thạch khê
Phật Quang Đại Từ Điển
(石溪) Danh tăng Trung quốc sống vào cuối đời Minh, người ở Vũ lăng tỉnh Hồ nam, họ Lưu. Sư nổi tiếng về thư họa, là 1 trong 4 vị tăng trứ danh ở cuối đời Minh (Minh mạt tứ tăng) trong lịch sử hội họa Trung quốc. Thủa nhỏ, sư thích thư họa, Phật học. Lúc quân Thanh tiến vào cửa ải, sư đã hơn 30 tuổi, bỏ việc thi cử, tham gia phong trào chống Thanh. Năm 40 tuổi, sư xuất gia làm tăng, lấy Pháp danh là Khôn tàn, tự Thạch khê, Giới khưu, hiệu là Bạch thốc, tự xưng là Tàn đạo nhân. Điện trụ đạo nhân. Thạch đạo nhân… Sư trụ ở núi Ngưu thủ, thụ y bát nơi Lãng trượng nhân ở Kim lăng. Về sau, sư tham cứu Thiền học và riêng thờ ngài Vân thê làm thầy. Sư từng đến Nam kinh, rất siêng sáng tác, từng nhiều lần nhập thất tham thiền, rất được giới tăng sĩ đương thời kính trọng. Sư có nhiều họa phẩm lớn, nét vẽ sơn thủy của sư chủ yếu bắt nguồn từ Hoàng công vọng và Vương mông, tạo cảnh kì đặc, khí vận bao la, nhất là về nhân vật, hoa cỏ. Năm 40 tuổi, sư trở thành 1 họa sĩ tài ba, khai sáng ra phái Kim lăng. Về già, sư nhiều bệnh, thị tịch tại Tổ đường chùa U thê núi Ngưu thủ, không rõ tuổi thọ. Có thuyết cho rằng sư tịch vào năm Khang hi 31 (1692) về sau, hưởng thọ hơn 80 tuổi.