thất lưu

Phật Quang Đại Từ Điển

(七流) Bảy dòng. Là sự phânloại phiền não. Các phiền não Kiến hoặc và Tư hoặc làm cho chúng sinh nổi trôi trong biển sinh tử, bậc Thánh Tứ quả dần dần ngăn dứt dòng trôi chảy này để tiến lên, vì có 7 phiền não được ngăn dứt, cho nên gọi là Thất lưu. Đó là: 1. Kiến đế sở diệt lưu: Hàng Sơ quả vào Kiến đạo, vì đã dứt trừKiến hoặc của cõi Dục nên không còn bị trôi lăn trong cõi Dục nữa. 2. Tu đạo sở diệt lưu: Hàng Nhị quả, Tam quả ở giai vị Tu đạo, tu quán Tứ đế, diệt được Tư hoặc của cõi Dục, nên không còn bị trôi lăn trong cõi Dục nữa. 3. Viễn li sở diệt lưu: Hàng Tứ quả tu quán Tứ đế, diệt sạch Kiến hoặc, Tư hoặc không sót, cho nên xa lìa 3 cõi, không bị trôi lăn nữa. 4. Số sự sở diệt lưu: Hàng Tứ quả quán xét thấy 5 uẩn, 18 giới tất thảy đều rỗng lặng, hết sạch các hoặc Kiến, Tư, không còn bị trôi lăn trong 3 cõi nữa. 5. Xả sở diệt lưu: Hàng Tứ quả đã thấy các pháp 5 uẩn… đều không, pháp được thấy là không đã không thì cũng bỏ luôn tâm thấy không, năng và sở đều mất, không còn thương ghét, bình đẳng một vị, chứng quả Vô học, không còn trôi lăn trong 3 cõi.6. Hộ sở diệt lưu: Hàng Tứ quả đã hết sạch Kiến hoặc, Tư hoặc, chứng quảVô học, đối với quả đã chứng được, sợ mình lui sụt mất, nên khéo giữ gìn, không để cho tập khí Kiến, Tư có cơ hội tái sinh khởi, thì không còn trôi lăn trong 3 cõi. 7. Chế phục sở diệt lưu: Hàng Tứ quả đã cắt đứt sự trói buộc của các phiền não Kiến, Tư, nhưng quả trói buộc sắc thân vẫn còn, vì thế nên phải chế phục tập khí Kiến, Tư, vĩnh viễn không cho sinh khởi nữa, có như thế thì sự trôi lăn trong 3 cõi mới được chấm dứt hoàn toàn.