水觀 ( 水thủy 觀quán )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）一心觀想水，觀法成就，則在水得自然，于身之內外，現出水，亦得隨意，是為水定。楞嚴經曰：「月光童子白佛言：我憶往昔恒河沙劫有佛出世，名為水天，教諸菩薩修習水觀。（中略）我於是時初成此觀，但見其水未見無身。當為比丘，室中安禪。我有弟子，窺窗觀室。唯見清水，徧在室中，了無所見。童稚無知，取一瓦礫投於水內，激水作聲，顧眄而去。我出定後頓覺心痛，我自思惟：今我已得阿羅漢道，久離病緣，云何今日忽生心痛？將無退出，爾時童子捷來我所，說如上事。我則答言：汝更見水，可即開門，入此水中，除去瓦礫。童子奉教，後入定時，還復見水，瓦礫宛然，開門除去。我後出定，身質如初。」唐高僧傳（法進傳）曰：「法進常於寺後竹林坐水觀。家人取柴，見繩床上有好清水，拾兩白石安著水中。進暮還寺，覺背痛。問其家人，云安石子。語令明往可除此石，及旦進禪，家人還見如初清水，即除石子，所苦即愈。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 一nhất 心tâm 觀quán 想tưởng 水thủy 觀quán 法Pháp 成thành 就tựu ， 則tắc 在tại 水thủy 得đắc 自tự 然nhiên ， 于vu 身thân 之chi 內nội 外ngoại 。 現hiện 出xuất 水thủy ， 亦diệc 得đắc 隨tùy 意ý ， 是thị 為vi 水thủy 定định 。 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 月Nguyệt 光Quang 童Đồng 子Tử 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 憶ức 往vãng 昔tích 。 恒 河hà 沙sa 劫kiếp 有hữu 佛Phật 出xuất 世thế 。 名danh 為vi 水Thủy 天Thiên 。 教giáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 習tập 水thủy 觀quán 。 （ 中trung 略lược ） 我ngã 於ư 是thị 時thời 。 初sơ 成thành 此thử 觀quán 。 但đãn 見kiến 其kỳ 水thủy 。 未vị 見kiến 無vô 身thân 。 當đương 為vì 比Bỉ 丘Khâu 。 室thất 中trung 安an 禪thiền 。 我ngã 有hữu 弟đệ 子tử 。 窺khuy 窗song 觀quán 室thất 。 唯duy 見kiến 清thanh 水thủy 。 徧biến 在tại 室thất 中trung 。 了liễu 無vô 所sở 見kiến 。 童đồng 稚trĩ 無vô 知tri 。 取thủ 一nhất 瓦ngõa 礫lịch 。 投đầu 於ư 水thủy 內nội 。 激kích 水thủy 作tác 聲thanh 。 顧cố 眄miện 而nhi 去khứ 。 我ngã 出xuất 定định 後hậu 。 頓đốn 覺giác 心tâm 痛thống 。 我ngã 自tự 思tư 惟duy 。 今kim 我ngã 已dĩ 得đắc 。 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 久cửu 離ly 病bệnh 緣duyên 。 云vân 何hà 今kim 日nhật 。 忽hốt 生sanh 心tâm 痛thống 。 將tương 無vô 退thoái 出xuất 爾nhĩ 時thời 童đồng 子tử 。 捷tiệp 來lai 我ngã 所sở 。 說thuyết 如như 上thượng 事sự 。 我ngã 則tắc 答đáp 言ngôn 汝nhữ 更cánh 見kiến 水thủy 。 可khả 即tức 開khai 門môn 。 入nhập 此thử 水thủy 中trung 。 除trừ 去khứ 瓦ngõa 礫lịch 。 童đồng 子tử 奉phụng 教giáo 。 後hậu 入nhập 定định 時thời 。 還hoàn 復phục 見kiến 水thủy 。 瓦ngõa 礫lịch 宛uyển 然nhiên 。 開khai 門môn 除trừ 去khứ 。 我ngã 後hậu 出xuất 定định 。 身thân 質chất 如như 初sơ 。 」 唐đường 高cao 僧Tăng 傳truyền （ 法pháp 進tiến 傳truyền ） 曰viết ： 「 法pháp 進tiến 常thường 於ư 寺tự 後hậu 竹trúc 林lâm 坐tọa 水thủy 觀quán 。 家gia 人nhân 取thủ 柴sài ， 見kiến 繩thằng 床sàng 上thượng 有hữu 好hảo 清thanh 水thủy ， 拾thập 兩lưỡng 白bạch 石thạch 安an 著trước 水thủy 中trung 。 進tiến 暮mộ 還hoàn 寺tự ， 覺giác 背bối/bội 痛thống 。 問vấn 其kỳ 家gia 人nhân ， 云vân 安an 石thạch 子tử 。 語ngữ 令linh 明minh 往vãng 可khả 除trừ 此thử 石thạch ， 及cập 旦đán 進tiến 禪thiền ， 家gia 人nhân 還hoàn 見kiến 如như 初sơ 清thanh 水thủy ， 即tức 除trừ 石thạch 子tử ， 所sở 苦khổ 即tức 愈dũ 。 」 。