 亦diệc 法pháp 塵trần 之chi 細tế 分phân 別biệt 也dã 。 皆giai 影ảnh 事sự 也dã 。 非phi 真chân 實thật 也dã 。 謂vị 之chi 幽u 閒gian/nhàn 。 特đặc 幽u 勝thắng 顯hiển 。 閒gian/nhàn 勝thắng 鬧náo 耳nhĩ 。 空không 劫kiếp 以dĩ 前tiền 自tự 己kỷ 尚thượng 隔cách 遠viễn 在tại 。 此thử 處xứ 更cánh 當đương 諦đế 審thẩm 精tinh 察sát 。 研nghiên 之chi 又hựu 研nghiên 。 窮cùng 之chi 又hựu 窮cùng 不bất 可khả 草thảo 草thảo 。

喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát (# 二nhị )#

慈từ 湖hồ 楊dương 氏thị 。 謂vị 灼chước 見kiến 子tử 思tư 孟# 子tử 病bệnh 同đồng 原nguyên 。 然nhiên 慈từ 湖hồ 自tự 敘tự 靜tĩnh 中trung 所sở 證chứng 。 空không 洞đỗng 寂tịch 寥liêu 。 廣quảng 遠viễn 無vô 際tế 。 則tắc 正chánh 子tử 思tư 所sở 謂vị 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 發phát 時thời 氣khí 象tượng 也dã 。 子tử 思tư 此thử 語ngữ 。 以dĩ 深thâm 經Kinh 微vi 細tế 窮cùng 究cứu 。 故cố 云vân 猶do 未vị 是thị 空không 劫kiếp 以dĩ 前tiền 自tự 己kỷ 若nhược 在tại 儒nho 宗tông 。 可khả 謂vị 妙diệu 得đắc 孔khổng 氏thị 之chi 心tâm 法pháp 。 其kỳ 言ngôn 至chí 精tinh 至chí 當đương 。 何hà 所sở 錯thác 謬mậu 。 而nhi 慈từ 湖hồ 病bệnh 之chi 。 慈từ 湖hồ 既ký 宗tông 孔khổng 氏thị 。 主chủ 張trương 道đạo 學học 。 而nhi 乃nãi 病bệnh 子tử 思tư 。 則tắc 夫phu 子tử 亦diệc 不bất 足túc 法pháp 矣hĩ 。 將tương 誰thùy 宗tông 乎hồ 。 儻thảng 慈từ 湖hồ 於ư 佛Phật 理lý 妙diệu 悟ngộ 。 則tắc 宜nghi 直trực 言ngôn 極cực 論luận 儒nho 佛Phật 同đồng 異dị 。 亦diệc 不bất 應ưng 混hỗn 作tác 此thử 語ngữ 。 似tự 乎hồ 進tiến 退thoái 無vô 據cứ 。

中trung 峰phong 示thị 眾chúng

天thiên 目mục 中trung 峰phong 和hòa 尚thượng 示thị 眾chúng 云vân 。 汝nhữ 若nhược 無vô 大đại 力lực 量lượng 。 不bất 若nhược 半bán 間gian 草thảo 屋ốc 棲tê 身thân 。 鶉# 衣y 丐cái 食thực 。 亦diệc 免miễn 犯phạm 人nhân 苗miêu 稼giá 。 至chí 論luận 也dã 。 今kim 出xuất 家gia 者giả 。 多đa 作tác 有hữu 為vi 功công 德đức 。 奔bôn 走tẩu 一nhất 生sanh 。 於ư 自tự 己kỷ 腳cước 跟cân 下hạ 生sanh 死tử 大đại 事sự 置trí 之chi 罔võng 聞văn 。 不bất 亦diệc 謬mậu 乎hồ 。 或hoặc 曰viết 。 箇cá 箇cá 都đô 是thị 你nễ 。 則tắc 像tượng 毀hủy 殿điện 塌# 。 僧Tăng 將tương 露lộ 居cư 而nhi 枵# 腹phúc 矣hĩ 。 曰viết 。 非phi 然nhiên 也dã 。 汝nhữ 力lực 量lượng 大đại 。 任nhậm 為vi 之chi 。 古cổ 人nhân 此thử 語ngữ 。 教giáo 我ngã 等đẳng 無vô 力lực 量lượng 者giả 急cấp 先tiên 務vụ 也dã 。 一nhất 者giả 大đại 事sự 未vị 明minh 。 如như 喪táng 考khảo 妣# 。 則tắc 不bất 暇hạ 為vi 。 二nhị 者giả 見kiến 理lý 未vị 徹triệt 。 因nhân 果quả 差sai 錯thác 。 所sở 謂vị 有hữu 為vi 。 之chi 功công 多đa 諸chư 過quá 咎cữu 。 天thiên 堂đường 未vị 就tựu 。 地địa 獄ngục 先tiên 成thành 。 則tắc 不bất 敢cảm 為vi 。 中trung 峰phong 又hựu 云vân 。 一nhất 心tâm 為vi 本bổn 。 萬vạn 行hạnh 可khả 以dĩ 次thứ 之chi 也dã 。 至chí 論luận 也dã 。 牛ngưu 頭đầu 之chi 於ư 銜hàm 花hoa 巖nham 。 馬mã 祖tổ 之chi 於ư 傳truyền 法pháp 院viện 。 遐hà 哉tai 高cao 風phong 。 不bất 可khả 再tái 見kiến 矣hĩ 。 噫# 。

醮# 事sự 謝tạ 將tương 殺sát 生sanh

道đạo 流lưu 作tác 醮# 事sự 竟cánh 。 必tất 謝tạ 將tương 。 大đại 者giả 殺sát 羊dương 豕thỉ 。 小tiểu 者giả 買mãi 見kiến 有hữu 三tam 牲# 。 其kỳ 說thuyết 曰viết 。 酬thù 將tương 之chi 護hộ 壇đàn 場tràng 也dã 。 不bất 爾nhĩ 。 且thả 得đắc 罪tội 。 嗟ta 乎hồ 。 昨tạc 日nhật 設thiết 箇cá 齋trai 。 今kim 朝triêu 宰tể 六lục 畜súc 。 一nhất 度độ 造tạo 天thiên 堂đường 。 百bách 度độ 造tạo 地địa 獄ngục 。 其kỳ 是thị 之chi 謂vị 乎hồ 。 夫phu 將tương 其kỳ 他tha 吾ngô 不bất 能năng 知tri 。 只chỉ 如như 雲vân 長trường/trưởng 公công 之chi 大đại 義nghĩa 天thiên 植thực 。 王vương 元nguyên 帥súy 之chi 赤xích 心tâm 忠trung 良lương 。 彼bỉ 豈khởi 以dĩ 牲# 牢lao 之chi 謝tạ 介giới 諸chư 懷hoài 耶da 。 相tương/tướng 沿duyên 今kim 古cổ 。 道đạo 流lưu 中trung 無vô 一nhất 高cao 行hành 者giả 止chỉ 之chi 。 真chân 可khả 悲bi 悼điệu 。 如như 恐khủng 得đắc 罪tội 於ư 將tương 。 則tắc 近cận 日nhật 一nhất 江giang 湖hồ 無vô 賴lại 。 以dĩ 祈kỳ 雨vũ 鎖tỏa 械giới 將tương 身thân 。 而nhi 將tương 不bất 加gia 禍họa 。 蓋cái 不bất 與dữ 小tiểu 人nhân 較giảo 也dã 。 而nhi 區khu 區khu 為vi 口khẩu 腹phúc 故cố 。 反phản 加gia 禍họa 於ư 修tu 功công 德đức 之chi 齋trai 家gia 也dã 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 敢cảm 以dĩ 告cáo 夫phu 明minh 理lý 之chi 士sĩ 君quân 子tử 。

齋trai 月nguyệt 戒giới 殺sát

唐đường 制chế 。 正chánh 五ngũ 九cửu 月nguyệt 官quan 不bất 蒞# 任nhậm 。 以dĩ 蒞# 任nhậm 必tất 多đa 宴yến 饗# 。 宴yến 饗# 必tất 多đa 宰tể 牲# 。 不bất 蒞# 任nhậm 者giả 。 戒giới 殺sát 也dã 。 世thế 人nhân 訛ngoa 傳truyền 。 以dĩ 此thử 三tam 月nguyệt 為vi 惡ác 月nguyệt 。 而nhi 忌kỵ 諸chư 吉cát 事sự 。 蓋cái 迷mê 其kỳ 所sở 自tự 耳nhĩ 。 今kim 時thời 亦diệc 戒giới 正chánh 五ngũ 九cửu 月nguyệt 及cập 十thập 齋trai 日nhật 。 不bất 得đắc 行hành 刑hình 。 愛ái 物vật 仁nhân 民dân 。 聖thánh 王vương 好hảo/hiếu 生sanh 之chi 心tâm 一nhất 也dã 。 獨độc 惜tích 夫phu 祈kỳ 晴tình 禱đảo 雨vũ 。 官quan 必tất 禁cấm 屠đồ 。 是thị 明minh 知tri 殺sát 生sanh 之chi 為vi 不bất 善thiện 矣hĩ 。 胡hồ 不bất 齋trai 月nguyệt 齋trai 日nhật 。 遵tuân 古cổ 戒giới 殺sát 。 而nhi 必tất 待đãi 難nạn/nan 生sanh 然nhiên 後hậu 禁cấm 。 嗚ô 呼hô 。 難nạn/nan 生sanh 而nhi 始thỉ 禁cấm 。 難nạn/nan 未vị 平bình 而nhi 禁cấm 已dĩ 解giải 。 可khả 勝thắng 歎thán 哉tai 。

戒giới 殺sát 延diên 壽thọ

華hoa 亭đình 趙triệu 某mỗ 。 詣nghệ 清thanh 浦# 探thám 親thân 。 舟chu 行hành 次thứ 。 見kiến 一nhất 人nhân 立lập 舟chu 上thượng 。 諦đế 視thị 。 則tắc 亡vong 僕bộc 也dã 。 驚kinh 問vấn 之chi 。 答đáp 云vân 。 見kiến 役dịch 冥minh 司ty 。 今kim 將tương 追truy 取thủ 三tam 人nhân 耳nhĩ 。 問vấn 三tam 人nhân 為vi 誰thùy 。 則tắc 曰viết 。 一nhất 湖hồ 廣quảng 人nhân 。 一nhất 即tức 所sở 探thám 親thân 也dã 。 其kỳ 第đệ 三tam 人nhân 不bất 答đáp 。 又hựu 問vấn 得đắc 非phi 趙triệu 某mỗ 否phủ/bĩ 。 曰viết 。 然nhiên 。 趙triệu 大đại 駭hãi 。 至chí 所sở 探thám 親thân 。 則tắc 已dĩ 聞văn 室thất 中trung 哭khốc 聲thanh 矣hĩ 。 益ích 駭hãi 甚thậm 。 趣thú 棹# 還hoàn 舍xá 。 僕bộc 曰viết 。 君quân 且thả 無vô 怖bố 。 及cập 夜dạ 。 吾ngô 不bất 至chí 。 則tắc 免miễn 矣hĩ 。 趙triệu 問vấn 何hà 故cố 。 曰viết 。 於ư 路lộ 見kiến 有hữu 為vi 君quân 解giải 者giả 。 以dĩ 君quân 合hợp 門môn 戒giới 殺sát 也dã 。 後hậu 夜dạ 果quả 不bất 至chí 。 趙triệu 竟cánh 無vô 恙dạng 。 今kim 尚thượng 在tại 。 已dĩ 十thập 年niên 矣hĩ 。 萬vạn 歷lịch 丙bính 午ngọ 七thất 月nguyệt 記ký 此thử 。

宋tống 元nguyên 悟ngộ 道đạo 居cư 士sĩ

自tự 宋tống 迄hất 元nguyên 。 居cư 士sĩ 有hữu 悟ngộ 入nhập 者giả 。 不bất 一nhất 而nhi 足túc 。 宋tống 居cư 士sĩ 劉lưu 興hưng 朝triêu 其kỳ 悟ngộ 道đạo 集tập 。 自tự 敘tự 悟ngộ 處xứ 甚thậm 詳tường 。 蓋cái 真chân 有hữu 得đắc 者giả 。 元nguyên 放phóng 牛ngưu 居cư 士sĩ 。 於ư 無vô 門môn 老lão 人nhân 不bất 是thị 不bất 是thị 處xứ 悟ngộ 入nhập 。 所sở 作tác 是thị 非phi 關quan 橫hoạnh/hoành 說thuyết 豎thụ 說thuyết 。 非phi 具cụ 大đại 知tri 見kiến 者giả 不bất 能năng 道đạo 。 此thử 二nhị 老lão 蹤tung 跡tích 不bất 甚thậm 顯hiển 。 興hưng 朝triêu 猶do 載tái 傳truyền 燈đăng 放phóng 牛ngưu 罕# 有hữu 知tri 者giả 。 吾ngô 故cố 表biểu 而nhi 出xuất 之chi 。

無vô 義nghĩa 味vị 語ngữ

宗tông 門môn 答đáp 話thoại 。 有hữu 所sở 謂vị 無vô 義nghĩa 味vị 語ngữ 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 道Đạo 理lý 會hội 不bất 可khả 以dĩ 思tư 惟duy 通thông 故cố 也dã 。 後hậu 人nhân 以dĩ 思tư 惟duy 心tâm 強cưỡng 說thuyết 道Đạo 理lý 。 則tắc 愈dũ 說thuyết 而nhi 愈dũ 遠viễn 。 豈khởi 惟duy 謬mậu 說thuyết 。 直trực 饒nhiêu 說thuyết 得đắc 極cực 是thị 。 亦diệc 只chỉ 是thị 鸚anh 鵡vũ 學học 人nhân 語ngữ 而nhi 已dĩ 。 圓viên 悟ngộ 老lão 人nhân 曰viết 。 汝nhữ 但đãn 情tình 識thức 意ý 解giải 。 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 都đô 盡tận 。 自tự 然nhiên 於ư 這giá 裏lý 會hội 去khứ 。 此thử 先tiên 德đức 已dĩ 驗nghiệm 之chi 方phương 。 斷đoạn 非phi 虛hư 語ngữ 。 吾ngô 輩bối 所sở 當đương 深thâm 信tín 而nhi 力lực 行hành 者giả 也dã 。

信tín 施thí 難nan 消tiêu

鄧đặng 豁hoát 渠cừ 自tự 訟tụng 云vân 。 為vi 僧Tăng 者giả 幹cán 自tự 己kỷ 事sự 。 帶đái 累lũy/lụy/luy 十thập 方phương 施thí 主chủ 。 委ủy 實thật 難nan 消tiêu 。 誠thành 哉tai 言ngôn 乎hồ 。 夫phu 僧Tăng 人nhân 為vi 自tự 己kỷ 生sanh 死tử 。 猶do 士sĩ 人nhân 為vi 自tự 己kỷ 科khoa 名danh 也dã 。 為vi 科khoa 名danh 故cố 。 累lũy/lụy/luy 諸chư 鄰lân 里lý 親thân 戚thích 供cung 給cấp 所sở 需# 。 成thành 名danh 則tắc 足túc 以dĩ 報báo 之chi 。 名danh 不bất 成thành 。 則tắc 所sở 負phụ 多đa 矣hĩ 。 不bất 解giải 此thử 義nghĩa 。 而nhi 唯duy 嫌hiềm 信tín 施thí 不bất 廣quảng 。 豈khởi 不bất 大đại 錯thác 。

知tri 道đạo 不bất 能năng 造tạo

五ngũ 臺đài 居cư 士sĩ 謂vị 予# 曰viết 。 吾ngô 知tri 有hữu 此thử 道đạo 。 而nhi 不bất 克khắc 盡tận 力lực 。 終chung 其kỳ 身thân 不bất 樂lạc 。 今kim 士sĩ 人nhân 不bất 知tri 有hữu 此thử 道đạo 者giả 。 得đắc 一nhất 第đệ 。 快khoái 心tâm 五ngũ 欲dục 以dĩ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 吾ngô 既ký 知tri 之chi 。 不bất 敢cảm 縱túng/tung 欲dục 。 而nhi 復phục 以dĩ 王vương 事sự 家gia 事sự 驅khu 馳trì 荏nhẫm 苒nhiễm 。 今kim 老lão 矣hĩ 。 失thất 人nhân 世thế 之chi 樂lạc 又hựu 未vị 得đắc 出xuất 世thế 之chi 樂lạc 。 故cố 鬱uất 然nhiên 終chung 身thân 。 此thử 居cư 士sĩ 實thật 語ngữ 也dã 。 而nhi 自tự 昧muội 者giả 多đa 。 自tự 覺giác 者giả 少thiểu 。 誰thùy 道đạo 及cập 此thử 者giả 。 居cư 士sĩ 誠thành 賢hiền 乎hồ 哉tai 。 今kim 出xuất 家gia 兒nhi 無vô 王vương 事sự 家gia 事sự 。 乃nãi 亦diệc 一nhất 生sanh 空không 過quá 。 靜tĩnh 焉yên 思tư 之chi 。 五ngũ 內nội 驚kinh 慄lật 。

遠viễn 官quan 字tự

先tiên 君quân 子tử 雖tuy 不bất 仕sĩ 。 博bác 學học 而nhi 篤đốc 行hành 。 多đa 格cách 言ngôn 。 嘗thường 謂vị 不bất 孝hiếu 曰viết 。 帶đái 一nhất 官quan 字tự 者giả 。 慎thận 勿vật 為vi 之chi 。 因nhân 問vấn 何hà 謂vị 帶đái 一nhất 官quan 字tự 。 先tiên 君quân 子tử 曰viết 。 領lãnh 官quan 錢tiền 。 織chức 官quan 段đoạn 。 中trung 官quan 鹽diêm 。 作tác 官quan 保bảo 。 乃nãi 至chí 入nhập 官quan 府phủ 為vi 吏lại 書thư 。 交giao 結kết 官quan 人nhân 。 囑chúc 託thác 公công 事sự 之chi 類loại 皆giai 是thị 也dã 。 予# 再tái 拜bái 服phục 膺ưng 。 後hậu 觀quán 親thân 識thức 中trung 。 坐tọa 此thử 而nhi 敗bại 者giả 十thập 七thất 八bát 。 繇# 是thị 推thôi 而nhi 廣quảng 之chi 。 即tức 為vi 官quan 亦diệc 所sở 不bất 願nguyện 。 出xuất 家gia 後hậu 。 又hựu 推thôi 而nhi 廣quảng 之chi 。 不bất 敢cảm 妄vọng 干can 有hữu 官quan 大đại 人nhân 并tinh 誡giới 徒đồ 眾chúng 。 不bất 得đắc 乞khất 緣duyên 出xuất 入nhập 於ư 官quan 家gia 。 不bất 得đắc 倚ỷ 官quan 勢thế 與dữ 人nhân 搆câu 訟tụng 。 安an 貧bần 守thủ 分phần/phân 。 倖hãnh 免miễn 於ư 大đại 愆khiên 。 雖tuy 遵tuân 持trì 佛Phật 敕sắc 。 亦diệc 素tố 聞văn 於ư 庭đình 訓huấn 也dã 。 口khẩu 澤trạch 未vị 忘vong 。 曷hạt 勝thắng 於ư 邑ấp 。

念niệm 佛Phật 鏡kính

道đạo 鏡kính 善thiện 道đạo 二nhị 師sư 作tác 念niệm 佛Phật 鏡kính 。 以dĩ 念niệm 佛Phật 與dữ 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 對đối 舉cử 。 皆giai 斷đoạn 之chi 曰viết 。 欲dục 比tỉ 念niệm 佛Phật 功công 德đức 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 不bất 能năng 及cập 一nhất 。 可khả 謂vị 篤đốc 信tín 明minh 辨biện 。 大đại 有hữu 功công 於ư 淨tịnh 土độ 矣hĩ 。 獨độc 其kỳ 對đối 禪thiền 宗tông 一nhất 章chương 。 謂vị 觀quán 心tâm 者giả 。 觀quán 無vô 生sanh 者giả 。 亦diệc 比tỉ 念niệm 佛Phật 功công 德đức 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 分phần 。 不bất 能năng 及cập 一nhất 。 學học 人nhân 疑nghi 焉yên 。 予# 以dĩ 為vi 正chánh 四tứ 料liệu 簡giản 所sở 謂vị 有hữu 禪thiền 無vô 淨tịnh 土độ 者giả 是thị 也dã 。 但đãn 執chấp 觀quán 心tâm 。 不bất 信tín 有hữu 極cực 樂lạc 淨tịnh 土độ 。 但đãn 執chấp 無vô 生sanh 。 不bất 信tín 有hữu 淨tịnh 土độ 往vãng 生sanh 。 則tắc 未vị 達đạt 即tức 心tâm 即tức 土thổ/độ 。 不bất 知tri 生sanh 即tức 無vô 生sanh 偏thiên 空không 之chi 見kiến 。 非phi 圓viên 頓đốn 之chi 禪thiền 也dã 。 反phản 不bất 如như 理lý 性tánh 雖tuy 未vị 大đại 明minh 。 而nhi 念niệm 佛Phật 已dĩ 成thành 三tam 昧muội 者giả 。 何hà 足túc 怪quái 乎hồ 。 若nhược 夫phu 觀quán 心tâm 而nhi 妙diệu 悟ngộ 自tự 心tâm 。 觀quán 無vô 生sanh 而nhi 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 此thử 正chánh 與dữ 念niệm 佛Phật 人nhân 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 者giả 同đồng 科khoa 。 又hựu 誰thùy 軒hiên 輊# 之chi 有hữu 。

參tham 究cứu 念niệm 佛Phật

國quốc 朝triêu 洪hồng 永vĩnh 間gian 。 有hữu 空không 谷cốc 天thiên 奇kỳ 毒độc 峰phong 三tam 大đại 老lão 。 其kỳ 論luận 念niệm 佛Phật 。 天thiên 毒độc 二nhị 師sư 俱câu 教giáo 人nhân 看khán 念niệm 佛Phật 是thị 誰thùy 。 唯duy 空không 谷cốc 謂vị 只chỉ 直trực 念niệm 去khứ 亦diệc 有hữu 悟ngộ 門môn 。 此thử 二nhị 各các 隨tùy 機cơ 宜nghi 。 皆giai 是thị 也dã 。 而nhi 空không 谷cốc 但đãn 言ngôn 直trực 念niệm 亦diệc 可khả 。 不bất 曰viết 參tham 究cứu 為vi 非phi 也dã 。 予# 於ư 疏sớ/sơ 鈔sao 已dĩ 略lược 陳trần 之chi 。 而nhi 猶do 有hữu 疑nghi 者giả 。 謂vị 參tham 究cứu 主chủ 於ư 見kiến 性tánh 。 單đơn 持trì 乃nãi 切thiết 往vãng 生sanh 。 遂toại 欲dục 廢phế 參tham 究cứu 而nhi 事sự 單đơn 持trì 。 言ngôn 經kinh 中trung 止chỉ 云vân 。 執chấp 持trì 名danh 號hiệu 。 曾tằng 無vô 參tham 究cứu 之chi 說thuyết 。 此thử 論luận 亦diệc 甚thậm 有hữu 理lý 。 依y 而nhi 行hành 之chi 。 決quyết 定định 往vãng 生sanh 。 但đãn 欲dục 存tồn 此thử 廢phế 彼bỉ 則tắc 不bất 可khả 。 蓋cái 念niệm 佛Phật 人nhân 見kiến 性tánh 。 正chánh 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 事sự 。 而nhi 反phản 憂ưu 其kỳ 不bất 生sanh 耶da 。 故cố 疏sớ/sơ 鈔sao 兩lưỡng 存tồn 而nhi 待đãi 擇trạch 。 請thỉnh 無vô 疑nghi 焉yên 。 若nhược 夫phu 以dĩ 誰thùy 字tự 逼bức 氣khí 下hạ 行hành 。 而nhi 謂vị 是thị 追truy 究cứu 念niệm 佛Phật 者giả 。 此thử 邪tà 謬mậu 誤ngộ 人nhân 。 獲hoạch 罪tội 無vô 量lượng 。

急cấp 參tham 急cấp 悟ngộ

放phóng 牛ngưu 居cư 士sĩ 。 古cổ 杭# 人nhân 余dư 氏thị 子tử 。 參tham 無vô 門môn 老lão 人nhân 。 得đắc 悟ngộ 於ư 宋tống 淳thuần 祐hựu 中trung 。 其kỳ 言ngôn 曰viết 。 大đại 聰thông 明minh 人nhân 。 纔tài 聞văn 此thử 事sự 。 便tiện 以dĩ 心tâm 意ý 識thức 領lãnh 解giải 。 所sở 以dĩ 認nhận 影ảnh 為vi 真chân 。 到đáo 臘lạp 月nguyệt 三tam 十thập 日nhật 眼nhãn 光quang 欲dục 落lạc 時thời 。 向hướng 閻diêm 老lão 子tử 道đạo 。 待đãi 我ngã 澄trừng 心tâm 攝nhiếp 念niệm 卻khước 與dữ 你nễ 去khứ 。 斷đoạn 不bất 可khả 也dã 。 須tu 是thị 急cấp 參tham 急cấp 悟ngộ 。 放phóng 牛ngưu 此thử 語ngữ 。 可khả 謂vị 喫khiết 緊khẩn 為vi 人nhân 。 若nhược 真chân 實thật 徹triệt 悟ngộ 者giả 。 他tha 平bình 日nhật 踏đạp 得đắc 牢lao 牢lao 固cố 固cố 。 穩ổn 穩ổn 當đương 當đương 。 不bất 動động 干can 戈qua 。 可khả 以dĩ 八bát 面diện 受thọ 敵địch 。 無vô 常thường 到đáo 來lai 。 安an 閒nhàn 自tự 如như 。 不bất 荒hoang 不bất 忙mang 。 不bất 怖bố 不bất 亂loạn 。 何hà 更cánh 待đãi 澄trừng 心tâm 攝nhiếp 念niệm 。 勉miễn 強cường/cưỡng 支chi 吾ngô 耶da 。 所sở 謂vị 急cấp 參tham 急cấp 悟ngộ 。 吾ngô 輩bối 當đương 力lực 圖đồ 之chi 。

解giải 禪thiền 偈kệ

溫ôn 公công 作tác 解giải 禪thiền 偈kệ 。 真chân 學học 佛Phật 不bất 明minh 理lý 者giả 之chi 龜quy 鏡kính 也dã 。 但đãn 其kỳ 以dĩ 言ngôn 行hạnh 可khả 法pháp 為vi 不bất 壞hoại 身thân 。 仁nhân 義nghĩa 不bất 虧khuy 為vi 光quang 明minh 藏tạng 。 特đặc 一nhất 時thời 救cứu 病bệnh 語ngữ 。 非phi 覈# 實thật 不bất 易dị 之chi 論luận 。 夫phu 謹cẩn 言ngôn 行hạnh 。 修tu 仁nhân 義nghĩa 。 在tại 世thế 間gian 誠thành 可khả 貴quý 重trọng 。 然nhiên 豈khởi 便tiện 是thị 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 之chi 身thân 。 神thần 通thông 大đại 光quang 明minh 藏tạng 。 何hà 言ngôn 之chi 易dị 也dã 。 又hựu 以dĩ 君quân 子tử 坦thản 蕩đãng 蕩đãng 為vi 天thiên 堂đường 。 小tiểu 人nhân 長trường/trưởng 戚thích 戚thích 為vi 地địa 獄ngục 。 理lý 則tắc 良lương 然nhiên 。 而nhi 亦diệc 有hữu 執chấp 理lý 失thất 事sự 之chi 病bệnh 。 豈khởi 得đắc 謂vị 愚ngu 癡si 即tức 牛ngưu 羊dương 。 凶hung 暴bạo 即tức 虎hổ 豹báo 。 此thử 外ngoại 更cánh 無vô 真chân 實thật 披phi 毛mao 帶đái 角giác 之chi 牛ngưu 羊dương 。 利lợi 牙nha 鋸cứ 爪trảo 之chi 虎hổ 豹báo 乎hồ 。 吾ngô 恐khủng 世thế 人nhân 見kiến 溫ôn 公công 辭từ 致trí 警cảnh 妙diệu 必tất 大đại 悅duyệt 而nhi 深thâm 信tín 。 其kỳ 流lưu 之chi 弊tệ 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 乃nãi 至chí 世thế 善thiện 自tự 足túc 。 不bất 復phục 知tri 有hữu 向hướng 上thượng 事sự 。 則tắc 此thử 偈kệ 本bổn 以dĩ 覺giác 人nhân 。 反phản 以dĩ 誤ngộ 人nhân 。 不bất 可khả 不bất 闡xiển 。

范phạm 景cảnh 仁nhân

景cảnh 仁nhân 自tự 謂vị 吾ngô 二nhị 十thập 年niên 曾tằng 不bất 起khởi 一nhất 思tư 慮lự 。 景cảnh 仁nhân 之chi 為vi 賢hiền 者giả 信tín 矣hĩ 。 然nhiên 二nhị 十thập 年niên 之chi 久cửu 。 不bất 生sanh 一nhất 念niệm 。 或hoặc 未vị 易dị 及cập 此thử 顏nhan 子tử 尚thượng 僅cận 三tam 月nguyệt 不bất 違vi 。 則tắc 三tam 月nguyệt 外ngoại 容dung 有hữu 念niệm 生sanh 。 趙triệu 州châu 尚thượng 假giả 四tứ 十thập 年niên 方phương 成thành 一nhất 片phiến 。 則tắc 未vị 成thành 一nhất 片phiến 時thời 容dung 有hữu 念niệm 生sanh 如như 景cảnh 仁nhân 者giả 得đắc 無vô 麤thô 念niệm 雖tuy 無vô 。 微vi 細tế 思tư 慮lự 潛tiềm 滋tư 暗ám 發phát 而nhi 不bất 自tự 覺giác 歟# 。 吾ngô 非phi 輕khinh 視thị 景cảnh 仁nhân 。 蓋cái 恐khủng 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 而nhi 預dự 以dĩ 自tự 警cảnh 也dã 。

習tập 俗tục

先tiên 輩bối 云vân 。 習tập 俗tục 移di 人nhân 。 賢hiền 智trí 者giả 不bất 免miễn 。 今kim 一nhất 衣y 一nhất 帽mạo 。 一nhất 器khí 一nhất 物vật 。 一nhất 字tự 一nhất 語ngữ 。 種chủng 種chủng 所sở 作tác 所sở 為vi 。 凡phàm 唱xướng 自tự 一nhất 人nhân 。 群quần 起khởi 而nhi 隨tùy 之chi 。 謂vị 之chi 時thời 尚thượng 。 或hoặc 尚thượng 坐tọa 關quan 。 群quần 起khởi 而nhi 坐tọa 關quan 。 或hoặc 尚thượng 禮lễ 懺sám 。 群quần 起khởi 而nhi 禮lễ 懺sám 。 群quần 起khởi 而nhi 背bối/bội 經kinh 。 群quần 起khởi 而nhi 持trì 準chuẩn 提đề 。 群quần 起khởi 而nhi 讀đọc 等đẳng 韻vận 群quần 起khởi 而nhi 去khứ 註chú 疏sớ/sơ 專chuyên 白bạch 文văn 。 群quần 起khởi 而nhi 齋trai 十thập 萬vạn 八bát 千thiên 僧Tăng 。 群quần 起khởi 而nhi 學học 書thư 。 學học 詩thi 。 學học 士sĩ 大đại 夫phu 尺xích 牘độc 語ngữ 。 靡mĩ 然nhiên 成thành 風phong 。 不bất 約ước 而nhi 合hợp 。 獨độc 於ư 刻khắc 心tâm 勵lệ 志chí 。 真chân 實thật 參tham 禪thiền 念niệm 佛Phật 者giả 。 則tắc 有hữu 唱xướng 而nhi 無vô 隨tùy 。 謂vị 之chi 何hà 哉tai 。

厭yếm 喧huyên 求cầu 靜tĩnh

有hữu 習tập 靜tĩnh 者giả 。 獨độc 居cư 一nhất 室thất 。 稍sảo 有hữu 人nhân 聲thanh 。 便tiện 以dĩ 為vi 礙ngại 。 夫phu 人nhân 聲thanh 可khả 禁cấm 也dã 。 鴉# 鵲thước 噪táo 於ư 庭đình 。 則tắc 如như 之chi 何hà 。 鴉# 鵲thước 可khả 驅khu 也dã 。 虎hổ 豹báo 嘯khiếu 於ư 林lâm 。 則tắc 如như 之chi 何hà 。 虎hổ 豹báo 猶do 可khả 使sử 獵liệp 人nhân 捕bộ 之chi 也dã 。 風phong 響hưởng 水thủy 流lưu 。 雷lôi 轟oanh 雨vũ 驟sậu 。 則tắc 如như 之chi 何hà 。 故cố 曰viết 愚ngu 人nhân 除trừ 境cảnh 不bất 除trừ 。 心tâm 。 智trí 者giả 除trừ 心tâm 不bất 除trừ 境cảnh 。 欲dục 除trừ 境cảnh 而nhi 境cảnh 卒thốt 不bất 可khả 除trừ 。 則tắc 道đạo 終chung 不bất 可khả 學học 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 世Thế 尊Tôn 不bất 知tri 五ngũ 百bách 車xa 聲thanh 。 蓋cái 禪thiền 定định 中trung 事sự 。 非phi 凡phàm 夫phu 所sở 能năng 。 然nhiên 則tắc 高cao 鳳phượng 讀đọc 書thư 。 不bất 知tri 驟sậu 雨vũ 漂phiêu 麥mạch 。 當đương 是thị 時thời 鳳phượng 所sở 入nhập 何hà 定định 。 不bất 咎cữu 志chí 之chi 不bất 堅kiên 。 而nhi 嫌hiềm 境cảnh 之chi 不bất 寂tịch 。 亦diệc 謬mậu 矣hĩ 哉tai 。

除trừ 日nhật

古cổ 人nhân 以dĩ 除trừ 日nhật 當đương 死tử 日nhật 。 蓋cái 一nhất 歲tuế 盡tận 處xứ 。 猶do 一nhất 生sanh 盡tận 處xứ 。 故cố 黃hoàng 檗# 垂thùy 示thị 云vân 。 預dự 先tiên 若nhược 打đả 不bất 徹triệt 。 臘lạp 月nguyệt 。 三tam 十thập 日nhật 到đáo 來lai 。 管quản 取thủ 你nễ 熱nhiệt 亂loạn 。 然nhiên 則tắc 正chánh 月nguyệt 初sơ 一nhất 便tiện 理lý 會hội 除trừ 日nhật 事sự 不bất 為vi 早tảo 。 初sơ 生sanh 墮đọa 地địa 時thời 便tiện 理lý 會hội 死tử 日nhật 事sự 不bất 為vi 早tảo 。 那na 堪kham 荏nhẫm 荏nhẫm 苒nhiễm 苒nhiễm 。 悠du 悠du 揚dương 揚dương 。 不bất 覺giác 少thiểu 而nhi 壯tráng 。 壯tráng 而nhi 老lão 。 老lão 而nhi 死tử 。 況huống 更cánh 有hữu 不bất 及cập 壯tráng 且thả 老lão 者giả 。 豈khởi 不bất 重trọng/trùng 可khả 哀ai 哉tai 。 今kim 晚vãn 歲tuế 除trừ 。 應ưng 當đương 惕dịch 然nhiên 自tự 誓thệ 自tự 要yếu 。 不bất 可khả 明minh 年niên 依y 舊cựu 蹉sa 跎# 去khứ 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 此thử 打đả 徹triệt 二nhị 字tự 。 不bất 可khả 容dung 易dị 看khán 過quá 。 不bất 是thị 通thông 幾kỷ 本bổn 經kinh 論luận 當đương 得đắc 徹triệt 也dã 。 不bất 是thị 坐tọa 幾kỷ 炷chú 香hương 不bất 動động 不bất 搖dao 。 當đương 得đắc 徹triệt 也dã 。 不bất 是thị 解giải 幾kỷ 則tắc 古cổ 德đức 問vấn 答đáp 機cơ 緣duyên 。 作tác 幾kỷ 句cú 頌tụng 古cổ 拈niêm 古cổ 當đương 得đắc 徹triệt 也dã 。 不bất 是thị 酬thù 對đối 幾kỷ 句cú 口khẩu 頭đầu 三tam 昧muội 滑hoạt 溜# 當đương 得đắc 徹triệt 也dã 。 古cổ 人nhân 謂vị 於ư 此thử 事sự 洞đỗng 然nhiên 如như 桶# 底để 驟sậu 脫thoát 爽sảng 然nhiên 如như 大đại 夢mộng 得đắc 醒tỉnh 。 更cánh 無vô 纖tiêm 毫hào 疑nghi 處xứ 然nhiên 後hậu 可khả 耳nhĩ 。 嗟ta 乎hồ 。 敢cảm 不bất 努nỗ 力lực 。

淨tịnh 土độ 難nan 信tín 之chi 法Pháp (# 一nhất )#

淺thiển 淨tịnh 土độ 者giả 。 以dĩ 為vi 愚ngu 夫phu 愚ngu 婦phụ 所sở 行hành 道Đạo 。 天thiên 如như 斥xích 之chi 。 謂vị 非phi 鄙bỉ 愚ngu 夫phu 愚ngu 婦phụ 。 是thị 鄙bỉ 馬mã 鳴minh 龍long 樹thụ 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 也dã 。 故cố 予# 作tác 彌di 陀đà 經kinh 疏sớ/sơ 鈔sao 。 乃nãi 發phát 其kỳ 甚thậm 深thâm 旨chỉ 趣thú 。 則tắc 又hựu 以dĩ 為vi 解giải 此thử 經Kinh 不bất 宜nghi 太thái 深thâm 。 是thị 畢tất 竟cánh 愚ngu 夫phu 愚ngu 婦phụ 所sở 行hành 道Đạo 也dã 。 佛Phật 謂vị 此thử 經Kinh 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 不bất 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。

淨tịnh 土độ 難nan 信tín 之chi 法Pháp (# 二nhị )#

或hoặc 謂vị 不bất 宜nghi 太thái 深thâm 者giả 。 此thử 經Kinh 本bổn 淺thiển 。 鑿tạc 之chi 使sử 深thâm 。 故cố 不bất 可khả 。 噫# 。 法pháp 華hoa 以dĩ 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 即tức 實thật 相tướng 。 而nhi 此thử 經Kinh 橫hoạnh/hoành 截tiệt 生sanh 死tử 。 直trực 登đăng 不bất 退thoái 。 寧ninh 不bất 及cập 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 乎hồ 。 或hoặc 又hựu 謂vị 此thử 經Kinh 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 。 疏sớ/sơ 以dĩ 為vi 圓viên 。 則tắc 不bất 可khả 。 噫# 。 觀quán 經kinh 亦diệc 方Phương 等Đẳng 攝nhiếp 也dã 。 智trí 者giả 圓viên 之chi 。 圓viên 覺giác 亦diệc 方Phương 等Đẳng 攝nhiếp 也dã 。 圭# 峰phong 圓viên 之chi 。 彌di 陀đà 經kinh 予# 特đặc 以dĩ 為vi 分phần/phân 圓viên 。 何hà 不bất 可khả 之chi 有hữu 。 佛Phật 言ngôn 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 不bất 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。

淨tịnh 土độ 難nan 信tín 之chi 法Pháp (# 三tam )#

華hoa 嚴nghiêm 第đệ 十thập 。 主chủ 藥dược 神thần 得đắc 念niệm 佛Phật 滅diệt 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 病bệnh 解giải 脫thoát 門môn 。 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 謂vị 趣thú 稱xưng 一nhất 佛Phật 。 三tam 昧muội 易dị 成thành 。 敬kính 一nhất 心tâm 濃nồng 。 餘dư 盡tận 然nhiên 矣hĩ 。 況huống 心tâm 凝ngưng 覺giác 路lộ 。 闇ám 蹈đạo 大đại 方phương 者giả 哉tai 。 前tiền 數số 語ngữ 弘hoằng 讚tán 專chuyên 念niệm 。 後hậu 二nhị 句cú 入nhập 理lý 深thâm 談đàm 。 誰thùy 謂vị 淨tịnh 土độ 淺thiển 也dã 。 行hạnh 願nguyện 品phẩm 廣quảng 陳trần 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 海hải 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 臨lâm 終chung 乃nãi 不bất 求cầu 生sanh 華hoa 藏tạng 而nhi 求cầu 生sanh 極cực 樂lạc 。 誰thùy 謂vị 淨tịnh 土độ 淺thiển 也dã 。 聖thánh 賢hiền 垂thùy 訓huấn 如như 是thị 。 而nhi 人nhân 自tự 淺thiển 之chi 。 佛Phật 言ngôn 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 不bất 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。

念niệm 佛Phật 不bất 礙ngại 參tham 禪thiền

古cổ 謂vị 參tham 禪thiền 不bất 礙ngại 念niệm 佛Phật 。 念niệm 佛Phật 不bất 礙ngại 參tham 禪thiền 。 又hựu 云vân 不bất 許hứa 互hỗ 相tương 兼kiêm 帶đái 。 然nhiên 亦diệc 有hữu 禪thiền 兼kiêm 淨tịnh 土độ 者giả 。 如như 圓viên 照chiếu 本bổn 真chân 歇hiết 了liễu 。 永vĩnh 明minh 壽thọ 。 黃hoàng 龍long 新tân 。 慈từ 受thọ 深thâm 等đẳng 諸chư 師sư 。 皆giai 禪thiền 門môn 大đại 宗tông 匠tượng 。 而nhi 留lưu 心tâm 淨tịnh 土độ 。 不bất 礙ngại 其kỳ 禪thiền 。 故cố 知tri 參tham 禪thiền 人nhân 雖tuy 念niệm 念niệm 究cứu 自tự 本bổn 心tâm 。 而nhi 不bất 妨phương 發phát 願nguyện 。 願nguyện 命mạng 終chung 時thời 。 往vãng 生sanh 極cực 樂lạc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 參tham 禪thiền 雖tuy 得đắc 箇cá 悟ngộ 處xứ 。 儻thảng 未vị 能năng 如như 諸chư 佛Phật 住trụ 常thường 寂tịch 光quang 。 又hựu 未vị 能năng 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 則tắc 盡tận 此thử 報báo 身thân 。 必tất 有hữu 生sanh 處xứ 。 與dữ 其kỳ 生sanh 人nhân 世thế 而nhi 親thân 近cận 明minh 師sư 。 孰thục 若nhược 生sanh 蓮liên 花hoa 而nhi 親thân 近cận 彌di 陀đà 之chi 為vi 勝thắng 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 念niệm 佛Phật 不bất 惟duy 不bất 礙ngại 參tham 禪thiền 。 實thật 有hữu 益ích 於ư 參tham 禪thiền 也dã 。

醫y 戒giới 殺sát 生sanh

陶đào 隱ẩn 君quân 取thủ 生sanh 物vật 為vi 藥dược 。 遂toại 淹yêm 滯trệ 其kỳ 上thượng 昇thăng 。 夫phu 殺sát 生sanh 以dĩ 滋tư 口khẩu 腹phúc 。 誠thành 為vi 不bất 可khả 。 損tổn 物vật 命mạng 而nhi 全toàn 人nhân 命mạng 宜nghi 若nhược 無vô 罪tội 焉yên 。 不bất 知tri 貴quý 人nhân 賤tiện 畜súc 。 常thường 情tình 則tắc 然nhiên 。 而nhi 非phi 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 平bình 等đẳng 之chi 心tâm 也dã 。 殺sát 一nhất 命mạng 。 活hoạt 一nhất 命mạng 。 仁nhân 者giả 不bất 為vi 。 而nhi 況huống 死tử 生sanh 分phần/phân 定định 。 未vị 必tất 其kỳ 能năng 活hoạt 乎hồ 。 則tắc 徒đồ 增tăng 冤oan 報báo 耳nhĩ 。 抱bão 病bệnh 者giả 熟thục 思tư 之chi 。 業nghiệp 醫y 者giả 熟thục 思tư 之chi 。

勘khám 驗nghiệm

參tham 學học 人nhân 有hữu 悟ngộ 。 必tất 經kinh 明minh 眼nhãn 宗tông 師sư 勘khám 驗nghiệm 過quá 始thỉ 得đắc 。 如như 一nhất 僧Tăng 常thường 於ư 神thần 廟miếu 紙chỉ 爐lô 中trung 宿túc 。 有hữu 師sư 潛tiềm 入nhập 紙chỉ 爐lô 。 俟sĩ 其kỳ 來lai 宿túc 攔lan 胸hung 把bả 住trụ 。 便tiện 問vấn 如như 何hà 是thị 祖tổ 師sư 西tây 來lai 意ý 。 僧Tăng 云vân 神thần 前tiền 酒tửu 臺đài 盤bàn 。 又hựu 一nhất 僧Tăng 。 人nhân 言ngôn 其kỳ 得đắc 悟ngộ 。 玄huyền 沙sa 故cố 與dữ 偕giai 行hành 。 至chí 水thủy 邊biên 。 忽hốt 推thôi 之chi 落lạc 水thủy 。 急cấp 問vấn 牛ngưu 頭đầu 未vị 見kiến 四tứ 祖tổ 時thời 如như 何hà 。 僧Tăng 云vân 伸thân 腳cước 在tại 縮súc 腳cước 裏lý (# 云vân 云vân )# 。 此thử 二nhị 僧Tăng 者giả 。 非phi 胸hung 中trung 七thất 穿xuyên 八bát 洞đỗng 千thiên 了liễu 百bách 當đương 。 隨tùy 呼hô 隨tùy 應ứng 如như 空không 谷cốc 發phát 聲thanh 。 隨tùy 來lai 隨tùy 現hiện 。 如như 明minh 鏡kính 對đối 物vật 。 何hà 能năng 於ư 倉thảng 卒thốt 忙mang 遽cự 做tố 手thủ 腳cước 不bất 迭điệt 時thời 。 出xuất 言ngôn 吐thổ 語ngữ 如như 是thị 的đích 當đương 。 如như 是thị 自tự 在tại 。 彼bỉ 閒gian/nhàn 時thời 以dĩ 意ý 識thức 摶đoàn 量lượng 卜bốc 度độ 。 酬thù 機cơ 作tác 頌tụng 。 非phi 不bất 粲sán 然nhiên 可khả 觀quán 。 爭tranh 奈nại 迅tấn 雷lôi 不bất 及cập 掩yểm 耳nhĩ 處xứ 一nhất 場tràng 懡# 㦬# 。 可khả 不bất 慎thận 歟# 。

百bách 法pháp 寺tự 道đạo 者giả

嘉gia 靖tĩnh 間gian 有hữu 道đạo 者giả 某mỗ 。 寓# 吳ngô 山sơn 百bách 法pháp 寺tự 。 不bất 乞khất 化hóa 。 弟đệ 子tử 一nhất 人nhân 賣mại 藥dược 以dĩ 贍thiệm 。 日nhật 三tam 食thực 。 每mỗi 粥chúc 二nhị 盂vu 。 菜thái 數số 莖hành 。 寄ký 煮chử 粥chúc 鍋oa 。 終chung 日nhật 坐tọa 一nhất 室thất 。 嘿mặc 如như 也dã 。 有hữu 作tác 念niệm 佛Phật 會hội 者giả 造tạo 之chi 。 擬nghĩ 發phát 問vấn 。 輒triếp 搖dao 手thủ 云vân 。 第đệ 靜tĩnh 坐tọa 。 毋vô 開khai 言ngôn 。 既ký 不bất 得đắc 言ngôn 。 遂toại 逡thuân 巡tuần 而nhi 退thoái 。 以dĩ 餅bính 餌nhị 蔬# 果quả 進tiến 。 拒cự 不bất 納nạp 。 曰viết 。 幸hạnh 自tự 有hữu 饘# 粥chúc 療liệu 饑cơ 沒một 來lai 繇# 著trước 此thử 等đẳng 向hướng 腹phúc 中trung 轉chuyển 一nhất 過quá 何hà 為vi 哉tai 。 當đương 時thời 雖tuy 未vị 覈# 其kỳ 所sở 修tu 何hà 道đạo 。 而nhi 精tinh 專chuyên 脫thoát 逸dật 不bất 染nhiễm 世thế 緣duyên 。 今kim 時thời 似tự 此thử 者giả 極cực 少thiểu 。 誠thành 予# 所sở 不bất 及cập 。 因nhân 識thức 之chi 。

出xuất 世thế 間gian 大đại 孝hiếu

人nhân 子tử 於ư 父phụ 母mẫu 。 服phục 勞lao 奉phụng 養dưỡng 以dĩ 安an 之chi 。 孝hiếu 也dã 。 立lập 身thân 行hành 道Đạo 以dĩ 顯hiển 之chi 。 大đại 孝hiếu 也dã 。 勸khuyến 以dĩ 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 。 俾tỉ 得đắc 生sanh 淨tịnh 土độ 。 大đại 孝hiếu 之chi 大đại 孝hiếu 也dã 。 予# 生sanh 晚vãn 。 甫phủ 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 而nhi 風phong 木mộc 之chi 悲bi 已dĩ 至chí 。 痛thống 極cực 終chung 天thiên 。 雖tuy 欲dục 追truy 之chi 。 末mạt 繇# 也dã 已dĩ 。 奉phụng 告cáo 諸chư 人nhân 。 父phụ 母mẫu 在tại 堂đường 。 早tảo 勸khuyến 念niệm 佛Phật 。 父phụ 母mẫu 亡vong 日nhật 。 課khóa 佛Phật 三tam 年niên 。 其kỳ 不bất 能năng 者giả 。 或hoặc 一nhất 週# 歲tuế 。 或hoặc 七thất 七thất 日nhật 。 皆giai 可khả 也dã 。 孝hiếu 子tử 欲dục 報báo 劬cù 勞lao 之chi 恩ân 不bất 可khả 不bất 知tri 此thử 。

即tức 心tâm 即tức 佛Phật

馬mã 祖tổ 謂vị 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 大đại 梅mai 領lãnh 旨chỉ 遂toại 安an 然nhiên 住trụ 山sơn 。 後hậu 復phục 聞văn 非phi 心tâm 非phi 佛Phật 之chi 說thuyết 。 乃nãi 云vân 任nhậm 伊y 非phi 心tâm 非phi 佛Phật 。 我ngã 只chỉ 是thị 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 祖tổ 印ấn 之chi 曰viết 。 梅mai 子tử 熟thục 也dã 。 世thế 人nhân 賞thưởng 歎thán 梅mai 之chi 妙diệu 悟ngộ 矣hĩ 。 而nhi 有hữu 二nhị 意ý 。 不bất 可khả 不bất 辯biện 。 直trực 契khế 本bổn 原nguyên 。 一nhất 信tín 永vĩnh 信tín 。 更cánh 不bất 為vi 繁phồn 名danh 異dị 相tướng 之chi 所sở 轉chuyển 移di 者giả 。 是thị 梅mai 子tử 熟thục 也dã 。 如như 其kỳ 主chủ 先tiên 入nhập 之chi 言ngôn 。 死tử 在tại 句cú 下hạ 。 擔đảm 麻ma 而nhi 棄khí 金kim 者giả 。 其kỳ 為vi 熟thục 是thị 熟thục 爛lạn 之chi 熟thục 非phi 。 成thành 熟thục 之chi 熟thục 也dã 。 五ngũ 千thiên 退thoái 席tịch 。 昔tích 人nhân 謂vị 之chi 焦tiêu 芽nha 敗bại 種chủng 者giả 是thị 也dã 。

世thế 智trí 辯biện 聰thông 有hữu 失thất

世thế 人nhân 重trọng/trùng 聰thông 明minh 誇khoa 博bác 洽hiệp 。 競cạnh 辭từ 采thải 。 然nhiên 不bất 足túc 恃thị 者giả 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 失thất 也dã 。 彼bỉ 學học 窮cùng 百bách 家gia 。 文văn 蓋cái 一nhất 世thế 。 有hữu 來lai 生sanh 不bất 識thức 一nhất 字tự 者giả 。 其kỳ 甚thậm 如như 淳thuần 禪thiền 師sư 以dĩ 才tài 藻tảo 著trước 名danh 。 一nhất 跌trật 而nhi 起khởi 。 頓đốn 成thành 癡si 獃# 。 則tắc 不bất 待đãi 來lai 生sanh 。 又hựu 甚thậm 化hóa 為vi 異dị 類loại 。 則tắc 所sở 謂vị 但đãn 念niệm 水thủy 草thảo 。 餘dư 無vô 所sở 知tri 。 其kỳ 可khả 恃thị 安an 在tại 。 惟duy 般Bát 若Nhã 真chân 智trí 蘊uẩn 之chi 八bát 識thức 田điền 中trung 。 亙# 古cổ 今kim 顛điên 撲phác 不bất 破phá 。 縱túng/tung 在tại 迷mê 途đồ 有hữu 觸xúc 還hoàn 悟ngộ 。 世thế 俗tục 中trung 人nhân 不bất 知tri 此thử 意ý 。 無vô 足túc 為vi 怪quái 。 出xuất 家gia 兒nhi 乃nãi 以dĩ 本bổn 分phần/phân 事sự 束thúc 之chi 高cao 閣các 。 而nhi 殫đàn 力lực 於ư 外ngoại 學học 。 可khả 勝thắng 歎thán 哉tai 。

好hảo/hiếu 奇kỳ

聰thông 明minh 人nhân 多đa 好hảo/hiếu 奇kỳ 。 好hảo/hiếu 奇kỳ 者giả 多đa 受thọ 惑hoặc 蓋cái 好hảo/hiếu 奇kỳ 之chi 名danh 既ký 彰chương 。 則tắc 所sở 謂vị 海hải 上thượng 燕yên 齊tề 迂# 怪quái 之chi 士sĩ 。 競cạnh 以dĩ 其kỳ 術thuật 進tiến 駕giá 神thần 託thác 仙tiên 。 可khả 喜hỷ 可khả 愕ngạc 。 遂toại 深thâm 入nhập 而nhi 酷khốc 信tín 之chi 。 至chí 於ư 白bạch 首thủ 無vô 成thành 臨lâm 終chung 不bất 驗nghiệm 始thỉ 悵trướng 然nhiên 。 悔hối 恨hận 亦diệc 晚vãn 矣hĩ 。 雖tuy 然nhiên 。 猶do 愈dũ 於ư 沒một 世thế 而nhi 終chung 不bất 返phản 者giả 也dã 。 今kim 日nhật 之chi 悔hối 恨hận 。 當đương 來lai 之chi 不bất 受thọ 惑hoặc 可khả 知tri 也dã 。

無vô 常thường 信tín

諺ngạn 有hữu 警cảnh 世thế 語ngữ 。 謂vị 一nhất 老lão 人nhân 死tử 見kiến 閻diêm 王vương 。 咎cữu 王vương 不bất 早tảo 與dữ 通thông 信tín 。 王vương 言ngôn 吾ngô 信tín 數số 矣hĩ 。 汝nhữ 目mục 漸tiệm 昏hôn 。 一nhất 信tín 也dã 。 汝nhữ 耳nhĩ 漸tiệm 聾lung 。 二nhị 信tín 也dã 。 汝nhữ 齒xỉ 漸tiệm 損tổn 。 三tam 信tín 也dã 。 汝nhữ 百bách 體thể 日nhật 益ích 衰suy 。 信tín 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 也dã 。 然nhiên 此thử 特đặc 為vi 老lão 人nhân 言ngôn 耳nhĩ 。 今kim 更cánh 續tục 之chi 。 一nhất 少thiếu 年niên 亦diệc 咎cữu 王vương 云vân 。 吾ngô 目mục 明minh 耳nhĩ 聰thông 齒xỉ 利lợi 。 百bách 體thể 強cường 健kiện 。 王vương 胡hồ 不bất 以dĩ 信tín 及cập 我ngã 。 王vương 言ngôn 亦diệc 有hữu 信tín 及cập 君quân 。 君quân 自tự 不bất 察sát 耳nhĩ 。 東đông 鄰lân 有hữu 四tứ 五ngũ 十thập 而nhi 亡vong 者giả 乎hồ 。 西tây 鄰lân 有hữu 三tam 二nhị 十thập 而nhi 亡vong 者giả 乎hồ 。 更cánh 有hữu 不bất 及cập 十thập 歲tuế 與dữ 孩hài 提đề 乳nhũ 哺bộ 而nhi 亡vong 者giả 乎hồ 。 非phi 信tín 乎hồ 。 良lương 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 而nhi 行hành 。 必tất 俟sĩ 錐trùy 入nhập 於ư 膚phu 者giả 駑nô 駘# 也dã 。 何hà 嗟ta 及cập 矣hĩ 。

參tham 禪thiền 非phi 人nhân 世thế 中trung 事sự

先tiên 德đức 有hữu 言ngôn 參tham 禪thiền 不bất 是thị 人nhân 世thế 中trung 說thuyết 得đắc 的đích 事sự 。 或hoặc 疑nghi 裴# 丞thừa 相tương 謂vị 。 六lục 道đạo 之chi 中trung 。 可khả 以dĩ 整chỉnh 心tâm 慮lự 趨xu 菩Bồ 提Đề 者giả 。 唯duy 人nhân 。 道đạo 為vi 能năng 耳nhĩ 。 果quả 如như 前tiền 言ngôn 禪thiền 將tương 無vô 地địa 可khả 參tham 矣hĩ 。 曰viết 。 裴# 論luận 良lương 是thị 。 今kim 此thử 言ngôn 為vi 喫khiết 得đắc 肉nhục 已dĩ 飽bão 。 來lai 尋tầm 僧Tăng 說thuyết 禪thiền 者giả 發phát 也dã 。 又hựu 為vi 僧Tăng 之chi 口khẩu 般Bát 若Nhã 身thân 阿a 蘭lan 而nhi 心tâm 朝triêu 市thị 者giả 發phát 也dã 。 且thả 安an 居cư 五ngũ 欲dục 之chi 場tràng 。 坐tọa 證chứng 一Nhất 乘Thừa 之chi 果quả 。 人nhân 世thế 中trung 有hữu 此thử 大đại 便tiện 宜nghi 事sự 。 誰thùy 不bất 為vi 之chi 。 得đắc 非phi 所sở 謂vị 世thế 間gian 。 那na 有hữu 揚dương 州châu 鶴hạc 乎hồ 。 願nguyện 毋vô 以dĩ 此thử 言ngôn 自tự 諉# 。 參tham 禪thiền 定định 是thị 人nhân 世thế 中trung 說thuyết 得đắc 的đích 事sự 。 特đặc 患hoạn 無vô 志chí 耳nhĩ 。 有hữu 志chí 者giả 事sự 竟cánh 成thành 。

出xuất 家gia (# 一nhất )#

先tiên 德đức 有hữu 言ngôn 出xuất 家gia 者giả 。 大đại 丈trượng 夫phu 之chi 事sự 。 非phi 將tương 相tương/tướng 之chi 所sở 能năng 為vi 也dã 。 夫phu 將tương 以dĩ 武võ 功công 定định 禍họa 亂loạn 。 相tương/tướng 以dĩ 文văn 學học 興hưng 太thái 平bình 。 天thiên 下hạ 大đại 事sự 皆giai 出xuất 將tương 相tương/tướng 之chi 手thủ 。 而nhi 曰viết 出xuất 家gia 非phi 其kỳ 所sở 能năng 。 然nhiên 則tắc 出xuất 家gia 豈khởi 細tế 故cố 哉tai 。 今kim 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 便tiện 謂vị 出xuất 家gia 。 噫# 。 是thị 不bất 過quá 出xuất 兩lưỡng 片phiến 大đại 門môn 之chi 家gia 也dã 。 非phi 出xuất 三tam 界giới 火hỏa 宅trạch 之chi 家gia 也dã 。 出xuất 三tam 界giới 家gia 而nhi 後hậu 名danh 為vi 大đại 丈trượng 夫phu 也dã 。 猶do 未vị 也dã 。 與dữ 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 。 同đồng 出xuất 三tam 界giới 而nhi 後hậu 名danh 為vi 大đại 丈trượng 夫phu 也dã 。 古cổ 尊tôn 宿túc 歌ca 云vân 。 最tối 勝thắng 兒nhi 。 出xuất 家gia 好hảo/hiếu 。 出xuất 家gia 兩lưỡng 字tự 人nhân 知tri 少thiểu 。 最tối 勝thắng 兒nhi 者giả 。 大đại 丈trượng 夫phu 也dã 。 大đại 丈trượng 夫phu 不bất 易dị 得đắc 。 何hà 怪quái 乎hồ 知tri 出xuất 家gia 兩lưỡng 字tự 者giả 少thiểu 也dã 。

出xuất 家gia (# 二nhị )#

人nhân 初sơ 出xuất 家gia 。 雖tuy 志chí 有hữu 大đại 小tiểu 。 莫mạc 不bất 具cụ 一nhất 段đoạn 好hảo/hiếu 心tâm 。 久cửu 之chi 。 又hựu 為vi 因nhân 緣duyên 名danh 利lợi 所sở 染nhiễm 。 遂toại 復phục 營doanh 宮cung 室thất 。 飾sức 衣y 服phục 。 置trí 田điền 產sản 。 畜súc 徒đồ 眾chúng 。 多đa 積tích 金kim 帛bạch 勤cần 作tác 家gia 緣duyên 。 與dữ 俗tục 無vô 異dị 。 經kinh 稱xưng 一nhất 人nhân 出xuất 家gia 。 波Ba 旬Tuần 怖bố 懼cụ 。 今kim 若nhược 此thử 。 波Ba 旬Tuần 可khả 以dĩ 酌chước 酒tửu 相tương/tướng 慶khánh 矣hĩ 。 好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 者giả 快khoái 須tu 著trước 眼nhãn 看khán 破phá 。 曾tằng 見kiến 深thâm 山sơn 中trung 苦khổ 行hạnh 僧Tăng 。 一nhất 出xuất 山sơn 。 來lai 。 被bị 數sổ 十thập 箇cá 信tín 心tâm 男nam 女nữ 歸quy 依y 供cúng 養dường 遂toại 埋mai 沒một 一nhất 生sanh 。 況huống 其kỳ 大đại 者giả 乎hồ 。 古cổ 謂vị 必tất 須tu 重trọng/trùng 離ly 煩phiền 惱não 之chi 家gia 。 再tái 割cát 塵trần 勞lao 之chi 網võng 。 是thị 出xuất 家gia 以dĩ 後hậu 之chi 出xuất 家gia 也dã 。 出xuất 前tiền 之chi 家gia 易dị 。 出xuất 後hậu 之chi 家gia 難nạn/nan 。 予# 為vi 此thử 曉hiểu 夜dạ 惶hoàng 悚tủng 。

得đắc 悟ngộ 人nhân 正chánh 宜nghi 。 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ

或hoặc 問vấn 。 某mỗ 甲giáp 向hướng 修tu 淨tịnh 土độ 。 有hữu 禪thiền 者giả 曰viết 。 但đãn 悟ngộ 自tự 佛Phật 即tức 已dĩ 。 何hà 必tất 外ngoại 求cầu 他tha 佛Phật 而nhi 願nguyện 往vãng 生sanh 。 此thử 意ý 何hà 如như 。 予# 謂vị 此thử 實thật 最tối 上thượng 開khai 示thị 。 但đãn 執chấp 之chi 亦diệc 能năng 有hữu 誤ngộ 。 請thỉnh 以dĩ 喻dụ 明minh 。 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 穎# 悟ngộ 同đồng 於ư 顏nhan 子tử 。 而nhi 百bách 里lý 千thiên 里lý 之chi 外ngoại 。 有hữu 聖thánh 如như 夫phu 子tử 者giả 倡xướng 道đạo 於ư 其kỳ 間gian 。 七thất 十thập 子tử 三tam 千thiên 賢hiền 相tương/tướng 與dữ 周chu 旋toàn 焉yên 。 汝nhữ 聞văn 其kỳ 名danh 往vãng 而nhi 見kiến 之chi 。 未vị 必tất 不bất 更cánh 有hữu 長trường/trưởng 處xứ 。 而nhi 自tự 恃thị 穎# 悟ngộ 。 拒cự 不bất 覲cận 謁yết 可khả 乎hồ 。 雖tuy 然nhiên 。 得đắc 悟ngộ 不bất 願nguyện 往vãng 生sanh 。 敢cảm 保bảo 老lão 兄huynh 未vị 悟ngộ 在tại 。 何hà 者giả 。 天thiên 如như 有hữu 言ngôn 。 汝nhữ 但đãn 未vị 悟ngộ 。 若nhược 悟ngộ 。 則tắc 汝nhữ 淨tịnh 土độ 之chi 生sanh 。 萬vạn 牛ngưu 不bất 能năng 挽vãn 矣hĩ 。 深thâm 矣hĩ 哉tai 言ngôn 乎hồ 。

參tham 禪thiền

僧Tăng 有hữu 恆hằng 言ngôn 。 曰viết 小tiểu 疑nghi 小tiểu 悟ngộ 。 大đại 疑nghi 大đại 悟ngộ 。 不bất 疑nghi 不bất 悟ngộ 。 疑nghi 之chi 為vi 言ngôn 參tham 也dã 。 然nhiên 參tham 禪thiền 二nhị 字tự 起khởi 於ư 何hà 時thời 。 或hoặc 曰viết 。 經kinh 未vị 之chi 有hữu 也dã 。 予# 曰viết 有hữu 之chi 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 當đương 在tại 此thử 中trung 。 精tinh 研nghiên 妙diệu 明minh 。 又hựu 曰viết 內nội 外ngoại 研nghiên 究cứu 。 又hựu 曰viết 研nghiên 究cứu 深thâm 遠viễn 。 又hựu 曰viết 研nghiên 究cứu 精tinh 極cực 。 非phi 參tham 乎hồ 。 自tự 後hậu 尊tôn 宿túc 教giáo 人nhân 看khán 公công 案án 起khởi 疑nghi 情tình 。 皆giai 從tùng 此thử 生sanh 也dã 。 而nhi 言ngôn 之chi 最tối 為vi 詳tường 明minh 者giả 。 莫mạc 如như 鵝nga 湖hồ 大đại 義nghĩa 禪thiền 師sư 。 其kỳ 言ngôn 曰viết 。 若nhược 人nhân 靜tĩnh 坐tọa 不bất 用dụng 功công 。 何hà 年niên 及cập 第đệ 悟ngộ 心tâm 空không 。 曰viết 。 直trực 須tu 提đề 起khởi 吹xuy 毛mao 利lợi 。 要yếu 剖phẫu 西tây 來lai 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 曰viết 。 若nhược 還hoàn 默mặc 默mặc 恣tứ 如như 愚ngu 。 知tri 君quân 未vị 解giải 做tố 工công 夫phu 。 曰viết 剔dịch 起khởi 眼nhãn 睛tình 豎thụ 起khởi 眉mi 。 反phản 覆phúc 看khán 渠cừ 渠cừ 是thị 誰thùy 。 如như 是thị 言ngôn 之chi 。 不bất 一nhất 而nhi 足túc 。 參tham 禪thiền 人nhân 當đương 書thư 諸chư 紳# 。 雖tuy 然nhiên 。 若nhược 向hướng 語ngữ 句cú 中trung 推thôi 測trắc 穿xuyên 鑿tạc 。 情tình 識thức 上thượng 卜bốc 度độ 摶đoàn 量lượng 。 則tắc 又hựu 錯thác 會hội 所sở 謂vị 用dụng 功công 。 所sở 謂vị 剖phẫu 。 所sở 謂vị 反phản 覆phúc 看khán 之chi 意ý 矣hĩ 。 則tắc 與dữ 靜tĩnh 坐tọa 默mặc 默mặc 者giả 。 事sự 不bất 同đồng 而nhi 其kỳ 病bệnh 同đồng 矣hĩ 。 不bất 可khả 不bất 辯biện 。

印ấn 宗tông 法Pháp 師sư

六lục 祖tổ 既ký 受thọ 黃hoàng 梅mai 心tâm 印ấn 。 隱ẩn 於ư 屠đồ 獵liệp 傭dong 賤tiện 一nhất 十thập 六lục 年niên 。 後hậu 至chí 印ấn 宗tông 法Pháp 師sư 講giảng 席tịch 。 出xuất 風phong 旛phan 語ngữ 。 印ấn 宗tông 聞văn 而nhi 延diên 入nhập 。 即tức 為vi 剃thế 染nhiễm 。 禮lễ 請thỉnh 陞thăng 座tòa 說thuyết 法Pháp 。 人nhân 知tri 六lục 祖tổ 之chi 為vi 龍long 天thiên 推thôi 出xuất 矣hĩ 。 未vị 知tri 印ấn 宗tông 之chi 不bất 可khả 及cập 也dã 。 其kỳ 自tự 言ngôn 某mỗ 甲giáp 講giảng 經Kinh 。 猶do 如như 瓦ngõa 礫lịch 。 仁Nhân 者Giả 論luận 義nghĩa 。 猶do 如như 真chân 金kim 。 夫phu 印ấn 宗tông 久cửu 談đàm 經kinh 論luận 。 已dĩ 居cư 然nhiên 先tiên 輩bối 大đại 法Pháp 師sư 矣hĩ 。 而nhi 使sử 我ngã 慢mạn 之chi 情tình 未vị 忘vong 。 勝thắng 負phụ 之chi 心tâm 尚thượng 在tại 。 安an 能năng 尊tôn 賢hiền 重trọng/trùng 道đạo 。 舍xá 己kỷ 從tùng 人nhân 。 一nhất 至chí 於ư 是thị 乎hồ 。 六lục 祖tổ 固cố 古cổ 佛Phật 之chi 流lưu 亞# 。 而nhi 印ấn 宗tông 亦diệc 六lục 祖tổ 之chi 儔trù 類loại 也dã 。 聖thánh 賢hiền 聚tụ 會hội 豈khởi 偶ngẫu 然nhiên 而nhi 已dĩ 哉tai 。

親thân 師sư

古cổ 人nhân 心tâm 地địa 未vị 通thông 。 不bất 遠viễn 千thiên 里lý 求cầu 師sư 問vấn 道đạo 。 既ký 得đắc 真chân 師sư 。 於ư 是thị 拗# 折chiết 拄trụ 杖trượng 。 高cao 掛quải 缽bát 囊nang 。 久cửu 久cửu 親thân 近cận 。 太thái 上thượng 。 則tắc 阿A 難Nan 一nhất 生sanh 侍thị 佛Phật 。 嗣tự 後hậu 歷lịch 代đại 諸chư 賢hiền 。 其kỳ 久cửu 參tham 知tri 識thức 者giả 。 未vị 易dị 悉tất 舉cử 。 只chỉ 如như 慈từ 明minh 老lão 人nhân 下hạ 二nhị 尊tôn 宿túc 。 一nhất 則tắc 楊dương 岐kỳ 。 輔phụ 佐tá 終chung 世thế 。 一nhất 則tắc 清thanh 素tố 。 執chấp 侍thị 一nhất 十thập 三tam 年niên 。 是thị 以dĩ 晨thần 咨tư 暮mộ 炙chích 。 浹# 耳nhĩ 洽hiệp 心tâm 。 終chung 得đắc 其kỳ 道đạo 以dĩ 成thành 大đại 器khí 。 而nhi 予# 出xuất 家gia 時thời 晚vãn 。 又hựu 色sắc 力lực 羸luy 弱nhược 。 氣khí 不bất 助trợ 志chí 。 先tiên 師sư 為vi 度độ 出xuất 家gia 。 便tiện 相tương/tướng 別biệt 去khứ 。 方phương 外ngoại 行hành 腳cước 。 所sở 到đáo 之chi 處xứ 。 或hoặc 阻trở 機cơ 會hội 。 或hoặc 罹li 病bệnh 緣duyên 。 皆giai 乍sạ 住trụ 而nhi 已dĩ 。 遂toại 至chí 今kim 日nhật 。 白bạch 首thủ 無vô 知tri 。 抱bão 愚ngu 守thủ 拙chuyết 。 嗟ta 乎hồ 。 予# 不bất 能năng 於ư 杏hạnh 壇đàn 泗# 水thủy 濟tế 濟tế 多đa 士sĩ 中trung 作tác 將tương 命mạng 童đồng 子tử 。 而nhi 乃nãi 於ư 三tam 家gia 村thôn 裏lý 充sung 教giáo 讀đọc 師sư 。 可khả 勝thắng 歎thán 哉tai 。

華Hoa 嚴Nghiêm 大Đại 藏Tạng 一Nhất 經Kinh

或hoặc 問vấn 。 經kinh 無vô 與dữ 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 者giả 何hà 謂vị 也dã 。 曰viết 。 昔tích 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 譯dịch 般Bát 若Nhã 六lục 百bách 卷quyển 成thành 。 以dĩ 進tiến 御ngự 。 帝đế 云vân 。 般Bát 若Nhã 如như 是thị 浩hạo 瀚# 。 何hà 不bất 居cư 華hoa 嚴nghiêm 之chi 先tiên 。 法Pháp 師sư 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 具cụ 無vô 量lượng 門môn 。 般Bát 若Nhã 雖tuy 多đa 。 乃nãi 華hoa 嚴nghiêm 無vô 量lượng 門môn 中trung 之chi 一nhất 門môn 也dã 。 有hữu 僧Tăng 作tác 數số 格cách 供cung 經kinh 。 華hoa 嚴nghiêm 供cung 於ư 最tối 上thượng 。 一nhất 日nhật 取thủ 誦tụng 訖ngật 。 納nạp 之chi 中trung 格cách 。 明minh 晨thần 經kinh 忽hốt 在tại 上thượng 。 僧Tăng 大đại 驚kinh 異dị 。 蓋cái 經kinh 之chi 威uy 神thần 所sở 致trí 。 亦diệc 持trì 經Kinh 者giả 之chi 精tinh 誠thành 所sở 感cảm 也dã 。 且thả 三tam 藏tạng 聖thánh 教giáo 。 獨độc 華hoa 嚴nghiêm 如như 天thiên 王vương 。 專chuyên 制chế 宇vũ 內nội 。 諸chư 侯hầu 公công 卿khanh 大đại 夫phu 百bách 執chấp 事sự 。 以dĩ 至chí 兆triệu 民dân 。 皆giai 其kỳ 所sở 統thống 馭ngự 也dã 。 夫phu 孰thục 與dữ 之chi 等đẳng 也dã 。

袁viên 母mẫu

袁viên 居cư 士sĩ 母mẫu 張trương 氏thị 。 自tự 幼ấu 歸quy 依y 普phổ 門môn 大Đại 士Sĩ 甚thậm 嚴nghiêm 。 其kỳ 嫁giá 也dã 。 奉phụng 大Đại 士Sĩ 像tượng 以dĩ 俱câu 。 孕dựng 居cư 士sĩ 腹phúc 中trung 十thập 月nguyệt 。 無vô 一nhất 日nhật 怠đãi 緩hoãn 禮lễ 敬kính 。 故cố 居cư 士sĩ 在tại 孩hài 提đề 。 即tức 知tri 歸quy 向hướng 三Tam 寶Bảo 。 蓋cái 所sở 謂vị 胎thai 教giáo 也dã 。 夫phu 內nội 人nhân 之chi 能năng 傾khuynh 心tâm 事sự 佛Phật 者giả 。 世thế 亦diệc 恆hằng 有hữu 。 至chí 於ư 將tương 作tác 新tân 婦phụ 。 不bất 汲cấp 汲cấp 以dĩ 服phục 飾sức 為vi 光quang 華hoa 。 而nhi 供cung 大Đại 士Sĩ 於ư 奩# 具cụ 。 可khả 謂vị 迥huýnh 出xuất 凡phàm 情tình 。 耳nhĩ 目mục 所sở 未vị 聞văn 見kiến 。 昔tích 蘇tô 子tử 瞻chiêm 繪hội 像tượng 南nam 行hành 。 葛cát 大đại 夫phu 設thiết 像tượng 公công 署thự 。 不bất 避tị 嫌hiềm 刺thứ 。 識thức 者giả 高cao 之chi 。 今kim 袁viên 母mẫu 者giả 豈khởi 不bất 卓trác 然nhiên 。 大đại 丈trượng 夫phu 哉tai 。

儒nho 佛Phật 配phối 合hợp

儒nho 佛Phật 二nhị 教giáo 聖thánh 人nhân 。 其kỳ 設thiết 化hóa 各các 有hữu 所sở 主chủ 。 固cố 不bất 必tất 歧kỳ 而nhi 二nhị 之chi 。 亦diệc 不bất 必tất 強cường/cưỡng 而nhi 合hợp 之chi 。 何hà 也dã 。 儒nho 主chủ 治trị 世thế 。 佛Phật 主chủ 出xuất 世thế 。 治trị 世thế 。 則tắc 自tự 應ưng 如như 大đại 學học 格cách 致trí 誠thành 正chánh 修tu 齊tề 治trị 平bình 足túc 矣hĩ 。 而nhi 過quá 於ư 高cao 深thâm 則tắc 綱cương 常thường 倫luân 理lý 。 不bất 成thành 安an 立lập 。 出xuất 世thế 。 則tắc 自tự 應ưng 窮cùng 高cao 極cực 深thâm 。 方phương 成thành 解giải 脫thoát 。 而nhi 於ư 家gia 國quốc 天thiên 下hạ 不bất 無vô 稍sảo 疏sớ/sơ 。 蓋cái 理lý 勢thế 自tự 然nhiên 。 無vô 足túc 怪quái 者giả 。 若nhược 定định 謂vị 儒nho 即tức 是thị 佛Phật 。 則tắc 六lục 經kinh 論luận 孟# 諸chư 典điển 璨xán 然nhiên 備bị 具cụ 。 何hà 俟sĩ 釋Thích 迦Ca 降giáng/hàng 誕đản 。 達đạt 磨ma 西tây 來lai 。 定định 謂vị 佛Phật 即tức 是thị 儒nho 。 則tắc 何hà 不bất 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 法pháp 華hoa 理lý 天thiên 下hạ 。 而nhi 必tất 假giả 羲# 農nông 堯# 舜thuấn 創sáng/sang 制chế 於ư 其kỳ 上thượng 。 孔khổng 孟# 諸chư 賢hiền 明minh 道đạo 於ư 其kỳ 下hạ 。 故cố 二nhị 之chi 合hợp 之chi 。 其kỳ 病bệnh 均quân 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 圓viên 機cơ 之chi 士sĩ 。 二nhị 之chi 亦diệc 得đắc 。 合hợp 之chi 亦diệc 得đắc 。 兩lưỡng 無vô 病bệnh 焉yên 。 又hựu 不bất 可khả 不bất 知tri 也dã 。

立lập 禪thiền

立lập 禪thiền 出xuất 自tự 。 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 蓋cái 精tinh 進tấn 之chi 極cực 。 恐khủng 坐tọa 則tắc 易dị 昏hôn 。 非phi 以dĩ 立lập 為vi 道đạo 也dã 。 而nhi 不bất 達đạt 此thử 意ý 者giả 。 遂toại 有hữu 用dụng 鐵thiết 。 帶đái 束thúc 腰yêu 以dĩ 助trợ 僵cương 直trực 。 亦diệc 可khả 笑tiếu 矣hĩ 。 近cận 更cánh 有hữu 砌# 磚# 作tác 垣viên 。 緊khẩn 圍vi 其kỳ 身thân 。 植thực 立lập 。 於ư 中trung 。 如như 劍kiếm 在tại 匣hạp 。 而nhi 復phục 假giả 此thử 以dĩ 為vi 募mộ 化hóa 之chi 資tư 。 愚ngu 人nhân 無vô 識thức 。 敬kính 而nhi 事sự 之chi 。 於ư 是thị 漸tiệm 有hữu 效hiệu 其kỳ 所sở 為vi 者giả 。 奉phụng 勸khuyến 高cao 明minh 。 遇ngộ 如như 是thị 人nhân 。 即tức 應ưng 開khai 導đạo 勸khuyến 之chi 出xuất 垣viên 。 毋vô 令linh 末Mạt 法Pháp 現hiện 此thử 魔ma 異dị 。 以dĩ 增tăng 僧Tăng 門môn 之chi 醜xú 。

論luận 疏sớ/sơ

如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận 。 後hậu 賢hiền 製chế 疏sớ/sơ 。 皆giai 所sở 以dĩ 通thông 經kinh 義nghĩa 。 而nhi 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 使sử 得đắc 悟ngộ 入nhập 。 厥quyết 功công 大đại 矣hĩ 。 或hoặc 乃nãi 謂vị 佛Phật 所sở 說thuyết 經Kinh 。 本bổn 自tự 明minh 顯hiển 。 不bất 煩phiền 註chú 釋thích 。 以dĩ 諸chư 註chú 釋thích 反phản 成thành 晦hối 滯trệ 。 於ư 是thị 一nhất 概khái 撥bát 置trí 。 無vô 論luận 優ưu 劣liệt 。 無vô 論luận 凡phàm 聖thánh 。 盡tận 以dĩ 為vi 不bất 足túc 觀quán 。 此thử 其kỳ 說thuyết 似tự 是thị 而nhi 非phi 。 何hà 者giả 。 不bất 信tín 傳truyền 而nhi 信tín 經kinh 。 是thị 亦diệc 知tri 本bổn 。 但đãn 草thảo 忽hốt 鹵lỗ 莽mãng 。 以dĩ 深thâm 經Kinh 作tác 淺thiển 解giải 。 則tắc 其kỳ 失thất 非phi 細tế 。 是thị 蓋cái 有hữu 心tâm 病bệnh 二nhị 焉yên 。 一nhất 者giả 懶lãn 病bệnh 。 二nhị 者giả 狂cuồng 病bệnh 。 懶lãn 則tắc 憚đạn 於ư 博bác 究cứu 。 疲bì 於ư 精tinh 思tư 。 惟duy 圖đồ 省tỉnh 便tiện 。 不bất 勞lao 心tâm 力lực 故cố 。 狂cuồng 則tắc 上thượng 輕khinh 古cổ 德đức 。 下hạ 藐miệu 今kim 人nhân 。 惟duy 恣tứ 胸hung 臆ức 。 自tự 用dụng 自tự 專chuyên 故cố 。 新tân 學học 無vô 智trí 。 靡mĩ 然nhiên 樂nhạo/nhạc/lạc 從tùng 。 予# 實thật 憫mẫn 之chi 。 為vi 此thử 苦khổ 口khẩu 。

淨tịnh 土độ 不bất 可khả 言ngôn 無vô

有hữu 謂vị 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 無vô 復phục 十thập 萬vạn 億ức 剎sát 。 外ngoại 更cánh 有hữu 極cực 樂lạc 淨tịnh 土độ 。 此thử 唯duy 心tâm 之chi 說thuyết 。 原nguyên 出xuất 經kinh 語ngữ 真chân 實thật 非phi 謬mậu 。 但đãn 引dẫn 而nhi 據cứ 之chi 者giả 錯thác 會hội 其kỳ 旨chỉ 。 夫phu 即tức 心tâm 即tức 境cảnh 。 終chung 無vô 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 即tức 境cảnh 即tức 心tâm 。 亦diệc 無vô 境cảnh 外ngoại 之chi 心tâm 。 既ký 境cảnh 全toàn 是thị 心tâm 。 何hà 須tu 定định 執chấp 心tâm 而nhi 斥xích 境cảnh 。 撥bát 境cảnh 言ngôn 心tâm 。 未vị 為vi 達đạt 心tâm 者giả 矣hĩ 。 或hoặc 又hựu 曰viết 。 臨lâm 終chung 所sở 見kiến 淨tịnh 土độ 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 。 故cố 無vô 淨tịnh 土độ 。 不bất 思tư 古cổ 今kim 念niệm 佛Phật 往vãng 生sanh 者giả 。 其kỳ 臨lâm 終chung 聖thánh 眾chúng 來lai 迎nghênh 。 與dữ 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 異dị 香hương 幢tràng 旛phan 樓lâu 閣các 等đẳng 。 惟duy 彼bỉ 一nhất 人nhân 獨độc 見kiến 。 可khả 云vân 自tự 心tâm 。 而nhi 一nhất 時thời 大đại 眾chúng 悉tất 皆giai 見kiến 之chi 。 有hữu 聞văn 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 隱ẩn 隱ẩn 向hướng 西tây 而nhi 去khứ 者giả 。 有hữu 異dị 香hương 在tại 室thất 多đa 日nhật 不bất 散tán 者giả 。 夫phu 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 向hướng 他tha 方phương 。 而nhi 西tây 向hướng 以dĩ 去khứ 。 彼bỉ 人nhân 已dĩ 故cố 。 此thử 香hương 猶do 在tại 。 是thị 得đắc 謂vị 無vô 淨tịnh 土độ 乎hồ 。 圓viên 照chiếu 本bổn 禪thiền 師sư 。 人nhân 見kiến 其kỳ 標tiêu 名danh 蓮liên 品phẩm 。 豈khởi 得đắc 他tha 人nhân 之chi 心tâm 作tác 圓viên 照chiếu 之chi 心tâm 乎hồ 。 又hựu 試thí 問vấn 汝nhữ 。 臨lâm 終chung 地địa 獄ngục 相tương/tướng 現hiện 者giả 非phi 心tâm 乎hồ 。 曰viết 。 心tâm 也dã 。 其kỳ 人nhân 墮đọa 地địa 獄ngục 乎hồ 。 曰viết 。 墮đọa 也dã 。 夫phu 既ký 墮đọa 地địa 獄ngục 則tắc 地địa 獄ngục 之chi 有hữu 明minh 矣hĩ 。 淨tịnh 土độ 獨độc 無vô 乎hồ 。 心tâm 現hiện 地địa 獄ngục 者giả 。 墮đọa 實thật 有hữu 之chi 地địa 獄ngục 。 心tâm 現hiện 淨tịnh 土độ 者giả 。 不bất 生sanh 實thật 有hữu 之chi 淨tịnh 土độ 乎hồ 。 寧ninh 說thuyết 有hữu 如như 須Tu 彌Di 。 莫mạc 說thuyết 無vô 如như 芥giới 子tử 。 戒giới 之chi 戒giới 之chi 。

隨tùy 處xứ 淨tịnh 土độ

有hữu 謂vị 吾ngô 非phi 不bất 信tín 淨tịnh 土độ 。 亦diệc 非phi 薄bạc 淨tịnh 土độ 而nhi 不bất 往vãng 。 但đãn 吾ngô 所sở 往vãng 與dữ 人nhân 異dị 。 東đông 方phương 有hữu 佛Phật 吾ngô 東đông 往vãng 。 西tây 方phương 有hữu 佛Phật 吾ngô 西tây 往vãng 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 。 但đãn 有hữu 佛Phật 處xứ 。 吾ngô 則tắc 隨tùy 往vãng 。 非phi 如như 天thiên 台thai 永vĩnh 明minh 諸chư 求cầu 淨tịnh 土độ 者giả 。 必tất 專chuyên 往vãng 西tây 方phương 之chi 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 也dã 。 此thử 說thuyết 語ngữ 甚thậm 高cao 。 旨chỉ 甚thậm 深thâm 。 義nghĩa 甚thậm 玄huyền 。 然nhiên 不bất 可khả 以dĩ 訓huấn 。 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 弱nhược 羽vũ 。 止chỉ 可khả 纏triền 枝chi 則tắc 知tri 翮cách 翼dực 既ký 成thành 。 身thân 強cường/cưỡng 氣khí 茂mậu 。 方phương 可khả 翱cao 翔tường 霄tiêu 漢hán 。 橫hoạnh/hoành 飛phi 八bát 方phương 耳nhĩ 。 非phi 初sơ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 者giả 所sở 能năng 也dã 。 世Thế 尊Tôn 示thị 韋vi 提đề 希hy 十thập 六lục 觀quán 法pháp 必tất 先tiên 之chi 落lạc 日nhật 懸huyền 鼓cổ 以dĩ 定định 志chí 西tây 方phương 。 而nhi 古cổ 德đức 有hữu 坐tọa 臥ngọa 不bất 忘vong 西tây 向hướng 者giả 。 豈khởi 不bất 知tri 隨tùy 方phương 皆giai 有hữu 佛Phật 國quốc 耶da 。 大đại 解giải 脫thoát 人nhân 。 任nhậm 意ý 所sở 之chi 。 如như 其kỳ 不bất 然nhiên 。 恪khác 遵tuân 佛Phật 敕sắc 。

陰âm 陽dương

有hữu 謂vị 萬vạn 法pháp 始thỉ 於ư 陰âm 陽dương 。 不bất 宜nghi 陰âm 陽dương 前tiền 更cánh 立lập 太thái 極cực 。 故cố 曰viết 有hữu 天thiên 地địa 然nhiên 後hậu 有hữu 萬vạn 物vật 。 天thiên 陽dương 而nhi 地địa 陰ấm 也dã 。 夫phu 婦phụ 為vi 生sanh 人nhân 之chi 本bổn 。 夫phu 陽dương 而nhi 婦phụ 陰ấm 也dã 。 夫phu 有hữu 天thiên 地địa 然nhiên 後hậu 有hữu 萬vạn 物vật 。 孔khổng 子tử 語ngữ 也dã 易dị 有hữu 太thái 極cực 。 是thị 生sanh 兩lưỡng 儀nghi 。 亦diệc 孔khổng 子tử 語ngữ 也dã 。 取thủ 其kỳ 一nhất 。 棄khí 其kỳ 一nhất 。 何hà 為vi 哉tai 。 濂# 溪khê 曰viết 。 無vô 極cực 而nhi 太thái 極cực 。 尚thượng 置trí 無vô 極cực 於ư 太thái 極cực 之chi 上thượng 。 況huống 陰âm 陽dương 乎hồ 。 圭# 峰phong 原nguyên 人nhân 。 即tức 無vô 極cực 猶do 未vị 足túc 窮cùng 其kỳ 原nguyên 。 而nhi 起khởi 信tín 真Chân 如Như 生sanh 滅diệt 以dĩ 前tiền 名danh 為vi 一nhất 心tâm 。 前tiền 說thuyết 可khả 謂vị 甚thậm 淺thiển 。

出xuất 胎thai 隔cách 陰ấm 之chi 迷mê

古cổ 云vân 。 聲Thanh 聞Văn 尚thượng 昧muội 出xuất 胎thai 。 菩Bồ 薩Tát 猶do 昏hôn 隔cách 陰ấm 。 予# 初sơ 疑nghi 聲Thanh 聞Văn 已dĩ 具cụ 六Lục 通Thông 。 菩Bồ 薩Tát 雙song 修tu 定định 慧tuệ 。 何hà 繇# 昏hôn 昧muội 均quân 未vị 能năng 免miễn 。 及cập 考khảo 之chi 自tự 己kỷ 稽khể 之chi 他tha 人nhân 。 昨tạc 宵tiêu 之chi 事sự 。 平bình 旦đán 忽hốt 爾nhĩ 茫mang 然nhiên 。 況huống 隔cách 陰ấm 乎hồ 。 乍sạ 遷thiên 一nhất 房phòng 。 夜dạ 起khởi 不bất 知tri 南nam 北bắc 。 況huống 出xuất 胎thai 乎hồ 。 彼bỉ 諸chư 賢hiền 聖thánh 之chi 昏hôn 昧muội 。 蓋cái 暫tạm 昏hôn 而nhi 即tức 明minh 。 俄nga 昧muội 而nhi 旋toàn 覺giác 者giả 也dã 。 而nhi 我ngã 等đẳng 凡phàm 夫phu 。 則tắc 終chung 於ư 昏hôn 昧muội 而nhi 不bất 自tự 知tri 也dã 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 利lợi 害hại 有hữu 如như 此thử 者giả 。 為vi 今kim 之chi 計kế 。 直trực 須tu 堅kiên 凝ngưng 正chánh 心tâm 。 毋vô 使sử 剎sát 那na 失thất 照chiếu 。 而nhi 復phục 懇khẩn 苦khổ 虔kiền 誠thành 。 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。 生sanh 淨tịnh 土độ 。 則tắc 昏hôn 昧muội 不bất 足túc 慮lự 矣hĩ 。 既ký 放phóng 其kỳ 心tâm 。 復phục 撥bát 淨tịnh 土độ 。 危nguy 乎hồ 哉tai 。

劉lưu 道đạo 原nguyên 不bất 信tín 佛Phật 法Pháp

司ty 馬mã 溫ôn 公công 謂vị 劉lưu 道đạo 原nguyên 最tối 不bất 信tín 浮phù 屠đồ 法pháp 。 其kỳ 言ngôn 曰viết 。 人nhân 生sanh 如như 在tại 逆nghịch 旅lữ 。 旅lữ 中trung 所sở 用dụng 之chi 物vật 。 去khứ 則tắc 盡tận 棄khí 之chi 矣hĩ 。 焉yên 有hữu 齎tê 之chi 隨tùy 去khứ 者giả 乎hồ 。 可khả 謂vị 見kiến 之chi 明minh 而nhi 決quyết 之chi 勇dũng 矣hĩ 。 蓋cái 人nhân 死tử 則tắc 神thần 滅diệt 之chi 論luận 也dã 。 夫phu 旅lữ 中trung 主chủ 人nhân 之chi 物vật 誠thành 棄khí 矣hĩ 。 自tự 己kỷ 囊nang 橐# 。 亦diệc 併tinh 棄khí 而nhi 不bất 隨tùy 乎hồ 。 所sở 謂vị 唯duy 有hữu 業nghiệp 隨tùy 身thân 是thị 也dã 。 溫ôn 公công 之chi 有hữu 取thủ 於ư 道đạo 原nguyên 者giả 何hà 也dã 。 劉lưu 元nguyên 城thành 謂vị 老lão 先tiên 生sanh 於ư 此thử 事sự 極cực 通thông 曉hiểu 。 元nguyên 城thành 之chi 有hữu 取thủ 於ư 溫ôn 公công 者giả 又hựu 何hà 也dã 。

傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn

天thiên 台thai 下hạ 尊tôn 宿túc 。 謂vị 傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn 。 惟duy 屬thuộc 天thiên 台thai 。 而nhi 達đạt 磨ma 一nhất 宗tông 置trí 之chi 弗phất 取thủ 。 圭# 峰phong 謂vị 荷hà 澤trạch 嗣tự 曹tào 溪khê 。 傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn 。 惟duy 屬thuộc 荷hà 澤trạch 。 而nhi 南nam 嶽nhạc 青thanh 原nguyên 二nhị 宗tông 置trí 之chi 弗phất 取thủ 。 於ư 是thị 明minh 教giáo 嵩tung 禪thiền 師sư 作tác 傳truyền 法pháp 正chánh 宗tông 。 自tự 迦Ca 葉Diếp 至chí 曹tào 溪khê 。 西tây 天thiên 四tứ 七thất 。 東đông 土thổ/độ 二nhị 三tam 。 以dĩ 逮đãi 於ư 南nam 嶽nhạc 青thanh 原nguyên 。 而nhi 天thiên 台thai 圭# 峰phong 兩lưỡng 家gia 之chi 說thuyết 雙song 泯mẫn 。 今kim 猶do 有hữu 為vi 天thiên 台thai 者giả 。 而nhi 絕tuyệt 無vô 為vi 圭# 峰phong 者giả 。 則tắc 天thiên 台thai 下hạ 尚thượng 繩thằng 繩thằng 。 而nhi 圭# 峰phong 下hạ 寥liêu 寥liêu 也dã 。 為vi 天thiên 台thai 者giả 曰viết 。 師sư 子tử 遇ngộ 害hại 而nhi 傳truyền 遂toại 絕tuyệt 。 然nhiên 至chí 人nhân 遇ngộ 害hại 。 如như 遊du 園viên 觀quán 。 寧ninh 有hữu 法pháp 隨tùy 身thân 滅diệt 之chi 理lý 乎hồ 。 傳truyền 法pháp 正chánh 宗tông 。 誠thành 哉tai 宗tông 正chánh 而nhi 萬vạn 世thế 為vi 楷# 矣hĩ 。

傳truyền 燈đăng

自tự 拈niêm 花hoa 悟ngộ 旨chỉ 。 以dĩ 至chí 舂thung 米mễ 傳truyền 衣y 。 西tây 域vực 此thử 方phương 。 燈đăng 燈đăng 續tục 照chiếu 。 而nhi 黃hoàng 梅mai 之chi 記ký 曹tào 溪khê 曰viết 。 向hướng 後hậu 佛Phật 法Pháp 繇# 汝nhữ 大đại 行hành 。 乃nãi 南nam 嶽nhạc 青thanh 原nguyên 燦# 為vi 五ngũ 宗tông 。 大đại 盛thịnh 於ư 唐đường 。 繼kế 美mỹ 於ư 宋tống 。 逮đãi 元nguyên 尚thượng 多đa 其kỳ 人nhân 。 而nhi 今kim 則tắc 殘tàn 輝huy 欲dục 燼tẫn 矣hĩ 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 無vô 其kỳ 種chủng 故cố 也dã 。 祖tổ 師sư 云vân 。 汝nhữ 學học 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 如như 下hạ 種chủng 子tử 。 我ngã 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 譬thí 彼bỉ 天thiên 澤trạch 。 然nhiên 則tắc 既ký 無vô 其kỳ 種chủng 。 天thiên 澤trạch 何hà 施thí 今kim 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 者giả 雖tuy 遍biến 滿mãn 域vực 中trung 。 然nhiên 皆giai 外ngoại 騖# 有hữu 為vi 緣duyên 事sự 。 其kỳ 近cận 裏lý 者giả 。 又hựu 不bất 過quá 守thủ 律luật 飭sức 躬cung 。 誦tụng 經Kinh 禮lễ 懺sám 而nhi 已dĩ 。 其kỳ 誰thùy 發phát 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 單đơn 提đề 此thử 事sự 。 孜tư 孜tư 密mật 密mật 。 扣khấu 己kỷ 而nhi 參tham 。 不bất 捨xả 寸thốn 陰ấm 。 而nhi 必tất 求cầu 正chánh 悟ngộ 者giả 哉tai 。 乃nãi 欲dục 望vọng 空không 田điền 之chi 穫hoạch 粟túc 。 責trách 露lộ 柱trụ 以dĩ 生sanh 花hoa 。 無vô 是thị 理lý 也dã 。

金kim 丹đan

或hoặc 問vấn 玄huyền 宗tông 有hữu 云vân 。 金kim 丹đan 之chi 法pháp 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 坐tọa 禪thiền 頗phả 同đồng 。 此thử 語ngữ 然nhiên 歟# 。 予# 曰viết 。 此thử 紫tử 陽dương 語ngữ 也dã 。 不bất 曰viết 異dị 而nhi 曰viết 同đồng 。 不bất 直trực 曰viết 同đồng 而nhi 曰viết 頗phả 同đồng 。 言ngôn 之chi 不bất 苟cẩu 發phát 者giả 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 禪thiền 者giả 不bất 可khả 因nhân 是thị 而nhi 生sanh 異dị 見kiến 也dã 學học 大Đại 乘Thừa 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 為vi 禁cấm 。 故cố 梵Phạm 網võng 呵ha 二Nhị 乘Thừa 曰viết 邪tà 。 曰viết 惡ác 。 況huống 同đồng 而nhi 未vị 同đồng 者giả 乎hồ 。 或hoặc 問vấn 丹đan 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。 乃nãi 為vi 之chi 喻dụ 曰viết 。 鍊luyện 鉛duyên 汞# 而nhi 成thành 丹đan 。 譬thí 之chi 修tu 定định 慧tuệ 。 而nhi 成thành 道Đạo 也dã 。 神thần 凝ngưng 氣khí 結kết 。 乃nãi 成thành 大đại 丹đan 。 止chỉ 極cực 觀quán 圓viên 。 不bất 真chân 何hà 待đãi 。 其kỳ 究cứu 雖tuy 殊thù 。 而nhi 喻dụ 可khả 以dĩ 互hỗ 顯hiển 也dã 。 玄huyền 宗tông 尚thượng 以dĩ 身thân 之chi 精tinh 氣khí 神thần 為vi 外ngoại 藥dược 。 而nhi 教giáo 人nhân 求cầu 內nội 藥dược 之chi 元nguyên 精tinh 元nguyên 氣khí 元nguyên 神thần 。 彼bỉ 從tùng 事sự 於ư 五ngũ 金kim 八bát 石thạch 尋tầm 草thảo 燒thiêu 茆mao 者giả 亦diệc 惑hoặc 矣hĩ 。 禪thiền 宗tông 尚thượng 以dĩ 十Thập 地Địa 見kiến 性tánh 為vi 如như 隔cách 羅la 縠hộc 。 而nhi 必tất 曰viết 永vĩnh 斷đoạn 無vô 明minh 。 方phương 名danh 妙diệu 覺giác 。 彼bỉ 止chỉ 於ư 化hóa 城thành 。 住trụ 於ư 百bách 尺xích 竿can/cán 頭đầu 者giả 。 猶do 遠viễn 之chi 遠viễn 也dã 。 奈nại 何hà 圓viên 頂đảnh 方phương 袍bào 。 號hiệu 為vi 釋Thích 子tử 。 不bất 思tư 紹thiệu 隆long 佛Phật 種chủng 。 而nhi 耽đam 耽đam 焉yên 頌tụng 道Đạo 德đức 。 講giảng 南nam 華hoa 。 不bất 亦diệc 顛điên 倒đảo 乎hồ 哉tai 。

四Tứ 十Thập 二Nhị 章Chương 經Kinh 遺Di 教Giáo 經Kinh

漢hán 明minh 帝đế 夜dạ 夢mộng 金kim 人nhân 。 遣khiển 使sứ 天Thiên 竺Trúc 。 得đắc 佛Phật 經Kinh 四tứ 十thập 二nhị 章chương 。 此thử 聖thánh 教giáo 東đông 流lưu 入nhập 震chấn 旦đán 之chi 始thỉ 也dã 。 今kim 以dĩ 其kỳ 言ngôn 近cận 。 僧Tăng 不bất 誦tụng 持trì 。 法Pháp 師sư 不bất 陞thăng 座tòa 為vi 人nhân 講giảng 演diễn 。 夫phu 此thử 經Kinh 言ngôn 不bất 專chuyên 近cận 。 有hữu 遠viễn 者giả 。 有hữu 言ngôn 近cận 而nhi 旨chỉ 遠viễn 者giả 。 人nhân 自tự 不bất 察sát 也dã 。 又hựu 遺di 教giáo 經kinh 。 乃nãi 如Như 來Lai 入nhập 滅diệt 最tối 後hậu 之chi 要yếu 語ngữ 。 喻dụ 人nhân 世thế 所sở 謂vị 遺di 囑chúc 也dã 。 子tử 孫tôn 昧muội 宗tông 祖tổ 創sáng/sang 始thỉ 之chi 來lai 源nguyên 。 是thị 忘vong 本bổn 也dã 。 子tử 孫tôn 背bối/bội 父phụ 母mẫu 臨lâm 沒một 之chi 遺di 囑chúc 。 是thị 不bất 孝hiếu 也dã 。 為vi 僧Tăng 者giả 胡hồ 弗phất 思tư 也dã 。 愚ngu 按án 二nhị 經kinh 實thật 末Mạt 法Pháp 救cứu 。 病bệnh 之chi 良lương 藥dược 。 不bất 可khả 忽hốt 。 不bất 可khả 忽hốt 。

大đại 悟ngộ 小tiểu 悟ngộ

相tương/tướng 傳truyền 大đại 慧tuệ 杲# 老lão 。 大đại 悟ngộ 一nhất 十thập 八bát 遍biến 。 小tiểu 悟ngộ 不bất 計kế 其kỳ 數số 。 愚ngu 按án 學học 道Đạo 人nhân 時thời 有hữu 覺giác 觸xúc 。 謂vị 之chi 有hữu 省tỉnh 。 乍sạ 而nhi 省tỉnh 。 未vị 大đại 徹triệt 也dã 。 則tắc 名danh 小tiểu 悟ngộ 。 容dung 或hoặc 多đa 遍biến 。 至chí 於ư 大đại 悟ngộ 。 則tắc 世Thế 尊Tôn 夜dạ 見kiến 明minh 星tinh 而nhi 。 廓khuếch 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 是thị 一nhất 悟ngộ 盡tận 悟ngộ 。 不bất 俟sĩ 二nhị 三tam 矣hĩ 。 即tức 如như 諸chư 祖tổ 。 有hữu 直trực 至chí 如như 今kim 更cánh 不bất 疑nghi 者giả 。 有hữu 從tùng 此thử 安an 邦bang 定định 國quốc 天thiên 下hạ 太thái 平bình 者giả 。 有hữu 元nguyên 來lai 黃hoàng 檗# 佛Phật 法Pháp 無vô 多đa 子tử 者giả 。 雖tuy 未vị 至chí 佛Phật 。 亦diệc 皆giai 大đại 悟ngộ 也dã 。 而nhi 必tất 重trùng 重trùng 纍# 纍# 如như 是thị 。 則tắc 向hướng 之chi 不bất 疑nghi 者giả 當đương 更cánh 起khởi 疑nghi 矣hĩ 。 向hướng 之chi 太thái 平bình 者giả 當đương 更cánh 變biến 亂loạn 矣hĩ 。 向hướng 之chi 無vô 多đa 子tử 者giả 當đương 更cánh 欠khiếm 少thiểu 矣hĩ 。 云vân 何hà 得đắc 稱xưng 大đại 悟ngộ 。 若nhược 夫phu 無vô 明minh 雖tuy 斷đoạn 猶do 欲dục 斷đoạn 最tối 後hậu 窮cùng 微vi 至chí 細tế 之chi 無vô 明minh 。 公công 案án 雖tuy 透thấu 。 猶do 欲dục 透thấu 最tối 後hậu 極cực 則tắc 淆# 訛ngoa 之chi 公công 案án 。 則tắc 幾kỷ 番phiên 大đại 悟ngộ 者giả 容dung 有hữu 之chi 。 但đãn 不bất 應ưng 多đa 之chi 至chí 於ư 一nhất 十thập 八bát 遍biến 也dã 。

憫mẫn 下hạ

周chu 氏thị 紀kỷ 言ngôn 。 載tái 唐đường 一nhất 庵am 先tiên 生sanh 與dữ 眾chúng 友hữu 夜dạ 話thoại 。 將tương 入nhập 寢tẩm 。 問vấn 此thử 時thời 還hoàn 有hữu 事sự 當đương 料liệu 理lý 否phủ/bĩ 。 眾chúng 曰viết 。 無vô 。 一nhất 庵am 謂vị 今kim 天thiên 盛thịnh 寒hàn 。 吾ngô 輩bối 飲ẩm 酒tửu 樂nhạo/nhạc/lạc 甚thậm 。 諸chư 從tùng 人nhân 尚thượng 未vị 有hữu 寢tẩm 所sở 。 眾chúng 謝tạ 不bất 及cập 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 此thử 時thời 惟duy 欠khiếm 伸thân 思tư 睡thụy 而nhi 已dĩ 。 而nhi 一nhất 庵am 獨độc 體thể 悉tất 於ư 眾chúng 情tình 之chi 所sở 弗phất 察sát 。 真chân 仁nhân 人nhân 之chi 言ngôn 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 之chi 慈từ 悲bi 也dã 。 因nhân 思tư 出xuất 家gia 兒nhi 今kim 日nhật 在tại 僧Tăng 堂đường 中trung 。 百bách 事sự 不bất 干can 懷hoài 。 十thập 指chỉ 不bất 點điểm 水thủy 。 其kỳ 入nhập 寢tẩm 。 亦diệc 念niệm 諸chư 行hành 人nhân 有hữu 未vị 遑hoàng 安an 處xứ 者giả 乎hồ 。 亦diệc 念niệm 諸chư 行hành 人nhân 之chi 勞lao 役dịch 不bất 寧ninh 者giả 何hà 所sở 為vi 而nhi 然nhiên 乎hồ 。 則tắc 以dĩ 眾chúng 僧Tăng 之chi 辦biện 道đạo 也dã 。 古cổ 人nhân 有hữu 言ngôn 。 道đạo 業nghiệp 不bất 成thành 爭tranh 消tiêu 得đắc 。 可khả 不bất 為vi 寒hàn 心tâm 哉tai 。

菩Bồ 薩Tát

人nhân 見kiến 如Như 來Lai 彈đàn 斥xích 偏thiên 小tiểu 。 讚tán 歎thán 大Đại 乘Thừa 。 知tri 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 所sở 當đương 行hành 矣hĩ 。 然nhiên 不bất 審thẩm 其kỳ 實thật 。 而nhi 徒đồ 假giả 其kỳ 名danh 。 為vi 害hại 滋tư 甚thậm 。 是thị 故cố 未vị 能năng 自tự 度độ 。 先tiên 能năng 度độ 人nhân 者giả 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 因nhân 是thị 而nhi 己kỷ 事sự 不bất 明minh 。 好hảo/hiếu 為vi 人nhân 師sư 。 則tắc 非phi 矣hĩ 。 六Lục 度Độ 齊tề 修tu 萬vạn 行hạnh 兼kiêm 備bị 者giả 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 因nhân 是thị 而nhi 專chuyên 務vụ 有hữu 為vi 全toàn 拋phao 心tâm 地địa 。 則tắc 非phi 矣hĩ 。 無vô 惡ác 名danh 怖bố 。 乃nãi 至chí 無vô 大đại 眾chúng 威uy 德đức 怖bố 坦thản 然nhiên 自tự 在tại 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 因nhân 是thị 而nhi 聞văn 過quá 不bất 悛# 。 輕khinh 世thế 傲ngạo 物vật 。 則tắc 非phi 矣hĩ 。 即tức 殺sát 為vi 慈từ 。 即tức 盜đạo 為vi 施thí 。 乃nãi 至chí 即tức 妄vọng 言ngôn 成thành 實thật 語ngữ 。 種chủng 種chủng 權quyền 宜nghi 方phương 便tiện 。 不bất 可khả 以dĩ 常thường 情tình 局cục 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 因nhân 是thị 而nhi 毒độc 害hại 劫kiếp 奪đoạt 欺khi 誑cuống 。 甚thậm 而nhi 破phá 滅diệt 律luật 儀nghi 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 如như 古cổ 謂vị 飲ẩm 酒tửu 食thực 肉nhục 。 不bất 礙ngại 菩Bồ 提Đề 。 行hành 盜đạo 行hành 婬dâm 無vô 妨phương 般Bát 若Nhã 。 則tắc 非phi 矣hĩ 。 此thử 則tắc 徇# 名danh 失thất 實thật 。 不bất 善thiện 學học 柳liễu 下hạ 惠huệ 。 而nhi 學học 步bộ 於ư 邯# 鄲# 者giả 也dã 。 大Đại 道Đạo 無vô 成thành 。 業nghiệp 果quả 先tiên 就tựu 。 慎thận 之chi 慎thận 之chi 。

願nguyện 力lực

呂lữ 文văn 正chánh 公công 每mỗi 晨thần 興hưng 禮lễ 佛Phật 。 祝chúc 云vân 。 不bất 信tín 三Tam 寶Bảo 者giả 。 願nguyện 弗phất 生sanh 我ngã 家gia 。 願nguyện 子tử 孫tôn 世thế 世thế 食thực 祿lộc 。 護hộ 持trì 佛Phật 法Pháp 。 後hậu 呂lữ 氏thị 所sở 出xuất 。 若nhược 公công 著trước 。 若nhược 好hảo/hiếu 問vấn 。 若nhược 用dụng 中trung 。 皆giai 貴quý 顯hiển 而nhi 奉phụng 佛Phật 。 夫phu 文văn 正chánh 亦diệc 祇kỳ 是thị 人nhân 世thế 之chi 善thiện 願nguyện 。 而nhi 竟cánh 酬thù 所sở 期kỳ 。 至chí 累lũy 世thế 不bất 絕tuyệt 。 況huống 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。 為vi 出xuất 世thế 間gian 之chi 大đại 願nguyện 乎hồ 。 文văn 正chánh 之chi 願nguyện 。 取thủ 必tất 於ư 子tử 孫tôn 者giả 。 得đắc 否phủ/bĩ 未vị 可khả 知tri 。 況huống 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。 取thủ 必tất 於ư 自tự 己kỷ 者giả 乎hồ 。 故cố 知tri 淨tịnh 土độ 不bất 成thành 。 良lương 以dĩ 其kỳ 精tinh 誠thành 之chi 未vị 至chí 耳nhĩ 。 昔tích 有hữu 貴quý 室thất 。 供cúng 養dường 一nhất 僧Tăng 。 問vấn 僧Tăng 云vân 。 師sư 百bách 年niên 後hậu 肯khẳng 來lai 某mỗ 家gia 否phủ/bĩ 。 僧Tăng 一nhất 笑tiếu 。 遂toại 為vi 其kỳ 子tử 。 近cận 世thế 總tổng 戎nhung 范phạm 君quân 。 亦diệc 其kỳ 父phụ 所sở 供cung 僧Tăng 也dã 。 二nhị 事sự 正chánh 類loại 。 夫phu 一nhất 時thời 之chi 笑tiếu 諾nặc 。 即tức 孕dựng 質chất 於ư 豪hào 門môn 。 豈khởi 得đắc 積tích 久cửu 之chi 精tinh 誠thành 。 不bất 託thác 胎thai 於ư 蓮liên 品phẩm 。 因nhân 果quả 必tất 然nhiên 。 無vô 容dung 擬nghĩ 議nghị 矣hĩ 。

不bất 起khởi 念niệm (# 一nhất )#

李# 文văn 靖tĩnh 公công 庭đình 前tiền 藥dược 欄lan 壞hoại 。 如như 不bất 聞văn 見kiến 。 左tả 右hữu 請thỉnh 葺# 之chi 。 公công 曰viết 。 安an 可khả 以dĩ 此thử 事sự 動động 吾ngô 一nhất 念niệm 乎hồ 。 仰ngưỡng 山sơn 住trụ 院viện 。 土thổ/độ 地địa 神thần 欲dục 一nhất 參tham 覲cận 而nhi 久cửu 不bất 可khả 得đắc 。 一nhất 日nhật 師sư 偶ngẫu 入nhập 香hương 積tích 。 行hành 人nhân 有hữu 翻phiên 壞hoại 食thực 器khí 者giả 。 師sư 不bất 覺giác 起khởi 念niệm 云vân 。 信tín 施thí 可khả 惜tích 。 土thổ/độ 地địa 神thần 遂toại 得đắc 展triển 禮lễ 。 則tắc 師sư 於ư 平bình 日nhật 。 蓋cái 一nhất 念niệm 不bất 起khởi 者giả 矣hĩ 。 故cố 曰viết 一nhất 念niệm 未vị 起khởi 。 鬼quỷ 神thần 莫mạc 知tri 。 又hựu 曰viết 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 而nhi 我ngã 輩bối 從tùng 朝triêu 至chí 暮mộ 。 浮phù 思tư 亂loạn 想tưởng 。 層tằng 見kiến 疊điệp 興hưng 。 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 千thiên 萬vạn 億ức 。 欲dục 超siêu 生sanh 死tử 。 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 可khả 得đắc 哉tai 。

不bất 起khởi 念niệm (# 二nhị )#

昔tích 有hữu 道đạo 者giả 。 結kết 庵am 於ư 溪khê 側trắc 。 夜dạ 聞văn 窗song 外ngoại 云vân 。 明minh 日nhật 有hữu 戴đái 鐵thiết 帽mạo 子tử 者giả 當đương 替thế 代đại 我ngã 。 道đạo 者giả 知tri 鬼quỷ 也dã 。 明minh 日nhật 將tương 暮mộ 。 大đại 雨vũ 溪khê 水thủy 驟sậu 漲trương 。 一nhất 男nam 子tử 頂đảnh 釜phủ 。 冒mạo 雨vũ 欲dục 渡độ 。 道đạo 者giả 急cấp 止chỉ 之chi 。 至chí 夜dạ 。 窗song 外ngoại 復phục 云vân 。 三tam 年niên 俟sĩ 候hậu 得đắc 一nhất 人nhân 。 又hựu 為vi 這giá 先tiên 生sanh 所sở 救cứu 。 必tất 有hữu 以dĩ 報báo 之chi 。 道đạo 者giả 端đoan 坐tọa 室thất 中trung 。 鬼quỷ 遶nhiễu 室thất 周chu 遍biến 覓mịch 之chi 不bất 得đắc 。 悵trướng 怏ưởng 而nhi 去khứ 。 良lương 繇# 一nhất 念niệm 不bất 起khởi 故cố 也dã 。 蓋cái 人nhân 之chi 所sở 覓mịch 者giả 形hình 。 而nhi 鬼quỷ 神thần 之chi 所sở 覓mịch 者giả 心tâm 也dã 。 心tâm 空không 而nhi 形hình 與dữ 之chi 俱câu 空không 矣hĩ 。 孰thục 曰viết 黃hoàng 冠quan 無vô 人nhân 哉tai 。 吾ngô 輩bối 當đương 取thủ 以dĩ 自tự 勗úc 。

九cửu 品phẩm 往vãng 生sanh

士sĩ 人nhân 有hữu 薄bạc 淨tịnh 土độ 。 而nhi 不bất 修tu 者giả 。 曰viết 。 譬thí 如như 吾ngô 輩bối 。 當đương 以dĩ 科khoa 名danh 入nhập 仕sĩ 。 奈nại 何hà 作tác 歲tuế 貢cống 授thọ 官quan 耶da 。 一nhất 士sĩ 人nhân 云vân 。 此thử 喻dụ 大đại 謬mậu 。 蓮liên 臺đài 自tự 分phần/phân 九cửu 品phẩm 。 公công 何hà 不bất 取thủ 其kỳ 最tối 上thượng 。 而nhi 甘cam 作tác 下hạ 品phẩm 乎hồ 。 今kim 進tiến 士sĩ 科khoa 三tam 百bách 。 亦diệc 可khả 分phần/phân 上thượng 中trung 下hạ 而nhi 九cửu 品phẩm 之chi 也dã 。 公công 何hà 不bất 取thủ 彼bỉ 魁khôi 元nguyên 。 而nhi 甘cam 作tác 榜bảng 尾vĩ 乎hồ 。 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 。 即tức 蓮liên 科khoa 之chi 榜bảng 首thủ 也dã 。 故cố 頌tụng 之chi 者giả 曰viết 。 三tam 心tâm 圓viên 發phát 。 諦đế 理lý 深thâm 明minh 。 金kim 臺đài 隨tùy 往vãng 。 即tức 證chứng 無vô 生sanh 。 其kỳ 在tại 宗tông 門môn 。 則tắc 大đại 徹triệt 大đại 悟ngộ 。 而nhi 所sở 謂vị 心tâm 空không 及cập 第đệ 歸quy 者giả 此thử 也dã 。 向hướng 士sĩ 人nhân 憮# 然nhiên 曰viết 。 吾ngô 疑nghi 於ư 是thị 冰băng 泮phấn 。

千thiên 僧Tăng 無vô 一nhất 衲nạp 子tử

龍long 興hưng 靖tĩnh 公công 。 受thọ 知tri 於ư 雪tuyết 峰phong 大đại 師sư 。 峰phong 記ký 靖tĩnh 云vân 。 汝nhữ 他tha 日nhật 住trụ 持trì 。 座tòa 下hạ 千thiên 僧Tăng 無vô 一nhất 衲nạp 子tử 。 後hậu 靖tĩnh 應ưng 錢tiền 王vương 之chi 請thỉnh 住trụ 持trì 龍long 興hưng 。 果quả 眾chúng 千thiên 餘dư 。 皆giai 三tam 藏tạng 誦tụng 習tập 之chi 徒đồ 而nhi 已dĩ 。 一nhất 如như 峰phong 記ký 。 昔tích 馬mã 大đại 師sư 得đắc 人nhân 之chi 多đa 。 其kỳ 成thành 大đại 器khí 者giả 至chí 八bát 十thập 八bát 人nhân 。 靖tĩnh 去khứ 馬mã 師sư 年niên 不bất 甚thậm 遠viễn 。 而nhi 衲nạp 子tử 之chi 難nan 得đắc 。 乃nãi 千thiên 中trung 罕# 見kiến 其kỳ 一nhất 。 況huống 今kim 時thời 乎hồ 。 人nhân 間gian 無vô 十Thập 善Thiện 。 則tắc 天thiên 類loại 衰suy 。 僧Tăng 中trung 無vô 衲nạp 子tử 。 則tắc 佛Phật 種chủng 斷đoạn 。 近cận 且thả 不bất 知tri 衲nạp 子tử 之chi 謂vị 何hà 也dã 。 法pháp 道đạo 伶# 仃# 。 如như 線tuyến 欲dục 絕tuyệt 。 悲bi 夫phu 。

惜tích 寸thốn 陰ấm

古cổ 謂vị 大đại 禹vũ 聖thánh 人nhân 。 乃nãi 惜tích 寸thốn 陰ấm 。 至chí 於ư 眾chúng 人nhân 。 當đương 惜tích 分phần/phân 陰ấm 。 而nhi 佛Phật 言ngôn 人nhân 命mạng 在tại 於ư 呼hô 吸hấp 。 夫phu 分phần/phân 陰ấm 之chi 中trung 。 有hữu 多đa 呼hô 吸hấp 。 則tắc 我ngã 輩bối 何hà 止chỉ 當đương 惜tích 分phần/phân 陰ấm 。 一nhất 剎sát 那na 一nhất 彈đàn 指chỉ 之chi 陰ấm 皆giai 不bất 可khả 不bất 惜tích 也dã 。 昔tích 伊y 庵am 權quyền 禪thiền 師sư 。 至chí 晚vãn 必tất 流lưu 涕thế 曰viết 。 今kim 日nhật 又hựu 只chỉ 恁nhẫm 麼ma 空không 過quá 。 未vị 知tri 來lai 日nhật 工công 夫phu 何hà 如như 。 其kỳ 勵lệ 精tinh 若nhược 此thử 。 予# 見kiến 晨thần 朝triêu 日nhật 出xuất 。 則tắc 憶ức 伊y 庵am 此thử 語ngữ 曰viết 。 今kim 又hựu 換hoán 一nhất 日nhật 矣hĩ 。 昨tạc 日nhật 已dĩ 成thành 空không 過quá 。 未vị 知tri 今kim 日nhật 工công 夫phu 何hà 如như 。 然nhiên 予# 但đãn 歎thán 息tức 。 未vị 嘗thường 流lưu 涕thế 。 以dĩ 是thị 知tri 為vi 道đạo 之chi 心tâm 不bất 及cập 古cổ 人nhân 遠viễn 甚thậm 。 可khả 不bất 愧quý 乎hồ 。 可khả 不bất 勉miễn 乎hồ 。

萬vạn 年niên 寺tự

萬vạn 年niên 寺tự 當đương 天thiên 台thai 萬vạn 山sơn 之chi 中trung 。 殿điện 前tiền 古cổ 樹thụ 十thập 餘dư 。 一nhất 字tự 橫hoạnh/hoành 亙# 。 行hàng 列liệt 整chỉnh 而nhi 枝chi 葉diệp 茂mậu 。 鬱uất 然nhiên 為vi 山sơn 門môn 美mỹ 觀quán 。 有hữu 刻khắc 石thạch 記ký 之chi 者giả 曰viết 。 此thử 上thượng 仙tiên 所sở 植thực 也dã 。 有hữu 伐phạt 之chi 者giả 。 其kỳ 人nhân 立lập 死tử 。 或hoặc 云vân 。 為vi 此thử 記ký 者giả 其kỳ 愚ngu 乎hồ 哉tai 。 他tha 時thời 後hậu 日nhật 。 能năng 保bảo 有hữu 力lực 者giả 不bất 負phụ 之chi 而nhi 趨xu 乎hồ 。 則tắc 奚hề 以dĩ 記ký 為vi 。 予# 以dĩ 為vi 不bất 然nhiên 。 夫phu 興hưng 之chi 必tất 有hữu 廢phế 也dã 。 古cổ 人nhân 非phi 不bất 知tri 也dã 。 法pháp 不bất 得đắc 不bất 如như 是thị 立lập 也dã 。 後hậu 人nhân 信tín 斯tư 記ký 而nhi 戢tập 其kỳ 邪tà 心tâm 。 與dữ 不bất 信tín 而nhi 造tạo 業nghiệp 。 自tự 屬thuộc 彼bỉ 人nhân 。 立lập 法pháp 者giả 無vô 心tâm 焉yên 。 任nhậm 之chi 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 者giả 墮đọa 無vô 間gian 。 佛Phật 記ký 也dã 。 佛Phật 未vị 入nhập 滅diệt 。 而nhi 調Điều 達Đạt 誘dụ 祗chi 園viên 之chi 僧Tăng 若nhược 干can 以dĩ 去khứ 。 佛Phật 不bất 能năng 制chế 調Điều 達Đạt 之chi 負phụ 而nhi 趨xu 。 然nhiên 則tắc 佛Phật 愚ngu 乎hồ 哉tai 。

富phú 貴quý 留lưu 戀luyến 人nhân

僧Tăng 之chi 高cao 行hành 者giả 。 平bình 日nhật 自tự 分phần/phân 不bất 以dĩ 富phú 貴quý 染nhiễm 心tâm 。 然nhiên 能năng 持trì 之chi 見kiến 生sanh 。 未vị 必tất 不bất 失thất 之chi 他tha 世thế 。 一nhất 友hữu 人nhân 以dĩ 文văn 章chương 魁khôi 海hải 內nội 。 直trực 史sử 館quán 聲thanh 名danh 藉tạ 甚thậm 。 偶ngẫu 遊du 天thiên 目mục 。 謂vị 予# 言ngôn 。 此thử 山sơn 中trung 石thạch 室thất 有hữu 僧Tăng 坐tọa 逝thệ 。 其kỳ 故cố 身thân 猶do 存tồn 。 予# 欲dục 禮lễ 覲cận 。 輒triếp 心tâm 怖bố 不bất 敢cảm 。 予# 問vấn 故cố 。

答đáp 曰viết 。

昔tích 有hữu 人nhân 禮lễ 石thạch 室thất 僧Tăng 者giả 。 纔tài 拜bái 下hạ 。 即tức 仆phó 地địa 隕vẫn 絕tuyệt 。 而nhi 龕khám 內nội 僧Tăng 方phương 欠khiếm 伸thân 從tùng 定định 起khởi 。 予# 慮lự 或hoặc 然nhiên 。 是thị 以dĩ 不bất 敢cảm 。 因nhân 與dữ 予# 相tương 視thị 大đại 笑tiếu 。 此thử 公công 弘hoằng 才tài 碩# 德đức 智trí 鑑giám 精tinh 朗lãng 。 又hựu 雅nhã 意ý 佛Phật 乘thừa 。 尚thượng 愛ái 著trước 其kỳ 一nhất 時thời 富phú 貴quý 。 守thủ 在tại 夢mộng 之chi 身thân 惟duy 恐khủng 其kỳ 醒tỉnh 。 他tha 又hựu 何hà 言ngôn 乎hồ 。 田điền 舍xá 翁ông 五ngũ 畝mẫu 之chi 宅trạch 。 寒hàn 令linh 史sử 抱bão 關quan 擊kích 柝# 之chi 官quan 。 窮cùng 和hòa 尚thượng 三tam 二nhị 十thập 家gia 信tín 心tâm 供cúng 養dường 之chi 檀đàn 越việt 。 已dĩ 眷quyến 眷quyến 不bất 能năng 捨xả 。 死tử 猶do 攜huề 之chi 識thức 田điền 。 況huống 復phục 掇xuyết 巍nguy 科khoa 。 居cư 要yếu 地địa 。 占chiêm 斷đoạn 世thế 間gian 榮vinh 耀diệu 者giả 。 亦diệc 奚hề 怪quái 其kỳ 愛ái 著trước 也dã 。 富phú 貴quý 之chi 留lưu 戀luyến 人nhân 。 雖tuy 賢hiền 智trí 者giả 未vị 免miễn 。 吁hu 。 可khả 畏úy 哉tai 。

鵝nga 道Đạo 人Nhân

山sơn 中trung 老lão 氓# 呼hô 鵝nga 曰viết 鵝nga 道Đạo 人Nhân 。 問vấn 之chi 。 則tắc 曰viết 。 鴨áp 之chi 入nhập 田điền 也dã 。 蟥# 螟minh 蟊# 蚓# 等đẳng 吞thôn 噉đạm 無vô 孑kiết 遺di 。 故cố 鴨áp 所sở 遊du 行hành 號hiệu 大đại 軍quân 過quá 。 雞kê 之chi 在tại 地địa 也dã 。 蜈ngô 蚣công 之chi 毒độc 惡ác 。 蟋# 蟀# 之chi 跳khiêu 梁lương 。 無vô 能năng 逃đào 其kỳ 喙uế 者giả 。 而nhi 鵝nga 惟duy 噬phệ 生sanh 草thảo 與dữ 糠khang 秕# 耳nhĩ 。 齋trai 食thực 不bất 腥tinh 。 是thị 名danh 道Đạo 人Nhân 。 予# 聞văn 而nhi 汪uông 然nhiên 大đại 戚thích 焉yên 。 夫phu 雞kê 鴨áp 戕# 物vật 。 人nhân 戕# 雞kê 鴨áp 。 報báo 施thí 似tự 適thích 其kỳ 平bình 。 曷hạt 為vi 乎hồ 烹phanh 鵝nga 而nhi 食thực 其kỳ 肉nhục 也dã 。 鵝nga 受thọ 道Đạo 人Nhân 之chi 稱xưng 。 人nhân 甘cam 猛mãnh 虎hổ 之chi 行hành 。 吁hu 乎hồ 傷thương 哉tai 。 雖tuy 然nhiên 鵝nga 不bất 食thực 腥tinh 。 類loại 騶# 虞ngu 之chi 不bất 殺sát 。 非phi 師sư 友hữu 訓huấn 之chi 。 其kỳ 性tánh 然nhiên 也dã 。 性tánh 也dã 者giả 。 宿túc 習tập 之chi 使sử 也dã 。 故cố 學học 道Đạo 人nhân 不bất 可khả 不bất 慎thận 其kỳ 習tập 。

生sanh 日nhật

世thế 人nhân 生sanh 日nhật 。 設thiết 宴yến 會hội 。 張trương 音âm 樂nhạc 。 繪hội 圖đồ 畫họa 。 競cạnh 辭từ 賦phú 。 以dĩ 之chi 為vi 樂lạc 。 唐đường 文văn 皇hoàng 獨độc 不bất 為vi 。 可khả 謂vị 超siêu 越việt 常thường 情tình 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 是thị 日nhật 也dã 。 不bất 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 誦tụng 經Kinh 禮lễ 懺sám 。 修tu 諸chư 福phước 事sự 。 則tắc 何hà 如như 。 曰viết 。 誠thành 善thiện 矣hĩ 。 欲dục 報báo 父phụ 母mẫu 劬cù 勞lao 。 生sanh 育dục 之chi 恩ân 。 及cập 滅diệt 己kỷ 躬cung 平bình 生sanh 。 所sở 作tác 之chi 業nghiệp 。 於ư 此thử 宜nghi 盡tận 心tâm 焉yên 。 然nhiên 末mạt 也dã 。 非phi 本bổn 也dã 。 先tiên 德đức 有hữu 言ngôn 。 父phụ 母mẫu 未vị 生sanh 前tiền 。 誰thùy 是thị 汝nhữ 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 是thị 日nhật 也dã 。 有hữu 能năng 不bất 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 正chánh 念niệm 觀quán 察sát 。 未vị 生sanh 前tiền 之chi 面diện 目mục 者giả 乎hồ 。 若nhược 於ư 此thử 廓khuếch 爾nhĩ 洞đỗng 明minh 。 則tắc 不bất 但đãn 報báo 此thử 身thân 之chi 父phụ 母mẫu 。 而nhi 累lũy 劫kiếp 之chi 親thân 恩ân 無vô 不bất 報báo 。 不bất 但đãn 滅diệt 見kiến 生sanh 之chi 業nghiệp 。 而nhi 多đa 生sanh 之chi 夙túc 障chướng 罔võng 弗phất 滅diệt 矣hĩ 。 罷bãi 人nhân 世thế 之chi 樂lạc 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 孝hiếu 矣hĩ 哉tai 若nhược 人nhân 乎hồ 。 偉# 矣hĩ 哉tai 若nhược 人nhân 乎hồ 。

因nhân 病bệnh 食thực 肉nhục

有hữu 受thọ 佛Phật 戒giới 。 斷đoạn 肉nhục 食thực 。 而nhi 忽hốt 罹li 病bệnh 緣duyên 。 為vi 親thân 友hữu 所sở 強cường/cưỡng 勸khuyến 。 已dĩ 而nhi 遇ngộ 俗tục 醫y 又hựu 慫# 恿# 之chi 。 至chí 有hữu 久cửu 茹như 齋trai 者giả 。 一nhất 旦đán 破phá 毀hủy 。 不bất 思tư 肉nhục 之chi 力lực 僅cận 能năng 肥phì 身thân 。 不bất 能năng 延diên 命mạng 。 智trí 者giả 已dĩ 必tất 不bất 為vi 。 又hựu 況huống 膏cao 粱# 子tử 弟đệ 。 或hoặc 臞# 瘠tích 如như 餒nỗi 人nhân 。 而nhi 藜# 藿hoắc 田điền 夫phu 。 或hoặc 充sung 腴# 若nhược 富phú 賈cổ 。 則tắc 肥phì 身thân 且thả 未vị 。 保bảo 如như 命mạng 何hà 。 菜thái 食thực 而nhi 病bệnh 。 教giáo 以dĩ 食thực 肉nhục 。 肉nhục 食thực 而nhi 病bệnh 。 復phục 令linh 何hà 食thực 。 在tại 病bệnh 者giả 以dĩ 理lý 自tự 持trì 而nhi 已dĩ 。 若nhược 其kỳ 位vị 處xứ 卑ty 幼ấu 。 上thượng 有hữu 尊tôn 人nhân 。 勢thế 分phần/phân 所sở 臨lâm 。 不bất 可khả 違vi 逆nghịch 者giả 。 食thực 三tam 淨tịnh 肉nhục 可khả 也dã 。 殺sát 生sanh 而nhi 食thực 不bất 可khả 也dã 。

人nhân 患hoạn 各các 執chấp 所sở 見kiến

析tích 理lý 不bất 得đắc 不bất 嚴nghiêm 為vi 辯biện 別biệt 。 入nhập 道đạo 不bất 得đắc 不bất 務vụ 有hữu 專chuyên 門môn 。 然nhiên 而nhi 執chấp 己kỷ 為vi 是thị 。 概khái 他tha 為vi 非phi 。 又hựu 不bất 可khả 也dã 。 此thử 在tại 昔tích 已dĩ 然nhiên 。 於ư 今kim 尤vưu 甚thậm 。 執chấp 一nhất 家gia 者giả 。 則tắc 天thiên 台thai 而nhi 外ngoại 無vô 一nhất 人nhân 可khả 其kỳ 意ý 。 而nhi 執chấp 簡giản 便tiện 者giả 。 又hựu 復phục 詆# 天thiên 台thai 為vi 支chi 離ly 穿xuyên 鑿tạc 非phi 佛Phật 本bổn 旨chỉ 。 執chấp 理lý 性tánh 者giả 。 則tắc 呵ha 念niệm 佛Phật 為vi 著trước 相tương/tướng 。 而nhi 執chấp 淨tịnh 業nghiệp 者giả 。 又hựu 復phục 但đãn 見kiến 不bất 念niệm 佛Phật 人nhân 便tiện 目mục 之chi 曰viết 外ngoại 道đạo 。 乃nãi 至chí 執chấp 方phương 山sơn 者giả 。 病bệnh 清thanh 涼lương 分phân 裂liệt 全toàn 經kinh 。 執chấp 持trì 咒chú 者giả 。 疑nghi 顯hiển 教giáo 出xuất 後hậu 人nhân 口khẩu 。 如như 斯tư 之chi 類loại 。 種chủng 種chủng 未vị 易dị 悉tất 數số 。 矛mâu 盾# 水thủy 火hỏa 。 互hỗ 相tương 角giác 立lập 。 堅kiên 壁bích 固cố 守thủ 。 牢lao 不bất 可khả 轉chuyển 。 吾ngô 深thâm 慨khái 焉yên 。 奉phụng 勸khuyến 諸chư 仁nhân 者giả 。 曷hạt 若nhược 各các 捨xả 其kỳ 執chấp 。 各các 虛hư 其kỳ 心tâm 。 且thả 自tự 研nghiên 窮cùng 至chí 理lý 。 以dĩ 悟ngộ 為vi 則tắc 。 大đại 悟ngộ 之chi 後hậu 。 徐từ 而nhi 議nghị 之chi 未vị 晚vãn 也dã 。

姚diêu 少thiểu 師sư (# 一nhất )#

佛Phật 未vị 出xuất 世thế 。 人nhân 皆giai 以dĩ 天thiên 為vi 師sư 。 佛Phật 既ký 出xuất 世thế 。 始thỉ 知tri 奉phụng 佛Phật 。 故cố 佛Phật 號hiệu 人nhân 天thiên 師sư 。 獨độc 王vương 於ư 三tam 界giới 。 而nhi 無vô 倫luân 者giả 也dã 。 姚diêu 少thiểu 師sư 作tác 佛Phật 法pháp 不bất 可khả 滅diệt 論luận 。 謂vị 儒nho 道đạo 二nhị 教giáo 法pháp 天thiên 制chế 用dụng 。 不bất 敢cảm 違vi 天thiên 。 佛Phật 之chi 為vi 教giáo 諸chư 天thiên 奉phụng 行hành 。 不bất 敢cảm 違vi 佛Phật 。 此thử 雖tuy 闞# 澤trạch 語ngữ 。 非phi 少thiểu 師sư 不bất 能năng 闡xiển 也dã 。 又hựu 少thiểu 師sư 位vị 極cực 三tam 公công 。 衣y 僅cận 一nhất 衲nạp 。 不bất 改cải 僧Tăng 相tương/tướng 以dĩ 終chung 其kỳ 身thân 。 豈khởi 常thường 情tình 所sở 易dị 窺khuy 測trắc 乎hồ 。 特đặc 不bất 似tự 佛Phật 圖đồ 澄trừng 。 示thị 現hiện 神thần 通thông 。 然nhiên 圖đồ 澄trừng 當đương 亂loạn 世thế 。 乃nãi 假giả 通thông 以dĩ 顯hiển 化hóa 。 少thiểu 師sư 值trị 真chân 主chủ 。 無vô 俟sĩ 於ư 通thông 。 安an 知tri 非phi 能năng 之chi 而nhi 不bất 為vi 也dã 。 又hựu 幽u 居cư 詩thi 曰viết 。 春xuân 燕yên 雛sồ 成thành 辭từ 舊cựu 壘lũy 。 午ngọ 雞kê 啼đề 罷bãi 啄trác 陰ấm 階giai 。 可khả 謂vị 當đương 代đại 之chi 留lưu 侯hầu 矣hĩ 。 世thế 未vị 有hữu 知tri 其kỳ 深thâm 者giả 。 因nhân 發phát 之chi 。

姚diêu 少thiểu 師sư (# 二nhị )#

或hoặc 謂vị 少thiểu 師sư 佐tá 命mạng 。 殺sát 業nghiệp 甚thậm 多đa 。 奚hề 取thủ 焉yên 。 然nhiên 所sở 取thủ 於ư 少thiểu 師sư 者giả 有hữu 三tam 。 一nhất 以dĩ 其kỳ 貴quý 極cực 人nhân 臣thần 而nhi 不bất 改cải 僧Tăng 相tương/tướng 。 二nhị 以dĩ 其kỳ 功công 成thành 退thoái 隱ẩn 而nhi 明minh 哲triết 保bảo 身thân 。 三tam 以dĩ 其kỳ 讚tán 歎thán 佛Phật 乘thừa 而nhi 具cụ 正chánh 知tri 見kiến 。 殺sát 業nghiệp 非phi 所sở 論luận 也dã 。 雖tuy 然nhiên 少thiểu 師sư 曾tằng 於ư 靖tĩnh 難nạn/nan 中trung 。 啟khải 奏tấu 方phương 孝hiếu 儒nho 賢hiền 者giả 。 慎thận 勿vật 加gia 害hại 。 即tức 此thử 一nhất 言ngôn 。 功công 過quá 可khả 相tương 準chuẩn 矣hĩ 。 吾ngô 是thị 以dĩ 取thủ 之chi 。

竹trúc 窗song 二nhị 筆bút

菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 劉lưu 慧tuệ 聞văn 率suất 子tử 性tánh 澤trạch 施thí 資tư 敬kính 刊# 伏phục 願nguyện 正Chánh 法Pháp 昌xương 明minh 三tam 根căn 普phổ 被bị 消tiêu 除trừ 業nghiệp 障chướng 。 直trực 證chứng 菩Bồ 提Đề

光Quang 緒Tự 二Nhị 十Thập 四Tứ 年Niên 夏Hạ 五Ngũ 月Nguyệt 金Kim 陵Lăng 刻Khắc 經Kinh 處Xứ 識Thức