VĂN CÚNG GIỖ ĐẠI SƯ THIÊN THAI TRÍ GIẢ

SỐ 1948

MỘT QUYỂN

Đại sư Từ Vân Tuân Thức ở chùa Thiên Trúc, đời Tống soạn.

LỜI TỰA LỄ TÁN CÚNG GIỖ ĐẠI SƯ THIÊN THAI TRÍ GIẢ

Tôi thấy các nơi Truyền Sơn Môn Giáo Tích, hoặc ngày cúng giỗ Đại sư thường chỉ cúng trai mà thiếu nghi thức cúng lễ. Nay tôi soạn một số bài kệ để tỏ bày lòng kính mến. Phàm bên trong tâm tịch chiếu công thành nhập vị, bên ngoài thì thần thông nói pháp để ứng với các duyên. Sinh hóa trước sau gồm mười hai bài kệ, dùng để thống nhất Trí Định. Ở Biệt Truyện có một ít bài không theo thứ lớp, vì ý thứ lớp theo một cây to. Hai bài kệ đầu là Tam-muội Hàng Ma, bài kế là nói Pháp Hoa, kế đó là nói Chỉ Quán, Tịnh Danh, Niết-bàn, Phóng Sinh, Thí Giới thì đều theo thứ lớp. Sau khi tịch rồi có linh cảm một kệ thì khó nói hết. Thân ở phương khác thỉnh hộ Di giáo, đến năm hối thì gồm mười bảy bài kệ. Người xem chớ chê vì lời gần lý hiến nhưng cũng đủ để lòng thành nhớ lại thời xưa. Hoặc khi dùng để đọc lên thì phải rất trịnh trọng sẽ cảm lời thỉnh mời mà thầm phù hộ giáo môn. Đặt tên là: Trí Giả Trai Kỵ Lễ Tán Văn (Văn Cúng Giỗ Đại Sư Thiên Thai Trí Giả).

VĂN CÚNG GIỖ ĐẠI SƯ THIÊN THAI TRÍ GIẢ

(Tăng chúng ba lạy quì xuống, đốt hương dâng hoa. Người đứng đầu chúng đọc lớn:)

– Kính lạy Thiên Thai giáo chủ Phật Lũng Thiền sư. Thần soi Bátnhã, vô biên ánh sáng đến giải thoát chớ hết tiếng ngợi khen mà đáp lời tiếng vang hang trống. Sao nghi cơ gõ chân từ ứng đến chẳng sai. Thầm nghĩ, chân như thanh tịnh vốn không đầu mối, sắc tượng, pháp giới đều dùng, bèn có việc đến đi hiện thân muôn loài, biến dấu ngàn vị. Ai biết chứng diệu vị cao, chỉ kính ao sâu hoa lớn. Chức tướng lạ hai vua Nghêu Thuấn, làm Tôn sư ở đời Trần Tùy. Nói pháp viên dung, hàng ma tự tại. Trí Định vòi vọi như thế, từ bi sâu rộng mênh mông khó lường. Kinh nói: Mặc áo Như Lai, vào nhà Như Lai, ngồi chỗ Như Lai ngồi, đi chỗ Như Lai đi, dùng tay Như Lai mà xoa, vai, Như Lai gánh vác nên dùng cúng dường Như Lai để cúng dường, công đức chẳng thể khen lường, khen ngợi thật khó cùng tận. Nay cung kính nhớ về rừng Hạc, dám nói lúa thóc chẳng hết, xin dâng cúng tinh thành, kính mong soi xét.

– Nhất tâm kính thỉnh Trí Giả Đại sư giáo chủ Thiên Thai, cúi mong giáng lâm đạo tràng thọ nhận con cúng dường.

– Nhất tâm kính thỉnh Thiên Thai Cao Tổ Vô Úy Luận Sư Tôn giả Long Thọ.

– Nhất tâm kính thỉnh Thiên Thai Tông Giáo Đệ Nhị Tổ Sư Tôn giả Bắc Tề.

– Nhất tâm kính thỉnh Thiên Thai Thích Từ Đệ Tam Tổ Sư Tôn giả Nam Nhạc.

– Nhất tâm kính thỉnh Thiên Thai kiết tập Giáo tạng đệ Ngũ Tổ Sư Tôn giả Chương An.

– Nhất tâm kính thỉnh Thiên Thai Giáo Quán Đệ Lục Tổ Sư Tôn giả Pháp Hoa.

– Nhất tâm kính thỉnh Thiên Thai Giáo Quán Đệ Thất Tổ Sư Tôn giả Thiên Cung.

– Nhất tâm phụng thỉnh Thiên Thai Giáo Quán Đệ Bát Tổ Tôn giả Sư Tả Khê.

– Nhất tâm phụng thỉnh Thiên Thai Ký Chủ Đệ Cửu Tổ Sư Tôn giả Kinh Khê.

Thỉnh xong, khen ngợi đọc sớ rằng:

– Pháp giới viên dung, tượng không chỗ tượng, chân như thanh tịnh, hóa không chỗ hóa. Tuy tượng không chỗ tượng mà không chỗ nào chẳng tượng, hóa không chỗ hóa, mà không chỗ nào chẳng hóa. Rõ ràng hiện tướng hai vua hùng, hùng làm thầy hai nước. Hóa duyên tạ lời Nam Nhạc, Đạo Dự trọng giá Đông Lâm.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả trong núi Đại Tô tu Tammuội Pháp Hoa (một lạy xong, khen rằng:)

Tâm khắp pháp giới các tâm lặng
Như nhật nương không, chẳng trụ không
Ba ngàn tướng báu, liền tròn sáng
Tám muôn trần lao đều chân tịnh
Linh sơn diệu hội thấy rõ ràng
Tháp báu toàn thân trông rỡ rỡ
Nếu chẳng gặp được sư Nam Nhạc
Nào ai biết được tướng thiền sâu.

Cho nên con nhất tâm quy mạng đảnh lễ (một lạy).

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả trên ngọn Hoa đảnh hàng phục các Thiên ma.

Cô thiền phiến đá tâm thường tịnh
Ủng lạnh mây sâu đêm chưa khuya
Bỗng nhiên ngàn sấm động mặt đất
Lén nhìn trăm quái từ trời đến
Mới biết quỷ thần vừa tan mất
Lại làm cha mẹ lại buộc ràng
Cứng mềm tiêu ma công tịch chiếu
Thần tăng xuất hiện bèn khen ngợi.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả ở Tinh Xá Ngõa Quan Khai Diệu Nghĩa Pháp Hoa.

Linh Thứu cực khen kinh mầu nhiệm
Hơn bốn mươi năm kín chẳng nói
Gia nghiệp gặp trao cho đích tử
Ngọc quý chẳng phải tùy công được
Quyền thật cao siêu chỉ Phật biết
Bản tích rộng sâu Bổ xứ nghi
Lúc ấy Trí giả đích thân nghe
Ngõa quan phân rất rõ ràng.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả ở gác báu Ngọc Tuyền nói Ma-ha Chỉ Quán.

Chín tuần mưa từ mở hạnh tròn
Mười pháp cùng nói lập diệu thừa
Xe báu cao rộng, vật trang nghiêm
Trâu trắng mập khỏe đi bệ vệ
An ngự bốn duyên đi đường tắt
Qua được mười cảnh đến ao mát
Ngồi xe lừa trống đầy thế giới
Cúi lạy Thiên Thai thề nương cậy.

– Nhất tâm đảnh lễ: Thiên Thai Trí Giả giảng Nhân Vương Bát-nhã tại điện Thái Cực.

Trăm tòa như sao vây Bắc cực
Bốn y như trăng mọc biển Đông
Tám biện mênh mông yên muôn nước
Hai không bát ngát tiêu ngàn tai
Ngón ngọc tranh kêu khắp điện vàng
Hương trâu lại phát thú lư đằng
Cúi lạy vòi vọi thân năm nhẫn
Kham tiêu muôn xe lễ ân cần.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả ở Phật Lũng Đạo Thọ giải Tịnh danh thiền giảng.

Hành đạo rừng sương đường thơm sạch
Tâm mờ trăng cây đá phòng lạnh
Minh tịnh công phu chỉ tự biết
Cảnh giới sâu kín người nào đến
Cầm bút hoặc nhân vua Tùy sai
Khi Khai kinh cảm Phạm tăng đến
Chúng con lúc ấy tiếc chẳng gặp
Quy mạng Thiên Thai Thiền Trí Hải.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả ở bờ biển Linh Thạnh khai Niết-bàn muôn câu.

Biển núi một điểm trong ánh Thu
Gác vàng tầng cao trong chướng xạnh
Muôn câu viên khai cửa giải thoát
Ngàn đồ đệ giữ nhà từ bi
Án kinh giữa đêm trăng bên sông
Tiếng chuông lạnh thấu nhà bên sông
Ba đức giúp khắp ba quán sáng
Không ai cùng ngồi uống đề hồ.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả giảng kinh Kim Quang Minh ở Ao phóng sinh.

Thuyên vuông trôi nổi trên sông xanh,
Lời pháp lao lao tâm sóng biếc
Hai bờ hương thoảng, già dạo quê
Giữa dòng nhảy vọt lân vàng nhảy
Khoe khoang trong ngục từng đến nạn
Trên nhà tu thiền mở thù ân
Mà nay y xưa nhiều
Mắt từ nên thương xót phương khác.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả hiện Song Lâm thiện tịch ở Thạch Thành Kim sát.

Hóa duyên lửa tắt củi cơ hết
Ngồi thẳng mịt mờ trước tượng đá
Các con gào khóc lại chẳng về
Chúng sinh đui mù ai dẫn dắt
Sông sao thảm đạm thiếu sóng vàng
Hang mây vù vù hạc đậu cây
Trăm thuốc mầu nhiệm gởi Chương An
Còn tiếc không người trao thiền tuệ.

– Nhất tâm đảnh lễ toàn thân Thiên Thai Trí Giả ở Linh tháp do Vua phong dưới cây ở Phật Lũng.

Kiết già rất giống dạng an thiền
Đóng tháp cũng đồng che định phòng
Đầu hôm ánh sáng thấu rừng xa
Có lúc búng tay nghe viện sâu
Hàng năm ban chiếu lìa cửa cung
Mỗi tháng hoa vua mở cửa đá
Cúi cùng khai phong mất thân xưa
Chẳng biết trước kia đi phương nào.

– Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Trí Giả khắp sinh trong cõi Phật ở mười phương thế giới.

Từ tâm thiên nhãn nên thấy xa
Hơn sáu mươi châu xưa kết duyên
Đã đem hạt giống gieo ruộng tốt
Phải vì nẩy mầm làm mưa rào
Cha đi dối trao thuốc thân sau
Thân lìa không, buộc châu lúc say
Thần châu Phật Lũng xin lại đi
Mau khiến chúng sinh mở Phật tuệ.

Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Cao Tổ Vô Úy Luận sư Tôn giả Long Thọ.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Tông giáo Đệ nhị Tổ sư Tôn giả Bắc Tề.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Thích Từ Đệ tam Tổ sư Tôn giả Nam Nhạc.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Kết tập giáo tạng Đệ ngũ Tổ sư Tôn giả Chương An.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Giáo quán Đệ lục Tổ sư Tôn giả Pháp Hoa.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Giáo quán Đệ nhất Tổ sư Tôn giả Thiên Cung.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Giáo quán Đệ bát Tổ sư Tôn giả Tả Khê.
Nhất tâm đảnh lễ Thiên Thai Ký chủ Đệ cửu Tổ sư Tôn giả Kinh Khê.

Quì xuống đốt hương, dâng hoa, đối trước Tam bảo sám hối:

Dốc lòng sám hối. Con và mười phương tất cả chúng sinh giải thoát, từ vô minh vô thỉ đến nay thuận có thức có lưu kiết sử, động thân miệng ý, tùy tham sân si, tạo tội bảy giá năm nghịch, phạm giới mười trong bốn ba-la-di, chê bai ba thừa chánh giáo, chửi rủa năm hạng Pháp sư, làm tội bốn tà, năm tà không biết hổ thẹn, chỉ ba đường như dạo vườn, đủ tám khổ làm trang nghiêm, đời đời sinh vào nhà tà kiến, kiếp kiếp không gặp Phật ra đời. Duyên gì ngày nay được làm thân người, bắt chước núi Tuyết xuất gia gặp Thiên thai Di giáo. Chỉ tiếc mây mờ che lấp đã lâu, chỗ thấy bị ràng buộc, như ngàn pháp môn quyền thật, lạm gọi nhiễm chỉ mười pháp thành thừa Diệu quán, chưa một lần trải tâm, cá ở ao không có, chẳng hiểu kết lưới về nhà. Vượn si chưa cột trong rừng năm trần, mặc tình chạy nhảy. Nai khát gặp nắng gắt, trong ao sáu dục chạy càn. Cho nên khiến thâu vây pháp tòa, tâm quanh trần duyên. Tám âm rung chuyển lôi đình, bốn biện dối bày sắc sửa, lại thêm chê bai Thánh điển, coi thường giáo văn. Đâu nghĩ pháp Phật toàn thân, há nghĩ Tuyết sơn nửa kệ, hiện tại vời ngu ám, vị lai báo tà
si. Tội chê người khinh pháp, chướng ngàn non muôn kiếp. Tội ác như thế vô lượng vô biên. Đối trước Tam bảo kể bày, hướng về bốn y phát lộ, dứt niệm tiếp nối, bỏ tâm giấu che. Nguyện khắp nhờ ánh sáng sám hối các tội, đều thanh tịnh như hư không, sám hối rồi nhất tâm quy mạng lễ khắp.

Dốc lòng khuyến thỉnh:

Một niệm một thời đều khuyến thỉnh
Biển cõi mười phương kiếp Như Lai
Khắp vì chúng sinh xoay pháp luân
Chớ vội Niết-bàn, vào vắng lặng
Ba thừa Hiền thánh, các tri thức
Tất cả từ bi trụ thế gian
Chỉ làm lợi lạc duyên chúng sinh
Con đều thân tâm lễ khuyến thỉnh 

Khuyến thỉnh xong, nhất tâm quy mạng lễ khắp.

Dốc lòng tùy hỷ:

Hư không pháp giới nhiều như bụi
Chư Phật từ mới phát đạo tâm
Tu hành nhiều kiếp được Bồ-đề
Cho đến Niết-bàn chia xá-lợi
Ba thừa Hiền thánh nghiệp vô sinh
Mười thiện phàm phu nhân hữu lậu
Cho đến cúi đầu gốc lành nhỏ
Con đều đội đầu mà tùy hỷ.

Tùy hỷ xong, nhất tâm quy mạng lễ khắp.
Dốc lòng hồi hướng:

Từ xưa cho đến lúc tùy hỷ
Ba nghiệp tu hành các gốc lành
Hồi nhập hư không trong thật tế
Cùng đồng lợi lạc cõi chúng sinh
Phước trí đã tu đều hòa hợp
Thành tựu thân cõi đều trang nghiêm
Cuối cùng, đạo tràng nhiều như bụi
Cùng khắp chúng sinh thành Chánh giác.

Hồi hướng xong, nhất tâm quy mạng khắp lễ.
Dốc lòng phát nguyện:

Nguyện con thường học theo Chư Phật
Tu hành nhiều kiếp như nước biển
 Chẻ xương viết kinh như Diệu Cao
Vì pháp quên thân khắp sa giới
Tuyên dương giáo viên thường Chư Phật
Mở bày chúng sinh môn giải thoát
Tuy nhiên rốt ráo Phật Bồ-đề
Chẳng bỏ Hạnh Bồ-tát Phổ Hiền.
Con nguyện trọn đời không niệm khác
Diệu Giáo Thiên Thai thường luôn theo
Thinh hương mênh mông, bỏ tình xa,
Danh lợi dẫy đầy thôi chí đoạt
Mở cuốn mấy nghiên mây đâu lạnh
Tâm mờ đòi ẩn tuyết đầy phòng
Các Tổ truyền hoằng thệ biển sâu
Nguyện luôn thầm giúp khiến khai ngộ.