thất xứ thuyết

Phật Quang Đại Từ Điển

(七處說) Cũng gọi Hoa nghiêm thất xứ thuyết. Bảy chỗ đức Phật nói kinh Hoa nghiêm. Cứ theo Hoa nghiêm kinh tùy sớ diễn nghĩa sao quyển 1, thì 7 chỗ bao gồm 3 chỗ ở nhân gian và 4 chỗ trên cõi trời. Đó là: I. Chỗ thứ nhất: Bồ đề đạo tràng. Lúc mới thành Chính giác ở Bồ đề đạo tràng A la nhã tại nước Ma kiệt đề(Ma yết đà), đức Phật nói về pháp môn Y báo chính báo của Như lai ở đây, gồm có 6 phẩm kinh: 1. Phẩm Thế chủ diệu nghiêm. 2. Phẩm Như lai hiện tướng. 3. Phẩm Phổ hiền tam muội. 4. Phẩm Thế giới thành tựu. 5. Phẩm Hoa tạng thế giới. 6. Phẩm Tì lô giá na. II. Chỗ thứ hai:Điện Phổ quang minh. Ở điện Phổ quang minh bên cạnh Bồ đề đạo tràng, đức Phật 3 lần nhóm hội, giảng nói tất cả 18 phẩm kinh. Lần thứ nhất tại đây, đức Phật giảng nói các pháp môn như Thập tín… gồm 6 phẩm kinh: 1. Phẩm Như lai danh hiệu. 2. Phẩm Tứ thánh đế. 3. Phẩm Quang minh giác. 4. Phẩm Bồ tát vấn minh. 5. Phẩm Tịnh hạnh. 6. Phẩm Hiền thủ. Lần thứ hai tại đây, đức Phật giảng nói pháp môn Đẳng giác, gồm 11 phẩm kinh: 1. Phẩm Thập định. 2. Phẩm Thập thông. 3. Phẩm Thập nhẫn, 4. Phẩm A tăng kì. 5. Phẩm Thọ lượng. 6. Phẩm Bồ tát trụ xứ. 7. Phẩm Phật Bất tư nghị. 8. Phẩm Thập thân tướng hải. 9. Phẩm Như lai tùy hảo quang minh. 10. Phẩm Phổ hiền hạnh. 11. Phẩm Như lai xuất hiện. Lần thứ ba tại đây, đức Phật nói về pháp Li thế gian, tức phẩm Li thế gian. III. Chỗ thứ 3: TrờiĐao lợi. ĐứcPhật giảng nói các pháp môn như Thập trụ… trên chóp núi Tu di, nơi ở của trời Đế thích, gồm 6 phẩm kinh: 1. Phẩm Thăng tu di sơn. 2. Phẩm Sơn đính kệ tán. 3. Phẩm Thập trụ. 4. Phẩm Phạm hạnh. 5. Phẩm Phát tâm công đức. 6. Phẩm Minh pháp. IV. Chỗ thứ tư: Trời Dạ ma. Đức Phật giảng nói các pháp môn như Thập hạnh ở cung trời Dạ ma, gồm có 4 phẩm kinh: 1. Phẩm Thăng Dạ ma thiên. 2. Phẩm Dạ ma kệ tán. 3. Phẩm Thập hạnh. 4. Phẩm Thập vô tận tạng. V. Chỗ thứ năm: Trời Đâu suất. Đức Phật giảng nói các pháp môn như Thập hồi hướng…, gồmcó3 phẩm kinh: 1. Phẩm Thăng Đâu suất thiên. 2. Phẩm Đâu suất kệ tán. 3. Phẩm Thập hồi hướng. VI. Chỗ thứ sáu: Trời Tha hóa. Tại cung trời này, đức Phật giảng nói pháp môn Thập địa, tức phẩm Thập địa. VII. Chỗ thứ bảy: Rừng Thệ đa. Ở trong vườn Cấp cô độc, Đức Phật giảng nói pháp môn Nhậpphápgiới, tức phẩm Nhập pháp giới. Trên đây là 39 phẩm của bộ kinh Hoa nghiêm (bản 80 quyển) được giảng nói trong 9 hội tại 7 chỗ(thất xứ cửu hội). Còn 34 phẩm của kinh Hoa nghiêm (bản 60 quyển) thì được nói trong 8 hội tại 7 chỗ, tức gộp chung 2 chỗ trời Tha hóa và điện Phổ quang minh (lần thứ 2) làm 1 hội, còn 8 hội, thành là Thất xứ bát hội(7 chỗ 8 hội).