tạng đầu bạch hải đầu hắc

Phật Quang Đại Từ Điển

(藏頭白海頭黑) Cũng gọi Mã tổ hắc bạch. Tên công án trong Thiền tông. ĐầuTạng trắng, đầu Hải đen. Nội dung công án này tường thuật cuộc vấn đáp của Thiền sư Mã tổ Đạo nhất và 2 vị đệ tử nối pháp của ngài là Tây đường Trí tạng và Bách trượng Hoài hải với 1 vị tăng. Trong đó, Tạng chỉ cho Tây đường Trí tạng, Hải chỉ cho Bách trượng Hoài hải.Thung dung lục tắc 6 (Đại 48, 230 trung) ghi: Có vị tăng hỏi Mã đại sư: Lìa tứ cú, dứt bách phi, xinThầy chỉ thẳng cho con biết về ý của Tổ sư từ Tây trúc đến! Đại sư bảo: Hôm nay ta mỏi mệt, không nói cho ông biết được, hãy đến hỏi Trí tạng! Vị tăng bèn đến hỏi ngài Trí tạng, Tạng nói: Sao không hỏi Hòa thượng? Vị tăng đáp: Hòa thượng dạy tôi đến hỏi ngài. Trí tạng nói: Hôm nay tôi bị nhức đầu, không nói cho sư biết được, hãy đến hỏi sư huynh Hoài hải! Vị tăng liền đến hỏi ngài Hoài hải. Hải nói: Đến chỗ này thì tôi không hiểu. Vị tăng trở lại thưa việc ấy lên Đại sư, Đại sư nói: Tạng đầu bạch, Hải đầu hắc. Bạch và hắc chỉ cho bạch mạo(mũ trắng) và hắc mạo(mũ đen) vốn là điển tích xưa. Truyền thuyết kể rằng, có 2 kẻ trộm, một đội mũ trắng, một đội mũ đen, kẻ trộm mũ đen bày quỉ kế cướp mất những thứ mà kẻ trộm mũ trắng đã đoạt được. Như vậy, kẻ trộm mũ đen đã tỏ ra vô tình nhưng giỏi hơn kẻ trộm mũ trắng.