thảo mộc quốc độ tất giai thành phật
Phật Quang Đại Từ Điển
(草木國土悉皆成佛) Cũng gọi Thảo mộc thành Phật, Phi tình thành Phật, Vô tình thành Phật, Vô tình hữu tính. Các loài phi tình, vô tình như cỏ, cây, ngói, đá, đất, nước… đều thành Phật. Trong các tông Phật giáo, Tiểu thừa giáo không nói về vô tình hữu tính, thảo mộc thành Phật. Trong Đại thừa giáo thì các Nhất thừa giáo như Hoa nghiêm, Thiên thai, Mật tông… đều chủ trương thảo mộc thành Phật. Tông Hoa nghiêm cho rằng Phật Tì lô giá na có đủ 10 thân, Phật và định dung hợp 3 thế gian, cho nên khí thế giancũng có nghĩa thành Phật. Tính của chân như thông cả tình, phi tình, thảo mộc thuộc về y báo cũng có Phật tính. Lại như trong Hoa nghiêm, đồng tử Thiện tài lễ lầu quán của ngài Di lặc liền được pháp môn Tam muội; kinh Vô lượng thọ có cây báu nói pháp, nước biển, cây báu của thế giới Liên hoa đều có thể nói pháp, vì thế cũng có Phật tính. Giáo thuyết Thảo mộc thành Phật của tông Thiên thai y cứ vào kinh Pháp hoa Niết bàn mà được thành lập, vì thế mà có thuyết Nhất sắc nhất hương, vô phi trung đạo, chủ trương tất cả mọi việc đều có lí trung đạo. Mật tông cho rằng cỏ cây đất nước đều là Pháp thân của Đại nhật Như lai, lấy lục đại làm Phật tính, chủ trương nghĩa phi tình thành Phật. Bởi vì Mật giáo cho rằng y báo, chính báo của 10 giới đều do 6 đại(đất, nước, lửa, gió, không, thức) mà thành, cho nên nếu nói về 5 đại Thì đó là Phật thể bản sơ; còn nếu nói về thức đại thì cũng là 5 trí của tính đức. Cây cỏ tuy không có thức đại nhưng tự thể của chúng chính là Phật vốn có từ xưa đến nay, hơn nữa còn có công đức giác tri, cho nên cũng có đủ nghĩa phát tâm thành Phật. [X. Hoa nghiêm kinh thám huyền kí Q.16; Hoa nghiêm đại sớ sao Q.30; Thai tông nhị bách đề Q.7].