三階五疑 ( 三tam 階giai 五ngũ 疑nghi )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（雜語）西方要決通三階行者對於淨土念佛門之五疑。五疑者：一、厭娑婆欣淨土者，凡夫取捨之迷情也，豈得生於淨土耶？二、業道如秤，善惡必酬，云何一生造惡不得其果，直得生於淨土耶？三、治末世凡夫之曲情，宜以普行普解為宗，別念彌陀，益助長凡情之偏執。豈得免輪迴耶？四、三乘之聖眾，垂化而應現於娑婆，但宜於此處懺除其罪，今厭此處而向西，豈與大慈結怨耶？五、彌陀之淨土，上代上行之人所修，非末代凡愚之所及。今當禮懺地藏菩薩受機教相應之益。尊上機上法，豈得成功耶？要決主一一通之。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 雜tạp 語ngữ ） 西tây 方phương 要yếu 決quyết 通thông 三tam 階giai 行hành 者giả 對đối 於ư 淨tịnh 土độ 念niệm 佛Phật 門môn 之chi 五ngũ 疑nghi 。 五ngũ 疑nghi 者giả ： 一nhất 、 厭yếm 娑sa 婆bà 欣hân 淨tịnh 土độ 者giả ， 凡phàm 夫phu 取thủ 捨xả 之chi 迷mê 情tình 也dã ， 豈khởi 得đắc 生sanh 於ư 淨tịnh 土độ 耶da ？ 二nhị 、 業nghiệp 道đạo 如như 秤xứng ， 善thiện 惡ác 必tất 酬thù ， 云vân 何hà 一nhất 生sanh 造tạo 惡ác 不bất 得đắc 其kỳ 果quả 。 直trực 得đắc 生sanh 於ư 淨tịnh 土độ 耶da ？ 三tam 、 治trị 末mạt 世thế 凡phàm 夫phu 之chi 曲khúc 情tình ， 宜nghi 以dĩ 普phổ 行hành 普phổ 解giải 為vi 宗tông ， 別biệt 念niệm 彌di 陀đà ， 益ích 助trợ 長trường/trưởng 凡phàm 情tình 之chi 偏thiên 執chấp 。 豈khởi 得đắc 免miễn 輪luân 迴hồi 。 耶da ？ 四tứ 、 三tam 乘thừa 之chi 聖thánh 眾chúng ， 垂thùy 化hóa 而nhi 應ưng/ứng 現hiện 於ư 娑sa 婆bà ， 但đãn 宜nghi 於ư 此thử 處xứ 懺sám 除trừ 其kỳ 罪tội ， 今kim 厭yếm 此thử 處xứ 而nhi 向hướng 西tây ， 豈khởi 與dữ 大đại 慈từ 結kết 怨oán 耶da ？ 五ngũ 、 彌di 陀đà 之chi 淨tịnh 土độ 上thượng 代đại 上thượng 行hành 之chi 人nhân 所sở 修tu ， 非phi 末mạt 代đại 凡phàm 愚ngu 之chi 所sở 及cập 。 今kim 當đương 禮lễ 懺sám 地Địa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 受thọ 機cơ 教giáo 相tương 應ứng 之chi 益ích 。 尊tôn 上thượng 機cơ 上thượng 法pháp ， 豈khởi 得đắc 成thành 功công 耶da ？ 要yếu 決quyết 主chủ 一nhất 一nhất 通thông 之chi 。