宿作外道 ( 宿túc 作tác 外ngoại 道đạo )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（流派）外道十一宗之一。此外道計一切眾生受苦樂之報皆由宿世本業之所作，故若於現世持戒精進，受身心之苦，則能壞本業，本業既壞，則眾苦滅，故得涅槃。是說宿因現報，雖與佛法之正說不異，然以一切歸於宿作不許感現在之功力果（是曰士用因士用果），故以之為邪執也。毘婆沙論百九十八曰：「一切士夫補特伽羅，所有所受無不皆以宿作為因，此非因計因戒禁取，見苦所斷。（中略）問：此正法中，亦說所受苦樂過去業為因而非惡見，彼外道亦作是說，何故名惡見耶？答：此正法中說，現所受有以過去業為因，有是現在士用果者。彼說一切皆以過去所作業為因，不說現在有士用果，故名惡見。」真諦譯天親攝論釋二曰：「論曰：或執宿作。釋曰：路柯耶胝柯說。世間一切因，唯有宿作。現在功力不能感果。故現在非因，如世間二人同事一主俱有功力，一人被禮遇一則不爾，故知唯由宿作，不圖現在功力。」華嚴演義鈔八曰：「瑜伽云：何因緣故彼外道作如是見？答：彼見世間。雖具正方便而招於苦，雖具邪方便而致於樂，彼如是思。若由現在士夫作用為彼因者彼當顛倒，由彼所見非顛倒故，是故彼皆以宿作為因。涅槃三十五廣破此見。」玄奘譯世親釋二曰：「宿作為因者，謂彼不許有士用因，故成邪執。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 流lưu 派phái ） 外ngoại 道đạo 十thập 一nhất 宗tông 之chi 一nhất 。 此thử 外ngoại 道đạo 計kế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 之chi 報báo 皆giai 由do 宿túc 世thế 。 本bổn 業nghiệp 之chi 所sở 作tác 。 故cố 若nhược 於ư 現hiện 世thế 持trì 戒giới 精tinh 進tấn 。 受thọ 身thân 心tâm 之chi 苦khổ ， 則tắc 能năng 壞hoại 本bổn 業nghiệp ， 本bổn 業nghiệp 既ký 壞hoại ， 則tắc 眾chúng 苦khổ 滅diệt 。 故cố 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 說thuyết 宿túc 因nhân 現hiện 報báo ， 雖tuy 與dữ 佛Phật 法Pháp 之chi 正chánh 說thuyết 不bất 異dị ， 然nhiên 以dĩ 一nhất 切thiết 歸quy 於ư 宿túc 作tác 不bất 許hứa 感cảm 現hiện 在tại 之chi 功công 力lực 果quả （ 是thị 曰viết 士sĩ 用dụng 因nhân 士sĩ 用dụng 果quả ） ， 故cố 以dĩ 之chi 為vi 邪tà 執chấp 也dã 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 百bách 九cửu 十thập 八bát 曰viết 一nhất 切thiết 士sĩ 夫phu 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 所sở 有hữu 所sở 受thọ 無vô 不bất 皆giai 以dĩ 宿túc 作tác 為vi 因nhân ， 此thử 非phi 因nhân 計kế 因nhân 戒giới 禁cấm 取thủ 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 。 （ 中trung 略lược ） 問vấn ： 此thử 正Chánh 法Pháp 中trung ， 亦diệc 說thuyết 所sở 受thọ 苦khổ 樂lạc 過quá 去khứ 業nghiệp 為vi 因nhân 而nhi 非phi 惡ác 見kiến ， 彼bỉ 外ngoại 道đạo 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 何hà 故cố 名danh 惡ác 見kiến 耶da ？ 答đáp ： 此thử 正Chánh 法Pháp 中trung 說thuyết ， 現hiện 所sở 受thọ 有hữu 以dĩ 過quá 去khứ 業nghiệp 為vi 因nhân ， 有hữu 是thị 現hiện 在tại 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 過quá 去khứ 所sở 作tác 業nghiệp 為vi 因nhân ， 不bất 說thuyết 現hiện 在tại 有hữu 士sĩ 用dụng 果quả ， 故cố 名danh 惡ác 見kiến 。 真Chân 諦Đế 譯dịch 天thiên 親thân 攝nhiếp 論luận 釋thích 二nhị 曰viết ： 「 論luận 曰viết ： 或hoặc 執chấp 宿túc 作tác 。 釋thích 曰viết ： 路lộ 柯kha 耶da 胝chi 柯kha 說thuyết 。 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 因nhân ， 唯duy 有hữu 宿túc 作tác 。 現hiện 在tại 功công 力lực 不bất 能năng 感cảm 果quả 。 故cố 現hiện 在tại 非phi 因nhân ， 如như 世thế 間gian 二nhị 人nhân 同đồng 事sự 一nhất 主chủ 俱câu 有hữu 功công 力lực ， 一nhất 人nhân 被bị 禮lễ 遇ngộ 一nhất 則tắc 不bất 爾nhĩ ， 故cố 知tri 唯duy 由do 宿túc 作tác ， 不bất 圖đồ 現hiện 在tại 功công 力lực 。 」 華hoa 嚴nghiêm 演diễn 義nghĩa 鈔sao 八bát 曰viết ： 「 瑜du 伽già 云vân 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 見kiến 。 答đáp ： 彼bỉ 見kiến 世thế 間gian 。 雖tuy 具cụ 正chánh 方phương 便tiện 而nhi 招chiêu 於ư 苦khổ ， 雖tuy 具cụ 邪tà 方phương 便tiện 而nhi 致trí 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 彼bỉ 如như 是thị 思tư 。 若nhược 由do 現hiện 在tại 士sĩ 夫phu 作tác 用dụng 為vì 彼bỉ 因nhân 者giả 彼bỉ 當đương 顛điên 倒đảo ， 由do 彼bỉ 所sở 見kiến 非phi 顛điên 倒đảo 故cố ， 是thị 故cố 彼bỉ 皆giai 以dĩ 宿túc 作tác 為vi 因nhân 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 五ngũ 廣quảng 破phá 此thử 見kiến 。 」 玄huyền 奘tráng 譯dịch 世thế 親thân 釋thích 二nhị 曰viết ： 「 宿túc 作tác 為vi 因nhân 者giả ， 謂vị 彼bỉ 不bất 許hứa 有hữu 士sĩ 用dụng 因nhân ， 故cố 成thành 邪tà 執chấp 。 」 。