thập nhất chủng bất hoàn

Phật Quang Đại Từ Điển

(十一種不還) Chỉ cho 11 bậc Thánh Bất hoàn được nêu trong luận Thành thực, đó là: 1. Hiện ban: Bậc Thánh Bất hoàn không thụ sinh ở các cõi trên mà ngay nơi thân cõi Dục đoạn trừ các hoặc còn lại và nhập Niết bàn. 2. Chuyển thế: Đã chứng quả Dự lưu, trải qua nhiều đời thụ sinh ở cõi Dục mà được quả A la hán. 3. Trung ban: Chết ở cõi Dục mà lên cõi Sắc, ở giai đoạn Trung hữu đoạn trừ các hoặc còn lại rồi nhập Niết bàn. 4. Sinh ban: Sinh lên cõi Sắc, mau chóng đoạn trừ các hoặc còn lại mà nhập Niết bàn. 5. Hữu hành ban: Sinh lên cõi Sắc, gia hạnh siêng tu, chỉ trong thời gian ngắn là nhập Niết bàn. 6. Vô hành ban: Sinh lên cõi Sắc, nhưng biếng tu gia hạnh, nên phải trải qua thời gian dài đoạn hoặc còn lại để tự giải thoát mà nhập Niết bàn. 7. Lạc tuệ. 8. Lạc định: Hai bậc này đều thuộc Thượng lưu ban; bậc Lạc tuệ sinh lên cõi trời Sắc cứu cánh, đoạn trừ các hoặc còn lại mà nhập Niết bàn; bậc Lạc định thì sinh lên tầng trời Hữu đính cõi Vô sắc đoạn trừ các hoặc còn lại rồi nhập Niết bàn. Bậc này tuy sinh lên cõi Vô sắc, nhưng vì sinh qua cõi Sắc nên cũng thuộc cõi Sắc. 9. Tín giải. 10. Kiến chí: Hai bậc này là 2 căn cơ độn, lợi trong Tu đạo, là các bậc Thánh thứ 3, thứ 4 trong 7 bậc Thánh của luận Câu xá. 11. Thân chứng giả: Bậc Thánh vào định Diệt tận, thân được tĩnh lặng, yên vui. [X. Đại thừa nghĩa chương Q.11, phần đầu].