Tử Tâm Ngộ Tân
Từ Điển Đạo Uyển
死心悟新; C: sǐxīn wùxīn; J: shishin goshin; 1044-1115; Thiền sư Trung Quốc, thuộc tông Lâm Tế dòng Hoàng Long. Sư đắc pháp nơi Thiền sư Hối Ðường Tổ Tâm. Từ dòng của Sư, Thiền Lâm Tế được truyền sang Nhật Bản lần đầu qua Minh Am Vinh Tây. Sư họ Vương, quê ở Khúc Giang Thiều Châu. Dáng người Sư cao lớn mặt đen giống như người Ấn Ðộ. Sư xuất gia tại viện Phật-đà, phong cách xuất chúng. Ban đầu Sư đến Thiền sư Tú Thiết Diện. Sau một Pháp chiến, Thiền sư Tú thừa nhận nhưng Sư chẳng lưu ý, phủi áo ra đi. Ðến Hoàng Long, Sư yết kiến Thiền sư Bảo Giác. Sau một lúc đàm luận Bảo Giác thấy Sư chưa ngộ bèn nói: “Nếu tài năng chỉ thế, nói ăn đâu no bụng người?” Sư bế tắc không lời nói, tỏ rõ: “Con đến đây cung gãy tên hết, cúi mong Hoà thượng từ bi chỉ chỗ an lạc.” Bảo Giác liền dạy: “Một hạt bụi bay hay che trời, một hạt cải rơi hay phủ đất, chỗ an lạc tối kị Thượng toạ có bao nhiêu thứ tạp nhạp. Cần phải chết toàn tâm từ vô thuỷ kiếp đến nay mới nên vậy.” Một hôm, Sư ngồi lặng lẽ dưới tấm bảng, chợt thấy Tri sự đánh Cư sĩ và khi nghe tiếng roi, Sư bỗng nhiên thông suốt, quên mang giày chạy đến Bảo Giác trình: “Người trong thiên hạ thảy là học được, con đã ngộ được rồi.” Bảo Giác cười nói: “Tuyển Phật được người đứng đầu bảng, ai dám đương.” Từ đây Sư được hiệu là Tử Tâm, chỗ ở của Sư có bản hiệu là “Tử Tâm thất.” Sư ban đầu trụ Vân Nham, sau dời trụ tại Thuý Nham. Tại đây có miếu Thần, dân làng cúng rượu thịt liên miên. Sư sai tri sự đi phá miếu, tri sự không dám đi sợ chuốc hoạ. Sư bảo: “Nếu hay tác hoạ, ta tự làm đó.” Nói xong Sư đích thân đi huỷ miếu. Có con rắn to nằm đưa đầu như muốn mổ. Nghe Sư quở, nó trốn đi. Sư về nghỉ an ổn và không bao lâu, Sư trở về Vân Nham. Có một vị quan làm lời kí cho một Kinh tàng. Ông lấy lời ghi mộ của người thân khắc bên cạnh cái bia. Sư không hài lòng nói: “Cái mộ mà xem thường không sợ hoạ sao?” Sư nói chưa dứt, sét đánh nổ vỡ tấm bia. Niên hiệu Chính Hoà thứ 5, ngày 13 tháng 12, buổi chiều Tiểu tham, Sư nói kệ. Ðến ngày rằm, Sư thị tịch, thọ 72 tuổi, 45 tuổi hạ.