tế ý thức
Phật Quang Đại Từ Điển
(細意識) Phạm: Zùkwma-mano-vijĩàna. Cũng gọi Tế tâm. Chỉ cho tâm thức nhỏ nhiệm. Thượng tọa bộ chủ trương từ vô thủy đến nay, tâm thức này vẫn giữ trạng thái đồng nhất, liên tục không gián đoạn. Còn Kinh lượng bộ thì gọi nó là Nhất vị uẩn. Phổ thông cho rằng tâm thức này là chủ thể luân hồi của con người, mở đường cho tư tưởng A lại da của tông Duy thức. Lại như Căn bản thức của Căn bản Đại chúng bộ, Cùng sinh tử uẩn của Hóa địa bộ, Quả báo thức của Chính lượng bộ, Hữu phần thức của Thượng tọa bộ… đều là chỉ cho Tế ý thức. Ngoài ra, các phái như: Thí dụ giả, Phân biệt luận sư cho rằng trong định Vô tâm có Tế tâm tương tục bất diệt. Chủ trương này cũng giống như thuyết Tế ý thức. [X. luận Đại tì bà sa Q.152; luận Thành duy thức Q.3, Thành duy thức luận thuật kí Q.4, phần đầu; Dị bộ tông luân luận sớ thuật kí].